Postępowanie cywilne

2012-04-22
Postępowanie cywilne
Postępowanie zabezpieczające
Charakterystyka ogólna
• Środek zapewnienia ochrony prawnej
stron i uczestników postępowania
• Postępowanie pomocnicze wobec
postępowania rozpoznawczego
• Odrębna część postępowania
rozpoznawczego
• Samodzielne czy akcesoryjne?
Podmiot i przedmiot
zabezpieczenia
• Podmiot
– Uprawniony (strona, uczestnik,
interwenient uboczny, zainteresowany,
prokurator, RPO itd.)
– Obowiązany
• Przedmiot
– Roszczenie
– Prawo
1
2012-04-22
Wymogi formalne wniosku o
wszczęcie postępowania
• Pismo procesowe
• Wskazanie
– Sposobu zabezpieczenia
– Sumy zabezpieczenia (roszczenia
pieniężne)
– Uprawdopodobnienie okoliczności
uzasadniających udzielenie
zabezpieczenia.
Warunki zasadności
zabezpieczenia
• Uprawdopodobnienie roszczenia
• Interes prawny w udzieleniu
zabezpieczenia
– Uniemożliwienie / utrudnienie egzekucji
– Inne uniemożliwienie / poważne
utrudnienie osiągnięcia celu postępowania
• Brak interesu lub uprawdopodobnienia
skutkuje oddaleniem wniosku
Wszczęcie postępowania
zabezpieczającego
• Na wniosek
• Z urzędu
– Sąd opiekuńczy
– Postępowanie o zabezpieczenie spadku
• Przed wszczęciem postępowania
• W toku postępowania
• Po uzyskaniu tytułu wykonawczego
2
2012-04-22
Właściwość i skład sądu
• Przed rozpoczęciem postępowania
rozpoznawczego: sąd I instancji
• W trakcie postępowania: sąd, przed
którym sprawa się toczy
• Sąd Najwyższy nie rozpoznaje
zabezpieczeń
• Skład: jak w sprawie głównej
Etapy rozpoznania spraw
• Etap rozpoznawczy
– Badanie formalne
– Badanie dopuszczalności
– Badanie zasadności
• Etap wykonawczy
– Klauzula wykonalności z urzędu
– Nakaz zapłaty bez klauzuli
– Zabezpieczenia egzekwowalne i inne
Terminy, doręczenia, zasady
• Termin: niezwłocznie, max. 1 tydzień
• Doręczenia: tylko uprawnionemu.
Obowiązany – w chwili wykonania
• Zasady
– Zabezpieczenie nie zmierzaa do
zaspokojenia roszczenia
– Sprawność postępowania
– Poszanowanie minimum egzystencji
3
2012-04-22
Zakończenie postępowania
• Umorzenie postępowania (cofnięcie
wniosku)
• Upadek zabezpieczenia
– Nie wytoczono powództwa
– Nie wszczęto postępowania
egzekucyjnego
– Nie wniesienie o dokonanie czynności
– Złożenie zabezpieczenia
• Odpowiedzialność
Zabezpieczenie nowacyjne i
konserwacyjne
• Nowacyjne
– Tymczasowe uregulowanie sytuacji
faktycznej lub prawnej
– Do czasu rozstrzygnięcia sprawy
• Konserwacyjne
– Utrzymanie stanu prawnego / faktycznego
– Do czasu rozstrzygnięcia
Zabezpieczenie roszczeń
pieniężnych
• Zajęcie ruchomości, wynagrodzenia,
wierzytelności lub prawa majątkowego
• Obciążenie nieruchomości hipoteką
przymusową
• Ustanowienie zakazu zbywania lub
obciążania nieruchomości bez księgi
wieczystej
4
2012-04-22
Zabezpieczenie roszczeń
pieniężnych II
• Obciążenie statku /statku w budowie
hipoteką morską
• Zakaz zbywania spółdzielczego prawa
do lokalu
• Zarząd przymusowy nad
gospodarstwem rolnym
Zabezpieczenie roszczeń
niepieniężnych
• Sposób wybiera sąd
• Unormowanie praw i obowiązków stron
na czas postępowania
• Zakaz zbywania przedmiotów lub praw
• Zawieszenie egzekucji
• Uregulowanie sposobu roztoczenia
pieczy nad małoletnim
• Wpis ostrzeżenia w rejestrze
Szczególne regulacje
zabezpieczeń
• Ustawa o prawie autorskim i prawach
pokrewnych
• Ustawa – Prawo własności
przemysłowej
• Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji
• Zabezpieczenia zmierzające do
zaspokojenia roszczeń
5
2012-04-22
Koszty postępowania
• Struktura kosztów:
– Koszty sądowe
– Koszty związane z wykonaniem
– Koszty zastępstwa i uczestników
• O kosztach sąd orzeka w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie
• Roszczenie odszkodowawcze
Środki prawne
• Zażalenie
– Na postanowienie sądu I instancji
– Postanowienie sądu II instancji o
udzieleniu zabezpieczenia niezaskarżalne
– Wstrzymanie wykonania zabezpieczenia
niezaskarżalne
• Wniosek o uchylenie lub zmianę
zabezpieczenia
6