PROGRAM PROFILAKTYCZNY 16-17
Transkrypt
PROGRAM PROFILAKTYCZNY 16-17
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W SOPOCIE ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawa prawna Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226). Ustawa z dnia 26 października 1982 roku i wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm.). Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485). Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji ( Dz. U. z 2007 r. Nr 57, poz. 390 z późn. zm.). Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1977 r. w sprawie form i metod działania Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 w sprawie zasad udzielanie i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Rozporządzenie MEN z dnia 18.08.2015 w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Założenia teoretyczne programu Za nadrzędny cel pracy edukacyjnej szkoły zadeklarowano wspieranie wszechstronnego rozwoju ucznia, w drodze realizacji zadań w zakresie: nauczania – traktowania wiadomości przedmiotowych, stanowiących wartość poznawczą samą w sobie w sposób integralny, prowadzący do lepszego rozumienia świata, ludzi i siebie; poznawanie zasad rozwoju osobowego i życia społecznego; 1 kształcenia umiejętności – prezentacji własnego punktu widzenia i brania pod uwagę poglądów innych ludzi; efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, budowania więzi międzyludzkich, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie zachowania obowiązujących norm; rozwiązywania problemów w sposób twórczy; odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia potrzebnych doświadczeń i nawyków; przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych; wychowania – szkoła winna wspierać działania wychowawcze rodziców, aby uczniowie znajdowali w szkole środowisko do wszechstronnego rozwoju osobowego – w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym; by stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego aspekcie indywidualnym i społecznym, umiejętnie godząc dobro własne z dobrem innych. Umieli brać odpowiedzialność za siebie, twórczo łączyć wolność własną z wolnością innych. Umieć poszukiwać, odkrywać i dążyć w drodze rzetelnej pracy do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla odnalezienia swojego miejsca w świecie. Uczyć się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przysposabiać się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych. Przygotowywać się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywać ich wyborów i hierarchizacji. Mieć możliwość doskonalenia się, kształtowania w sobie postawy dialogu i umiejętności słuchania innych, rozumienia ich poglądów oraz potrafić współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów. W takiej szkole nauczyciel winien stanowić konstruktywny wzorzec osobowy dla swojego ucznia (funkcja modelowa); być sprawnym dydaktykiem, dostarczającym uczniom w sposób przystępny i zrozumiały współczesne osiągnięcia naukowe (funkcja dydaktyczna); być sprawnym trenerem w zakresie uczenia i usprawniania podstawowych umiejętności potrzebnych do prowadzenia subiektywnie satysfakcjonującego i społecznie konstruktywnego stylu życia (funkcja instruktażowa) oraz być sprawnym przewodnikiem w odkrywaniu potencjałów osobistych, realizacji zadań rozwojowych oraz kształtowania 2 odpowiedzialności za własny rozwój, oparty na jasnym i społecznie akceptowanym systemie wartości (funkcja wychowawcza). Powyższe założenia sprawiają, iż szkoła stała się instytucją wychowawczą, a w związku z tym również środowiskiem, w którym znaczące miejsce winny zająć działania profilaktyczne. Szkolny program profilaktyki wspomaga kompleksowo wychowanie i nauczanie wszędzie tam, gdzie pojawia się zagrożenie dla rozwoju uczniów, ukierunkowany na przyjęte cele wychowania. Warto zatem przypomnieć, iż: wychowanie to proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowanym na osiągnięcie pełni dojrzałości w czterech obszarach: fizycznym, psychicznym, społecznym i duchowym. Profilaktyka natomiast to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia. Szkolny program profilaktyki jaki proponujemy w naszej szkole, przejawy dysfunkcjonalności traktuje jako własność systemu szkolnego i dlatego ujmuje je w kontekście tego, jak działa szkoła, a w konsekwencji odchodzi od traktowania dysfunkcjonalności jako problemu jednostki. Dysfunkcjonalność jest problemem o charakterze systemowym, dlatego głównym obiektem oddziaływań jest całe środowisko szkolne (z dostosowaniem określonych strategii do specyficznych grup odbiorców). Zdrowy rozwój i prawidłowe funkcjonowanie człowieka jest wartością społeczną, dlatego w środowisku szkolnym promocja profilaktyki jest ważniejsza niż akceptacja dysfunkcjonalności. Istnieje wiele czynników wpływających bezpośrednio i pośrednio na występowanie zaburzeń w funkcjonowaniu intrapsychicznym, interpersonalnym i społecznym człowieka w różnym 3 wieku, dlatego szkolny program profilaktyki akcentuje szerokość oddziaływań na wszystkie zidentyfikowane czynniki sprzyjające patologizacji życia osób zaangażowanych w życie szkoły (uczniów, nauczycieli i rodziców). Szkolny program profilaktyki zakłada osobistą odpowiedzialność za własne życie oraz dzielenie się odpowiedzialnością za jakość życia społeczności szkolnej: każdy, stosownie do swojej roli społecznej, możliwości i potrzeb ponosi współodpowiedzialność za ograniczanie dysfunkcjonalności oraz promocję zdrowego stylu życia. Do zachowań problemowych młodzieży należy : używanie substancji psychoaktywnych, przedwczesne życie seksualne , przemoc, drobne kradzieże, kłamstwa, wagary, ucieczki z domu, przestępstwa, udział w grupach przestępczych. Według Teorii Zachowań Problemowych Jessora występują wspólne grupy czynników, które można modyfikować w działaniach profilaktycznych mają one tendencję do łączenia się w syndromy zachowań. Systemowe podejście do profilaktyki uwzględniające środowisko, w którym przebywa dziecko, jest związane z czynnikami ryzyka ( słaba więź ze szkołą, rodziną, kościołem, niepowodzenia szkolne; przynależność do „problemowych” grup rówieśniczych; spostrzeganie aprobaty dla zachowań problemowych u rówieśników i dorosłych) czynnikami chroniącymi ( czynne uczestnictwo w życiu szkoły, rodziny, kościoła lub instytucji prospołecznych; właściwy „monitoring” ze strony rodziców; brak akceptacji dla zachowań odbiegających od norm społecznych)- wg teorii D. Howkins`a. Dlatego działania profilaktyczne powinny być skorelowane i powinni być nimi objęci zarówno uczniowie jak i rodzice oraz nauczyciele. Konieczne jest współdziałanie koalicji lokalnej. 4 Profilaktyka I stopnia, powinna wzmacniać czynniki chroniące, a profilaktyka II stopnia, redukować czynniki ryzyka, profilaktyka III stopnia ma na celu przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu uzależnienia. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej czy inaczej pierwszego stopnia, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. Polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia w społeczeństwie zgodnie z przyjętymi normami społecznymi. W sytuacjach rozpoznania zachowań ryzykownych szkoła odwołuje się do specjalistycznej pomocy poprzez wskazanie, organizacji do tego powołanych , motywowanie do podjęcia leczenia, terapii. Obecne podejście do profilaktyki według W.B. Hansena, nastawione jest na stosowanie strategii takich jak: przekonania normatywne, zaangażowanie osobiste, wartości, umiejętności odmawiania, alternatywy, informacje o konsekwencjach, umiejętność stanowienia celów, umiejętność podejmowania decyzji, poczucie wartości, umiejętność radzenia sobie ze stresem, umiejętność pomagania, umiejętności życiowe. Po latach doświadczeń z realizacją działań profilaktycznych możemy pokusić się o kilka wniosków. Udało się nam wzmocnić czynnik chroniący, jakim jest zaangażowanie uczniów w życie szkoły, zwiększyć integralność społeczności uczniowskiej, na trwałe do tradycji naszej szkoły weszło wiele imprez przygotowywanych przez uczniów i nauczycieli. Po każdym roku szkolnym niegdyś wydawaliśmy kronikę, która najlepiej odzwierciedla życie szkoły, dziś odzwierciedla je strona internetowa szkoły. We wszystkich ważnych chwilach uczestniczą rodzice, których zawsze serdecznie zapraszamy. Udało się nam zwiększyć świadomość problemów wieku dorastania i związanych z tym niepowodzeń szkolnych poprzez wielość form edukacyjnych dla nauczycieli i rodziców. Poprawiły się możliwości i umiejętności diagnozowania problemów młodzieży oraz wiedza i kompetencje na temat sposobów radzenia sobie z nimi. Bogatsi o wiele doświadczeń , projektujemy kolejne działania profilaktyczne. 5 Diagnoza problemów Aby określić poziom natężenia problemów i strategię działania, dokonano czynności mających na celu rzetelną diagnozę środowiska szkolnego. Opracowano ankiety dla uczniów, ankiety dla nauczycieli, posiłkowano się także informacjami pochodzącymi z wywiadu, wiedzy i doświadczeń własnych, obserwacji, konsultacji i analizy dokumentacji szkoły. Po przeprowadzeniu analizy wyników, w toku pracy wytypowano cztery problemy do rozwiązania: 1. Problem palenia papierosów wśród uczniów klas pierwszych. 2. Problem przyzwalania ze strony rodziców na palenie tytoniu, wagary, picia alkoholu przez dzieci, usprawiedliwienia- zaświadczania nieprawdy. 3. Problem braku snu i nadmiernego korzystania z komputera w tym granie w gry komputerowe. 4. Problem braku świadomego korzystania z telefonu komórkowego, komputera i zagrożenia uzależnieniem behawioralnym. Cele programu Cele ogólne: 1. Wzmacnianie czynników chroniących młodzież przed wchodzeniem w zachowania ryzykowne. 2. Wsparcie i edukacja rodziców w lepszym radzeniu sobie z rozwiązywaniem problemów wychowawczych. 3. Wsparcie młodzieży w trudnych sytuacjach życiowych, przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym, wzmacnianie prawidłowej samooceny i umiejętności psychospołecznych. 4. Podwyższanie świadomości mechanizmów uzależnienia nie tylko od środków psychoaktywnych, ale także od Internetu i telefonów, a także konsekwencji braku snu. 6 Cele szczegółowe: 1. Diagnozowanie potrzeb i możliwości uczniów, indywidualizacja zabiegów korekcyjnych. 2. Wzmocnienie zabiegów o poprawę współpracy z rodzicami i korektę postaw rodziców wobec swojej roli wychowawczej. 3. Poprawa świadomości rodziców w zakresie prawidłowości rozwojowych ich dziecka. Doskonalenie umiejętności rodziców w stosowaniu narzędzi wychowawczych, budowaniu dobrych relacji z dzieckiem. 4. Kształtowanie krytycznego myślenia i wspomaganie uczniów i wychowanków w konstruktywnym podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych, zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu stylowi życia; 5. Rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych i społecznych uczniów pomocnych w dokonywaniu zmiany swoich nawyków. 6. Upowszechnianie wśród uczniów wiedzy na temat uzależnień i zachowań ryzykownych. 7. Kształcenie umiejętności obrony przed agresją i przemocą, fizyczną, psychiczną, relacyjną i cyberprzemocą. 8. Promocja zdrowego stylu życia. 7 Harmonogram działań profilaktycznych Cele Lepsze diagnozowanie potrzeb i możliwości uczniów, wspieranie rodziców w wychowaniu ich dzieci. Zadania szczegółowe „Nastolatki”- wykład dla rodziców klas I, na temat prawidłowości i problemów wieku dorastania. Cykl wykładów w ramach pedagogizacji rodziców w celu poprawy skuteczności działań wychowawczych. Zapraszanie specjalistów na wywiadówki do klas wg potrzeb zgłaszanych przez rodziców. ANKIETA POTRZEB NA PIERWSZYM SPOTKANIU. Upowszechnienie udziału w „Szkole dla rodziców nastolatków” Wzmacnianie więzi z rodziną, klasą i szkołą jako czynnika chroniącego przed zachowaniami ryzykownymi wśród młodzieży. Warsztaty integracyjne w PPP Sopot dla klas pierwszych, warsztaty dla klas wg. oferty PPP oraz Uniwersytet SWPS, lekcje wychowawcze dotyczące współdziałania i budowania zespołu. Aktywny udział rodziców w tworzeniu programu wychowawczego szkoły i klasy, programu profilaktyki oraz udział w lekcjach z wychowawcą, uroczystościach szkolnych. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym jako czynnikowi ryzyka. Wyrównywanie szans uczniów PROGRAM INDYWIDUALNI Szkolenie nauczycieli przez Librus – projekt „Indywidualni” Diagnoza młodzieży III LO, Spodziewane efekty Wiedza na temat czyników ryzyka i czynników choniących Termin Cały rok szkolny Odpowiedzialni I. Szymichowska Wychowawcy K.Welicka Zwiększenie efektywności działań szkoły w pokonywaniu problemów i niepowodzeń ucznia. Wzmocnienie więzi i współodpowiedzialności w klasach, respektowanie norm i zasad klasowych. Wzmocnienie więzi rodzinnych i zaangażowania rodziców w proces wychowawczy. Wyrównywanie szans uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu Wrzesień 2016 Wychowawcy Cały rok szkolny Cały rok szkolny Wychowawcy Wszyscy nauczyciele 8 z trudnościami w nauce. Nauka efektywnych sposobów uczenia się. Lekcje wychowawcze na temat samooceny i poczucia własnej wartości. Lekcje wychowawcze z elementami treningu umiejętności psychospołecznych. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym wśród młodzieży, w szczególności uzależnieniom. Badanie ankietowe na temat postaw wobec używek i świadomości szkodliwości środków psychoaktywnych dla klas I . Lekcje wychowawcze na temat uzależnień, z uwzględnieniem infocholizmu, fonoholizmu, hazardu. Realizacja Programu „Unplugged” Warsztaty „Czyste dźwięki” Szkoleniowe spotkania dla rodziców i nauczycieli na temat uzależnień „Dopalacze”, „Uzależnienia behawioralne” Przeciwdziałanie przemocy i agresji Konkurs ogólnoszkolny „W zdrowym ciele – zdrowy duch” Lekcje wychowawcze w klasach na temat agresji i przemocy oraz rozwiązywania konfliktów. Lekcje wychowawcze nt., mobbingu, bullyingu i cyberprzemocy w klasach. Warsztaty na temat wykluczenia społecznego ; się. Zmniejszenie ilości niepowodzeń szkolnych. Udoskonalenie umiejętności efektywnego uczenia się oraz umiejętności psychospołecznych. Poprawa świadomości skutków zażywania nikotyny, substancji psychoaktywnych oraz uzależnień behawioralnych. Zmiana postaw wobec substancji i zachowań uzależniających. Cały rok szkolny Zwiększenie wiedzy na temat mechanizmów powstawania przemocy oraz umiejętności przeciwstawiania się przemocy i prześladowaniu. Luty-marzec 2017 Wychowawcy klas, Styczeńkwiecień 2017 Wychowawcy klas Skuteczniejsze Wychowawcy, Pedagog szkolny, Nauczyciele biologii I- sem, Styczeń2017 9 „Szanuję wspieram, reaguję” we współpracy z MOPS Lekcje wychowawcze na temat tolerancji, odmienności i postaw wobec odmienności kulturowej, wyznaniowej. Budowanie postaw tolerancji i szacunku wobec odmienności. Zwiększenie wiedzy na temat ryzykownych zachowań oraz zagrożeń HIV-AIDS oraz chorób przenoszonych drogą płciową. Przeciwdziałanie przestępczości i zachowaniom ryzykownym wśród nieletnich. Zwiększenie świadomości wśród uczniów, rodziców na temat aspektów władzy rodzicielskiej. Zwiększenie świadomości odpowiedzialności prawnej. Lekcje na temat świadomości odpowiedzialności karnej w szczególności za prześladowanie, przejawy przemocy i prześladowania również cyberprzemocy” Warsztaty w klasach na temat ryzykownych zachowań i zagrożeń HIV-AIDS dla klas drugich. Konkurs ogólnoszkolny „Dziecko pod parasolem prawa” – wykład dla rodziców- Pracownicy Policji Sopot Lekcje wychowawcze dla młodzieży klas I pod tym samym hasłem. przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Poprawa świadomości odpowiedzialności karnej za występki związane z prześladowaniem i przemocą (dokuczanie, ośmieszanie, przemoc w Internecie) Upowszechnienie postaw tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka. Poprawa świadomości szkodliwości środków psychoaktywnych, ryzykownych kontaktów seksualnych oraz zagrożeń HIV-AIDS Większa świadomość przepisów prawa i odpowiedzialności karnej wśród młodzieży oraz odpowiedzialności rodzicielskiej. Pedagog szkolny Grudzień 16luty17 Wrzesień, Pedagog szkolny, wychowawcy, nauczyciele biologii I. Szymichowska Wychowawcy klas Styczeń- luty 2017 10 Budowanie postaw prozdrowotnych. Zwiększenie świadomości znaczenia snu, ruchu, odżywiania, zdrowego stylu życia dla jakości życia człowieka. Poprawa współpracy z rodzicami w szczególności w sferze efektywnego rozwiązywania problemów wychowawczych. Rozwój pasji i zainteresowań jako czynnika chroniącego przed uzależnieniami i zachowaniami ryzykownymi Działania wg harmonogramu „Szkoły Promującej Zdrowie” „Dzień zdrowego ucznia” Wykłady specjalistów na temat konsekwencji braku snu, unikania ruchu, warsztaty dla uczniów i nauczycieli i rodziców na ten sam temat we współpracy z Uniwersytetem SWPS. Lekcje na temat snu, zaburzeń jedzenia, zdrowej diety. „Szkoła dla rodziców nastolatków” – upowszechnienie i propagowanie uczestnictwa. Edukacyjne wywiadówki oraz konsultacje z rodzicami na temat narzędzi wychowawczych: systemu nagród i kar, obowiązków i przywilejów w domu, na temat budowania relacji z dzieckiem. Diagnoza pasji i zainteresowań wśród młodzieży klas I, dostosowywanie oferty zajęć pozalekcyjnych. Upowszechnienie pracy metodą projektów z uwzględnieniem zainteresowań uczniów. Włączenie młodzieży do programów współpracy z uczelniami wyższymi „Festiwal Pasji” – impreza ogólnoszkolna” Udział w bogatej ofercie wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych miasta Sopot. Zwiększenie wiedzy i świadomości wśród rodziców na temat istoty snu, ruchu i jego znaczenia dla rozwoju człowieka. Większe zainteresowanie własnym rozwojem fizycznym , dbałością o swoją tężyznę, dbałością o prawidłowa dietę i ilość snu. Wzmocnienie kontroli rodziców nad dzieckiem. Zwiększenie efektywności działań rodziców poprzez skuteczniejsze stosowanie narzędzi wychowawczych, poprawę relacji z dzieckiem. Rozwój pasji i zainteresowań i wybitnych uzdolnień uczniów Cały rok szkolny Działania wg harmonogramu „Szkoły promującej zdrowie”. Cały rok szkolny Grazyna Tyszka i Mateusz Powązka. Mirosław Nowakowski Wychowawcy klas Szefowie zespołów wychowawczego i profilaktycznego, Rzecznik praw ucznia Wszyscy nauczyciele Cały rok szkolny Zespół nauczycieli w-f, wychowawcy klas, szefowie zespołów przedmiotowych. Nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne. Pedagog szkolny 11 Promowanie idei wolontariatu Kontynuacja działalności Szkolnego Wolontariatu w nowej formule. Liczne imprezy – współpraca z Sopockim Centrum Wolontariatu i organizacjami pozarządowymi z terenu Sopotu. Uwrażliwienie młodzieży, kształtowanie postaw altruistycznych. Cały rok Ograniczenie negatywnych konsekwencji zachowań problemowych. Cały rok Jolanta Mostowik wychowawcy Praca na rzecz środowiska lokalnego i rodziny. Interwencyjne działania doraźne Wychowawcy, Pedagog szkolny 12 Ewaluacja i monitorowanie programu. Badania ewaluacyjne pozwalają na znaczne zwiększenie skuteczności programu poprzez możliwość wprowadzania korekt. Ewaluacja zostanie przeprowadzona w oparciu o: 1. Działania profilaktyczne będą na bieżąco monitorowane poprzez obserwację, rozmowy z prowadzącymi zajęcia i ich odbiorcami. 2. Efekty z zajęć grupowych organizowanych dla rodziców i nauczycieli będą sprawdzane poprzez zbiorczą ankietę pod koniec roku szkolnego. 3. Pedagog szkolny będzie na bieżąco diagnozował problemy szkoły dostępnymi narzędziami. 4. Zaplanowanie zmian i korekt po analizie wyników badań. 5. Całoroczna identyfikacja potrzeb uczniów w szczególności w klasach pierwszych. Wskaźnik skuteczności. 1. Zmniejszenie przejawów przemocy słownej. 2. Zmniejszenie ilości incydentów związanych z paleniem nikotyny na terenie i wokół szkoły. 3. Wysoki poziom zadowolenia uczniów z przeprowadzonych warsztatów. 4. Utrzymywanie na dotychczasowym wysokim poziomie stopnia poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego wśród uczniów. 5. Wyższa frekwencja i zadowolenie rodziców z wywiadówek, planowanych imprez szkolnych, wykładów. 6. Poprawa wyników ankietowych na temat snu i zjawiska prokrastynacji. 7. Wskaźniki wybrane przez zespół wdrażania zadań „Szkoły Promującej Zdrowie”. Przygotowanie i przedstawienie: Irena Szymichowska, Katarzyna Welick 13 14