Informacja o uprawnieniach i ulgach przysługujących osobom

Informacja o uprawnieniach i ulgach przysługujących osobom
niepełnosprawnym na podstawie obowiązujących przepisów
(stan prawny na dzień 25.07.2013r.)
REHABILITACJA ZAWODOWA
Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna
albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może otrzymać ze środków
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jednorazowo środki
na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni
socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze starostą, nie więcej jednak
niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli nie otrzymała innych
środków publicznych na ten cel.
Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą albo własne lub dzierżawione
gospodarstwo rolne może otrzymać ze środków Funduszu dofinansowanie do wysokości
50 % oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej działalności,
jeżeli:
a) nie korzystała z pożyczki Funduszu na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo
rolniczej oraz z Funduszu Pracy na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo
pożyczka została spłacona lub w całości umorzona.
b) nie otrzymała bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub
rolniczej albo prowadziła tę działalność co najmniej przez 24 miesiące od dnia
otrzymania pomocy na ten cel.
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę
i 40 godzin tygodniowo, natomiast czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do
znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin
na dobę i 35 godzin tygodniowo, jeżeli lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne
pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną
wyda w odniesieniu do tej osoby zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy
czasu pracy.
Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach
nadliczbowych. Jednakże przepisów tych nie stosuje się do osób zatrudnionych przy
pilnowaniu oraz gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania
profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą
wyrazi na to zgodę.
Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę
usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu
pracy.
Ponadto osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku
kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po
przepracowaniu 1 roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.
Dodatkowe informacje zawarte są w rozdziale 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
(tekst jednolity z 11 maja 2011r. Dz. U. Nr 127, poz. 721. z późniejszymi zmianami).
1
REHABILITACJA SPOŁECZNA
Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON do:
kosztów turnusu rehabilitacyjnego (również dla opiekunów),
kosztów uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej (dla osób niezdolnych
do pracy),
kosztów zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne
i środki pomocnicze przyznawanych na podstawie odrębnych przepisów,
kosztów likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się
i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych,
Świadczenia powyższe udzielane są na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
(tekst jednolity z 11 maja 2011r. Dz. U. Nr 127, poz. 721. z późniejszymi zmianami).
Szczegółowe informacje na ten temat można uzyskać w Powiatowych Centrach
Pomocy Rodzinie lub Miejskich Ośrodkach Pomocy Społecznej właściwych ze względu na
miejsce zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE
ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY
Zasiłek pielęgnacyjny 153 zł miesięcznie przysługuje:
niepełnosprawnemu dziecku;
osobie powyżej 16 roku życia, jeżeli jest niepełnosprawna w stopniu znacznym,
osobie powyżej 16 roku życia, jeżeli jest niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym,
a niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.
ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE
Nowe przepisy zawężają krąg podmiotów uprawnionych do pobierania świadczenia
pielęgnacyjnego do osób opiekujących się:
•
Osobami których niepełnosprawność powstała nie później niż do ukończenia 18 roku
życia lub
• W trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia
25 roku życia.
Warunkiem jego wypłacania jest:
 rezygnacja matki, ojca, opiekuna faktycznego lub osoby będącej rodziną zastępczą z
zatrudnienia lub pracy zarobkowej w celu zapewnienia opieki osobie
niepełnosprawnej,
 w przypadku rezygnacji zatrudnienia w celu opieki nad osobą legitymującą się
orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:
 konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku
ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji
2
 oraz konieczności stałego współdziałania na co dzień opiekuna dziecka
w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,
 Osobom legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
 Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego od 01 lipca 2013 roku wynosi 620 zł
miesięcznie.
DODATEK NA REHABILITACJĘ:
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi
faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się
na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka
w wieku:
do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;
powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem
o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości 60 zł na dziecko do ukończenia 5 roku
życia i 80 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Informacje podano na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 o świadczeniach
rodzinnych (tekst jednolity z 2006r. Dz. U. Nr 139 poz. 992 z późn. zm.)
ZASIŁEK STAŁY
1. Zasiłek stały przysługuje:
1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku
lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium
dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub
całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w
rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
2. Zasiłek stały ustala się w wysokości:
1)
w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium
dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota
zasiłku nie może być wyższa niż 529 zł miesięcznie;
2) w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w
rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
3. Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
4. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia
pielęgnacyjnego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do
zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, zasiłek stały
nie przysługuje.
5. Osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub ubiegającą się o przyjęcie do niego
uznaje się za osobę samotnie gospodarującą, jeżeli przed przyjęciem do domu pomocy
społecznej lub rozpoczęciem oczekiwania na miejsce w takim domu była uprawniona do
zasiłku stałego.
Informacje podano na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr. 175 poz. 1362 z późn. zm.)
3
SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
Przysługuje osobom, na których zgodnie z ustawą ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli
rezygnują
z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki
nad niepełnosprawnym członkiem rodziny (osoby te nie spełniają warunków do otrzymania
świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów, które świadczenie to
dotychczas otrzymywały).
Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego wynosi 520 zł miesięcznie i zostanie on
przyznany jeśli dochód w rodzinie nie przekroczy kwoty 623 zł na osobę.
ULGI W TELEKOMUNIKACJI
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoby niepełnosprawne otrzymują 50 % ulgi
za przyłączenie do sieci telefonicznej oraz 50 % miesięcznej opłaty abonamentowej
w niektórych planach taryfowych. Powyższe ulgi przysługują:
 w przypadku uszkodzenia wzroku - z orzeczeniem znacznego stopnia
niepełnosprawności z przyczyny „04-O” (symbol oznaczenia osoby z uszkodzeniem
wzroku),
 w przypadku uszkodzenia słuchu lub mowy – z orzeczeniem znacznego lub
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z przyczyny „03-L” (symbol oznaczenia
osoby z uszkodzeniem słuchu lub mowy).
Ponadto także operatorzy sieci telefonii komórkowych mogą podjąć decyzję o zapewnieniu
ulg osobom niepełnosprawnym. Bliższych informacji najlepiej szukać na stronach
internetowych lub dzwonić na infolinię poszczególnych firm.
ABONAMENT ZA UŻYWANIE ODBIORNIKÓW
RADIOWYCH I TELEWIZYJNYCH
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. Nr. 85
poz. 728 z późn. zm.) zwalnia się od opłat abonamentowych
1) osoby, co do których orzeczono o:
a) zaliczeniu do I grupy inwalidów lub
b) całkowitej niezdolności do pracy, na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 39,
poz. 353, z późn. zm.[5]), lub
c) znacznym stopniu niepełnosprawności, na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr
123, poz. 776, z późn. zm.[6]), lub
4
d) trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, na
podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.
z 2008 r. Nr 50, poz. 291, Nr 67, poz. 411 i Nr 70, poz. 416);
2) osoby, które ukończyły 75 lat;
3) osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy z
właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie
zlecone z zakresu administracji rządowej lub rentę socjalną z Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych lub innego organu emerytalno-rentowego;
4) osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne
upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2 000 Hz o natężeniu od 80 dB);
5) osoby niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15%;
6) osoby, które ukończyły 60 lat oraz mają ustalone prawo do emerytury, której wysokość
nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w
gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłaszanego przez Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego;
7) osoby:
a) które mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych z tytułu ustawy z dnia 12
marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.[7]),
b) spełniające kryteria dochodowe, określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o
świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.[8]),
c) bezrobotne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 i Nr 70,
poz. 416),
d) posiadające prawo do zasiłku przedemerytalnego, określonego w ustawie z dnia 20
kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
e) posiadające prawo do świadczenia przedemerytalnego, określonego w ustawie z dnia 30
kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz. 1252),
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji określa w drodze rozporządzenia rodzaje
dokumentów potwierdzających uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych oraz
wzór oświadczenia jakie należy złożyć w placówce operatora publicznego (operatora
do świadczenia powszechnych usług pocztowych).
ULGOWE BILETY DO MUZEÓW
Zgodnie z § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 2008r.
w sprawie określenia grup osób, którym przysługuje ulga w opłacie lub zwolnienie z opłaty
5
za wstęp do muzeów państwowych oraz rodzajów dokumentów potwierdzających ich
uprawnienie (Dz. U. nr 160, poz. 994), ulga w opłacie za wstęp do muzeum przysługuje
osobom powyżej 65 roku życia, emerytom, rencistom, rencistom socjalnym, a także osobom
niepełnosprawnym wraz z opiekunami, będącymi obywatelami państw członkowskich Unii
Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron porozumienia o Europejskim Obszarze
Gospodarczym.
Dokumentem potwierdzającym uprawnienie osób niepełnosprawnych do korzystania
z tej ulgi jest legitymacja dokumentująca niepełnosprawność lub stopień
niepełnosprawności.
ULGA W OPŁACIE PASZPORTOWEJ
Za wydanie paszportu pobiera się opłatę paszportowa w wysokości 140 zł. Zgodnie
z art. 8 ustawy o dokumentach paszportowych z dnia 13 lipca 2006r. (Dz.U. nr 143,
poz. 1027), ulga w opłacie za wydanie paszportu w wysokości 50% przysługuje między
innymi:
- emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (tekst jednolity z 2010 roku Dz. U. Nr 214 poz. 1407 z późn. zm.), a
także współmałżonkom tych osób, pozostających na ich wyłącznym utrzymaniu.
ULGI PODATKOWE NA CELE REHABILITACYJNE
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 i ust. 7a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych (tekst jednolity z 2010r. Dz. U. Nr. 51 poz. 307), podatnik będący osobą
niepełnosprawną lub podatnik, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne
(współmałżonek,
dzieci
własne
i
przysposobione,
dzieci
obce
przyjęte
na wychowanie, pasierbowie, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha,
synowie i zięciowie), może odliczyć od dochodu stanowiącego podstawę obliczenia podatku
wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania
czynności życiowych.
Szczegółowych informacji należy zasięgnąć we właściwym dla osoby niepełnosprawnej
urzędzie skarbowym.
KARTA PARKINGOWA
Osoby niepełnosprawne o obniżonej sprawności ruchowej, kierujące pojazdem
samochodowym lub kierowca przewożący osoby o obniżonej sprawności ruchowej, jak
również pracownicy placówek zajmujący się opieką, rehabilitacją lub edukacją
niepełnosprawnych pozostających pod opieką tych placówek mogą, nie stosować się do
znaków zakazujących (znaki te wylicza § 33.2 Rozporządzenie Ministra Transportu
i Gospodarki Morskiej oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 31 lipca
2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych Dz. U. z 2002 r., nr. 170, poz. 1393) pod
warunkiem zachowania ostrożności.
6
Kartę parkingową wydaje się wyłącznie na podstawie orzeczeń o:
1. niepełnosprawności,
2. stopniu niepełnosprawności,
3. wskazaniach do ulg i uprawnień,
wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst
jednolity z 11 maja 2011r. Dz. U. Nr 127, poz. 721. z późniejszymi zmianami), przy czym
w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych
przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny
niepełnosprawności oznaczonej symbolem 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N
(choroba neurologiczna).
UPRAWNIENIE DO URLOPU WYCHOWAWCZEGO DLA
PRACOWNIKA OPIEKUJĄCEGO SIĘ DZIECKIEM
NIEPEŁOSPRAWNYM
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy ( Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn.
zm. ) w art. 186. § 1 mówi, iż pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do
urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad
dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4 roku życia. Do
sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
Natomiast z § 2 wynika, iż pracownik mający okres zatrudnienia określony w § 1, bez
względu na to, czy korzystał z urlopu wychowawczego przewidzianego w tym przepisie,
może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do
ukończenia przez dziecko 18 roku życia, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego
orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej
opieki pracownika. Ponadto rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do
korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez
okres nie przekraczający 3 miesięcy. Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek
pracownika, a wykorzystany być może najwyżej w 4 częściach.
ULGI W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
Prawo do ulgowych lub bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej ustalają
władze danej gminy – dlatego też w różnych gminach osoby niepełnosprawne mogą korzystać
z innych zwolnień.
Poniżej podajemy jakie ulgi obowiązują na terenie obsługiwanym przez KZK GOP Katowice.
Informujemy, że zgodnie z § 3 Taryfy przewozu osób i bagażu w komunikacji
miejskiej KZK GOP do bezpłatnych przejazdów uprawnieni są między innymi:
osoby całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji lub uznane
za niepełnosprawne w stopniu znacznym – na podstawie jednego z niżej wymienionych
dokumentów:
a) legitymacji wystawionej przez właściwy organ,
b) legitymacji emeryta-rencisty wojskowego/policyjnego z wpisem właściwego organu
emerytalnego o zaliczeniu do I grupy inwalidów. W przypadku, gdy legitymacja nie
zawiera zdjęcia osoby uprawnionej, niezbędne jest również posiadanie dokumentu
tożsamości ze zdjęciem.
7
c) książki inwalidy wojennego/wojskowego lub legitymacja osoby represjonowanej
wydana przez ZUS z wpisem o zaliczeniu do I grupy inwalidów,
d) orzeczenie komisji lekarskiej ds. inwalidztwa i zatrudnienia lub wojskowej komisji
lekarskiej
stwierdzające
zaliczenie
do
I
grupy
inwalidów
wraz
z dokumentem tożsamości ze zdjęciem,
e) orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub rzeczoznawcy KRUS, stwierdzającego
całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji wraz z dokumentem tożsamości
ze zdjęciem.
niewidomi i ociemniali – na podstawie legitymacji Polskiego Związku Niewidomych,
legitymacji
Związku
Ociemniałych
Żołnierzy
RP
lub
jednego
z dokumentów wymienionych w punkcie poprzednim, stwierdzającego niepełnosprawność
z powodu narządu wzroku lub oznaczonego symbolem 04-O
dzieci i młodzież niepełnosprawne uczęszczające do przedszkola, szkoły albo do ośrodka
lub placówki o charakterze oświatowym na podstawie legitymacji przedszkolnej dla dzieci
niepełnosprawnych lub legitymacji szkolnej dla uczniów niepełnosprawnych
dzieci i młodzież niepełnosprawne (do 18 roku życia),na podstawie legitymacji osoby
niepełnosprawnej wystawionej przez właściwy organ bez względu na stopień
niepełnosprawności, legitymacji osoby niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku
życia wystawionej przez właściwy organ bądź orzeczenia o niepełnosprawności lub
stopniu niepełnosprawności wydanego przez zespół ds. orzekania o stopniu
niepełnosprawności (do czasu wydania legitymacji)opiekunowie osób wyżej
wymienionych.
ULGI NA PRZEJAZDY PKS I PKP
Wszystkie ulgi obowiązują tylko w 2 klasie, tylko w określonych kategoriach pociągów oraz
na podstawie określonych rodzajów biletów. Ulgi nie dotyczą przejazdów pociągami Eurocity
i Intercity w komunikacji międzynarodowej oraz przejazdów w komunikacji autobusowej
ekspresowej.
Osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności lub niezdolne do samodzielnej
egzystencji mają prawo do:
49% ulgi w pociągach osobowych i autobusach PKS, w komunikacji zwykłej,
na podstawie biletów jednorazowych,
37% ulgi w pozostałych pociągach PKP i autobusach PKS, również na podstawie
biletów jednorazowych.
Do ulgi uprawnia legitymacja dokumentująca znaczny stopień niepełnosprawności,
wystawiona przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności lub:
1) wypis z treści orzeczenia komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia,
stwierdzający zaliczenie do I grupy inwalidów;
2) wypis z treści orzeczenia: wojskowej komisji lekarskiej, komisji lekarskiej podległej
Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji albo Szefowi Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Szefowi Agencji Wywiadu, stwierdzający
zaliczenie do I grupy inwalidztwa;
3) orzeczenie lekarza orzecznika ZUS albo wypis z treści orzeczenia lekarza
orzecznika ZUS stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do
samodzielnej egzystencji albo niezdolność do samodzielnej egzystencji;
3a) orzeczenie komisji lekarskiej ZUS stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy i
niezdolność do samodzielnej egzystencji albo niezdolność do samodzielnej
8
egzystencji;
4) zaświadczenie ZUS, stwierdzające zaliczenie wyrokiem sądu do I grupy inwalidów
bądź uznanie niezdolności do samodzielnej egzystencji;
5) wypis z treści orzeczenia lekarza rzeczoznawcy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego (KRUS), stwierdzający niezdolność do samodzielnej egzystencji;
6) wypis z treści orzeczenia komisji lekarskiej KRUS, stwierdzający niezdolność do
samodzielnej egzystencji;
7) zaświadczenie KRUS, stwierdzające zaliczenie wyrokiem sądu do I grupy
inwalidów bądź uznanie niezdolności do samodzielnej egzystencji;
8) legitymacja emeryta - rencisty wojskowego wydana przez właściwy organ
emerytalny podległy Ministrowi Obrony Narodowej, z wpisem o zaliczeniu do I grupy
inwalidztwa;
9) legitymacja emeryta - rencisty policyjnego wydana przez właściwy organ
emerytalny podległy odpowiednio ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych,
Ministrowi Sprawiedliwości albo Ministrowi Obrony Narodowej, z wpisem o
zaliczeniu do I grupy inwalidztwa lub stwierdzającym niezdolność do samodzielnej
egzystencji;
Opiekun towarzyszący w podróży osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności
na podstawie w/w legitymacji ma prawo do 95 % ulgi w pociągach PKP i autobusach PKS.
Opiekun osoby niepełnosprawnej, według ustawy, musi być osoba pełnoletnią. Wyjątkiem
jest opiekun lub przewodnik osoby niewidomej - musi on mieć ukończone 13 lat.
Do ulgi 93% ulgi przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego
w pociągach osobowych oraz autobusowego w komunikacji zwykłej oraz do 51% przy
przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w pociągach innych
niż osobowe oraz autobusowego w komunikacji innej niż zwykła, na podstawie biletów
jednorazowych lub miesięcznych imiennych, są uprawnione osoby niewidome uznane za
niezdolne do samodzielnej egzystencji.
Do 78% ulgi przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w
pociągach osobowych i pośpiesznych oraz autobusowego w komunikacji zwykłej,
przyśpieszonej i pospiesznej, na podstawie biletów jednorazowych, są uprawnione cywilne
niewidome ofiary działań wojennych uznane za osoby niezdolne do samodzielnej
egzystencji.
Ponadto osoby niewidome nie będące osobami o znacznym stopniu
niepełnosprawności mają prawo do 37% ulgi na podstawie dokumentu stwierdzającego
niepełnosprawność z powodu stanu narządu wzroku.
Do ulgi uprawniają dokumenty wymienione wyżej stwierdzające całkowitą niezdolność do
pracy albo inwalidztwo II grupy, z powodu stanu narządu wzroku lub legitymacja osoby
niepełnosprawnej, stwierdzająca umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu stanu
narządu wzroku lub oznaczona symbolem przyczyny niepełnosprawności - "04-O",
wystawiona przez uprawniony organ.
Dzieci i młodzież niepełnosprawna oraz jedno z rodziców lub opiekun maja prawo
do 78% ulgi w pociągach PKP i autobusach PKS, na trasie z miejsca zamieszkania lub
miejsca pobytu do: przedszkola, szkoły, szkoły wyższej, placówki opiekuńczowychowawczej, placówki oświatowo-wychowawczej, ośrodka rehabilitacji, ośrodka
rehabilitacyjno-wychowawczego, domu pomocy społecznej, ośrodka wsparcia, zakładu opieki
9
zdrowotnej, poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, a także
na turnus rehabilitacyjny i z powrotem.
Korzystający z ulgowych przejazdów są zobowiązani posiadać odpowiedni dokument
potwierdzający niepełnosprawność:
1. dla dzieci i młodzieży uczęszczającej do przedszkola, szkoły albo szkoły wyższej albo
ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym:
legitymacja przedszkolna dla dzieci niepełnosprawnych,
legitymacja szkolna dla uczniów dotkniętych inwalidztwem lub niepełnosprawnych
legitymacja szkolna albo studencka wraz z legitymacją dokumentującą
niepełnosprawność, wystawioną przez uprawniony organ.
2. dla dzieci i młodzieży nieuczęszczających do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej albo
ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym:
legitymacja osoby niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia, wystawiona
przez uprawniony organ,
legitymacja osoby niepełnosprawnej, wystawiona przez uprawniony organ,
wypis z treści orzeczenia komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia,
stwierdzający zaliczenie do jednej z grup inwalidów,
orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) albo wypis
z treści orzeczenia lekarza orzecznika ZUS stwierdzające częściową niezdolność do
pracy, całkowitą niezdolność do pracy albo całkowitą niezdolność do pracy i
niezdolność do samodzielnej egzystencji albo niezdolność do samodzielnej
egzystencji,
orzeczenie komisji lekarskiej ZUS stwierdzające częściową niezdolność do pracy,
całkowitą niezdolność do pracy albo całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do
samodzielnej egzystencji albo niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Przy przejazdach do i z jednostek udzielających świadczeń zdrowotnych albo pomocy
społecznej bądź organizujących turnusy rehabilitacyjne dodatkowo, oprócz w/w dokumentów
wymagane jest zaświadczenie (zawiadomienie, skierowanie) określające:
miejsce i termin badania, leczenia, konsultacji, zajęć terapeutycznych albo pobytu
w ośrodku wsparcia lub domu pomocy społecznej lub na turnusie rehabilitacyjnym;
potwierdzenie stawienia się na badania, konsultacje, zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia
terapeutyczne.
Informacje podano na podstawie ustawy z 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach
do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego
(tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440 z późn. zm.) oraz rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 25 października 2002 r. w sprawie rodzajów dokumentów
poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego (Dz.U. nr 179, poz. 1495).
10