Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny
Transkrypt
Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny
Raport roczny z wykonania zadania: Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny NUKAT (www.nukat.edu.pl). Prowadzenie katalogu oraz koordynacja współpracy naukowych bibliotek polskich w zakresie jego budowania w 2008 r. Jednostka prowadząca zadanie: Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Odpowiedzialna za wykonanie: mgr Maria Burchard, st. kustosz dyplomowany 00 312 Warszawa, ul. Dobra 56/66, fax: 552 56 59; e-mail: [email protected] SPIS TREŚCI Wprowadzenie......................................................................................................................................... 3 1. Najważniejsze prace rozwojowe wykonane z wykorzystaniem katalogu centralnego NUKAT........... 4 1) Wykaz wykonanych zadań.............................................................................................................. 4 Prowadzenie bazy NUKAT ............................................................................................................. 4 Rozwój katalogów lokalnych bibliotek i budowanie centralnej informacji....................................... 4 Obsługa współkatalogowania ......................................................................................................... 5 Racjonalizacja pracy administratorów bazy NUKAT ...................................................................... 7 Reorganizacja danych w bazie NUKAT.......................................................................................... 7 Prezentacja danych w katalogu i ułatwienia dla użytkowników...................................................... 8 Współpraca z zagranicą ................................................................................................................. 8 Działalność edukacyjna i naukowa Centrum NUKAT..................................................................... 9 2) Opis najważniejszych prac związanych z prowadzeniem wspólkatalogowania wykonanych w Centrum NUKAT. ........................................................................................................................ 10 2. Wykorzystanie katalogu NUKAT do wykonywania innych zadań ..................................................... 12 Załącznik 1. Wyniki pracy - dane liczbowe............................................................................................ 15 Załącznik 2. Infrastruktura informatyczna i oprogramowanie katalogu centralnego NUKAT ........................................................................................... 18 Załącznik 3. Referaty i prezentacje wygłoszone przez pracowników Centrum NUKAT na konferencjach i warsztatach. Warsztaty Zorganizowane przez Centrum NUKAT .......................................................... 20 Załącznik 4. Publikacje pracowników Centrum NUKAT........................................................................ 25 Załącznik 5. Tabela aktywności bibliotek katalogujących w NUKAT w 2008 r...................................... 26 2 WPROWADZENIE Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny NUKAT powstał z inicjatywy bibliotek naukowych, w szczególności akademickich i one tworzą główny, najbardziej aktywny trzon bibliotek uczestniczących w budowaniu źródła gotowych opisów. Dotyczy współkatalogowania zasobów polskich bibliotek, opartego na powszechnie uznanych i stosowanych na świecie merytorycznych standardach bibliotecznych oraz standardach wymiany danych (grupa formatów MARC 21, Library of Congress Subject Headings, format wymienny ISO 2709 oraz system kodowania znaków Unicode – ISO/IEC 10646). Jest narzędziem umożliwiającym oszczędne i racjonalne budowanie centralnej informacji o zbiorach polskich bibliotek w skali kraju oraz za granicą poprzez współpracę z największym katalogiem centralnym świata OCLC (Online Center Library Catalog) oraz uczestniczenie w ogólnoświatowym projekcie Google Scholar. Poprzez udostępnianie gotowych danych umożliwia oszczędne i racjonalne gospodarowanie środkami przeznaczanymi na budowanie katalogów komputerowych zarówno lokalnie na poziomie bibliotek, jak i centralnie, na poziomie instytucji przydzielających środki na katalogowanie zbiorów. Katalog centralny NUKAT jest prowadzony przez Centrum NUKAT – oddział w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. Centrum prowadzi kontrolę współkatalogowania, ustala procedury oraz przygotowuje i obsługuje narzędzia wprowadzania, dystrybucji i kontroli poprawności danych. Ponadto prowadzi szkolenia z zakresu współkatalogowania, tworzenia rekordów kartoteki haseł wzorcowych oraz tworzenia i stosowania słownictwa języka KABA. Przygotowuje materiały metodyczne na ten temat publikowane w serii Formaty. Kartoteki oraz w czasopismach fachowych. W bazie katalogu centralnego NUKAT znajdują się dwa zasadnicze podzbiory rekordów: rekordy bibliograficzne i rekordy Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych. Stan zatrudnienia na koniec 2008r. wynosił łącznie 39 osób, w tym 35 zatrudnionych w pełnym wymiarze i 2 na 3/4 etatu i 3 na 1/2 etatu. 3 1. NAJWAŻNIEJSZE PRACE ROZWOJOWE WYKONANE Z WYKORZYSTANIEM KATALOGU CENTRALNEGO NUKAT 1) Wykaz wykonanych zadań Prowadzenie bazy NUKAT Administratorzy Ośrodka Kontroli Rekordów Bibliograficznych Centrum NUKAT rozpatrzyli 320 862 rekordy bibliograficzne, w tym 70 432 zgłoszonych modyfikacji, zatwierdzając do bazy 224 545 nowych rekordów. Administratorzy Ośrodka Formatów i Kartoteki Haseł Formalnych oraz Ośrodka Języka i Kartoteki Wzorcowej KABA rozpatrzyli łącznie 276 971 rekordów haseł wzorcowych, w tym 57 719 zgłoszonych modyfikacji, zatwierdzając do bazy 202 176 nowych rekordów. Udostępniono w katalogu NUKAT do wykorzystania przez biblioteki współkatalogujące oraz jako narzędzia wyszukiwawcze 69 925 kopii nowych rekordów słownictwa oraz tematów Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej (JHP BN). Budowanie i kontrola rekordów JHP BN realizowana jest przez Bibliotekę Narodową. Centrum NUKAT raz w tygodniu aktualizuje zawartość kopii JHP BN na podstawie plików przygotowywanych przez BN. Procedury i harmonogram prac służących osiągnięciu zgodności zbioru macierzystego i kopii JHP BN, a następnie jej utrzymaniu w obu bazach były przedmiotem odrębnego porozumienia z BN. Udostępniono w katalogu NUKAT 5 672 kopie nowych rekordów polskiej wersji słownictwa Medical Subject Headings (MeSH) – polonizacja słownictwa MeSH i prowadzenie bazy macierzystej tego słownictwa koordynowane jest przez Bibliotekę Akademii Medycznej w Poznaniu. Do katalogu NUKAT przekazywane są automatycznie rekordy wskazane przez bibliotekarzy, potrzebne im do sporządzenia charakterystyki przedmiotowej katalogowanych w NUKAT dokumentów z zakresu medycyny. W celu eliminacji rekordów zdublowanych, które pojawiały się w nadsyłanych plikach, opracowano i wdrożono w Centrum NUKAT oprogramowanie do automatycznej kontroli danych zawartych w plikach w porównaniu ze stanem bazy NUKAT. W budowaniu bazy katalogu centralnego uczestniczyło 1210 bibliotekarzy z 70 polskich bibliotek akademickich i naukowych 1 . Rozwój katalogów lokalnych bibliotek i budowanie centralnej informacji Zawartość katalogów lokalnych 89 bibliotek współpracujących z NUKAT-em wzrosła łącznie w b.r. o 761 698 opisów bibliograficznych, dało to w efekcie dopisanie takiej samej liczby symboli lokalizacji w rekordach bibliograficznych katalogu NUKAT powiększając oferowaną przez NUKAT ogólną pulę informacji o miejscu przechowywania dokumentów do 3 513 706 zapisów. W okresie od 1. lutego do końca grudnia użytkownicy NUKAT-u przeprowadzili w nim 23 593 787 wyszukiwań – średnio 2 144 890 miesięcznie. 1 Aktywność bibliotek w zakresie katalogowania w NUKAT oraz kopiowania gotowych rekordów obrazuje tabela w Załączniku 5. 4 Po raz trzeci uruchomiono badanie poprawnego działania centralnej informacji - polegającego na sprawdzaniu poprawności dostępu do informacji o zasobach polskich bibliotek. Służy temu akcja porównania numerów kontrolnych rozpoczynających się prefiksem „zz” rekordów bibliograficznych w bazach lokalnych i rekordów bibliograficznych katalogu centralnego zawierających symbole bibliotek. Uzyskane dane prezentuje poniższa tabela. Liczba bibliotek: Rok Łączna liczba Łączna liczba Łączna symboli rekordów liczba dopisanych skopiowanych brakujących zapisów do których które skierowano odpowie- zapytanie działy w NUKAT z NUKAT 2006 63 60 1 868 286 1 888 367 2007 63 61 2 505 592 2 494 101 2008 70 68 3 231 743 2 3 260 113 kontroli Łączna liczba niepoprawnych zapisów 45 268 25 059 (2,4%) 1,34% 7 294 19 245 (0,29%) (0,77%) 17 023 8 987 0,52% 0,28% W porównaniu z badaniem ubiegłorocznym stwierdzono dalszy postęp w aktualizacji wpisów w bazie NUKAT. Centrum NUKAT każdego miesiąca generuje dla każdej biblioteki pliki danych pozwalające na samodzielne kontrole spójności baz lokalnych z zapisami w bazie NUKAT. W żadnej z bibliotek nie narastają rozbieżności, a wiele dzięki systematycznemu porównywaniu danych doprowadziło do niemal całkowitej ich likwidacji. Są niestety takie, które nie poradziły sobie z istniejącymi rozbieżnościami, mimo oferowania przez Centrum służących do ich likwidacji narzędzi. Wzrost, w stosunku do roku ubiegłego, liczby brakujących symboli wynika z objęcia w tym roku analizą wszystkich rekordów z numerami kontrolnymi pochodzącymi z NUKAT-u (wcześniej kontrola nie obejmowała rekordów dla czasopism). Obsługa współkatalogowania Przygotowano oprogramowanie do automatycznego generowania i pobierania w plikach nowych rekordów bibliograficznych razem z zestawem związanych z nimi rekordów haseł wzorcowych, połączone z automatycznym dopisaniem symbolu biblioteki w odpowiednim rekordzie w katalogu NUKAT. Skorzystało z tego 10 bibliotek najbardziej aktywnie katalogujących w NUKAT. Zastosowanie oprogramowania istotnie oszczędza czas bibliotekarzy i niweluje prawdopodobieństwo powstania błędnych zapisów (linków) w katalogu NUKAT. Spotkało się z bardzo pozytywną oceną w bibliotekach, które zdecydowały się wdrożyć ten tryb pobierania danych. 2 Dane z października 2008 r. – termin przeprowadzania porównania. 5 Utworzono dostępną, dla współkatalogujących bibliotekarzy, automatycznie aktualizowaną bazę rekordów usuniętych. Wcześniej informacja o takich rekordach wysyłana była na bieżąco za pomocą poczty elektronicznej. Obecny stan – łatwy dostęp do bazy, możliwość przeszukania bazy zawierającej zarchiwizowane dane i wybrania rekordów wg określonych kryteriów ułatwia administratorom katalogów lokalnych obsługę współkatalogowania oraz utrzymanie zgodności danych z własnej bazy z katalogiem NUKAT. Utworzono dostępną dla bibliotekarzy współkatalogujących zbiorczą listę rekordów zatrzymanych (niepoprawnych, wymagających uzupełnienia), na podstawie której są automatycznie generowane i rozsyłane do bibliotek listy zatrzymanych rekordów z danej biblioteki. Typowe błędy w rekordach powodują automatyczne generowanie uwagi z odpowiednim komunikatem wskazującym powód zatrzymania. Jest on umieszczany w odpowiednim polu zatrzymanego rekordu. Usprawnia to pracę bibliotekarzy katalogujących w katalogu centralnym, upraszcza pracę administratorów i przyczynia się do systematycznego podnoszenia jakości wprowadzanych do NUKAT-u rekordów. Opracowano i upowszechniono w bibliotekach współkatalogujących zindywidualizowane dla różnych typów dokumentów pliki kontrolne, które umożliwiają formalną kontrolę poprawności przygotowywanego rekordu na poziomie stanowiska pracy bibliotekarza katalogującego. Wcześniej stosowany był uniwersalny plik kontrolny, który nie sprawdzał elementów opisu specyficznych dla różnych typów dokumentów. Błędy w rekordach były wyłapywane dopiero na poziomie kontroli w Centrum NUKAT. Identyczne pliki kontrolne stosowane w pracy administratorów Centrum NUKAT tworzą drugie sito automatycznego wyłapywania błędów w rekordach wprowadzanych do NUKAT-u (np. spowodowanych wyłączeniem lub nieprawidłową konfiguracja pliku kontrolnego na stanowisku bibliotekarza katalogującego). Dodatkowo, wykorzystując dostępne w Internecie darmowe oprogramowanie, przygotowano w Centrum narzędzie do zdalnej automatycznej aktualizacji plików kontrolnych (VerifiVirtua) oraz nowych wersji klienta Virtua. Przygotowano procedurę przejmowania do NUKAT-u rekordów bibliograficznych w plikach. Ta, wcześniej niedopuszczana, metoda wprowadzania danych do NUKAT-u została przygotowana w celu umożliwienia Bibliotece Jagiellońskiej przekazania do NUKAT-u, przygotowanych lokalnie, ponad 1800 rekordów bibliograficznych dla starych druków. Procedura ta może być stosowana w innych nietypowych sytuacjach współpracy bibliotek z katalogiem NUKAT. Informacja o nowej możliwości ładowania danych została przekazana do wiadomości bibliotekarzy systemowych bibliotek współpracujących z NUKAT-em. Rozpoczęto w Centrum prace nad opracowaniem aktualnej polskiej wersji językowej oprogramowania klienta Virtui. Prace są poważnie zaawansowane, ich ukończenie przewiduje się w pierwszym półroczu 2009 r. Dotychczas w bibliotekach współkatalogujących używana jest angielska wersja oprogramowania klienta. Zaraz po ukończeniu tłumaczenia w BUW polska wersja językowa zostanie udostępniona partnerom NUKAT-u do ewentualnej weryfikacji, a 6 następnie przekazana do firmy VTLS Inc. w celu włączenia jej, jako stałego elementu, do rozpowszechnianego na całym świecie oprogramowania Virtua. Racjonalizacji pracy administratorów bazy NUKAT Przygotowano skrypt do automatycznej kontroli poprawności formalnej haseł (rekord z CKHW NUKAT - rekord prowizoryczny) użytych w rekordach bibliograficznych. Dotychczas, ten niezwykle istotny element kontroli poprawności przygotowania rekordu bibliograficznego wraz z kompletem prawidłowo powiązanych i utworzonych rekordów khw realizowany był ręcznie przez administratorów Centrum NUKAT. Zaktualizowano zasady, wdrożonej w 2007 r., automatycznej kontroli poprawności rekordów poprzez zdefiniowanie dodatkowych elementów rekordu objętych sprawdzaniem. W wyniku automatycznej kontroli rekordy niepoprawne są ustawiane, z odpowiednim komunikatem, w statusie „Zatrzymany0” i są wyłączone z dalszej kontroli do czasu usunięcia przez autora rekordu powodów zatrzymania. Opracowano nakładkę na klienta Virtui upraszczającą i przyspieszającą pracę administratorów. Wdrożono ją we wszystkich Ośrodkach Centrum NUKAT, dostosowując do odpowiedniej specyfiki pracy administratorów. Sprawdza ona i automatycznie koryguje niepoprawne, stałe elementy hasła ujednoliconego, ułatwia dostęp do innych, narodowych khw, umożliwia automatyczne nadawanie numerów kontrolnych w rekordach haseł wzorcowych itp. Ze względu na właściwości systemu Virtua niemożliwe było wykorzystanie do tego celu narzędzia używanego do automatycznego numerowania rekordów bibliograficznych. Informację nt. nakładki i darmowych narzędzi informatycznych zastosowanych do jej przygotowania upowszechniono wśród informatyków i bibliotekarzy systemowych bibliotek współkatalogujących z nadzieją, że zostanie ona dostosowana do usprawnienia pracy na różnorodnych stanowiskach komputerowych w bibliotekach. Reorganizacja danych w bazie NUKAT Zakończono podjęte w 2007 r. przygotowania do wprowadzenia i stosowania w katalogu NUKAT rekordu uniwersalnego (jeden rekord hasła wykorzystywany w dwóch funkcjach jako hasło opisu bibliograficznego i jako temat opisywanego dokumentu – dotychczas konieczne były dwa rekordy zawierające identyczne hasła, ale różniące się innymi elementami). Na podstawie założeń opracowanych przez administratorów CKHW NUKAT przygotowano w Centrum odpowiednie narzędzia informatyczne wspomagające uporządkowanie i odpowiednie zmodyfikowanie podzbiorów haseł dla nazw osobowych, nazw instytucji i tytułów ujednoliconych. W następstwie tych prac porządkowych w CKHW NUKAT, poprzez automatyczne przeniesienie modyfikacji do katalogów lokalnych, wszystkie bazy lokalne współpracujących bibliotek zostały przygotowane do obsługi rekordu uniwersalnego. Prace porządkowe dotyczyły w CKHW NUKAT ponad 59 000 rekordów. Obsługa rekordu uniwersalnego przewidziana jest w wersji 50 oprogramowania Virtua. Rozpoczęto prace nad opracowaniem ujednoliconych zasad indeksowania danych w katalogu NUKAT i katalogach bibliotek współpracujących. Pierwszym etapem tej pracy jest 7 uporządkowanie atrybutów wyszukiwawczych w tych katalogach. Uzgodnienie ujednoliconego indeksowania katalogów jest podstawą poprawności działania wirtualnych wyszukiwarek przeglądających wiele katalogów. W Centrum NUKAT podjęto prace nad zdefiniowaniem uniwersalnego, optymalnego zestawu atrybutów wyszukiwawczych, a równolegle przeprowadzono badanie przyjętych w bibliotekach zasad indeksowania stosowanych w katalogach lokalnych. Wyniki badania pokazały, że zasady te często są przypadkowe, domyślnie ustawione w systemie lub zdefiniowane w sposób nieprzemyślany, baz dbałości o efekt końcowy. Przygotowywane w Centrum NUKAT zasady ujednoliconego indeksowania baz po dyskusji i akceptacji w gronie bibliotek współpracujących z NUKAT-em będą upowszechniane i zalecane do stosowania w komputerowych katalogach bibliotecznych. Ze względu na poziom komplikacji i zaangażowanie wielu bibliotek prace nad tym zagadnieniem przeciągną się na 2009 r. Prezentacja danych w katalogu i ułatwienia dla użytkowników Przeprowadzono modyfikację prezentacji opisów w katalogu centralnym w widoku karta katalogowa. Wprowadzono możliwość dołączania do opisu dokumentu skanu okładki katalogowanego dokumentu. Rozpoczęto prace nad dostosowaniem i wdrożeniem w katalogu NUKAT menadżera bibliografii, (dodatek do przeglądarki Firefox) do użytku w zestawieniu z bazą NUKAT – zgłoszono błędy w oprogramowaniu uniemożliwiające obecnie jego wykorzystanie. Współpraca z zagranicą W ramach umowy z OCLC przekazano do bazy WorldCat, w czterech kwartalnych porcjach, 125 341 rekordów bibliograficznych dotyczących polskiej produkcji wydawniczej – wszystkie nowe rekordy z tego zakresu wprowadzone w 2008 r. do NUKAT-u. W ramach projektu OpenWorldCat informacja o dokumentach wyprodukowanych w Polsce i ich lokalizacji jest dodatkowo dostępna np. poprzez internetową przeglądarkę Google. Od 2006 r. pełne dane z katalogu NUKAT, zapisane w formacie XML są dostępne dla wyszukiwarki Google Scholar Beta. Przy pozytywnym wyniku wyszukiwania użytkownik kierowany jest bezpośrednio do danego opisu w bazie NUKAT, skąd już łatwo dostaje się do katalogu biblioteki przechowującej poszukiwany dokument. Rekordy bibliograficzne są każdego miesiąca wyprowadzane z bazy NUKAT w formacie XML i umieszczane na serwerze ftp, dostępnym dla przeglądarki Google Scholar. Centrum NUKAT aktywnie uczestniczyło w testowaniu oferowanej do migracji wersji 48 systemu Virtua, zgłaszając firmie VTLS stwierdzone błędy w oprogramowaniu oraz w głosowaniu online nad propozycjami udoskonaleń w oprogramowania, Virtua, wersja 50. W ramach współpracy z Biblioteką Narodową Francji, na zaproszenie Ośrodka RAMEAU, Maria Nasiłowska wygłosiła wykład podczas Dnia Otwartego RAMEAU nt. L’angage d’indexation matière KABA. 8 W stażach zagranicznych w ramach programu „Uczenie się przez całe życie (LLP) - ERASMUS 2007/2008” uczestniczyło 6 pracowników Centrum NUKAT odbywając tygodniowe lub dwutygodniowe praktyki w bibliotekach Ratysbony, Tybingi, Pizy, Sztokholmu, Francji, Estonii. Działalność edukacyjna i naukowa Centrum NUKAT 3 W dniach 23-25.01 Centrum NUKAT zorganizowało międzynarodową konferencję z okazji jubileuszu powstania katalogu centralnego NUKAT pt.: „Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce”. Wśród uczestników oprócz pracowników Centrum NUKAT było 135 osób z 45 zagranicznych i polskich bibliotek. Pracownicy Centrum NUKAT wygłosili 3 referaty. Łącznie 11 pracowników Centrum NUKAT uczestniczyło w 9 konferencjach, na 7 z nich udział był połączony z wygłoszeniem referatów. Ponadto Centrum NUKAT zorganizowało i poprowadziło warsztaty i narady merytoryczne, w których łącznie uczestniczyło 145 osób – w tym 57 informatyk i 88 bibliotekarzy. Przeprowadzono łącznie 141 godz. szkoleń dla 36 osób z 29 bibliotek oraz 120 godz. konsultacji. W ramach prac metodycznych prowadzonych w Centrum NUKAT przygotowano: - zasady i procedury tworzenia oraz stosowania haseł wzorcowych dla tematów formalnych, wykorzystywanych do opracowania tekstów literackich, utworów muzycznych zapisanych i nagranych, dokumentów kartograficznych i dokumentów życia społecznego, - konstrukcje modelowe rekordów słownictwa KABA oraz tabelę typowania haseł wzorcowych słownictwa KABA – opracowanie porządkuje i upraszcza zasady tworzenia słownictwa, - opracowano poddano weryfikacji w dyskusji merytorycznej zmiany w zasadach katalogowania prowadzące do uproszczenia opisu dokumentów w katalogach komputerowych, - kontynuowano prace nad aktualizacją zasad sporządzania rekordów khw (Formaty. Kartoteki 4 - Hasła osobowe, korporatywne i tytułowe. Zasady sporządzania rekordów) oraz prowadzono prace redakcyjne nad 4. częścią podręcznika stosowania jhp KABA: Grażyna M. Wilczyńska: Katalogowanie przedmiotowe w języku KABA. Opracowanie piśmiennictwa z zakresu teologii i religioznawstwa. W ramach serii Formaty. Kartoteki przygotowano do publikacji w 2009 r: - Format MARC 21 rekordu kartoteki hasła wzorcowego – wydanie zmienione i uzupełnione. - Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla dokumentu kartograficznego. - Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla wydawnictwa ciągłego. Wydanie nowe zmienione. 3 Wykaz organizowanych warsztatów oraz konferencji, w których występowali pracownicy Centrum NUKAT w załączniku 2. 9 - Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla książki. Wydanie nowe zmienione. - Format MARC 21 rekordy bibliograficznego dla starego druku. Zakończono prace redakcyjne i wprowadzono do stosowania, poprzez publikację na stronie www.nukat.edu.pl instrukcje: - Marek Stachyra: Zasady tworzenia tytułu ujednoliconego dla autorskiego utworu muzycznego. Red. i uzupełnienia Maria Burchard, Stanisław Hrabia - Krystyna Sanetra: Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla filmu. Przedstawiciel Centrum NUKAT brał udział (7 posiedzeń) w pracach Komitetu technicznego 242 ds. Informacji, Dokumentacji Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz w badaniu eksperckim I i II rundy badania Delphi w Narodowym Programie Foresight Polska 2020 (pole badawcze „Technologie Informacyjne i Telekomunikacyjne”). 2) Opis najważniejszych prac związanych z prowadzeniem wspólkatalogowania wykonanych w Centrum NUKAT. Rok 2008 był ważny dla rozwoju katalogu centralnego. W styczniu odbyła się konferencja jubileuszowa z okazji 5-lecia działania NUKAT-u, baza rekordów bibliograficznych przekroczyła milion, a współczynnik wykorzystania danych z katalogu centralnego w danym roku osiągnął 3,5, przekraczając nieosiągalną dotąd średnią wartość trzykrotnego skopiowania każdego gotowego opisu bibliograficznego z katalogu NUKAT do katalogów lokalnych. W odczuwalny sposób zmienia się odbiór katalogu centralnego w środowisku bibliotekarzy, którzy coraz powszechniej dostrzegają i cenią sobie, wynikające ze współkatalogowania, ułatwienia we własnej pracy, takie jak: przyspieszenie, obniżenie kosztów i uproszczenie budowania katalogu lokalnego przy zachowaniu jego wysokiej jakości, czy dostęp do centralnej informacji. Ta poprawiająca się atmosfera wokół katalogu przełożyła się na zwiększone zainteresowanie uczestniczeniem we współkatalogowaniu oraz chęcią pobierania gotowych danych – często jako formą przejściowa do rozpoczęcia współkatalogowania. Odpowiedzią na zwiększony wpływ danych do NUKAT-u było w Centrum NUKAT opracowanie i wdrożenie szeregu usprawnień w zakresie obsługi kontroli danych, ich wprowadzania i dystrybucji. Bez tych usprawnień, przy utrzymaniu stałej, a nawet losowo uszczuplanej obsady administratorów, trudne byłoby utrzymanie płynnego przepływu danych do NUKAT-u i na zewnątrz do katalogów lokalnych. W zespole Centrum NUKAT udało się wytworzyć wyjątkową atmosferę kreatywności i zaangażowania w działaniu na rzecz użytkowników i partnerów NUKAT-u, co, w połączeniu z niezwykłą fachowością pracowników Centrum, dało dobre wyniki liczbowe, ale przede wszystkim zaowocowało unowocześnieniem i usprawnieniem metod pracy zarówno wewnątrz Centrum jak i w kontaktach z bibliotekami. Wyniki z tego obszaru wpisują się w cel strategiczny działania Centrum NUKAT. Jest nim stopniowe wzmacnianie zespołu odpowiadającego za budowanie i upowszechnianie podstaw metodycznych współkatalogowania w NUKAT oraz zespołu informatyków odpowiedzialnych za rozwijanie i upowszechnianie narzędzi sprawnej obsługi współpracy bibliotek, kosztem zespołu administratorów, których praca, tam gdzie jest to możliwe, 10 zastępowana jest stopniowo przez maszynę wyposażoną w odpowiednie (zwykle przygotowane w Centrum) oprogramowanie. W zakresie budowania ogólnokrajowych podstaw metodycznych katalogowania mieszczą się wszystkie prace nad formułowaniem zasad katalogowania, zasad tworzenia rekordu khw oraz rekordu słownictwa jhp KABA, a więc wszystkie narady merytoryczne, konsultacje wewnętrzne, prace redakcyjne prowadzące do ogłoszenia odpowiednich instrukcji na stronie www.nukat.edu.pl, ich wdrożenia do praktyki, a następnie skierowania do publikacji. Ogłoszenie instrukcji w formie elektronicznej i rozpoczęcie jej stosowania w praktyce jest zwykle okazją do jeszcze jednej weryfikacji przyjętych zasad, które na tej podstawie są ponownie rewidowane przed wydrukowaniem instrukcji. W roku sprawozdawczym wdrożono do stosowania Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla filmu, do druku przygotowano 5 zweryfikowanych już merytorycznie instrukcji do formatu dla książek, wydawnictw ciągłych, dokumentów kartograficznych, starych druków i rekordów haseł. Ułatwienie i upowszechnienie dostępu do danych jest realizowane w Centrum NUKAT poprzez współprace z OCLC oraz udział w projekcie Google Scholar,. ale także poprzez wsłuchiwanie się w uwagi użytkowników korzystających z katalogu. W odpowiedzi na te oczekiwania wprowadzono w katalogu NUKAT możliwość dołączania do opisu dokumentu skanu okładki, a w przyszłości także spisu treści katalogowanego dokumentu. Rozpoczęto prace nad dostosowaniem i wdrożeniem w katalogu NUKAT menadżera bibliografii do użytku w zestawieniu z bazą NUKAT. Od lutego 2008 r. prowadzone jest monitorowanie wyszukiwania w katalogu NUKAT z podziałem na kategorie użytkowników. Przekraczająca dwa miliony średnia miesięczna liczba wyszukiwań w katalogu centralnym jest dobrą podstawą do dalszych prac na rzecz doskonalenia udostępniania informacji w katalogu NUKAT. 11 2. WYKORZYSTANIE KATALOGU NUKAT DO WYKONYWANIA INNYCH ZADAŃ W 2008 r. 15 bibliotek publicznych (spoza partnerów NUKAT-u) pobrało 12 003 rekordy bibliograficzne za pomocą uruchomionej do powszechnego stosowania w końcu 2007 r. aplikacji MARC Repository. Umożliwia ona pobranie pełnych danych z katalogu centralnego bez konieczności posiadania oprogramowania klienta systemu Virtua. Uruchomienie MARC Repository jest faktycznie otwarciem powszechnego dostępu do danych dla wszelkich bibliotek kraju. Centrum NUKAT jest otwarte na współpracę z producentami stosowanych w polskich bibliotekach systemów bibliotecznych w zakresie opracowania narzędzi umożliwiających proste załadowanie przez bibliotekarza danych pobranych w Internecie z katalogu centralnego do własnego katalogu lokalnego. Centrum zgłosiło także gotowość zasilania danymi bazy źródłowej, której utworzenie na użytek bibliotek publicznych jest projektowane w ramach finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a prowadzonego przez Instytut Książki programu Biblioteka Plus. Ponadto w katalogu NUKAT otwartych jest 50 połączeń dla zewnętrznego klienta Z39.50, w tym wyszukiwarki KaRo, która jest dość powszechnie stosowana przez biblioteki jako narzędzie pobierania opisów bibliograficznych z NUKAT-u. W 2008 r. 437 bibliotek publicznych pobierało dane z katalogu centralnego NUKAT za pomocą wyszukiwarki KaRo lub klienta własnego systemu 4 W celu ułatwienia dostępu do bazy CKHW NUKAT i zastosowanie w swoich katalogach lokalnych gotowych rekordów haseł różnym bibliotekom w kraju, stosującym inne oprogramowanie biblioteczne niż Virtua, utrzymywane są w Polsce 4 kopie tej bazy w systemach: Horizon, Aleph, Prolib i MAK. Są one nadzorowane przez biblioteki lub organizacje, które zgodziły się utrzymywać ich pełną zgodność z bazą macierzystą, poprzez bieżące aktualizowanie na podstawie narzędzi przygotowywanych i udostępnianych w Centrum NUKAT, a ponadto zgodziły się udostępniać ich zawartość bibliotekom stosującym w swoich katalogach identyczne oprogramowanie. Wszystkie te podjęte i zrealizowane inicjatywy mieszczą się w działaniach na rzecz upowszechnienia i ułatwienia wykorzystania gotowych danych z katalogu centralnego, także poza kręgiem bibliotek naukowych. W dalszej perspektywie będą one służyły poprawie jakości danych w udostępnianych w Internecie katalogach bibliotek, co wpłynie korzystnie na efektywność działania różnego rodzaju wyszukiwarek internetowych. 4 Informacja na podstawie ankiety przeprowadzonej w 2008 r. przez Komisję Automatyzacji Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. 12 3. INFORMACJA O BIEŻĄCYCH KOSZTACH UTRZYMANIA KATALOGU CENTRALNEGO NUKAT I ŹRÓDŁACH ICH FINANSOWANIA W 2007 R. Planowane koszty w 2008 r. Lp. 1. Treść Koszty bezpośrednie ogółem Ogółem Wykonanie w 2008 r. W tym środki W tym środki finansowe finansowe pochodzące ze środków Ogółem pochodzące ze środków budżetowych budżetowych na naukę na naukę 2 000 000,0 995 000,0 2 004 518,34 1 000 000,00 1 725 000,0 725 000,0 1 677 638,69 693 120,35 w tym: - wynagrodzenia z pochodnymi - materiały i przedmioty nietrwałe 5 000,0 5 000,0 5 845,52 5 845,52 15 000,0 5 000,0 37 949,48 37 949,48 25 000,0 15 000,0 7 293,88 7 293,88 250 000,0 250 000,0 275 790,77 255 790,77 5 000,0 5 000,0 0,00 0,00 1 000 000,0 2 004 507,04 1 000 000,00 1 000 000,00 1 000 000,00 - usługi obce - koszty podróży służbowych za granicę - inne (licencje roczne, krajowe podróże, koszty konferencji) 2. Koszty pośrednie 3. Koszty ogółem 4. Wysokość przyznanej dotacji 2 000 000,0 Na pozycję licencje roczne składają się: Roczna opłata maintenance za użytkowanie systemu Virtua Opłata za asystę techniczną ORACLE’a 165 261,57 70 023,47 _________________ Razem 235 285,04 Sytuacja finansowa Centrum NUKAT była w miarę stabilna. Dotacja SPUB utrzymana na poziomie ubiegłorocznej nie wystarczyła jednak na pokrycie wynegocjowanej z firmą VTLS Inc. 3 letniej przedpłaty za użytkowanie systemu Virtua (maintenance) z ważnością na cztery lata, której wartość w 2008 r. wynosiłaby niespełna 500 000,00 PLN. Jednorazowy wysiłek finansowy miał szansę przynieść oszczędność w wysokości jednorocznej opłaty za użytkowanie systemu Virtua (w 2008 r. ok. 170 000 PLN). Konsekwencje, wynikające z braku odpowiedniej dotacji na przedpłatę i związanej z tym konieczności utrzymania trybu opłat rocznych, będą szczególnie dramatyczne wobec obserwowanego obecnie wzrostu wartości USD i spadku wartości PLN. Wpłynie to na trudny do przewidzenia wzrost opłaty za użytkowanie systemu Virtua w 2009 r. (termin płatności w czerwcu każdego roku). Jeśli nie 13 będzie to uwzględnione w wysokości przyznanej na 2009 r. dotacji może dojść do utraty płynności finansowej przez Centrum NUKAT i spowodować sparaliżowanie jego działania. Zwiększony wpływ bieżący wymagał uruchomienia w niewielkim zakresie – limitowanym środkami finansowymi - pracy w godzinach nadliczbowych, chociaż opracowane i wdrożone w Centrum NUKAT narzędzia automatycznej kontroli danych pozwoliły na utrzymanie płynności zwiększonego przepływu danych. Realizowanie zadań prowadzących do podnoszenia wartości informacyjnej katalogu centralnego, racjonalizacji budowania katalogów lokalnych, systematycznego prowadzenia prac metodycznych wymaga rozbudowy Zespołu Informatycznego i Zespołu Koordynacji w Centrum NUKAT. Wpisane w zadania Centrum prace związane z przygotowywaniem materiałów metodycznych, niezbędnych jako podstawa katalogowania różnego rodzaju dokumentów, stanowią bardzo duże obciążenie i nie mieszczą się praktycznie w codziennej wielowątkowej działalności jednostki. Wymagają przy tym dużej wiedzy, doświadczenia, pozasłużbowego czasu, a także odpowiednich predyspozycji do ich prowadzenia. Brak środków na stabilne honorowanie takich prac powoduje, że ciągną się one latami i są realizowane kosztem bieżącej działalności lub czasu prywatnego. Nie są to dobre warunki do rozwoju metodycznych podstaw budowania katalogów komputerowych w Polsce, których nikt w Polsce poza Centrum NUKAT nie prowadzi. Katalog centralny NUKAT jako pierwszy i jak dotąd jedyny w kraju, wytworzył i wdrożył mechanizmy do racjonalnego budowania we współpracy, dostępnego w Internecie źródła gotowych opisów bibliograficznych oraz związanych z nimi zapisów haseł. Wytworzył także i udostępnił mechanizmy do racjonalnego budowania i porządkowania lokalnych komputerowych katalogów bibliotecznych. W ramach pełnienia centralnej funkcji informacyjnej udostępnia powszechnie dane dotyczące lokalizacji ponad 3 500 000 dokumentów bibliotecznych. Przyciąga coraz liczniejszą rzeszę użytkowników poszukujących informacji docierając do nich poprzez wielokierunkowe udostępnianie zawartości swojej bazy. Katalog centralny NUKAT jest jednym z najważniejszych przedsięwzięć bibliotekarskich ostatnich lat. Wywarł ogromny wpływ na modernizację polskich bibliotek, w szczególności akademickich. Przyczynił się do wdrożenia w nich nowoczesnych wzorców i metod pracy. Nie może być finansowany na granicy przetrwania. Warszawa 20.02.2008 r. Załącznik 1. Wyniki pracy - dane liczbowe Załącznik 2. Infrastruktura informatyczna i oprogramowanie katalogu centralnego NUKAT Załącznik 3. Referaty i prezentacje wygłoszone przez pracowników Centrum NUKAT na konferencjach i warsztatach. Warsztaty zorganizowane przez Centrum NUKAT. Załącznik 4. Publikacje pracowników Centrum NUKAT Załącznik 5. Tabela aktywności bibliotek katalogujących w NUKAT w 2008 r. 14 ZAŁĄCZNIK 1. WYNIKI PRACY - DANE LICZBOWE Tabela A. Prowadzenie Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych NUKAT Przybyło Stan na w NUKAT 31.12.2007 r. 2007 Rekordy haseł opisu Wzrost Stan na bazy w % 31.12.2008 w 2008 r. 2008 1 007 282 130 254 129 739 1 137 021 12,88% 522 660 59 053 57 506 580 166 11% 132 157 11 171 13 153 145 310 9,95% 1 662 099 200 478 200 398 1 862 497 12,05 471 427 50 910 56 543 527 970 12,01% Rekordy słownictwa JHPBN 101 927 13 309 14 672 116 309 14,39% Rekordy słownictwa MeSH 12 131 3 566 5 672 17 803 46,75% 585 485 67 785 76 597 662 082 13,08% 2 247 584 268 263 276 995 2 524 579 12,32% bibliograficznego Rekordy haseł przedmiotowych rozwiniętych języka KABA KABA Rekordy słownictwa języka KABA Łącznie rekordy zatwierdzone przez administratorów NUKAT Rekordy haseł przedmiotowych rozwiniętych JHPBN Łącznie Łącznie wszystkie rekordy w bazie CKHW NUKAT Tabela B. Stan bazy rekordów bibliograficznych Stan na 31.12.2007 Wydawnictwa zwarte Wydawnictwa ciągłe Przybyło w 2007 w 2008 Stan na Wzrost bazy 31.12.2008 w% 943 238 198 209 211 691 1 154 929 22,44% 44 762 5 435 6 056 50 818 13,52% 988 000 203 644 217 747 1 205 747 22,03% Łącznie rekordy bibliograficzne opracowane do NUKAT Tabela C. Kopiowanie rekordów bibliograficznych z NUKAT do katalogów lokalnych* 15 Przybyło w katalogach Stan na Stan na 31.12.2007 31.12.2008 Wydawnictwa zwarte Wydawnictwa ciągłe lokalnych bibliotek kopiujących dane w 2007 w 2008 % wzrost liczby rekordów skopiowanych z NUKAT do katalogów lokalnych w 2008 r. Średni % wykorzystania rekordów z katalogu NUKAT w katalogach lokalnych od początku utworzenia NUKAT-u 2 614 526 3 347 177 683 752 732 651 28,02% 289,81% 137 542 166 589 23 129 29 047 21,11% 327,81% 2 752 068 3 513 766 706 881 761 698 27,67% 291,42% Łącznie rekordy bibliograficzne kopiowane z NUKAT-u * Nie prowadzi się statystyki kopiowania rekordów kartoteki haseł wzorcowych. Z każdym rekordem bibliograficznym kopiowany jest co najmniej jeden rekord khw. Tabela D. Wyszukiwanie w bazie NUKAT na podstawie danych z okresu 1.02–31.12.2008 Rodzaj dostępu Ogólna liczba wyszukiwań Przez WWW - wersja dla Średnio miesięcznie 927 575 84 325 1 450 393 131 854 224 835 20 440 1 665 372 151 398 Za pomocą klienta Virtui 19 325 612 1 756 874 Razem 23 593 787 2 144 890 czytelnika Za pomocą wyszukiwarki KaRo Za pomocą klienta Z39.50 innych systemów Przez WWW – wersja dla bibliotekarza 16 Wykaz nowych bibliotek Biblioteki, które ukończyły szkolenie i podpisały umowę na prowadzenie współkatalogowania: 1. Biblioteka Główna Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2. Biblioteka Główna Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (dotychczas pobieranie danych) 3. Połączone Biblioteki Wydziału Filozofii i Socjologii UW, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego w Warszawie (dotychczas pobieranie danych) 4. Biblioteka Instytutu Chemii Fizycznej PAN w Warszawie (dotychczas pobieranie danych) 5. Biblioteka Instytutu Chemii Organicznej PAN w Warszawie (dotychczas pobieranie danych) 6. Biblioteka Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie 7. Biblioteka Główna Uniwersytetu Medycznego w Lublinie (dotychczas pobieranie danych) 8. Biblioteka Główna Politechniki Śląskiej w Gliwicach 9. Biblioteka Polska w Paryżu (Bibiothèque Polonaise de Paris) Biblioteki, które podpisały umowę wyłącznie na pobieranie danych: 1. Centralna Biblioteka Statystyczna im. Stefana Szulca 2. Biblioteka Główna Akademii Podlaskiej w Siedlcach 3. Biblioteka Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku 4. Biblioteka Medyczna Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy 5. Biblioteka Instytutu Historii PAN w Warszawie 6. Biblioteka Główna Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu 17 ZAŁĄCZNIK 2. INFRASTRUKTURA INFORMATYCZNA I OPROGRAMOWANIE KATALOGU CENTRALNEGO NUKAT W roku 2008 Centrum NUKAT zarządzało wymienionym poniżej sprzętem komputerowym i oprogramowaniem: o 5 Serwerów: SUN Fire V 490 (1) SUN Enterprise 450 (1), Dell Precision 340 (1), Actina Solar 110 S3 o 50 Komputerów PC: Dell Precision 330 (1), Dell Precision 380 (1), Dell OptiPlex GX620 (19), Dell OptiPlex GX270 (24), Dell OptiPlex GX150 (4), Dell OptiPlex G1 (1) o 3 Laptopy PC: Dell Latitude D510 (1), Dell Latitude C500 (2) o 7 Drukarek: OKI Microline MX50 (1), HP LaserJet 2200 (1), HP LaserJet 1220 (1), HP LaserJet 1200 (1), HP Business InkJet 2200 (1), HP LaserJet 4M Plus (1), HP Laser Jet SMP (1) o 1 Skaner: HP ScanJet 7490 o 3 Ethernet Switch: 3com OfficeConnect Dual Speed Switch 5 (1), SURECOM EP-805SX (2) o 1 PrintSerwer: D-Link DP-301P+ o 4 UPSy: APC SmartUPS 5000 (1), APC SmartUPS 3000 (1), APC SmartUPS 700 (2) o 57 licencji na systemy operacyjne: Unix Solaris 10 (2), Linux CentOS 4.3 (1), MS Windows XP (21), MS Windows 2000 (27), MS Windows NT + upgrade MS Windows 2000 (4), Linux RedHat 7.3 (1) o Zintegrowany system biblioteczny VTLS/Virtua w wersji na Oracle dla UNIX – jedna licencja na 512 jednoczesnych użytkowników o Marc Repository, dodatkowa aplikacja firmy VTLS Inc., pozwalająca na kontrolowane pobranie zawartości schowka (rekordy bibliograficzne i rekordy khw) w formacie wymiennym (ISO 2709). o 2 Systemy zarządzania bazą danych: ORACLE Enterprise Edition - licencja na 4 procesory dwukorowe (1), PostgreSQL (1) o 31 licencji na oprogramowanie biurowe: MS Office 2000 (22), MS Office 97 (6), Unipad (2), Adobe Acrobat 8.0 Pro (1) Na koniec roku w Centrum NUKAT znajdowało się 46 stanowisk komputerowych współpracujących z 6 drukarkami. W 2008 r. zakupiono nowy serwer www - Actina Solar 110 S3 do obsługi klienta internetowego systemu Virtua – Vectors iPortal oraz usług ftp. W ramach przygotowania do migracji systemu Virtua zainstalowano ORACLE’a 10, a następnie instalowano i testowano 4 podwersje oprogramowania Virtua w wersji 48, sygnalizując konsekwentnie znalezione błędy firmie VTLS. Baza testowa została przeniesiona z serwera produkcyjnego na serwer 18 roboczy SUN Enterprise 450, dawny serwer główny Centrum NUKAT. Ponadto Ośrodek obsługi informatycznej Centrum NUKAT w ramach stałej obsługi bazy NUKAT i współkatalogowania sporządza codziennie backup bazy produkcyjnej, raz w tygodniu backup całego oprogramowania i bazy, monitoruje pracę systemu, bada jego wydajność i dba o jej utrzymanie na odpowiednim poziomie, monitoruje stan obszaru roboczego systemu, monitoruje system sporządzania statystyk i prezentacji danych na dany dzień oraz danych miesięcznych, przygotowuje materiały wspomagające codzienną pracę administratorów, generuje dane oraz pliki wspomagające współkatalogowanie. 19 ZAŁĄCZNIK 3 . REFERATY I PREZENTACJE WYGŁOSZONE PRZEZ PRACOWNIKÓW KONFERENCJACH I WARSZTATACH. CENTRUM NUKAT NA WARSZTATY ZORGANIZOWANE PRZEZ CENTRUM NUKAT Udział w międzynarodowych konferencjach XXII Spotkanie Europejskiej Grupy Użytkowników (EGU) VTLS, EGU VTLS, Bratysława, 35.09.2008 (Anna Hallay, Magdalena Rowińska - udział) Udział w międzynarodowych konferencjach, sympozjach i warsztatach wraz z wystąpieniem międzynarodowa konferencja Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce, Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, 23-25.01.2008 (Maria Burchard, referat: Katalog centralny NUKAT – pięć lat współkatalogowania i co dalej?) międzynarodowa konferencja Potrzeby informacyjne współczesnej Polonii, Lille, Hénin-Beaumont, Francja, 14-16.10.2008 (Maria Burchard, referat: Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny NUKAT – wspólne katalogowanie, centralna informacja i źródło danych dla bibliotek); międzynarodowa konferencja Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce, Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, 23-25.01.2008 (Agnieszka Kasprzyk, referat: NUKAT – drzemiące możliwości) międzynarodowa konferencja Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce, Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, 23-25.01.2008 (Maria Nasiłowska, referat: Opis przedmiotowy w katalogu NUKAT – rola i miejsce jhp KABA); Dzień Otwarty RAMEAU, Biblioteka Narodowa Francji, Paryż, 30.05.2008 (Maria Nasiłowska, referat L’angage d’indexation matière KABA); Udział w konferencjach krajowych wraz z wystąpieniem Maria Burchard: Biblioteki publiczne w Narodowym Uniwersalnym Katalogu Centralnym NUKAT – referat na VIII ogólnopolskiej konferencji Automatyzacja bibliotek publicznych, zorganizowanej w dniach 26-28.10.2008 przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawa, Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich oraz Bibliotekę Narodową w Warszawie; Kamila Grzędzińska: Katalog centralny NUKAT a organizacja dostępu do zasobów naukowych biblioteki akademickiej - referat wysłany do publikacji w materiałach pokonferencyjnych X Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotek Szkół Wyższych Niepaństwowych Przestrzeń informacyjna biblioteki akademickiej, zorganizowanej w dniach 9-11.06.2008 przez Bibliotekę Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu; Kamila Grzędzińska: Jak dotrzeć do źródła, czyli jak poradzić sobie z szumem informacyjnym w Internecie – referat na II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Zarządzanie informacją w nauce, zorganizowanej w dniach 19-20.11.2008 przez Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej w Katowicach; 20 Agnieszka Kasprzyk: Cyfrowa metainformacja - prezentacja na konferencji Digital Day 2008, zorganizowanej w dniu 23.09.2008 przez Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie i Young &Rubicam Brands; Agnieszka Kasprzyk: Przepraszam, dokąd jedzie ten pociąg, lub o przydatności katalogu NUKAT referat wygłoszony na konferencji Infobazy 2008, zorganizowanej w dniach 15-17.10.2008 przez Instytut Oceanologii PAN w Sopocie; Udział w sesjach i spotkaniach metodycznych na forum krajowym wraz z wystąpieniem (porządek alfabetyczny wg nazwiska autora, następnie chronologiczny w ramach jednego autora) Maria Burchard: Katalog centralny NUKAT – koncepcja i organizacja współkatalogowania - wykład dla studentów IINiSB UW, zorganizowany 09.01.2008 w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie; Anna Hallay: Współpraca z NUKAT-em – stan obecny i przyszłość – prezentacja na Warsztatach informatyków bibliotek współtworzących NUKAT, zorganizowanych 15-16.04 w Warszawie przez Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Agnieszka Kasprzyk: Urojone biblioteki, nieistniejące książki, zmyśleni bibliotekarze. Książki, biblioteki i bibliotekarze w literaturze, filmie, malarstwie, muzyce i Internecie – prezentacja na Sesji Bibliotekoznawczej Międzynarodowej Szkoły Humanistycznej Europy Środkowej i Wschodniej, zorganizowanej w dniu 25.07.2008 przez Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie, IINiSB UW oraz Artes Liberales; Agnieszka Kasprzyk: NUKAT - gdzie dwóch kataloguje, tam trzeci korzysta... czyli biblioteki przyspieszają w Sieci - prezentacja na spotkaniu w ramach Festiwalu Nauki zorganizowanym dnia 24.09.2008 przez Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie oraz podczas Święta Uniwersytetu Warszawskiego dnia 24.11.2008, tamże; Maria Kosecka: Hasła typu [przymiotnik od nazwy języka, narodowości, grupy etnicznej] –OCH – prezentacja na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 7-8.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku; Anna Kucewicz: Katalogowanie przedmiotowe filmów w jhp KABA – referat na I Warsztatach Opracowania Bibliograficznego i Przedmiotowego Dokumentów Audiowizualnych, zorganizowanych w dniach 11-12.12.2008 przez Bibliotekę Jagiellońską w Krakowie i Centrum NUKAT BUW; Anna Mroczka (współautor): Tematy formalne w jhp KABA. Zasady stosowania w opracowaniu dokumentów muzycznych – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 7-8.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku. Wspólnie z Szymonem Siemianowskim; Maria Nasiłowska: Język haseł przedmiotowych KABA – wykład dla studentów IINiSB UW zorganizowany 16.01.2008 w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie; 21 Maria Nasiłowska: Konstrukcje modelowe w tworzeniu haseł wzorcowych jhp KABA. - wykład wygłoszony na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 7-8.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW; Maria Nasiłowska: Opracowanie przedmiotowe różnych dokumentów życia społecznego w Bibliothèque Nationale de France. - wykład wygłoszony na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 7-8.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW; Maria Nasiłowska: Tabela typowania haseł wzorcowych stosowanych w opracowaniu przedmiotowym w jhp KABA. - wykład wygłoszony na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 7-8.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW; Maria Nasiłowska: Tematy formalne w jhp KABA. Podsumowanie - wykład wygłoszony na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 7-8.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW; Maria Nasiłowska: Zasady opracowania przedmiotowego dokumentów kartograficznych jhp KABA. - wykład wygłoszony na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 78.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW; Maria Nasiłowska: Zasady wypełniania rekordu khw w formacie MARC 21 dla jhp KABA. Format MARC 21 khw dla jhp. Propozycje zmian - wykład wygłoszony na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 7-8.04, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW; Maria Nasiłowska: Format MARC 21 khw. Temat formalny. – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 25-26.09, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku; Maria Nasiłowska: Tematy formalne w jhp KABA: teksty literackie, dokumenty kartograficzne. – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 25-26.09, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku; Bożena Rogoźnicka: Temat formalny w jhp KABA – referat na II Spotkaniu Roboczym Bibliotekarzy Katalogujących Druki Muzyczne, zorganizowanym w dniach 5-6.05.2008 przez Sekcję Bibliotek Muzycznych SBP w Warszawie; Magdalena Rowińska: Nowe rozwiązania w funkcjonowaniu katalogu NUKAT – referat na II Spotkaniu Roboczym Bibliotekarzy Katalogujących Druki Muzyczne, zorganizowanych w dniach 56.05.2008 przez Sekcję Bibliotek Muzycznych SBP w Warszawie; Magdalena Rowińska: Katalog NUKAT – nowe rozwiązania - referat na II Spotkaniu Polskiej Grupy Użytkowników (PGU) VTLS/Virtua, zorganizowanych w dniach 16-17.06.2008 przez PGU VTLS/Virtua w Warszawie; Magdalena Rowińska: NUKAT – wspólny katalog bibliotek naukowych – referat na I Roboczym Spotkaniu Bibliotekarzy UW Pracujących w Systemie VTLS/VIRTUA, zorganizowanym w dniach 25-27.11.2008 przez Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie; 22 Magdalena Rowińska: Dokumenty audiowizualne w katalogu NUKAT – prezentacja na I Warsztatach Opracowania Bibliograficznego i Przedmiotowego Dokumentów Audiowizualnych, zorganizowanych w dniach 11-12.12.2008 przez Bibliotekę Jagiellońską w Krakowie i Centrum NUKAT BUW; Iwona Ruść (współautor): Konstrukcje modelowe w jhp KABA. – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 25-26.09, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego. Wspólnie z Szymonem Siemianowskim; Szymon Siemianowski (współautor): Konstrukcje modelowe w jhp KABA. – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 25-26.09, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego. Wspólnie z Iwoną Ruść; Szymon Siemianowski: Modyfikacja charakterystyki przedmiotowej jhp KABA w rekordach bibliograficznych NUKAT – propozycja zmiany ustaleń i procedur – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 25-26.09, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego; Szymon Siemianowski (współautor): Tematy formalne w jhp KABA. Zasady stosowania w opracowaniu dokumentów muzycznych – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 25-26.09 zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego. Wspólnie z Anną Mroczka; Szymon Siemianowski: Wykaz źródeł wykorzystywanych przy tworzeniu haseł wzorcowych jhp KABA – wykład na spotkaniu warsztatowym Zespołu Konsultacyjnego KABA, w dniach 25-26.09, zorganizowanym przez Centrum NUKAT BUW i Bibliotekę Uniwersytetu Gdańskiego; Leszek Śnieżko: wykład na temat katalogu centralnego NUKAT dla studentów z Hanoweru, zorganizowany w dniu 10.04.2008 przez Bibliotekę Uniwersytecką w Warszawie. Bożena Zawistowska: Rekord uniwersalny – prezentacja na Warsztatach informatyków bibliotek współtworzących NUKAT, zorganizowanych 15-16.04 w Warszawie przez Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. 23 Wykaz warsztatów zorganizowanych przez Centrum NUKAT warsztaty dla informatyków z bibliotek współpracujących z NUKAT-em (14-15.04) naradę najbardziej aktywnych i doświadczonych bibliotekarzy nt. formatu MARC 21 rekordu bibliograficznego dla książki (5.06) warsztaty nt. opracowania bibliograficznego i przedmiotowego dokumentów audiowizualnych (11-12.12) – wspólnie z Biblioteką Jagiellońską dwukrotne warsztaty dla Zespołu Konsultacyjnego KABA, 7-8.04 oraz 25-26.09. 24 ZAŁĄCZNIK 4. PUBLIKACJE PRACOWNIKÓW CENTRUM NUKAT Maria Burchard: Biblioteka Narodowa i NUKAT- dlaczego osobno?, Przegląd Biblioteczny 2008, z. 2, s. 302-309 z Andrzejem Padzińskim współredakcja tomu 16 Serii: Formaty Kartoteki: Anna Paluszkiewicz: Prace wybrane, Warszawa 2008 Kamila Grzędzińska: Sprawozdanie z konferencji Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce, Warszawa 23-25.01.2008 r., Zagadnienia Informacji Naukowej 2008, nr 2, s.109112 Agnieszka Kasprzyk: Przepraszam, dokąd jedzie ten pociąg, lub o przydatności katalogu NUKAT, Infobazy 2008. Systemy – aplikacje – usługi, Centrum Informatyczne TASK, Gdańsk 2008, s. 222-227 Pięć lat katalogu NUKAT: osiągnięcia, problemy, perspektywy – relacja z konferencji „Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce”, Przegląd Biblioteczny 2008, z. 1, (76), s. 150-153 oraz Henrykiem Hollendrem: Library cooperation the Polish way: toward NUKAT and WorldCat in Poland, New Library World, vol. 109 no. 9/10, 2008, s. 457-465 Magdalena Rowińska: oraz Roman Tabisz, Adrian Wrzochalski, 22. Spotkanie Europejskiej Grupy Użytkowników VTLS, Bratysława, 3-5.09.2008, Biuletyn BUW – wrzesień 2008 oraz Roman Tabisz , Spotkanie Polskiej Grupy Użytkowników VTLS/VIRTUA, Biuletyn BUW– wrzesień 2008 Biblioteka Polska w Paryżu dołączyła do NUKAT, Biuletyn BUW – październik 2008. Sprawozdanie z konferencji: „Rola katalogu centralnego NUKAT w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy w Polsce”, Poradnik Bibliotekarza 2008, nr 5, s.14-16. 25 ZAŁĄCZNIK 5. TABELA AKTYWNOŚCI BIBLIOTEK KATALOGUJĄCYCH W NUKAT W 2008 R. Data Nazwa biblioteki Siglum rozpoczęcia współkatalogowania Wprowadzone Wprowadzone rekordy biblio- rekordy biblio- graficzne. graficzne. Stan na Stan na 31.12.2007 31.12.2008 Rekordy Przyrost w 2008 r. Średnia miesięczna w 2008r. Średnia skopiowane miesięczna od z NUKAT-u do rozpoczęcia katalogów katalogowania lokalny w 2008 r. Biblioteka Jagiellońska i 1. Biblioteka Medyczna KR U 2002.07.05 140 438 176 527 36 089 3 007 2 293 66 462 WA U 2002.07.05 175 240 210 179 34 939 2 912 2 730 69 036 ŁU 2002.07.05 40 924 58 405 17 481 1 457 759 52 322 TOR U 2002.07.05 80 368 95 768 15 400 1 283 1 244 64 619 WR U 2002.07.05 53 097 63 747 10 650 888 828 29 429 KAT U 2003.02.20 16 699 26 602 9 903 825 380 37 124 POZN U 2002.07.05 23 589 31 187 7 598 633 405 35 067 Collegium Medicum UJ 2. 3. 4. 5. 6. 7. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu Biblioteka Papieskiej 8. Akademii Teologicznej w KR 295 2002.07.05 31 347 38 454 7 107 592 499 12 272 GD U 2002.07.05 69 158 75 913 6 755 563 986 30 756 LUBL KUL 2002.07.05 42 106 48 588 6 482 540 631 32 636 Krakowie 9. Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego Biblioteka Uniwersytecka 10. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II Wojewódzka Biblioteka 11. Publiczna im. H. LUBL M 2002.07.05 27 246 32 674 5 428 452 424 14 051 LUBL U 2002.07.05 30 894 35 996 5 102 425 467 24 983 WA M 2002.07.05 29 517 34 502 4 985 415 448 30 774 WR O 2002.07.05 20 895 25 361 4 466 372 329 16 035 SZCZ M 2005.09.27 5 880 9 785 3 905 325 251 30 745 Łopacińskiego w Lublinie Biblioteka Główna 12. Uniwersytetu im. M. CurieSkłodowskiej Biblioteka Publiczna m.st. 13. Warszawy - Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego Biblioteka Zakładu 14. Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu 15. Książnica Pomorska im. S. Staszica 27 16. Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie KR PAU 2002.07.05 10 794 13 791 2 997 250 179 1 433 2002.07.05 17 613 20 495 2 882 240 266 17 548 KR 93 2002.07.05 19 980 22 470 2 490 208 292 5 726 KIEL 010 2002.07.05 11 221 13 565 2 344 195 176 12 217 WA 14 2006.04.24 3 648 5 885 2 237 186 184 6 840 WA 51 2002.07.05 8 568 10 456 1 888 157 136 4 286 BYDG 24 2003.10.01 1 822 3 529 1 707 142 57 11 275 POZN 31 2002.07.05 4 584 6 274 1 690 141 81 5 698 Biblioteka Uniwersytetu 17. Warmińsko-Mazurskiego w OLSZT 003 Olsztynie Biblioteka Główna 18. Akademii GórniczoHutniczej im. S. Staszica Biblioteka Główna Uniwersytetu 19. HumanistycznoPrzyrodniczego J. Kochanowskiego w Kielcach 20. Biblioteka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Centralna Biblioteka 21. Geografii i Ochrony Środowiska IGiPZ PAN Biblioteka Główna 22. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 23. Biblioteka Główna Politechniki Poznańskiej 28 24. Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej 25. Biblioteka Gdańska PAN WA 72 2004.05.28 4 160 5 693 1 533 128 104 5 745 GD PAN 2002.07.05 4 473 5 894 1 421 118 77 7 120 KR 122 2004.02.10 5 109 6 492 1 383 115 112 3 056 Ł 30 2004.03.08 3 833 5 201 1 368 114 91 6 311 LUBL 58 2002.07.05 10 361 11 668 1 307 109 152 2 959 KIEL 008 2003.10.01 8 199 9 471 1 272 106 153 2 792 KR 197 2002.07.05 9 730 10 977 1 247 104 143 3 117 WR 16 2003.04.01 4 368 5 517 1 149 96 81 9 633 KR 119 2002.07.05 6 866 7 834 968 81 102 11 169 WA 35 2003.10.01 2 748 3 709 961 80 60 2 222 Biblioteka Główna 26. Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie 27. Biblioteka Główna Politechniki Łódzkiej Biblioteka Główna 28. Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie Biblioteka Główna 29. Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach Biblioteka Główna 30. Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie 31. Biblioteka Politechniki Wrocławskiej Biblioteka Uniwersytetu 32. Pedagogicznego w Krakowie 33. Centralna Biblioteka Matematyczna PAN 29 Biblioteka Państwowej 34. Wyższej Szkoły Teatralnej KR 297 2003.02.20 4 407 5 233 826 69 75 2 353 GD 27 2005.05.10 1 582 2 349 767 64 55 2 783 ŁM 2003.07.22 1 459 2 222 763 64 34 4 233 KR 7 2002.07.05 5 325 6 077 752 63 79 3 552 KR 303 2002.07.05 7 070 7 803 733 61 101 1 603 BYDG 22 2005.05.10 1 539 2 236 697 58 52 7 929 GD 015 2003.02.24 6 429 7 022 593 49 100 3 202 w Krakowie Biblioteka Główna 35. Akademii Medycznej w Gdańsku Wojewódzka i Miejska 36. Biblioteka Publiczna w Łodzi Biblioteka Główna 37. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Biblioteka 38. Międzynarodowego Centrum Kultury Biblioteka Główna Uniwersytetu 39. TechnologicznoPrzyrodniczego im. J. i J. Śniadeckich 40. Biblioteka Główna Politechniki Gdańskiej 30 Biblioteka Główna 41. Uniwersytetu Medycznego Ł 68 2004.03.08 2 722 3 313 591 49 58 3 472 KR 127 2003.02.20 1 760 2 262 502 42 32 1 487 2005.09.27 879 1 360 481 40 35 2 578 WA 575 2004.02.10 2 458 2 836 378 32 49 886 WA 004 2008.05.26 0 350 350 50 50 3 269 KR 296 2002.07.05 2 584 2 892 308 26 38 603 PZ 001 2008.10.16 0 283 283 142 142 9 300 w Łodzi Biblioteka Główna 42. Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Biblioteka Zachodnio43. pomorskiego Uniwersytetu SZCZ 004 Szczecińskiego Biblioteka Uniwersytetu 44. Muzycznego F. Chopina w Warszawie Połączone Biblioteki Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Wydziału 45. Filozofii i Socjologii UW oraz Polskiego Towarzystwa Filozoficznego w Warszawie 46. Biblioteka Akademii Muzycznej w Krakowie 47. Biblioteka Polska w Paryżu 31 Biblioteka Główna 48. Akademii Muzycznej GD 093 2002.07.05 666 941 275 23 12 478 LUBL 64 2002.07.05 9 125 9 396 271 23 122 1 747 WR 56 2004.05.28 661 932 271 23 17 5 994 SZCZ 010 2008.05.19 0 259 259 37 37 1 236 Ł 128 2004.03.08 2 793 3 048 255 21 53 591 GD 88 2002.07.05 1 881 2 090 209 17 27 1 651 WR 99 2005.05.10 306 501 195 16 12 706 w Gdańsku 49. Biblioteka Główna Politechniki Lubelskiej Dolnośląska Biblioteka 50. Pedagogiczna we Wrocławiu Biblioteka Główna 51. Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie Biblioteka Główna 52. Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi Biblioteka Akademii 53. Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Biblioteka Główna 54. Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu 32 Biblioteka Główna 55. Politechniki Śląskiej GL 001 2008.04.11 0 186 186 23 23 1 047 GDY 17 2007.07.10 94 258 164 14 15 1 259 WA 162 2008.05.19 0 146 146 21 21 3 578 Ł 177 2006.04.24 276 415 139 12 13 1 682 LUBL 025 2008.05.14 0 66 66 9 9 597 GD 87 2005.05.10 436 486 50 4 11 498 Ł 102 2006.04.24 59 101 42 4 3 630 WA 333 2008.05.26 0 36 36 5 5 674 TOR WSB 2004.02.10 27 39 12 1 1 1 674 w Gliwicach 56. Biblioteka Główna Akademii Morskiej w Gdyni Biblioteka Główna Szkoły 57. Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Biblioteka Wyższego 58. Seminarium Duchownego w Łodzi Biblioteka Główna 59. Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Biblioteka Główna 60. Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku Biblioteka Państwowej 61. Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi 62. 63. Biblioteka Instytutu Chemii Fizycznej PAN Biblioteka Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu 33 64. Biblioteka Instytutu Chemii Organicznej PAN WA 336 2008.05.26 0 10 10 1 1 713 WR M 2005.05.10 19 26 7 1 1 466 WA 163 2004.02.16 73 73 0 0 1 987 BSTOK U 2004.05.28 51 51 0 0 1 15 285 WA 566 2007.06.01 0 0 0 0 0 0 KR 268 2008.11.21 0 0 0 0 0 0 SZCZ U 2007.11.06 0 0 0 0 0 0 Dolnośląska Biblioteka 65. Publiczna im. T. Mikulskiego we Wrocławiu 66. Centralna Biblioteka Rolnicza Biblioteka Uniwersytecka 67. im. J.Giedroycia w Białymstoku Biblioteka Narodowego 68. Instytutu Fryderyka Chopina w Warszawie Biblioteka Instytutu 69. Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie 70. Biblioteka Uniwersytetu Szczecińskiego Biblioteki, które odstąpiły od współkatalogowania Biblioteka Techniczna 1. Centrum Techniki GD 49 2003.11.06 140 140 0 0 2 0 WA N 2005.06.20 7 704 7 700 -4 0 0 -11 Okrętowej w 2008 r. 2. Biblioteka Narodowa w Warszawie w 2008 r. 34