Myśl, która nie skutkuje działaniem

„Myśl, która nie skutkuje działaniem,
to nic wielkiego; działanie, które nie wynika z myśli,
to samo nic.”
[G. Bernanos]
SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
ROK SZKOLNY 2015/2016
GIMNAZJUM IM. POLSKICH NOBLISTÓW
W NOWYCH SKALMIERZYCACH
1
WSTĘP
Szkoła, realizując zadania dydaktyczno-wychowawcze oraz wspierając wszechstronny
rozwój ucznia, wyposaża młodego człowieka w wiedzę, budzi aktywność intelektualną oraz
rozwija postawy i zachowania cenione i pożądane w społeczeństwie.
Rozporządzenia i ustawy stanowiące podstawę prawną do tworzenia Szkolnego Programu
Profilaktyki .
Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola oraz publicznych szkół.
Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form
działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniami.
Ustawa o ochronie zdrowie psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (rozdział 1. art. 1.1, art.
2, art. 4.1)
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (rozdział 1. art. 2.1, art. 4.1, art.5)
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
Narodowy Program Zdrowia na lata 2006 – 2015
Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i
wyrobów tytoniowych
Program „Bezpieczna i przyjazna szkoła” przyjęty na lata 2014 - 2016
Szkolny Program Profilaktyki jest integralną częścią Szkolnego Programu
Wychowawczego. Realizowane treści profilaktyczne są spójne z oddziaływaniami
wychowawczymi podejmowanymi w gimnazjum.
2
Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i działaniami mającymi na
celu zapobieganie wchodzeniu młodych ludzi w zachowania ryzykowne. Szkolny Program
Profilaktyki Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Nowych Skalmierzycach powstał w
wyniku działań grona pedagogicznego. Wstępna diagnoza została oparta na badaniach
przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli w formie ankiet, obserwacji,
rozmów.
Rodzina jest miejscem, w którym dziecko przychodzi na świat, gdzie zaspokaja się jego
podstawowe potrzeby. Przede wszystkim w środowisku rodzinnym przebiega proces
kształtowania się człowieka. Nabywania zachowań, norm i umiejętności współżycia w grupie
społecznej. Złe funkcjonowanie rodziny wpływa na pojawianie się wielu ryzykownych
zachowań u dzieci. Zachowania ryzykowne to termin określający działania niosące za sobą
ryzyko negatywnych konsekwencji zarówno dla zdrowia psychicznego jak i fizycznego
jednostki oraz dla jej otoczenia społecznego. Do najpoważniejszych zachowań ryzykownych
zalicza się: palenie tytoniu, używanie alkoholu oraz środków psychoaktywnych, zachowania
agresywne i przestępcze. Wchodzenie młodzieży w zachowania ryzykowne jest
odzwierciedleniem problemów i trudności pojawiających się w życiu młodego człowieka.
Zaniżone poczucie własnej wartości, brak więzi rodzinnych, miłości , szczęścia a co za tym
idzie nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach problemowych jest przyczyną
podejmowania nietrafnych decyzji. Młody człowiek poszukuje w życiu akceptacji,
zrozumienia, szacunku dla swojej osoby. Nie znajdując tego w rodzinie będzie wkraczał w
grupy, które mu to zapewnią nawet, jeżeli będzie to grupa przestępcza czy sekta. Dlatego
ważna jest świadomość na temat zagrożeń , skutków i konsekwencji wynikających z
podejmowania zachowań ryzykownych, ale najważniejsze jest stworzenie dziecku warunków
szczęścia, miłości oraz poczucia, że w każdym momencie jest ktoś kto mnie wysłucha i
pomoże rozwiązać problem.
Wychowując młodego człowieka należy pamiętać, że funkcjonuje on w pewnej określonej
grupie społecznej. Tworzącą ją jednostki są bardzo zróżnicowane pod względem
intelektualnym, sprawnościowym, poglądowym, wrażliwości i odbioru świata. Aby
prawidłowo funkcjonować w grupie rówieśniczej trzeba opanować umiejętność akceptacji i
tolerancji wobec inności osób żyjących obok nas.
Młodzież zna skutki działań środków psychoaktywnych, mają świadomość konsekwencji
swoich złych wyborów, a pomimo to duża liczba młodzieży wybiera właśnie taka drogę , by
zaistnieć w grupie rówieśniczej. W tym momencie nasuwa się pytanie jaka jest przyczyna
zachowań ryzykownych? Badania prowadzone przez wielu psychologów dowiodły, że wpływ
na to maja następujące czynniki:
- czynniki zewnętrzne ( struktura rodziny, wykształcenie, zawód, system wartości,
religijność, klimat domowy, rówieśnicy, media)
- czynniki wewnętrzne ( osobowość dziecka, osobiste przekonania, samokontrola).
Integracja różnych grup tych czynników decyduje czy dziecko będzie funkcjonowało
prawidłowo czy podejmie zachowania ryzykowne. Nieprawidłowości w środowisku
jednostki, a co za tym idzie nie zaspakajanie potrzeb sprzyja powstawaniu zachowań
ryzykownych. Dziecko, które nie otrzymuje miłości czuje się odrzucone, brak mu poczucia
bezpieczeństwa, obniża się poczucie jego własnej wartości. Głodne miłości dziecko jest
bardziej podatne na oddziaływanie subkultur lub grup przestępczych.
W wychowaniu dzieci niezbędna jest więc miłość i zdrowa dyscyplina. Jasne określenie
granic i reguł daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, określa terytorium, zasady, poglądy ,
uczucia rodziców, co umożliwia dziecku zbudowanie własnych wewnętrznych granic. System
granic pozwala nam określić, kim naprawdę jesteśmy.
3
Mając na uwadze, że rozwój jednostki ma swój początek w rodzinie gdzie wpajane są
podstawowe normy zachowań społecznych zasadne jest stwierdzenie, warunkiem skutecznej
profilaktyki jest zaangażowanie rodziców w rozwój własnych dzieci.
Diagnoza
W roku szkolnym 2015/2016 działania profilaktyczne i wychowawcze skierowane będą na :
 propagowanie zdrowego stylu życia wolnego od uzależnień (alkohol, narkotyki,
dopalacze
 przeciwdziałanie uzależnieniom od komputera i telefonu komórkowego
 przeciwdziałanie cyberprzemocy (cuberbulliyng)
 rozwijanie mocnych stron uczniów poprzez wykorzystywanie ich zasobów w
przeciwdziałaniu zachowaniom niepożądanym.
Problemy zostały wyłonione w oparciu o wyniki badań ankietowych (ankieta „Uzależnienia”,
„Trudne rzeczy w naszej szkole”), obserwacji zachowań uczniów, rozmów z nauczycielami
,rodzicami uczniów. Jako przyczyny problemu wpływające na niewłaściwe zachowania
uczniów wskazaliśmy niskie poczucie własnej wartości, nieumiejętność radzenia sobie w
sytuacjach trudnych oraz wpływ grupy rówieśniczej.
Przedmiotem działań profilaktycznych będzie również bezpieczeństwo uczniów w
szkole. W tym zakresie przeprowadzona zostanie ankieta wśród uczniów oraz spotkania z
policjantem. Profilaktykę uzależnień realizować będzie również pielęgniarka szkolna
prowadząc spotkania z młodzieżą.
Wyodrębniona problematyka będzie realizowana w ramach godzin z wychowawcą,
zajęć świetlicowych, na poszczególnych przedmiotach oraz podczas rekolekcji
wielkopostnych.
Działania profilaktyczno – wychowawcze skierowane są do całej społeczności
szkolnej – uczniów, nauczycieli i rodziców. Ich celem będzie podniesienie świadomości
uczniów i rodziców w obszarze uzależnień, wskazanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach
trudnych oraz z własnymi emocjami. Dla rodziców zostaną przeprowadzone spotkania z
przedstawicielem prokuratury oraz pielęgniarką szkolną i doradcą zawodowym. Tematyka ta
poruszana będzie również przez wychowawców klas podczas spotkań z rodzicami.
Szczegółowy plan działań profilaktycznych stanowią załącznik do programu.
Integralną częścią programu jest Metoda Interwencji Kryzysowej określająca zasady
postępowania nauczyciela wobec ucznia, który naruszył zasady obowiązujące w szkole.
Zebrane informacje oraz obszar, któremu poświęcone zostaną działania profilaktyczne zostały
przedstawione nauczycielom podczas posiedzenia rady pedagogicznej a rodzicom podczas
ogólnych spotkań z dyrektorem szkoły.
CEL OGÓLNY:
Diagnoza wstępna pozwoliła ustalić cele programu, które powinny zmierzać do niwelowania
zachowań agresywnych oraz do budowania prawidłowych relacji interpersonalnych w
relacjach uczeń – uczeń, uczeń - nauczyciel. Działania profilaktyczne podejmowane w szkole
zmierzać będą w kierunku :


wzmacniania poczucia własnej wartości
rozwijać umiejętności zachowań asertywnych
4



wskazywania pożądanych wzorców zachowań,
wspomagania rodziców w kształtowaniu ważnych umiejętności wychowawczych
promowanie zdrowego stylu życia
CELE OPERACYJNE :
-
uczeń potrafi dostrzec swoje mocne strony
uczeń potrafi wymienić emocje negatywne i pozytywne
uczeń potrafi wymienić osobę, która jest dla niego wzorem
uczeń jest tolerancyjny wobec inności innych ludzi
uczeń zna alternatywne sposoby spędzania czasu wolnego
uczeń potrafi zachować się asertywnie
STRUKTURA PROGRAMU
Program Profilaktyki Szkolnej, ze względu na swój wieloskładnikowy i wielotorowy
charakter, jest skierowany do uczniów, nauczycieli i rodziców.
W wyniku przeprowadzonej diagnozy program ten w większości realizowany będzie
na poziomie profilaktyki uniwersalnej, a niewielka grupa uczniów objęta zostanie
działaniami z poziomu profilaktyki selektywnej.
W tych działaniach wspomagać nas będzie psycholog , pielęgniarka szkolna, policja.
PROPONOWANE ROZWIĄZANIE METODYCZNE
Dla skutecznego realizowania Programu Profilaktyki niezbędne jest stosowanie
różnorodnych, odpowiednio dobranych form i metod, zwłaszcza aktywizujących i
interaktywnych.
Metody i techniki stosowane podczas realizacji programu:
-
praca w małych grupach,
drama,
pogadanka,
mini wykład,
dyskusja,
technika zdań niedokończonych,
fotoekspresja,
burza mózgów,
prezentacja
film
Formy realizacji programu:
-
warsztaty,
lekcje otwarte dla nauczycieli i rodziców,
lekcje koleżeńskie
projekty edukacyjne,
programy autorskie,
szkolenia,
5
-
kółka zainteresowań,
zajęcia sportowe,
uroczystości szkolne i festyny.
PRZYGOTOWANIE KADRY PEDAGOGICZNEJ DO PROWADZENIA DZIAŁAŃ
PROFILAKTYCZNYCH:
Wszyscy wychowawcy i nauczyciele na bieżąco poszerzają swoją wiedzę psychologiczno pedagogiczną poprzez udział w szkoleniach wewnątrzszkolnych oraz proponowanych przez
edukatorów zewnętrznych. Systematycznie wymieniają się doświadczeniami i
spostrzeżeniami dotyczącymi wychowania. W ramach pracy w Zespole Wychowawczym oraz
zespołach nauczycieli uczących w danym zespole klasowym omawiane są sytuacje
problemowe oraz opracowywane programy naprawcze. W działaniach wychowawczych
nauczycieli wspiera:
-
pedagog szkolny
psycholog szkolny.
SPOSOBY MONITOROWANIA I EWALUOWANIA SZKOLNEGO PROGRAMU
PROFILAKTYKI
Dla wykazania efektów programu zostaną przeprowadzone badania po zakończeniu
jego realizacji, co pozwoli nam ocenić zmiany zachowań. Podejmowane działania będą
podlegać stałej obserwacji, aby w razie potrzeby dokonać niezbędnych modyfikacji.
Efektywność działań zostanie zbadana za pomocą ankiet ( Uzależnienia, Trudne rzeczy w
naszej szkole), obserwacji, rozmów – wywiadów oraz badan przeprowadzonych w ramach
ewaluacji wewnętrznej. Po przeprowadzeniu ewaluacji określone zostaną problemy, a przede
wszystkim przyczyn ich powstania. Wnioski będą stanowić diagnozę i podstawę planowania
do dalszej pracy.
Ewaluacja zostanie przeprowadzona w czerwcu 2016r. po zrealizowaniu programu.
Harmonogram działań profilaktycznych na rok szkolny 2015/2016
Uczniowie:
Problem
Działania
Wpływ
grupy Tematy
rówieśniczej.
podczas
wychowawcą:
Termin
realizacji
realizowane Cały rok
godzin
z
-FAS
–
szkodliwość
alkoholu.
-Zadania policji. Prawa i
obowiązki.
-Odpowiedzialność
nieletnich.
6
Osoby odpowiedzialne
P. Sobański kl. III
A.Machlańska kl.I
A.Machlańska kl.III
-Uzależnienia
Wychowawcy oraz
pielęgniarka szkolna
Dzień bez przemocy
Tematy realizowane
Nieumiejętność
podczas godzin z
radzenia sobie w wychowawcą:
sytuacjach
-Czy potrafię się uczyć?
trudnych.
-Techniki skutecznego
uczenia się.
-Nie zamykaj oczu –
anoreksja.
Nieprawidłowe
-Rekolekcje wielkopostne
relacje z drugim
człowiekiem.
Styczeń
2016r.
A.Mikołajczyk
A.Machlańska
M.Zielezińska-Wypiorczyk,
II semestr
Wychowawcy klas
marzec
2016r.
Nauczyciele religii
Rodzice:
Problem
Działania
Wpływ
grupy Odpowiedzialność nieletnich
rówieśniczej.
– spotkanie z
przedstawicielem policji,
prokuratorem oraz rodzicami
uczniów klas III.
Doradztwo zawodowe –
spotkanie dla rodziców
uczniów klas III z doradca
zawodowym z Mobilnego
Centrum Informacji
Zawodowej w Kaliszu
Nieumiejętność
Indywidualne spotkania z
radzenia sobie w rodzicami.
sytuacjach
trudnych.
Spotkania rodzic – dzieckonauczyciel.
Warsztaty dla rodziców „ Jak
rozmawiać z nastolatkiem”.
Uzależnienia
Przygotowanie ulotki dla
rodziców.
7
Termin
realizacji
II półrocze –
Osoby odpowiedzialne
Pedagog
Wrzesień 2015
Pedagog,
Cały rok
Wychowawcy,
psycholog
pedagog,
2 razy w roku Wychowawcy klas
szkolnym
Cały rok
Wychowawcy klas
I półrocze
A.Machlańska,P.Sobański
Nauczyciele:
Problem
Wpływ grupy
rówieśniczej.
Działania
Termin
realizacji
Sytuacje trudne. Spotkanie Cały rok
zespołu wychowawczego.
Zachowania uczniów,
sytuacje problemowe.
Analiza podczas spotkań
zespołu wychowawczego.
Na bieżąco
Relacje nauczyciel – uczeń- Wrzesień
szkolenie z panem Jackiem 2015r.
Pyżalskim
Nieumiejętność
Indywidualne spotkania z Cały rok
radzenia sobie w nauczycielami.
sytuacjach
trudnych.
Sytuacje problemowe, analiza Cały rok
zachowań.
Indywidualne
rozmowy,
spotkania
zespołu
wychowawczego.
8
Osoby odpowiedzialne
Przewodniczący ZW
Pedagog,
psycholog
wychowawcy.
A.Machlańska
Pedagog, psycholog
Pedagog, psycholog.
METODA INTERWENCJI KRYZYSOWEJ
Podstawa prawna dla określenia zasad obowiązujących w szkole dotycząca
działań interwencyjnych.
1.
2.
3.
4.
Konwencja o prawach dziecka.
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r.
Ustawa z dnia 26 października 1982 r o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania pomocy
psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i
placówkach.
5. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form
działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych
uzależnieniem.
DZIAŁANIA INTERWENCYJNE W SZKOLE
1.W każdym przypadku, rozwiązywania problemów związanych z naruszeniem przez ucznia
obowiązujących w szkole zasad, niezbędna jest ścisła współpraca przedstawicieli szkoły
(dyrektora szkoły, pedagoga, wychowawcy) z rodzicami.
2.Rodzice ucznia są bezzwłocznie zawiadamiani o każdym przypadku naruszania przez niego
obowiązujących w szkole zasad zagrażających bezpieczeństwu własnemu ucznia oraz innych
osób w szkole.
3.Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych
źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie
powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich).
I.
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń
będący pod wpływem środków psychoaktywnych, powinien:
- Odizolować ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia
go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie
- Powiadomić o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy, dyrektora szkoły lub
pedagoga szkolnego oraz pielęgniarkę szkolną. W przypadku zagrożenia życia lub
zdrowia wezwać lekarza lub pogotowie ratunkowe.
- Wychowawca – a w przypadku nieobecności wychowawcy dyrektor lub pedagog
zawiadamia o tym fakcie rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do
niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły.
- Zastępca dyrektora szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji. Policjanci mogą
dokonać badania trzeźwości ucznia.
W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości oraz gdy rodzice odmawiają przyjścia do
szkoły policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, albo do policyjnych
pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do
24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia się rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny
( jeśli uczeń nie ukończył 18 lat).
Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat, stanowi
wykroczenie z art. 431 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.
9
II.
III.
IV.
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie środki
psychoaktywne oraz narzędzia zagrażające zdrowiu i życiu, powinien podjąć
następujące kroki:
- Nauczyciel powiadamia wychowawcę klasy, dyrektora lub pedagoga szkolnego oraz
odizolowuje ucznia.
- Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo
żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz
kieszeni (we własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do
ich związku z poszukiwaną substancją.
- O swoich spostrzeżeniach powiadamia wychowawcę, dyrektora szkoły oraz
rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego przybycia.
- Zastępca dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty
należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy.
- Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim
zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji.
Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję.
- Całe zdarzenie nauczyciel zgłasza zastępcy dyrektora, który sporządza możliwie
dokładną notatkę z przebiegu zdarzenia.
W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły środki psychoaktywne,
powinien podjąć następujące kroki:
- Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do
niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu
policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do
kogo znaleziona substancja należy.
- Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, który wzywa policję.
- Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje
informacje dotyczące szczegółów zdarzenia.
- Zastępca dyrektor sporządza notatkę z przebiegu zdarzenia.
W przypadku gdy nauczyciel jest świadkiem przemocy lub agresji powinien:
Natychmiast przerwać negatywne zachowanie uczniów.
Odizolować uczestników zdarzenia. Ze sprawcami ofiar rozmawiamy osobno. Zasadą
jest chronienie ucznia – ofiary.
- Poinformować wychowawcę klasy, zastępcę dyrektora lub pedagoga szkolnego. W
przypadku zagrożenia zdrowia lub życia poinformować pielęgniarkę szkolną lub
wezwać pogotowie.
- Wychowawca klasy informuje o zdarzeniu rodziców dziecka obligując ich do
przybycia do szkoły, gdy zachodzi taka konieczność. W przypadku nieobecności
wychowawcy klasy jego obowiązki przejmuje zastępca dyrektora lub pedagog
szkolny.
- Zastępca dyrektor szkoły lub pedagog szkolny powiadamia policję o zaistniałym
zdarzeniu.
- Zastępca dyrektor sporządza notatkę z przebiegu całego zdarzenia
Zasady obowiązujące w Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Nowych Skalmierzycach:
-
1. Uczeń systematycznie i aktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych. Każdą nieobecność
w szkole usprawiedliwia przez rodziców lub opiekunów.
2. Samowolnie nie opuszcza terenu szkoły.
3. Dba o dobro, ład, porządek w szkole.
10
4. Nie niszczy dobra materialnego szkoły ( w przypadku zniszczenia naprawia wyrządzone
szkody).
5. Szanuje i nie przywłaszcza własności innych.
6. Nie ma kontaktu ze środkami psychoaktywnymi.
7. Odnosi się z szacunkiem do pracowników szkoły i kolegów.
8. Nie stosuje agresji i przemocy (słowna, fizyczna, bez użycia słów i kontaktu fizycznego) nie naraża życia i bezpieczeństwa swojego i innych.
9. Nie przekracza granic intymności własnej i innych osób.
11