PL - consilium

RADA
UNII EUROPEJSKIEJ
Bruksela, 19 listopada 2010 r. (26.11)
(OR. en)
16308/10
Międzyinstytucjonalny numer
referencyjny:
2010/0253 (COD)
TRANS
332
CODEC 1264
SPRAWOZDANIE Z POSTĘPÓW PRAC
Od:
Sekretariat Generalny Rady
Do:
Coreper/Rada
Nr poprz. dok.: 16201/10 TRANS 325 CODEC 1250
Nr wniosku
13789/10 TRANS 238 CODEC 862
Kom.:
Dotyczy:
Przygotowanie posiedzenia Rady (ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii),
które odbędzie się w dniach 2–3 grudnia 2010 r.
Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (przekształcenie)
Sprawozdanie z postępów prac oraz debata dotycząca kierunków polityki
Wprowadzenie
1.
W dniu 20 września 2010 r. Komisja przekazała Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wyżej
wymieniony wniosek służący przekształceniu pierwszego pakietu kolejowego, tak aby
uprościć, wyjaśnić i zmodernizować otoczenie regulacyjne w europejskim sektorze
kolejowym, realizując jednocześnie strategię „Europa 2020”.
2.
Celem inicjatywy w zakresie przekształcenia jest uproszczenie sytuacji prawnej poprzez
skonsolidowanie i wyjaśnienie przepisów prawnych dotyczących dostępu do rynku
kolejowego. Przekształcenie to ułatwiłoby właściwą transpozycję oraz skuteczne wdrażanie
prawa unijnego we wszystkich państwach członkowskich. Ponadto celem jest
zaktualizowanie prawodawstwa przez usunięcie nieaktualnych przepisów i wprowadzenie
nowych przepisów, które są odpowiedniejsze dla obecnego funkcjonowania rynku
kolejowego.
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
1
PL
3.
Wniosek w sprawie przekształcenia pierwszego pakietu kolejowego obejmuje głównie:
a) odpowiednie finansowanie infrastruktury kolejowej i pobieranie opłat za nią;
b) warunki konkurencji na rynku kolejowym; oraz
c) odpowiedni nadzór regulacyjny nad rynkiem.
Dyskusje na forum organów Rady
4.
Grupa Robocza ds. Transportu Lądowego (zwana dalej grupą roboczą) rozpoczęła analizę
wyżej wspomnianego wniosku we wrześniu 2010 roku podczas prezydencji belgijskiej.
W związku z rozmiarem i złożonością proponowanego przekształcenia prezydencja
postanowiła podzielić analizę na następujące trzy tematy:
Temat 1 – Finansowanie infrastruktury kolejowej i pobieranie opłat za nią;
Temat 2 – Poprawa dostępu do rynku;
Temat 3 – Monitorowanie rynku kolejowego i nadzór nad nim.
5.
Grupa robocza rozpoczęła analizę przepisów objętych tematem 1. Ponieważ dyskusje są
wciąż na etapie wstępnym i proponowane przepisy dotyczące finansowania infrastruktury
kolejowej i pobierania opłat za nią są istotne, podobnie jak ich wpływ na państwa
członkowskie, prezydencja postanowiła przekazać sprawozdanie z postępów prac na
posiedzeniu Rady ds. TTE w dniu 2 grudnia 2010 r., tak aby w oparciu o trzy pytania
umieszczone poniżej przeprowadzić na posiedzeniu Rady debatę na temat kierunków polityki,
na której można by wypracować wskazówki polityczne dla organów przygotowawczych
Rady, które w przyszłości będą analizować niniejsze dossier.
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
2
PL
Kwestie do omówienia na posiedzeniu Rady ds. TTE
·
Ogłoszenie strategii rozwoju infrastruktury kolejowej
6.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 wniosku Komisji dotyczącego przekształcenia państwa członkowskie
rozwijają krajową infrastrukturę kolejową, uwzględniając w razie konieczności ogólne
potrzeby Unii Europejskiej. W tym celu w terminie dwóch lat od wejścia w życie
proponowanej dyrektywy państwa członkowskie ogłaszają „strategię rozwoju infrastruktury
kolejowej”, mając na uwadze zaspokojenie przyszłych potrzeb w zakresie mobilności
w oparciu o solidne i stabilne finansowanie systemu kolei. Strategia obejmuje okres co
najmniej pięciu lat i podlega przedłużeniu na dalsze okresy.
7.
W następstwie dyskusji na forum grupy roboczej kilka delegacji stwierdziło, że ponieważ
finansowanie infrastruktury kolejowej należy do zadań państw członkowskich, ogłoszenie
strategii rozwoju infrastruktury kolejowej mogłoby naruszyć pewne kompetencje państw
członkowskich. Ponadto niektóre delegacje twierdziły, że wymagany okres co najmniej pięciu
lat byłby zbyt długi i że należy określić warunki przedłużenia strategii. Delegacje zgłosiły
również wątpliwości co do ewentualnego wpływu strategii obejmującej pięć lat na zasadę
corocznego opracowywania budżetu, stosowaną przez większość państw członkowskich.
W odpowiedzi Komisja stwierdziła, że ogłoszenie pięcioletniej strategii byłoby ważne, aby
przedstawić wizję systemu kolejowego, i zapewniłoby niezbędną przejrzystość temu
sektorowi. Według Komisji nie ogranicza to corocznych decyzji budżetowych w sprawie
finansowania infrastruktury, lecz raczej ustala wieloletnie ramy rozwoju infrastruktury
kolejowej, podobnie jak to czynią państwa członkowskie w odniesieniu do ich systemów
transportowych w wieloletnich planach na rzecz mobilności.
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
3
PL
·
Opłaty za infrastrukturę zróżnicowane w zależności od powodowanego hałasu
8.
Zgodnie z art. 31 ust. 5 wniosku Komisji dotyczącego przekształcenia, w przypadku gdy na
mocy przepisów unijnych dotyczących drogowego przewozu towarów dopuszczone będzie
pobieranie opłat za koszty skutków hałasu, opłaty za infrastrukturę kolejową będą
modyfikowane w celu uwzględnienia kosztów hałasu powodowanego przez prowadzenie
ruchu pociągów – zgodnie z wymogami określonymi w załączniku do przedmiotowego
wniosku.
9.
Podczas dyskusji na forum grupy roboczej kilka delegacji wskazało potrzebę zapewnienia
równego traktowania transportu kolejowego i drogowego. Pewna liczba delegacji
zaproponowała, by stosowanie opłat za infrastrukturę zróżnicowanych w zależności od
powodowanego hałasu w odniesieniu do przewozów kolejowych było dobrowolne,
analogicznie do przepisów dyrektywy w sprawie eurowiniety. Ponadto niektóre delegacje
argumentowały, że opłaty za infrastrukturę zróżnicowane w zależności od powodowanego
hałasu powinny zostać wprowadzone na obszarach, gdzie hałas spowodowany ruchem
kolejowym stanowi problem – na podstawie map hałasu sporządzonych zgodnie z dyrektywą
(2002/49/WE) odnoszącą się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku.
W odpowiedzi Komisja zauważyła, że na podstawie kompleksowej oceny skutków regulacji
i analiz ekspertów można było wykazać, że opłaty za infrastrukturę zróżnicowane
w zależności od powodowanego hałasu są najskuteczniejszymi i najefektywniejszymi
środkami służącymi zmniejszaniu hałasu spowodowanego ruchem kolejowym u źródła i że
powinny być stosowane na dużą skalę, tak aby dostarczyć koniecznej zachęty do modernizacji
hałaśliwych wagonów.
·
Tymczasowa obniżka opłat za infrastrukturę dla pociągów wyposażonych w europejski
system sterowania pociągiem
10.
Zgodnie z art. 32 ust. 3 wniosku Komisji dotyczącego przekształcenia pociągi wyposażone
w europejski system sterowania pociągiem (ETCS) używane na liniach wyposażonych
w krajowe systemy srk są uprawnione do tymczasowej obniżki opłat za infrastrukturę zgodnie
z kryteriami określonymi w załączniku do wniosku.
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
4
PL
11.
W czasie dyskusji na forum grupy roboczej pewna liczba delegacji stwierdziła, że nie zgadza
się z zaproponowaną metodą w odniesieniu do tymczasowej obniżki opłat za infrastrukturę
dla pociągów wyposażonych w ETCS. Według tych delegacji stosowanie tej metody
spowodowałoby obciążenie budżetu państw, ponieważ państwa członkowskie byłyby
zobowiązane rekompensować utratę przychodów spowodowaną przez taką obniżkę. Niektóre
delegacje chciałyby, aby system tymczasowej obniżki opłat za infrastrukturę był dobrowolny.
W odpowiedzi Komisja wyjaśniła, że wniosek nie uniemożliwia zarządcom infrastruktury
zwiększania opłat za infrastrukturę dla pociągów niewyposażonych w ETCS, aby
zrekompensować utratę dochodów i tym samym dopilnować, by system nie tworzył
dodatkowego obciążenia finansowego dla państw członkowskich.
Pozostałe nierozstrzygnięte kwestie
·
Przyjmowanie planu operacyjnego
12.
Artykuł 8 ust. 3 wniosku Komisji dotyczącego przekształcenia przewiduje, że w ramach
ogólnej polityki ustalonej przez państwo członkowskie oraz z uwzględnieniem strategii
rozwoju infrastruktury kolejowej, zarządca infrastruktury przyjmuje plan operacyjny
obejmujący programy inwestycyjne i finansowe. Przed zatwierdzeniem planu operacyjnego
zarządca infrastruktury zapewnia przeprowadzenie konsultacji z zainteresowanymi stronami
(wnioskodawcami).
13.
W czasie dyskusji na forum grupy roboczej kilka delegacji kwestionowało zaproponowany
obowiązek przeprowadzenia konsultacji z zainteresowanymi stronami przed zatwierdzeniem
planu operacyjnego. Delegacje uważały, że wymóg ten jest zbyt skomplikowany
i biurokratyczny oraz że zarządcy infrastruktury mieliby trudności z określeniem wszystkich
stron, z którymi trzeba by przeprowadzić konsultacje. Pewna liczba delegacji wolałaby
zamiast tego, aby informować zainteresowane strony i nie ustanawiać prawnego obowiązku
przeprowadzenia konsultacji. Ponadto niektóre państwa członkowskie podkreśliły, że przepis
ten byłby zbyt daleko idący, w szczególności wobec zarządców infrastruktury zajmujących
się infrastrukturą lokalną.
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
5
PL
·
Zawieranie umów wieloletnich
14.
Zarządcy infrastruktury otrzymują, zgodnie z art. 30 wniosku dotyczącego przekształcenia,
przy poświęceniu należytej uwagi bezpieczeństwu i jakości usług w zakresie infrastruktury,
zachęty do zmniejszania zarówno kosztów dostarczania infrastruktury, jak i wielkości opłat za
dostęp. Państwa członkowskie zapewniają realizację tych zachęt w drodze umów zawieranych
przez właściwy organ z zarządcą infrastruktury. W związku z tym zaproponowano usunięcie
możliwości korzystania w tym względzie z „odpowiednich środków regulacyjnych”.
15.
Ponadto umowy miałyby obejmować okres nie krótszy niż pięć lat, a przed ich podpisaniem
należałoby przeprowadzić konsultacje z zainteresowanymi stronami. Zarządcy infrastruktury
zapewniają spójność postanowień takich umów z planem operacyjnym.
16.
Podczas analizy tego artykułu delegacje zgłosiły pewne obawy dotyczące skutków, jakie
ustalenie okresu pięciu lat miałoby na zasadę corocznego opracowywania budżetu, jak
opisano powyżej w punkcie 7. Delegacje wyraziły podobną opinię w odniesieniu do
obowiązku prowadzenia konsultacji z zainteresowanymi stronami, jak wspomniano
w punkcie 13 powyżej. Niektóre delegacje nie zgodziły się również na usunięcie
sformułowania o korzystaniu z odpowiednich środków regulacyjnych jako alternatywy dla
zawierania umów.
·
Skoordynowane metody pobierania opłat za infrastrukturę kolejową na
międzynarodowych trasach pociągów
17.
Zgodnie z art. 29 ust. 2 wniosku Komisji dotyczącego przekształcenia, aby zagwarantować
optymalną konkurencyjność międzynarodowych przewozów kolejowych, państwa
członkowskie zapewniają współpracę zarządców infrastruktury, aby umożliwić stosowanie
efektywnych systemów pobierania opłat za wykonywanie przewozów pociągami, które
przejeżdżają przez więcej niż jedną sieć infrastruktury. Państwa członkowskie dopilnowują,
by przedstawiciele zarządców infrastruktury, których decyzje w zakresie opłat mają wpływ na
korzystanie z infrastruktury kolejowej innych zarządców infrastruktury, działali wspólnie, aby
koordynować pobieranie opłat lub pobierać opłaty za korzystanie z odpowiedniej
infrastruktury na poziomie międzynarodowym.
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
6
PL
18.
Ponadto zgodnie z art. 37 przedmiotowego wniosku państwa członkowskie zapewniają
współpracę między zarządcami infrastruktury w celu umożliwienia skutecznego stosowania
podwyżek i planów wydajności dla przewozów obejmujących więcej niż jedną sieć systemu
kolejowego w Unii Europejskiej.
19.
W następstwie dyskusji na forum grupy roboczej niektóre delegacje wyraziły wątpliwości
w odniesieniu do sposobu i zakresu współpracy zarządców infrastruktury przy koordynacji
pobierania opłat na szczeblu międzynarodowym. Niektóre delegacje wskazały, że należy
określić konkretne kryteria międzynarodowej koordynacji. W odpowiedzi Komisja
zauważyła, że zgodnie z jej wnioskiem określenie takich kryteriów należałoby do państw
członkowskich, ale można by opracować dodatkowe wskazówki.
·
Rola organu regulacyjnego, o którym mowa w art. 55
20.
Kilka delegacji stwierdziło podczas analizy proponowanych przepisów dotyczących
finansowania infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za nią (temat 1), że wniosek
dotyczący przekształcenia rozszerzyłby rolę organu regulacyjnego, tak aby w dziedzinie
finansowej (np. plan operacyjny, wskaźniki gospodarcze) uwzględnić także niewiążące opinie
i zalecenia. Ponadto niektóre delegacje zastrzegły swoje stanowiska w sprawie
proponowanego wymogu, zgodnie z którym organ regulacyjny uprzednio zatwierdzałby
ustalenie listy segmentów rynku, która stanowi podstawę do zatwierdzenia podwyżek (art. 32
ust. 1), jak również ustalenie głównych parametrów planu wydajności w odniesieniu do
poprawy wyników działania sieci kolejowej (art. 35 i załącznik VIII punkt a)).
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
7
PL
·
Stosowanie formuły aktów delegowanych, o których mowa w art. 60
21.
Wniosek Komisji dotyczący przekształcenia stanowi, że podstawowe zasady i parametry
wieloletnich umów określone w załączniku VII do przedmiotowego wniosku mogą być
zmieniane zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 60, tj. w drodze aktów delegowanych.
Ta sama metoda miałaby zastosowanie do kryteriów w sprawie wymogów dotyczących
kosztów i opłat odnoszących się do infrastruktury kolejowej, określonych w załączniku VIII
do przedmiotowego wniosku.
22.
Większość delegacji wyraziła stanowcze zastrzeżenie w odniesieniu do stosowania formuły
aktów delegowanych do wyżej wymienionych celów.
Wniosek
23.
W związku z powyższym Coreper jest proszony o przyjęcie do wiadomości niniejszego
sprawozdania z postępów prac oraz o zwrócenie się do ministrów na posiedzeniu Rady ds.
TTE w dniu 2 grudnia 2010 r., aby przeanalizowali je i podczas debaty dotyczącej kierunków
polityki odpowiedzieli na poniższe pytania, zaproponowane przez prezydencję:
Pytania do ministrów:
1.
W jaki sposób ogłoszenie krajowych strategii rozwoju infrastruktury kolejowej stymulowałoby
zrównoważone inwestycje w sektorze kolejowym?
2.
W jaki sposób należy różnicować opłaty za dostęp do infrastruktury oparte na powodowanym
hałasie, tak aby na szczeblu UE dostarczyć skutecznej zachęty do modernizacji hałaśliwych
wagonów i tym samym zmniejszyć emisje hałasu?
3.
Czym przede wszystkim powinna się charakteryzować tymczasowa obniżka opłat za dostęp do
infrastruktury dla pociągów wyposażonych w ETCS, tak aby zachęcić przedsiębiorstwa
kolejowe do instalowania takich systemów?
___________________
16308/10
pas/MIK/kal
DG C I
8
PL