docklasa I
download 
Reklamacja Transkrypt
klasa I
Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie BIOLOGIA ZAKRES PODSTAWOWY WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZB DNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH RÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH zawieraj szczegółowy wykaz wiadomo ci i umiej tno ci, które ucze powinien opanować po omówieniu poszczególnych lekcji z podr cznika Biologia na czasie – zakres podstawowy. Jest on niezast piony przy obiektywnej ocenie post pów ucznia w nauce. Poziomy oczekiwanych osi gni ć ucznia Wymagania podstawowe konieczne (na stopie dopuszczaj cy) podstawowe (na stopie dostateczny) obejmuj tre ci i umiej tno ci najwa niejsze w uczeniu si biologii łatwe dla ucznia nawet mało zdolnego cz sto powtarzaj ce si w procesie nauczania okre lone programem nauczania na poziomie nieprzekraczaj cym wymaga zawartych w podstawie programowej u yteczne w yciu codziennym Wymagania ponadpodstawowe rozszerzaj ce (na stopie dobry) dopełniaj ce (na stopie bardzo dobry) obejmuj tre ci i umiej tno ci zło one i mniej przyst pne ni zaliczone do wymaga podstawowych wymagaj ce korzystania z ró nych ródeł informacji umo liwiaj ce rozwi zywanie problemów po rednio u yteczne w yciu pozaszkolnym pozwalaj ce ł czyć wiedz z ró nych przedmiotów i dziedzin Stopnie szkolne Stopie dopuszczaj cy Stopie dopuszczaj cy mo na wystawić uczniowi, który przyswoił tre ci konieczne. Taki ucze nauczyciela jest w stanie nadrobić braki w podstawowych umiej tno ciach. z pomoc Stopie dostateczny Stopie dostateczny mo e otrzymać ucze , który opanował wiadomo ci podstawowe i z niewielk pomoc nauczyciela potrafi rozwi zać podstawowe problemy. Analizuje równie proste zale no ci, a tak e próbuje porównywać, wnioskować i zajmować okre lone stanowisko. Stopie dobry Stopie dobry mo na wystawić uczniowi, który przyswoił tre ci rozszerzaj ce, wła ciwie stosuje terminologi przedmiotow , a tak e wiadomo ci w sytuacjach typowych wg wzorów znanych z lekcji i podr cznika, rozwi zuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod, samodzielnie pracuje z podr cznikiem i materiałem ródłowym oraz aktywnie uczestniczy w zaj ciach. Stopie bardzo dobry Stopie bardzo dobry mo e otrzymać ucze , który opanował tre ci dopełniaj ce. Potrafi on samodzielnie interpretować zjawiska oraz bronić swych pogl dów. Stopie celuj cy Stopie celuj cy mo e otrzymać ucze , który opanował tre ci wykraczaj ce poza informacje zawarte w podr czniku. Potrafi on selekcjonować i hierarchizować wiadomo ci, z powodzeniem bierze udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, a tak e pod okiem nauczyciela prowadzi własne prace badawcze. Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie BIOLOGIA ZAKRES PODSTAWOWY WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZB DNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH RÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Wymagania edukacyjne Biologia na czasie – zakres podstawowy Dział programu I. Od genu do cechy Lp. Poziom wymaga Temat konieczny (K) (na stopie dopuszczaj cy) podstawowy (P) (na stopie dostateczny) rozszerzaj cy (R) (na stopie dobry) dopełniaj cy (D) (na stopie bardzo dobry) • definiuje poj ciaŚ in ynieria genetyczna, replikacja DNA • wyja nia reguł komplementarno ci zasad • omawia proces replikacji DNA • okre la rol poszczególnych rodzajów RNA • porównuje budow i rol DNA z budow i rol RNA • rozpoznaje na modelu lub ilustracji DNA i RNA • definiuje poj ciaŚ nukleosom, chromosom homologiczny, komórka haploidalna, komórka diploidalna • podaje liczb chromosomów w komórkach somatycznych i rozrodczych człowieka • oblicza liczb chromosomów w komórce haploidalnej, znaj c liczb chromosomów w komórce diploidalnej danego organizmu • omawia sposób zapisania informacji genetycznej w DNA • wyja nia znaczenie kodu genetycznego • charakteryzuje cechy kodu genetycznego • wyja nia, z czego wynika komplementarno ć zasad • przedstawia graficznie reguł komplementarno ci zasad • wykazuje, e replikacja DNA ma charakter semikonserwatywny • wykazuje zwi zek mi dzy kwasami nukleinowymi a cechami organizmów • przedstawia za pomoc schematycznego rysunku budow nukleotydu DNA i RNA • okre la rol polimerazy DNA w replikacji DNA • wykazuje rol replikacji DNA w zachowaniu niezmienionej informacji genetycznej • uzasadnia konieczno ć zachodzenia procesu replikacji DNA przed podziałem komórki • wyja nia ró nic mi dzy eksonem a intronem • omawia organizacj materiału genetycznego w j drze komórkowym • wskazuje i nazywa miejsca wyst powania DNA w komórkach prokariotycznych i eukariotycznych • opisuje budow chromatyny • charakteryzuje budow i rodzaje chromosomów w kariotypie człowieka • analizuje schemat przepływu informacji genetycznej • odczytuje kolejno ć aminokwasów kodowanych przez dany fragment mRNA przy pomocy tabeli kodu genetycznego • nazywa cechy kodu genetycznego na podstawie schematów • uzasadnia ró nice w budowie genomów bakterii i organizmów j drowych • podaje przykłady wykorzystania bada DNA w ró nych dziedzinach ycia człowieka • omawia przebieg transkrypcji i translacji • wyja nia rol tRNA w translacji • wskazuje i nazywa poszczególne etapy ekspresji genów w komórce • okre la znaczenie struktury 1 Budowa i funkcje kwasów nukleinowych • okre la rol DNA jako no nika informacji genetycznej • wymienia elementy budowy DNA i RNA • wymienia zasady azotowe wchodz ce w skład obu typów kwasów nukleinowych • definiuje poj ciaŚ genetyka, nukleotyd • wymienia rodzaje RNA 2 Geny i genomy • definiuje poj ciaŚ gen, genom, chromosom, chromatyna, kariotyp, pozagenowy DNA • przedstawia budow chromosomu • wymienia organelle komórki zawieraj ce DNA 3 Kod genetyczny • wyja nia poj ciaŚ kod genetyczny, kodon • wymienia cechy kodu genetycznego 4 Ekspresja genów • wymienia etapy ekspresji genów • okre la cel transkrypcji i translacji • oblicza liczb nukleotydów i kodonów koduj cych okre lon liczb aminokwasów oraz liczb aminokwasów kodowan przez okre lon liczb nukleotydów i kodonów • zapisuje sekwencj nukleotydów mRNA oraz sekwencj koduj cej nici DNA, znaj c skład aminokwasowy krótkiego odcinka białka • uzasadnia konieczno ć modyfikacji białka po translacji • omawia ró nic w ekspresji genów Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie • rozró nia etapy ekspresji genów 5 Podstawowe reguły dziedziczenia genów • definiuje poj ciaŚ genotyp, fenotyp, allel, homozygota, heterozygota, dominacja, recesywno ć • wymienia i rozpoznaje cechy dominuj ce i recesywne u ludzi • zapisuje genotypyŚ homozygoty dominuj cej, homozygoty recesywnej i heterozygoty 6 Genetyczne uwarunkowan ia płci. Cechy sprz one z płci • wyja nia zasad dziedziczenia płci u człowieka za pomoc krzy ówki genetycznej • wymienia przykłady chorób sprz onych z płci • rozró nia chromosomy płci i chromosomy autosomalne 7 Zmiany w informacji genetycznej • definiuje poj cie rekombinacja genetyczna • definiuje poj cie mutacja • rozró nia mutacje genowe i chromosomowe • wymienia czynniki mutagenne • klasyfikuje mutacje ze wzgl du na ich konsekwencje 8 Choroby genetyczne człowieka • definiuje poj cie choroba genetyczna • klasyfikuje choroby genetyczne ze wzgl du na przyczyn • wymienia przykłady chorób genetycznych • wyja nia, na czym polega profilaktyka genetyczna • wykazuje zale no ć mi dzy genotypem a fenotypem • omawia I i II prawo Mendla • na schemacie krzy ówki genetycznej rozpoznaje genotyp oraz okre la fenotyp rodziców i pokolenia potomnego • wykonuje krzy ówki genetyczne dotycz ce dziedziczenia jednego genu • wymienia inne przykłady dziedziczenia cech • wyja nia mechanizm ujawnienia si cech recesywnych sprz onych z płci • wykonuje krzy ówki genetyczne dotycz ce dziedziczenia chorób sprz onych z płci • wymienia przykłady cech zwi zanych z płci • definiuje poj ciaŚ chromosomy płci, chromosomy autosomalne • opisuje znaczenie rekombinacji genetycznej w kształtowaniu zmienno ci genetycznej • wymienia czynniki mutagenne • omawia skutki mutacji genowych • omawia skutki mutacji chromosomowych • charakteryzuje choroby jednogenowe z uwzgl dnieniem sposobu dziedziczenia, skutków mutacji, objawów i leczenia • charakteryzuje choroby chromosomalne z uwzgl dnieniem zmian w kariotypie, objawów i leczenia • rozró nia wybrane choroby genetyczne przestrzennej dla funkcjonalno ci białek • opisuje budow cz steczki tRNA • omawia rol rybosomów w ekspresji genu • omawia badania Mendla • wyja nia mechanizm dziedziczenia cech zgodnie z I i II prawem Mendla • wykonuje krzy ówki genetyczne dotycz ce dziedziczenia dwóch genów • interpretuje krzy ówki genetyczne, u ywaj c okre le homozygota, heterozygota, cecha dominuj ca, cecha recesywna • omawia przykłady innych sposobów dziedziczenia cech • podaje przykłady mechanizmów dziedziczenia płci u innych organizmów • interpretuje krzy ówki genetyczne dotycz ce dziedziczenia chorób sprz onych z płci • uzasadnia ró nic mi dzy cechami sprz onymi a cechami zwi zanymi z płci • wyja nia, w jaki sposób dziedziczy si hemofil • opisuje procesy warunkuj ce rekombinacj genetyczn • rozró nia mutacje spontaniczne i indukowane • klasyfikuje czynniki mutagenne • wyja nia, na czym polegaj poszczególne rodzaje mutacji genowych i chromosomowych • wyja nia, w jaki sposób mutacje prowadz do chorób nowotworowych • analizuje dziedziczenie wybranej choroby genetycznej jednogenowej • wyja nia, na czym polega poradnictwo genetyczne oraz wymienia sytuacje, w których nale y wykonać badania DNA • klasyfikuje badania prenatalne oraz dokonuje ich charakterystyki koduj cych RNA i białka • omawia rol polimerazy RNA w transkrypcji • ocenia znaczenie prac Mendla dla rozwoju genetyki • okre la prawdopodobie stwo pojawienia si okre lonych genotypów i fenotypów potomstwa na podstawie genotypów rodziców • uzasadnia ró nice w dziedziczeniu genów zgodnie z prawami Mendla i genów sprz onych • uzasadnia, dlaczego m czy ni cz ciej choruj na hemofili i daltonizm ni kobiety • omawia ró nice mi dzy chromosomem X a chromosomem Y • omawia przebieg procesu crossingover • analizuje rodowody pod k tem metody diagnozowania mutacji • rozró nia mutacje w zale no ci od rodzaju komórki, w której maj miejsce • uzasadnia, e mutacje s ródłem zmienno ci organizmów • dostrzega wady i zalety bada prenatalnych • omawia znaczenie przeprowadzania testów pourodzeniowych • szacuje ryzyko wyst pienia mutacji u dziecka Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie II. Biotechnolog ia i in ynieria genetyczna 11 Biotechnolo gia tradycyjna • definiuje poj cie biotechnologia • wymienia przykłady produktów otrzymywanych metodami biotechnologii tradycyjnej • przedstawia zastosowania fermentacji mlekowej • przedstawia zastosowania fermentacji etanolowej • wyja nia, na czym polega reakcja fermentacji • uzasadnienia ró nic mi dzy biotechnologi tradycyjn a biotechnologi nowoczesn • zapisuje reakcje fermentacji • omawia wykorzystanie bakterii octowych • omawia na przykładach znaczenie fermentacji mlekowej • dowodzi pozytywnego i negatywnego znaczenia zachodzenia fermentacji dla człowieka • dowodzi roli przetwarzania odpadów komunalnych jako alternatywnego ródła energii • analizuje korzy ci wynikaj ce z zastosowania tworzyw biodegradowalnych zamiast tradycyjnych tworzyw sztucznych • ocenia zastosowanie metod biotechnologicznych do wytwarzania energii • analizuje poszczególne etapyŚ elektroforezy, metody PCR i wprowadzenia genu do komórki • okre la cel wykorzystania sondy molekularnej 12 Biotechnologi a w ochronie rodowiska • wymienia przykłady praktycznego wykorzystania organizmów do rozkładu substancji • definiuje poj ciaŚ oczyszczanie biologiczne, tworzywa biodegradowalne, biologiczne zwalczanie szkodników • wymienia metody utylizacji odpadów komunalnych • wyja nia mechanizm biologicznego oczyszczania cieków • omawia zastosowanie testów uzyskanych metodami biotechnologicznymi do oceny stanu rodowiska • omawia istot funkcjonowania biofiltrów • wykazuje rol mikroorganizmów w biologicznym oczyszczaniu cieków • charakteryzuje metody utylizacji odpadów komunalnych • opisuje metody zwalczania szkodników z u yciem metod biologicznych 13 Podstawowe techniki in ynierii genetycznej • wyja nia, czym zajmuje si in ynieria genetyczna • wyja nia, na czym polegaŚ sekwencjonowanie DNA, elektroforeza, ła cuchowa reakcja polimerazy, sonda molekularna • omawia sposoby otrzymania organizmów transgenicznych • wyja nia funkcj enzymów restrykcyjnych • porównuje działanie ligazy i enzymów restrykcyjnych 14 Organizmy zmodyfikowa ne genetycznie • definiuje poj ciaŚ in ynieria genetyczna, organizm zmodyfikowany genetycznie, organizm transgeniczny, enzym restrykcyjny, wektor • wymienia techniki in ynierii genetycznej • wymienia cele tworzenia ro lin i zwierz t zmodyfikowanych genetycznie • okre la rodzaje modyfikacji genetycznych ro lin oraz wskazuje cechy, które ro liny zyskuj dzi ki nim • omawia kolejne etapy transformacji genetycznej ro lin i zwierz t • analizuje argumenty za i przeciw genetycznej modyfikacji organizmów • ocenia rzetelno ć przekazu medialnego na temat GMO 15 Biotechnologi a a medycyna • definiuje poj ciaŚ diagnostyka molekularna, terapia genowa • wymienia przykłady molekularnych metod diagnostycznych • omawia badania prowadzone w ramach diagnostyki molekularnej • omawia techniki otrzymywania biofarmeceutyków • omawia mo liwo ci zwi zane z hodowl tkanek i narz dów w transplantologii • charakteryzuje poszczególne rodzaje terapii genowej • rozró nia rodzaje terapii genowej • rozró nia molekularne metody diagnostyczne • dowodzi skuteczno ci badania prowadzonych w ramach diagnostyki molekularnej w indywidualizacji procesu leczenia • okre la znaczenie wykorzystania komórek macierzystych w leczeniu chorób • ocenia skuteczno ć leczenia schorze metodami terapii genowej 16 Klonowanie tworzenie • definiuje poj ciaŚ klonowanie, klon • wymienia przykłady organizmów • wyja nia cele tworzenia ro lin i zwierz t zmodyfikowanych genetycznie • okre la korzy ci wynikaj ce ze stosowania zmodyfikowanych genetycznie zwierz t w rolnictwie, medycynie, nauce i przemy le • okre la cel molekularnych metod diagnostycznych • podaje przykłady leków uzyskiwanych dzi ki zastosowaniu biotechnologii nowoczesnej • uzasadnia rol organizmów zmodyfikowanych genetycznie w produkcji biofarmaceutyków • wyja nia, na czym polega terapia genowa • wyja nia znaczenie biotechnologii w otrzymywaniu materiałów medycznych nowej generacji • udowadnia, e bli ni ta jednojajowe s naturalnymi klonami • omawia rodzaje rozmna ania bezpłciowego jako przykłady naturalnego • analizuje kolejne etapy klonowania ssakówt metod transplantacji j der Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie III. Ochrona przyrody genetycznych kopii b d cych naturalnymi klonami • wymienia cele klonowania DNA, komórek, ro lin i zwierz t • wyja nia, w jaki sposób otrzymuje si klony DNA, komórek, ro lin i zwierz t • uzasadnia swoje stanowisko w sprawie klonowania człowieka 17 In ynieria genetyczna – korzy ci i zagro enia • wyja nia, w jaki sposób GMO mog wpłyn ć negatywnie na rodowisko naturalne • rozpoznaje produkty GMO 18 Znaczenie bada nad DNA • podaje argumenty za i przeciw stosowaniu technik in ynierii genetycznej w badaniach naukowych, medycynie, rolnictwie, przemy le i ochronie rodowiska • wymienia argumenty za i przeciw stosowaniu zwierz t w eksperymentach naukowych • podaje przykłady praktycznego zastosowania bada nad DNA w medycynie, medycynie s dowej, biotechnologii nowoczesnej, ewolucjonizmie i systematyce • definiuje poj cie profil genetyczny 19 Czym jest ró norodno ć biologiczna? • wymienia poziomy ró norodno ci biologicznej • wskazuje trzy miejsca na Ziemi szczególnie cenne pod wzgl dem ró norodno ci biologicznej 20 Zagro enia ró norodno ci biologicznej • wymienia przykłady gatunków zagro onych wygini ciem • wymienia przykłady gatunków wymarłych • wylicza czynniki wpływaj ce na stan ekosystemów • wyja nia, na czym polega zastosowanie bada nad DNA w medycynie, medycynie s dowej, biotechnologii nowoczesnej, ewolucjonizmie i systematyce • wyja nia sposób wykorzystania DNA do okre lenia pokrewie stwa oraz ustalenia lub wykluczenia ojcostwa • wyja nia poj cie ró norodno ć biologiczna • omawia wskazany czynnik kształtuj cy ró norodno ć biologiczn • wyja nia ró nice pomi dzy poziomami ró norodno ci biologicznej • uzasadnia praktyczne znaczenie bioró norodno ci dla człowieka • podaje przykłady działalno ci człowieka przyczyniaj cej si do spadku ró norodno ci biologicznej • wymienia miejsca najbardziej nara one na zanik ró norodno ci biologicznej • podaje przykłady gatunków inwazyjnych klonowania • omawia sposoby klonowania ro lin i zwierz t • rozró nia klonowanie reprodukcyjne i terapeutyczne • formułuje argumenty za i przeciw klonowaniu człowieka • ocenia wpływ produktów GMO na zdrowie człowieka • uzasadnia obawy etyczne zwi zane z GMO • omawia sposoby zapobiegania zagro eniom ze strony organizmów zmodyfikowanych genetycznie komórkowych • ocenia przekaz medialny dotycz cy klonowania, w tym klonowania człowieka • uzasadnia rol klonowania w zachowaniu bioró norodno ci gatunkowej • omawia regulacje prawne dotycz ce GMO w Unii Europejskiej • ocenia przekaz medialny dotycz cy bada naukowych oraz przewiduje skutki nierzetelnej informacji obecnej w mediach • podaje przykłady organizmów oraz pozyskiwanych od nich genów • omawia metody ledzenia funkcjonowania wybranego genu • omawia wykorzystanie bada DNA w medycynie s dowej • uzasadnia znaczenie analizy sekwencji DNA w badaniach ewolucyjnych i taksonomicznych • charakteryzuje poziomy ró norodno ci biologicznej • porównuje poziomy ró norodno ci biologicznej • charakteryzuje wybrane miejsca na Ziemi, szczególnie cenne pod wzgl dem ró norodno ci biologicznej • opisuje metody pozwalaj ce na okre lenie poziomu bioró norodno ci • analizuje kolejne etapy metody ustalania profilu genetycznego • przewiduje mo liwe kierunki rozwoju in ynierii genetycznej na podstawie zdobytej wiedzy • omawia przyczyny wymierania gatunków • wskazuje działalno ć człowieka jako przyczyn spadku ró norodno ci biologicznej • wyja nia przyczyny zanikania ró norodno ci biologicznej na wiecie • analizuje wpływ rolnictwa na zachowanie ró norodno ci biologicznej • ocenia skutki wygini cia gatunków zwornikowych • dowodzi istnienia ró nic pomi dzy współczesnym wymieraniem gatunków a poprzednimi wymieraniami • przewiduje skutki osuszania obszarów podmokłych • omawia wpływ gatunków obcych, w tym inwazyjnych, na ekosystemy • analizuje wpływ ró nych czynników na kształtowanie si ró norodno ci biologicznej • analizuje zmiany ró norodno ci gatunkowej w czasie • dowodzi istnienia trudno ci w okre laniu liczby gatunków na wiecie Zespół Szkół im Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie 21 Motywy i koncepcje ochrony przyrody • wymienia zadania ochrony przyrody • wymienia motywy ochrony przyrody • uzasadnia konieczno ć ochrony przyrody • omawia wybrane motywy ochrony przyrody 22 Sposoby ochrony przyrody • wymienia sposoby ochrony przyrody • wymienia cele ochrony przyrody • podaje przykłady ochrony in situ i ex situ • omawia wskazany sposób ochrony przyrody • wyja nia ró nice pomi dzy sposobami ochrony przyrody • podaje przykłady sytuacji, w których niezb dna jest ochrona czynna 23 Ochrona przyrody w Polsce • omawia formy ochrony obszarowej przyj te w Polsce • wyja nia ró nice pomi dzy formami ochrony indywidualnej • rozpoznaje na ilustracji lub fotografii omawiane wcze niej ro liny, zwierz ta i grzyby podlegaj ce ochronie gatunkowej • wskazuje przykłady chronionych gatunków ro lin i zwierz t wyst puj cych w najbli szej okolicy 24 Mi dzynarodo we formy ochrony przyrody • wymienia formy ochrony przyrody w Polsce • wskazuje na mapie parki narodowe • podaje nazwy parków narodowych i krajobrazowych poło onych najbli ej miejsca zamieszkania • wymienia po pi ć nazw zwierz t, ro lin i grzybów podlegaj cych w Polsce ochronie gatunkowej • podaje przykłady działa podejmowanych w ramach ochrony czynnej • wymienia mi dzynarodowe formy ochrony przyrody • charakteryzuje rezerwat biosfery jako mi dzynarodow form ochrony przyrody • wylicza parki narodowe w Polsce uznane za rezerwaty biosfery • definiuje poj cie zrównowa ony rozwój • omawia działalno ć organizacji zajmuj cych si ochron przyrody • omawia motywy ochrony przyrody • charakteryzuje koncepcje ochrony przyrody • uzasadnia konieczno ć podejmowania działa prowadz cych do zachowania ró norodno ci biologicznej • charakteryzuje sposoby ochrony przyrody • uzasadnia ró nic mi dzy ochron biern a ochron czynn • uzasadnia konieczno ć tworzenia banków nasion • podaje przykłady gatunków, które restytuowano • podaje przykłady działa , które dopuszcza si w przypadku ochrony cz ciowej • wyja nia rol poszczególnych form ochrony przyrody • charakteryzuje park narodowy poło ony najbli ej miejsca zamieszkania • klasyfikuje rezerwaty przyrody ze wzgl du na przedmiot ochrony i typ ekosystemu • wymienia działania zakazane i dozwolone na obszarach podlegaj cych ochronie • podaje przykłady działa w zakresie ochrony przyrody wynikaj cych z poszczególnych motywów ochrony przyrody • okre la znaczenie Agendy 21 • wyja nia, na czym polega zrównowa ony rozwój • podaje przykłady mi dzynarodowych inicjatyw w zakresie ochrony przyrody • charakteryzuje parki narodowe w Polsce uznane za rezerwaty biosfery • rozró nia typy obszarów sieci Natura 2000 • formułuje s dy dotycz ce zasad zrównowa onego rozwoju oraz sposobów i mo liwo ci wdra ania tych zasad • okre la znaczenie konwencjiŚ ramsarskiej, CITES, bo skiej w ochronie przyrody • uzasadnia konieczno ć globalnej ochrony przyrody • ocenia znaczenie projektu Natura 2000 • ocenia działalno ć organizacji zajmuj cych si ochron przyrody • ocenia stopie realizacji postulatów zrównowa onego rozwoju na wiecie i w kraju • uzasadnia konieczno ć ochrony gatunkowej • wyja nia, dlaczego w stosunku do niektórych gatunków i obszarów stosowana jest ochrona cisła, a do innych – ochrona cz ciowa • wyja nia, czym resystytucja ró ni si od reintrodukcji • ocenia skuteczno ć ochrony in situ i ex situ • wyja nia znaczenie otulin tworzonych wokół parków narodowych • klasyfikuje parki narodowe według daty zało enia lub wielko ci
