regulamin wojewódzkiego konkursu z fizyki i astronomii

REGULAMIN
WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU Z FIZYKI I ASTRONOMII
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2009/2010
I. ZAŁOśENIA OGÓLNE
Celem konkursu jest:
rozbudzanie zainteresowań fizyką i astronomią wśród uczniów gimnazjów,
rozpoznawanie uzdolnień młodzieŜy gimnazjalnej w zakresie fizyki i ich rozwijanie,
motywowanie szkół do podejmowania róŜnorodnych działań w zakresie pracy z uczniem
zdolnym,
wdraŜanie gimnazjalistów do samokształcenia i przygotowanie ich do nauki w szkołach
wyŜszego stopnia,
wdraŜanie do poszukiwania wiadomości w róŜnych źródłach,
promocja osiągnięć uczniów zdolnych, ich nauczycieli i szkół,
II. UCZESTNICY KONKURSU
W konkursie fizycznym mogą uczestniczyć uczniowie wszystkich klas gimnazjum.
III. ORGANIZACJA KONKURSU
Konkurs ma charakter dwustopniowy i składać się będzie z dwóch etapów:
• szkolnego- przeprowadzonego przez Szkolną Komisje Konkursową,
• wojewódzkiego- przeprowadzonego przez Wojewódzką Komisję Konkursową.
Dyrektor szkoły, zainteresowanej udziałem w konkursie, przesyła do 20 października 2009r.
deklarację w wersji papierowej (załącznik nr 1 ramowego regulaminu konkursów)
Przewodniczącemu Wojewódzkiej Komisji Konkursowej.
Andrzej Kuligowski
Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Ełku
19-300 Ełk
ul. Sikorskiego 5a
Etap szkolny
• Etap szkolny przeprowadza Szkolna Komisja Konkursowa powołana przez dyrektora
szkoły.
• Odbędzie się on w 12 listopada 2009r, o godzinie 10.00. i polegać będzie na rozwiązaniu
testu dostarczonego przez Przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Konkursowej.
• Test będzie złoŜony z zadań zamkniętych i otwartych.
• Czas pisania testu - 90 minut
• W czasie konkursu naleŜy zapewnić warunki umoŜliwiające samodzielną pracę uczniów.
• Szkolna Komisja Konkursowa sprawdza testy zgodnie z otrzymanym kluczem odpowiedzi
i sporządza protokół (załącznik nr 2 ramowego regulaminu konkursów).
• Dyrektor szkoły przesyła protokół do Przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji
Konkursowej wraz z pracami uczniów, którzy uzyskali 70% i więcej punktów,
w nieprzekraczalnym terminie do 19 listopada 2009r. (decyduje data stempla
pocztowego). Do protokołu naleŜy dołączyć zobowiązanie o przestrzeganiu tajemnicy
słuŜbowej (załącznik nr 3).
• Do etapu wojewódzkiego – zgodnie z ramowym regulaminem konkursów - zostanie
zakwalifikowanych do 150 uczestników konkursu, którzy na etapie szkolnym uzyskali
najwyŜszą ilość punktów, nie mniej jednak niŜ 70% punktów moŜliwych do zdobycia.
Wojewódzka Komisja Konkursowa po dokonaniu analizy protokołów nadesłanych ze szkół
i weryfikacji prac konkursowych opublikuje listę uczestników zakwalifikowanych do etapu
wojewódzkiego na stronie internetowej Warmińsko-Mazurskiego Kuratorium Oświaty
w Olsztynie www.ko.olsztyn.pl.
Etap wojewódzki
• Etap wojewódzki odbędzie się w trzech okręgach: Ełk, Elbląg, Olsztyn w dniu 15 marca
2010r. o godzinie 12.00.
• Miejsca (adresy szkół/placówek), w których odbędzie się etap wojewódzki zostaną podane
na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Olsztynie, po ustaleniu listy uczniów
zakwalifikowanych do etapu wojewódzkiego.
• Wiedza i umiejętności uczestników finału konkursu zostaną sprawdzone testem
zawierającym róŜnego rodzaju zadania otwarte i zadania zamknięte.
• Czas pisania testu - 120 minut.
• Wszystkie prace będą sprawdzane przez Wojewódzką Komisję Konkursową.
• Lista laureatów i finalistów Wojewódzkiego Konkursu z Fizyki i Astronomii zostanie
zamieszczona na stronie www.ko.olsztyn.pl.
IV. ZAKRES MERYTORYCZNY KONKURSU
Zakres konkursu obejmuje oraz poszerza treści zawarte w podstawie programowej kształcenia
ogólnego dla gimnazjów i standardach wymagań egzaminacyjnych dla części matematyczno przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego. Szczegóły zostały przedstawione niŜej.
• Etap szkolny obejmuje następujące treści:
Oddziaływania
Rodzaje oddziaływań - ich skutki i wzajemność.
Siła jako miara oddziaływań. Składanie i rozkładanie sił.
Właściwości i budowa materii
Właściwości ciał stałych, cieczy i gazów. Cząsteczkowa budowa materii. Zmiany stanów skupienia
ciał. Rozszerzalność temperaturowa ciał. Gęstość ciał.
Hydrostatyka i aerostatyka
Siła nacisku na podłoŜe, ciśnienie. Prawo Pascala dla cieczy i gazów. Ciśnienie hydrostatyczne
i atmosferyczne. Naczynia połączone. Prawo Archimedesa dla cieczy i gazów. Pływanie ciał.
Kinematyka i dynamika
Opis ruchów prostoliniowych. Względność ruchu. Ruch jednostajny prostoliniowy. Ruch niejednostajny
- prędkość chwilowa i średnia. Ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony.
Opory ruchu. Zasady dynamiki Newtona. CięŜar ciała. Spadanie swobodne. Zasada zachowania
pędu. Ruch po okręgu. Oddziaływanie grawitacyjne. Prawo powszechnego ciąŜenia. Układ Słoneczny.
Loty kosmiczne. Praca i energia. Rodzaje energii mechanicznej. Zasada zachowania energii. Moc.
Sprawność. Maszyny proste.
Termodynamika
Energia wewnętrzna. I zasada termodynamiki. Ciepło właściwe. Bilans cieplny. Zmiany stanów
skupienia ciał. Ciepło topnienia i parowania.
Drgania i fale
Ruch drgający. Okres, częstotliwość i amplituda drgań. Rezonans mechaniczny. Fale mechaniczne.
Rodzaje fal. Zjawisko odbicia, załamania, interferencji fal. Fale akustyczne, rezonans akustyczny.
Elektrostatyka
Elektryzowanie ciał. Dwa rodzaje ładunków. Pole elektrostatyczne. Budowa atomu. Elektryczna
budowa ciał. Przewodniki i izolatory. Wzajemne oddziaływanie ładunków elektrycznych. Prawo
Coulomba. Sposoby elektryzowania ciał. Zjawisko indukcji elektrostatycznej. Zasada zachowania
ładunku elektrycznego.
• Etap wojewódzki obejmuje treści wymienione dla etapu szkolnego oraz:
Prąd elektryczny
Prąd elektryczny. Napięcie elektryczne. NatęŜenie prądu elektrycznego. Obwody prądu elektrycznego.
Warunki przepływu prądu w obwodzie. Mikroskopowy model przewodnictwa elektrycznego. Pomiar
natęŜenia i napięcia. Prawo Ohma. Opór elektryczny. Opór elektryczny przewodnika. Praca i moc
prądu elektrycznego. Energia elektryczna. Łączenie odbiorników energii elektrycznej.
Elektromagnetyzm
Pole magnetyczne magnesu. Oddziaływanie biegunów magnetycznych. Pole magnetyczne prądu
elektrycznego. Elektromagnes - zasada działania i zastosowanie. Przewodnik z prądem w polu
magnetycznym. Siła elektrodynamiczna. Silnik prądu stałego - zasada działania. Indukcja
elektromagnetyczna. Prądnica prądu przemiennego. Transformatory. Przesyłanie energii elektrycznej.
Fale elektromagnetyczne. Optyka
Fale elektromagnetyczne. Rozchodzenie się światła. Zjawisko odbicia. Zjawisko załamania. Załamanie
światła w płytce równoległościennej i pryzmacie. Barwy. Soczewki. Obrazy otrzymane za pomocą
zwierciadeł i soczewek. Przyrządy optyczne: lupa, luneta, mikroskop oraz oko. Zjawiska optyczne w
przyrodzie. Tęcza. Zaćmienie Słońca i KsięŜyca. Zastosowanie fal elektromagnetycznych
w przesyłaniu informacji. Przesyłanie głosu za pomocą fal elektromagnetycznych - radio, telefon.
Przesyłanie obrazu za pomocą fal elektromagnetycznych - telewizja, radar, radioteleskop. Natura
światła.
Elementy fizyki jądrowej
Promieniowanie jądrowe. Izotopy. Synteza i rozszczepianie jąder. Energia jądrowa. Łańcuchowe
reakcje jądrowe. Reaktory jądrowe. Energia a masa. Słońce i gwiazdy jako źródła energii.
Uczestnicy konkursu powinni wykazać się umiejętnościami:
•
•
ilościowego i jakościowego opisu zjawisk fizycznych;
właściwego stosowania terminów i pojęć do opisu zjawisk i procesów fizycznych;
•
•
•
stosowania praw, zasad, teorii do wyjaśniania zjawisk i procesów fizycznych;
posługiwania się ze zrozumieniem wielkościami fizycznymi;
analitycznego myślenia podczas rozwiązywania jakościowych i ilościowych zadań
fizycznych (zamkniętych i otwartych);
•
•
•
interpretowania wykresów, tabel, schematów, rysunków;
sporządzania wykresów zaleŜności pomiędzy wielkościami fizycznymi;
posługiwania się językiem matematyki w rozwiązywaniu zadań fizycznych
(posługiwanie się językiem symboli, wyraŜeń algebraicznych, równań);
•
•
krytycznego korzystania z informacji;
przeliczania i stosowania jednostek miar układu SI oraz uŜywanych w technice.
W czasie konkursu uczeń nie moŜe korzystać z kalkulatora!
Wykaz literatury
1. Podręczniki do nauczania fizyki i zeszyty ćwiczeń w gimnazjum.
2. Bober L.: Zbiór zadań z fizyki dla gimnazjum. śak 1999.
3. Dębowski R., Fizyka w zadaniach, oficyna wydawniczo – poligraficzna Adam,
Warszawa 1999;
4. Dębowski R., Fizyka w testach, oficyna wydawniczo – poligraficzna Adam,
Warszawa 1999;
5. Hewitt P. G.: Fizyka wokół nas. Wyd. naukowe PWN 2000.
6. Ilczuk U., Kurek E.: Konkursy z fizyki. Wybór zadań WSiP W-wa 1993.
7. Jaśkowiec St.: Zbiór zadań i pytań z fizyki. Wydawnictwo „Alma-Usługi Oświatowe"
Olsztyn 2000.
8. Kaczorek H.: Testy z fizyki dla gimnazjum cz. I, II i III. Wyd. Zamiast Korepetycji
2000.
9. Krupiński L.: Fizyka. Zbiór zadań i testów, Kielecka Oficyna Wyd. „MAC” S.A.,
Kielce 2000r.
10. Kutajczyk T., Kutajczyk K.: Fizyka. Sprawdziany dla gimnazjalistów, WSiP,
Warszawa 2002r.
11. Kwiatek W. M., Ogar J., Wroński L: Zbiór zadań z fizyki dla gimnazjum cz. I, II i III.
Oficyna Wyd. „INDEKS" 2001.
12. L.C. mcDermott i in.: W poszukiwaniu praw fizyki 1.1 i II. Prószyński i S-ka 2000.
13. Niemiec J., Wójcicka J., Praca z uczniem zdolnym. Zeszyt nr 6- biblioteka nauczyciela
fizyki, wyd. ZamKor
14. Noweta A.W., Stelmasiak A.M., Swiryd J., Łęgocka G.: Fizyka wokół nas cz. I, II i
III. Zbiór zadań dla gimnazjum. Wyd. Edukacyjne RES POLONA 1999.
15. Pawlikowska M.: Fizyka łatwiejsza niŜ myślisz. Oficyna Edukacyjna K. Pazdro 1998.
16. Pasierb T.: Oceń sam siebie — powtórzeniowe testy z fizyki i komentarz do rozwiązań.
Oficyna Edukacyjna K. Pazdro 1998.
17. Salach J. Sagnowska B.: Zbiór zadań z fizyki dla uczniów gimnazjum i liceum
profilowanego. Wyd. Zamiast Korepetycji 2000.
18. Subieta R.: Zbiór zadań z fizyki dla gimnazjum. WSiP 1999