Program profilaktyczny Liceum Filmowego z Oddziałami
Transkrypt
Program profilaktyczny Liceum Filmowego z Oddziałami
Program profilaktyczny Liceum Filmowego z Oddziałami Dwujęzycznymi przy Warszawskiej Szkole Filmowej prowadzonego przez Fundację Edukacji i Sztuki Filmowej Bogusława Lindy i Macieja Ślesickiego LATERNA MAGICA Profilaktyka jako zapobieganie trudnościom jest elementem pracy wychowawczej. We współczesnym rozumieniu mówi się o profilaktyce integralnej uwzględniającej z jednej strony różne obszary związane z możliwymi zagrożeniami, jak i z drugiej zasoby potrzebne nie tylko do uniknięcia zagrożeń, ale przede wszystkim zdrowego życia. Jak pisze dr Marek Drzewiecki „absolutnie nieodzownym warunkiem opracowania programu profilaktycznego nowej generacji jest podejście holistyczne, a jednocześnie podejście zmierzające do promowania pozytywnych kompetencji u dzieci i młodzieży. Oznacza to, że głównym celem działań profilaktycznych powinno być odtąd coś znacznie więcej niż tylko zapobieganie zagrożeniom i uzależnieniom, albo eliminowanie tych zachowań u wychowanków, które niepokoją rodziców czy nauczycieli. Realizm wychowawczy wymaga, aby również w ramach profilaktyki integralnej ważnym elementem programu było dążenie do zapobiegania zjawiskom i zachowaniom problematycznym. W przeciwieństwie jednak do dotychczasowych modeli, w perspektywie integralnej chodzi o konsekwentne zapobieganie wszelkim, a nie tylko niektórym zachowaniom i postawom, które są szkodliwe, gdyż zaburzają rozwój dzieci i młodzieży. Nie oznacza to, że w każdej ze specyficznych, jednostkowych form działania celem profilaktyki powinno być zapobieganie wszystkim możliwym problemom jednocześnie. Znaczy to natomiast, że koncentrując się w danym momencie na jakimś specyficznym zagrożeniu (np. nikotyna, alkohol, narkotyk, nieodpowiedzialna inicjacja seksualna, choroby weneryczne i AIDS, pornografia, przestępczość, przemoc, demoralizacja, telewizja, Internet, hazard, itd.) w sposób świadomy i konsekwentny wspomagamy oddziaływania z innych obszarów profilaktyki i wychowania.”1 Ważnymi terminami w profilaktyce są czynniki chroniące i czynniki ryzyka, które w raporcie Instytutu Psychiatrii i Neurologii zostały opisane w następujący sposób: „Przez czynniki chroniące rozumiemy własności indywidualne, relacje z ludźmi oraz zasoby środowiska, które mogą neutralizować działanie czynników ryzyka. Czynniki chroniące rozpatruje się najczęściej w kilku obszarach. Są to: – cechy, umiejętności i zdolności indywidualne, – wspierające relacje z bliskimi osobami, – pozytywne cechy środowiska rodzinnego, – wsparcie płynące ze środowiska pozarodzinnego, – cechy środowiska lokalnego i miejsca zamieszkania (zasoby do wykorzystania), (…) Przez czynniki ryzyka rozumiemy właściwości indywidualne, cechy środowiska społecznego i efekty ich interakcji, które wiążą się ze zwiększonym ryzykiem powstawania nieprawidłowości, zaburzeń, chorób lub przedwczesnej śmierci. (…) Pojawienie się czynników 1 http://www.parpa.pl/download/profilaktyka_integralna.pdf ryzyka nie musi nieuchronnie prowadzić do negatywnych konsekwencji, ale wyraźnie zwiększa ryzyko ich wystąpienia. (...) Zachowania problemowe/ryzykowne młodzieży są wypadkową statusu społeczno-ekonomicznego rodziny, relacji interpersonalnych w rodzinie, umiejętności rodziców, cech indywidualnych dziecka, postaw i zachowań rówieśników, klimatu społecznego szkoły i cech środowiska zamieszkania. Trudno z tej listy wyłonić jeden dominujący czynnik lub grupę czynników. Dodatkowo w przypadku zachowań ryzykownych młodzieży mamy do czynienia z konstelacją czynników ryzyka zmieniającą się w różnych okresach rozwojowych.”2 Uwzględniając powyższe w pracy profilaktycznej w Liceum Filmowym akcent zostanie położony na rozpoznawanie obszarów trudnych, czynników chroniących i ryzyka dotyczących uczniów szkoły, a przede wszystkim na wszechstronne dostarczanie zasobów do budowania zdrowego stylu życia. Działania podejmowane muszą być zarówno przez wychowawców, nauczycieli, pedagog, dyrektora jak i niezbędne jest korzystanie ze wsparcia zewnętrznych specjalistów. Ważnymi głosami będą też – głos uczniów, w tym Samorządu Uczniowskiego, jak i rodziców. Obszary uniwersalne, w których wymagana jest pracy z młodzieżą dotyczą profilaktyki: przemocy, uzależnień, niepowodzeń szkolnych, ryzykownych zachowań seksualnych, wykluczenia społecznego oraz chorób. Niezbędnym jest jednoczesne odnoszenie się do wszystkich obszarów, jak i reagowanie na sytuacje trudne. W tabeli opisane zostały planowane działania i osoby odpowiedzialne w odniesieniu do wymienionych obszarów. 2 RAPORT dla szkół i władz oświatowych Warszawy z realizacji drugiego etapu badań p.n. „Rola czynników ryzyka i czynników chroniących w rozwoju zachowań problemowych u młodzieży szkolnej. Badania warszawskich gimnazjalistów” Zespół autorów: Krzysztof Ostaszewski, Anna Rustecka-Krawczyk, Magdalena Wójcik Obszar Działania Profilaktyka przemocy Godziny wychowawcze wychowawcy Zajęcia z pedagog nauczyciele Konsultacje z pedagog nauczyciele edukacji Warsztaty specjalistyczne filmowej Rozwijanie zainteresowań, szczególnie pedagog filmowych dyrektor Edukacja filmowa samorząd uczniowski Współpraca z rodzicami zewnętrzni specjaliści Profilaktyka uzależnień Godziny wychowawcze wychowawcy Zajęcia z pedagog nauczyciele Konsultacje z pedagog nauczyciele edukacji Warsztaty specjalistyczne filmowej Rozwijanie zainteresowań, szczególnie dyrektor filmowych pedagog Edukacja filmowa samorząd uczniowski Współpraca z rodzicami zewnętrzni specjaliści Profilaktyka niepowodzeń szkolnych Bieżąca kontrola frekwencji i wyników w nauce Wyznaczanie celów i sposobów ich realizacji oraz wsparcie w osiąganiu celu Godziny wychowawcze Edukacja filmowa Współpraca z rodzicami wychowawcy nauczyciele nauczyciele edukacji filmowej dyrektor pedagog samorząd uczniowski Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych Wychowanie do życia w rodzinie Godziny wychowawcze Zajęcia z pedagog Konsultacje z pedagog Warsztaty specjalistyczne Edukacja filmowa Współpraca z rodzicami nauczyciel WDŻ nauczyciele edukacji filmowej wychowawcy pedagog zewnętrzni specjaliści samorząd uczniowski Profilaktyka wykluczenia społecznego Rozwijanie zainteresowań, szczególnie nauczyciele edukacji filmowych filmowej Edukacja filmowa wychowawcy Doradztwo zawodowe nauczyciele Godziny wychowawcze pedagog Zajęcia z pedagog dyrektor Konsultacje z pedagog Współpraca z rodzicami Profilaktyka chorób Edukacja prozdrowotna Profilaktyka onkologiczna Edukacja filmowa Godziny wychowawcze Promocja zdrowego stylu życia Współpraca z rodzicami Realizatorzy nauczyciele biologii, geografii, przyrody nauczyciele w-f nauczyciele edukacji filmowej wychowawcy pedagog nauczyciele samorząd uczniowski Wspominana na początku tego programu profilaktyka integralna odnosić będzie się do specyfiki szkół i jej filmowego charakteru – poprzez kontakt z kulturą i działania twórcze oraz omawianie doświadczeń przez młodych z dorosłymi (nauczycielami, pedagog, dyrektorem, rodzicami) uczniowie budować będą swoją osobowość i zdrowy styl życia. Ważnym aspektem będzie edukacja filmowa, a w niej uczenie młodych ludzi patrzenia na świat i opisywania językiem filmu tego, co im bliskie – dzięki temu będą lepiej rozumieli siebie i świat który ich otacza. A co więcej, treści profilaktyczne pojawiać się będą w sposób naturalny, a nie narzucony. Połączenie aspektu edukacji filmowej – interesującej uczniów i dla nich atrakcyjnej – to jest włączenie w jej obszar tematyki profilaktycznej wraz z metakomentarzem pedagogicznym stanowić będzie unikalną formę profilaktyki.