program profilaktyki gimnazjum nr 2 im. ireny sendlerowej w otwocku

PROGRAM PROFILAKTYKI
GIMNAZJUM NR 2
IM. IRENY SENDLEROWEJ
W OTWOCKU
Autorzy:
Wiesława Niewińska
Barbara Pietraszek
Agnieszka Skolimowska
Urszula Skulimowska
I. PODSTAWA PRAWNA
Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. z późn. zm.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art. 72.
Konwencja o Prawach Dziecka - art. 3, 19.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. z późn.
zm.
5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi z późn. zm.(tekst jedn. 28 marca 2007);
6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.. o przeciwdziałaniu narkomanii.
7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późn. zm.
1.
2.
3.
4.
-
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 28 grudnia 2008r. (Dz.U. nr 4
poz.17) w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół;
-
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. (Dz.U. z
2007 r. Nr 35, poz. 222, z późn. zm.).w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola oraz publicznych szkół;
-
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010r. w
sprawie zasad udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228 z 2010r., poz.1487);
-
II. WSTĘP
Szkolny program profilaktyki opracowany został przy aktywnej współpracy
nauczycieli, uczniów oraz rodziców i przyjęty do realizacji przez Radę
Pedagogiczną po uzyskaniu akceptacji Rady Rodziców i Samorządu
Uczniowskiego.
Programem objęta jest młodzież wszystkich klas naszego Gimnazjum.
Program proponuje kształcenie dojrzałej postawy każdego wychowanka
wobec samego siebie i wobec otaczającej go rzeczywistości. Jego zadaniem jest
również odpowiedź na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole.
III. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
W programie wychowawczym zakładamy,
że nasze działanie sprzyjają
kształtowaniu sylwetki absolwenta, a podejmowane działania profilaktyczne
zostały tak zorganizowane i zaplanowane, by jak najpełniej sprostać wizji
2
absolwenta- program
wychowawczego szkoły.
profilaktyki
jest
więc
uzupełnieniem
programu
IV. CELE PROGRAMU
Cele główne:
 wszechstronny
rozwój
młodego
człowieka
wspierany
przez
współpracujące ze sobą ogniwa społeczności szkolnej- nauczycieli,
rodziców, rówieśników i niego samego tak, by stawał się on
samodzielny, a tym samym stopniowo przejmował odpowiedzialność za
siebie.
 Ochrona ucznia przed zakłóceniami rozwoju czyli przed
podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój
oraz kształtowanie u wychowanka optymalnych sposobów
właściwego postępowania.
Cele szczegółowe:
1. Promocja zdrowia- budzenie odpowiedzialności za własne zdrowie
 Pokazanie, jak zapobiegać infekcjom, chorobom oczu, próchnicy,
wadom postawy
 Motywowanie dzieci do dbałości o higienę osobistą
 Promowanie wzorców zdrowego trybu życia (zdrowe odżywianie się,
aktywność ruchowa, wolność od nałogów)
 Wskazanie sposobów radzenia sobie z napięciem emocjonalnym
 Kształtowanie świadomości na temat zmian zachodzących w
procesie dojrzewania
2. Integracja grupy- budowanie dobrych relacji z rówieśnikami
 Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i właściwego wyrażania
emocji- w tym empatii
 Uczenie szacunku dla drugiego człowieka i tolerancji
 Rozwijanie umiejętności kluczowych sprzyjających integracji grupy- tu
komunikowania się i wspólnego rozwiązywania problemów
 Uczenie odpowiedzialności za swoje słowa i postępowanie
 Rozwijanie
solidarności
grupy
i
współodpowiedzialności
za
postępowanie innych
3
3. Zapobieganie agresji
 Nabywanie umiejętności rozpoznawania własnych i cudzych stanów
emocjonalnych
 Budzenie poczucia własnej wartości
 Eliminowanie zachowań agresywnych- m.in. przez kierowanie agresji
negatywnych liderów na inne obszary aktywności
 Ćwiczenie umiejętności rozwiązywania konfliktów
 Kształtowanie postawy zrozumienia i otwartości
 Kształtowanie odpowiedzialności za podejmowane zachowania i
postawy
4. Profilaktyka uzależnień- przygotowanie młodzieży do życia w świecie
dorosłych przez ukazanie różnych aspektów życia społecznego
wraz z jego zagrożeniami
 Budzenie świadomości o przyczynach sięgania po środki uzależniające i
negatywnych skutkach uzależnień
 Uczenie dobrych wyborów i odpowiedzialności za własne decyzje
 Pielęgnowanie klimatu zaufania do dorosłych
 Wskazywanie wzorców i autorytetów
 Wskazywanie sposobów radzenia sobie z własnymi problemami- także
przez szukanie pomocy u osób zaufanych i specjalistów
 Wykształcenie nawyków aktywnego spędzania czasu wolnego,
wskazywanie alternatywy dla nudy
 Uczenie sztuki odmawiania i niepoddawania się presji grupy
 Podkreślanie mocnych stron dziecka i jego indywidualnościkształtowanie odporności na manipulację
V. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
1. Zasady realizacji programu.
a)
działania profilaktyczne szkoły służą realizacji celów w zakresie
wskazanym do realizacji w rocznym planie pracy dydaktycznowychowawczej szkoły.
b)
program profilaktyki jest spójny z innymi programami pracy w
szkole- w tym z programem wychowawczym
c)
w działania profilaktyczne włącza się każdy nauczyciel- także inni
pracownicy szkoły (pielęgniarka, pracownicy obsługi i administracji) i
specjaliści
z
instytucji
pozaszkolnychprzy
szczególnym
zaangażowaniu;
 wychowawców
 pedagoga szkolnego- lidera szkolnego programu
profilaktyki
 psychologa szkolnego
4
 doradcy zawodowego
 nauczycieli wychowania do życia w rodzinie, biologii,
religii/ etyki, wychowania fizycznego, języka polskiego,
chemii, fizyki, informatyki, techniki, edukacji dla
bezpieczeństwa, zajęć technicznych
 opiekuna szkolnego koła PCK
d) Nauczyciele prowadzący zajęcia uczestniczą w doskonaleniu
zawodowym w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia oraz form
doskonalenia zewnętrznego- są więc przygotowani do prowadzenia
działań profilaktycznych I stopnia, czyli adresowanych do grupy
niskiego ryzyka
e) O ile zaistnieją przesłanki, prowadzi się profilaktykę II stopnia
adresowaną do grupy podwyższonego ryzyka.
f) Szkoła dąży do tego, by stać się miejscem, gdzie te same normy
obowiązują uczniów i pracowników, nauczyciele respektują prawa
ucznia.
2. Bloki tematyczne (treści).
a) Promocja zdrowia
 Co to znaczy być zdrowym? Jak żyć, by być zdrowym? Kreujemy modę
na zdrowy tryb życia (wiemy, co jemy; spędzamy czas aktywnie; wolni od
nałogów; znaczenie snu, zapobieganie chorobom przenoszonym drogą
kropelkową (choroby grypopodobne).
 Higiena ciała, odzieży i otoczenia w życiu młodego człowieka.
 Odmienność płci- urokiem i wzajemnym uzupełnianiem się (Co to znaczy
być Ewą? Co to znaczy być Adamem? Moje ciało zasługuje na szacunek.
Dlaczego czekać z rozpoczęciem życia seksualnego? Na czym polega
partnerstwo?)
 Higiena pracy umysłowej (Jak się uczyć? Jak radzić sobie ze stresem?
Jak rozpoznawać własne możliwości i zdolności?)
 Bezpieczeństwo w szkole (regulamin szkoły, zasady zachowania się w
pracowniach przedmiotowych, sali gimnastycznej, boisku i miejscach
szczególnie niebezpiecznych, wewnątrzszkolny system oceniania- kryteria
oceny zachowania a zachowania nieakceptowane społecznie). Rola
monitoringu wizyjnego w zapewnieniu bezpieczeństwa.
 Bezpieczeństwo poza szkołą (bezpieczeństwo w czasie ferii i wakacji,
droga do i ze szkoły- dziecko na jezdni, autobus szkolny, wycieczki)
 Zagrożenia jednostki ze strony przyrody, ich minimalizacja i
postępowanie w określonych sytuacjach (słońce- pozytywne i negatywne
oddziaływanie na człowieka; wyładowania atmosferyczne
 Zagrożenia cywilizacyjne (urządzenia elektryczne; środki chemiczne,
używki, leki; choroby cywilizacyjne, społeczne, zawodowe.
5
 Zagrożenia zbiorowe- zasady postępowania w razie niebezpieczeństwa
(pożary, zagrożenie hałasem, klęski żywiołowe, skażenia toksyczne,
radiologiczne i biologiczne, zagrożenia terrorystyczne)
 Zasady udzielania pierwszej pomocy
b) Integracja grupy
 Ja w grupie rówieśniczej- Czego wymagam od siebie i innych, by nie
czuć się samotnym? Jak polubić siebie samego? Mam się czym pochwalić.
 Blaski i cienie koleżeństwa i przyjaźni- Kto jest moim kolega, a kto
przyjacielem? Korzyści i zagrożenia, jakie niosą związki koleżeńskie.
 Presja grupy- Umiem powiedzieć „nie”. Asertywność- sposób na bycie
sobą bez ranienia uczuć innych.. Role społeczne a nasze zachowaniauległość, przywództwo. Kompromis. Subkultury młodzieżowe.
 Wspólne zainteresowania i pasje.
 Moje miejsce w przyszłości- Kim chce być, kim będę? Skutki
podejmowanych decyzji. Konsekwencje. Odpowiedzialność.
 Przynależę do grupy- Zasady obowiązujące w grupie. Inicjacja.
Wtajemniczeni i profani. Zjawisko fali. Odpowiedzialność za siebie i za
grupę. Solidarność i lojalność a etyka. Uczciwość- czy ściąganie jest złe?
c) Zapobieganie agresji
 Czym jest agresja?- przejawy i skutki.
 Wpływ mediów na zachowania agresywne. Gry komputerowe. Internet.
 Środowiska rodzące przemoc- czy mogę coś zrobić?- Przeciw agresji w
szkole, w domu, na ulicy.
 Dyscyplina w szkole- pomaga w zwalczaniu agresji czy sprzyja
zachowaniom agresywnym?
 Konflikty- jak je rozwiązywać?
 Sposoby rozładowywania niepożądanej agresji.
 Alfabet emocjonalny- czy umiem dobrze czytać, co komunikują inni?
 Uczę się komunikować z innymi- Mówię głośno o moich emocjach.
Komunikaty werbalne i niewerbalne.
 To mi się nie podoba- o sztuce mądrej argumentacji.
 Kompleksy a zachowania agresywne.
d) Profilaktyka uzależnień









Wagary- jako forma młodzieńczego buntu, głupoty czy zagubienia?
Mechanizmy uzależnień, skutki, zapobieganie.
Alkohol- mity a rzeczywistość.
Nikotyna- co robić, aby w przyszłości nie palić?
Narkotyki- dziękuję, nie biorę.
AIDS- mity a rzeczywistość.
Komputer i Internet- od nich też można się uzależnić.
Magia reklamy.
Chcę być piękny- zagrożenia bulimią, anoreksją. Sterydy.
6
 Autorytety- rodzice, rówieśnicy, idole? Pozytywne wzorce. Pozytywne
grupy.
 Sposoby na nudę.
 Zachowania ryzykowne- Inicjacja seksualna- czy już czas? Ryzyko
wczesnej ciąży.
 Co to znaczy „dobra zabawa”?
 Czy można zaufać dorosłym?- o sztuce porozumienia.
 Prawo a narkotyki. Organizacje niosące pomoc ludziom
uzależnionym.
3. Metody i formy realizacji.
 współpraca z rodzicami (spotkania, prelekcje, warsztaty) i instytucjami
pozaszkolnymi wspierającymi pracę szkoły
 dobór programów nauczania
 korelacja z innymi programami pracy w szkole
 organizowanie zajęć pozalekcyjnych- kół zainteresowań, przedmiotowych,
sportowych
 zajęcia wyrównawcze, reedukacja
 indywidualne konsultacje z rodzicami
 zajęcia lekcyjne
 debaty i dyskusje
 wykłady
 prowadzenie zajęć metodami aktywnymi
 próbna ewakuacja
 zajęcia zorganizowane przez rodziców
 imprezy kulturalne, regionalne, turystyczno- krajoznawcze, sportoworekreacyjne, ekologiczne
 przedsięwzięcia o charakterze przedmiotowym i blokowym (konkursy,
zawody sportowe)
 wyjścia i wycieczki
 warsztaty i zajęcia ze szkolnymi specjalistami (psychologicznopedagogiczne, prozdrowotne)
 konsultacje ze specjalistami szkolnymi i pozaszkolnymi
 prelekcje i pogadanki
 apele i uroczystości szkolne
 projekty edukacyjne
 akcje o charakterze humanitarnym
 wolontariat
 uczestnictwo w życiu szkoły- działalność samorządowa
 prace użyteczne na rzecz szkoły i środowiska
 uczestnictwo w życiu miasta i regionu
 godziny do dyspozycji wychowawcy
 „zielone szkoły” i „białe szkoły”
 uczestnictwo uczniów w promocji szkoły- wydawanie gazetki szkolnej i
prowadzenie strony internetowej
 organizowanie pomocy koleżeńskiej
7
 wydarzenia o charakterze rozrywkowym i integracyjnym
 biblioteczka tematyczna dla rodziców
Materiały pomocnicze:
a)
b)
c)
d)
e)
f)




ulotki
broszury
filmy edukacyjne
ankiety ewaluacyjne
duże arkusze papieru, mazaki, karty, przybory do pisania
programy profilaktyczne ( wykorzystywane we fragmentach)
Program profilaktyki szkolnej - “Bądź sobą”.
Drugi elementarz, czyli program siedmiu kroków
“Jak żyć z ludźmi” (umiejętności personalne) - program profilaktyczny dla
młodzieży
Program profilaktyczno- wychowawczy „Saper, czyli jak rozładować
agresję”.
VI. EWALUACJA
 monitorowanie efektów pracy profilaktycznej
 dyskusje i refleksje ogniw tworzących społeczność
szkolną- wymiana informacji, spostrzeżeń, propozycji
zmian
 kontrola wewnętrzna realizacji zadań- ocena realizacji
planu dydaktyczno- wychowawczego szkoły w zakresie
profilaktyki
 okresowa ocena i samoocena zachowania uczniów
 analiza wytworów uczniów
 ankiety, wywiady, kwestionariusze
 analiza dokumentacji
 testy psychologiczne i socjometryczne
Program przyjęto do realizacji uchwałą nr 3/2003/04 rady pedagogicznej z dnia 11
września 2003r. po uzyskaniu pozytywnej opinii rodziców i uczniów.
Zmiany naniesiono uchwałą nr 4/2010/11 rady pedagogicznej w dn.30
września 2010r. w porozumieniu z Radą Rodziców.
Zmiany naniesiono uchwałą rady pedagogicznej nr 15/2010/11 w dn. 16
czerwca 2011r. w porozumieniu z Radą Rodziców.
8