Historia RKJM w XVII wieku

Historia RKJM w XVII wieku
Wpisany przez Administrator
piątek, 08 sierpnia 2008 23:32 - Zmieniony niedziela, 27 grudnia 2009 20:01
Władysław IV interesował się wojskowością w każdym jej aspekcie, dużo podróżował po
Europie, uważnie obserwując poczynania wielkich wodzów swojej epoki. I tak na przykład w
1625 r.odwiedził obóz hiszpana Ambrogio Spinoli, oblegającego Bredę, gdzie obserwował
sposoby szybkiego wznoszenia fortyfikacji polowych i straszne skutki systematycznie
prowadzonego ognia muszkietów i artylerii. Będąc pod wrażeniem skutków systematycznego
ognia muszkietów, szczególną uwagę poświęcił muszkieterom. W 1633 r. wprowadzono do
polski na stałe niemiecki typ, zbrojnej w piki i muszkiety, piechoty łącznie z właściwą jej
organizacją, cudzoziemskimi dowódcami i niemiecką komendą. Szeregi piechoty wypełniali
polscy „gemajni" werbowani spośród chłopów i plebsu miejskiego, przeważnie Wielkopolski i
Mazowsza. Jednostką organizacyjną i taktyczną nowej piechoty stały się regiment,
freikompania, czasami szwadron. Kompania liczyć miała 90-120 ludzi, w praktyce bywało różnie
- od 50 do 180. Regimenty były jeszcze bardziej różnorodne, liczyły od 4 do 12 kompanii. Do
boju ustawiał się regiment w 6 szeregach z pikinierami (1/3 stanu) w środku i muszkieterami po
bokach. Odmiennie niż w szwedzkich szwadronach przed pikinierami ustawiały się dodatkowo
dwa szeregi muszkieterskie. Było to więc, zmodyfikowane przez Wallensteina, hiszpańskie
„tercio". Oprócz tego szykowano się w sposób, przypominający klasyczne „tercio" z pikinierami
w środku i czterema „rękawami" na rogach oraz w linie z 6 szeregów z pikinierami i
muszkieterami pomieszanymi na przemian. Ogień prowadzono z kontrmarszem. Znano również
prowadzenie ognia ciągłego.
Polski regiment był sprawniejszy niż szwedzki szwadron, który był taktycznie słabszy i nie mógł
dzałać samodzielnie a tylko w składzie brygady. Nowa piechota wyposażona była w broń
jednolitą, pochodzącą z cekhauzów królewskich. Stamtąd pobierano hełmy, zbroje pikinierskie,
piki, muszkiety i amunicje. Wprowadzono również dla tej piechoty nowy system zaciągu - całymi
kompaniami i regimentami równocześnie. Taki system zaciągu nazwano później
„cudzoziemskim autoramentem". Wzorem zachodu dyscyplina w regimentach była surowa.
Żołnierze składali przysięgę na imię króla. Wydane przez Władysława i oparte na szwedzkim
wzorze Artykuły o wojsku cudzoziemskiemu spisane uporządkowały sprawy dyscypliny.
Podobnie jak muszkieterzy zorganizowana była dragonia i rajtaria.
Bibliografia:
Prof. Krzysztof Komorowski, Dyrektor Wojskowego Biura Badań Historycznych, Warszawa
2009
Górski Konstanty, Historia artylerii polskiej, Warszawa 1902;
Nowak Tadeusz, Wimmer Jan, Historia oręża polskiego 963-1795, Warszawa 1981;
1/2
Historia RKJM w XVII wieku
Wpisany przez Administrator
piątek, 08 sierpnia 2008 23:32 - Zmieniony niedziela, 27 grudnia 2009 20:01
Spieralski Zdzisław, Wimmer Jan, Polska sztuka wojenna 1563-1647, Warszawa 1961;
Wimmer Jan, Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978;
Zarys dziejów wojskowości polskiej do 1864, tom I do roku 1648, Warszawa 1965.
2/2