Gdy dziecko staje się nastolatkiem

Gdy dziecko staje się
nastolatkiem...
Jak mu pomóc?
Jak z nim wytrzymać?
Jak go zrozumieć?
Jak go wychowywać?
Opracowanie: Joanna Kiedrowicz
psycholog
NASTOLATEK ≠ DZIECKO
●
Inny wygląd
●
Inna emocjonalność
●
Inne potrzeby
●
Inne zadania rozwojowe
NASTOLATEK ≠ DOROSŁY
●
Nawet jeśli ma taki sam/zbliżony wygląd!
●
Inna emocjonalność
●
Inne potrzeby
●
Inne zadania rozwojowe
●
Inne możliwości fizyczne
i psychiczne
DORASTANIE
●
●
●
PRZEJŚCIE OD DZIECIŃSTWA DO
DOROSŁOŚCI
Czy musi być trudne?
„NORMALNE SZALEŃSTWO”
liczne zmiany – fizyczne, emocjonalne,
w sposobie myślenia i zachowania
„huśtawka”
stała zmienność
Do czego ma dojrzeć nastolatek?
●
●
do odpowiedzi na pytania: „Kim jestem?”,
„Co chcę robić w życiu?”, „Co jest dla mnie
ważne?”
do odejścia z domu,
odseparowania się od rodziców
Dlatego tak często pojawia się BUNT
i TESTOWANIE ZASAD wyznaczonych
w domu i w szkole.
Czego potrzebuje nastolatek?
●
●
●
●
●
●
WOLNOŚCI
w ramach ustalonych GRANIC!
kształtowania umiejętności
odpowiedzialności
KONSEKWENCJI
BLISKOŚCI
RODZICÓW !!!
Ciągle pilnować?
●
„Nie blokuj łazienki”
●
„Sprzątnij pokój”
●
„Idź do szkoły”
●
„Odrób lekcje”
●
●
„Nie przesiaduj cały dzień przed
komputerem”
„Nie mów do mnie takim tonem”
„
TO NIE DZIAŁA...
●
OBWINIANIE
„Znowu to samo, zostawiasz wszystko na ostatnią chwilę. Jak możesz być tak
nieodpowiedzialny?”
●
PRZEZYWANIE
„Siedzisz w łazience już godzinę. Ale z ciebie laluś!”
●
GROŹBY
„Jeśli ty mnie nie słuchasz, ja też nie będę cię słuchał.
Ty jeszcze przyjdziesz, zobaczysz!”
●
ROZKAZY
„Natychmiast wyłącz ten telewizor i do lekcji!”
TO NIE DZIAŁA...
●
KAZANIA
„Możesz wreszcie wyprowadzić psa? Tyle razy cię prosiłam. Chciałaś mieć
psa, a teraz ja muszę się nim zajmować. Powinnaś już być mądrzejsza.”
●
OSTRZEŻENIA
„Jeśli będziesz takim brudasem, jak ty znajdziesz żonę?”
●
MĘCZEŃSTWO
„Proszę cię tylko, żebyś obrała ziemniaki i nawet to jest za dużo? Tyram jak
wół, żeby ci niczego nie brakowało, ale ty mi tak dziękujesz.”
●
PORÓWNYWANIE
„Nic dziwnego, że masz same dwóje.
Marcin się uczył jak trzeba i teraz jest w technikum!”
TO MOŻE ZADZIAŁAĆ...
●
OPIS PROBLEMU
„Nie ma ziemniaków na frytki.”
●
OPIS UCZUĆ
„Jestem rozczarowana. Obiecałeś mi, że wrócisz od razu po szkole.”
●
INFORMACJA
„Jedzenie brudnymi rękami może skończyć się zapaleniem jamy ustnej.
Nieładnie wtedy pachnie oddech, a leczy się długo.”
●
WYBÓR
„Możesz pozmywać teraz lub za jakiś czas. Ale do 17 musisz skończyć,
inaczej nici z dyskoteki.”
TO MOŻE ZADZIAŁAĆ...
●
JEDNO SŁOWO
„Buty.”
●
WARTOŚCI/OCZEKIWANIA
„Kiedy wracam z pracy potrzebuję odpocząć.
Oczekuję, że nie będziesz głośno słuchał muzyki.”
●
INNA FORMA
(LIST, SMS, KARTKA PRZY LUSTRZE)
„Jeśli mnie nie wyprowadzisz, narobię w domu. Twój pies.”
UCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI
1. OPISZ, CO CZUJESZ „Złości mnie, gdy mimo naszej
umowy nie sprzątasz pokoju w sobotę.”
2. OKREŚL, CZEGO OCZEKUJESZ „Oczekuję, że
poukładasz rzeczy na miejsce, zetrzesz kurze i odkurzysz podłogę.”
3. ZAPROPONUJ WYBÓR „Możesz posprzątać po
śniadaniu lub po obiedzie, ale przed 16.”
4. POKAŻ, JAK MOŻNA NAPRAWIĆ
POSTĘPOWANIE „Skoro nie zrobiłeś tego w sobotę,
posprzątaj w poniedziałek. Jeśli tego nie zrobisz, nie dostaniesz
kieszonkowego.”
5. PRZEJDŹ DO DZIAŁANIA „Już wtorek. Nie
posprzątałeś. W tym tygodniu nie dostaniesz pieniędzy.”
Co utrudnia dojrzewanie?
●
problemy w relacji małżeńskiej rodziców
●
nadmierne przywiązywanie dziecka do siebie
●
nadmierna kontrola
●
zbyt duże oczekiwanie samodzielności
RODZIC NASTOLATKA
●
ma prawo popełniać błędy
●
ma prawo być rozzłoszczony/smutny
●
ma prawo być zmęczony
●
●
ma prawo mieć czas/pieniądze/przestrzeń
dla siebie
ma prawo pytać o radę nauczycieli i
specjalistów i uzyskać pomoc
TEŻ JEST CZŁOWIEKIEM!
„Nie wystarczy, dziecko kochać.
Ono musi wiedzieć, że jest kochane!”
św. Jan Bosko
Bibligrafia – warto przeczytać:
A.Faber, E. Mazlish, Jak mówić do nastolatków,
żeby nas słuchały, jak słuchać, żeby z nami
rozmawiały, Poznań 2006.
R. MacKenzie, Kiedy pozwolić?Kiedy zabronić?.
Jasne reguły pomagają wychowywać, Gdańsk 2003.
Warto wziąć udział w:
Szkole dla Rodziców
Szkole dla Rodziców Nastolatków
Szkolenia organizują poradnie psychologicznopedagogiczne, także (nieodpłatnie dla uczestników)
Pierwsza Niepubliczna Poradnia PsychologicznoPedagogiczna w Żukowie