Dziejsza Francja - Polska Fundacja im. Roberta Schumana

FRANCJA
dla
każdego
4. seminarium 30 listopada 2011 roku
koordynator:Joanna Różycka­Thiriet [email protected]
Tematem spotkania 23 listopada było szkolnictwo wyższe we Francji, stypendia rządu
francuskiego oraz wolontariat europejski. Naszymi gośćmi była Maria Koralewska z agencji
CampusFrance, a także dwoje wolontariuszy europejskich odbywających wolontariat w Polsce –
Witalij Czornoryz z Ukrainy oraz Elodie Bois z Francji.
Rozpoczęła
Maria
Koralewska,
reprezentująca
agencję zajmującą się promocją
francuskiego
szkolnictwa
wyższego (pomaga w wyborze
uczelni,
informuje
o akademikach stypendiach,
pracy podczas studiów).
Francuskie szkolnictwo
wyższe jest silnie dotowane
przez
państwo
(20%
francuskiego budżetu idzie na
edukację). Dba się o dostępność
i bezpłatność
studiów. Bez
względu na narodowość studenta
Francja dotuje studia.
Wyróżniamy
3
typy
uczelni wyższych. Po pierwsze, uniwersytety, których jest prawie 90. Są mniejsze niż w Polsce,
ponieważ mają węższy profil niż polskie placówki. W większości są publiczne (są też uniwersytety
katolickie). Do studiowania na uniwersytecie wystarczy się legitymować maturą. Po 3 latach uzyskuje
się tytuł licencjata. Następnymi szczeblami są magister (po kolejnych 2 latach) oraz doktor (studia
doktoranckie trwają 3 lata). Uniwersytety są również miejscem badań naukowych.
Tzw. wielkie szkoły (grandes écoles), będące francuską specjalnością, kształcą głównie
biznesmenów, inżynierów. Do tej grupy zaliczamy też IEP, Instytuty Studiów Politycznych.
W przypadku tego typu studiów nie wystarczy matura. Po zdaniu egzaminu dojrzałości potencjalni
studenci uczą się w 2-letnich klasach przygotowawczych, po ukończeniu których zdaje się egzamin
wstępny do wielkiej szkoły. Po 3 latach nauki w grandes écoles studenci otrzymują dyplom magistra.
Ostatnim typem szkół wyższych są specjalistyczne szkoły, instytuty kształcące architektów,
dziennikarzy czy tłumaczy.
We Francji wyróżniamy zwykły licencjat oraz licencjat zawodowy (licence professionelle).
W tym ostatnim przypadku tok studiów obejmuje praktykę zawodową. Tytuł magistra może również
mieć charakter naukowy, w przypadku osób, które chcą kontynuować karierę naukowo-badawczą, lub
zawodowy, gdzie studia obejmują staż.
W 2008 roku między Polską a Francją podpisano umowę o wzajemnym uznawaniu dyplomów.
Weszła w życie w 2009. Polacy chcący studiować we Francji przechodzą selekcję na podobnej
zasadzie co Francuzi. Ci, którzy chcą zacząć studia od I roku, rejestrują się na portalu Admission Post
Bac (możliwość zapisu na wiele kierunków naraz). Możliwe jest również przeniesienie się w trakcie
studiów do Francji, ale zależy to od decyzji francuskiej uczelni. Należy się z nią samemu
skontaktować. Coraz więcej uczelni oferuje także studia polsko-francuskie, po których ukończeniu
absolwent legitymuje się podwójnym dyplomem (istnieje ponad 50 takich kierunków w Polsce).
A propos stypendiów, istnieją ich trzy grupy: stypendia na poziomie master (magistra);
doktoranckie i naukowo-badawcze (dla doktorów i pracowników naukowych). O te pierwsze starać się
mogą absolwenci szkół wyższych. Najczęściej ubiegają się o nie studenci 5. roku. Dzięki temu mogą
we Francji studiować na poziomie Master 2, który można nazwać odpowiednikiem polskich studiów
podyplomowych. Jest to rok, kiedy we Francji nabywa się najbardziej specjalistyczną wiedzę.
Francuskie uczelnie przyjmują chętnych, którzy, mając wyższe wykształcenie, chcą dodatkowo zrobić
specjalizację lub zmienić kierunek na pokrewny. Ten rodzaj stypendiów otwarty jest dla wszystkich
kierunków. Chcący ubiegać się o ten typ stypendiów muszą do 10 marca przesłać swój formularz.
Ambasada w Polsce dokonuje wstępnej selekcji (brane są pod uwagę także staże). Następnie
w Ambasadzie odbywa się rozmowa kwalifikacyjna. Stypendysta otrzymuje 770 euro miesięcznie
maksymalnie przez okres roku akademickiego. Stypendyści mają pierwszeństwo przy przyznawaniu
miejsc w akademikach.
Absolwenci takich kierunków jak prawo, nauki polityczne, kierunków ekonomicznych,
zarządzania czy kierunków ścisłych, technicznych mogą ponadto skorzystać z oferty programu
Copernic. Stypendia trwają w tym przypadku 12 miesięcy (6 miesięcy studiów z zarządzania
w grande école i 6 miesięcy stażu we francuskim przedsiębiorstwie). Wymagana jest dobra znajomość
francuskiego (poziom B2). Termin składania wniosków to 29 lutego lutego. Wysokość stypendium jest
podobna.
Doktoranci mają natomiast możliwość skorzystania z co-tuttelle, doktoratu pod opieką
polskiego i francuskiego promotora. Stypendium trwa 3 lata, co roku 5 miesięcy spędza się we
Francji. Doktorat taki wieńczy zdobycie tytułu doktora obu uczelni. Podanie składa się do 10 marca.
Wysokość to 770 euro miesięcznie.
Stypendia naukowo-badawcze dla doktorów i pracowników naukowych trwają 1-2 miesiące.
Umożliwiają przeprowadzenie badań lub zebranie materiałów. Stypendia te obejmują wszelkie
dyscypliny. Ich wysokość to ok. 1400 euro miesięcznie. W tym przypadku składa się jedynie podanie,
nie ma rozmowy.
Wszystkie informacje znaleźć można na stronie Ambasady Francji w Polsce. Osoby
zainteresowane studiowaniem we Francji bądź stypendiami w tym kraju znajdą również na stronie
CampusFrance wyszukiwarkę stypendiów i kierunków studiów. Składając wniosek należy pamiętać,
że jedna teczka z dokumentacją ma trafić Ambasady, druga do Biura Uznawalności Wykształcenia
i Wymiany Międzynarodowej.
W odpowiedzi na pytanie pani Koralewska potwierdziła, że studiowanie w Polsce na studiach
jednolitych magisterskich np. prawa nie jest przeszkodą w przeniesieniu się na studia do Francji.
Jednak od francuskiej uczelni zależy, na jakich warunkach. Po przesłaniu listy przedmiotów
zaliczonych w Polsce francuska placówka rozstrzygnie, jak duże są różnice programowe i jak ten
problem rozstrzygnąć.
Studia w języku angielskim mogą być płatne, ponieważ największą ofertę studiów w tym
języku mają prywatne szkoły biznesowe, w których płaci się czesne.
Następnie wolontariusze przybliżyli słuchaczom ideę wolontariatu europejskiego (Service
volontaire européen, SVE, angielski skrót EVS), który jak stwierdziła Elodie Bois jest bardzo
przyjemnym doświadczeniem. To jeden z elementów programu Komisji Europejskiej Młodzież
w działaniu. Skierowany jest do młodych w wieku 18-30 lat. Wolontariuszem europejskim można
zostać tylko jeden raz w życiu. Można wyjechać do innego kraju na 2 do 12 miesięcy Osoby chcące
zostać wolontariuszami nie muszą posiadać specyficznego wykształcenia czy znać język kraju, do
którego pragną pojechać (wystarczy np. komunikatywny angielski). Choć wolontariusz wykonuje
pewną pracę, wolontariat europejski nie jest pracą w ścisłym znaczeniu tego słowa, nie jest stażem
(wolontariusz to nie tania siła robocza), szkoleniem czy stażem językowym. Nie jest to wyjazd
turystyczny, chociaż przy okazji można pozwiedzać Nie można łączyć wolontariatu ze studiami czy
pracą. Zajęcia wykonywane przez wolontariuszy mają różny charakter – społeczny, kulturalny, wiążą
się z ochroną środowiska, edukacją, sztuką etc. I tak Elodie Bois pracuje w ośrodku dla osób
niepełnosprawnych umysłowo, a Witalij Czornoryz w biurze Fundacji, jeździ też teren, gdzie prowadzi
zajęcia z uczniami.
Wolontariusz europejski ma okazję żyć w innym kraju – odkryć jego kulturę, ale także kulturę
innych narodów, ponieważ styka się z innymi wolontariuszami europejskimi. Wolontariat to też
promowanie solidarności i społeczeństwa obywatelskiego. Uczy wzajemnego zrozumienia. Jak
zaznaczył Witalij Czornoryz, Unia stworzyła wolontariat,by ludzie się poznali.
Wolontariusze poznają również siebie samych. Na wolontariat często decydują się osoby, które
nie wiedzą, co chcą robić w życiu. Wolontariat daje możliwość odkrycia nowej dziedziny aktywności
przy jednoczesnej nauce lub podszkoleniu języka.
Kiedy chcemy zostać wolontariuszem europejskim, najpierw musimy znaleźć organizację
wysyłającą, taką jest np. Polska Fundacja im. Roberta Schumana. Organizacja taka pomaga
w znalezieniu projektu oraz wyjaśnia i zajmuje się procedurami. Aby znaleźć najlepszy dla siebie
projekt, należy przeszukać bazę projektów EVS i wyszukać organizację goszczącą z innego kraju.
Kiedy już wiemy, gdzie chcielibyśmy odbyć wolontariat, należy się zwrócić z CV i listem
motywacyjnym, do organizacji, która ma ewentualnie przyjąć wolontariusza. Następnie, gdy
odpowiedź jest pozytywna, powstaje napisany specjalnie pod konkretną osobę projekt, który musi
zaakceptować Komisja Europejska/Agencja Narodowa Programu. Po pozytywnej odpowiedzi
uzupełniamy dokumenty i jedziemy. Ponieważ cała procedura trwa dosyć długo, na wszystkie
formalności trzeba przewidzieć minimum 3 miesiące. Wynika to m.in. z tego, że wnioski o
sfinansowanie projektów wolontariackich przyjmowane są tylko kilka razy w roku (1.02, 1.04, 1.06,
1.09, 1.11). A potem rozpatrywane są przez 2 miesiące.
Krajami, które realizują projekty wolontariatu europejskiego są wszystkie kraje członkowskie
Unii Europejskiej. Ale oprócz tego młodzi ludzie mają możliwość wyjazdu do licznych krajów
partnerskich – poczynając od Islandii, Liechtensteinu, Szwajcarii i Norwegii, poprzez Turcję, aż po
kraje basenu Morza Śródziemnego i Kaukazu.
Jedną z zasad wolontariatu jest, że wolontariusz nie ponosi kosztów swojego pobytu za
granicą. Komisja Europejska pokrywa koszty transportu do kraju odbywania wolontariatu
i z powrotem oraz transportu na miejscu (np. doładowanie karty miejskiej), żywności, zamieszkania
(niekoniecznie kawalerka, może to być też zakwaterowanie np. z innymi wolontariuszami lub przy
rodzinie), pełnego ubezpieczenia. Dodatkowo wolontariusz otrzymuje kieszonkowe, które może wydać
na co chce. Jego wysokość różni się w zależności od kraju, gdzie wykonuje się wolontariat.
Wolontariusz musi dostać pomoc, która umożliwi mu zapoznanie się z językiem. Ponadto każdy
wolontariusz ma opiekuna-mentora, który mu pomaga np. podczas wizyty u lekarza. Jeśli trzeba
opłacone zostają także koszty wizy. Praca wolontariusza to maksymalnie 8 godz. dziennie, 5 dni
w tygodniu.
Jeśli wolontariusz będzie chciał, to może odwiedzić ojczyznę w trakcie trwania wolontariatu,
np. wykorzystując swoje dni wolne. Ale musi to zrobić na własny koszt. Na koniec wolontariatu
otrzymuje Youthpass poświadczający, czego się nauczył.
Wolontariat można przerwać. Wtedy wolontariusz wraca za swoje pieniądze. Najczęściej nie
ponosi dodatkowych kosztów.
Organizatorem seminariów jest Polska Fundacja im. Roberta Schumana
Partnerem seminariów jest Fundacja Roberta Schumana w Paryżu
Działania Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana są współfinansowane
przez Unię Europejską, ze środków programu Europa dla Obywateli