czytaj dalej
Transkrypt
czytaj dalej
Globalne Perspektywy Ekonomiczne KWIECIEŃ 2011 R. Perspektywy wg zespołu Franklin Templeton ds. instrumentów o stałym dochodzie • DOBRE PROGNOZY DLA ŚWIATOWEJ GOSPODARKI, POMIMO RYZYKA • GORĄCA DEBATA NA TEMAT DYSCYPLINY BUDŻETOWEJ W USA • ZRÓŻNICOWANIE STANOWISK DOTYCZĄCYCH POLITYKI PIENIĘŻNEJ Christopher Molumphy Michael Materasso Roger Bayston • PROGNOZY DLA EUROPY DOBRE PROGNOZY DLA ŚWIATOWEJ GOSPODARKI, POMIMO RYZYKA 11 kwietnia, Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) opublikował swój półroczny raport „World Economic Outlook” o perspektywach światowej gospodarki. Raport okazał się dość optymistyczny. Według MFW, gospodarka światowa „nabiera sił”, a tempo wzrostu ma utrzymać się na poziomie 4,5% w 2011 r. i w 2012 r. Pod tym względem, raport MFW był zgodny z opublikowanym kilka dni wcześniej raportem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), w którym także odnotowano, że największe światowe gospodarki (oprócz Japonii) rozwijają się szybciej niż wstępnie prognozowano, po części dzięki przyspieszeniu dynamiki handlowej i inwestycyjnej w sektorze prywatnym. Wykres 1: Indeks PMI dla sektora produkcji Styczeń 2000 r. – luty 2011 r. (koniec miesiąca) 60 Michael Hasenstab 50 40 John Beck Gospodarki Advanced rozwinięteEconomies Fe b11 Ju l- 0 9 De c-0 7 ay -0 6 M 04 Oc t- -0 3 ar M Au g01 Ja n00 30 Gospodarki Emerging Economies wschodzące Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy; „World Economic Outlook”, kwiecień 2011 r. © 2011 Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone Obydwa raporty zawierają pewne ostrzeżenia i sugestie. Przykładowo, raport MFW podkreśla kwestie związane ze społecznym odbiorem rosnącego bezrobocia i wysokich cen surowców, a także problem utrzymującego się braku równowagi światowego popytu. Kraje notujące duże nadwyżki w swych bilansach zewnętrznych, np. Japonia czy Chiny, nie zdołały znacząco zrównoważyć popytu i podaży i nadal są nadmiernie uzależnione od eksportu. Pomimo ciągłej poprawy warunków finansowych na całym świecie, MFW uważa, że gospodarki te są „nadzwyczajnie wrażliwe”, a szybki wzrost gospodarczy na rynkach wschodzących sprawia, że „ryzyko przegrzania jest coraz większe”. Choć zakłócenia dostaw ropy naftowej powiązane z niespokojną sytuacją w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie były jak dotąd dość ograniczone, spadek nadwyżek produkcji tego surowca może oznaczać pewne ryzyko spowolnienia dynamiki działalności gospodarczej. Podzielamy optymizm wyrażony przez MFW i OECD w ich ostatnich raportach. Podobnie jak obydwie organizacje, uważamy, że perspektywy dalszego rozwoju globalnego odbicia gospodarczego są dziś bardziej czytelne niż choćby sześć miesięcy temu. Obawy przed drugim dnem recesji w USA i innych gospodarkach rozwiniętych od tamtej pory nieco osłabły, choć tempo ożywienia w poszczególnych krajach nadal jest dość zróżnicowane. Gospodarki, które nie musiały radzić sobie z nadmiernym zadłużeniem sektorów prywatnych i publicznych, rozwijają się szybciej niż kraje w większym stopniu obciążone lewarowaniem. Poza rynkami wschodzącymi, kraje notujące szybsze tempo wzrostu gospodarczego, takie jak Australia, Szwecja czy Norwegia, także normalizują swą politykę pieniężną szybciej niż USA, Japonia czy kluczowe gospodarki „eurolandu”. Podobnie jak MFW, szczególną uwagę zwracamy na ryzyko, że niektóre kraje mogą pozostać w tyle za innymi, czym w istocie byłoby zaniechanie niezbędnych korekt polityki pieniężnej, które zapobiegłyby przegrzaniu ich gospodarek. Takie kraje, jak Australia, prowadziły jak dotąd bardzo odpowiedzialną, według nas, politykę budżetową, pieniężną i walutową. Uważamy, że gospodarki, które szybciej zdecydowały się na zaostrzanie polityki pieniężnej, będą nadal utrzymywać zrównoważony wzrost i oferować atrakcyjny potencjał dla inwestorów. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 1 Global Economic Perspective Pomimo umiarkowanych podwyżek stóp procentowych wprowadzonych przez Europejski Bank Centralny (EBC) na początku kwietnia 2011 r., nadal niski poziom realnych stóp w rozwiniętych krajach zachodnich jest oczywistym sygnałem kruchości ogólnoświatowego odbicia gospodarczego, a w kolejnych miesiącach wzmożoną zmienność mogą wywoływać także inne czynniki. Globalne ożywienie trwa, ale coraz intensywniejsze zaostrzanie polityki pieniężnej i rosnące ceny surowców mogą stanowić zagrożenie dla jego tempa w gospodarkach zachodnich. Pomimo poprawy sytuacji na rynku pracy, długoterminowe trendy stopy bezrobocia, w szczególności w USA, mogą niepokoić. Kwietniowa decyzja Portugalii o zwróceniu się do europejskich partnerów o pomoc finansową pokazała, że ryzyko kryzysu zadłużenia budżetowego nie zostało skutecznie wyeliminowane. Ponadto, kryzys nuklearny w Japonii może mieć poważne konsekwencje dla branży energetycznej. Podczas gdy mocny wzrost gospodarczy krajów rozwijających się winduje ceny surowców, niepewność nadal budzi sytuacja geopolityczna w świecie arabskim oraz zdolność krajów tego regionu, na czele z Arabią Saudyjską, do dalszego zaopatrywania reszty świata w ropę naftową po rozsądnych cenach. Wykres 2: Ceny ropy Brent za baryłkę (w USD) 1 stycznia 2009 r. – 8 kwietnia 2011 r. 150 130 110 90 70 50 30 1/2/09 4/30/09 8/26/09 12/22/09 4/19/10 8/15/10 12/11/10 4/8/11 Źródło: Bloomberg, kwiecień 2011 r. GORĄCA DEBATA NA TEMAT DYSCYPLINY BUDŻETOWEJ W USA Według ostatniego raportu „World Economic Outlook” opublikowanego przez MFW, gospodarki rozwinięte nadal muszą ograniczyć swe wydatki publiczne do rozsądnych poziomów w średniej perspektywie, poprzez wdrażanie planów konsolidacji budżetowej i reform dotyczących świadczeń. Według MFW, takie reformy są szczególnie potrzebne w USA, ze względu na potencjał tej gospodarki do destabilizowania światowych rynków obligacji. Na szczęście, przy całej politycznej retoryce i tendencji polityków do balansowania na krawędzi, tematy związane z konsolidacją budżetową i reformami zaczynają zyskiwać w USA coraz więcej akceptacji. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Jak już często bywało w przeszłości, w ostatniej chwili wypracowano kompromis co do skali i struktury cięć w budżecie federalnym USA na resztę roku podatkowego kończącego się we wrześniu 2011 r. Zaciekła walka nad budżetem może dawać tylko przedsmak tego, czego będziemy świadkami podczas najważniejszej bitwy o podniesienie poziomu zadłużenia federalnego (obecnie wynoszącego 14,3 bln USD). Według prognoz Departamentu Skarbu, o ile Kongres nie dojdzie do porozumienia w tej kwestii i nie ratyfikuje żadnych zmian, rząd osiągnie obowiązujący obecnie limit już w maju 2011 r. Republikanie mogą wprawdzie zgodzić się na podniesienie dopuszczalnego poziomu zadłużenia w zamian za kolejne głębokie cięcia w budżecie lub wprowadzenie prawnych ograniczeń dla długów lub wydatków rządowych, ale brak kompromisu może mieć poważne konsekwencje dla rynku papierów skarbowych. Obawy wokół kondycji finansowej amerykańskiego rządu i niepewności co do ewentualnej możliwości powiększenia zadłużenia dodatkowo intensyfikowało powszechne wśród obserwatorów wrażenie, że w planach budżetowych zaprezentowanych w lutym przez administrację Obamy nie poświęcono dostatecznie dużo uwagi kwestiom związanym z redukcją deficytu. Inicjatywę przejął polityk republikański Paul Ryan, który przewodniczy komisji budżetowej w Izbie Reprezentantów. Ryan opracował szereg szczegółowych propozycji budżetowych na najbliższe 10 lat pod wspólnym tytułem „Droga do dobrobytu” („The Path to Prosperity”), koncentrujących się na cięciach wydatków publicznych oraz redukcji deficytu na większą skalę, niż proponuje to administracja Obamy. Plan Ryana zakłada zrównoważenie budżetu federalnego z wydatkami publicznymi (bez odsetek od zadłużenia) do 2015 r. oraz redukcję wydatków rządowych do 20% produktu krajowego brutto (PKB) do 2018 r., z obecnego poziomu ok. 40% PKB. Propozycja Ryana, by przerzucić sporą część kosztów świadczeń społecznych i zdrowotnych na władze stanowe czy wręcz na samych obywateli jest bardzo ryzykowna z politycznego punktu widzenia i najprawdopodobniej nie przejdzie nawet przez kontrolowany przez Demokratów Senat. Jego prognozy redukcji deficytu wydają się być oparte na bardzo optymistycznych założeniach dotyczących tempa wzrostu gospodarczego i spadku bezrobocia w rezultacie cięć podatków. Paul Ryan przynajmniej podejmuje próbę konfrontacji z ogromną skalą problemów, z jakimi musi poradzić sobie amerykański rząd. Zainteresowanie, z jakim spotkały się jego propozycje, skłoniło administrację Obamy do przygotowania własnych planów konsolidacji budżetowej (zakładających redukcję deficytu o 4 bln USD w ciągu 12 lat) i sygnalizuje, że problem ten może okazać się kluczowym tematem przyszłorocznej kampanii prezydenckiej. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 2 Global Economic Perspective 70 -9 60 -12 50 -15 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010F Zadłużenie, oś lewa Debt, left-hand scale Deficyt, prawa scale Deficit, oś right-hand Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy; „World Economic Outlook”, kwiecień 2011 r. Realizacja jakichkolwiek prognoz nie jest w żaden sposób gwarantowana. ZRÓŻNICOWANIE STANOWISK DOTYCZĄCYCH POLITYKI PIENIĘŻNEJ Batalia rozgrywa się na polu polityki zarówno budżetowej, jak i pieniężnej, a coraz więcej obserwatorów mówi o konieczności stopniowej normalizacji stóp procentowych. Główny ekonomista OECD Pier Carlo Padoan uważa, że „odbicie gospodarcze staje się coraz mniej zależne od stymulacji zewnętrznej, a zatem wsparcie ze strony sprzyjającej polityki budżetowej i pieniężnej wkrótce będzie coraz mniej potrzebne”. Dlatego dostrzegalne jest stopniowe odchodzenie od dominujących dotychczas tendencji do utrzymywania niskich stóp procentowych w dużych gospodarkach rozwiniętych, poza Japonią, która próbuje podnieść się po potężnym marcowym trzęsieniu ziemi, uderzeniu fali tsunami i kryzysie nuklearnym. Gospodarki wschodzące, takie jak Chiny czy Indie, od pewnego czasu zaostrzają politykę pieniężną, podobnie jak tacy producenci surowców, jak Australia i Norwegia, czy też kilka innych krajów europejskich, np. Szwecja czy Polska. Trend zaostrzania polityki pieniężnej dotarł ostatnio także do strefy euro, gdzie 7 kwietnia podniesiono stopy procentowe (patrz część pt. „Prognozy dla Europy”). Po tej podwyżce, Bank of England i amerykańska Rezerwa Federalna (Fed) pozostały ostatnimi bankami centralnymi dużych gospodarek, które nadal zastanawiają się nad ewentualną korektą swych stóp procentowych w górę. Co ciekawe, wygląda na to, że Fed nie podziela obaw swego europejskiego odpowiednika, jeżeli chodzi o ryzyko wzrostu inflacji. Szef Fedu Ben Bernanke powiedział niedawno, że ostatni wzrost inflacji zasadniczej w USA wywołany rosnącymi cenami energii i surowców jest tymczasowy i odzwierciedla wydarzenia na Bliskim Wschodzie oraz niesłabnący wzrost gospodarczy na rynkach wschodzących, a zatem nie powinien przerodzić się w jakikolwiek poważniejszy problem. Niemniej jednak, według protokołu z zebrania FOMC z 15 marca, członkowie komitetu nie byli w tej kwestii jednomyślni: niektórzy z nich uważali, że obecne warunki ekonomiczne mogą wymagać pewnego zaostrzenia polityki pieniężnej. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Wykres 4: Aktywa* utrzymywane przez Rezerwę Federalną (w mld USD) Marzec 2008 r. – listopad 2011 r.* (prognoza) 2,500 2,100 1,700 1,300 900 500 ar -1 1 Ju l-1 1 No v-1 1 -6 M 80 v-1 0 -3 l-1 0 90 No 0 Ju 100 Obserwatorzy nadal obawiają się, że jeżeli takie wyraźne zróżnicowanie stanowisk dotyczących polityki pieniężnej utrzyma się nieco dłużej, może to mieć destabilizujący wpływ na światową gospodarkę. Ta rozbieżność może jednak nie być tak wielka, na jaką wygląda na pierwszy rzut oka. Choć EBC był pierwszym z tych trzech banków centralnych, który zaczął podnosić stopy procentowe, także ta instytucja, podobnie jak Bank of England i Fed, nadal nie odchodzi od pewnych form zwiększania podaży pieniądza, takich jak udostępnianie bankom ze strefy euro niezbędnej płynności finansowej. Jeżeli kondycja gospodarcza USA i Wielkiej Brytanii będzie się poprawiać, to zróżnicowanie może wręcz zostać całkowicie zniwelowane w ciągu najbliższych miesięcy. Interesującym punktem zwrotnym może być zakończenie przez Fed programu quantitative easing zaplanowane na czerwiec 2011 r. Podobny efekt mogą mieć także wszelkie działania Rezerwy Federalnej mające na celu ograniczenie bilansu Fedu, np. redukcja rezerw poprzez operacje na rynku pieniężnym, decyzja o zaniechaniu reinwestycji środków pozyskanych z zapadających obligacji czy nawet wyprzedaż papierów skarbowych kupionych w ramach programów quantitative easing. Takie kroki mogą poprzedzać jakiekolwiek podwyżki bazowych stóp procentowych. ar -0 8 Ju l-0 8 No v-0 8 M ar -0 9 Ju l-0 9 No v-0 9 M ar -1 0 lata podatkowe 2001-2010 (prognoza) M Wykres 3: Bilans budżetu federalnego USA, jako % PKB Źródło: Rezerwa Federalna USA, luty 2011 r. *Wszystkie aktywa zasilające fundusze rezerwowe (amerykańskie papiery skarbowe, agencyjne papiery dłużne, papiery dłużne zabezpieczone kredytami hipotecznymi [MBS], transakcje repo, TAF, inne kredyty i pożyczki, papiery komercyjne, swapy i inne aktywa Rezerwy Federalnej). PROGNOZY DLA EUROPY Zgodnie z oczekiwaniami, 7 kwietnia 2011 r., EBC podniósł swą bazową stopę procentową o 25 punktów bazowych do poziomu 1,25%. Wiadomość o tej decyzji została dobrze przyjęta w niektórych kręgach, a w szczególności wśród zwolenników szybkiego zaostrzania polityki pieniężnej z szybko rozwijających się Niemiec i krajów sąsiednich. Reakcja peryferyjnych krajów strefy euro była znacznie mniej entuzjastyczna. Niektórzy tamtejsi obserwatorzy wyrazili obawy, że wprowadzone przez EBC podwyżki stóp i sygnały pozwalające spodziewać się dalszego zaostrzania polityki pieniężnej jeszcze bardziej pogrążą te kraje, które już wcześniej były w niezwykle trudnej sytuacji. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 3 Global Economic Perspective Pomimo pewnych oznak spadku dynamiki rozwoju europejskiej gospodarki, częściowo związanego z wzrostem cen paliw, kluczowe gospodarki „eurolandu” nadal notują potężny wzrost, a bezrobocie w Niemczech spadło ostatnio do poziomu najniższego od czasu zjednoczenia w 1990 r. Publikowany przez Komisję Europejską wskaźnik nastrojów w gospodarce (zarówno wśród przedsiębiorców, jak i wśród konsumentów) utrzymał się w marcu na niezmiennie wysokim poziomie. Indeks PMI zasygnalizował pewien spadek tempa rozwoju w marcu, jednak to spowolnienie było minimalne wobec poziomu z lutego, kiedy to wzrost gospodarczy był z kolei najmocniejszy od ponad czterech lat. Pomimo solidnej dynamiki kluczowych gospodarek strefy euro, stan krajów na południowych i zachodnich obrzeżach „eurolandu” nadal jest krytyczny. Idąc śladem Irlandii i Grecji, Portugalia musiała zwrócić się o międzynarodową pomoc finansową na początku kwietnia, po tym, jak oprocentowanie portugalskich obligacji poszybowało na niemożliwe do utrzymania poziomy. Wniosek o wsparcie ze strony Unii Europejskiej (UE) wypłynął od portugalskiego rządu przejściowego, ustanowionego po upadku rządu socjalistów będącego następstwem kolejnych etapów polityki „zaciskania pasa”. Była to już druga „polityczna ofiara” kryzysu zadłużenia budżetowego, po upadku rządu Irlandii na początku tego roku. Problemy Portugalii są nieco inne niż te, z którymi zmagała się Irlandia, gdzie poprzedni rząd czuł się zobowiązany do pokrycia potężnych strat krajowego sektora bankowego. Podczas gdy irlandzka gospodarka rozwijała się w błyskawicznym tempie od wczesnych lat 90. ubiegłego wieku, a irlandzkie władze już w pierwszej fazie recesji zaczęły ciąć koszty i stymulować wzrost eksportu, Portugalia była pogrążona w stagnacji. Wzrost gospodarczy w Portugalii na przestrzeni ostatniej dekady wynosił zaledwie 0,7% rocznie, a dług w tym samym czasie narastał w astronomicznym tempie. Ponadto, władze portugalskie przyznały, że krajowy deficyt budżetowy w 2010 r. wyniósł 8,6% PKB, znacznie przekraczając zakładany poziom 7,3%. Gdy Portugalia poszukiwała pomocy, coraz więcej uwagi zaczęła skupiać sytuacja Hiszpanii. Rentowność hiszpańskich obligacji nie tylko zbliżyła się nieco do oprocentowania niemieckich „Bundów” w ostatnich miesiącach, ale także spadła w ujęciu bezwzględnym, co może oznaczać wiarę inwestorów w zdolność Hiszpanii do przezwyciężenia własnych problemów. Z drugiej strony, kondycja hiszpańskiego rynku nieruchomości jest nadal fatalna, bezrobocie dotyka ponad 20% populacji, a system bankowy ma niekorzystną ekspozycję na rynek portugalski. Ponadto, Hiszpania zredukowała swe prognozy wzrostu na najbliższe dwa lata, a w kolejnych miesiącach będzie emitować spore ilości papierów dłużnych. Biorąc pod uwagę ostatnie spadki ratingów hiszpańskiego zadłużenia skarbowego, zaciągnięcie kolejnych długów może być znacznie droższe niż dotychczas, a nawet krótkotrwały spadek zaufania inwestorów może postawić Hiszpanię w niezwykle trudnej sytuacji. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Wykres 5: Rentowność obligacji skarbowych do niemieckich „Bundów” 1 września 2010 r. – 31 marca 2011 r. 12 9 6 3 0 01/09/10 01/10/10 31/10/10 30/11/10 30/12/10 29/01/11 28/02/11 31/03/11 Grecja Greece Irlandia Ireland Portugalia Portugal Hiszpania Spain Włochy Italy Źródło: Bloomberg, kwiecień 2011 r. Pomimo dobrej koniunktury w irlandzkim sektorze eksportu zdominowanym przez zagraniczne multikorporacje, opublikowane pod koniec marca 2011 r. wyniki „testów wytrzymałościowych” sugerują, że irlandzkie banki potrzebują dodatkowych 24 mld euro, oprócz 46 mld euro, które już zostały wpompowane w system bankowy. Za znaczący można uznać fakt, że irlandzki rząd podjął decyzję o zaniechaniu redukcji liczby (głównie zagranicznych) posiadaczy uprzywilejowanych papierów bankowych, których nie dotyczą kontrowersyjne gwarancje rządowe. Taka decyzja mogła być podjęta pod wpływem działań EBC, który nadal stymuluje irlandzki system bankowy kredytami overnight. Niemniej jednak, po ogłoszeniu wyników „stress testów”, rząd ogłosił plany radykalnej restrukturyzacji irlandzkiego sektora bankowego. To, co pozostało z tego sektora po kryzysie, już zostało znacjonalizowane lub jest w trakcie nacjonalizacji. Po wymianie kadr menedżerskich wyższego szczebla i stopniowej wyprzedaży toksycznych aktywów, gruntownie zracjonalizowany system bankowy może odzyskać swą funkcję związaną z finansowaniem irlandzkiej gospodarki. Sugestie, że Europejski Bank Centralny może formalnie utworzyć specjalny fundusz dla banków zależnych od finansowania przez EBC także stymulują stopniową poprawę kondycji nie tylko irlandzkich banków, ale także całej gospodarki krajowej. Z drugiej strony, dług, z jakim ostatecznie musi poradzić sobie Irlandia (podobnie jak Grecja i Portugalia) jest gigantyczny. Wielu obserwatorów ma wątpliwości, czy te kraje – pomimo wyraźnych chęci niektórych z nich do stawienia czoła problemom oraz już wprowadzanych podwyżek podatków i cięć wydatków – będą w stanie wytrzymać bez restrukturyzacji zadłużenia choćby do 2013 r., kiedy to uruchomiony zostanie „trwały” mechanizm ratunkowy. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 4 Global Economic Perspective Europejski Mechanizm Stabilizacyjny o wartości 500 mld euro będzie miał status wierzyciela uprzywilejowanego w stosunku do wierzycieli prywatnych, którzy będą musieli zaakceptować pewien rabat przy inwestycjach w ewentualne restrukturyzacje długów w przyszłości. Pomimo wprowadzenia pewnej długo oczekiwanej przejrzystości sytuacji, wpływ tego mechanizmu na atrakcyjność obligacji emitowanych przez małe peryferyjne kraje strefy euro może okazać się znikomy. Oprocentowanie obligacji nadal jest wysokie, ponieważ inwestorzy obawiają się, że kombinacja programów oszczędnościowych i wzrostów stóp procentowych stworzy niezwykle trudne warunki dla peryferyjnych gospodarek „eurolandu” do osiągania dostatecznie wysokiego, a może nawet jakiegokolwiek wzrostu, który mógłby znacząco poprawić ich kondycję ekonomiczną. Tabela 1: Pozycje skarbowych papierów dłużnych w bankach europejskich w mln euro (na koniec 2010 r.) Banki Niemcy Francja utrzymujące Wielka EBC uniemożliwił Irlandii próbę ograniczenia liczby posiadaczy obligacji uprzywilejowanych, w obawie przed negatywnymi konsekwencjami takiego kroku dla banków strefy euro, które inwestowały w irlandzkie papiery dłużne. Według danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych, we wrześniu 2010 r., zadłużenie Irlandii wobec banków ze strefy euro wynosiło łącznie 285,7 mld USD. Finanse poszczególnych krajów europejskich są wzajemnie powiązane na wiele różnych sposobów (jednym z przykładów takich powiązań są inwestycje hiszpańskich banków w Portugalii), w związku z czym uważamy, że ewentualna utrata zdolności do obsługi zadłużenia przez którąkolwiek gospodarkę na pewno miałaby niekorzystne konsekwencje dla całej Europy. Restrukturyzacja długu peryferyjnych krajów europejskich mogłaby bezpośrednio uderzyć w instytucje francuskie i niemieckie (które mogłyby wówczas potrzebować wsparcia ze strony swych rządów) lub sprawić, że rządy Francji i Niemiec otrzymałyby rachunek za długi swych sąsiadów. Hiszpania Brytania papiery dłużne: Grecji 18718 11624 3589 1016 Irlandii 12922 2476 4593 118 Portugalii 12076 4864 2162 6807 Hiszpanii 34825 6592 4761 203310 Źródło: Natixis, marzec 2011 r. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 5 Global Economic Perspective REALNY PKB W STREFIE EURO, ROK DO ROKU (%) DANE MAKROEKONOMICZNE DLA STREFY EURO WYNIK KOŃCOWY 1KWA10 2KWA10 3KWA10 4KWA10 Produkt krajowy brutto (PKB)1 PKB, rok do roku (%) Konsumpcja indywidualna, rok do roku (%) Nakłady brutto na środki trwałe, rok do roku (%) 0.8 0.5 -4.7 2.0 0.6 -0.6 2.0 1.0 0.5 2.0 1.1 1.1 DANE EKONOMICZNE1 LISTO10 GRUD10 STYC11 LUTY 11 1.1 10.0 8.2 Sprzedaż detaliczna, rok do roku (%) Wskaźnik bezrobocia (%) Produkcja przemysłowa, rok do roku (%) INFLACJA I PRESJA NA WZROST ZAROBKÓW Wskaźniki inflacji1 -0.1 10.0 8.9 0.4 10.0 6.3 0.1 9.9 — LISTO10 GRUD10 STYC11 LUTY 11 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), rok do roku (%) CPI z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku(%) 1.9 1.1 2.2 1.0 2.3 1.1 2.4 1.0 RYNKI FINANSOWE GRUD10 STYC11 LUTY 11 MARZ11 DJ Euro Stoxx 50 Price Index EUR, cena/zysk za 4 ostatnie kwartały 2 Stopa refinansowania ECB (%)3 10-Year Yield—German Bunds (%)2 BILANS PŁATNICZY1 Bilans handlowy 11.31 1.00 2.96 11.97 1.00 3.16 12.20 1.00 3.17 11.76 1.00 3.35 PAŹD10 LISTO10 GRUD10 STYC11 4.56 w mld euro Saldo obrotów bieżących -1.65 -0.51 -14.83 1KWA10 2KWA10 3KWA10 4KWA10 -1.0 % PKB -0.9 -0.4 -0.3 DANE MAKROEKONOMICZNE DLA JAPONII WYNIK KOŃCOWY Produkt krajowy brutto (PKB)4 PKB, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) Konsumpcja indywidualna, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) Nakłady brutto na środki trwałe, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) 1KWA10 2KWA10 3KWA10 4KWA10 6.1 2.1 3.3 -1.3 6.2 1.4 5.7 -0.3 2.7 12.0 5.6 2.0 LIST10 Działalność spółek Wzrost zysków spółek (%)7 Kwartalny indeks Tankan8 GRUD10 STYC11 LUTY 11 5.1 5.8 2.4 4.9 4.9 1.9 2KWA10 3KWA10 83.4 1 54.1 8 4.9 3.5 1.7 4.6 2.8 — 4KWA10 1KWA11 27.3 5 LIST10 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), rok do roku (%) CPI z pominięciem cen świeżej żywności, rok do roku (%) GRUD10 STYC11 LUTY 11 0.1 0.0 0.0 0.0 -0.5 -0.4 -0.2 -0.3 GRUD10 STYC11 20.5 0.124 1.128 18.6 0.110 1.219 RYNKI FINANSOWE2 Nikkei 225, Trailing P/E Ratio 3-miesięczne japońskie obligacje rządowe (%) 10-letnie japońskie obligacje rządowe (%) LUTY 11 MARZ11 19.3 0.115 1.264 17.7 0.110 1.260 BILANS PŁATNICZY 7 Miesięczny bilans handlowy w mld jenów Saldo obrotów bieżących jako % PKB LIST10 256 1KWA10 3.3 GRUD10 STYC11 LUTY 11 764 -395 6 4 2 0 -2 Feb-06 CPI 4Q07 4Q08 4Q09 4Q10 Feb-07 Feb-08 Feb-09 Feb-10 Feb-11 Core CPI Źródło: © Komisja Europejska 1995–2010 Eurostat, dane na Luty 2011. ZEWNĘTRZNY BILANS HANDLOWY JAKO % PKB 0.5 0.0 3.4 3.5 -1.0 4Q07 3.6 1. Źródło: © Wspólnota Europejska 1995–2011. 2. Źródło: Bloomberg. Wskaźnik ceny/zysku Dow Jones EURO STOXX 50 Price Index i Nikkei-225 średnia obliczona przez Bloomberg. 3. Źródło: Europejski Bank Centralny 4. Źródło: Ekonomiczno Społeczny Instytut Badawczy, Urząd Rady Ministrów, Rząd Japonii. 5. Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komunikacji, Japonii. 6. Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu Japonii. 7. Źródło: Ministerstwo Finansów Japonii. 8. Źródło: Bank Japonii. 9. Źródło: Indeksy Bloomberga. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. 4Q08 4Q09 4Q10 Źródło: © Komisja Europejska 1995–2010 Eurostat, dane na Grudzień 2010. REALNY PKB W JAPONII, ROK DO ROKU (%) 10 -5 -20 4Q05 4Q06 4Q07 4Q08 4Q09 4Q10 Źródło: Ekonomiczno-Społeczny Instytut Badawczy Urząd Rady Ministrów, Rząd Japonii, Grudzień 2010. INDEKS WZROSTU CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (CPI), ROK DO ROKU (%) 3 1 -1 -3 Feb-06 CPI 723 2KWA10 3KWA10 4KWA10 Skróty: Kwa/Kwa (Q/Q): kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym. R/R (Y/E): Rok do FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS 4Q06 INDEKS WZROSTU CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (CPI), ROK DO ROKU (%) — 6 INFLACJA Wskaźniki inflacji5 4Q05 Źródło: © Komisja Europejska 1995–2010 Eurostat, dane na Grudzień 2010. -0.5 DANE EKONOMICZNE Wskaźnik bezrobocia (%)5 Produkcja przemysłowa, rok do roku (%)6 Wskaźnik popytu na usługi, rok do roku (%)6 6 3 0 -3 -6 Feb-07 Feb-08 Feb-09 Feb-10 Feb-11 CPI ex-Fresh Food Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komunikacji, Luty 2011. BILANS HANDLOWY JAKO % PKB 3 2 1 0 -1 4Q07 4Q08 4Q09 4Q10 Źródło: Ministerstwo Finansów, Japoński Ekonomiczno-Społeczny Instytut badawczy, Rada Ministrów, Rząd Japonii, dane na 31 Grudzień 2010. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 6 Global Economic Perspective PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (PKB), KWARTAŁ DO KWARTAŁU W UJĘCIU ŚREDNIOROCZNYM (%) DANE MAKROEKONOMICZNE DLA STANÓW ZJEDNOCZONYCH kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) 3KWA10 2.6 4KWA10 1KWA11E2 2KWA11E2 3.1 2.8 3.2 DANE EKONOMICZNE KONSUMPCJA / POPYT Zyski / oszczędności 1 Wydatki konsumpcyjne, rok do roku (%) Dochody osób fizycznych, rok do roku (%) Stopa oszczędności (%) Zatrudnienie Wskaźnik bezrobocia (%) 3 Wskaźnik aktywności zawodowej(%) 3 Zmiana w zatrudnieniu poza rolnictwem (w tysiącach)3 Liczba osób starających się o pracę, średnio dla 4 tygodni (w tysiącach)4 Rynek mieszkaniowy5 Sprzedaż domów na rynku wtórnym (w milionach) Zmiana rok do roku (%) LISTO10 GRUD10 STYC11 LUTY 11 3.8 3.9 5.5 3.8 3.9 5.6 3.9 4.9 6.1 4.1 5.1 5.8 GRUD10 STYC11 LUTY 11 MARZ11 9.4 64.3 9.0 64.2 8.9 64.2 8.8 64.2 152 418 68 430 194 393 216 395 LISTO10 GRUD10 STYC11 LUTY 11 4.64 -27.7 5.22 -3.3 5.40 6.1 4.88 -2.8 10 5 0 -5 -10 4Q05 Produkcja i wykorzystanie dóbr kapitałowych7 Produkcja przemysłowa, rok do roku (%) Wskaźnik wykorzystania dóbr kapitałowych (%) Inwestycje nie związane z budynkami mieszkalnymi1 rok do roku (%) INFLACJA I PRODUKTYWNOŚĆ Wskaźniki inflacji 35.93 RYNKI FINANSOWE Wycena 6 P/E S&P 500 Główna federalna stopa procentowa (Fed Funds Rate)7,8 BILANS PŁATNICZY MIESIĘCZNY DEFICYT HANDLOWY USA1,9 (w mld USD) DEFICYT OBROTÓW BIEŻĄCYCH USA Kwartalnie (w mld USD)1 Rocznie, jako procent PKB10 8.9 6.1 75.9 7.0 77.0 6.0 77.1 5.8 77.0 1KWA10 2KWA10 3KWA10 4KWA10 -0.8 5.2 8.2 10.6 10 5 0 -5 Feb-06 Feb-08 Feb-09 Consumer Spending Feb-10 Feb-11 Personal Income ZATRUDNIENIE POZA ROLNICTWEM I WSKAŹNIK BEZROBOCIA 400 0 -400 -800 Mar-06 Jun-07 Sep-08 12 8 4 0 Mar-11 Dec-09 1.2 1.6 0.7 0.8 0.9 1.5 1.6 2.1 Źródła: Bureau of Labor Statistics, Marzec 2011. Wszystkie dane wyrównane sezonowo. 0.8 4.0 1.0 3.6 1.1 5.6 INDEKS WZROSTU CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (CPI), ROK DO ROKU (%) 1.3 1.6 1.8 2KWA10 3KWA10 4KWA10 4.6 -1.7 2.3 2.6 -4.6 4.9 0.1 -0.6 LUTY11(E) MARZ11(E) KWIE11(E) MAJ 11(E) 15.53 0.25 — 0.12 — 0.13 PAŹD10 LISTO10 GRUD10 STYC11 -38.2 -38.2 -40.3 -46.3 1KWA10 2KWA10 3KWA10 4KWA10 -108.7 -2.7 -122.7 -3.0 -125.5 -3.1 -113.4 -3.2 Źródło: Analiz Ekonomicznych. Źródło: Bloomberg Prognozy Gospodarcze. Źródło: Biuro Statystyk Pracy. Źródło: Departament Pracy. Źródło: Prawa autorskie National Association of REALTORS®. Przedruk za zgodą. Źródło: Bloomberg. Zyski przedsiębiorstw według obliczeń Bloomberg, obliczenia zarobków według S&P 500 Index components as of 28/02/11. STANDARD & POOR’S®, S&P® i S&P 500® są zastrzeżonymi znakami towarowymi Standard & Poor’s Financial Services LLC. Standard & Poor’s nie sponsoruje, popiera, sprzedaje lub promuje produktów opartych na wszelkich indeksach S&P. 7. Źródło: Rezerwy Federalne. Na dzień 16 grudnia 2008, posiedzenia Rezerwy Federalnej cięcia głównej stopy procentowej w USA do "poziomu docelowego od 0 do 0,25. 8. Źródło: Chicago Board of Trade (30-dniowe stopy kontraktów terminowych z Kwiecień i Maj 2011), dane na 31/03/11. 9. Źródło: Amerykańskie Biuro Spisu Ludności. 10. Źródło: Indeksy Bloomberga. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Feb-07 1.1 Skróty: Kwa/Kwa (Q/Q): kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym. R/R (Y/E): Rok do 1. 2. 3. 4. 5. 6. 4Q10 Źródła: Biuro Analiz Ekonomicznych, Luty 2011. LISTO10 GRUD10 STYC11 LUTY 11 15.54 0.25 4Q09 9.4 LISTO10 GRUD10 STYC11 LUTY 11 Osobiste wydatki konsumpcyjne (PCE), rok do roku (%)1 1.0 PCE z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku 0.8 (%)1 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych 1 1.1 (CPI), rok do roku (%) CPI z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku 0.8 (%)3 Indeks cen dóbr produkcyjnych (PPI), rok do roku (%)3 3.5 PPI z pominięciem cen żywności i energii, rok do roku 1.2 (%)3 Wydajność3 1KWA10 Wydajność, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym (%) Koszty pracy, kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym(%) 23.52 4Q08 DOCHODY I WYDATKI OSÓB FIZYCZNYCH, ROK DO ROKU (%) Thousands Zyski rok do roku (%) 4KWA10 1KWA11E 2KWA11E 3KWA11E 4Q07 Źródło: Biuro Analiz Ekonomicznych, Grudzień 2010. INWESTYCJE Zyski spółek6 4Q06 Percent WYNIK KOŃCOWY Produkt krajowy brutto (PKB) 1 Nonfarm Payrolls Net Charge Unemployment Rate (right-hand scale) 10 5 0 -5 Feb-06 CPI Feb-07 Feb-08 Feb-09 Feb-10 Feb-11 Core CPI Źródło: Biuro Statystyk Pracy, Luty 2011. WYDAJNOŚĆ I KOSZTY PRACY, KWARTAŁ DO KWARTAŁU W UJĘCIU ŚREDNIOROCZNYM (%) 10 10 0 0 -10 -10 4Q05 4Q06 Unit Labour Costs 4Q07 4Q08 4Q09 4Q10 Productivity Źródło: Biuro Statystyk Pracy, Grudzień 2010. DEFICYT HANDLOWY USA W UJĘCIU ŚREDNIOROCZNYM JAKO % PKB -2.0 -3.0 -4.0 -5.0 -6.0 -7.0 4Q05 4Q06 4Q07 4Q08 4Q09 4Q10 Źródła: Departament Handlu USA i Biuro Analiz Ekonomicznych, Grudzień 2010. Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 7 Global Economic Perspective Niniejszy dokument został sporządzony wyłącznie do celów informacyjnych i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej ani oferty sprzedaży ani zachęty do kupna tytułów uczestnictwa jakiegokolwiek funduszu zarejestrowanej w Luksemburgu spółki SICAV Franklin Templeton. Żadnych informacji zawartych w niniejszym dokumencie nie należy traktować jako porady inwestycyjnej. Wszelkie informacje zawarte w niniejszym dokumencie zostały zebrane przez Franklin Templeton Investments z zachowaniem zasad profesjonalizmu i należytej staranności. Niemniej jednak, dane pochodzące z zewnętrznych źródeł mogły zostać wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego dokumentu. Takie dane nie zostały odrębnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton. Opinie zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulegać zmianom bez odrębnego powiadomienia. Wszelkie badania i analizy uwzględnione w niniejszym dokumencie zostały opracowane na potrzeby i do wyłącznych celów Franklin Templeton Investments i mają charakter informacji pobocznych. Franklin Templeton Investments nie ponosi żadnej odpowiedzialności wobec odbiorców niniejszego dokumentu ani żadnych innych osób czy podmiotów z tytułu nieścisłości, błędów lub pominięć w treści niniejszego dokumentu, niezależnie od przyczyn takich nieścisłości, błędów lub pominięć. Dokument wydany przez Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o. Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o.; Rondo ONZ 1; 00-124 Warszawa - Tel.: +48 22 337 13 50 Faks: +48 22 337 13 70. www.franklintempleton.pl Prawa autorskie © 2011 Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone. © 2011 Franklin Templeton Investments. All rights reserved. FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych. 8