Aktywność w czasie studiów, czyli jak zwiększyć swoje szanse na

Aktywność w czasie studiów, czyli jak zwiększyć swoje szanse na rynku pracy oraz jak
odpowiednio zaprezentować to pracodawcy
Wszelkie raporty i wskaźniki pokazują, że sytuacja współczesnych absolwentów jest bardzo ciężka.
Ogromny odsetek osób z wyższym wykształceniem, coraz wyższe wymagania pracodawców,
niedostosowane programy studiów to tylko niektóre z czynników, które powodują, że wejście na rynek
pracy jawi się jako coraz trudniejsze zadanie/wyzwanie jakie stoi przed współczesnym absolwentem.
Możemy zatem zadać sobie pytanie: CO ZROBIĆ, ŻEBY NIE OBAWIAĆ SIĘ WEJŚCIA NA RYNEK
PRACY?
Nie ma jednej – dobrej odpowiedzi. W czasie poszukiwania pracy liczy się bowiem wiele czynników. Z
jednej strony kwestie związane z wykształceniem, doświadczeniem i kwalifikacjami, z drugiej kwestie
osobowościowe, które wpływają bezpośrednio na naszą autoprezentację, ułatwiając bądź utrudniając
nawiązanie relacji z pracodawcą m.in. w czasie rozmowy kwalifikacyjnej.
Trudno też o wartościowanie poszczególnych elementów – w jednym przypadku o sukcesie na
rozmowie kwalifikacyjnej zaważyć może fakt, że ukończyliśmy dodatkowe szkolenie, w innym, fakt że
mamy predyspozycje osobowościowe do wykonywania danej pracy.
W artykule chciałabym skupić się na poszczególnych czynnikach – elementach, nad którymi możemy
pracować – doskonalić - związanych z szeroko rozumianą aktywnością podejmowaną w trakcie
studiów. Bez względu bowiem na nasz charakter i usposobienie współczesny rynek pracy wymusza
na nas podejmowanie rozlicznych aktywności. Pracodawcy nie wystarczy już przysłowiowy „papier”.
Teraz liczy się nasza inicjatywa – wszelka działalność poza zdobywaniem wiedzy i zdawaniem
egzaminów.
Mam w tym miejscu na myśli praktyki, staże, wolontariat, członkostwo w kołach naukowych,
organizacjach studenckich oraz wszelkich organizacjach pozarządowych, fundacjach, wyjazdy na
wymiany zagraniczne – wymiany studenckie, warsztaty, szkolenia i treningi.
W artykule postaram się wskazać miejsca, w których można uzyskać potrzebne informacje, porady
oraz zdobyć wiedzę i umiejętności potrzebne później na rynku pracy oraz udzielić kilku wskazówek
odnośnie konstruowania dokumentów aplikacyjnych CV i listu motywacyjnego.
Akademickie biura karier
Pierwszym miejscem do którego warto się udać jest z pewnością akademickie biuro karier.
Można tu uzyskać informacje na temat bieżących trendów i sytuacji na rynku pracy, zapoznać się z
ofertami praktyk/pracy/staży, skonsultować swoje dokumenty aplikacyjne czy przygotować się do
rozmowy kwalifikacyjnej .
Pracownikami Biur Karier są doradcy zawodowi, trenerzy i szkoleniowcy, którzy poprzez różne formy
współpracy wspierają studentów w podejmowaniu decyzji zawodowych, zdobywaniu wiedzy oraz
doskonaleniu umiejętności, które w znacznym stopniu pomagają w płynnym wejściu na rynek pracy.
Komunikacja, współpraca w zespole, umiejętność negocjacji, asertywność – to tylko niektóre tematy
podejmowane na szkoleniach i warsztatach. W niewielkich, kilkunasto osobowych grupach szlifujemy
umiejętności interpersonalne, oswajamy się z wystąpieniami publicznymi oraz mamy okazję nawiązać
nowe kontakty.
Biuro karier to również miejsce konsultacji z doradcą zawodowym. Spotkania mają na celu między
innymi przygotowanie dokumentów aplikacyjnych (CV i listu motywacyjnego), wyznaczanie ścieżki
kariery - celu zawodowego oraz uzyskanie informacji na temat możliwości podnoszenia swoich
kwalifikacji.
Jedną z głównych ról biura karier jest nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z pracodawcami, stąd
takie inicjatywy jak prezentacje firm, spotkania ze studentami, szkolenia prowadzone przez trenerów
zewnętrznych oraz targi pracy.
Większość biur karier posiada swoją stronę internetową, na której umieszczane są najnowsze oferty
pracy/praktyk/staży, informacje o inicjatywach podejmowanych przez pracodawców, projektach
realizowanych przez biuro karier, targach pracy, konkursach oraz szkoleniach i warsztatach.
Wymiany studenckie – wyjazdy zagraniczne
Coraz częściej zauważanym zjawiskiem jest mobilność studentów w trakcie studiów. Studenci mają
możliwość studiowania zarówno na różnych uczelniach w kraju , jak również na uczelniach
zagranicznych. Studia za granicą powoli stają się codziennością. Programy realizowane przez
uczelnie (np. ERASMUS) umożliwiają studiowanie i poznawanie innych kultur i języka jednocześnie.
Jest to doskonała okazja aby szlifować języki obce, poznać kulturę innych krajów, pracować w
międzynarodowych grupach projektowych oraz nawiązać nowe kontakty. Okazuje się również, że
studia i udział w międzynarodowych projektach studenckich mogą być twardym argumentem podczas
„negocjacji” z potencjalnymi pracodawcami, zwłaszcza kiedy oprócz realizowania programu studiów
podejmowaliśmy dodatkowe aktywności.
Praktyki i staże u pracodawców
Przeglądając oferty pracy coraz częściej napotykamy na informację w wymaganiach – oczekiwane
doświadczenie zawodowe na wyżej wymienionym stanowisku.
Można zadać pytanie, kiedy? Odpowiedź jest prosta. PRAKTYKUJ!
Tu jednak warto się zastanowić i odpowiednio przygotować do podjęcia współpracy z pracodawcą. Nie
chodzi bowiem o to aby zdobywać doświadczenie gdziekolwiek.
Po pierwsze warto wiedzieć czego chcemy się nauczyć, jakie umiejętności chcielibyśmy zdobyć.
Przed rozmową z pracodawcą zaplanuj jakie pytania chcesz zadać, czym chciałbyś się zajmować
podczas praktyki czy stażu. Nie bój się mówić wprost o swoich oczekiwaniach. Czas spędzony u
pracodawcy to czas który powinieneś wykorzystać maksymalnie.
Po drugie, w trakcie praktyk wykazuj się inicjatywą i aktywnością. Nie daj się wtłoczyć w przysłowiowe
„parzenie kawy” i kserowanie dokumentów. Warto wykazać się maksymalnie, gdyż coraz częściej
praktyki są przepustką do późniejszej pracy w obrębie danej firmy.
Po trzecie, po każdej praktyce czy stażu, masz prawo oczekiwać referencji od pracodawcy – jest to
dla Ciebie cenna informacja zwrotna na temat pracy, którą wykonywałeś, natomiast dla potencjalnego
przyszłego pracodawcy potwierdzenie informacji umieszczonych w CV czy liście motywacyjnym.
Informacje na temat ofert praktyk znaleźć można zarówno na portalach pracy, jak również na stronach
domowych firm. Coraz częściej informacje dotyczące programów stażowych, czy programów praktyk
umieszczane są w aktualnościach na stronach internetowych biur karier.
Praktyki to oprócz nabytego doświadczenia i cennego punktu w CV z pewnością najlepszy sposób aby
zweryfikować swoje oczekiwania czy wyobrażenia na temat firmy/stanowiska/zawodu zanim „pełną
gębą” wejdziemy na rynek pracy. Oferta pracy i zakres obowiązków, który widnieje w ogłoszeniu to
jedno źródło informacji, nic tak natomiast nie zobrazuje rzeczywistości, jak codzienne uczestnictwo w
pracy zespołu, czy wykonywanie zadań zleconych przez przełożonego.
Organizacje studenckie, koła naukowe
Jedną z ciekawych form aktywności studenckiej poza praktykami, stażami czy wolontariatem jest z
pewnością przynależność do kół naukowych lub organizacji studenckich. Jest to z jednej strony
możliwość poszerzania i dzielenia się wiedzą, która jest w obrębie naszych zainteresowań, okazja
poznania osób, których pasjonuje bliski nam temat, współpracy w zespole, czy angażowania się w
inicjatywy wymagające uruchomienia szeregu naszych kompetencji. Oczywiście mam tu na myśli nie
tylko przynależność formalną. Liczy się rzeczywista praca i czas włożony w funkcjonowanie koła czy
organizacji a nie figurowanie na liście członków. Na rozmowie kwalifikacyjnej mogą paść o to jakie
były nasze obowiązki, w co się angażowaliśmy, w jakich inicjatywach braliśmy udział. Pracodawca
będzie chciał zweryfikować informacje, które zamieściliśmy w CV. Jeśli więc myślisz o przyłączeniu do
jakiejś struktury, zastanów się jakimi motywami się kierujesz. Jeśli chcesz jedynie zdobyć dodatkowy
punkt w CV, to lepiej zastanów się dwa razy.
Agencje pośrednictwa pracy stałej i tymczasowej
Będąc studentem można skorzystać również z pomocy i oferty agencji doradztwa personalnego.
Zazwyczaj znajdziemy tam oferty pracy tymczasowej, z możliwością dopasowania czasu pracy do
programu studiów. Wybierając się do siedziby agencji pośrednictwa pracy warto zabrać swoje
aktualne CV oraz mieć sprecyzowane (mniej lub bardziej) stanowiska/miejsca pracy, którymi jesteśmy
zainteresowani bądź których w ogóle nie bierzemy pod uwagę.
Warto pamiętać, że zgodnie z polskim prawem korzystanie z biur pośrednictwa pracy jest bezpłatne.
Kilka linków do stron domowych agencji:
http://www.workservice.pl/
http://www.adecco.pl/
http://www.creyfs.pl/
http://www.tempservice.pl/
http://www.rinf.pl/ - branża IT
http://www.horyzont.pl/
http://www.ecp.pl
http://www.manpower.pl
http://www.randstad.pl
Zasoby Internetu
Żyjemy w czasach Internetu – większość spraw jesteśmy w stanie załatwić zdalnie – ze swojego
komputera. Podobnie w przypadku poszukiwania ofert pracy/praktyk, informacji o szkoleniach i
warsztatach. Niemalże każda firma posiada swoją stronę internetową, na której obok informacji na
temat obszaru działalności czy danych kontaktowych, umieszcza informacje na temat obecnie
prowadzonych rekrutacji. Aktualne ogłoszenia odnajdziemy najczęściej w zakładce “kariera”/”praca”).
Jeśli chcemy być na bieżąco w temacie trendów na rynku pracy, albo gdy chcielibyśmy poszerzyć
wiedzę z zakresu procesów rekrutacji, czy znaleźć bezpłatne/współfinansowane szkolenia warto
przeglądać strony internetowe poświęcone tej tematyce. Poniżej zamieściłam listę przydanych linków.
www.inwestycjawkadry.pl
www.ngo.pl
www.dlastudenta.pl
www.praca.onet.pl
www.praca.wp.pl
www.praca.interia.pl
Wybrane strony dotyczące poradnictwa oraz zawierające oferty pracy w Polsce i za granicą:
www.monster.com
www.europa.eu.int
www.gratka.pl
www.careerjet.pl
www.pracuj.pl
www.tempservice.com.pl
www.1praca.gov.pl
www.epuls.praca.gov.pl
www.praca.gov.pl
www.usc.gov.pl
www.ABCpraca.pl
www.pracuj.pl
www.jobpilot.pl
www.pracaonline.pl
www.jobs.pl
www.topjobs.pl
www.bestoferta.pl
www.pracadlaciebie.pl
www.prace.net
www.cvonline.pl
www.praca.korba.pl
www.praca.gazeta.pl
www.arena.pl
www.rp.pl/moja_kariera
http://kariera.wprost.pl
www.pelnomocnik.com.pl
www.jobaid.pl
www.jobbank.com
www.jobsector.pl
www.job-net.com.pl
www.megapraca.pl
Coś dla inżynierów:
www.bdi.com.pl
www.cad.pl
www.hmp.pl
www.itbc.com.pl
www.infostaff.com.pl
www.talents.pl
www.webjobs.pl
http://info.net.pl
CV i list motywacyjny - pisemna autoprezentacja
Aby zaistnieć na rynku pracy sama wiedza i umiejętności oraz doświadczenie nie wystarczą.
Aby dotrzeć do pracodawcy musimy odpowiednio zaprezentować kwalifikacje zawodowe – innymi
słowy, nadać mu odpowiednią oprawę. Tu w grę wchodzą wchodzą nasze dokumenty aplikacyjne –
CV (Curriculum Vitae) wraz z listem motywacyjnym. Ten komplet dokumentów jest naszą wizytówką pierwszą informacją na nasz temat, która dociera do pracodawcy. Mają za zadanie zainteresować
pracodawcę w takim stopniu, by zaproponował nam osobiste zaprezentowanie się w czasie rozmowy
kwalifikacyjnej.
Napisanie dobrego CV i listu motywacyjnego nie jest proste. Zanim przystąpimy do pracy powinniśmy
dokonać autodiagnozy swoich umiejętności, kwalifikacji zawodowych itp. oraz dokładnie
przeanalizować ogłoszenie pod kątem wymagań, jakie stawiane są kandydatom. Z jednej strony
musimy wiedzieć czego pracodawca od nas oczekuje, z drugiej, co my jesteśmy w stanie zaoferować
ubiegając się o dane stanowisko. Możemy na chwilę wejść w rolę rekrutera i w oparciu o treść
ogłoszenia oraz wiedzę na temat firmy, wyróżnić w naszych dokumentach te informacje, dzięki
którym nasza aplikacja zostanie zauważona.
Profesjonalne CV – podstawowe zasady pisemnej autoprezentacji:
CV rozpoczynamy zawsze od nagłówka zawierającego nasze podstawowe dane osobowe imię, nazwisko, adres zamieszkania, nr telefonu oraz profesjonalny e-mail ( niestety w dokumentach
aplikacyjnych wciąż zdarzają się adresy, takie jak: pysiak33@.., kwiatuszek@, które przydają się
kiedy nie chcemy ujawniać swojej tożsamości, jeśli jednak zaczynamy poszukiwać pracy i rozsyłamy
swoje CV, warto poświęcić chwilkę i założyć nowe konto z profesjonalnym adresem mailowym)
Kolejnym punktem jest informacja o naszym wykształceniu. Należy uwzględnić pełną nazwę
uczelni/szkoły, kierunek, specjalizację oraz uzyskany tytuł. Można pominąć informację o szkole
podstawowej, chyba że zależy nam aby podkreślić osiągnięcia bądź profil szkoły.
Zaraz po informacjach dotyczących naszej edukacji umieszczamy rubrykę dotycząca zdobytego
doświadczenia zawodowego (również tego, które nabyliśmy czy nabywamy podczas praktyk/stażu)
Należy uwzględnić okres zatrudnienia (09.2010 – 01.2012, 01.2011 – nadal ), nazwę firmy/instytucji
oraz zakres obowiązków. Jest to bardzo ważny punkt. Często bowiem sama nazwa stanowiska
niewiele mówi o rzeczywistych zadaniach, obowiązkach które wykonywaliśmy na danym stanowisku.
Zarówno w przypadku informacji dotyczących przebiegu edukacji, tak odnośnie doświadczenia
zawodowego należy pamiętać o odwróconej chronologii (zaczynamy od informacji najbardziej
aktualnych).
CV to również miejsce na umieszczenie informacji dotyczących ukończonych kursów i szkoleń. Napisz
nazwę szkolenia, datę oraz nazwę organizatora. Zanim jednak pochwalisz się jakimś kursem,
zastanów się na ile aktualne są Twoje umiejętności i wiedza z danego zakresu – pracodawca może
zechcieć zweryfikować te informacje w czasie rozmowy kwalifikacyjnej.
Znajomość języków obcych – bądź uczciwy przy określaniu stopnia znajomości danego języka - określ
rzeczywisty poziom swoich umiejętności (w mowie i w piśmie). Nie zawyżaj ani też nie umniejszaj
swoich umiejętności. Pamiętaj, że certyfikat uzyskany parę lat temu nie jest świadectwem aktualnych
umiejętności, zwłaszcza, jeśli od tego czasu nie miałeś kontaktu z językiem. Pracodawcy coraz
częściej weryfikują poziom znajomości języka obcego podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
Kilka wskazówek odnośnie pozostałych punktów CV oraz wizualnej strony dokumentu:
- Podpunkt dotyczący zainteresowań – nie jest obowiązkowy - jeśli nie mamy sprecyzowanych
zainteresowań i zastanawiamy się nad wpisaniem ogólnikowo: film, sport, muzyka, to podarujmy
sobie ten podpunkt, nie wniesie nic do naszego profilu.
- Obsługa komputera – pakiet MS Office to nie tylko Word ☺
- Zdjęcie – nie ma obowiązku aby widniało w CV, natomiast zwyczajowo przyjęło się że je
umieszczamy. Dokonując wyboru unikaj egzotycznych scenerii oraz wyszukanych póz – na zdjęciu
powinieneś być po prostu profesjonalny.
- Pamiętaj aby umieścić zgodę na przetwarzanie danych osobowych – jest niezbędna w procesie
rekrutacji.
- Sprawdź ortografię i interpunkcję – CV ma potwierdzać Twoją staranność i dokładność. Jeśli masz
wątpliwości, poproś kogoś aby przejrzał twoje dokumenty.
- Unikaj zbyt wielu ozdobników: podkreśleń, pogrubień, ostrożnie również z kursywą oraz
wielkością i rodzajem czcionki. Ważna jest konsekwencja. Choć forma przedstawienia informacji
nie jest odgórnie narzucona i nie ma jednego prawidłowego szablonu, a CV niekoniecznie musi być
czarno-białe ze zdjęciem po prawej stronie trzeba pamiętać, ze jest to formalny dokument o
określonej roli. Ostrożnie z eksperymentami z szatą graficzną. Nie dajmy się ponieść fantazji,
zwłaszcza jeśli nie aplikujemy do agencji PR, mediów czy na stanowisko wymagające szczególnej
kreatywności oraz umiejętności obsługi programów graficznych. Całość ma być przejrzysta i tej
zasady należy się trzymać.
CV jest „pigułką” - zestawem najpotrzebniejszych informacji potwierdzających nasze
wykształcenie i kwalifikacje zawodowe. List motywacyjny jest natomiast okazją, by przekonać
pracodawcę do siebie pracodawcę – aby udowodnić, że wybór oferty/miejsca pracy nie jest
przypadkowy. List motywacyjny jest dopełnieniem CV a nie jego inną wersją. Jak sama nazwa
wskazuje, służy po to by zaprezentować naszą motywację do podjęcia pracy. Powinien być
odpowiedzią na pytania: Dlaczego chcę się zajmować właśnie tym? Dlaczego chcę pracować właśnie
tu? Dlaczego to ja powinienem dostać ta pracę?
List motywacyjny – kilka słów na temat konstrukcji i zasad przygotowywania listu
motywacyjnego:
Podobnie jak CV, list motywacyjny jest pismem formalnym. Jego kompozycja nie powinna zatem
zbytnio odbiegać od klasycznej formy, która uwzględnia: datę, podstawowe dane adresata i nadawcy,
słowo wstępu, rozwinięcie i zakończenie, jak również formy grzecznościowe rozpoczynające i
kończące list (użyj zwrotów: Szanowni Państwo, Szanowny/a Pan/Pani, Z wyrazami szacunku).
Jeśli adresat jest nam znany, wpisujemy dane konkretnej osoby odpowiedzialnej za prowadzenie tej
konkretnej rekrutacji – stanowisko/dział oraz nazwę firmy, adres. W innym wypadku wystarczy nazwa
firmy.
List zaczynamy od wyjaśnienia w kilku słowach skąd dowiedzieliśmy się – podajemy nazwę portalu
internetowego, gazety czy adres strony internetowej firmy. Ważne jest aby uwzględnić nazwę
stanowiska, na które aplikujemy oraz nr referencyjny, o ile został podany. Dla rekruterów,
prowadzących rozliczne procesy rekrutacyjne jest to czynnik znacznie usprawniający pracę.
W rozwinięciu jest miejsce na przedstawienie swojej osoby. Tu należy położyć nacisk na argumenty
przemawiające za zatrudnieniem właśnie Ciebie.
Opisując swoje umiejętności i kwalifikacje
uwzględnij głównie te, których oczekuje pracodawca – są niezbędne z punktu widzenia zakresu
obowiązków wynikających ze stanowiska. Staraj się udowodnić zgodność swoich kwalifikacji z
wymaganiami postawionymi w ofercie.
W przypadku opisywania swoich predyspozycji osobowościowych unikaj prostej wyliczanki cech.
Swoje atuty staraj się podpierać konkretnymi przykładami. Jeśli uważasz się za świetnego lidera czy
organizatora, to udowodnij to pracodawcy odwołując się do poprzedniego miejsca pracy, projektów w
których brałeś udział itp. Niezwykle istotna, jeśli nie niezbędna jest informacja, dlaczego zdecydowałeś
się zaaplikować na to konkretne stanowisko – konkretną ofertę. Jeśli praca jest zgodna z Twoim
wykształceniem, umiejętnościami, jesteś zainteresowany dana dziedziną, przyciąga cię znana marka
firmy, możliwość rozwoju, atrakcyjne szkolenia firmowe, czy kultura organizacji – napisz o tym. Wykaż
się znajomością firmy oraz specyfiki pracy na danym stanowisku.
W akapicie zamykającym uprzejmym jest podziękowanie za czas poświecony na przeczytanie listu,
wyrażenie gotowość i chęci przedstawienia swojej osoby podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
Zanim wyślesz aplikację, w której określasz się jako osoba dbająca o szczegóły, upewnij się, że lw
liście nie znajdują się literówki, błędy ortograficzny oraz interpunkcyjne. Tu także nie ma co
eksperymentować z formą graficzną. Całość powinna zamknąć się na jednej stronie A4.
Zarówno CV jak i list motywacyjny warto zapisać w formacie PDF – będziemy mięli gwarancję, że
pracodawca zobaczy taką samą wersję, jaka wyświetla Se na naszym komputerze.
Dokumenty aplikacyjne jako pierwsza odsłona naszej sylwetki przed potencjalnym
pracodawcą mogą stać się przepustką do kariery w danej firmie, ale też, jeśli nie zadbamy o
szczegóły, mogą ją przekreślić jeszcze w przedbiegach. Warto zatem podejść poważnie do sprawy –
zaangażować czas i energię.
Aleksandra Skiba
Specjalista ds. Rynku Pracy