NOWOCZESNE ZASTOSOWANIE TERAPII PODCIŚNIENIOWEJ W

Agnieszka BURKACKA, Dominika SMYCZEK, Tomasz KOSZUTSKI
Oddział Chirurgii i Urologii, Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka, Katowice
NOWOCZESNE ZASTOSOWANIE TERAPII PODCIŚNIENIOWEJ
W LECZENIU RAN.
MODERN USE OF WOUND VACUUM THERAPY
Słowa kluczowe: NPWT, terapia podciśnieniowa, open abdomen, endovac.
1. WSTĘP
Terapia podciśnieniowa ran, z ang. Negative Pressure Wound Therapy – (NPWT) lub
Vacuum-Assisted Closure (VAC) to technika leczenia ran wykorzystująca podciśnienie.
NPWT, do której można zaliczyć na przykład dobrze znane naszym babciom „stawianie
baniek” wykorzystywana była w terapii już wiele lat przed naszą erą. Mechanizm działania
terapii podciśnieniowej polega na wytwarzaniu równomiernego podciśnienia na całej
powierzchni rany, co zapewnia optymalne środowisko do prawidłowego gojenia się rany,
usuwa z niej wysięk, jednoczenie zapewniając prawidłową wilgotność. Proces gojenia
usprawniany jest poprzez stymulację ziarninowania oraz przez mechaniczne zbliżanie brzegów
rany. Opatrunki zazwyczaj zmieniane są co 24-48 godzin co ogranicza dolegliwości bólowe
pacjentów. NPWT wykorzystywana jest głównie w leczeniu owrzodzeń podudzi i innych
trudno gojących się ran przewlekłych. W ostatnich latach wskazania do zastosowania terapii
podciśnieniowej uległy znacznemu rozszerzeniu [1].
2. NOWOCZESNE ZASTOSOWANIE TERAPII PODCIŚNIENIOWEJ
Rozszerzenie wskazań do terapii podciśnieniowej ran, a nawet możliwość wykorzystywania
terapii w tych jednostkach chorobowych, które wcześniej były przeciwskazane staje się
wspaniałym narzędziem terapeutycznym w rękach lekarzy. Poza leczeniem owrzodzeń
podudzi w schorzeniach naczyniowych nierzadko połączonych z cukrzycą, NPWT stosuje się
celem zamknięcia ran, które rozeszły się po operacjach chirurgicznych. Jest to szczególnie
istotne w kardiochirurgii, gdzie niezwykle trudne jest leczenie rozejścia się ran po sternotomii
[2]. Kolejnym wskazaniem są rany po laparotomii, gdy powłoki nie pozwalają na zamknięcie
jamy brzusznej. Istnieje możliwość stosowania opatrunku podciśnieniowego w leczeniu „open
abdomen”, nawet z współistniejącą stomią i przetoką jelitową (co było kiedyś bezwzględnym
przeciwskazaniem do NPWT). Opublikowano również nieliczne doniesienia na temat
zastosowania terapii podciśnieniowej w leczeniu na przykład martwiczego zapalenia jelit
(NEC) lub wytrzewienia u noworodków [3,4]. Oczywiście stosowane w tym przypadku
wartości podciśnienia są o wiele niższe od tych używanych rutynowo. Można również
profilaktycznie zakładać opatrunki podciśnieniowe w przypadkach, gdy istnieje duże
XIII Konferencja Naukowa Majówka Młodych Biomechaników im. prof. Dagmary Tejszerskiej
s. 12
prawdopodobieństwo nieprawidłowego przebiegu procesu gojenia rany. W stanach ostrych w
krwawiących ranach również można założyć opatrunek podciśnieniowy. Takie działanie
tamuje krwawienie, oczyszcza ranę i daje chirurgowi czas na zastanowienie się nad dalszą
strategia postepowania. Kolejną jednostką chorobową, w której terapia podciśnieniowa
znajduje zastosowanie jest leczenie martwiczego zapalenia powięzi. Oparzenia zaopatrywane
przeszczepem goją się szybciej w opatrunku próżniowym. Najnowszą metodą leczenia i
profilaktyki rozejścia się zespoleń jelitowych jest Endovac, czyli wykorzystanie specjalnie
skonstruowanej końcówki do terapii podciśnieniowej umieszczanej w świetle przewodu
pokarmowego. Terapia ta pomimo braku pełnej szczelności układu jest bardzo skuteczna [5].
Nowoczesne urządzenia NPWT dają możliwość jednoczesnego stosowania drenażu
płuczącego ranę, a w przyszłości będą wspomagane w terapię tlenową. Firmy produkujące
sprzęt do terapii podciśnieniowej prześcigają się w miniaturyzacji urządzeń, które już w chwili
obecnej są dostępne na rynku do terapii ambulatoryjnej. Takie urządzenia oczywiście nie są
tak wydajne jak te stacjonarne, lecz mieszczą się pacjentowi w kieszeni.
Celem pracy jest szczegółowy opis nowoczesnych technik terapii podciśnieniowej
stosowanych w leczeniu ran wzbogacony w prezentację przypadków pacjentów leczonych w
Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka na Oddziale Chirurgii i Urologii.
LITERATURA
[1] Banasiewicz T., Zieliński M.: „Terapia podciśnieniowa ran.”, Wyd. 1. Poznań, Termedia
Wydawnictwo Medyczne, 2015
[2] Listewnik MJ, Sielicki P, Mokrzycki K.: “The Use of Vacuum-Assisted Closure in
Purulent Complications and Difficult-To-Heal Wounds in Cardiac Surgery”. Adv Clin
Exp Med, Jul-Aug;24(4), 2015, s.643-50.
[3] Stoffan AP., Ricca R., Lien C.: “Use of negative pressure wound therapy for abdominal
wounds in neonates and infants.” J Pediatr Surg., Aug;47(8), 2014, s. 1555-9.
[4] Gutierrez IM, Gollin G.:”Negative pressure wound therapy for children with an open
abdomen”, Langenbecks Arch Surg. Dec;397(8), 2012, s.1353-7.
[5] Loske G, Schorsch T, Dahm C.: “Iatrogenic perforation of esophagus successfully treated
with Endoscopic Vacuum Therapy (EVT)”. Endosc Int Open. Dec, 2015, s.E547-51.