tabela wzorów fizycznych
Transkrypt
tabela wzorów fizycznych
TABELA WZORÓW FIZYCZNYCH WIELKOŚĆ FIZYCZNA CIĘśAR (SIŁA GRAWITACJI) SYMBOL Fc JEDNOSTKA 1N F = m⋅g m- masa ciała g- przyspieszenie grawitacyjne niuton SIŁA WYPORU WZÓR Fw 1N m N = 10 2 kg s Fw = ρ ⋅ g ⋅ V ρ ρ -gęstość cieczy kg m3 ki log ram metr szescienny CIŚNIENIE p 1 Pa paskal 1N 1Pa= 2 1m CISNIENIE HYDROSTATYCZNE (CIŚNIENIE CIECZY) p PRĘDKOŚĆ v 1 Pa ρ= m V m- masa substancji V-objętość substancji p= F S F- siła nacisku(parcie) S- pole powierzchni p = ρ ⋅ g ⋅h ρ - gęstość cieczy g- przyspieszenie ziemskie h- wysokość słupa cieczy m s metr sekunda v= s t DŁUGOŚĆ FALI s λ m metr m metr Pozwala obliczyć wartość siły wyporu działającej na ciało o objętości V całkowicie zanurzone w cieczy o gęstości ρ. Pozwala obliczyć gęstość ciała o masie m i objętości V. Pozwala obliczyć ciśnienie na powierzchni S, gdy znana jest wartość siły działającej równomiernie na tę powierzchnię. Pozwala obliczyć ciśnienie panujące w cieczy o gęstości ρ na głębokości h. Pozwala obliczyć szybkość ciała w ruchu jednostajnym s- droga t- czas v = a ⋅t a- przyspieszenie DROGA Pozwala obliczyć wartość cięŜaru ciała o masie m. g ≈ 10 V - objętość zanurzonego ciała GĘSTOŚĆ SUBSTANCJI ZASTOSOWANIE s = v⋅t Pozwala obliczyć szybkość w ruchu jednostajnie przyspieszonym Pozwala obliczyć drogę, jaką pokonuje ciało poruszające się ze stałą szybkością v w czasie t. a ⋅t2 s= 2 Pozwala obliczyć drogę, jaką pokonuje ciało poruszające się ze stałym przyspieszeniem a w czasie t. s = 2π r Pozwala obliczyć drogę w ruchu jednostajnym po okręgu promieniu r. v λ = v ⋅ T lub λ = f v- prędkość fali Pozwala obliczyć długość fali rozchodzącej się z szybkością v, gdy znamy jej okres T lub częstotliwość f fali. T- okres f- częstotliwość CZĘSTOTLIWOŚĆ f 1 Hz herc f = 1Hz= PRZYSPIESZENIE a 1 s Pozwala obliczyć częstotliwość drgań, gdy znamy czas jednego drgania (czyli okres T). 1 T T- okres Pozwala obliczyć wartość przyspieszenia w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym. a) z definicji m s2 a= metr sekunda kwadrat ∆v ∆t a - wektor przyspieszenia ∆v - przyrost prędkości ∆t - przyrost czasu b) z II zasady dynamiki Newtona a= PĘD CIAŁA PRACA F m p = m⋅v Pozwala obliczyć wartość pędu ciała o masie m, poruszającego się z szybkością v. p kg ⋅ W 1J dŜul a) mechaniczna 1J = 1N ⋅ m F- siła s- droga 1J dŜul b) prądu elektrycznego m s Pozwala obliczyć wartość przyspieszenia ciała o masie m, jeśli znamy wypadkową siłę działającą na to ciało. m- masa ciała v- prędkość ciała Pozwala obliczyć pracę w przypadku,gdy stała siła działa zgodnie z przemieszczeniem. W = F ⋅s 1J = 1V ⋅ 1A ⋅ 1s Pozwala obliczyć pracę prądu elektrycznego wykonaną w czasie t. W = U ⋅ I ⋅ t teŜ W = P ⋅ t U- napięcie prądu elektrycznego I- natęŜenie prądu elektrycznego t- czas MOC a) m P 1W wat 1W= Pozwala obliczyć moc urządzenia. a) mechaniczna 1J 1s W P= t W- praca t- czas 1W wat b) prądu elektrycznego 1W=1V⋅1A U- napięcie prądu elektrycznego I- natęŜenie prądu elektrycznego P= U ⋅I teŜ W P= t Pozwala obliczyć moc prądu. ENERGIA E IJ a) kinetyczna m ⋅ v2 Ek = 2 E k - energia kinetyczna Pozwala obliczyć energię kinetyczną ciała o masie m poruszającego się z szybkością v. m- masa ciała v- prędkość ciała b) potencjalna grawitacji EP = m ⋅ g ⋅ h E P - energia potencjalna Pozwala obliczyć energię potencjalną ciała na wysokości h nad wybranym poziomem. m- masa g- przyspieszenie grawitacyjne h- wysokość na jakiej ciało się znajduje czasami wzór ma postać ∆ E P =m ⋅ g ⋅ ∆h h2 E P2 h1 E ∆EP = EP1 − EP2 P1 ∆h = h2 −h1 ziemia c) wewnętrzna EW = Q + W Q- ciepło W- prace dostarczone do układu (I zasada termodynamiki) CIEPŁO lub CIEPŁO WŁAŚCIWE NATĘśENIE PRĄDU ELEKTRYCZNEGO Q I 1J Q = m ⋅ c ⋅ ∆T 1J 1kg ⋅ 1K 1J 1kg ⋅ 1°C c= OPÓR ELEKTRYCZNY (REZYSTANCJA) R Q- ciepło m- masa c- ciepło właściwe ∆T - przyrost temperatury 1A amper 1A= 1C 1s lub 1A = 1Ω om 1Ω= I= 1V 1Ω q t lub I = U R q- ilość ładunku elektrycznego t- czas przepływu ładunku U- napięcie prądu elektrycznego R- opór elektryczny(rezystancja) R= 1V 1A Q m ⋅ ∆T U I Pozwala obliczyć przyrost energii wewnętrznej ciała, któremu dostarczono ilość ciepła Q i nad którym wykonano pracę W. Pozwala obliczyć ilość ciepła pobranego lub oddanego przez ciało o masie m wykonane z substancji o cieple właściwym c przy ogrzaniu (ochłodzeniu) o ∆T . Pozwala obliczyć natęŜenie prądu, gdy znamy ładunek q przepływający przez poprzeczny przekrój przewodnika w czasie t. Pozwala obliczyć opór przewodnika, gdy jest znane napięcie U i natęŜenie prądu I płynącego w tym przewodniku. NAPIĘCIE PRĄDU ELEKTRYCZNEGO U 1V wolt 1V= OPÓR ZASTĘPCZY Rz 1J 1C 1Ω om U= W q U = I ⋅ R ← z prawa Ohma Pozwala obliczyć napięcie między dwoma punktami pola elektrostatycznego, gdy znamy pracę wykonaną przy przemieszczeniu ładunku q między tymi punktami. a) szeregowo Pozwala obliczyć opór zastępczy odbiorników połączonych szeregowo Rz = R1 + R2 + … b) równolegle 1 1 1 = + + ... RZ R1 R2 TRANSFORMATOR - ZALEśNOŚĆ U W nw = UP np U W - napięcie prądu elektrycznego n w - liczba zwojów SPRAWNOŚĆ URZĄDZENIA η ZDOLNOŚĆ SKUPIAJĄCA SOCZEWKI Z ZAMIANA STOPNI CELSJUSZA NA KELWINY η= 1D dioptria 1D = T 1K 1 m Wwykonana WwoŜoŜo 1 Z= f ⋅ 100% Pozwala (po przekształceniu) obliczyć opór zastępczy odbiorników połączonych równolegle. WyraŜa związek między liczbą zwojów w uzwojeniu pierwotnym (np) i wtórnym (nw) transformatora i maksymalnym napięciem na końcach zwojnic. Pozwala obliczyć sprawność urządzenia. Pozwala obliczyć zdolność skupiającą soczewki. f -ogniskowa T = t + 273 T – temperatura w oC Pozwala temperaturę t zapisaną w stopniach Celsjusza wyrazić w kelwinach.