IRR - Jakub Górka
Transkrypt
IRR - Jakub Górka
System finansowy gospodarki Zajęcia nr 7 Krzywa rentowności, zadania (mat. fin.), marża w handlu, NPV i IRR, Ustawa o kredycie konsumenckim, funkcje finansowe Excela Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Krzywa rentowności (dochodowości) Yield Curve Krzywa ta jest graficznym przedstawieniem związku między wysokością stawek procentowych a różnymi przedziałami czasu (przy założeniu ceteris paribus – inne czynniki bez zmian, np. bonitet dłużnika). Innymi słowy yield curve prezentuje terminową strukturę stóp procentowych dla instrumentów finansowych z tej samej grupy ryzyka (np. obligacji emitowanych przez tego samego emitenta) Przykłady: krzywa dochodowości dla obligacji skarbowych, obligacji PKN Orlen itp. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 1 Krzywa rentowności (przebieg normalny) Short borrowing (krótkie finansowanie) r (stopa procentowa) Long lending (długie inwestowanie) Problemy: t (czas) Brak oczekiwanych zmian stóp procentowych banku centralnego lub ich wzrost. Ryzyko utraty płynności; Ryzyko wzrostu stóp procentowych. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Inwersyjna (odwrotna) krzywa dochodowości Short lending (krótkie inwestowanie) r (stopa procentowa) Long borrowing (długie finansowanie) Problemy: Ryzyko nadpłynności; t (czas) Oczekiwany spadek stóp procentowych banku centralnego. Ryzyko spadku stóp procentowych. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 2 Zadania (matematyka finansowa) Zadanie 1 Mamy do wyboru dwa miesięczne kredyty. Pierwszy jest oprocentowany wg stopy 9%. Drugi nie posiada kosztów odsetkowych, należy jedynie zapłacić za jego udzielenie prowizję w wysokości 0,8%. Która oferta jest korzystniejsza? Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Zadanie 2 Po ilu latach potroi się złożony w banku kapitał, jeśli roczna stopa wynosi 14%. Zadanie 3 Czy lepiej założyć w banku lokatę w wysokości 500 zł na procent prosty, czy składany, jeśli chcemy po 3 latach uzyskać 680 zł. Proszę policzyć roczne stopy procentowe dla procentu prostego i składanego, a następnie odpowiedzieć na pytanie. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 3 Marża w handlu Marża może być liczona od cen netto (doliczana do ceny) oraz od cen brutto (odliczana od ceny). W sensie bezwzględnym (absolutnym) jest to ta sama wielkość, nie jest natomiast w sensie względnym (procentowym). Licząc marżę (narzut) od cen netto, stosujemy rachunek "od stu" (narzuty, podwyżki cenowe, naliczanie podatku VAT, podatku akcyzowego itp.); Licząc marżę od cen brutto, stosujemy rachunek "w stu". Rabaty i przeceny towaru liczymy od cen brutto (rachunek "w stu"). Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Zadanie 1 Cena netto towaru wyniosła 200 zł, a cena brutto 250 zł. Proszę policzyć marżę w złotych oraz marżę w procentach od ceny netto i brutto (można liczyć ze wzorów lub z proporcji). W złotych: marża = 50 zł. W procentach: marża liczona od ceny brutto = (250 – 200) / 250 = 0,2 = 20% marża liczona od ceny netto = (250 – 200) / 200 = 0,25 = 25% Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 4 Zadanie 2 Koszt wyprodukowania pewnego dobra wyniósł 100 zł. Producent wyznaczył cenę dobra, dodając narzut w wysokości 10% oraz podatek VAT w wysokości 22%. Ile wyniosła cena dobra? K n K 0 (1 i1 ) (1 i2 ) K n 100 1,11,22 134,2 zł Zadanie 3 Jeżeli cena dobra z podatkiem VAT 22% wyniosła 200 zł, to jaką stopę dyskontową należy zastosować, by otrzymać cenę netto? K n K 0 (1 i ) K 0 Kn 1 i 200 163,93 1,22 200 163,93 36,07 K0 36,07 0,1803 18,03% 200 Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Wartość bieżąca netto NPV (Net Present Value) Wartość bieżąca netto (NPV) mierzy nadwyżkę sumy zdyskontowanych wpływów nad sumą zdyskontowanych wydatków. Liczona jest według wzoru: NPV I 0 CFn CF1 CF2 2 1 r (1 r ) (1 r ) n n Gdzie: n CFi CFi i i i 1 (1 r ) i 0 (1 r ) NPV I 0 CFi – wielkość wolnej gotówki w i-tym okresie (przepływ pieniężny i-tego okresu); r – stopa dyskontowa w okresie; I0 – początkowe wydatki inwestycyjne; n – okres eksploatacji inwestycji. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 5 Przykład Przedsiębiorstwo produkcyjne X zamierza dokonać inwestycji, która wg planów powinna przynieść następujące przepływy pieniężne: wydatek początkowy 10 000 zł, w pierwszym roku wpływy w wysokości 5 000 zł, w drugim 6 000 zł, a w trzecim 7 000 zł. Ze względu na fakt, że przewiduje się, iż ryzyko prowadzonej działalności będzie się zmniejszało, przedsiębiorstwo przyjęło malejące stopy dyskontowe (w roku pierwszym – 10%, w drugim – 8% oraz w trzecim 6%. Czy inwestycja jest rentowna? CF0=-10 000, CF1=5 000, CF2=6 000, CF3=7 000 r1=0,1, r2=0,08, r3=0,06 5000 6000 7000 (1 0,1) (1 0,1)(1 0,08) (1 0,1)(1 0,08)(1 0,06) NPV 10000 4545,45 5050,5 5558,73 5154,68 NPV 10000 Odp. Wartość bieżąca netto (NPV) wyniosła 5154,68 zł, więc inwestycja jest rentowna. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Wewnętrzna stopa zwrotu IRR (Internal Rate of Return) Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) jest to taka stopa dyskontowa, dla której wartość bieżąca netto (NPV) jest równa zero. IRR oznacza średnią stopę zwrotu z inwestycji w jednym okresie. Jeśli inwestycja jest realizowana w okresach rocznych, IRR będzie wówczas średnią roczną stopą zwrotu z inwestycji. r=IRR 0 I0 CFn CF1 CF2 1 r (1 r ) 2 (1 r ) n n n CFi CFi 0 I0 i i i 1 (1 IRR ) i 0 (1 IRR ) Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 6 Przykład Inwestycja ma w planach przynieść następujące przepływy pieniężne w kolejnych latach: CF0=-100, CF1=70, CF2=80, CF3=90. Koszt kapitału wycenia się na 30% rocznie. Czy inwestycja jest rentowna? 70 80 90 (1 IRR ) (1 IRR ) 2 (1 IRR )3 IRR 0,57 57% 0 100 IRR 57% -100 70 80 90 Odp. IRR (średnia roczna stopa zwrotu z inwestycji) wyniosła 57% i jest wyższa o 27 punktów procentowych od rocznego kosztu kapitału na poziomie 30%. Inwestycja jest zatem rentowna. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Ustawa o kredycie konsumenckim (zagadnienie stopy efektywnej) Ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 126, poz. 715) z późniejszymi zmianami. Definicja umowy o kredyt konsumencki (art. 3 Ustawy); Całkowity koszt kredytu, całkowita kwota kredytu, rzeczywista roczna stopa procentowa (odpowiednio art. 5, ust. 6, 8 i 11 Ustawy); Wzór na obliczenie rzeczywistej rocznej stopy procentowej (załącznik 4 do Ustawy). Ustawa Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 7 Case firmy "Rapida" Pożyczka Rapida oferuje niepowtarzalne korzyści. Przykładowe oferty: Kwota kredytu netto (zł) Wysokość raty (zł) Liczba miesięcznych rat Oprocentowanie 3000 366,87 12 12% 5000 325,69 24 11% 7000 320,82 36 10% Oblicz rzeczywiste oprocentowanie pożyczek. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW Praca domowa Przerobić zadania z rozdziału III z książki Profesora; Zapoznać się z funkcjami finansowymi Excela oraz Ustawą o kredycie konsumenckim. Sporządzić aktualną krzywą dochodowości dla polskich obligacji skarbowych. Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 8 Dziękuję za uwagę Jakub Górka Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych WZ UW 9