Rodzina mimo wszystko - o złych doświadczeniach

RODZINA MIMO WSZYSTKO
– O ZŁYCH DOŚWIADCZENIACH
i DOBRYCH PROGNOZACH
Beata Kolska - Lach
KRYZYS RODZINY
 rosnąca liczba dzieci wychowujących się w
rodzinach niepełnych i zrekonstruowanych
 rosnąca liczba orzekanych rozwodów:
- 2000 r. : 43.000
- 2006 r. : 56.000
- 2007 r. : 66.000
- 2011 r.: 70.000
ODSETEK DZIECI WYCHOWYWANYCH
W RODZINACH NIEPEŁNYCH
KRAJ
ROK
Odsetek
dzieci
ROK
Odsetek Dynamika
dzieci
Australia
1996
16,30%
2006
19,00%
16,60%
Kanada
2000
21,30%
2005
22,50%
5,60%
Francja
1991
8,90%
2001
13,30%
49, 40%
Norwegia
2001
23,20%
2007
25,40%
9,50%
Hiszpania
2001
8,30%
2007
14,90%
79,50%
Niemcy
1995
28,40%
2005
30,90%
8,80%
Wielka Brytania
2001
22,90%
2004
24,00%
4.80%
Źródło: The National Marriage Project, Rutgers, The State University of New
Jersey
„Masz już dość małżeńskiej monotonii i wypełniania uciążliwych
rodzinnych obowiązków? Odczuwasz potrzebę wolności? Wybierz się
na III Targi Rozwodowe do hotelu Qubus w Krakowie 26 kwietnia.
Obecne na imprezie firmy zapewnią ci pełen wachlarz usług
niezbędnych przed, w trakcie i po rozwodzie. Będą więc obecne firmy
detektywistyczne (zbieranie dowodów niewierności współmałżonka),
badające DNA (sprawdzające, czy dzieci są rzeczywiście nasze),
kancelarie prawnicze (pilnujące, aby rozwód przebiegał szybko i
sprawnie i abyśmy przy tej okazji za dużo nie stracili). Natomiast
miękkie lądowanie po rozstaniu mają zapewnić psychologowie (jak
poradzić sobie z traumą rozwodu), deweloperzy (gdzie rozpocząć
nowe życie) oraz podróży (jak ukoić ból po rozstaniu).”
Jak się rozwieść to tylko w Krakowie (ogłoszenie), Rzeczpospolita, 24.04. 2009
STOSUNEK POLAKÓW DO ROZWODÓW
 62% nie popiera rozwodów, ale dopuszcza je w
pewnych sytuacjach
 15% - zdecydowani przeciwnicy rozwodów, bez
względu na sytuację
 20% - zwolennicy rozwodów, uważają, że jeśli
oboje małżonkowie zdecydują się na rozwód, nie
powinni mieć ku temu żadnych przeszkód.
Źródło: CBOS, Stosunek Polaków do rozwodów. Komunikat
z badań, Warszawa 2008:
SYTUACJA EMOCJONALNA DZIECKA
 Zaburzenie poczucia bezpieczeństwa
 Przerażenie, dezorientacja, rozpacz
 Obawa przed odejściem drugiego rodzica
 Konflikt lojalności
 Tłumienie przeżywanych uczuć i potrzeb
 Chronienie rodzica
 Dążenie do koalicji z rodzicem „opuszczonym”
 Wstyd
SYTUACJA EMOCJONALNA DZIECKA
 Obwinianie siebie za odejście rodzica
 Odreagowywanie napięć agresją
 Odrzucenie drugiego rodzica
 Poczucie smutku, złości, żalu, gniewu
 Osamotnienie
 Potrzeba kontroli sytuacji, poczucie bezsiły
 Próby manipulowania rodzicami
 Obawa o własne związki w przyszłości
DWA ŚWIATY DZIECKA
DWA ŚWIATY DZIECKA
SYTUACJA EMOCJONALNA DZIECKA
„Wczoraj się bawiłam w układanki.
I pomyślałam, że nasza rodzina to takie
puzzle - każdy z nas to taka jedna część.
I gdyby ktoś odszedł i by odpadł jeden puzzel
to nie byłaby rodzina.”
OCHRONA WIĘZI EMOCJONALNYCH DZIECKA
Cele podejmowanych działań :
•
zminimalizowanie kosztów emocjonalnych
ponoszonych przez dzieci
•
wyłączenie dziecka z konfliktu rodziców
OCHRONA WIĘZI EMOCJONALNYCH DZIECKA
 udzielenie rodzicom pomocy i wsparcia, tak
by potrafili wypracować optymalny sposób
sprawowania dalszej opieki nad dzieckiem
• zapobieganie zerwaniu więzi emocjonal.
dziecka z tym rodzicem, który nie sprawuje
bezpośredniej pieczy , a w sytuacjach,
w których doszło do jej osłabienia lub
zerwania podejmowanie prób jej
rekonstrukcji
KODEKS RODZINNO- OPIEKUŃCZY
Art. 107. § 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje
obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd
opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka
określić sposób jej wykonywania.
KODEKS RODZINNO- OPIEKUŃCZY
§ 2. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej
jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską
drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w
stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę
rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne
z dobrem dziecka porozumienie o sposobie
wykonywania
władzy
rodzicielskiej
i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, i jest
zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach
dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie,
chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
DZIAŁANIA POŻĄDANE Z PUNKTU WIDZENIA
DOBRA DZIECKA
- próba rozwiązywania konfliktów przez
mediację
- sprawowanie WSPÓLNEJ opieki, zamiast
walki
o wyłączność
- dążenie do zapewnienia dziecku
stabilności
- podejmowanie działań zmierzających do
przepracowania złości i żalu wobec
partnera
DZIAŁANIA POŻĄDANE Z PUNKTU WIDZENIA
DOBRA DZIECKA
- budowanie dziecku środowiska
emocjonalnego, w którym może nadal
kochać drugiego rodzica i spędzać z nim
czas
- dbanie o dobre relacje z rodziną byłego
partnera
- zachęcanie dziecka do pamiętania
o świętach drugiego rodzica
- unikanie kłótni przy dziecku
DZIAŁANIA POŻĄDANE Z PUNKTU WIDZENIA
DOBRA DZIECKA
- wspólne uczestniczenie w wywiadówkach,
imprezach szkolnych itp.
- uwzględnianie prawa drugiego rodzica do
współdecydowania o opiece medycznej
i kontaktu z lekarzami dziecka
- unikanie komunikacji przez dziecko
- dbanie o stosowanie w obu domach
podobnych reguł
ZAGROŻENIA
1. Przedkładanie własnych potrzeb nad
potrzeby dziecka
„(…)Prawem każdego dziecka jest, by miało poczucie
bezpieczeństwa, poczucie, że jest dla każdego z rodziców
kimś ważnym. (…) Dziecko, które żyje w poczuciu, że ma
jednego z rodziców bliższego sobie , a drugiego dalszego
nie jest szczęśliwe i jego psychika nie rozwija się
prawidłowo. Ograniczenie kontaktów przez Sąd z
jednym z rodziców musi być wyjątkowe. Kontakty mogą
być ograniczane jedynie z uwagi na dobro dziecka i
tylko wtedy, gdy kontaktowanie się z rodzicem może
temu dobru zagrażać(…)”.
PRAWO CZY OBOWIĄZEK DZIECKA
„ (…)Obowiązkiem Sądu jest, by zapewnić dziecku prawo do
kontaktów z obojgiem rodziców (…)Postanowienie Sądu
nie może ograniczać tego fundamentalnego prawa
dziecka(…)”.
„(…)dziewczynka ma już siedem lat, potrafi
wyartykułować swoje potrzeby i sprzeciwić się temu,
czego nie chce (…)”
ZAGROŻENIA
 2. Oczekiwanie, że dziecko w pełni
zaakceptuje decyzje i wybory życiowe rodzica
 3. Obciążanie dziecka troską i
odpowiedzialnością za stan psychiczny
rodzica
 4. Oczekiwanie, że dziecko JAKOŚ to
przeżyje, JAKOŚ przez to przebrnie (myślenie
życzeniowe, spostrzeganie wybiórcze
potwierdzające przekonanie o dobrym/złym
stanie emocjonalnym dziecka)
DYLEMATY
 Dobry rozwód lepszy niż złe małżeństwo?
 Czasem lepszy przykry koniec niż przykrości bez
końca?
 Dlaczego dziecko ma płacić cenę naszych złych
wyborów?
PRZECIW ROZPACZY
 Zapanowanie nad chaosem
 Bycie przygotowanym na huśtawkę nastrojów





dziecka
Rozumienie podłoża niezrozumiałych zachowań
dziecka (fizyczne „przyklejenie!)
Cierpliwość
Dodatkowa pomoc w nauce
Przyzwolenie i akceptacja dla ujawnianych przez
dziecko uczuć
Pomoc w oswojeniu się ze stratą
ZANIM…
 Zachęcanie do przyjrzenia i i zmierzenia się z




problemami
Naturalne wsparcie
Realistyczne przedstawienie zagrożeń
Obalanie stereotypów – każda rodzina jest inna
Specjalistyczna pomoc