Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową a podatek
VAT
Ponieważ od niedawna jednoosobowa działalność gospodarcza może zostać przekształcona
w spółkę kapitałową, pojawiają się istotne dla przedsiębiorcy prowadzącego taką działalność
pytania o skutki takiego przekształcenia w zakresie podatku od towarów i usług VAT.
W szczególności istotny staje się problem czy spółka po przekształceniu ma prawo do rozliczenia
podatku naliczonego na podstawie faktur wystawionych jeszcze dla osoby fizycznej, a także co się
dzieje w razie konieczności dokonania korekty faktury VAT.
Stan faktyczny
Z uwagi na fakt, że do chwili obecnej nie zostało wydanych zbyt wiele interpretacji w tym zakresie,
odnotować należy wydaną w dniu 6 września 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
interpretację podatkową w sprawie o sygn. IPPP2/443-646/12-2/MM. W interpretacji tej Organ
odniósł się właśnie do rozliczeń podatkowych na gruncie podatku od towarów i usług przy
przekształceniu działalności osoby fizycznej w spółkę kapitałową.
Przedmiotem przywołanej interpretacji indywidualnej była sytuacja, w której już po rejestracji
przekształcenia taka spółka kapitałowa otrzymała towary, materiały i usługi, których zakupu dokonał
jeszcze przedsiębiorca będący osobą fizyczną, na niego też wystawione były faktury za te towary.
Tym samym w w/w fakturach, jako nabywca został wskazany podmiot przekształcany (osoba
fizyczna), który zamówił towary i usługi przed przekształceniem, a jednostką otrzymującą i opłacającą
faktury, już po przekształceniu, był podmiot przekształcony - spółka. Podkreślenia wymaga również,
że spółka kapitałowa w badanym wypadku wykorzystywała w/w towary i usługi w swojej działalności
gospodarczej – kontynuowanej po zamawiającym w/w towary i usługi.
W związku z powyższym spółka po przekształceniu wystąpiła z zapytaniem czy ma ona w tym
przypadku prawo do rozliczenia podatku naliczonego na podstawie przedmiotowych faktur oraz,
czy powinna dokonać korekty faktur za pomocą „not korygujących”?
Co na to Dyrektor Izby Skarbowej?
W odpowiedzi na postawione przez spółkę kapitałową, powstałą z przekształcenia jednoosobowej
działalności pytanie, organ podatkowy jasno stwierdził, że „sukcesję praw na gruncie prawa
podatkowego można wywodzić z normy prawnej wyrażonej w art. 584 ² KSH, który to przepis
wyłącza jedynie brak przejścia na spółkę kapitałową ulg podatkowych”. W konsekwencji organ
uznał, że skoro prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT
nie jest ulgą podatkową, to wobec przyjętej sukcesji praw „spółka kapitałowa powstała w wyniku
przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną ma prawo do odliczenia podatku
GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SP.P.
naliczonego z faktur wystawionych na przedsiębiorcę przekształcanego (osobę fizyczną)
dokumentujących nabycie towarów i usług wystawionych i dostarczonych Spółce po dacie
przekształcenia”.
Organ wprost – słusznie skądinąd – stwierdził, że „w sensie prawnym nastąpiła jedynie zmiana
formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej, która na gruncie ustawy o VAT w zakresie
prawa do odliczenia podatku naliczonego wywołuje sukcesję tych praw”.
A co z korektą faktury VAT ?
Możliwa jest sytuacja, w której po dacie przekształcenia spółka kapitałowa otrzyma fakturę VAT
dokumentującą dostawę towarów, która ma miejsce już po rejestracji przekształcenia. W fakturze tej
jednak jako nabywający wskazana zostałaby osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność
gospodarczą. W takiej sytuacji powstaje pytanie czy spółka przekształcana mogłaby dokonać ich
korekty?
We wskazanej wyżej interpretacji z dnia 6 września 2012 r. organ podatkowy udziela odpowiedzi
twierdzącej. Zgodnie ze stanowiskiem organu podatkowego spółka kapitałowa w związku z błędnym
oznaczeniem nabywcy towaru lub usług w w/w fakturach, powinna dokonać ich korekty. Jak, bowiem
podniósł Organ „w sytuacji otrzymania przez Wnioskodawcę (spółka kapitałowa) po dacie
przekształcenia faktur VAT dokumentujących dostawę towarów i świadczenie usług wykonanych po
dacie przekształcenia, gdzie jako nabywca na fakturach wskazany był podmiot przekształcany (osoba
fizyczna), Wnioskodawca winien dokonać skorygowania tych faktur w drodze wystawienia noty
korygującej w zakresie nabywcy. Faktury wystawione zostały bowiem na podmiot już nieistniejący, a
faktycznym nabywcą jest już Wnioskodawca jako następca podatkowy w zakresie prawa do
odliczenia podatku naliczonego zawartego w nabytych fakturach VAT.”
Jak ocenić stanowisko organów podatkowych?
Twierdzenia Dyrektora Izby Skarbowej w pełni zasługują na aprobatę. Jak podkreśla się w
orzecznictwie sądów administracyjnych i w doktrynie prawniczej prawo do odliczenia podatku
naliczonego nie jest ulgą podatkową, lecz elementem konstrukcyjnym podatku od towarów i usług.
Potwierdza to jedna z najświeższych interpretacji podatkowych dotycząca tej kwestii tj. interpretacja
podatkowa z dnia 15 marca 2012 r., w sprawie o sygn. ILPP2/443-1662/11-5/MN, w której wskazano,
że „prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie
może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie
jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo.”
Powołana wyżej interpretacja z dnia 6 września 2012 r. wychodzi zatem naprzeciw oczekiwaniom
obrotu. Jak bowiem widać, organy podatkowe w pełni aprobują stanowisko pozwalające na
rozliczenie przez spółkę kapitałową podatku naliczonego z faktur, w których jako nabywca oznaczony
został przedsiębiorca – osoba fizyczna. Wskazują natomiast na powinność spółki kapitałowej
dokonania korekty takich faktur w drodze „not korygujących”.
Autor: Teresa Nowicka, aplikant radcowski, Kancelaria GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – adwokaci
i radcowie prawni sp.p.
Małgorzata Gach, radca prawny i doradca podatkowy, partner w Kancelarii GACH, HULIST, MIZIŃSKA,
WAWER – adwokaci i radcowie prawni sp.p.(www.ghmw.pl)
GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SP.P.
Jeśli byliby Państwo zainteresowani przeanalizowaniem tej kwestii prosimy o kontakt
z naszymi ekspertami.
Osoby kontaktowe:
Małgorzata Gach, radca prawny i doradca podatkowy
partner w kancelarii „Gach Hulist Mizińska Wawer - adwokaci i radcowie prawni” sp.p.
+48 668 017 219
e-mail: [email protected]