KONKURS POLONISTYCZNY dla uczniów gimnazjum

KONKURS POLONISTYCZNY
dla uczniów gimnazjum
Powodzenia!
CZĘŚĆ I
Zadanie 1.
Poniższy tekst został pozbawiony przecinków. Wstaw je.
Czy krytykom należy wierzyć? Choć nie jest to może najważniejsze formułują oni
jednak pewne oceny które dla widza stanowić mogą podstawę wyboru repertuaru. Dobrze
znaleźć sobie kogoś komu się ufa kto poszukuje w kinie i nam bliskich wartości. Mój
przyjaciel świetny krytyk prowadził kiedyś w popularnym piśmie stałą rubrykę doradzającą
czytelnikom jaki film trzeba koniecznie obejrzeć a jaki omijać z daleka. Któregoś dnia spotkał
kolegę który podziękował mu za to że nigdy się jeszcze nie zawiódł na jego radach. Gdy się
rozstawali ten powiedział: – Kiedy coś polecasz mogę być pewny że to nudziarstwo gdy
odradzasz w te pędy kupuję bilet.
Relacje między dziennikarzami i krytykami a twórcami nigdy nie były najlepsze.
Dotyczy to zresztą nie tylko filmu ale właśnie w filmie bywają one szczególnie nerwowe.
Istnieją jednak wyjątki ale kto stworzył coś własnego w co włożył cząstkę samego siebie
zrozumie czym jest opinia mędrka który rości sobie prawo do oceny i jednym zdaniem potrafi
odebrać i mnie i mojemu dziełu rację istnienia rację która dla mnie jest przecież oczywista.
Andrzej Werner, To jest kino (fragment)
Zadanie 2.
Od rzeczownika korespondencja utwórz:
a) przymiotnik - ……………………………………………………………………………
b) czasownik - ……………………………………………………………………………..
Zadanie 3.
Zastąp synonimem podkreślony wyraz.
Informację o premierze nowego filmu Tomasza Bagińskiego rozpowszechnił miesięcznik
Film.
…………………………………………………………………………………………………...
Zadanie 4.
W wierszu Nienawiść zostały podkreślone dwa fragmenty. W kontekście utworu
wyjaśnij ich metaforyczne znaczenie.
a) dobrze się trzyma / w naszym stuleciu nienawiść
………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………..
b) Ile stronic historii ponumerowała.
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
Wisława Szymborska, Nienawiść
Spójrzcie, jaka wciąż sprawna,
jak dobrze się trzyma
w naszym stuleciu nienawiść.
Jak lekko bierze wysokie przeszkody.
Jakie to łatwe dla niej – skoczyć, dopaść.
Nie jest jak inne uczucia.
Starsza i młodsza od nich równocześnie.
Sama rodzi przyczyny,
które ją budzą do życia.
Jeśli zasypia, to nigdy snem wiecznym.
Bezsenność nie odbiera jej sił, ale dodaje.
Religia nie religia –
byle przyklęknąć na starcie.
Ojczyzna nie ojczyzna –
byle się zerwać do biegu.
Niezła i sprawiedliwość na początek.
Potem już pędzi sama.
Nienawiść. Nienawiść.
Twarz jej wykrzywia grymas
ekstazy miłosnej.
(…)
Zdolna, pojętna, bardzo pracowita.
Czy trzeba mówić ile ułożyła pieśni.
Ile stronic historii ponumerowała.
Ile dywanów z ludzi porozpościerała
na ilu placach, stadionach.
(…)
Do nowych zadań w każdej chwili gotowa.
Jeżeli musi poczekać, poczeka.
Mówią, że ślepa. Ślepa?
Ma bystre oczy snajpera
i śmiało patrzy w przyszłość
- ona jedna.
Zadanie 5.
Podaj antonim wyrazu nienawiść.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 6.
Podaj, w formie równoważników zdań, trzy przykłady obecności nienawiści we
współczesnym świecie.
a)…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
b) ………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………...
c)…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………...
Zadanie 7.
Wypisz z ostatniej strofy wiersza dowolny środek stylistyczny i nazwij go. Określ jego
funkcję.
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
Zadanie 8.
Uzupełnij brakujące części związków frazeologicznych:
a) ……………….. jak wilk, ………………. jak w psiarni, ………………..jak Salomon;
b) Głupi jak………………., cicho jak………………., słodki jak………………. .
Zadanie 9.
Wyjaśnij, na czym polega poniższy żart.
- Jakie są cele rządu? – zapytał dziennikarz pewnego ministra.
- Cele jak cele - odpowiedział minister – wygodne, widne i słoneczne.
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
Zadanie 10.
Oto zapis dialogu z filmu obyczajowego dla młodych widzów. Zamień wyróżnione słowa na
wyrazy charakterystyczne dla języka literackiego (pisanego).
- Cześć Maryśka! Wiesz, że b o m b o w o wyglądasz?!
- E, nic specjalnego.
- S z p a n u j e s z dziś, czy co?
- S p o k o! S t a r z y przyjechali z Grecji i przywieźli mi k a s ę.
- Teraz k u m a m! Ale, jak ciebie zobaczyłam, nie wiedziałam, c o j e s t g r a n e.
- Masz o b ł ę d n ą fryzurę, ale te g l a n y nie nadają się do szkoły.
- Fakt, chyba się przebiorę, choć ten nowy nauczyciel od matematyki t o r ó w n i a c h a.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………....
Zadanie 11.
Sformułuj trzy argumenty, przemawiające za tezą: Współczesnemu światu potrzebni są
altruiści.
a)…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………...
b)………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
c)…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 12.
W imieniu prezesa Szkolnego Koła Miłośników Kina zredaguj podziękowanie, skierowane do
Katarzyny Nowak, studentki szkoły filmowej, za wystąpienie na spotkaniu dla uczniów
zainteresowanych problematyką adaptacji wielkich dzieł literackich.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………...
KONKURS POLONISTYCZNY
dla uczniów gimnazjum
CZĘŚĆ II
Wybierz i opracuj jeden z poniższych tematów. Na wykonanie zadania masz 60 minut.
1.W dzienniku Rzeczpospolita z listopada 2004 r. dziennikarz użył stwierdzenia: Telewizja to
bardziej dziurka od klucza niż okno na świat. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem?
Uzasadnij swoją odpowiedź. (rozprawka)
2. Napisz list, w którym rozważysz słowa poetki Haliny Poświatowskiej:
Kocham cię bardziej
Niż wszystkie słowiki świata.
3. Odwołując się do wiersza Joanny Kulmowej i własnych obserwacji, rozważ problem
zawarty w stwierdzeniu: W świecie niezrozumienie góruje nad zrozumieniem. (forma
dowolna)
WIECZÓR WIGILIJNY
(Andersenowi)
Zwiedli jaskrawą bujdą lampek na sztucznych choinkach
Omamili gwiezdnym wrzaskiem neonu –
a na zaplutej jezdni płacząca dziewczynka
z zapałką
wypaloną.
Nad kałużami piwa chłopy zawodzą chórem.
Krzywe lale szpanują z wystaw.
Na stertach pudeł dziurawych
bananowych skórek
umiera w zgiełku Jan Chrystian.
Konkurs Polonistyczny
dla uczniów gimnazjum
WZORY ROZWIĄZAŃ, KRYTERIA PRZYZNAWANIA PUNKÓW
Za poprawne prosimy uznawać tylko odpowiedzi pełne (nie przyznajemy połówek punktów).
Klucz zawiera tylko przykłady odpowiedzi. Należy uwzględnić wszystkie poprawne rozwiązania,
również takie, których nie ma w kluczu.
Część I
Numer
zadania
Wzory odpowiedzi, kryteria przyznawania punktów
Liczba
punktów
2.
a) korespondencyjny, korespondencki – 1p.
b) korespondować – 1 p.
np. opublikował, ogłosił drukiem
a) np. nienawiść jest stale obecna we współczesnym świecie – 1 p.
b) np. wiele wydarzeń historycznych zaistniało z jej powodu – 1 p.
np. miłość
np. brak poszanowania praw człowieka; fanatyzm religijny; przemoc
w rodzinie;
(przyznajemy 1p. za każdą poprawną odpowiedź)
patrzy w przyszłość – metafora; dzięki nadaniu nienawiści cech istoty
żywej obraz poetycki zyskuje na ekspresji – zostają uwypuklone
zamiary nienawiści – 2 p.
(przyznajemy 1p. za poprawne wypisanie i nazwanie środka oraz 1 p.
za określenie funkcji)
0-2
a) głodny jak wilk; zimno jak w psiarni; mądry jak Salomon – 1 p.
b) głupi jak but, głupi jak stołowe nogi; cicho jak makiem zasiał,
cicho jak w grobie; słodki jak miód, słodki jak cukierek, karmelek,
słodki jak lukrecja, słodki jak chrzan – 1 p.
np. żart polega na grze słów – homonimów, czyli wyrazów mających
jednakowe brzmienie, lecz odmienne znaczenie – 1 p.
np. bombowo – wspaniale, fantastycznie, rewelacyjnie; szpanujesz –
chcesz zaimponować; spoko – spokojnie, w porządku; starzy –
rodzice; kasa – pieniądze; kumam – rozumiem; co jest grane – o co
chodzi; obłędną fryzurę – niezwykłą, niesamowitą; glany – buty;
równiacha – swój chłop, zachowuje się jak równy innym – 2 p.
(1 p. za pięć poprawnych odpowiedzi, 2 p. za wszystkie poprawne
odpowiedzi)
np. ratują ludzkie zdrowie i życie mieszkańców najuboższych
obszarów świata; pomagają godnie znieść cierpienie; wlewają w
ludzkie serca nadzieję na odmianę losu
(1 p. za każdy poprawny argument)
0 -2
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
0-1
0-2
0-1
0-3
0-2
0 -1
0-2
0-3
Kryteria oceny zadania nr 1
Czy krytykom należy wierzyć? Choć nie jest to może najważniejsze, formułują oni
jednak pewne oceny, które dla widza stanowić mogą podstawę wyboru repertuaru. Dobrze
znaleźć sobie kogoś, komu się ufa, kto poszukuje w kinie i nam bliskich wartości. Mój
przyjaciel, świetny krytyk, prowadził kiedyś w popularnym piśmie stałą rubrykę, doradzającą
czytelnikom, jaki film trzeba koniecznie obejrzeć, a jaki omijać z daleka. Któregoś dnia
spotkał kolegę, który podziękował mu za to, że nigdy się jeszcze nie zawiódł na jego radach.
Gdy się rozstawali, ten powiedział: – Kiedy coś polecasz, mogę być pewny, że to
nudziarstwo, gdy odradzasz, w te pędy kupuję bilet.
Relacje między dziennikarzami i krytykami a twórcami nigdy nie były najlepsze.
Dotyczy to zresztą nie tylko filmu, ale właśnie w filmie bywają one szczególnie nerwowe.
Istnieją jednak wyjątki, lecz kto stworzył coś własnego, w co włożył cząstkę samego siebie,
zrozumie, czym jest opinia mędrka, który rości sobie prawo do oceny i jednym zdaniem
potrafi odebrać i mnie, i mojemu dziełu rację istnienia, rację, która dla mnie jest przecież
oczywista.
Punktacja:
 0 -1 bł. - 3 pkt
 2 – 3 bł. – 2 pkt
 4 – 5 bł. – 1 pkt
 6 i więcej – 0 pkt
Kryteria
Realizacja
tematu
Kompozycja
Język i styl
Ortografia i
interpunkcja
Kryteria oceny podziękowania (zadanie nr 12)
Zasady przyznawania punktów
 wyrażenie wdzięczności
 nazwanie sprawy, której dotyczy podziękowanie
 zachowanie spójności wypowiedzi i graficzne
wyodrębnienie elementów takich jak: zwrot do
adresata, podpis
 przestrzeganie poprawności językowej
i stylistycznej (dopuszczalny jeden błąd)
 przestrzeganie poprawności ortograficznej
i interpunkcyjnej (dopuszczalny jeden błąd
ortograficzny i jeden interpunkcyjny)
Razem:
Punktacja
0 -2
0-1
0-1
0 -1
0-5
CZĘŚĆ II
Kryteria oceny pracy literackiej
Treść:
- całkowita zgodność treści pracy z tematem – 2 p.
- częściowa zgodność treści pracy z tematem – 1 p.
- brak zgodności – 0 p.
Jeżeli praca jest całkowicie niezgodna z tematem, nie podlega dalszej ocenie!
Rozwinięcie tematu:
- pełne i oryginalne rozwiniecie tematu – 3 p.
- pełne rozwiniecie tematu – 2 p.
- niepełne, ale poprawne rozwiniecie tematu – 1 p.
- minimalne rozwinięcie tematu – 0 p.
Dobór materiału:
- trafne, wnikliwe, dojrzałe, ciekawe wykorzystanie tekstów kultury i właściwe odwołanie do
życiowego doświadczenia – 3 p.
- trafne i wnikliwe odwołanie do teksów kultury i właściwe odwołanie do życiowego
doświadczenia – 2 p.
- poprawne, ale stereotypowe odwołanie do tekstów kultury i życiowego doświadczenia – 1 p.
- brak odwołań – 0 p.
Wartości uniwersalne:
- wskazywanie i akcentowanie wartości uniwersalnych i postaw społecznie oczekiwanych – 1 p.
- nieodróżnianie podstawowych wartości (np.epatowanie okrucieństwem lub wulgarnością) – 0 p.
Zastosowanie właściwej formy wypowiedzi:
- forma zgodna z poleceniem, całkowicie poprawna – 2 p.
- forma zgodna z poleceniem, ale zawierająca usterki – 1 p.
- brak właściwej formy wypowiedzi – 0 p.
Kompozycja:
- ciekawy pomysł kompozycyjny, przejrzystość, spójność, zachowanie właściwych proporcji,
stosowanie akapitów – 3 p.
- przejrzystość, spójność, zachowanie właściwych proporcji, stosowanie akapitów – 2 p.
- zachwianie proporcji kompozycyjnych, ale zachowanie spójności, stosowanie akapitów – 1 p.
- zachwianie proporcji kompozycyjnych, brak spójności – 0 p.
Estetyka pracy:
-czytelne i staranne pismo, unikanie skreśleń – 1 p.
niestaranne pismo, liczne skreślenia – 0 p.
Zasób słownictwa:
- słownictwo bardzo bogate, zróżnicowane, dostosowane do treści – 3 p.
- słownictwo bogate, dostosowane do treści – 2 p.
- słownictwo przeciętne, wystarczające do prezentacji treści – 1 p.
- słownictwo ubogie – 0 p.
Poprawność językowa:
- język zgodny z normą, brak błędów, bardzo dobry styl – 3 p.
- nieliczne błędy, dobry styl – 2 p.
- nieliczne błędy, słaby styl – 1 p.
- liczne błędy - 0 p.
Poprawność ortograficzne:
- praca bez błędów ortograficznych – 3 p.
- praca zawierająca do 2 błędów ortograficznych – 2 p.
- praca zawierająca od 3 – 4 błędów ortograficznych – 1 p.
- powyżej 4 błędów ortograficznych – 0 p.
Poprawność interpunkcyjna:
- praca bezbłędna lub zawierająca nie więcej niż 3 błędy interpunkcyjne – 1 p.
- praca zawierająca więcej niż trzy błędy interpunkcyjne – 0 p.
Liczba
punktów
0 – 2 p.
0 – 3 p.
0 – 3 p.
0- 1 p.
0 – 2 p.
0 – 3 p.
0 – 1 p.
0 –3 p.
0 – 3 p.
0 – 3 p.
0 – 1 p.
CZĘŚĆ I – 27 PUNKTÓW, CZĘŚĆ II – 25 PUNKTÓW, ŁĄCZNIE – 52 PUNKTY.