Temat: Rodzaje połączeń mechanicznych

Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe
Warsztaty Szkolne
MontaŜ mechaniczny
Zajęcia nr 1
Temat: Rodzaje połączeń mechanicznych
MontaŜ mechaniczny elementów konstrukcyjnych i podzespołów wykonujemy za pomocą
połączeń.
Połączenia mechaniczne moŜemy podzielić na:
1.
nierozłączne – charakteryzujące się tym, Ŝe przy ich rozłączaniu co
najmniej jeden z łączonych elementów zostanie uszkodzony
2.
rozłączne – charakteryzujące się moŜliwością wielokrotnego łączenia i
rozłączania bez szkody dla jakości uzyskanego połączenia
Połączenia nierozłączne:
a) połączenia elementów przez ich odkształcania trwałe
- łączenie blach przez odkształcanie łapek
- nitowanie
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe
Warsztaty Szkolne
MontaŜ mechaniczny
a)
b)
c)
Rys. 2.6.1. Nity zrywalne. a) przekrój, b) zdjęcie nitu, c) nitownica
b) połączenia przez klejenie
Klejenie polega na wprowadzeniu między powierzchnie substancji zwanej klejem, która
dzięki adhezji wiąŜe te powierzchnie.
Proste kleje składają się z rozpuszczalnika i składnika klejącego. Pod wpływem
odparowania rozpuszczalnika następuje w nich zestalenie kleju, a co za tym idzie,
połączenie elementów.
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe
Warsztaty Szkolne
MontaŜ mechaniczny
Bardziej uniwersalne i częściej stosowane są kleje wieloskładnikowe, które zestalają się
pod wpływem wymieszania i wzajemnej reakcji chemicznej składników, które przed
procesem klejenia są przechowywane w oddzielnych pojemnikach.
W elektrotechnice często stosuje się teŜ kleje silikonowe, nanoszone na gorąco przy
pomocy specjalnego pistoletu. Ich zaletą jest szybkie zastyganie pod wpływem
chłodzenia.
Spotykamy równieŜ kleje przewodzące, stosowane często do łączenia elementów
elektrycznych, których łączenie na stałe poprzez lutowanie jest ze względów
technologicznych utrudnione.
c) połączenia przez zalewanie, zaprasowywanie, wtopienie
W częściach wykonanych jako odlewy ciśnieniowe ze stopów cynku, aluminium oraz w
wypraskach z tworzyw sztucznych zalewa się lub zaprasowywuje inne elementy
wykonane z materiałów o wyŜszej wytrzymałości (np. wkładki z gwintem, wałki, kołki,
tulejki).
Połączenia rozłączne:
a)
połączenia wtłaczane
Powstają przez wzajemne wtłoczenie części łączonych. Część obejmująca ma otwór o
wymiarach nieco mniejszych niŜ wymiary elementu obejmowanego – wtłaczanego.
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe
Warsztaty Szkolne
MontaŜ mechaniczny
b) połączenia gwintowane
Uzyskujemy je wkręcając element z gwintem zewnętrznym wykonanym na wałku (śruba,
wkręt) w element z gwintem wewnętrznym wykonanym w otworze (nakrętka,
gwintowany materiał ścianki)
Łby śrub mogą być:
- okrągłe
- sześciokątne
- czworokątne (rzadko)
Mogą równieŜ posiadać nacięcia pozwalające na ich dokręcenie w postaci:
- prostego nacięcia (płaskie)
- nacięcia krzyŜowego
- nimbusa
- gwiazdy
- innych nacięć specjalnych
Przy połączeniach wskazane jest stosowanie podkładek, w tym podkładek spręŜystych
zapobiegających samoczynnemu odkręcaniu się nakrętek. Przed samoczynnym
odkręceniem nakrętkę moŜemy tez zabezpieczyć poprzez zastosowanie odginanej
podkładki kształtowej, nakrętki koronkowej z zawleczką czy teŜ podkładki zębatej.
Elementy śrubowe zamontowane w urządzeniach (np. gniazdkach, wtyczkach) przed
zgubieniem zabezpieczamy za pomocą specjalnych podtoczeń czy teŜ gwintów
zaczynających się w pewnej odległości od łba z załoŜonymi na tą część podkładkami.
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe
Warsztaty Szkolne
MontaŜ mechaniczny
c) połączenia kołkowe
moŜna je podzielić na:
- łączące (przenoszące obciąŜenia)
- ustalające (pozycjonujące połoŜenie dwu elementów przy współpracy z np. śrubą)
Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe
Warsztaty Szkolne
MontaŜ mechaniczny
Materiały dydaktyczne wyłącznie do uŜytku uczniów klas elektrycznych i elektronicznych
Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach.
Niniejsze materiały stanowią ilustrację do wprowadzeń teoretycznych przeprowadzonych na
warsztatach szkolnych według podręcznika podanego w literaturze.
Zamieszczone ilustracje są chronione prawami autorskimi autorów podręcznika.
Literatura:
W.Oleksiuk, K.Paprocki „Podstawy konstrukcji mechanicznych dla elektroników” WSiP
Warszawa 1996