Człowiek nie jest stworzony do klęski

Konspekt lekcji z języka polskiego dla klasy drugiej gimnaazjum
Temat: "Człowiek nie jest stworzony do klęski" - na podstawie losów Santiago - bohatera przypowieści E. Hemingway'a pt:" Stary człowiek i morze".
Cel ogólny: Kształcenie umiejętności przedstawiania przeżyć głównego bohatera
w ćwiczeniach dramowych, wnioskowania i formułowania prawd moralnych.
Cele szczegółowe: Uczeń
- opowiada treść lektury,
- potrafi pracować z tekstem,
- potrafi wchodzić w rolę,
- umie nazwać i pokazać gestem oraz mimiką stany emocjonalne
bohatera i ocenić jego postawę,
- formułuje sądy wartościujące związane z walką o godne
człowieczeństwo,
- prezentuje swoje poglądy
Formy:
- praca z całą klasą,
- praca indywidualna ucznia.
Metody:
- drama,
- praca w grupach,
- praca z tekstem,
- dyskusja
Środki dydaktyczne:
- lektura
Przebieg lekcji
1. Czynności organizacyjne.
2. Odczytanie fragmentu opowiadania - prezentacji sytuacji Santiago w czasie połowu.
3. Opisywanie przez uczniów przeżyć Santiago podczas walki z marlinem i rekinami - na
podstawie ćwiczenia dramowego i treści utworu (np. nadzieja na udany połów, radość
z połknięcia przynęty przez rybę, zdumienie na widok jej wielkości, obawa o swoje siły,
poczucie więzi z morzem, tęsknota za małym przyjacielem, cierpienia fizyczne: rozcięty łuk
brwiowy, skaleczenie prawej ręki, skurcz lewej, bunt przeciw słabości własnego ciała,
potęgujące się zmęczenie, mobilizacja sił, determinacja w walce z marlinem, szacunek dla
ryby, podziw i współczucie, radość po zabiciu marlina, zaciekłość w walce z rekinami, ogólne
odrętwienie, wstrząs psychiczny, bezsilność.
4. Ustalenie przez uczniów tematu opowiadania, układanie planu wydarzeń, przedstawionych
w utworze, np:
- Nieudane wyprawy morskie starego rybaka.
- Samotne wypłynięcie łodzią z portu.
- Zwycięska walka z marlinem.
- Zmagania starego rybaka z rekinami.
- Pożarcie zdobyczy Santiago przez morskie drapieżniki.
- Powrót do domu ze szkieletem wielkiej ryby.
- Decyzja Manolina.
5. Na znak nauczyciela stary rybak mówi o swoich przeżyciach związanych z połowem,
później wypowiadają się inne osoby w rolach (np. Manolin, Martin, turyści, rybacy z wioski).
Kolejność prezentacji jest wyznaczona planem wydarzeń. "Santiago" z każdej grupy,
opowiadając o wyprawie morskiej, określa miejsce swojego pobytu ( karteczka z napisem, np.
Tu złowiłem tuńczyka") Widzowie mogą zadawać rybakowi pytania np:
- Dlaczego nie poprosiłeś rodziców Manolina, żeby pozwolili mu wypłynąć z tobą w morze?
- Dlaczego nie szukałeś dla siebie pracy, która nie jest tak niebezpieczna i wyczerpująca jak
łowienie ryb?
6. Rozwijanie przez uczniów głównej myśli opowiadania - dyskusja na temat:
"Człowiek nie jest stworzony do klęski. Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać"
Przykładowe pytania:
- Jakie niepowodzenia spotykały bohatera utworu?
- Z czego one wynikały?
- Jaka jest różnica znaczeniowa między słowami "zniszczyć" a "pokonać"?
- Jak Santiago przeżywał swoją starość?
- Jak walczył z przeciwnościami losu, morzem i własną słabością?
- Czy i dlaczego - mimo klęski - można nazwać Santiago człowiekiem niepokonanym?
- Jaka jest symboliczna wymowa opowiadania?
Praca domowa
1. Jaki dziennikarz miejscowej gazety przeprowadzasz wywiad z Santiago po jego powrocie
z morza.
2. Jesteś Manolinem. Opowiadasz koledze o swojej przyjaźni z Santiago.
Wykonała:
Kamilla Sas