Opłaty legalizacyjnej nie można umorzyć w części ani

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 22.05.2015
Opłaty legalizacyjnej nie można umorzyć w części ani w całości
Opłata legalizacyjna nie stanowi zobowiązania podatkowego w rozumieniu ordynacji podatkowej, brak jest więc
podstaw do stosowania wobec niej przepisów o ulgach i zwolnieniach.
Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 kwietnia 2014 r., II FSK 1221/12.
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nałożył na skarżącego opłatę legalizacyjną w związku z samowolną
rozbudową części budynku mieszkalnego. Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego utrzymał postanowienie organu I
instancji w mocy.
Skarżący wniósł o umorzenie tej opłaty na podstawie art. 67a § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej (zgodnie z którym organ
podatkowy na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym
może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną). Przepis ten
zawarty jest w dziale III ordynacji podatkowej (o.p.), a dział ten – z mocy art. 49 ust 2 i 59g ust. 5 Prawa budowlanego
(p.b.) – znajduje odpowiednie zastosowanie również do opłaty legalizacyjnej.
Wojewoda odmówił umorzenia opłaty ze względu na brak przesłanek do udzielenia ulgi oraz wątpliwość co do
możliwości zastosowania w sprawie przepisów o.p. o ulgach w spłacie zobowiązań podatkowych. Minister finansów
utrzymał decyzję Wojewody w mocy.
Skarżący wniósł skargę do WSA, która została oddalona.
Skarżący wniósł skargę kasacyjną, zarzucając sądowi I instancji m.in. nieprawidłowe stwierdzenie, że nałożona na niego
opłata legalizacyjna nie podlega umorzeniu na zasadach określonych w o.p., pomimo odesłania do niej w przepisach p.b.,
a przesłanki uzasadniające umorzenie zostały przez skarżącego spełnione.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw. Zdaniem sądu, istota
konstrukcji opłaty legalizacyjnej wyklucza możliwość zastosowania do niej przepisu art. 67a o.p. Nakaz odpowiedniego
stosowania działu III o.p. nie obejmuje przepisu art. 67a tej ustawy, tj. regulacji bezprzedmiotowej ze względu na
charakter środka, którym jest opłata legalizacyjna. Skoro wspomniana opłata nie stanowi zobowiązania podatkowego w
rozumieniu o.p., brak jest podstaw do stosowania wobec niej przepisów dotyczących ulg i zwolnień.
—Anna Główka
Anna Główka, radca prawny Warszawa, Rödl & Partner
Zgodnie z art. 28 ust. 1 p.b. wszelkie roboty budowlane można rozpocząć wyłącznie na podstawie ostatecznej decyzji
administracyjnej o pozwoleniu na budowę. Rozpoczęcie wykonywania robót budowlanych przed uzyskaniem pozwolenia
na budowę jest traktowane jako samowola budowlana, zagrożona nakazem rozbiórki. Prawo budowlane przewiduje
jednak pewne mechanizmy umożliwiające, w ściśle określonych przypadkach, odstąpienie od przymusowej rozbiórki
obiektu i jego zalegalizowanie (art. 48 – 49a p.b.).
Warunkiem legalizacji obiektu budowlanego wzniesionego bez pozwolenia na budowę jest m.in. uiszczenie opłaty
legalizacyjnej. Do opłaty legalizacyjnej stosuje się – zgodnie z art. 49 ust. 2 p.b. – odpowiednio przepisy odnoszące się do
kar wskazanych w art. 59f tej ustawy. W art. 59g ust. 5 p.b. zawarte zostało natomiast odesłanie do przepisów działu III
ordynacji podatkowej, w którym to dziale znajdują się m.in. przepisy dotyczące ulg w spłacie zobowiązań podatkowych
(rozdział 7a; art. 67a–67e). Określone w o.p. uprawnienia organu podatkowego przysługują na gruncie p.b. wojewodzie.
W orzecznictwie sądowo-administracyjnym wskazuje się, że odesłanie to musi być rozpatrywane z uwzględnieniem
różnicy pomiędzy karą i opłatą oraz funkcjami każdej z tych konstrukcji. Ustalenie opłaty legalizacyjnej nie jest środkiem
represyjnym ani nie ma charakteru kary administracyjnej. Opłata legalizacyjna nie ma bowiem cech przymusowości. To
adresat postanowienia ustalającego wysokość opłaty decyduje, czy chce skorzystać z możliwości legalizacji samowolnie
wykonanego obiektu czy też nie (wyrok WSA w Poznaniu z 5 czerwca 2013 r., II SA/Po 182/13). W przypadku
odstąpienia od legalizacji i nieuiszczenia opłaty nie podlega ona egzekucji. Sankcją jest wówczas nakaz rozbiórki. Wobec
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
braku możliwości przymusowego egzekwowania uiszczenia opłaty legalizacyjnej nie ma racjonalnych przesłanek
stosowania w stosunku do tej opłaty przepisów działu III o.p., dotyczących umarzania zobowiązań, odraczania terminu
płatności i rozkładania na raty. Odmienny charakter ma kara uregulowana w przepisach art. 59a–59g p.b., które to
wprowadzają obowiązek przeprowadzenia przez organy nadzoru budowlanego kontroli obiektów budowlanych po
zakończeniu budowy.
Wskazuje się ponadto, że skuteczne wystąpienie z wnioskiem o udzielenie ulg, o których mowa w art. 67a o.p.,
dezawuowałoby akt legalizacji, sankcjonując niejako obejście ustanowionych rygorów prawnych. Zainteresowany musi
wobec tego liczyć się z tym, że albo uiści w pełni opłatę, czego następstwem będzie legalizacja stwierdzonej samowoli
budowlanej (przywrócenie stanu godności z prawem), albo też dojdzie do uruchomienia sankcji w postaci nakazu
rozbiórki obiektu. Dopuszczenie trzeciej możliwości (późniejszego zmniejszenia wysokości opłaty i/bądź przyznania ulgi
w formie rozłożenia opłaty na raty) przeczyłoby zasadom logiki i czyniło wprowadzone unormowanie prawne niejasnym
w swych celach i założeniach (wyrok NSA z 23 kwietnia 2013 r., II FSK 794/12 i II FSK 2072/12; wyrok WSA w
Warszawie z 12 lutego 2014 r., VII SA/Wa 2182/13).
Ponadto w przepisach p.b. brak jest jakiejkolwiek regulacji wskazującej, jak powinien zachować się organ nadzoru
budowlanego w sytuacji ewentualnego podjęcia przez wojewodę rozstrzygnięcia w przedmiocie umorzenia, odroczenia
terminu płatności lub rozłożenia na raty opłaty legalizacyjnej, a zwłaszcza w jakim zakresie byłby związany decyzją
wojewody – czy powinien zawiesić postępowanie legalizacyjne do czasu uiszczenia opłaty w całości, czy też zakończyć
je pozytywnie dla strony pomimo nieuiszczenia opłaty w całości, np. w przypadku rozłożenia płatności na kilkadziesiąt
miesięcznych rat czy też odroczenia terminu płatności o rok lub więcej (wyrok WSA w Poznaniu z 6 września 2012 r., II
SA/Po 526/12).
Powyższe wskazuje, że ustawodawca, odsyłając w art. 49 ust. 2 p.b. do art. 59f ust. 1 tej ustawy, nie objął tym odesłaniem
art. 59g ust. 5 p.b., według którego do kar stosuje się odpowiednio przepisy działu III ordynacji podatkowej.
Źródło: http://www.rp.pl/artykul/1202949-Oplaty-legalizacyjnej-nie-mozna-umorzyc.html
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]