Zagraniczne telewizje o Polsce - Instytut Monitorowania Mediów

Transkrypt

Zagraniczne telewizje o Polsce - Instytut Monitorowania Mediów
Zagraniczne telewizje o Polsce
Analiza informacji o Polsce i Polakach emitowanych
w wybranych zagranicznych stacjach telewizyjnych
w okresie od 1 do 31 stycznia 2007 roku
Warszawa, luty 2007
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Statystyka
Tabela1. Liczba przekazów
Liczba
przekazów
Stacje TV
BBC World
CNN
TV5
France24
EuroNews
ZDF
ARD
Suma
80
71
60
58
48
48
40
405
Wykres 1. Stacje TV - udział procentowy w raporcie
40; 10%
80; 19%
48; 12%
48; 12%
71; 18%
58; 14%
60; 15%
Tabela 2. Podział pod względem wydźwięku przekazu
Liczba przekazów
+
0
−
Suma
10
391
4
405
Wykres 2. Liczba przekazów w ostatnich 3 miesiącach
450
*
BBC World
CNN
TV5
France24
EuroNews
ZDF
ARD
Źródło: IMM
Wykres 3. Wielkość przekazów
France24
8%
58
38%
300
347
150
51%
3%
231
178
informacja
0
listopad
grudzień
reklama
w zmianka
pełen przekaz
styczeń
Źródło: IMM
Źródło: IMM
Podsumowanie statystyk
W grudniu monitorowane przez IMM stacje zagraniczne wyemitowały aż 405 przekazów odnoszących
się do Polski lub Polaków (w zdecydowanej większości były to materiały o neutralnym zabarwieniu).
405 przekazów stanowi łącznie ponad 15 godzin. Nawet jeżeli uwzględnimy dołączenie do raportu od
1 stycznia 2007 roku francuskojęzycznej stacji France24, liczba wyemitowanych przekazów i tak
wzrosła - w porównaniu do grudnia - o blisko połowę. Duże zainteresowanie zagranicznych mediów
wzbudziło ujawnienie faktu współpracy polskiego arcybiskupa Stanisława Wielgusa z komunistyczną
Służbą Bezpieczeństwa. Niemal równie często informowano o kłopotach z rosyjskimi dostawami gazu
do krajów europejskich, co odczuła między innymi Polska.
*
Ogólna liczba przekazów mediowych o Polsce w styczniu zawiera również materiały emitowane we francuskiej telewizji
France24, która dołączyła do monitorowanych stacji od 1 stycznia 2007 roku.
2
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Wszystkie monitorowane stacje wyemitowały zbliżoną liczbę przekazów na temat Polski. W czołówce,
podobnie jak w zeszłym miesiącu, znalazła się BBC World.
Tak jak w poprzednim miesiącu, spoty reklamowe zostały wyodrębnione jako osobna kategoria
wielkości przekazów. W styczniu reklamy Polski ukazywały się jedynie na antenie CNN.
Przekazy w całości poświęcone Polsce stanowiły 8% wszystkich monitorowanych materiałów.
Wzmianki o Polsce lub Polakach pojawiły się w połowie materiałów, a reklamy stanowiły 3%
wszystkich wyselekcjonowanych przekazów (dla porównania w grudniu było to 8%).
Główne tematy - ocena przekazów
Po raz pierwszy1 wszystkie monitorowane stacje uznały za najważniejsze dwa te same tematy.
Przekazy o Polsce i Polakach w zagranicznych mediach zostały zdominowane przez informacje o
współpracy arcybiskupa Stanisława Wielgusa z SB oraz o jego rezygnacji z objęcia metropolii
warszawskiej. Drugi temat najczęściej poruszany w styczniu przez monitorowane stacje dotyczył
problemu z dostawami rosyjskich surowców energetycznych do Europy Zachodniej. Polska w tych
przekazach była wzmiankowana - wymieniano nasz kraj jako jeden z tych, który ucierpiał na rosyjskobiałoruskim konflikcie. Dwa powyższe tematy stanowiły ponad 60% wszystkich styczniowych
przekazów o Polsce i Polakach.
Styczeń przyniósł również kolejną emisję spotów reklamowych o Polsce, tym razem
w amerykańskiej CNN (14 powtórzeń).
Co warte podkreślenia, w styczniu do głównego rankingu tematów zakwalifikowane zostały te
materiały, które zwykle zbiorczo omawiane były w kategorii pozostałe. Dotyczyły one między innymi
informacji sportowych - o Mistrzostwach Europy w Łyżwiarstwie Figurowym, które odbyły się w
Warszawie, oraz prezentacji nowego bolidu BMW Sauber przez Roberta Kubicę. Z kolei liczne
doniesienia o tragicznych skutkach wichury w Europie pozwoliły przebić się informacjom pogodowym.
Tabela 3. Tematyka przekazów
Zagadnienie
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym Warszawa 2007
Spot reklamowy "Great minds thinking alike"
Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego
Wichury w Europie
Rosyjskie embargo na polskie mięso
Groźba wykluczenia Polski przez FIFA i UEFA
Dzień Holokaustu
Wypadek na skoczni w Zakopanem
Międzynarodowe badania IPSOS
Nowy bolid BMW Sauber
Koronkowe stringi z Koniakowa
Pałac Kultury i Nauki w Warszawie
Podróże sentymentalne: Podróż na Mazury i Wizyta Fridy Müller w Polsce
Pozostałe
Suma
1
Suma
130
120
19
14
14
14
12
6
5
5
4
4
3
2
2
51
405
W sześciomiesięcznej historii tworzenia raportu Zagraniczne telewizje o Polsce.
3
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Ocena przekazów - media niemieckojęzyczne
Dla niemieckich nadawców publicznych tematem numer jeden poruszanym w kontekście Polski, była
sprawa wstrzymania dostaw surowców energetycznych dla Białorusi, a tym samym dla Polski
i Niemiec. Oczywiście niemieckie relacje koncentrowały się praktycznie wyłącznie na skutkach decyzji
Rosji wobec Niemiec. Polska pojawiała się jedynie wzmiankowo, jako kraj tranzytowy dla rosyjskich
surowców, również dotknięty skutkami rosyjsko-białoruskiego konfliktu.
Sprawa arcybiskupa Wielgusa postawiała Polskę, a raczej polski Kościół, w centrum zainteresowania
niemieckich mediów. Wydarzeniu poświęcono w sumie 19 przekazów.
Warto zwrócić uwagę na dwa tematy, które pojawiły się wyłącznie w niemieckich mediach. Pierwszy
z nich to informacja o Dniu Holokaustu, a drugi to dwa reportaże o podróżach dwóch Niemek,
urodzonych w Polsce, które wracają do miejsc swojego dzieciństwa.
Tabela 4a. Tematyka przekazów w ARD
ARD
Suma
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Dzień Holokaustu
Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym Warszawa 2007
Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego
Wichury w Europie
Pozostałe
17
8
2
2
2
1
8
Suma
40
Tabela 4b. Tematyka przekazów w ZDF
ZDF
Suma
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym Warszawa 2007
Dzień Holokaustu
Rosyjskie embargo na polskie mięso
Podróże sentymentalne: Podróż na Mazury i Wizyta Fridy Müller w Polsce
Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego
Wichury w Europie
13
11
5
3
2
2
1
1
Wypadek na skoczni w Zakopanem
Pozostałe
1
9
Suma
48
Ocena przekazów - media anglojęzyczne
Wszystkie trzy anglojęzyczne stacje na pierwszym miejscu postawiły temat współpracy arcybiskupa
Wielgusa z komunistyczną służbą bezpieczeństwa. Skala zainteresowania wyrażała się nie tylko w
liczbie przekazów, ale także w bezpośrednich relacjach na żywo z Warszawy oraz liczbie komentarzy
na gorąco z Mszy Świętej, która miała być ingresem arcybiskupa, a stała się mszą dziękczynną za
posługę kardynała Glempa.
EuroNews i BBC World informowały kilkakrotnie o śmieci polskiego pisarza i reportera Ryszarda
Kapuścińskiego, który powszechnie uznawany był za kandydata do literackiej Nagrody Nobla.
4
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Za temat warty uwagi wszystkie trzy stacje uznały również konflikt wewnątrz Polskiego Związki Piłki
Nożnej, który skutkował powołaniem rządowego komisarza PZPN. Podkreślano, że zamieszanie
wokół Związku może doprowadzić do wykluczenia polskiej reprezentacji z rozgrywek Mistrzostw
Europy.
Tabela 4c. Tematyka przekazów w EuroNews
EuroNews
Suma
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego
Międzynarodowe badania IPSOS
Wichury w Europie
Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym Warszawa 2007
Nowy bolid BMW Sauber
Groźba wykluczenia Polski przez FIFA i UEFA
Pozostałe
13
11
4
4
3
2
2
2
7
Suma
48
Tabela 4d. Tematyka przekazów w BBC World
BBC World
Suma
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego
Rosyjskie embargo na polskie mięso
Wichury w Europie
Groźba wykluczenia Polski przez FIFA i UEFA
Nowy bolid BMW Sauber
Pozostałe
28
27
6
6
3
2
1
7
Suma
80
Tabela 4e. Tematyka przekazów w CNN
CNN
Suma
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Spot reklamowy "Great minds thinking alike"
Wypadek na skoczni w Zakopanem
Wichury w Europie
Groźba wykluczenia Polski przez FIFA i UEFA
Nowy bolid BMW Sauber
Pozostałe
28
17
14
4
3
2
1
2
Suma
71
5
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Ocena przekazów - media francuskojęzyczne
TV5 informowało o wszystkich ważnych wydarzeniach w Polsce, które komentowały również inne
zagraniczne stacje. Zarówno współpraca arcybiskupa S. Wielgusa z komunistycznym reżimem, jak i
wstrzymanie dostaw surowców energetycznych do Europy przez Rosję były obszernie relacjonowane
przez francuskojęzyczne telewizje, w tym France24, która zadebiutowała w styczniu w raporcie
Zagraniczne telewizje o Polsce. France24 wyróżnił od pozostałych jedynie krótki reportaż o
warszawskim Pałacu Kultury i Nauki.
Obie francuskie stacje wyemitowały materiał o koronkach z Koniakowa oraz ich nowym, nietypowym
przeznaczeniu – do produkcji damskich stringów.
Tabela 4f. Tematyka przekazów w TV5
TV5
Suma
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym Warszawa 2007
Koronkowe stringi z Koniakowa
Pozostałe
24
20
7
1
8
Suma
60
Tabela 4g. Tematyka przekazów w France24
France24
Suma
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Rosyjskie embargo na polskie mięso
Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym Warszawa 2007
Wichury w Europie
Koronkowe stringi z Koniakowa
Pałac Kultury i Nauki w Warszawie
Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego
Pozostałe
18
15
4
3
3
2
2
1
10
Suma
58
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa z SB
Współpraca abp. Stanisława Wielgusa odbiła się szerokim echem nie tylko w polskich, ale również w
międzynarodowych mediach. Doniesienia o rezygnacji z nominacji na urząd Metropolity
Warszawskiego były najczęściej i najobszerniej komentowanymi informacjami w kontekście Polski.
Wszystkie monitorowane media były zgodne w ocenie, że rezygnacja abp Wielgusa i jej przyczyny to
symptom poważnego kryzysu polskiego Kościoła.
Media informowały, że Kościół Katolicki w Polsce dowiedział się ostatecznie, że ten, który
w niedalekiej przyszłości miał zostać arcybiskupem Warszawy, współpracował z dawnymi tajnymi
służbami komunistycznymi. W tym głęboko religijnym kraju2, po raz pierwszy wykazano więź
pomiędzy Kościołem i tajnymi służbami dawnego reżimu komunistycznego. W niedzielę, kiedy to
nowomianowany arcybiskup Warszawy miał objąć urząd, Kościelna Komisja Historyczna orzekła, że
2
Wszystkie cytaty w raporcie zostały wyróżnione italikami.
6
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
istnieją liczne dokumenty dowodzące, że jeden z najdostojniejszych spośród Kościoła Katolickiego w
Polsce, abp S. Wielgus podjął tajną współpracę z organami Służby Bezpieczeństwa, i działał pod
pseudonimem Grey.
Z przekazów wynikało również, że w komunistycznej Polsce Kościół był bardzo silny, jednakże ponad
10% duchownych zaakceptowało wówczas współpracę z tajnymi służbami. Według większości
Polaków powinni oni teraz odbyć pokutę. Przeprowadzony sondaż pokazuje, że 67% Polaków uważa,
za niedopuszczalne, aby dawny agent SB został osobą odpowiedzialną za polski Kościół.
W komentarzach dominowała teza, że sprawa Stanisława Wielgusa zagraża sprowokowaniem
prawdziwego trzęsienia ziemi wewnątrz polskiego Kościoła, w którym kwestia współpracy z władzami
komunistycznymi przez długi czas była uważana za temat tabu.
Informowano również, że opinie wiernych na ten temat były podzielone. Przed katedrą, gdzie miał
odbyć się ingres, doszło nawet do przepychanek i rękoczynów pomiędzy zwolennikami
i przeciwnikami arcybiskupa. Ci pierwsi uważali, że arcybiskup mimo wszystko nie powinien
rezygnować. Dlatego też podczas Mszy Świętej, kiedy arcybiskup ogłaszał swoją rezygnację, nie
dowierzali temu, co słyszeli, krzycząc: „nie, nie,...”, „zostań z nami”. Drudzy, z transparentami
w dłoniach, postulowali za ustąpieniem arcybiskupa z urzędu i przyjęli z zadowoleniem jego decyzję
o rezygnacji.
Skandal doprowadził do tego, że obecnie Kościół polski przygotowuje się do otwarcia dawnych akt
i teczek oraz do zaprowadzenia porządku. Zostanie powołana specjalna Komisja Historyczna, która
będzie badała przeszłość wszystkich biskupów z czasów komunistycznej PRL.
Dostawy rosyjskich surowców energetycznych do Europy
Doniesienia o wstrzymaniu dostaw rosyjskich surowców energetycznych dla Białorusi, a tym samym
dla odbiorców z Europy Zachodniej to drugi temat, który zyskał zainteresowanie wszystkich
monitorowanych mediów zagranicznych.
Telewizje informowały, że podłożem konfliktu były ceny dostarczanego dla Białorusi gazu i ropy
naftowej. Białoruś nie chciała zgodzić się na podwyżkę opłat.
Konflikt zaostrzył się na tyle, że Moskwa zakręciła kurek dopływu ropy do Europy. Konflikt pomiędzy
Rosją a Białorusią spowodował kryzys aprowizacji głównych odbiorców z Europy, Niemiec i Polski.
Problem ten stał się również przyczynkiem do refleksji na temat zróżnicowania źródeł energii.
Jednocześnie wznowiono dyskusję o narastającym uzależnieniu Unii Europejskiej od swoich
dostawców energii, z których największym - wręcz monopolistą - jest Rosja.
Polska, Niemcy czy Węgry pozbawione zostały w ten sposób 1 800 000 baryłek ropy dziennie, ale
sytuacja nie okazała się krytyczna. Państwa zadeklarowały posiadanie rezerw na 80-130 dni.
„Wojna” pomiędzy Mińskiem i Moskwą została zakończona, jednak konflikt postawił na nowo pytanie
dotyczące kwestii bezpieczeństwa energetycznego Europy. Mimo że dostawy wstrzymano tylko przez
3 dni, to jednak zaufanie wobec Rosji zostało zburzone. Unia Europejska chce zredukować
uzależnienie energetyczne wprowadzając nowy plan wspólnej polityki.
We wszystkich omówionych przekazach Polska była wymieniana jako jedna z ofiar rosyjskobiałoruskiej wojny energetycznej.
Mistrzostwa Europy w Łyżwiarstwie Figurowym Warszawa 2007
W niemieckojęzycznych ARD i ZDF, francuskojęzycznych TV5 oraz France24 oraz w EuroNews
pojawiła się informacja o laureatach Mistrzostw Europy w Łyżwiarstwie Figurowym. Zainteresowanie
publicznych nadawców z Niemiec wydaje się naturalne, ponieważ to właśnie reprezentanci Niemiec
zdobyli złoty medal Mistrzostw. Polscy reprezentanci, Dorota i Mariusz Siudkowie sięgnęli po brązowy
medal, zajmując trzecie miejsce.
W przekazach pada jedynie wzmianka, że Mistrzostwa odbywały się w Polsce, w Warszawie.
7
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Spot reklamowy "Great minds thinking alike"
W styczniu telewizja CNN 14 razy wyemitowała spot reklamowy, będący częścią kampanii
promocyjnej Polski w międzynarodowych mediach. Charakter, treść i formuła spotu reklamowego
została szczegółowo omówiona w poprzednim raporcie Zagraniczne Telewizje o Polsce.
Śmierć Ryszarda Kapuścińskiego
Wszyscy europejscy nadawcy poza TV5 podali informację o śmierci znanego na całym świecie
polskiego pisarza i reportera Ryszarda Kapuścińskiego. Pisarz zmarł w wieku 74 lat
w warszawskim szpitalu po przebytej operacji serca.
Kapuściński był znany w Niemczech przede wszystkim jako autor Cesarza. ARD podała, że książki
pisarza zostały przetłumaczone na trzydzieści języków.
BBC World wspomniała, że Kapuściński podróżował po Afryce, Bliskim Wschodzie oraz Ameryce
Południowej, budując swoją reputację reportera, który brał udział w wielu wojnach i rewolucjach.
EuroNews poświęciła Kapuścińskiemu krótki reportaż, z którego widzowie mogli się dowiedzieć
o najważniejszych książkach pisarza oraz o jego nominacji do Nagrody Nobla. Kapuściński był
świadkiem 27 rewolucji, 12 wojen. Czterokrotnie został skazany na śmierć.
Wichury w Europie
Wszyscy nadawcy poza TV5 informowali w styczniu o skutkach wichur, które przeszły nad Europą.
Wichury, podczas których prędkość wiatru dochodziła do 170 km/godz., spowodowały liczne awarie
elektryczne oraz poważne perturbacje w ruchu powietrznym i kolejowym. Niestety wichury zebrały
także śmiertelne żniwo: w Polsce – 6 ofiar, w Czechach – 4. W sumie liczba ofiar wichur w północnej
Europie wynosi ok. 45 osób. To były jedne z najgwałtowniejszych wichur ostatnich lat.
Rosyjskie embargo na polskie mięso
Rosyjskie embargo na polskie mięso było jednym z głównych tematów poprzedniego raportu
Zagraniczne Telewizje o Polsce. W styczniowych doniesieniach na temat embarga i polskich kłopotów
z Rosją, temat pojawiał się już jedynie w kontekście spotkania i rozmów pomiędzy kanclerz Niemiec
Angelą Merkel oraz rosyjskim prezydentem Władimirem Putinem. Polskie mięso było wymieniane jako
jeden z tematów rozmów przywódców. W przekazach telewizyjnych na pierwszy plan wysuwały się
jednak głównie komentarze na temat terminowości i niezawodności dostaw surowców energetycznych
z Rosji do Niemiec i Europy.
Groźba wykluczenia Polski przez FIFA i UEFA
EuroNews, CNN i BBC World poinformowały o zagrożeniu wykluczeniem polskiej drużyny piłkarskiej
z udziału w Mistrzostwach Europy. Do takiej decyzji może skłonić władze UEFA interwencja polskiego
rządu w działalność Polskiego Związku Piłki Nożnej. W związku z aferami korupcyjnymi (suspicions on
corruption and matches fixing) i bezwładem organizacji piłkarskiej w ich przezwyciężaniu, minister
sportu zdecydował się na powołanie komisarza w PZPN. Takie interwencje rządowe są bardzo źle
widziane przez piłkarskie organizacje międzynarodowe i mogą zagrozić udziałowi Polaków
w europejskich rozgrywkach. To mogłoby być dla polskiej drużyny o tyle dotkliwe, że Polacy zajmują
bardzo dobre pozycje w eliminacjach do Mistrzostw Europy.
8
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Dzień Holokaustu
Mimo, że 27 stycznia to międzynarodowy Dzień Holokaustu, jedynie niemiecka ARD i ZDF w 5
przekazach poinformowały o tym fakcie. Pozostałe monitorowane stacje nie odnotowały rocznicy.
Niemieckie media Dzień Holokaustu, poza krótkimi informacjami, zilustrowały reportażem Dietmara
Barsinga o byłych polskich robotnikach, którzy otrzymali od niemieckiego rządu odszkodowania za
pracę przymusową.
Bohaterowie reportażu opowiadali o pobycie w obozach koncentracyjnych, ciągłym zagrożeniu życia
oraz pracy w urągających godności ludzkiej warunkach. Odszkodowania, mimo że symboliczne,
pozwoliły na podniesienie ich standardu życia.
Mimo że w ocenie Polaków odszkodowania przyszły za późno i wiele z ofiar nie doczekało tego
momentu, to jednak poszkodowani nie żywią urazy do współczesnych Niemców. Wielu z nich
utrzymuje kontakty z niemieckimi szkołami, gdzie są zapraszani, aby podzielić się z uczniami swoimi
doświadczeniami i przeżyciami.
Wypadek na skoczni w Zakopanem
CNN czterokrotnie oraz ARD w jednym przekazie poinformowały o wypadku czeskiego skoczka Jana
Mazocha na skoczni narciarskiej w Zakopanem. Przyczyną upadku był najprawdopodobniej zbyt silny
wiatr. Skoczek z licznymi obrażeniami został hospitalizowany w krakowskiej klinice.
W kolejnych doniesieniach, tydzień po wypadku, stacja CNN informowała o szybkiej poprawie stanu
zdrowia Mazocha oraz o bardzo dobrych rokowaniach polskich lekarzy dla skoczka. Mazoch ma
realną szansę, aby po leczeniu i rekonwalescencji wrócić do skoków narciarskich.
Międzynarodowe badania IPSOS
EuroNews 4 razy wyemitowała informację o wynikach badań IPSOS, które przyniosły interesujące
rezultaty. Z badań wynika bowiem, że Polska - według ankietowanych - ma najbardziej sprzyjającą
politykę podatkową, wyprzedzając pod tym względem Wielką Brytanię, Holandię oraz Węgry.
Nowy bolid BMW Sauber
BBC World, CNN i EuroNews poinformowały o prezentacji nowego bolidu wyścigowego przez drużynę
BMW. BMW Sauber ma się przyczynić do sukcesów grupy BMW w kolejnej edycji zawodów Formuły
1. W przekazach wspomniano o Robercie Kubicy, który miał imponujący start (impressive start) w
ostatnim sezonie Formuły 1.
Koronkowe stringi z Koniakowa
Dwie monitorowane stacje francuskojęzyczne TV5 i France24 wyemitowały reportaże o koronkach
wyrabianych w polskim Koniakowie.
Z materiałów można było się dowiedzieć, że Koniaków to małe miasteczko położone w górach na
południu Polski, od kilku wieków słynący z wyrobu koronki. Jednak obecnie zwykłe koronki nie
sprzedają się dobrze, dlatego ręczne wyroby tradycyjnych koronkowych serwet zostały zastąpione w
wielu przypadkach przez wyrób koronkowej bielizny, a w szczególności stringów. Sprzedaż
koronkowej bielizny odbywa się za pośrednictwem ogłoszeń prasowych i Internetu. Trzeba przyznać,
że z dobrym rezultatem - klientami są nie tylko osoby z Polski, ale również z Afryki, Azji, Europy,
Kanady czy Stanów Zjednoczonych.
Jednakże ta ewolucja nie wszystkim się podoba. Ci, którzy od pięciu wieków kultywują dawną
tradycję, a ich wyroby można było znaleźć m.in. u Jana Pawła II, na stołach królewskich oraz na
ołtarzach, z niesmakiem komentują nowe zastosowanie koronek.
9
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Pałac Kultury i Nauki w Warszawie
Debiutantka w styczniowym raporcie Zagraniczne Telewizje o Polsce, francuskojęzyczna France24,
dwukrotnie wyemitowała reportaż o warszawskim Pałacu Kultury i Nauki.
Widzowie stacji dowiedzieli się, że Pałac Kultury i Nauki stoi w samym sercu Warszawy, jest
symbolem dawnej epoki (symbole d’une époque), stalinowskim podarunkiem, który stał się symbolem
miasta i punktem orientacyjnym warszawiaków. Ale dla wielu to symbol władzy autokratycznej, który
nie jest osiągnięciem architektonicznym, a raczej przykładem populizmu epoki, realizmu
socjalistycznego (réalisme socialiste), dalekim od kanonów estetyki.
Obecnie, zamiast zostać zburzony - co planowano w czasach pokomunistycznych, Pałac przechodzi
swoją transformację i rehabilitację. Sala Kongresowa, która niegdyś była miejscem zebrań partii
komunistycznej, teraz pełni funkcję kulturalną. Dziś Pałac Kultury i Nauki żyje nowym życiem - dzięki
mieszczącym się tam kawiarniom kulturalnym, kinu, teatrom, basenowi, jest jednym z chętniej
odwiedzanych miejsc w stolicy.
Podróże sentymentalne: Podróż na Mazury i Wizyta Fridy Müller w Polsce
Niemiecka telewizja ZDF wyemitowała dwa reportaże o Niemkach urodzonych na terenie obecnej
Polski, które odbywają swoistą podróż w przeszłość, do kraju swojego dzieciństwa.
Pierwszy z reportaży zatytułowany jest Tęsknota do Mazur. Mazury przed wojną były częścią
niemieckich Prus. Ruth Bichotka postanowiła odwiedzić swoją przyjaciółkę w Polsce. Polacy
zauważyli skłonność Niemców urodzonych na terenach dzisiejszej Polski do podróży do miejsc
swojego dzieciństwa i nastawili się na „turystykę sentymentalną”.
Bohaterka drugiego reportażu Na tropach przeszłości - Frida Müller - postawiła sobie za cel, aby
chociaż jeszcze raz w życiu zobaczyć gospodarstwo w zachodnich Prusach, gdzie się wychowała, a
którego nie widziała od 62 lat. Frida przez całe swoje życie starała się jednak patrzeć w przyszłość,
tęsknota za dzieciństwem pojawiła się dopiero w późnym wieku. Niemce udało się w Polsce odnaleźć
gospodarstwo, w którym spędziła dzieciństwo, rozpoznała nawet sadzone przez ojca drzewa.
Spotkała się z serdecznym przyjęciem i była zadowolona, że gospodarstwo utrzymane jest w bardzo
dobrym stanie, ponieważ liczyła się z tym, że może po prostu popadło w ruinę.
Frida ciepło wypowiadała się o polskiej gościnności. Mimo że była zupełnie obcą osobą, została
bardzo serdecznie przyjęta.
Oba reportaże pokazały niemieckich „wypędzonych”, nie jako ludzi żądnych rewanżu, odszkodowań,
czy zwrotu mienia, lecz jako starsze osoby, które chcą przynajmniej raz pod koniec swojego życia
odnaleźć swoje korzenie i wspomnienia z dzieciństwa.
Polacy natomiast przyjmują sentymentalnych turystów z gościnnością, widząc w nich szansę na
turystyczny rozkwit regionów, a czasami - na spotkanie przyjaciół z dzieciństwa.
Pozostałe
W kategorii „pozostałe" znalazły się materiały wzmiankujące jedynie o Polsce lub Polakach oraz
programy emitowane jednokrotnie.
Na uwagę zasługuje z pewnością materiał w niemieckiej ARD o publikacji książki kardynała Dziwisza,
byłego prywatnego sekretarza papieża Jana Pawła II, mówiącej właśnie o latach spędzonych z
papieżem w Watykanie. Zainteresowanie książką można było porównać jedynie do premiery
Harry’ego Pottera.
Ta sama telewizja wyemitowała reportaż o polskiej niepełnosprawnej modelce, która mimo swoich
ograniczeń ruchowych, stara się realizować swoje marzenia o występowaniu na wybiegu.
BBC World w materiale o Europejskiej Komisji Petycji przedstawiła problem, z jakim zwróciła się
polska organizacja zajmująca się ochroną ptaków. Sprawa dotyczy projektowanej autostrady, która
10
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
ma biec przez malowniczą Dolinę Rospudy. Inwestycja oznacza zniszczenie unikatowego miejsca w
Europie. Zainteresowanie tym problemem Komisji Petycji może przyczynić się do zmiany planów
polskiego rządu.
Ta sama telewizja poinformowała o odkryciu polskich naukowców, którzy udowodnili, że mętny sok
jabłkowy jest znacznie zdrowszy od soku klarownego.
France24 podała informację o planach powstania w Warszawie Muzeum Historii Żydów, które miałoby
stanąć naprzeciw Pomnika Bohaterów Getta. Historia narodu żydowskiego jest nierozerwalnie
związana z historią Polaków. Mimo że nacja ta jest w tej chwili w Polsce niewielka, bo liczy tylko kilka
tysięcy osób, przed wojną była trzymilionowym narodem.
France24 wyemitowała również materiał na temat szczytu pierwszych dam świata w Paryżu. W
centrum zainteresowania znalazł się problem porwań, maltretowania i wykorzystywania seksualnego
dzieci. Na spotkaniu, którego gospodynią była pierwsza dama Francji, Bernadette Chirac, znalazły się
m.in. pierwsza dama Rosji, Ludmiła Putin, pierwsza dama Stanów Zjednoczonych, Laura Bush, jak
również reprezentującą Polskę, Jolanta Kwaśniewska.
Francuska TV5 nie przeoczyła informacji o narodzinach w Polsce siedmiokilogramowego noworodka.
Chłopiec miał 66 centymetrów i jest obecnie czwartym dzieckiem w rodzinie. Matka nie była
zaskoczona wielkością najmłodszego potomka, ponieważ każde jej dziecko przekraczało wagę 4 kg.
Analiza semantyczna
Z materiałów wyemitowanych przez monitorowane media w styczniu widzowie mogli dowiedzieć się,
że Polska to kraj głęboko religijny, gdzie 95% społeczeństwa to katolicy, a poziom praktyk religijnych
jest bardzo wysoki. Nie pozostaje to bez wpływu na politykę wewnętrzną kraju, w którym prawica i
skrajna prawica są bardzo „klerykalne”, natomiast lewica jest „antyklerykalna”.
Ujawnienie współpracy arcybiskupa Wielgusa z reżimem komunistycznym stało się początkiem
kryzysu w polskim Kościele. Przez co rozpętała się teraz afera i zacznie się „polowanie na
czarownice”. To polowanie może przynieść wiele zmian dla polskiego Kościoła katolickiego, ponieważ,
należy pamiętać, że, po pierwsze, to Kościół Jana Pawła II, a następnie największy Kościół w Europie,
wzór dla Watykanu, a papież Benedykt XVI nie raz stawiał go za przykład.
Lustracja w Polsce oznacza, że duchy reżimu komunistycznego powracają, aby prześladować Polskę.
Mimo rezygnacji arcybiskupa i lustracji, wielu uważa, że sprawy te nie będą miały dramatycznych
konsekwencji dla polskiego Kościoła katolickiego, ponieważ w Polsce wiara jest bardzo głęboko
zakorzeniona, dlatego też prestiż Kościoła katolickiego pozostanie nietknięty.
Oprócz tego widzowie usłyszeli, że Polskiemu Związkowi Piłki Nożnej grozi wykluczenie z gremiów
międzynarodowych, ponieważ ciążą na nim: podejrzenia o korupcję i ustawianie meczów.
Natomiast polski kierowca w drużynie BMW Robert Kubica ma za sobą imponujący, robiący wrażenie
start w sezonie Formuły 1.
Polska to też kraj, który prowadzi według badania IPSOS najlepszą politykę podatkową spośród
krajów Unii Europejskiej.
11
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Metodologia raportu „Zagraniczne telewizje o Polsce”
Analiza wizerunku Polski w mediach zagranicznych obejmuje okres od 1 do 31 stycznia 2007 i sporządzona jest
na podstawie materiałów telewizyjnych ze stacji anglojęzycznych: EuroNews, BBC World oraz CNN;
niemieckojęzycznych ARD i ZDF, a także francuskich TV5 i France24. Brano pod uwagę te materiały, w których
padały hasła związane z Polską lub Polakami. Każdy przekaz został oceniony pod kątem wpływu, jaki może mieć
na kształtowanie wizerunku Polski za granicą. Zastosowano podział na audycje mogące mieć pozytywny,
neutralny lub negatywny wpływ na percepcję Polski przez zagranicznych odbiorców.
Raport został podzielony na dwie części. W części pierwszej zaprezentowano najważniejsze statystyki: liczbę
przekazów w podziale na stacje, ocenę oraz wielkość przekazu. Część druga zawiera analizę zawartości
przekazów. Omówione zostały w niej najważniejsze zagadnienia poruszone w poszczególnych audycjach.
Skupiono się na wskazaniu zarówno pozytywnych, jak i negatywnych aspektów publikacji, które mogły wpłynąć
na wizerunek kraju w oczach zagranicznych odbiorców. Analizie poddana została przede wszystkim warstwa
tekstowa informacji, ale uwzględniono również elementy wizualne przekazu, mogące mieć wpływ na ocenę
materiału przez odbiorcę. Raport zawiera również elementy analizy semantycznej, w której przybliżono językową
warstwę wypowiedzi dotyczących Polski i Polaków. Analiza semantyczna polegała na wyselekcjonowaniu
z audycji słów, wyrażeń, zdań, składających się na opis, charakterystykę Polski i Polaków. Analiza semantyczna
pozwala na klarowne przedstawienie tego, jakich wyrażeń i określeń używają dziennikarze w informacjach
i komentarzach poświęconych naszemu krajowi.
Instytut Monitorowania Mediów monitoruje ok. 800 tytułów prasowych, stacje telewizyjne i radiowe, serwisy
agencji informacyjnych oraz polskie zasoby Internetu. Instytut Monitorowania Mediów jest członkiem FIBEP –
elitarnej organizacji zrzeszającej ponad 80 firm monitorujących media z kilkudziesięciu krajów. Od 2002 r. Instytut
Monitorowania Mediów wspiera działalność Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
12
Zagraniczne telewizje o Polsce, styczeń 2007
Charakterystyka monitorowanych stacji
EuroNews - The European News Channel EuroNews - EuroNews jest dostępny w 82 krajach Europy, Afryki,
Ameryki Północnej i centralnej Azji. Dziennie kanał ogląda ponad 8 mln osób. Telewizja działa nieprzerwanie od
1993 roku, zatrudnia 250 pracowników i 160 dziennikarzy. Obecnie stacja nadaje po angielsku, hiszpańsku,
włosku, niemiecku, portugalsku i francusku. Przed paroma laty EuroNews uruchomił rosyjską wersję dźwiękową.
Kanał finansowany jest przez kilka publicznych stacji telewizyjnych z krajów Unii Europejskiej. Stacja jest też
zasilana z budżetu Unii kwotą 5 mln euro rocznie. UE rozważa wsparcie nadawcy w celu emisji programu również
w języku arabskim. www.euronews.net
BBC - British Broadcasting Corporation - Brytyjska Korporacja Nadawcza - telewizyjny kanał informacyjny
dostępny tylko w przekazie cyfrowym (do 18 kwietnia 2006 także analogowym), należący do BBC World Ltd.,
komercyjnego skrzydła BBC, brytyjskiego publicznego nadawcy radiowo-telewizyjnego i zarazem największego
tego typu nadawcy na świecie. W przeciwieństwie do większości kanałów BBC, BBC World nie jest w żaden
sposób dotowane przez brytyjski rząd i utrzymuje się wyłącznie z reklam i opłat abonamentowych. Kanał
adresowany jest do publiczności poza Wielką Brytanią. Jego wewnątrzbrytyjskim odpowiednikiem jest BBC News
24. Oba kanały nadawane są z BBC Television Centre w zachodnim Londynie. Planowane jest ich przeniesienie
do przechodzącego właśnie generalny remont Broadcasting House, historycznej siedziby BBC.
www.bbcworld.com
CNN - Cable News Network - amerykańska telewizja informacyjna, założona w 1980 przez Teda Turnera. Stacja
nadająca programy informacyjne przez całą dobę była pierwszym kanałem telewizyjnym tego typu na świecie.
Obecnie należy do koncernu AOL Time Warner. Powszechnie dostępna w Stanach Zjednoczonych i w wielu
innych krajach świata. Jej główna siedziba znajduje się w Atlancie, ma również ośrodki w Nowym Jorku,
Londynie, Hong Kongu oraz wielu innych miastach. CNN nadaje dwie wersje swojego kanału: amerykańską CNN oraz międzynarodową - CNN International. Stacja prowadzi również internetowe portale informacyjne.
www.cnn.com
ARD - Arbeitsgemeinschaft der öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten der Bundesrepublik
Deutschland - Związek Niemieckich Nadawców Publicznych - jeden z największych publicznych nadawców
radiowo-telewizyjnych w Europie, powołany do życia w 1950 roku. Od strony formalnej stanowi związek
działających w Niemczech publicznych nadawców regionalnych. ARD od 1963 roku nadaje program pierwszy
telewizji niemieckiej. Członkami ARD jest dziesięciu niemieckich nadawców publicznych: dziewięciu regionalnych
i jeden wyspecjalizowany w programie dla zagranicy. Oprócz wspólnego tworzenia kanałów ogólnoniemieckich,
tematycznych i międzynarodowych, wymieniają się także materiałami ze swoich regionów i wspólnie utrzymują
największą spośród mediów z kontynentalnej Europy sieć korespondentów zagranicznych. www.ard.de
ZDF - Zweites Deutsches Fernsehen - niemieckojęzyczna publiczna stacja telewizyjna. Jest to drugi niemiecki
nadawca publiczny (obok ARD). Od 1963 roku nadaje drugi program telewizji niemieckiej. Siedziba główna
nadawcy mieści się w Moguncji. www.zdf.de
TV5 - francuska stacja telewizyjna przeznaczona dla zagranicznej publiczności. Jej najważniejszym zadaniem
jest promocja języka francuskiego i kultury krajów francuskojęzycznych. Znaczna część jej programu pochodzi od
krajowych nadawców publicznych, przede wszystkim z Francji, ale także Belgii, Szwajcarii i kanadyjskiego
Quebecu. Nadawana jest w kilku wersjach, nieco innych dla poszczególnych regionów świata. W Polsce TV 5
Europe można oglądać na platformie Cyfra+, a także w przekazie niekodowanym z satelity Hot Bird. www.tv5.org
France24 - francuska stacja telewizyjna o profilu czysto informacyjnym. Stacja rozpoczęła swoją działalność w
grudniu 2006 roku. W założeniu ma być przeciwwagą dla anglosaskiego spojrzenia na świat prezentowanego
przez amerykańską stację CNN. W uruchomienie telewizji zaangażował się także francuski rząd. France24
nadaje program całodobowy po francusku oraz w języku angielskim. www.france24.com
13