Zagraniczne telewizje o Polsce - październik 2006

Transkrypt

Zagraniczne telewizje o Polsce - październik 2006
Zagraniczne telewizje o Polsce
Analiza informacji o Polsce i Polakach emitowanych
w wybranych zagranicznych stacjach telewizyjnych
w okresie od 1 do 31 października 2006 roku
Warszawa, listopad 2006
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Statystyka
Tabela 1: Liczba przekazów
Wykres 2. Stacje TV - udział procentowy w raporcie
Liczba
przekazów
Stacje TV
EuroNews
BBC World
ZDF
ARD
TV5
CNN
Suma
151
63
46
33
17
6
316
EuroNews
48%
CNN
2%
BBC World
20%
TV5
5%
BBC World
ARD
ARD
10%
ZDF
15%
ZDF
TV5
CNN
EuroNews
Tabela 2. Podział pod względem wydźwięku przekazu
+
Liczba przekazów
12
0
Suma
−
277
27
Źródło: IMM
316
Wykres 1. Ocena przekazów
Wykres 3. Wielkość przekazów
4%
18%
9%
17%
65%
87%
negatywny
neutralny
pozytywny
Źródło: IMM
informacja
wzmianka
pełen przekaz
Źródło: IMM
Podsumowanie statystyk
W październiku monitorowane stacje zagraniczne wyemitowały 316 przekazów odnoszących się do
Polski lub Polaków. Większość informacji miała charakter neutralny. Podobnie jak w poprzednim
miesiącu, zanotowano więcej przekazów o charakterze negatywnym niż pozytywnym. Do tej sytuacji
w największym stopniu przyczyniły się informacje o kryzysie politycznym oraz powtarzane przez
media zarzuty korupcji politycznej w Polsce.
Największą dychotomią ocen charakteryzował się EuroNews - stacja ta wyemitowała najwięcej
programów ocenionych jako pozytywnie lub negatywnie wpływające na wizerunek Polski i Polaków za
granicą.
EuroNews informował między innymi o przyznaniu polskiemu studentowi nagrody za projekt logo,
które będzie firmowało przyszłoroczne obchody pięćdziesiątej rocznicy podpisania Traktatu
Rzymskiego. Informacja została zakwalifikowana jako przekaz o pozytywnym wpływie na wizerunek
Polski i Polaków, ponieważ jest to prestiżowe wyróżnienie. Negatywnie ocenione materiały
wyemitowane przez EuroNews dotyczyły przyczyn kryzysu politycznego w Polsce.
2
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Krytyczne przekazy pojawiły się również w niemieckiej ARD i ZDF. Dotyczyły one również turbulencji
politycznych1 w Polsce.
Przekazy w całości poświęcone Polsce stanowiły 18 procent wszystkich monitorowanych materiałów.
Wzmianki o Polsce lub Polakach pojawiły się w 17 procentach materiałów.
Główne tematy - ocena przekazów
W październiku największe zainteresowanie mediów zagranicznych wzbudził kryzys polityczny
w Polsce i powrót Samoobrony do koalicji rządowej. Kryzys został wywołany ujawnieniem procesu
korumpowania posłów opozycyjnych przez przedstawicieli rządu w celu uzyskania poparcia
politycznego. Trzy korespondujące ze sobą tematy: kryzys polityczny w Polsce, pro- i antyrządowe
demonstracje oraz ponowne zawiązanie koalicji rządowej PiS z Samoobroną stanowiły blisko
40 procent wszystkich wyemitowanych materiałów. Dużo uwagi media poświęciły również wizycie
premiera Kaczyńskiego w Berlinie oraz stosunkom polsko-niemieckim. Niesłabnącym
zainteresowaniem cieszył się nadal temat migracji zarobkowej w Unii Europejskiej oraz jej
ekonomicznych i społecznych skutków dla poszczególnych państw.
Tabela 3. Tematyka przekazów w podziale na ocenę
Zagadnienie
+
Powrót Samoobrony do koalicji rządowej z PiS
Kryzys polityczny w Polsce
Wizyta premiera Jarosława Kaczyńskiego w Niemczech
Demonstracje w Warszawie
Migracja zarobkowa w UE
Spotkanie grupy Wyszehradzkiej
Incydent związany z niemieckim statkiem
Wizyta przewodniczącego Komisji Europejskiej w Polsce
Propagowanie integracji europejskiej
Logo Together
Miss World w Warszawie
Berlińska wystawa o wypędzeniach
Wizyta szefa rosyjskiego MSZ w Polsce
Zabójstwo polskiej studentki w Wielkiej Brytanii
Nowy film Agnieszki Holland
Wywiad z prezydentem Wrocławia
Współpraca polskiej i niemieckiej policji
Spotkanie Putin - Merkel
Pozostałe
Suma
0
−
45
40
38
14
18
16
16
12
10
6
18
9
Suma
51
40
38
32
18
16
16
12
10
9
7
7
7
7
7
5
3
3
1
2
34
3
7
5
3
3
2
2
38
12
277
27
316
2
Ocena przekazów - media niemieckojęzyczne
Październikowa wizyta premiera Kaczyńskiego w Berlinie zdominowała materiały o Polsce nadawane
w dwóch publicznych stacjach w Niemczech: ARD oraz ZDF. Temat ten był najbardziej eksponowany
zarówno pod względem liczby, jak i długości materiałów. Blisko połowa wszystkich emisji
1
Cytaty występujące w raporcie wyróżniono italikami.
3
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
zakwalifikowanych do raportu dotyczyła właśnie tej kwestii. Telewizja ARD uczyniła stosunki polskoniemieckie tematem dnia.
Drugim najczęściej poruszanym tematem był powrót Andrzeja Lepper do rządu.
Interesujące może być nikłe zainteresowanie mediów niemieckich incydentem ze statkiem niemieckim
na polskich wodach terytorialnych, któremu został poświęcony tylko jeden przekaz w ZDF.
Można pokusić się o stwierdzenie, że media niemieckie wykazują zainteresowanie Polską jedynie
w kontekście dwustronnych stosunków - w minionym miesiącu nie pojawiły się tam informacje ani
o wizycie przewodniczącego Komisji Europejskiej czy też szefa rosyjskiego MSZ Siergieja Ławrowa
w Polsce, ani o spotkaniu Grupy Wyszehradzkiej (o czym informowały pozostałe monitorowane media
zagraniczne).
Tabela 4a. Tematyka przekazów w podziale na ocenę i nadawcę
ARD
+
0
Wizyta premiera Jarosława Kaczyńskiego w Niemczech
Powrót Samoobrony do koalicji rządowej z PiS
Demonstracje w Warszawie
Migracja zarobkowa w UE
Pozostałe
1
14
5
5
2
3
Suma
1
+
−
Suma
1
14
6
6
2
5
29
3
33
0
−
1
1
Tabela 4b. Tematyka przekazów w podziale na ocenę i nadawcę
ZDF
Wizyta premiera Jarosława Kaczyńskiego w Niemczech
Powrót Samoobrony do koalicji rządowej z PiS
Demonstracje w Warszawie
Miss World w Warszawie
Spotkanie Putin - Merkel
Migracja zarobkowa w UE
Incydent z niemieckim statkiem
Pozostałe
Suma
21
8
2
2
2
1
1
7
0
44
2
2
Suma
21
10
2
2
2
1
1
7
46
Ocena przekazów - media anglojęzyczne
Media anglojęzyczne uznały za hot issue ponowne wejście Samoobrony do koalicji rządowej
z Prawem i Sprawiedliwością, a tym samym powrót Andrzeja Leppera na stanowisko wicepremiera
i ministra rolnictwa.
EuroNews i BBC World obszernie informowały również o przebiegu kryzysu politycznego w Polsce.
EuroNews jak zawsze podawał wiadomości w kontekście ogólnoeuropejskim o wydarzeniach, takich
jak wizyta José Manuela Barosso w Polsce, czy zwycięstwo polskiego studenta w konkursie na logo
obchodów pięćdziesiątej rocznicy podpisania Traktatu Rzymskiego.
BBC World zainteresowała się berlińską wystawą o wypędzeniach, która była jednym z głównych
tematów pojawiających się w zagranicznych mediach w sierpniu br.
Co warte odnotowania - EuroNews nie wyemitował żadnego materiału o wizycie polskiego premiera
w Berlinie, a BBC World podała informację o wizycie jedynie w trzech krótkich przekazach. Być może
wynika to z faktu, że wizyta koncentrowała się wokół bilateralnych kwestii, a strona Polska nie starała
4
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
się wyjść poza ramy stosunków dwustronnych i nie przedstawiła żadnych inicjatyw istotnych z punktu
widzenia całej Europy, co mogłoby wzbudzić zainteresowanie mediów w innych krajach.
Tabela 4c. Tematyka przekazów w podziale na ocenę i nadawcę
EuroNews
Powrót Samoobrony do koalicji rządowej z PiS
Kryzys polityczny w Polsce
Spotkanie grupy Wyszehradzkiej
Incydent z niemieckim statkiem
Demonstracje w Warszawie
Wizyta przewodniczącego Komisji Europejskiej w Polsce
Propagowanie integracji europejskiej
Logo Together
Wizyta szefa rosyjskiego MSZ w Polsce
Migracja zarobkowa w UE
Pozostałe
Suma
+
0
−
29
29
16
15
3
13
12
10
9
6
5
4
9
126
16
+
0
−
Suma
32
29
16
15
13
12
10
9
6
5
4
151
Tabela 4d. Tematyka przekazów w podziale na ocenę i nadawcę
BBC World
Kryzys polityczny w Polsce
Migracja zarobkowa w UE
Demonstracje w Warszawie
Berlińska wystawa o wypędzeniach
Zabójstwo polskiej studentki w Wielkiej Brytanii
Powrót Samoobrony do koalicji rządowej z PiS
Wizyta premiera Jarosława Kaczyńskiego w Niemczech
Nowy film Agnieszki Holland
Wywiad z prezydentem Wrocławia
Współpraca polskiej i niemieckiej policji
Pozostałe
Suma
11
8
5
7
5
3
3
3
3
Suma
10
1
11
8
7
7
5
3
3
3
3
2
11
2
58
3
63
+
0
−
2
2
Tabela 4e. Tematyka przekazów w podziale na ocenę i nadawcę
CNN
Migracja zarobkowa w UE
Wizyta szefa rosyjskiego MSZ w Polsce
Pozostałe
Suma
0
Suma
1
1
3
1
1
1
4
5
1
6
5
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Ocena przekazów - media francuskojęzyczne
W październiku wśród monitorowanych nadawców europejskich najmniejsze zainteresowanie Polską
wykazała stacja TV5. Na antenie TV5 ukazały się między innymi materiały o zorganizowanym
w Warszawie konkursie Miss World oraz o skutkach kryzysu politycznego, który dotknął Polskę.
Tabela 4f. Tematyka przekazów w podziale na ocenę i nadawcę
TV5
+
Miss World w Warszawie
Demonstracje w Warszawie
Migracja zarobkowa w UE
Pozostałe
Suma
0
5
2
1
7
0
15
−
2
2
Suma
5
4
1
7
17
Kryzys polityczny w Polsce
Dwie stacje anglojęzyczne: EuroNews i BBC World na bieżąco informowały o kolejnych fazach
kryzysu politycznego w Polsce. W dziewięciu przekazach EuroNews poinformował o wiecu poparcia
dla premiera Kaczyńskiego i jego rządu zorganizowanym w Stoczni Gdańskiej. Wiec zgromadził kilka
tysięcy demonstrantów. Cytowano premiera, który obiecał, że już nigdy więcej nie będzie negocjował
z ludźmi o podejrzanej reputacji, odnosząc się w ten sposób do ujawnionych materiałów
o zakulisowych negocjacjach politycznych.
Kolejne przekazy informowały o możliwym powrocie do układu starej koalicji. Informowano, że premier
chce za wszelką cenę uniknąć wcześniejszych wyborów parlamentarnych, których domaga się
opozycja. Przypomniano, że koalicja rozpadła się z powodu różnicy stanowisk w sprawie wydatków
budżetowych na rok 2007 i zwiększenia militarnego zaangażowania Polski w Afganistanie.
BBC World poinformowała o gotowości powrotu do czynnej polityki wyrażonej przez byłego
prezydenta Lecha Wałęsę, który czuje się w obowiązku przeciwstawić się Kaczyńskim. Sami
Kaczyńscy zostali określeni, jako kontrowersyjne postaci zarówno w kraju, jak i za granicą
(controversial figures at home and abroad). Z reportażu można było dowiedzieć się, że Kaczyńscy
doszli do władzy dzięki poparciu elektoratu niezadowolonego z członkostwa w Unii Europejskiej.
Oponenci Kaczyńskich stwierdzili, że uczynili oni Polskę nietolerancyjną.
BBC World zamieściła wypowiedź prof. Leny Kolarskiej-Bobińskiej - szefowej Instytutu Spraw
Publicznych, która wskazała na problem obniżenia się jakości debaty publicznej w Polsce. Kolarska Bobińska podkreśliła, że zanika poprawność polityczna, a wypowiedzi polityków są coraz bardziej
brutalne. Reporter podsumował: mamy obecnie do czynienia z najpoważniejszym kryzysem
politycznym z Polsce od upadku komunizmu.
Demonstracje w Warszawie
Wszystkie monitorowane stacje poinformowały o anty- i prorządowych demonstracjach
zorganizowanych w Warszawie. EuroNews podał, że 15 tysięcy zwolenników Platformy Obywatelskiej
protestowało przeciwko konserwatywnemu rządowi. Przypomniano, że wizerunek Prawa
i Sprawiedliwości jako pogromców korupcji został podarty na strzępy po ujawnieniu skandalu z
taśmami Renaty Beger. Poinformowano, że blisko 60 procent Polaków domaga się wcześniejszych
wyborów do parlamentu. W takim samym tonie utrzymane były doniesienia w BBC World.
6
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Niemieckie telewizje podały, że w antyrządowej demonstracji brało udział 11 tysięcy osób,
a prorządowej 8 tysięcy. W komentarzu reporter zwrócił uwagę, że spory polityczne przeniosły się
z parlamentu na ulicę, ponieważ politycy nie są zdolni do znalezienia rozwiązania zaistniałego
kryzysu.
Również francuskojęzyczna TV5 zamieściła krótką informację o demonstracjach w Warszawie
podając, że zgromadziły one od 7 do 12 tysięcy uczestników protestujących przeciwko politycznej
korupcji.
W kategorii „kryzys polityczny w Polsce” znalazło się najwięcej materiałów ocenionych negatywnie.
W przekazach pojawiały się sformułowania o politycznej korupcji (corruption politique), zarzutach
łapownictwa (Bestechungsvorwürfe) oraz zszarganym wizerunku (image ripped into shreds).
Powrót Samoobrony do koalicji rządowej z PiS
EuroNews i BBC World informowały o powrocie do rządu Andrzeja Leppera i odnowieniu koalicji, która
rozpadła się kilka tygodni wcześniej. Ta decyzja pozwoliła premierowi Kaczyńskiemu na uniknięcie
wcześniejszych wyborów.
Znacznie bardziej krytyczne w swoich przekazach na ten temat były niemieckie telewizje ARD i ZDF.
Podkreślono, że jeszcze trzy tygodnie temu Lepper był warchołem i osobą o marnym charakterze,
a teraz okazał się wystarczająco dobry, aby powrócić do rządu. Poinformowano, że Lepper odebrał
swoją nominację bez udziału dziennikarzy. W komentarzu reporter podsumował, że Kaczyński nie
miał zbyt wielu skrupułów w doborze koalicjanta, któremu stawiane są również sądowe zarzuty.
Trudno pozytywnie oceniać przyszłość nowego rządu, skoro aż 60 procent społeczeństwa nie chce
w nim Andrzeja Leppera, a poziom wzajemnej nieufności jest wyjątkowo duży - podsumował autor
materiału.
W dzień po ponownym zawarciu koalicji w Polsce, w przeglądzie międzynarodowej prasy EuroNews
kilkakrotnie cytował opinię z pierwszej strony niemieckiego dziennika Frankfurter Allgemeine Zeitung,
w której można było przeczytać, że premier Kaczyński stracił na nowej umowie koalicyjnej.
Według komentatorów przegłosowanie wotum zaufania dla rządu zażegnało kryzys polityczny
w Polsce.
Wizyta premiera Jarosława Kaczyńskiego w Berlinie
Wizyta premiera Jarosława Kaczyńskiego spotkała się z wyjątkowo dużym zainteresowaniem
niemieckich mediów, które bardzo obszernie relacjonowały i komentowały wizytę polskiego polityka.
ARD wyemitowała 14, a ZDF 21 przekazów zakwalifikowanych do tej kategorii. O wizycie mówiła
również BBC World, która poinformowała o tym wydarzeniu w trzech materiałach.
Telewizja ARD już w przeddzień oficjalnej wizyty poinformowała, że Kaczyński spotka się z kanclerz
Merkel oraz ministrem spraw zagranicznych Steinmeierem, a głównym tematem rozmowy będą
kwestie energetyczne.
We wszystkich przekazach powtarzała się informacja o trudnych stosunkach polsko-niemieckich, jakie
utrzymują się od czasu, kiedy konserwatyści doszli do władzy w Polsce. Wskazywano, ze dopiero po
stu dniach urzędowania premier Kaczyński zdecydował się przybyć z oficjalną wizytą do Niemiec.
Przypomniano, że wcześniej wizytę w Berlinie odwołał p.o. Prezydenta Warszawy Kazimierz
Marcinkiewicz, a prezydent Lech Kaczyński nie zdecydował się wziąć udziału w szczycie Trójkąta
Weimarskiego.
Za główne punkty do dyskusji uznano kwestie budowy gazociągu na dnie Bałtyku oraz sprawy
odszkodowań dla wysiedlonych Niemców. Również kwestia wstrzymania dotacji przez polskie
Ministerstwo Edukacji Narodowej dla Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży urosło do rangi
problemu politycznego.
W przekazach można zauważyć pewną ambiwalencję w ocenie i podejściu do stosunków polskoniemieckich. O ile relacje na szczeblu państwowym były oceniane jako trudne i chłodne, to kontakty
7
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
między obywatelami są przedstawiane jako żywe i twórcze. Wskazują na to badania opinii publicznej,
które pokazują, że Niemcy są lubiani przez Polaków i uważani za dobrych sąsiadów. Również
wymiana młodzieżowa przyczynia się do rugowania krzywdzących stereotypów. Taki stan rzeczy
potwierdzali komentatorzy występujący w niemieckich mediach, m.in. Gesine Schwann, rektor
Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, oraz znany aktor Stefan Möller.
Media niemieckie nie unikały w swoich przekazach trudnych tematów. ZDF wyemitowała reportaż
o polskim małżeństwie zamieszkującym na Mazurach, któremu grozi utrata domu i ziemi, ponieważ
obywatelka Niemiec wygrała przed polskim sądem sprawę o odzyskanie utraconego po wojnie
majątku.
W programach podsumowujących wizytę dominowały materiały neutralne. Komentatorzy byli zgodni
co do dwóch kwestii: najważniejsze, że do wizyty doszło oraz, że obu stronom zależało, aby się ona
udała. Zarówno premier Kaczyński, jaki kanclerz Merkel demonstrowali swoje zadowolenie ze
spotkania i komplementowali się nawzajem. Każda ze stron jednak pozostała przy swoich
stanowiskach. Niemcy nie mają zamiaru zrezygnować z bałtyckiego gazociągu, ani też nie widzą
możliwości uregulowania problemu prywatnych roszczeń wysuwanych przez obywateli Niemiec wobec
Polski w traktacie międzypaństwowym. Jednocześnie kanclerz Merkel potwierdziła po raz kolejny, że
rząd federalny nie będzie wspierał prywatnych żądań odszkodowawczych wobec Polski.
Komentatorzy liczą na nowy rozdział w stosunkach polsko-niemieckich, gdzie będzie dominował
pragmatyzm. Problemem w przyszłości mogą być zasadnicze różnice interesów pomiędzy dwoma
krajami oraz pewna stała cecha rządów narodowo-konserwatywnych, mianowicie konieczność
posiadania oponenta, wobec którego można pozycjonować swoją politykę.
Migracja zarobkowa w UE
Temat migracji zawodowej w Unii Europejskiej jako jedyny zdobył zainteresowanie wszystkich
zakwalifikowanych do raportu mediów. Kwestia mobilności zawodowej pojawiła się głównie za sprawą
planowanego przystąpienia Bułgarii i Rumunii do UE. Wielka Brytania podjęła decyzję
o zablokowaniu swojego rynku pracy dla tych dwóch przyszłych członków Unii.
EuroNews w swoich przekazach poruszał temat braku wykwalifikowanych kadr w Polsce
spowodowanego zwiększającą się skalą ich emigracji. Informował o staraniach pracodawców w celu
zatrzymania pracowników w kraju, jednakże trudno im konkurować z zachodnioeuropejskimi
wynagrodzeniami.
ARD wyemitowała reportaż o polskiej parze, która zdecydowała się wyjechać do Szkocji
w poszukiwaniu pracy. Reporter towarzyszył parze podczas urlopu w Polsce oraz w Szkocji, gdzie
zamierzają się osiedlić. Motywacją do wyjazdu były przede wszystkim pieniądze. Praca w Szkocji
pozwoliła młodym ludziom prowadzić normalne życie. Dużym minusem wyjazdu była tęsknota
za krajem i rodziną. Z reportażu można było się również dowiedzieć, że imigranci przyczyniają się do
rozwoju regionów, w których się osiedlają.
Telewizja TV5 skoncentrowała się na negatywnych skutkach migracji zarobkowej. Przypomniała
tragedię polskich pracowników we włoskich obozach. W materiałach TV5 została również
przedstawiona sytuacja małego miasteczka Crewe na północy Anglii, gdzie w ciągu ostatnich 3 lat
przyjechało 3 tysiące Polaków w poszukiwaniu pracy. Agencje pracy musiały zatrudnić tłumaczy, żeby
przyjąć tak ogromną liczbę imigrantów. Lokalne populacje coraz bardziej nie akceptują takiego stanu.
Według TV5, zaskoczona masowymi przyjazdami Polaków Wielka Brytania usiłuje zamknąć swoje
granice przez przybyszami z Bułgarii i Rumunii.
Incydent z niemieckim statkiem
EuroNews aż piętnaście przekazów poświęcił incydentowi z niemieckim statkiem, którego kapitan po
pojawieniu się polskich celników i chęci dokonania kontroli postanowił uciec z polskich wód
terytorialnych. Według mediów, incydent ten może zaognić trudne stosunki polsko-niemieckie.
8
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Niemiecka ZDF poświęciła zdarzeniu w tym czasie tylko jeden przekaz. Korespondent z Warszawy
podsumował zdarzenie, mówiąc o częstych sporach w kwestiach kontroli celnych oraz trudnościach
z przyznaniem którejkolwiek ze stron racji. Niewielkie zainteresowanie niemieckich mediów tematem
można starać się tłumaczyć niechęcią do nadawania nieproporcjonalnie dużego znaczenia błahemu
incydentowi, który mógłby urosnąć do rangi problemu politycznego w drażliwych stosunkach między
oboma krajami.
Spotkanie grupy Wyszehradzkiej
EuroNews poświecił szesnaście przekazów spotkaniu państw Grupy Wyszehradzkiej. Podkreślono, że
spotkanie przywódców czterech największych nowych członków Unii Europejskiej: Polski, Czech,
Słowacji i Węgier przypada na trudny dla nich czas zarówno pod względem ekonomicznym jak
i politycznym. Premier Czech posumował sytuację stwierdzeniem, że zachodni styl życia, o którym
wszystkie wspomniane państwa marzyły, nie jest wcale taki łatwy w udziale.
Wizyta przewodniczącego Komisji Europejskiej w Polsce
W dwunastu przekazach EuroNews informował o wizycie przewodniczącego Komisji Europejskiej
José Manuela Barosso w Polsce. Wizyta została oceniona jako wrażliwa i przypadająca na wrażliwy
czas (sensitive visite in sensitive time) - odbyła się w momencie poszukiwania w Polsce koalicjanta dla
rządu. Barosso zwrócił uwagę na konieczność usprawnienie procesu podejmowania decyzji w Unii
oraz prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej, jeśli Europa chce się bardziej liczyć na świecie.
Premier Kaczyński zapowiedział zgłoszenie na początku przyszłego roku pod niemiecką prezydencją
nowych inicjatyw europejskich. Barosso wyraził nadzieję, że Polska, szósty największy członek UE,
zaangażuje się w debatę o przyszłości Unii.
Propagowanie integracji europejskiej
EuroNews siedmiokrotnie wyemitował materiał o propagowaniu integracji europejskiej. Dziennikarz
stacji gościł w szkole w jednym z brytyjskich przemysłowych regionów. Jej uczniowie wcale nie czują
się Europejczykami, nie znają języków obcy oraz niechętnie się ich uczą. Trudno mówić w odniesieniu
do nich o realizacji zaleceń unijnych, aby każdy młody mieszkaniec krajów Wspólnoty mówił
przynajmniej dwoma językami obcymi. Uczniowie mówili o swoich obawach związanych z napływem
imigrantów, z którymi muszą konkurować na lokalnym rynku pracy, m.in. z Polakami. Sami nie są
zainteresowani emigracją zarobkową.
Logo Together
Szymon Skrzypczak, 23-letni student z Polski, wygrał konkurs zorganizowany wspólnie przez
wszystkie instytucje unijne na projekt logo upamiętniającego pięćdziesiątą rocznicę podpisania
Traktatu Rzymskiego. Zwycięzca otrzymał 6 000 euro nagrody. Prestiż i europejski format nagrody
przesądził o pozytywnej ocenie wszystkich przekazów dotyczących wyróżnienia.
Berlińska wystawa o wypędzeniach
Kontrowersyjna wystawa o niemieckich wypędzeniach po drugiej wojnie światowej wzbudziła protest
polskiego premiera - poinformowała BBC World w siedmiu wyemitowanych przekazach. Wystawa
pokazuje losy 14 milionów Niemców wysiedlonych z terenu Polski przez Armię Czerwoną po II wojnie
światowej. Polskiemu premierowi nie podoba się ukazywanie Niemców jako ofiar wojny.
Kontrowersje wokół wystawy były jednym z głównych tematów sierpniowego raportu.
9
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Miss World w Warszawie
Pięć przekazów w TV5 i dwa w ZDF zostały poświęcone wyborom Miss World. Materiały
koncentrowały się na przebiegu konkursu, który wygrała Czeszka Tatana Pucharowa. Polska pojawiła
się w materiałach jedynie wzmiankowo, jako kraj organizujący tegoroczne wybory.
Wizyta szefa rosyjskiego MSZ w Warszawie
Sześć przekazów informacyjnych w EuroNews i jedna wzmianka w CNN zostały poświęcone wizycie
rosyjskiego Ministra Spraw Zagranicznych Siergieja Ławrowa w Polsce. EuroNews wskazał na
problem skomplikowanych relacji polsko-rosyjskich. Strona rosyjska była przede wszystkim
zaniepokojona rozmieszczeniem amerykańskich rakiet balistycznych na terytorium Polski. Ławrow
przyznał, że wzajemne stosunki są trudne, ale obie strony chcą je polepszyć. Strona polska
poinformowała, że kwestia rozmieszczenia rakiet nie została jeszcze ostatecznie rozstrzygnięta.
Zabójstwo polskiej studentki w Wielkiej Brytanii
Stacja BBC World poświęciła pięć przekazów informacjom o zabójstwie polskiej studentki z Gdańska
w Glasgow. Dwudziestotrzyletnia Polka przyjechała do Wielkiej Brytania do pracy, aby zarobić na
studia. Policja poszukuje sprawcy zabójstwa. Jeden mężczyzna podejrzany o dokonanie zbrodni
znajduje się pod policyjnym dozorem.
Nowy film Agnieszki Holland
BBC World trzykrotnie wyemitowała reportaż o pracach nad najnowszym filmem Agnieszki Holland
o życiu i twórczości kompozytora Ludwika van Beethovena. Znana polska reżyser opowiadała o pracy
na planie i współpracy z aktorami. W tytułowej roli obsadzony został amerykański aktor Ed Harris,
który niejednokrotnie już współpracował z Holland.
Wywiad z prezydentem Wrocławia. Migracja zarobkowa w UE
BBC World zaprosiła do udziału w popularnym programie HardTalk prezydenta Wrocławia dr. Rafała
Dutkiewicza. Wywiad został wyemitowany trzykrotnie. Prezydent zwrócił na siebie uwagę
zagranicznych mediów zorganizowaniem akcji mającej na celu nakłonienie wrocławian, którzy
wyjechali do pracy w Wielkiej Brytanii do powrotu do rodzinnego miasta. Prezydent nie jest przeciwny
wyjazdom zarobkowym i widzi ich zalety. Jednocześnie chce pokazać, że Wrocław również może być
atrakcyjny dla młodych ludzi i dawać możliwości rozwoju, szczególnie biorąc pod uwagę nowe
inwestycje zagraniczne w mieście.
Spotkanie Putin - Merkel
Telewizja ZDF poinformowała o spotkaniu kanclerz Merkel z prezydentem Putinem. ZDF zamieściła
komentarz Piotra Jędroszczyka, korespondenta dziennika Rzeczpospolita, który tłumaczył polskie
obawy wobec niemiecko-rosyjskiego projektu gazociągu omijającego Polskę.
10
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Współpraca polskiej i niemieckiej policji
BBC World pokazała dwukrotnie reportaż o współpracy polskiej i niemieckiej policji na przykładzie
dwóch przygranicznych miast: Frankfurtu nad Odrą i Słubic. Mieszkańcy obu miast prowadzą dość
ożywiona współpracę - Niemcy na przykład bardzo chętnie robią w Polsce zakupy. Wspólne patrole
zwiększają poczucie bezpieczeństwa mieszkańców i turystów. Po obu stronach granicy pomysł
współpracy został oceniony bardzo dobrze przez mieszkańców.
Pozostałe
W kategorii "pozostałe" znalazły się materiały wzmiankujące jedynie o Polsce lub Polakach oraz
programy emitowany jednokrotnie. Zainteresowanie EuroNews i TV5 wzbudziły plany polskiego
parlamentu mające na celu zmianę konstytucji tak, aby wprowadzić w niej przepis o całkowitym
zakazie aborcji. Zwrócono uwagę na fakt, że i tak przepisy aborcyjne w Polsce są bardzo restrykcyjne.
Z analizowanych materiałów możemy dowiedzieć się również o polskim pochodzeniu znanego
niemieckiego krytyka literackiego Marcela Reicha-Ranickiego oraz Michaela Jarego, pochodzącego
ze Śląska niemieckiego kompozytora znanych szlagierów filmowych.
Telewizja ARD w swoim porannym programie zainteresowała się nowymi autobusami marki Solaris
produkowanymi w Poznaniu. Zakupiły je dwa niemieckie miasta. Autobusy bardzo podobały się
kierowcom oraz specjalistom od komunikacji miejskiej.
CNN wyemitował reportaż o polskiej fundacji „Mam marzenia”, która spełnia marzenia dzieci
nieuleczalnie chorych. Marzenia dzieci są najróżniejsze: niektóre marzą o spotkaniu ze swoim idolem
a inne na przykład o laptopie. Wspólna dla wszystkich dzieci jest radość płynąca ze spełnionego
marzenia - podkreślano w audycji.
TV5 poinformowała z kolei, że Polka została trzecią wicemiss w konkursie Miss Europy
zorganizowanym na Ukrainie.
Serwisy biznesowe informowały o ekspansji w Niemczech polskiego koncernu Unimil, skargach
francuskiego Vivendi na T-Mobile w konflikcie o Polską Telefonię Cyfrową oraz o przeniesieniu
produkcji firmy Elektrolux na rynki wschodzące.
Z serwisów sportowych można było dowiedzieć się o oskarżeniach wobec serbskiego obrońcy Wisły
Kraków o rasizm (Nicola Mijallovic podczas rozgrywanego meczu obraził czarnoskórego piłkarza
zespołu Blackburn Bennieego McCarthy'iego).
Analiza semantyczna
Z materiałów dotyczących Polski emitowanych przez zagraniczne telewizje widz mógł dowiedzieć się
między innymi, że Polska jest trudnym sąsiadem, u którego trwa permanentny kryzys rządowy.
Premier kraju wykazuje mało skrupułów w doborze koalicjanta, którego określa mianem warchoła.
Wicepremierem zostaje osoba, która ma sądowe zarzuty i zależy jej tylko na samej władzy.
Wizerunek ugrupowania rządzącego jako pogromców korupcji został podarty na strzępy przez
korupcję polityczną.
Rządzący państwem to skrajnie konserwatywni bliźniacy, którzy prowadzą patriotyczną politykę
zagraniczną. Kaczyńscy to też kontrowersyjne postaci w kraju i zagranicą. Polska natomiast to kraj
z politycznymi i ekonomicznymi trudnościami.
11
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Metodologia raportu „Zagraniczne telewizje o Polsce”
Analiza wizerunku Polski w mediach obejmuje okres od 1 do 31 października 2006 i opiera się na materiałach
telewizyjnych z zagranicznych stacji: anglojęzycznych - EuroNews, BBC World oraz CNN i niemieckojęzycznej
ARD i ZDF, a także francuskiej TV5. Brano pod uwagę te materiały, w których padały hasła związane z Polską
lub Polakami. Każdy przekaz został oceniony pod kątem wpływu, jaki może mieć na kształtowanie się wizerunku
Polski za granicą. Zastosowano podział na audycje mogące mieć pozytywny, neutralny lub negatywny wpływ na
percepcję Polski przez zagranicznych odbiorców.
Raport został podzielony na dwie części. W części pierwszej zaprezentowano najważniejsze statystyki: liczbę
przekazów w podziale na stacje, ocenę oraz wielkość przekazu. Część druga zawiera analizę zawartości
przekazów. Omówione zostały w niej najważniejsze zagadnienia poruszone w poszczególnych audycjach.
Skupiono się na wskazaniu zarówno pozytywnych jak i negatywnych aspektów publikacji, które mogły wpłynąć na
wizerunek kraju w oczach zagranicznych odbiorców. Analizie poddana została przede wszystkim warstwa
tekstowa informacji, ale uwzględniono również elementy wizualne przekazu mogące mieć wpływ na ocenę
materiału przez odbiorcę. Raport zawiera również elementy analizy semantycznej, w której przybliżono językową
warstwę wypowiedzi dotyczących Polski i Polaków. Analiza semantyczna polegała na wyselekcjonowaniu z
audycji słów, wyrażeń, zdań składających się na opis, charakterystykę Polski i Polaków. Analiza semantyczna
pozwala na klarowne przedstawienie tego, jakich wyrażeń i określeń używają dziennikarze w informacjach
i komentarzach poświęconych naszemu krajowi.
Instytut Monitorowania Mediów monitoruje ok. 705 tytułów prasowych, stacje telewizyjne i radiowe oraz polskie
zasoby Internetu. Instytut Monitorowania Mediów jest członkiem FIBEP – elitarnej organizacji zrzeszającej ponad
80 firm monitorujących media z kilkudziesięciu krajów. Od 2002 r. Instytut Monitorowania Mediów wspiera
działalność Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
12
Zagraniczne telewizje o Polsce, październik 2006
Charakterystyka monitorowanych stacji
EuroNews - The European News Channel EuroNews - EuroNews jest dostępny w 82 krajach Europy, Afryki,
Ameryki Północnej i centralnej Azji. Dziennie kanał ogląda ponad 8 mln osób. Telewizja działa nieprzerwanie od
1993 roku, zatrudnia 250 pracowników i 160 dziennikarzy. Obecnie stacja nadaje po angielsku, hiszpańsku,
włosku, niemiecku, portugalsku i francusku. Przed paroma laty EuroNews uruchomił rosyjską wersję dźwiękową.
Kanał finansowany jest przez kilka publicznych stacji telewizyjnych z krajów Unii Europejskiej. Stacja jest też
zasilana z budżetu Unii kwotą 5 mln euro rocznie. UE rozważa wsparcie nadawcy w celu emisji programu również
w języku arabskim. www.euronews.net
BBC - British Broadcasting Corporation - Brytyjska Korporacja Nadawcza - telewizyjny kanał informacyjny
dostępny tylko w przekazie cyfrowym (do 18 kwietnia 2006 także analogowym), należący do BBC World Ltd.,
komercyjnego skrzydła BBC, brytyjskiego publicznego nadawcy radiowo-telewizyjnego i zarazem największego
tego typu nadawcy na świecie. W przeciwieństwie do większości kanałów BBC, BBC World nie jest w żaden
sposób dotowane przez brytyjski rząd i utrzymuje się wyłącznie z reklam i opłat abonamentowych. Kanał
adresowany jest do publiczności poza Wielką Brytanią. Jego wewnątrzbrytyjskim odpowiednikiem jest BBC News
24. Oba kanały nadawane są z BBC Television Centre w zachodnim Londynie. Planowane jest ich przeniesienie
do przechodzącego właśnie generalny remont Broadcasting House, historycznej siedziby BBC.
www.bbcworld.com
CNN - Cable News Network - amerykańska telewizja informacyjna, założona w 1980 przez Teda Turnera. Stacja
nadająca programy informacyjne przez całą dobę była pierwszym kanałem telewizyjnym tego typu na świecie.
Obecnie należy do koncernu AOL Time Warner. Powszechnie dostępna w Stanach Zjednoczonych i w wielu
innych krajach świata. Jej główna siedziba znajduje się w Atlancie, ma również ośrodki w Nowym Jorku,
Londynie, Hong Kongu oraz wielu innych miastach. CNN nadaje dwie wersje swojego kanału: amerykańską CNN oraz międzynarodową - CNN International. Stacja prowadzi również internetowe portale informacyjne.
www.cnn.com
ARD - Arbeitsgemeinschaft der öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten der Bundesrepublik
Deutschland - Związek Niemieckich Nadawców Publicznych - jeden z największych publicznych nadawców
radiowo-telewizyjnych w Europie, powołany do życia w 1950 roku. Od strony formalnej stanowi związek
działających w Niemczech publicznych nadawców regionalnych. ARD od 1963 roku nadaje program pierwszy
telewizji niemieckiej. Członkami ARD jest dziesięciu niemieckich nadawców publicznych: dziewięciu regionalnych
i jeden wyspecjalizowany w programie dla zagranicy. Oprócz wspólnego tworzenia kanałów ogólnoniemieckich,
tematycznych i międzynarodowych, wymieniają się także materiałami ze swoich regionów i wspólnie utrzymują
największą spośród mediów z kontynentalnej Europy sieć korespondentów zagranicznych. www.ard.de
ZDF - Zweites Deutsches Fernsehen - niemieckojęzyczna publiczna stacja telewizyjna. Jest to drugi niemiecki
nadawca publiczny (obok ARD). Od 1963 roku nadaje drugi program telewizji niemieckiej. Siedziba główna
nadawcy mieści się w Moguncji. www.zdf.de
TV5 - francuska stacja telewizyjna przeznaczona dla zagranicznej publiczności. Jej najważniejszym zadaniem
jest promocja języka francuskiego i kultury krajów francuskojęzycznych. Znaczna część jej programu pochodzi od
krajowych nadawców publicznych, przede wszystkim z Francji, ale także Belgii, Szwajcarii i kanadyjskiego
Quebecu. Nadawana jest w kilku wersjach, nieco innych dla poszczególnych regionów świata. W Polsce TV 5
Europe można oglądać na platformie Cyfra+, a także w przekazie niekodowanym z satelity Hot Bird. www.tv5.org
13
Al. Jerozolimskie 53, 00-697 Warszawa, (+4822) 356 21 00; [email protected]; www.instytut.com.pl