biuletyn 2-2012 - Dolnośląska Izba Aptekarska

pharmakon
jelenia góra
Biuletyn Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej

legnica
ISSN 1640-9949
wałbrzych

Nr 2 (223)

wrocław
kwiecień 2012
XXIII Zjazd Zwyczajny
Dolnośląskiej
Izby Aptekarskiej
REFLEKSJE PREZESA
OCZEKIWANIA
A RZECZYWISTOŚĆ
Po wprowadzeniu przez ustawę refundacyjną zakazu reklamy aptek oraz jednakowych odpłatności za leki refundowane
mogłoby się wydawać, że praca w naszym
samorządzie będzie mniej stresująca i będzie można w znacznie większym stopniu
skupić się na tych aspektach pracy zawodowej farmaceutów, które były spychane
na dalszy plan przez wyjątkowo agresywną walkę marketingową między aptekami.
Niestety, debaty i dyskusje w trakcie Okręgowego Zjazdu Aptekarzy DIA, który odbył
się na początku marca b.r. pokazały, że jest
dokładnie odwrotnie.
Chociaż poprzedni Okręgowy Zjazd
Aptekarzy DIA odbył się zaledwie przed
kilkoma miesiącami, to na początku marca 2012r. byliśmy w całkiem innej sytuacji, niż w grudniu 2011r. W grudniu, nowe
przepisy dotyczące funkcjonowania detalicznej dystrybucji leków w Polsce, to była
teoria, a w trakcie obrad Zjazdu byliśmy
już po pierwszych dwóch miesiącach doświadczeń. Przez wiele miesięcy ubiegłego roku staraliśmy się przewidzieć konsekwencje dla aptek i aptekarzy wejścia w życie uchwalonej ustawy refundacyjnej oraz
rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy. Oczywiście, w ustawie refundacyjnej
są zapisy przez nas pożądane i oczekiwane,
ale ustawodawca nie zapomniał jak zwykle
o dorzuceniu przysłowiowej łyżki dziegciu
do beczki miodu.
Zdawaliśmy sobie sprawę, że nasze liczne obawy mają realne podstawy. Przedstawialiśmy je wielokrotnie w trakcie comiesięcznych zebrań w regionach oraz w naszym Biuletynie. Niestety, wiele z przewidywanych przez nas problemów ujawniło się
aż nadto wyraźnie już w pierwszych dwóch
miesiącach funkcjonowania ustawy refundacyjnej.
W styczniu i w lutym b.r. w comiesięcznych zebraniach we Wrocławiu, w Legnicy,
Bolesławcu, Wałbrzychu i w Jeleniej Górze
uczestniczyła bardzo duża liczba aptekarzy. Miałem okazję poznać ich opinię na te-
2
mat wprowadzonych zmian i - drodzy Państwo - w trakcie żadnego z tych zebrań nie
było widać radości, euforii czy poczucia, że
wreszcie możemy godnie i spokojnie wykonywać swój zawód. Wręcz odwrotnie – dominowały obawy czy nawet panika.
Dlaczego panowała taka atmosfera?
Ponieważ nasze przewidywania niestety się
sprawdziły. Wielu aptekarzy było nawet gotowych ponieść poważne straty finansowe
wynikające z wprowadzenia od 1 stycznia
2012r. bardzo niekorzystnego systemu naliczania marż aptecznych w zamian za ustabilizowanie sytuacji i skończenie z „wolną
amerykanką” dominującą w polskim systemie aptecznym. Ale dzisiaj widać wyraźnie, że ta marketingowa agresja wcale się
nie skończyła. Szczególnie sieci apteczne
prowadzą nadal wiele działań marketingowych próbując udowadniać, że nie jest to
reklama aptek. A zdecydowana większość
aptekarzy będących właścicielami indywidualnych aptek dostosowała się do znowelizowanego Prawa Farmaceutycznego i nie
zauważa, aby w znaczący sposób nastąpiły
„powroty pacjentów” do ich aptek. Wywołuje to frustrację, ponieważ wielu aptekarzy na te „powroty” bardzo liczyło – miało to
w pewnym stopniu zrekompensować drastyczną obniżkę marż aptecznych na leki
refundowane.
Straty związane z obniżką marż aptecznych pojawiły się natychmiast. Kto
sam wczytuje faktury widzi poziom realizowanych marż aptecznych. Praktycznie
nie ma leków, dla których realna marża apteczna jest wyższa, niż w ubiegłym roku, a
dla wielu leków ta marża wynosi obecnie
zaledwie kilka procent! Natomiast w ciągu pierwszych dwóch miesięcy 2012 roku
do naszej Izby wpłynęła ogromna ilość informacji, dotyczących łamania zakazu reklamy aptek (ulotki, zdjęcia, listy do pacjentów).
Dlatego kondycja ekonomiczna aptek
oraz egzekwowanie zakazu reklamy aptek były głównymi tematami dyskusji zjaz-
pharmakon
dowych. Delegaci mogli zadawać pytania obecnemu w trakcie obrad Prezesowi
NRA dr. Grzegorzowi Kucharewiczowi oraz
Dolnośląskiemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Farmaceutycznemu mgr Urszuli
Sławińskiej-Zagórskiej. W trakcie dyskusji na temat przestrzegania zakazu reklamy aptek, delegaci zapoznali się ze stanowiskiem DWIF dotyczącym wynajmowania przez aptekę części powierzchni apteki podmiotom trzecim. Mgr Urszula Sławińska-Zagórska stwierdziła, że wynajmowanie przez podmiot prowadzący aptekę
części jej powierzchni podmiotom trzecim,
jest niezgodne z obowiązującym Prawem
farmaceutycznym. Byłoby to możliwe jedynie wówczas, kiedy powierzchnia ta byłaby wydzielona z powierzchni apteki i posiadała osobne wejście, a plany takiej zmiany
powinny być zgłoszone do DWIF. Pani Inspektor poinformowała obecnych na Zjeździe delegatów, że w najbliższych dniach
zapadną pierwsze decyzje dotyczące zgłoszonych do DWIF przypadków łamania zakazu reklamy aptek.
Obecna w trakcie obrad Zjazdu pani
Poseł na Sejm RP Anna Zalewska zadeklarowała swoją pomoc w działaniach zmierzających do wyegzekwowania zakazu reklamy aptek oraz zmiany niekorzystnego
dla aptek systemu naliczania marż aptecznych. Pani Poseł była obecna również na
naszym Zjeździe w marcu 2011r., ale obecnie jest członkiem Sejmowej Komisji Zdrowia i może w znacznie większym stopniu
wspierać działania naszego samorządu,
również zapraszając przedstawicieli DIA na
posiedzenia Komisji Zdrowia w trakcie których rozpatrywane bedą ważne dla aptekarzy akty prawne.
Ponieważ delegaci uznali, że wyegzekwowanie zakazu reklamy aptek należy do
priorytetowych działań naszego samorządu, a w ostatnim czasie pojawiły się opinie
prawne, w myśl których programy lojalnościowe są zgodne ze znowelizowanym art.
94a Prawa farmaceutycznego, Prezydium
DIA podjęło decyzję o zamówieniu w niezależnej kancelarii prawnej ekspertyzy, dotyczącej obowiązującego od 1 stycznia 2012r.
zakazu reklamy aptek. Opinia ta przedstawiona została w dalszej części Biuletynu.
W trakcie Zjazdu ogromne problemy z interpretacją i stosowaniem zapisów
ustawy refundacyjnej w aptekach szpitalnych przedstawiła Przewodnicząca Komisji
Aptek Szpitalnych mgr Bożena Maćkowiak.
Zwróciła się z apelem do Prezesa NRA, aby
wystąpił do Ministerstwa Zdrowia o przejrzyste interpretacje oraz pilną nowelizację
w tym zakresie.
Kilka dni po naszym Zjeździe opublikowane zostały przez Ministerstwo Zdrowia
znowelizowane rozporządzenia w sprawie
recept lekarskich oraz w sprawie umów aptek z NFZ. Obydwa te rozporządzenia zawierają korzystne dla aptekarzy zapisy,
chociaż wprowadzenie pojęcia „nazwa rodzajowa” w pierwszym z wyżej wymienionych rozporządzeń spowodowało dużo
problemów interpretacyjnych. Na stronie internetowej DIA przedstawiony został
szczegółowy opis najważniejszych zmian w
znowelizowanym rozporządzeniu w sprawie recept lekarskich. Ponieważ nadal istnieje wiele wątpliwości interpretacyjnych
tego rozporządzenia, w najbliższym czasie odbędzie się kolejne spotkanie przedstawicieli DIA z przedstawicielami DOW
NFZ, dotyczące realizacji recept. Protokół
uzgodnień z tego spotkania zostanie opublikowany na stronie internetowej DIA oraz
w kolejnym Biuletynie.
Nieoczekiwane problemy pojawiły się
też w trakcie realizacji naszego drugiego projektu szkoleń finansowanych z funduszy unijnych. Wiele osób, które zgłosiły swoje uczestnictwo w trakcie rekrutacji, nie zgłosiło się do dzisiaj z wymaganymi dokumentami. Dlatego konieczna będzie dodatkowa rekrutacja w drugiej połowie kwietnia. Zachęcam do zgłoszenia swojego udziału w tych szkoleniach, ponieważ
przygotowaliśmy interesujące tematy kursów i wykładów, a możliwość bezpłatnego
uzyskania 48 punktów edukacyjnych też
ma duże znaczenie.
Jak widać przed nami jeszcze dużo
pracy i wysiłku, ale także – a może przede
wszystkim – Święta Wielkanocne, które
niech staną się dla wszystkich źródłem radości, spokoju i pokrzepienia na najbliższe
tygodnie.
Piotr Bohater
Ankieta
W załączeniu do niniejszego biuletynu „Pharmakon” przekazujemy ankietę, o której wypełnienie i wysłanie zwracamy się do członków DIA.
Redakcja
Dostęp elektroniczny do
Farmaceutycznego Serwisu Prawnego
Lex Pharma
dla Członków Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
www.prawo.farmacja.pl
login: OIA-Wroclaw
hasło: OIA-Wroclaw50
pharmakon
jelenia góra
legnica
wałbrzych
Biuletyn Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej. Nakład 2650 egz.
http://www.dia.com.pl/biuletyn e-mail: [email protected]
wrocław
Redaktor naczelny – Artur Owczarek. Skład, łamanie, kolportaż – SAVIO. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i tekstów sponsorowanych i zastrzega sobie prawo skracania tekstów oraz informuje, że nie zawsze zgadza się z opiniami
zawartymi w artykułach zamieszczanych na łamach „Pharmakonu”.
Skład kolegium redakcyjnego biuletynu DIA „Pharmakon”: Piotr Bohater, Grzegorz Carowicz, Katarzyna Cichowicz, Olga
Fedorowicz, Ewa Hrynkiewicz-Kacała, Irena Knabel-Krzyszowska, Zbigniew Madurowicz, Agnieszka Mikoszewska, Artur
Owczarek, Ewa Wąsik, Urszula Wirska.
DOLNOŚLĄSKA IZBA APTEKARSKA
50-333 Wrocław, ul. Matejki 6, tel/fax 71 321 18 77, 71 321 32 77,
http://www.dia.com.pl e-mail: [email protected] , tel. 71 322 00 70 (księgowość, ewidencja, PWZ, szkolenia), e-mail: [email protected]; [email protected]; szkolenia@dia.
com.pl
Prezes ORA DIA – mgr farm. Piotr Bohater
Dyżury: wtorek g. 12.00-13.00, czwartek g. 13.00-14.00 w DIA we Wrocławiu, tel. 71 321 18 77;
e-mail: [email protected]
Wiceprezesi ORA DIA:
• mgr farm. Irena Knabel-Krzyszowska (region wrocławski), dyżur: poniedziałek g. 11.00-13.00, DIA we
Wrocławiu, tel. 71 321 18 77;
• mgr farm. Irena Litwa-Parużyńska (region legnicki), dyżur: poniedziałek g. 15.00–16.00, „Apteka Piastów”
w Legnicy, tel. 076 856 52 20, e-mail: [email protected];
• dr n. farm. Wojciech Piotrowski (region jeleniogórski), dyżur: poniedziałek, godz. 11.00-12.00, apteka
„Pod Złotą Wagą” Karpacz, tel. 757619312.;
• mgr farm. Paweł Łukasiński (region wałbrzyski), dyżur w czwartki, godz. 13.00-14.00, apteka „Galen”
w Świdnicy, tel. 748532909, e-mail: [email protected].
Sekretarz – mgr farm. Olga Fedorowicz, dyżur: czwartek, godz. 13.00 do 14.00, ASK, tel. 717332900,
e-mail: [email protected]
Skarbnik – dr n. farm. Artur Owczarek, dyżur: środa godz. 8.00-9.00, AM, tel. 717840321,
e-mail: [email protected]
Radca prawny – mgr Krystyna Bąkowska, dyżur: czwartek g. 14.00–15.00, DIA we Wrocławiu,
tel. 71 321 18 77
Konta Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej:
Bank Polskiej Spółdzielczości SA O/Wrocław 33 1930 1073 2009 0900 4949 0001 (składki, reklamy)
80 1930 1073 2009 0900 4952 0001 (Kasa Pomocy Koleżeńskiej)
Składka członkowska na rzecz DIA wynosi:
 74,- zł – kierownicy aptek i hurtowni;  23,- zł – kier. aptek szpitalnych i zakładowych oraz pozostali
członkowie samorządu;
 6,- zł – emeryci niepracujący.
Z głębokim smutkiem i żalem oraz poczuciem wielkiej straty
przyjęliśmy wiadomość o śmierci
ś. p.
mgr farm. Mieczysława Lacha
długoletniego pracownika Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej
Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Jeleniej Górze
Prezydium i Członkowie Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej we Wrocławiu.
Wrocław, marzec 2012r.
pharmakon
3
WYKŁADNIA POJĘCIA REKLAMY
w rozumieniu ustawy Prawo farmaceutyczne
Opinia prawna sporządzona przez Spółkę Adwokatów Lotz i Partnerzy na zlecenie Dolnośląskiej
Izby Aptekarskiej
1. Przedmiot i cel opinii.
Przedmiotem i celem niniejszej opinii jest dokonanie wszechstronnej analizy przepisu, wprowadzającego
w znowelizowanym brzmieniu ustawy, po dniu 1 stycznia 2012 r., zakaz reklamy aptek i punktów aptecznych, w
odniesieniu do jego zakresu ujmowanego na podstawie
szerokiej wykładni tekstu prawnego, istniejącego orzecznictwa, a także analizy porównawczej zastosowanego
rozwiązania prawnego na tle ustawodawstwa wspólnotowego.
2. Stan faktyczny
Nowelizacją ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo
farmaceutyczne (dalej w treści niniejszej opinii także
„Upf”), począwszy od dnia 17 marca 2008 r. wprowadzono przepis art. 94a ust. 1, statuujący zakaz reklamy działalności aptek, uregulowany następująco:
Art. 94a 1. Zabroniona jest reklama działalności aptek
lub punktów aptecznych skierowana do publicznej wiadomości, która w sposób bezpośredni odnosi się do produktów leczniczych lub wyrobów medycznych umieszczonych
na wykazach leków refundowanych, lub produktów leczniczych lub wyrobów medycznych o nazwie identycznej z
nazwą produktów leczniczych lub wyrobów medycznych
umieszczonych na tych wykazach.
Następnie, ponownie nowelizując ten przepis, ustawodawca, począwszy od dnia 1 stycznia 2012 r. nadał mu
nowe, następujące brzmienie:
Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych
oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego.
Inicjatywa wprowadzenia zakazu reklamy wypłynęła
z kręgów rządowych, a także niezależnie ze strony władz
samorządu zawodowego aptekarzy, a jego uzasadnie-
niem było działanie w interesie pacjenta, przywrócenie
zawodowi aptekarza pryncypiów zawodu zaufania publicznego oraz wyeliminowanie niekontrolowanej, żeby
nie powiedzieć czasami nawet dzikiej, konkurencji mogącej doprowadzić do działań sprzecznych z interesem i
bezpieczeństwem pacjenta (np. programy lojalnościowe
poszczególnych grup lub sieci aptek, promujące częstotliwość zakupów i fakt przeznaczania na nie jak największych kwot).
Krytycy wprowadzonej nowelizacji zarzucają jej: niezgodność przepisu z Konstytucją RP i zapisaną w niej zasadą wolności gospodarczej i działanie na szkodę pacjenta, polegającą na niemożności porównania cen, stosowanych w poszczególnych aptekach oraz jej oferty, co doprowadzi do wzrostu cen.
Uczestnicy obrotu opublikowali prywatne opinie
prawne oraz wystąpienia, w treści których dokonywana
jest wykładnia przepisów prawa istotnych dla zrozumienia istoty i zakresu reklamy aptek1.
Celem niniejszej opinii jest wykładnia pojęcia reklamy
w rozumieniu art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne, co uczynić należy w szczególności poprzez:
1. omówienie stosowanych reguł wykładni tekstu prawnego;
2. dokonanie przeglądu porównawczego ustawowego
zakazu reklamy innych wolnych zawodów w polskim
porządku prawnym;
3. dokonanie przeglądu pojęcia „reklama”;
4. dokonanie przeglądu orzecznictwa, odnoszącego się
do reklamy aptek;
5. próbę przywołania definicji reklamy stosowanej na
potrzeby inne niż legislacyjne bądź jurydyczne.
1. Mowa tutaj o: 1) opinii prawnej Kancelarii Radców Prawnych Jerzy Leszczyński, Zbigniew Wojnicki „O programie Opieki Farmaceutycznej
w związku z zakazem reklamy aptek i ich działalności, zawartym w Prawie farmaceutycznym, opublikowanej w Biuletynie Aptek Partnerskich DOZ ze stycznia 2012 r.; 2) opinii prawnej w/w Kancelarii autorstwa dr. hab. Jerzego Leszczyńskiego – r. pr. sporządzonej 21.12.2011
r. dla ePRUF S.A. z s. w Łodzi, której przedmiotem jest zbadanie zgodności „Programu 60+” z obowiązującym prawem, 3) opinii prawnej
z dnia 20.02.2012 r. autorstwa r. pr. Marcina Matczaka i Michała Czarnucha z Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka Sp. kom. w Warszawie w przedmiocie oceny prawnej ryzyk prowadzenia aktywności aptek po wejściu w życie zakazu reklamy w kontekście programów:
POF, Program 60+, Program dla Mamy i Maleństwa, a także, 4) pismem WIF w Opolu z dnia 16.02.2012 r. n nr OWIF.8523.2.2012.KN oraz 4)
pismem Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego z dnia 21.03.2012 r. nr GIF-P-L-076/163/KP/12 – wszystkie materiały udostępnione
przez Dolnośląską Izbę Aptekarską we Wrocławiu. Przed opublikowaniem opinii, zgodnie z zasadami etyki, skontaktowano się z Autorami opinii wyrażających zdania przeciwne do zdań Autora niniejszej Opinii, informując o fakcie przedstawienia odmiennego stanowiska.
4
pharmakon
3. Analiza prawna
3.1. Wprowadzenie do problematyki wykładni pojęcia reklamy, o
której mowa w art. 94 a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne.
Porównanie zapisów analizowanej normy w brzmieniu sprzed nowelizacji oraz aktualnie obowiązującym
wskazuje, iż intencją ustawodawcy było rozszerzenie zakresu zakazu reklamy z wcześniejszej reklamy działalności aptek, skierowanej do publicznej wiadomości i która
w sposób bezpośredni odnosiła się do produktów refundowanych, na zakaz reklamy aptek i punktów aptecznych
oraz ich działalności w pełnym jej zakresie, przy czym za
reklamę nie uważa się informacji o lokalizacji i godzinach
pracy apteki lub punktu aptecznego.
W odniesieniu do powyższego warto jest poczynić
uwagę, iż odmiennie od poprzedniego brzmienia zakazu reklamy ustawodawca podjął próbę uszczegółowienia jego rozumienia poprzez swoistą definicję negatywną (czyli wskazanie, czego nie uważa się za reklamę). To
zatem - przy poszanowaniu konieczności wzięcia pod
uwagę słownikowego czy wręcz potocznego rozumienia sformułowania „reklama”, stanowi ważną wskazówkę
interpretacyjną, wnioskować bowiem można, iż rozumienie pojęcia „reklama” dla analizy tego przepisu powinno być maksymalnie szerokie w ujęciu funkcjonujących
podmiotów, prowadzących działalność gospodarczą w
formie aptek bądź punktów aptecznych. Punktem wyjścia dla analizy tej normy powinno być zatem założenie, iż reklamą jest „wszystko”, co nie jest informacją
o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Powyższy punkt wyjścia ma swoje dodatkowe uzasadnienie w fakcie, iż bez wątpienia wszelkie próby kazuistycznego (czyli w swoisty sposób „przykładowego”) uregulowania reklamy na potrzeby omawianego zakazu byłoby bezprzedmiotowe z uwagi na, w zasadzie,
nieograniczoną możliwość modyfikowania aktywności
marketingowej uczestników obrotu gospodarczego.
Dla potrzeb niniejszej opinii wskazać należy, iż zarówno w poprzednim, jak i aktualnym brzmieniu analizowanych norm nie wprowadzono wprost definicji legalnej reklamy w rozumieniu zapisów Upf. W tym zatem zakresie
dopuszczalne jest stosowanie dorobku doktryny i orzecznictwa dla ustalenia, co należy rozumieć przez reklamę
apteki. Brak przy tym przeszkód dla powoływania w tym
celu dorobku sprzed nowelizacji Upf, albowiem zakres
semantyczny pojęcia reklamy nie uległ zmianie, w odróżnieniu od zakresu przedmiotowego i podmiotowego.
Wprowadzenie legalnej definicji reklamy apteki, o
czym wspomniano już powyżej, uznać można za niemożliwe i niecelowe (choć próbę taką podjęto np. w przepisie
art. 49 ust. 3 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz
wyrobów medycznych), jak jednak wykazała dotychczasowa praktyka stosowania tej normy w jej poprzednim
brzmieniu, z biegiem czasu i stosowania przepisu zaka-
zującego reklamy oraz stosowania sankcji zeń wynikających. Wykładnia i rozumienie pojęcia „reklama” ulegały
stopniowemu poszerzeniu. Dla potrzeb niniejszej opinii
konieczne staje się zatem dokonanie wykładni tej – budzącej wiele kontrowersji normy, z zastosowaniem dopuszczalnych i istniejących reguł wykładni tekstu prawnego, które dla orientacji Adresatów opinii należy wcześniej pokrótce omówić.
3.2.Omówienie reguł (rodzajów) wykładni.
Choć nie jest to celem samym w sobie niniejszej opinii, dla jasności wykładu jawi się uzasadnionym nadmienienie choćby o stosowanych regułach wykładni tekstów
i norm prawnych, co uzasadni postawione w opinii wnioski końcowe.
Prawo zna i dopuszcza następujące metody wykładni tekstów prawnych:
1. Językowa (gramatyczna) – dokonywana na podstawie analizy języka przepisu, stosowana jako pierwsza
i jedyna wówczas, gdy rozumienie słownikowej warstwy tekstu prawnego nie nastręcza żadnych wątpliwości;
2. Systemowa (systematyczna) – dokonywana na podstawie systemu prawa, w którym funkcjonuje przepis,
miejsca przepisu w porządku prawnym prawa krajowego i transgranicznego;
3. Celowościowa (teleologiczna) – dokonywana dzięki
poznaniu celu, jaki ma realizować analizowany przepis;
4. Funkcjonalna – dokonywana na podstawie funkcji
analizowanej normy;
5. Prowspólnotowa – przeprowadzana w oparciu o
treść prawa Unii Europejskiej, jeśli istnieją rozbieżności w warstwie semantycznej prawa wspólnotowego
i krajowego, przy czym prymat daje się w takim przypadku prawu wspólnotowemu;
6. Logiczna – czyniona na podstawie zasad logiki, poprzez zastosowanie wnioskowań prawniczych - np.
przez porównanie tekstów prawnych;
7. Historyczna – dokonywana na podstawie kontekstu
historycznego, w jakim wprowadzono i stosowano
normę.
Reguły od 2 do 7 stanowią uzupełnienie wykładni językowej i stosuje się je w zasadzie wymiennie i uzupełniająco w zależności od potrzeby dokonywanej wykładni, zaś celem ich stosowania jest uzyskanie jak najpełniejszego obrazu analizowanej normy w przełożeniu na
potrzebę adresatów, do których norma ta jest kierowana. Ważne jest także uzupełnienie powyższego o uwagę, iż do metod tych może uciekać się każdy, kto dokonuje analizy tekstu prawnego, choć nauka prawa rozróżnia także reguły wykładni z punktu widzenia dokonującego jej podmiotu, a w tym kontekście nie można po-
pharmakon
5
minąć przede wszystkim wykładni operatywnej, która w
polskim porządku prawnym, a w szczególności w omawianej sytuacji jawi się jako niezwykle istotna, albowiem
poczyniona w wyrokach sądowych wykładnia, którą do
tego cechuje pewna powtarzalność i jednolitość, staje się
poręcznym i często stosowanym narzędziem „odszyfrowywania” tekstów prawnych.
Przegląd opublikowanych orzeczeń, odnoszących
się do tej materii wskazuje na pewne wahania orzecznictwa co do wykładni pojęcia „reklama apteki”. Wahania te jednak mają swoje uzasadnienie i zostaną poniżej wyjaśnione.
3.3. Próba językowej wykładni normy z art. 94 a ust. 1 Upf.
Analizę normy rozpocząć należy od próby dokonania językowej wykładni art. 94 a ust. 1 Upf. Czytając przepis w aktualnym brzmieniu: Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego, nietrudno zauważyć, iż celem
ustawodawcy było zakazanie reklamy aptek i punktów
aptecznych oraz ich działalności. Ustawodawca w tym
samym przepisie wskazał, co w jego rozumieniu reklamą nie jest, a mianowicie informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki. Dokonując analizy tego tekstu a contrario (czyli dzięki zestawieniu przeciwieństw) jest oczywistym, iż wszystko, co nie jest informacją o lokalizacji i godzinach pracy apteki, będzie stanowiło reklamę, o czym szczegółowo wspomniano już wcześniej w
niniejszej opinii.
Co zatem stanowi reklamę? Tu w pierwszej kolejności
w sukurs powołać należy słownikowe rozumienie tego
terminu. To także nie jest proste, albowiem nauka marketingu rozróżnia szereg pojęć i definicji reklamy.
Słownikowa definicja reklamy brzmi następująco: reklama to rozpowszechnianie informacji o towarach, ich zaletach, wartościach i możliwościach nabycia, chwalenie kogoś, zalecanie czegoś przez prasę, radio, telewizję, inne środki służące temu celowi (np. plakaty, napisy, ogłoszenia itp.).
Inną definicję podaje prof. Marian Golka (prof. zwyczajny UAM, specjalista z zakresu socjologii kultury), pisząc, że reklamą jest każdy płatny sposób nieosobistego
prezentowania i popierania zakupu towarów (usług, idei)
przy pomocy środków, w określonych ramach prawnych i
w określonych warunkach, wraz z podawaniem informacji
o samych towarach, ich zaletach, ewentualnie cenie, miejscach i możliwościach realizacji zakupu.
Prof. Ralph Harris i dr Arthur Seldon, wybitni brytyjscy
ekonomiści uważają natomiast, że reklama to rodzaj komunikatu publicznego przeznaczonego do rozpowszechniania informacji o komercyjnych towarach i usługach z
perspektywą promocji sprzedaży.2
Kolejną definicję reklamy podaje Konwencja o telewizji ponadgranicznej, sporządzona w Strasbourgu w dniu
2. Źródło cytatów: www.marketing-mix.com.pl
6
05.05.1989 r., której Polska także jest stroną, wskazując,
iż reklamą są wszelkie publiczne obwieszczenia mające na
celu popieranie sprzedaży, zakupu lub wynajmu produktu
lub usługi, promocję idei czy sprawy lub spowodowanie innego skutku pożądanego przez reklamującego […].
Prawo wspólnotowe także wypracowało definicję
reklamy, która może zostać pomocniczo zastosowana
do rozstrzygania poszczególnych przypadków, zgodnie bowiem z Dyrektywą Rady Wspólnot Europejskich
2006/114/WE (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i
Rady z 12.12.2006 r. w sprawie reklamy wprowadzającej
w błąd i reklamy porównawczej reklama oznacza przedstawienie w jakiejkolwiek formie w ramach działalności
handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej lub wykonywania
wolnych zawodów w celu wspierania zbytu towarów lub
usług, w tym nieruchomości, praw i zobowiązań.
Definicji reklamy jest oczywiście znacznie więcej, jednakże ich przegląd prowadzi do oczywistej konstatacji,
iż reklamą jest taki komunikat, który jest w swym zamierzeniu skierowany do szerokiej publiczności, niezależnie,
czy ma on charakter informacji kierowanej do wielu indywidualnych odbiorców (np. akcja mailingowa, roznoszenie ulotek, kierowanie indywidualnych listów do potencjalnych klientów), czy też do większej grupy niezdefiniowanych odbiorców (reklama telewizyjna, prasowa,
billboard), o ile ma za zadanie zainteresowanie ofertą
osoby emitującej taki przekaz w celu zachęcenia potencjalnego nabywcy i doprowadzenia w efekcie do zintensyfikowania sprzedaży towarów lub usług. Odnosząc
zaś szeroki zakres rozumienia reklamy, wynikający z powyższych definicji, i to przez pryzmat sformułowania,
że reklamą jest wszystko, co nie stanowi informacji o lokalizacji i godzinach pracy apteki, do aktywności marketingowej aptek wskazać należy, iż działania znajdujące swoje odzwierciedlenie w każdej z tych definicji stanowiły będą w konsekwencji niedozwoloną na gruncie
ustawy reklamę.
3.4. Wykładnia operatywna.
Z uwagi na czysto prawny charakter zagadnienia nie
sposób treści opiniowanej normy nie odnieść także do
wykładni operatywnej, opierając ją na dostępnych i opublikowanych orzeczeniach sądowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17.10.2008 r. w sprawie o sygnaturze VII SA/
Wa 698/08 wskazuje, iż:
Wręczanie przez pracowników apteki jej klientom bonów rabatowych na zakup produktów sprzedawanych w
aptece, na których nie wskazano bezpośrednio leków lub
wyrobów wymienionych w art. 94 a Prawa farmaceutycznego należy uznać za dopuszczalną reklamę działalności
apteki.
Zaznaczyć jednak należy, iż powołany wyżej wyrok
opublikowano jeszcze w odniesieniu do poprzedniego
brzmienia przepisu zakazującego reklamy (a zatem wy-
pharmakon
łącznie w odniesieniu do leków Rx), wówczas była zatem
reklama „dopuszczalna” i „niedopuszczalna”. Aktualnie
zaś, wobec rozszerzenia w zasadzie do możliwego maksimum reklamy zakazanej prawem, jako logiczny jawi się
wniosek, iż działanie, które w tezie wyroku zostało określone jako dopuszczalne (czyli wydawanie kuponów rabatowych za zakupy towarów niebędących lekami Rx)
dziś także stanowi zakazaną reklamę (opis działania się
nie zmienił, rozszerzono natomiast zakazane działania reklamowe).
Ten sam Sąd we wcześniej ogłoszonym wyroku z dnia
15.05.2008 r. w sprawie o sygnaturze VII SA/Wa 2215/07
wskazał, iż
Za reklamę działalności apteki należy uznać każde działanie, skierowane do publicznej wiadomości, niezależnie
od sposobu i metody jego przeprowadzenia oraz środków
użytych do jego realizacji, jeśli jego celem jest zwiększenie
sprzedaży produktów leczniczych i wyrobów medycznych
oferowanych w danej aptece.
Teza powyższa także odnosi się do wcześniej obowiązującego stanu prawnego i powtórzona została
przez ten Sąd w wyroku z dnia 20.08.2010 r. w sprawie
o sygnaturze VI SA/Wa 838/10, kiedy to Sąd orzekł następująco:
Za reklamę apteki należy uznać wszelkie działania polegające na informowaniu i zachęcaniu do zakupu produktu leczniczego lub wyrobu medycznego w danej aptece lub
punkcie aptecznym mające na celu zwiększenie ich sprzedaży.
Na identycznym stanowisku stanął również Wojewódzki Sąd Administracyjny z siedzibą w Warszawie w
wyroku z dnia 1.2.2008 r. w sprawie o sygnaturze VII SA/
Wa 1960/07.
Przegląd powyższy wskazuje, iż sądy w każdym z wyroków dokonują próby zdefiniowania reklamy przez cel,
jakiemu ma ona służyć, a celem tym jest zachęta potencjalnego nabywcy skutkująca intensyfikacją sprzedaży,
kierowana do publicznej wiadomości. Z uwagi zaś na
fakt, iż zarówno w poprzednim, jak i obecnym brzmieniu art. 94 a ust. 1 Upf reklama nie została ujęta w formę jakiejkolwiek definicji legalnej, orzeczenia odnoszące się do niej wydane na podstawie poprzednio obowiązującego porządku prawnego uznać należy za aktualne
także obecnie, o ile bowiem zmianie uległ sam zakres zakazanej działalności reklamowej, o tyle aktualną pozostała konieczność wyjaśniania znaczenia samego pojęcia „reklama”.
3.5. Wykładnia celowościowa.
Doświadczenia z okresu „leków za 1 grosz” powodujące poważne obciążenie dla budżetu, czego ustawodawca
miał świadomość przy wprowadzaniu nowelizacji zakazu reklamy wskazują, iż przewodnim celem wprowadzenia zakazu reklamy była regulacja polityki lekowej, ograniczenie nadmiernego stosowania leków, generującego
powikłania polekowe u pacjentów i komplikacje natury
społecznej – przedwczesne zgony, choroby etc. Wszystko
to stanowiło poważne obciążenie dla budżetu państwa
o charakterze czysto finansowym, a także obciążenie dla
państwa w ujęciu społecznym (koszty leczenia obciążające przecież w głównej mierze podatnika). Także władze
samorządu aptekarskiego na etapie procesu legislacyjnego pomocniczo uzasadniały wprowadzenie tego rodzaju normy koniecznością przywrócenia standardów
wykonywania przez aptekarzy ich zawodu jako zawodu
zaufania publicznego, powstrzymania działań o charakterze reklamowym i promocyjnym, nie licujących z powagą zawodu farmaceuty oraz istotną funkcją publiczną, jaką pełnią w życiu publicznym apteki, stanowiące nie
tylko miejsce w którym nabywa się leki, lecz także funkcje
informacyjne i wspomagające system ochrony zdrowia,
zgodnie z art. 86 ust. 1 i 2 Upf. W takim przypadku stanowisko samorządu zawodowego jako konstytucyjnego
gwaranta zachowania najwyższych standardów wykonywania zawodu zaufania publicznego także stanowi istotny głos w wykładni tej normy.
3.6. Porównanie regulacji zakazu reklamy w innych zawodach zaufania publicznego w ramach wykładni systemowej.
Istnienie zakazu reklamy w zawodach, uznawanych
przez porządek konstytucyjny – w powołaniu na art. 17
Konstytucji RP, za zawody zaufania publicznego nie jest
niczym nowym i niecodziennym. Do zawodów takich,
objętych zakazem reklamy należą: adwokaci, radcowie
prawni, komornicy, a także lekarze (oraz lekarze dentyści), co jest istotne z punktu widzenia powiązanej funkcji społecznej lekarza i farmaceuty. Wykładnia systemowa przemawia zatem za tym, iż wprowadzenie zakazu reklamy aptek i ich działalności jest krokiem w dobrym kierunku, znajdującym uzasadnienie w polskim porządku
prawnym.
3.7. Aktywność przedsiębiorcy prowadzącego aptekę, która może
zostać uznana za niedozwoloną reklamę.
Dokonana powyżej na wielu płaszczyznach wykładnia normy, wprowadzającej zakaz reklamy aptek prowadzi do konstatacji, iż koniecznym staje się przeanalizowanie poszczególnych, najczęściej spotykanych przejawów
działalności marketingowej aptek pod kątem wypełniania przez nie dyspozycji art. 94 a ust. 1 Upf. Do działań
takich, noszących charakter powszechny i dlatego ważki z punktu widzenia przedmiotu niniejszej opinii, można zaliczyć:
- programy aktywizacji sprzedaży (zwane powszechnie
programami lojalnościowymi);
- dystrybucję ulotek reklamowych;
- współpracę apteki z zakresie najmu jej powierzchni w
celu umożliwienia prowadzenia polityki informacyjnej przez podmiot zewnętrzny (np. wydawnictwo fachowe).
pharmakon
7
Kwestie te zostaną szczegółowo przeanalizowane poniżej.
Programy aktywizacji sprzedaży (dalej jako „programy lojalnościowe”) charakteryzują się tym, iż określona grupa przedsiębiorców prowadzących apteki, przekazuje wszystkim klientom bądź wybranej ich grupie znaki legitymacyjne, uprawniające do zniżek na oferowany
w tej aptece lub grupie aptek asortyment bądź umożliwiających otrzymanie darowizny w postaci, np. nagrody rzeczowej, usługi bądź jakiegokolwiek innego świadczenia o charakterze materialnym lub niematerialnym w
zamian za określoną przez warunki takiego programu
aktywność nabywczą konsumenta. Działanie takie nosi
oczywiste znamiona działań, skierowanych do nabywcy
lub potencjalnego nabywcy i mających na celu zwiększenie sprzedaży danej apteki lub grupy aptek, stanowi zatem reklamę w rozumieniu powołanych wyżej orzeczeń i
definicji. Jest bowiem kwestią niesporną i znajdującą potwierdzenie w wielu badaniach i analizach naukowych, iż
program tego rodzaju wiąże klienta i zachęca do dokonywania częstszych i większych zakupów za obietnicę przyszłej nagrody (klient staje się lojalnym nabywcą). Proste
powiązanie dokonywanych zakupów z obietnicą nagrody w postaci otrzymania w tej aptece lub grupie aptek,
np. zniżki bądź nagrody rzeczowej czyni z takiego działania oczywiste narzędzie marketingowe, nie tylko w rozumieniu cytowanych powyżej orzeczeń Sądów Administracyjnych, lecz także w rozumieniu definicji reklamy,
opracowanej przez Harrisa i Seldona, a także na potrzeby Konwencji o telewizji ponadgranicznej oraz w Dyrektywie 2006/114/WE
Jednakże na gruncie wykładni systemowej kwestia
nie jest tak oczywista, albowiem o ile w treści art. 49 ust.
3 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów
medycznych ustawodawca wprost zakazał stosowania
m. in. programów lojalnościowych jako form zachęty
(do nabywania leków wpisanych na listy refundacyjne),
o tyle w Upf ograniczył się do zakazania reklamy, zdefiniowanie tego pojęcia pozostawiając uczestnikom obrotu prawnego. Konieczne zatem będzie każdorazowo
w odniesieniu do indywidualnych przejawów potencjalnych naruszeń badanie istoty i celu wprowadzenia danego programu, również przez pryzmat faktu, czy jest
on postrzegany przez jego odbiorców jako zachęta do
sprzedaży, czy przedsiębiorca apteczny kieruje go do
bliżej nieokreślonego publicznego odbiorcy poprzez
środki powszechnego przekazu, w jaki sposób konsument dowiaduje się o fakcie istnienia takiego programu, czy program ten zachęca konsumentów do aktywizowania zakupów wyłącznie w danej aptece bądź grupie aptek oraz przede wszystkim przez pryzmat występowania najistotniejszej dla reklamy przesłanki, mianowicie faktu inwestowania nakładów przedsiębiorcy
prowadzącego aptekę w celu stosowania zachęty wo-
8
bec pacjenta (czyli ponoszenie przez apteki lub sieci aptek kosztów prowadzenia programu lojalnościowego).
Ocena wiodących programów lojalnościowych funkcjonujących w obrocie farmaceutycznym wskazuje, że ich
funkcjonowanie i uczestniczenie w nim aptek wymaga
ponoszenia przez nie nakładów finansowych, są zatem
programami lojalnościowymi (do podobnych wniosków na podstawie szczegółowo omówionych przesłanek doszli Autorzy opinii prawnej z Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka Sp. kom. w Warszawie w przedmiocie oceny prawnej ryzyk prowadzenia aktywności
aptek po wejściu w życie zakazu reklamy w kontekście
programów: „POF”, „Program 60+”, Program dla Mamy i
Maleństwa). Programy tego rodzaju są „lojalnościowymi” także z tego powodu, że każdy z nich wiąże świadczenie dla pacjenta apteki, wynikające z udziału w danym programie z faktem dokonywania zakupów w danej aptece lub sieci aptek. Można zatem postawić bardzo uzasadnioną tezę, iż programy tego rodzaju będą
przez uprawnione do tego organy w toku stosownych
postępowań administracyjnych uznawane za naruszające ustawowy zakaz reklamy.
Dystrybucja ulotek reklamowych stanowi oczywisty przejaw łamania zakazu reklamy, o ile z treści ulotki
wynika oferta danej apteki (powiązanie loga, logotypu
lub nazwy apteki bądź sieci aptek z jej asortymentem, cenami tegoż asortymentu bądź wskazaniem innej aktywności apteki, dozwolonej na gruncie Upf ). Przedsiębiorca prowadzący aptekę powinien dbać o to, aby informacja o nazwie i godzinach pracy apteki nie pojawiała się w
publikatorze, w którym wskazane są np. określone preparaty i ich ceny, albowiem nasuwa to jednoznaczne skojarzenie, że taki preparat dostępny jest w tej określonej aptece po wskazanej tam cenie.
Wskazać przy tym należy, iż przedsiębiorca prowadzący aptekę odpowiada za naruszenie zakazu reklamy nie tylko wówczas, gdy sam inicjuje bądź nadzoruje proces dystrybucji tego rodzaju materiałów reklamowych, lecz także wówczas, gdy przez swoje umyślne działanie lub nawet niedbalstwo doprowadza do
tego, że materiały tego rodzaju, nawet bez jego zgody i wiedzy trafiają do szerszego kręgu odbiorców (np.
pozostawienie ulotek w miejscu dostępnym dla osób
postronnych, umożliwiające wzięcie większej ich liczby przez te osoby i ich pozostawienie w innym miejscu
bądź choćby rozrzucenie ich, np. bezpośrednio pod lokalem apteki .
Współpraca apteki w zakresie najmu jej powierzchni w celu umożliwienia prowadzenia polityki informacyjnej przez podmiot zewnętrzny (np. wydawnictwo fachowe) polega w swej istocie na umożliwieniu podmiotowi zewnętrznemu przekazania materiałów
o charakterze informacyjno – reklamowym. Zgodzić się
należy z Autorami opinii prawnej Kancelarii Domański
Zakrzewski Palinka Sp. kom. w Warszawie w przedmiocie
pharmakon
oceny prawnej ryzyk prowadzenia aktywności aptek po
wejściu w życie zakazu reklamy w kontekście programów
lojalnościowych, w której podniesiono fakt wykreślenia
w znowelizowanej treści art. 94a Upf warunku powiązania reklamy z kierowaniem jej „do publicznej wiadomości”. Ma to o tyle istotne znaczenie, że usunięcie z ustawy
warunku publiczności usuwa jednocześnie wszelkie wątpliwości co do tego, czy informacja o charakterze marketingowym, umieszczona wewnątrz apteki nosi znamiona przekazu o charakterze marketingowym, kolidując jednocześnie z ustawowym zakazem reklamy. Wskazując na powyższe wymaga podkreślenia, iż każda informacja marketingowa, umieszczona w lokalu apteki, który jest przecież lokalem dostępnym publicznie, może naruszać zakaz reklamy.
Należy w tym miejscu poczynić zastrzeżenie, że jeśli
w treści takiego materiału, eksponowanego wewnątrz lokalu apteki zawarto informację dotyczącą określonego
preparatu (np. w formie ulotki informacyjnej), działanie
takie nie naruszy zakazu reklamy, o którym mowa w art.
94 a ust. 1 Upf, o ile ulotka taka, prócz treści informacyjnej, nie będzie niosła ze sobą treści marketingowej (np.
podawała cenę leku). Przepis ten bowiem już w swej gramatycznej (semantycznej) warstwie wspomina jedynie o
zakazie reklamy apteki, nie zaś leku czy producenta leku,
jednakże podanie ceny drastycznie zmienia przekaz ulotki ze stricte edukacyjnego na edukacyjno – reklamowy,
albowiem osoba czytająca taką ulotkę z pewnością powiąże cenę leku na ulotce, otrzymanej w danej aptece z
ofertą tej apteki, co już będzie stanowiło zabronione na
gruncie Upf działanie reklamowe.
Należy także podkreślić, iż część działań tego rodzaju będzie wpisywała się w kwestię udostępnienia powierzchni apteki podmiotom trzecim, należy je zatem
rozpatrywać w pierwszej kolejności na gruncie przepisów zobowiązujących aptekę do wyodrębnienia z jej lokalu powierzchni na działalność innego rodzaju (np. w
celu propagowania przez wydawnictwo fachowe polityki informacyjnej), co jednak wykracza poza ramy niniejszej opinii. Wymaga jednak wspomnienia, iż organy nadzoru farmaceutycznego – zarówno WIF jak i GIF zajmują w tej materii stanowisko konsekwentne i niezmienne,
wskazując, że udostępnienie lokalu na działalność inną
niż określoną w art. 86 ust. 1 i 2 Upf stanowi naruszenie
prawa, o ile nie został on dostosowany do wymogów prawa, czyli nie zgłoszono we właściwym Wojewódzkim Inspektoracie Farmaceutycznym nowej dokumentacji (planu) lokalu aptecznego z wyraźnie fizycznie oddzieloną
od powierzchni podnajmowanej przestrzenią sprzedażową apteki.
zumienia słowa reklama w kierunku uznawania za takową każdego przejawu marketingowej aktywności podmiotu (apteki), zmierzającego do aktywizacji sprzedaży, bądź to poprzez informowanie konsumenta o ofercie
apteki, bądź poprzez związanie konsumenta z określoną
apteką, ich grupą lub siecią poprzez program lojalnościowy, polegający na udzielaniu korzyści w zamian za dokonywanie zakupów. Ustawodawca nie zdecydował się ani
na wprowadzenie definicji legalnej reklamy apteki, ani
też na kazuistyczne wskazanie przypadków takiej działalności, jak choćby uczynił to w treści art. 49 ust. 3 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, co można uznać za zamierzony zabieg ustawodawcy, podyktowany istnieniem szerokiego spectrum możliwości działań o charakterze zachęty do zakupu, co – jak
z kolei wynika z treści opinii, zawsze stanowiło będzie reklamę apteki.
Należy spodziewać się, że stosowanie tego przepisu może napotykać na przeszkody w postaci rozbieżnej praktyki orzeczniczej, co miało przecież miejsce także i wcześniej w odniesieniu do przepisu w brzmieniu
sprzed nowelizacji. Z uwagi jednak na ograniczoną i łatwą do zdiagnozowania liczbę przejawów działalności
aptek, noszących znamiona działań o charakterze reklamowym, z biegiem czasu dojdzie do ujednolicenia praktyki stosowania tej normy i rozumienia pojęcia reklamy
apteki. Niewątpliwie istotnym argumentem dla oceny,
czy dana aktywność apteki stanowi reklamę jest powiązanie faktu wydatkowania (bezpośredniego lub pośredniego) środków finansowych na działalność apteki o charakterze marketingowym lub sieci aptek w celu zaktywizowania sprzedaży.
Na marginesie jedynie należy zauważyć i przypomnieć, że grupa zawodowa farmaceutów stanowi konstytucyjnie uregulowany samorząd zawodowy. Jednym z
jego zadań jest proponowanie zasad, regulujących funkcjonowanie takiego samorządu i jego członków. Warte
zatem rozważenia może się okazać wprowadzenie norm
o charakterze lex interna, które usuną kontrowersje odnośnie rozumienia zakazu reklamy i jednocześnie umożliwią sprawiedliwą i zrozumiałą dla odbiorców takiej normy (członków samorządu zawodowego) ocenę poszczególnych sytuacji faktycznych.
Podstawa prawna:
- ustawa Prawo farmaceutyczne (w szczególności art. 94a
ust. 1 i 86 ust. 4 i 2 tej ustawy);
- art. 49 ust. 1 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych;
Dariusz Lotz
adwokat
4. Wnioski końcowe opinii.
Reasumując powyższą analizę należy wskazać, iż niewątpliwie zestawiając stare i nowe brzmienie przepisu
art. 94 a ust. 1 Upf przesunięciu uległ punkt ciężkości ro-
Wrocław, 2 kwietnia 2012 r.
Tytuł pochodzi od redakcji.
pharmakon
9
XXIII Zjazd Zwyczajny
Dolnośląskiej Izby
Aptekarskiej
APEL
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich (jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz. 856 z 2008 r.) i zgodnie z § 2,
pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego
Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez
XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA
we Wrocławiu w dniach 11-12 marca
2005 r., stanowi się, co następuje.
XXIII Okręgowy Zjazd Aptekarzy
DIA we Wrocławiu apeluje do Naczelnej Rady Aptekarskiej o przeprowadzenie spotkania z przedstawicielami
Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektora Farmaceutycznego w sprawie
obowiązującego zakazu reklamy aptek
ogólnodostępnych.
Oczekujemy wydania jednoznacznej interpretacji tego zapisu ustawowego w związku z art. 19 Kodeksu Etyki
Aptekarza RP przyjętego przez VI Krajowy Zjazd Aptekarzy. Interpretacja ta
pomogłaby samorządowi zawodowemu przeciwstawiać się działaniom mającym na celu obejście zakazu reklamy.
APEL
W dniach 3-4 marca 2012 w Jeleniej Górze odbył się XXIII Zjazd
DIA. Bardzo ważnymi gośćmi zjazdu
były panie posłanki Anna Zalewska
– Członek Sejmowej Komisji Zdrowia oraz Marzena Machałek. Zaproszenie do udziału w Zjeździe przyjął
dr Grzegorz Kucharewicz – Prezes
Naczelnej Rady Aptekarskiej. Obecni byli także mgr farm. Urszula Sławińska-Zagórska, Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny oraz Prezes Opolskiej Izby Aptekarskiej mgr
farm. Andrzej Prygiel, a także Członek Zarządu Dolnośląskiej Izby Le-
karsko Weterynaryjnej lek.wet. Danuta Pawicka-Stefanko.
Zjazd obradował nad czynnościami statutowymi, tj. zapoznał się ze
sprawozdaniami organów DIA oraz
obradował nad planem wydatków w
2012 roku. Dyskusję na tym etapie
zdominowała problematyka związana z wydawaniem przez DIA własnego biuletynu Pharmakon. Rozważano
częstotliwość wydawania poszczególnych numerów, czy nadal utrzymać
pełną formę tradycyjną, czy też zdecydować o dystrybucji wyłącznie poprzez Internet. W toku dyskusji i póź-
Marzena Machałek, Poseł na Sejm RP
Anna Zalewska, Poseł na Sejm RP
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich (jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz. 856 z 2008 r.) i zgodnie z § 2,
pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego
Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez
XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA
we Wrocławiu w dniach 11-12 marca
2005 r., stanowi się, co następuje.
10
pharmakon
XXIII Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA
we Wrocławiu apeluje do ORA DIA we
Wrocławiu o podjęcie zdecydowanych
działań w zakresie walki z reklamą aptek. W skrajnych przypadkach niedostosowania się podmiotów prowadzących
apteki przy bierności kierowników aptek, zaleca się Komisji do spraw Deontologii i Etyki Zawodowej kierowanie
spraw do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej.
mgr farm. Urszula Sławińska-Zagórska, Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny
dr n. farm. Grzegorz Kucharewicz, Pezes NRA
APEL
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
lek. wet. Danuta Pawicka-Stefanko, Członek Prezydium Dolnośląskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej
mgr farm. Andrzej Prygiel, Prezes Opolskiej Izby
Aptekarskiej
niejszych głosowań przyjęto, że Prezydium DIA dokona analizy poszczególnych scenariuszy i przedstawi różne warianty rozwiązań w powyższym
zakresie na czerwcowej Radzie Okręgowej DIA. Przeprowadzona zostanie
także ankieta, która pozwoli zebrać
konieczne opinie członków naszego
samorządu w tym zakresie.
Korzystając z obecności Posłów na
Sejm RP oraz Prezesa NRA dyskutowano przede wszystkim nad najbardziej palącymi problemami dotyczącymi aptekarzy. Jednym z głównych
punktów dyskusji był problem nie-
przestrzegania, przez niektóre podmioty prowadzące apteki, obowiązującego od 1.01.2012 zakazu reklamy aptek. Delegaci mieli okazję zadawać liczne pytania Prezesowi NRA
i Wojewódzkiemu Inspektorowi Farmaceutycznemu odnośnie planowanych działań dążących do wyeliminowania tych nadużyć. Zwrócono
także uwagę na niekorzystne skutki wprowadzenia systemu naliczania marż aptecznych na leki refundowane – tylko do limitu refundacji. Pani poseł Anna Zalewska zadeklarowała zgłoszenie interpelacji po-
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich (jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz. 856 z 2008 r.) i zgodnie z § 2,
pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego
Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez
XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA
we Wrocławiu w dniach 11-12 marca
2005 r., stanowi się, co następuje.
XXIII Okręgowy Zjazd Aptekarzy
DIA we Wrocławiu apeluje do Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej o przygotowanie działań samorządu aptekarskiego, w związku z zapowiedzią
wznowienia protestu środowiska lekarskiego. Okręgowy Zjazd Aptekarzy apeluje także o skoordynowanie i
rozpowszechnienie tych działań wśród
członków samorządu wszystkich izb, z
odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do przewidywanego terminu
protestu lekarzy.
APEL
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
Na podstawie art.27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich ( jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz.856 z 2008 r. ) i zgodnie z § 2,
pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego
Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez
XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DI A
we Wrocławiu w dniach 11-12 marca
2005 r., stanowi się co następuje.
Okręgowy Zjazd Aptekarzy na
wniosek Komisji Aptek szpitalnych
wzywa Naczelną Radę Aptekarską do
wystąpienia do Ministra Zdrowia z
mgr farm. Piot Bohater, Prezes DIA
dr n. farm. Artur Owczarek, Skarbnik DIA
pharmakon
11
wnioskiem o wprowadzenie zmian we
wzorach umowy NFZ ze świadczeniodawcami dotyczących wykazania się
posiadaniem w swojej strukturze apteki szpitalnej / działu farmacji oraz stworzenia wymagań kadrowych w związku z kontraktowanymi świadczeniami
leczniczymi.
APEL
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
selskiej w zakresie nieprzestrzegania
zakazu reklamy aptek oraz zapowiedziała interwencję u Ministra Zdrowia w tej sprawie. Pani Inspektor U.
Sławińska-Zagórska wypowiedziała się w trakcie dyskusji, że programy lojalnościowe są reklamą aptek,
jak i zwróciła uwagę, że podnajmowanie powierzchni apteki podmiotom trzecim, wiąże się z koniecznością aktualizacji zgłoszonego pla-
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich ( jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz.856 z 2008 r. ) i zgodnie z § 2,
pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego
Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez
XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DI A
we Wrocławiu w dniach 11-12 marca
2005 r., stanowi się co następuje.
Okręgowy Zjazd Aptekarzy na
wniosek Komisji Aptek szpitalnych
wzywa Naczelną Radę Aptekarską
do wystąpienia do Ministra Zdrowia
z wnioskiem o pilne podjęcie działań
zmierzających do wprowadzenia następujących zmian w obowiązujących
przepisach Ustawy refundacyjnej w
odniesieniu do świadczeniodawców
realizujących zaopatrzenie w leki, środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyroby medyczne za pośrednictwem Aptek szpitalnych / Działów farmacji:
1. Rozdzielenia przepisów dotyczących refundacji recept przez apteki
ogólnodostępne od przepisów dotyczących świadczeniodawców.
2. Wyodrębnienia i zdefiniowania, w
obwieszczanych wykazach leków
refundowanych , urzędowych cen
zakupu obowiązujących apteki szpitalne / działy farmacji.
3. Zniesienia dla świadczeniodawców
limitów na leki, środki specjalnego
przeznaczenia żywieniowego lub
wyroby medyczne.
4. Wykreślenia art. 9 ust.2
APEL
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
12
pharmakon
nu lokalu do prowadzenia apteki w
WIF. Co oznacza konieczność fizycznego wydzielenia powierzchni niezależnej od funkcji apteki i przekazania zmodyfikowanych planów do
WIF celem akceptacji. Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny zadeklarował także w czasie obrad Zjazdu o planowanym podjęciu pierwszych decyzji związanych z łamaniem zakazu reklamy aptek. Jak się
okazuje, liczne kłopoty środowiska
są związane z wprowadzoną ustawą refundacyjną, kolejnymi zmianami legislacyjnymi oraz piętrzącymi się niebezpieczeństwami będącymi wynikiem zmian na rynku farmaceutycznym po zmianach prawa. Delegaci wyrazili stanowisko, ze
Izba powinna stanowczo reagować
na przypadki łamania zakazu reklamy aptek.
W wyniku ożywionej dyskusji
Zjazd wypracował uchwały, wnioski
i apele, które publikujemy w dalszej części biuletynu. Nadzór prawny nad Zjazdem sprawowały panie
mec. Ewa Hrynkiewicz-Kacała oraz
mec. Krystyna Bąkowska. Za sprawną organizację Zjazdu serdecznie dziękujemy Pracownikom biura DIA.
Redakcja
aptekarskich (jednolity tekst Dz. U.
Nr 136, poz. 856 z 2008 r.) i zgodnie
z § 2, pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA we Wrocławiu w dniach
11-12 marca 2005 r., stanowi się, co
następuje.
XXIII Okręgowy Zjazd Aptekarzy
DIA we Wrocławiu apeluje do ORA
DIA we Wrocławiu o przygotowanie
we współpracy z innymi okręgowymi
izbami aptekarskim wzoru wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich
oraz innych organów władz państwowych w sprawie strat finansowych ponoszonych przez podmioty prowadzące apteki ogólnodostępne wskutek kolejnych zmian w obwieszczeniach Ministerstwa Zdrowia dotyczących wykazu refundowanych leków, środków
spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.
APEL
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich (jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz. 856 z 2008 r.) i zgodnie z § 2,
pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego
Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez
XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA
we Wrocławiu w dniach 11-12 marca
2005 r., stanowi się, co następuje.
XXIII Okręgowy Zjazd Aptekarzy
DIA we Wrocławiu apeluje do Naczelnej Rady Aptekarskiej o zaskarżenie do
Trybunału Konstytucyjnego przepisów
Ustawy o refundacji leków, środków
spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych w zakresie systemu naliczania marż aptecznych do limitu refundacyjnego.
APEL
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
pharmakon
13
aptekarskich (jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz. 856 z 2008 r.) i zgodnie z §
2, pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA we Wrocławiu w dniach
11-12 marca 2005 r., stanowi się, co
następuje.
XXIII Okręgowy Zjazd Aptekarzy
DIA we Wrocławiu apeluje do Naczelnej Rady Aptekarskiej o wystąpienie
do Ministerstwa Zdrowia z wnioskiem
o przygotowanie schematu rekompensowania podmiotom prowadzącym
apteki strat finansowych wynikających
z nowelizacji list refundacyjnych.
UCHWAŁA
XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej
we Wrocławiu
Jelenia Góra 4 marca 2012 r.
Na podstawie art. 27 pkt 3) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich (jednolity tekst Dz. U. Nr
136, poz. 856 z 2008 r.) i zgodnie z §
2, pkt 3 Regulaminu Obrad Okręgowego Zjazdu Aptekarzy uchwalonego przez XIV Okręgowy Zjazd Aptekarzy DIA we Wrocławiu w dniach
11-12 marca 2005 r., uchwala się, co
następuje.
§1.
Uchwala się preliminarz dochodów
i wydatków Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej we Wrocławiu na 2012 rok przyjęty uchwałą Nr RA/8/VI/12 Okręgowej
Rady Aptekarskiej z dnia 14.02.2012 r.
Preliminarz stanowi załącznik do
niniejszej uchwały.
§2.
Wykonanie uchwały powierza się
Prezesowi i Skarbnikowi Okręgowej
Rady Aptekarskiej.
§3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem
uchwalenia mocą od dnia 1 stycznia
2012 r.
14
pharmakon
Komisja ds. Aptek szpitalnych
DIA we Wrocławiu
Informacja z zebrania w dniu 1 lutego 2012 r.
W mroźne południe 1 lutego zebraliśmy się w siedzibie
DIA na kolejnym spotkaniu Aptek Szpitalnych. Głównym tematem wykładu był: Screening żywieniowy pacjentów hospitalizowanych, Diety firmy Nutricia ze wskazaniami: która
dieta dla jakiego pacjenta oraz Ćwiczenia praktyczne w doborze diety.
Po wielu latach dyskusji w sprawie żywienia pacjentów,
wpływu stanu odżywienia na proces zdrowienia i czas leczenia, Ministerstwo Zdrowia oraz NFZ zrozumiały jak wielki to
ma wpływ na koszty leczenia. Efektem jest:
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 15 września ubiegłego
roku zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa szpitalnego (Dz.U.nr 202,
poz.1191), wprowadzające § 5a w brzmieniu:
„1. Świadczeniodawca udzielający świadczeń w trybie hospitalizacji i hospitalizacji planowej, poddaje wszystkich świadczeniobiorców przyjmowanych do leczenia, z wyłączeniem
szpitalnego oddziału ratunkowego, przesiewowej ocenie stanu odżywienia ( SGA lub NRS 2002 – u dorosłych, na siatkach
wzrastania u dzieci i młodzieży), zgodnie z zasadami określonymi w „ Standardach żywienia pozajelitowego i żywienia dojelitowego” Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego lub, w przypadku dzieci, zgodnie z zasadami określonymi przez Polskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego Dzieci.
2. Świadczeniobiorcy, u których stwierdzono na podstawie
oceny, o której mowa w ust. 1, zwiększone ryzyko związane ze
stanem odżywienia, powinni być poddani ocenie żywieniowej.
3. Świadczeniodawca udzielający świadczeń w trybie hospitalizacji i hospitalizacji planowej, prowadzący leczenie żywieniowe, jest obowiązany do formalnego powołania zespołu
żywieniowego oraz stosowania zasad, o których mowa w ust.
1.
4. W skład zespołu żywieniowego, o którym mowa w ust. 3,
wchodzą, co najmniej: lekarz, pielęgniarka, farmaceuta i dietetyk, którzy posiadają zaświadczenia o ukończeniu kursu z zakresu żywienia pozajelitowego i dojelitowego.”
Wyżej przedstawione wymagania obowiązują wszystkich świadczeniodawców od dnia 1 stycznia 2012r. Członkowie zespołów żywieniowych muszą posiadać zaświadczenie o ukończeniu kursu z zakresu żywienia pozajelitowego
i dojelitowego.
Z jednej strony jest to szansa dla nas – farmaceutów na
bardziej wyraziste zaistnienie w szpitalnym mikroświecie,
ale z drugiej, nakłada na nas nowe obowiązki w zdobywaniu i aktualizowaniu wiedzy , tak aby stać się godnym partnerem w nowo utworzonym zespole żywieniowym. Wychodząc naprzeciw nowym wyzwaniom z wielkim zainteresowaniem wysłuchaliśmy bardzo ciekawego wykładu. Zapo-
znaliśmy się z metodami oceny stanu odżywienia pacjenta i dietami firmy Nutricia. Ponadto urocze przedstawicielki
firmy NUTRICIA zaproponowały nam ćwiczenia praktyczne
polegające na doborze odpowiedniej metody żywienia, drogi podania i diety w zależności od kondycji pacjenta , jego
schorzeń, stanu fizycznego i psychicznego oraz możliwości
finansowych Szpitala.
My farmaceuci szpitalni jesteśmy bardzo otwarci na
współpracę i kształcenie ustawiczne. Pojawia się drobny problem, w dolnośląskich aptekach szpitalnych mamy często
jednego farmaceutę ! Nieliczne apteki szpitalne mogą pochwalić się kilkoma farmaceutami.
Ponownie uświadamiamy sobie, że Ministerstwo Zdrowia zapomniało o tym, że zwiększenie obowiązków musi iść
w parze z etatami. I o tym musimy pamiętać przygotowując
się do XXIII Okręgowego Zjazdu Aptekarzy w dniach 3 – 4
marca 2012 r.
mgr farm Aleksandra Kordas
Sekretarz Komisji
ds. Aptek szpitalnych
Drugą część zebrania zdominowały: Refundacyjne
dylematy aptek szpitalnych
Obowiązująca od 1 stycznia 2012 r. Ustawa z dnia 12
maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, nakłada na apteki szpitalne, będące jednostkami organizacyjnymi świadczeniodawcy, nowe obowiązki.
Artykuł 9 ust. 1- nakłada obowiązek nabywania produktów
po cenie nie wyższej niż urzędowa cena zbytu powiększona o
marżę nie wyższą niż urzędowa marża hurtowa, natomiast w
art. 9 ust. 2 ustawodawca określił w dość skomplikowany sposób „ścieżkę” wyliczenia ceny, jaką apteka szpitalna może zapłacić za nabywany produkt.
Wprowadzenie grup limitowych spowodowało, że
szpital nie może kupić leku za cenę wyższą niż cena leku wyznaczającego limit, uwzględniając liczbę DDD leku. Jak obliczyć tą maksymalną cenę?
Podstawą obliczeń są:
1.Obwieszczenie MZ z dnia 29.12.2011 - Wykaz refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. (Dz.U.MZ
z dnia 29.12.2011. nr 11)
2. Obwieszczenie MZ z dnia 09.01.2012 - komunikat Ministra Zdrowia dla świadczeniodawców dotyczący leków,
środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych stanowiących podstawę limitu.
Etapy wyliczania maksymalnych cen szpitalnych:
pharmakon
15
1. Z obwieszczenia z dnia 29.12.2011 sprawdzamy nr grupy
limitowej danego leku
2. W obwieszczeniu z dnia 9.01.2012 znajdujemy szukaną
grupę i sprawdzamy, jaki lek jest podstawą limitu.
3. Sprawdzamy jaka jest cena zbytu leku stanowiącego podstawę limitu i ile ten lek ma DDD. Cenę zbytu leku stanowiącego podstawę limitu dzielimy przez liczbę DDD
tego leku, aby otrzymać cenę za 1 DDD leku stanowiącego podstawę limitu (PATRZ: plik REFUNDACJA wyliczenie
cen maksymalnych szpitalnych – arkusz Obwieszczenie z
9.01.2012 Limity – dzielimy dane z kolumny M przez dane
z kolumny L)
4. Sprawdzamy na stronie WHO http://www.whocc.no/atc_
ddd_index/ liczbę DDD w leku, dla którego robimy wyliczenia
5. Mnożymy cenę 1 DDD leku stanowiącego podstawę limitu (wyliczona w p. 3) przez ilość DDD naszego leku (z p. 4)
6. Otrzymujemy maksymalną cenę zbytu leku do szpitala i
dodajemy do niej maksymalną 7% marżę hurtową, aby
otrzymać maksymalną cenę, jaką może zapłacić szpital
za dany lek.
Jak widać, obliczenia te są bardzo czasochłonne, choć
do zrobienia, (tutaj ponownie wracamy do sprawy norm zatrudnienia w aptekach szpitalnych).
Limity to problem aptek szpitalnych, ale nie tylko.
Mamy tu do czynienia z nierównym traktowaniem pacjentów. Wszyscy obywatele mają prawo do leków refundowanych wg zasad określonych w ustawie. Jest jednak różnica pomiędzy pacjentem ambulatoryjnym, a pacjentem hospitalizowanym. Pacjent ambulatoryjny realizując receptę w
aptece dopłaca różnicę w cenie ponad limit. Pacjent hospita-
lizowany jest w znacznie gorszej sytuacji. Jeżeli lek, którym
jest dotychczas leczony posiada limit, a jego cena zakupu
proponowana przez dostawcę przekracza ten limit , to: szpital nie może zakupić leku w cenie przekraczającej limit, sam
pacjent nie może przynieść swojego leku i nie może też dopłacić szpitalowi różnicy ponad limit.
I co się dzieje? Szpital wg obowiązujących przepisów
powinien zastosować najtańszy lek refundowany mieszczący się w limicie. Mogą pojawić się różne rozchwiania stanu
zdrowia pacjenta. Kto poniesie dodatkowe koszty leczenia
pacjenta np. chorego na nadciśnienie, padaczkę, cukrzycę,
na lekach hormonalnych, itp.
Koszty leczenia to jeden problem, a drugi to sprawa odszkodowań za uszczerbek na zdrowiu.
Uważam, że środowisko aptek szpitalnych reprezentujące interes pacjenta i świadczeniodawcy, musi domagać się
zmian w ustawodawstwie.
Rozdzielenia w ustawie refundacyjnej części refundacyjnej, dotyczącej realizacji recept w aptekach ogólnodostępnych, od części dotyczącej zaopatrywania szpitali.
Lista leków refundowanych dla szpitali bez limitów.
Szpital kontraktuje z NFZ świadczenie zdrowotne jako całokształt procedur mających przywrócić lub usprawnić stan
zdrowia pacjenta.
Wprowadzenie norm zatrudnienia w aptekach szpitalnych zależnie od wykonywanych zadań.
Proszę również o przesłanie na mój adres aktualnych danych osobowych, telefonów, adresów e-mail.
mgr farm. Bożena Maćkowiak
Przewodnicząca Komisji ds. Aptek szpitalnych
tel: 71 79 84 647, e-mail: [email protected]
REKLAMA
16
pharmakon
ʅɗɗ ĞȵΛ·QɈ
Ğ
.ɠʫʉʘɔ%ʝȾɰɖ
1ʋɶȵʑSɡʫɨDʏȾHɡɦʛȲH˶ʎȲɏ
1ʋɶȵʑS
ȵʑS
‘•‘ƒÏ‡‹‡Œ•…‡
ƒ™‘Œ¦ƒ’–‡¸Ǩ
’‘„Ž‹Ă—‹™‡•–›…Œ‹œƒŒ†—Œ¦•‹¸ǣ
Ȉ‘Œ•‘™›œ’‹–ƒŽœ‘Ž‹Ž‹‹¦’”œ›—ŽǤ‡‹‰Žƒ
Ȉƒ†‡‹…‹œ’‹–ƒŽŽ‹‹…œ›’”œ›—ŽǤ‘”‘™•‹‡Œ
Ȉ”›™ƒ–‡’”ƒ–›‹Ž‡ƒ”•‹‡’”œ›—ŽǤ”‘••ƒ
Ȉ‹—”‘™‹‡…
ȈŽ‡’‹‡†”‘ƒ
Salon sprzedaży Centauris:
ul. Ślężna 116 a (budynek firmy IMPEL)
53-113 Wrocław
[email protected]
‘ƒŽ‡—•Ï—‰‘™‡
od 68 m2 do 292 m2
od 6500 œÏȀ2 netto
www.centauris.pl
tel. (71) 780 91 05/06
Klub Seniora
Pierwsze spotkanie w Nowym Roku w Klubie Seniora DIA
odbyło się 31.01.2012 r. Nowy Rok powitano szampanem i
złożeniem przez Przewodniczącą Klubu serdecznych życzeń
uczestnikom spotkania.
Następnie oddałyśmy głos dr Olafowi Gubrynowiczowi,
który poprowadził dalszą część spotkania.
Profesor Aleksander Kubis przedstawił nam osiągnięcia
Wrocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, a dr Zbigniew Madurowicz wygłosił wykład na temat XIX wiecznej medycyny naturalnej. Omówił metody leczenia, które stosował ks. Sebastian Kneipp. Polegały one
przede wszystkim na stosowaniu wody, zdrowej żywności,
powietrza i ruchu.
Mgr Andrzej Syroka poinformował nas o działającym nowootwartym Muzeum Farmacji w średniowiecznej kamienicy przy Kurzym
Targu i serdecznie zaprosił seniorki do grupowego zwiedzania Muzeum.
Dr Olaf Gubrynowicz przeprowadził wybór przewodniczącego Sekcji Historii Farmacji. W jawnym głosowaniu wybrano na tę funkcję dr
Zbigniewa Madurowicza.
28.02.2012 roku na zebraniu Klubu Seniora DIA
Pani dr hab. inż. Joanna Wyka z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu zaprezentowała wykład
pt. „Czynniki żywieniowe a ryzyko wystąpienia
choroby Alzheimera”.
Temat wykładu bardzo zainteresował słuchaczki. Pani doktór zwróciła uwagę na kilka istotnych
spraw związanych z występowaniem choroby Alzheimera. Powiedziała, że nie zawsze przyczyną tej
choroby są uwarunkowania genetyczne. Przyczynę upatruje się w występowaniu chorób cywilizacyjnych takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca,
otyłość i inne, oraz w sposobie żywienia i stylu życia. W produktach żywieniowych występują takie
składniki odżywcze, które mogą spowolnić występowanie choroby. Są to głównie witaminy z grupy
B (B6, B12, kwas foliowy), witaminy antyoksydacyjne
18
pharmakon
(witaminy E i C), oraz niezbędne w naszej diecie wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Te korzystne składniki odżywcze znajdują się w zielonych warzywach, kaszach, pełnoziarnistym
pieczywie, rybach szczególnie morskich oraz,
w olejach. Pani doktór zwróciła uwagę na bardziej korzystne przyswajanie tych składników z
produktów naturalnych.
Na zakończenie wykładu omówiła piramidę
żywieniową dla ludzi po 60 roku życia. Zdaniem
pani dr Joanny Wyki stosowanie w/w czynników od wczesnego dzieciństwa może opóźnić
rozwój omawianej choroby.
Po wykładzie przy kawie i herbacie omówiono bieżące sprawy. Zaproponowano wspólne
wyjście do muzeum architektury w dniu 29.02. b.r.
o godzinie 11-tej, w celu
obejrzenia wielkoformatowych obrazów: Bitwa pod
Wiedniem i Bitwa pod Parkanami, dzieła Martino Altomontego. Dyskutowałyśmy na temat trasy wiosennej wycieczki.
27.03.2012 r. na zebraniu Klubu Seniora DIA pani
prof. dr hab. Jadwiga Biernat wygłosiła wykład p.t. „Stan
odżywienia w aspekcie stanu zdrowia”. Sposób odżywiania został omówiony na podstawie prowadzonych
badań na wybranych grupach ludności. Ilość i jakość
spożywanego pożywienia może prowadzić w dwóch
kierunkach. Nadmiar prowadzi do nadwagi i otyłości, a
niedobór do wyniszczenia organizmu. W obydwu przypadkach konsekwencją są poważne choroby.
Przyczyną niedożywienia wśród
osób starszych są:
- trudności w poruszaniu
(np. robienie zakupów, przygotowanie pokarmów)
- zaburzenia funkcji poznawczych
- choroby zębów i przyzębia
- leki przyjmowane w chorobach przewlekłych
- czynniki ekonomiczne
W porównaniu z innymi krajami
sposób żywienia Polaków jest zadawalający.
Kolejnym gościem była przedstawicielka Wrocławskiego Centrum Seniora pani Grażyna Barska, która przybliżyła nam działalność WCS i zaopatrzyła w Karty Seniora.
Przy kawie i herbacie trwała dyskusja na dowolne tematy.
Zarząd Klubu Seniora DIA
pharmakon
19
12 lutego 2012 roku
odbyły się w Karpaczu
tradycyjnie już organizowane przez Dolnośląska Izbę Aptekarską Mistrzostwa Polski Farmaceutów w Narciarstwie
Alpejskim. Do udziału
zgłosiło się blisko stu zawodników, farmaceutów i przyjaciół farmacji. Konkurs zorganizowano w kategoriach
dzieci do lat 12 oraz kobiet, mężczyzn i przyjaciół farmacji w kategoriach wiekowych do lat 40 i powyżej tego
wieku. Długość trasy wynosiła 300 metrów i ustawiono
8 bramek do wykonania slalomu alpejskiego. Doskonałą zabawę wspierali w tym roku sponsorzy: Hurtap S.A.,
Amara sp. z o.o. oraz
S-Lab sp.z o.o. Tegoroczna pogoda była
wyśmienita. Słońce
wspaniale świeciło,
śniegu był wspaniały
i humory także dopisywały. Organizacyjnie zawody przeprowadziła Szkoła Zdobywców Horyzont.
W czasie wieczornego spotkania od-
20
było się wręczenie dyplomów i nagród. Impreza odbywała się w Chacie Karkonoskiej.
W imieniu Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej serdecznie dziękujemy Uczestnikom zawodów za wspaniałą rywalizację. Zachęcamy do zapoznania się z galerią zdjęć
umieszczoną na stronie www DIA. W Biuletynie prezentujemy wybrane zdjęcia. Dodatkowo chcielibyśmy
zwrócić uwagę i zachęcić, że ze strony Internetowej DIA
istnieje możliwość pobrania zdjęć w rozdzielczości odpowiedniej do wykonania tradycyjnego wydruku fotograficznego. Po wybraniu zdjęcia w wysokiej rozdzielczości, wystarczy je zapisać na swoim komputerze. Jeszcze raz serdecznie dziękujemy Uczestnikom i Sponsorom tej naszej sportowej uroczystości.
Dolnośląska Izba Aptekarska.
pharmakon
KLASYFIKACJA KOBIET - SENIORKI
Nr Imię i nazwisko
Miasto
I przej. II przej M-sce
5 Mariola Suszko
DIA Wrocław
22,67 22,60
1
3 Danuta Czerniachowicz
DIA
26,12 26,38
2
6 Małgorzata Matusz
DIA
29,11 27,33
3
12 Małgorzata Pietrzak
Kuj-Pom
DSW 27,53
4
2 Dorota Cupiał
DIA
27,57 27,85
5
15 Jolanta Krumplewska
DIA Świebodz.
28,22 28,02
6
16 Małgorzata Hajduk
DIA Strzegom
30,78 31,00
7
7 Ewa Kołodziejczyk
OIA Rzeszów
31,90 32,68
8
14 Danuta Mikoszewska
DIA Wrocław
33,06 32,79
9
9 Agnieszka Leśkiewicz-Szkopańska Warszawa
34,10 35,08
10
4 Ewa Borimeczkow
DIA
40,18 38,62
11
13 Barbara Kulla
DIA Oleśnica
46,39 41,75
12
KLASYFIKACJA KOBIET - JUNIORKI
23 Magda Czajkowska
Opole
22,93 22,78
1
20 Anna Bielasik
Karpacz
24,09 25,08
2
24 Magdalena Hajduk
DIA
24,46 24,51
3
21 Monika Karpińska-Benicka
DIA Wrocław
29,98 29,66
4
22 Julita Kozłowska
Białostocka
45,75 42,84
5
KLASYFIKACJA MĘŻCZYZN - SENIORZY
47 Wojciech Szkopański
Warszawa
21,26 20,99
1
40 Wiktor Napióra
Lęczyca
23,08 22,09
2
45 Janusz Mazur
DIA
22,83 22,23
3
44 Jerzy Karasiński
DIA
23,49 22,63
4
41 Marcin Kostrzewa
DIA
22,67 22,76
5
42 Wiesław Zdanowski
DIA Wałbrzych
23,91 23,39
6
52 Robert Majewski
Warszawa
24,00 23,93
7
51 Janusz Nowaczyński
DIA
24,51 24,25
8
49 Jacek Hylak
OIA Głubczyce
25,95 25,96
9
46 Wojciech Piotrowski
DIA Karpacz
27,34 26,31
10
48 Wojciech Rykaczewski
Kuj-Pom
29,60 28,58
11
43 Piotr Bohater
DIA
29,70 28,88
12
KLASYFIKACJA MĘŻCZYZN - JUNIORZY
60 Aleksander Kołodziejczyk
Warszawa
20,17 19,95
1
63 Bartłomiej Bogucki
Kraków
20,69 20,02
2
68 Jakub Bogucki
Kraków
20,78 20,12
3
62 Sebastian Jakubowski
OIA Poznań
21,95 21,20
4
72 Tomasz Kołek
DIA Wrocław
21,82 21,78
5
64 Krzysztof Kociński
DIA Wrocław
22,57 22,07
6
61 Rafał Rytko
Warszawa
DSW 22,41
7
71 Marek Rawski
DIA
24,88 24,27
8
73 Piotr Szczepanik
OIA Warszawa
24,30 24,70
9
70 Maciej Okulski
OIA Warszawa
24,76 24,72
10
67 Marcin Benicki
DIA Wrocław
25,33 26,02
11
69 Jarosław Hylak
OIA Głubczyce
25,42 25,75
12
KLASYFIKACJA PRZYJACIELE FARMACJI - DZIECI DO LAT 12
125 Zosia Rytko
lat 9
32,09 29,77
1
126 Jakub Pietrzak
lat 10
31,04 32,27
2
124 Konrad Rawski
lat 9
34,44 32,68
3
123 Hanna Bielasik
lat 8
35,28 33,49
4
122 Marianna Kostrzewa
lat 7
41,47 35,38
5
121 Lena Kocińska
lat 8
43,52 36,57
6
127 Kacper Kołodziejczyk
lat 3
43,12
NK
7
KLASYFIKACJA PRZYJACIELE FARMACJI - KOBIETY
83 Joanna Suszko
23,40 22,68
1
80 Alicja Kulla
23,13 23,37
2
81 Monika Kostrzewa
24,23 24,24
3
87 Katarzyna Bojarska
24,38 24,79
4
88 Karina Jabłońska
24,52 24,77
5
82 Kinga Zdanowska
24,96 24,84
6
86 Marta Gleba
26,10 26,01
7
84 Karolina Sobczak
26,55 26,28
8
85 Karolina Karpińska
30,32 30,22
9
KLASYFIKACJA PRZYJACIELE FARMACJI - MĘŻCZYŹNI
105 Stanisław Bogdański
20,62 20,97
1
101 Dominik Kołodziejczyk
21,68 21,87
2
102 Zdzisław Suszko
21,77 21,86
3
107 Marek Borimeczkow
23,55 23,00
4
100 Bogdan Kołodziejczyk
23,09 23,90
5
112 Piotr Pietrzak
23,89 23,50
6
109 Karol Zalewski
25,54 25,51
7
103 Andrzej Małecki
26,17 26,70
8
110 Dariusz Sapota
28,21 28,20
9
113 Kazimierz Hajduk
DSW 28,31
10
pharmakon
21
Fachowy serwis o lekach
- Centrum Informacji o Leku
www.leki-informacje.pl
Centrum Informacji o Leku (CIL)
jest niezależnym serwisem informacji o lekach i terapiach, prowadzonym w oparciu o uznane polskie i zagraniczne naukowe źródła
informacji. Głównym celem CIL-u
jest udostępnianie i propagowanie
wiedzy na temat leków i bezpiecznego ich stosowania oraz skupianie
wokół tej tematyki różnych grup zawodowych działających w sektorze
opieki zdrowotnej w tym również
grup pacjenckich.
Serwis składa się z kilku działów. Jednym z najważniejszych jest
Indeks leków, który zawiera podstawowe informacje o poszczególnych lekach (tj. nazwa handlowa, podmiot odp., substancja czynna, kod ATC) oraz Charakterystyki Produktów Leczniczych (ChPL), ulotki dla pacjentów
a także streszczenia Europejskich
Publicznych Sprawozdań Oceniających (EPAR). Dodatkowo, znajdą tu
Państwo informację z ChPL dotyczącą wskazań do stosowania. W bazie
znajduje się ponad 3,5 tys. leków.
Na stronach serwisu publikowane są informacje o lekach nowo zarejestrowanych, dostępnych na terenie Polski. Informacje te pochodzą z Urzędu Rejestracji Produktów
Leczniczych (URPL) oraz Europejskiej Agencji ds. Leków (EMA). Zamieszczane są tu także komunikaty
bezpieczeństwa oraz ważne doniesienia z Departamentu Monitorowania Działań Niepożądanych Produktów Leczniczych URPL. W serwisie znajdą Państwo również wybrane artykuły zawierające istotne informacje na temat bezpiecznego stosowania leków, ich działań
22
niepożądanych, interakcji, środków
ostrożności itp.
Serwis leki-informacje.pl oferuje swoim użytkownikom możliwość
zadania pytania dotyczącego ordynowanych lub stosowanych leków.
Odpowiedzi na pytania są udzielane bezpłatnie przez lekarzy i far-
pharmakon
maceutów współpracujących z serwisem. Dodatkowo, zarejestrowani
użytkownicy, otrzymują co 2 miesiące bezpłatny, niezależny Biuletyn
o Lekach i Terapiach w wersji elektronicznej.
Zapraszamy na www.lekiinformacje.pl