Wykonywanie pracy w czasie choroby pozbawia prawa do zasiłku

Wykonywanie pracy w czasie choroby
pozbawia prawa do zasiłku
Pracownik na zwolnieniu lekarskim nie może wykonywać żadnej pracy.
Podjęcie zatrudnienia, z którym łączy się wykonywanie nawet lekkich
czynności, skutkować może utratą prawa do zasiłku.
Pracownik wykonujący w okresie niezdolności do pracy pracę zarobkową lub
wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia
traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Wynika to z
art. 17 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267
z późn. zm.). Wykonywanie pracy w czasie zwolnienia jest bowiem niezgodne z
jego celem, a zasiłek chorobowy przysługuje tylko wówczas, gdy choroba
uniemożliwia uzyskiwanie dochodu z pracy. W razie sporu z ZUS ubezpieczony
nie może bronić się argumentem, że w czasie pobierania zasiłku wykonywał
niektóre tylko czynności lub że wykonywał je w niewielkim wymiarze czasu. Utratę
prawa do zasiłku może spowodować wykonywanie nawet takich czynności, jak
prowadzenie przez telefon rozmów służbowych, odbieranie i wysyłanie poczty email, analiza i przygotowywanie dokumentów, podpisywanie dokumentów
służbowych (np. deklaracji CIT, raportów księgowych lub przelewów bankowych).
Nie ma przy tym znaczenia, że pracownik wykonuje te czynności w domu, a nie
miejscu pracy. Nawet gdy pracownik przebywa w domu i w tym samym czasie
odbiera i wysyła służbową pocztę e-mail lub wykonuje inne ww. czynności, to
oznacza, że wykonuje pracę zarobkową. W wyroku z 5 kwietnia 2005 r. (I UK
370/04) Sąd Najwyższy wskazał, że przez pracę zarobkową należy rozumieć
każdą aktywność ludzką zmierzającą do osiągnięcia zarobku, choćby nawet
polegającą na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu
pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim.
W sporze z ZUS ubezpieczony nie może skutecznie bronić się tym, że
wykonywanie lekkich czynności, takich jak rozmowy telefoniczne, wysyłanie emaili czy podpisywanie dokumentów nie jest obciążające i nie spowalnia powrotu
do zdrowia, a tym samym wykonywanie takiej pracy nie jest wykorzystywaniem
zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem. Artykuł 17 ustawy wskazuje
bowiem na dwie odrębne przesłanki utraty prawa do zasiłku: pierwszą jest
wykonywanie pracy zarobkowej a drugą - wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie
z jego celem. Taką interpretację potwierdza Sąd Najwyższy (m.in. w wyroku z 20
stycznia 2005 r. - I UK 154/04). Przesłanki te mają charakter niezależny, odrębny.
Wystarczy więc, że w czasie niezdolności do pracy ubezpieczony wykonuje pracę
zarobkową, nie jest więc niezbędne, aby była ona niezgodna z celem zwolnienia
lekarskiego. Co więcej, nawet wykonywanie w tym czasie pracy zarobkowej w
ramach prowadzonej przez pracownika dodatkowo, obok stosunku pracy,
działalności gospodarczej, również powoduje utratę prawa do zasiłku. W
orzecznictwie SN dopuszcza się przypadki, w których wykonywanie niektórych
ubocznych czynności pracowniczych czy w ramach działalności gospodarczej
może nie być kwalifikowane jako wykonywanie pracy. Ale muszą to być
zachowania o charakterze incydentalnym. Tylko sporadyczna, wymuszona
okolicznościami aktywność może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku
(wyrok SN z 9 października 2006 r., II UK 44/06).
ALINA GIŻEJOWSKA
radca prawny w Kancelarii Sobczyk & Wspólnicy w Krakowie