Substacje zapachowe - otrzymywanie i zastosowanie w kosmetykach

Substacje zapachowe - otrzymywanie i zastosowanie w kosmetykach
Wpisany przez Portal Powiat Chrzanowski
wtorek, 28 czerwca 2005 06:41 -
Większość substancji zapachowych pochodzi ze świata roślinnego. Uzyskiwane są w postaci
olejków eterycznych, balsamów lub żywic. Mogą być również wytwarzane syntetycznie.
Substancje zapachowe mogą być też pochodzenia zwierzęcego (piżmo, cybet, kastoreum i
ambra). Wszystkie te substancje maja bardzo mocny zapach. W produkcji perfum
wykorzystywane sa jako utrwalacze zapobiegające zbyt szybkiemu ulatnianiu się zapachów.
Metody otrzymywania i zastosowanie
Olejki eteryczne to charakterystycznie pachnące płyny, otrzymywane z różnych roślin. Aby
pozyskać te olejki, stosuje się różne metody: wyciąg olejowy (enfleurage), tłoczenie na zimno
oraz destylację z parą wodną.
Podczas otrzymywania wyciągu olejowego części roślin układane są na posmarowane olejem
szklane i metalowe płyty. Tłuszcz absorbuje substancje zapachowe. Następnie za pomocą
ekstrakcji alkoholem odciąga się z tłuszczu olejki eteryczne. Ta metoda wymaga bardzo dużo
czasu i rozwinięto ją do uzyskiwania olejków eterycznych z kwiatów, które nie dają się
przetworzyć podczas destylacji, np. Jaśminu i tuberozy. Dzisiaj prawie nie stosuje się tej
metody.
Podczas ekstrakcji rozpuszczalnikami olej zawarty w roślinach ekstrahuje się z liści za pomocą
lotnego rozpuszczalnika, np. Eteru naftowego, chlorowanego węglowodoru lub alkoholu.
Najpierw otrzymuje się konkret o konsystencji maści. Za pomocą alkoholu od konkretu
oddzielane są woski roślinne. W ten sposób otrzymuje się absolut. Z tony kwiatów róży
otrzymuje się np. Trzy kilogramy konkretu.
Rozpuszczalniki stosowane w eksrtakcji, z wyjątkiem alkoholu, są trujące. W niewielkich
ilościach mogą wywoływać uczulenie i osłabiać układ immunologiczny.
Kolejną metodą uzyskiwania olejków eterycznych jest tłoczenie na zimno. Olejki w owocach
cytrusowych, takich jak cytryna, bergamotka, pomarańcza, grejpfrut zawarte są w skórce.
Skórki rozdrabnia się, miesza z niedużą ilością wody i wyciska. Z powstałej emulsji typu woda w
oleju w wirówce oddziela się olejek eteryczny. Wirówka jest urządzeniem do oddzielania
składników mieszanek. Niestety do olejków eterycznych mogą przedostać się również
wszystkie środki konserwujące, nawozy sztuczne i pestycydy znajdujące się na owocach.
Destylacja z parą wodną polega na podgrzewaniu rozdrobnionych roślin w wielkiej kadzi z
wodą. Powstająca para wodna uwalnia olejki eteryczne z roślin. Metoda jest skuteczniejsza,
jeśli części roślin ułoży się na ruszcie, przez który przechodzi para wodna. Para wodna razem z
esencją po schłodzeniu zostaje skondensowana (skroplona). Destylat kierowany jest do
odbieralnika, w którym znajduje się woda. Większość olejków eterycznych wypływa na
1/3
Substacje zapachowe - otrzymywanie i zastosowanie w kosmetykach
Wpisany przez Portal Powiat Chrzanowski
wtorek, 28 czerwca 2005 06:41 -
powierzchnię wody i może być od niej oddzielona.
Oprócz rozpuszczalników do ekstrakcji stosuje się ciekły dwutlenek węgla lub butan. Obydwa
gazy przy odpowiednio wysokim ciśnieniu są ciekłe. Uzyskane w ten sposób esencje różnią ię
częściowo składem od uzyskanych w wyniku destylacji z parą wodną.
Do kosmetyków stosowanych w aromaterapii potrzebne są jedynie czyste i pełnowartościowe
olejki. Nie mogą zawierać żadnych resztek pestycydów ani rozpuszczalników. Olejki eteryczne
są złożonymi mieszaninami. W olejku lawendowym wykryto 160 różnych substancji, w różanym
nawet 400. Olejki eteryczne, tak jak wina, muszą pochodzić z optymalnych obszarów uprawy.
Skład esencji zależy od klimatu, jakości i składu podłoża oraz położenia geograficznego. Olejki
eteryczne mogą mieć lepszy lub gorszy rocznik. Przemysł perfumeryjny potrzebuje do produkcji
masowej identycznych i tanich surowców zapachowych. Z tego względu od lat trzydziestych
rozwija się produkcja syntetycznych substancji zapachowych.
Metoda head space można wychwycić zapach żywych kwiató bez ekstrakcji olejków
eterycznych. Płatki kwiatów, trawy, zioła lub owoce układa się pod szklanym kloszem i
pochłania ich zapachy, poddawane następnie bardzo dokładnej analizie chemicznej. W
labolatoriach próbuje się uzyskać częściowo naturalne, częściowo syntetyczne substancje
podobne do pochłoniętych składników zapachowych. Dzięki tej metodzie można tanio
wytworzyć syntetyczne aromaty kwiatowe i owocowe nie różniące się jakością.
Moda na aromaterapię przyczynia się do zwiększonego zapotrzebowania na czyste olejki
eteryczne. Ale olejki używane sę nie tylko do aromaterapii. Mają zastosowanie w szeregu
innych preparatach kosmetycznych. Obecnie w kosmetykach znajduje zastosowanie sto
różnych substancji zapachowych. Dodaje się je do olejków do ciała i do masażu, olejków i
kremów do twarzy, perfum, wód toaletowych, wód kolońskich, a tekże do perfumowania
kosmetyków, miękkich masek, kąpieli i inhalacji.
Cztery najczęściej występujące olejki to:
rozmarynowy - olejek z niego pozyskiwany jest z kwitnącej rośliny podczas destylacji parą
wodną. Uzyskiwana esencja ma mocny, leśny zapach podobny do kamfory. Olejek
rozmarynowy działa stymulująco, rozjaśnia umysł, poprawia koncentrację i samopoczucie.
Esencja rozmarynowa wykorzystywana jest w kosmetyce do kąpieli i kompresów, w olejkach do
masażu, kremach do stóp, wodach do skóry głowy oraz jako dodatek do nalewki francuskiej
(działa o­na rozgrzewająco i poprawia krążenei krwi). Działanie dezynfekujące rozmarynu
wykorzystywane jest w wodach po goleniu i tonikach do twarzy dla cery tłustej i trądzikowej.
wanilia olejek pozyskiwany jest za pomocą rozpuszczalników lub podczas ekstrakcji alkoholem.
Zapach wanilii jest słodki i ciepły. Wpływa uspokajająco i łagodząco. Nadaje się do
perfumowania kremów do twarzy i ciała, do kąpieli i lamp zapachowych. Wykorzystywana jest
również jako substancja zapachowa w produkcji perfum. Wanilię można bez trudu
wyprodukować syntetycznie.
róża - olejek otrzymuje się metodą destylacji z parą wodną ze świeżych kwiatów, które zbiera
się o świcie. Olejek rożany należy do najdroższych i najcenniejszych substancji zapachowych.
Za pomocą metody head space odtworzono czysty, kwiatowy zapach różany. Pobudza o­n
zmysły i łagodzi objawy depresji. Ma działanie przeciwzapalne i tonizujące. W preparatach
2/3
Substacje zapachowe - otrzymywanie i zastosowanie w kosmetykach
Wpisany przez Portal Powiat Chrzanowski
wtorek, 28 czerwca 2005 06:41 -
kosmetycznych wykorzystywane są zarówno woda różana, jak i olejek. Woda różana dodana
do toników, kremow lub kompresów ochładza skórę, ma działanie tonizujące, dezynfekujące i
ściągające. Olejek rożany przetwarzany jest w olejkach do masażu i do aromaterapii.
drzewo herbaciane - esencja otrzymywana jest z liści drzewa w procesie destylacji z parą
wodną. Ma o­na mocny, aromatyczny zapach. Na skórę działa dezynfekująco, układ
immunologiczny zostaje pobudzony do walki z patogenami. Preparaty kosmetyczne nie
powinny zawierać więcej niż 7%. Olejek powinien zawierać ponad 30% wtedy zapewniona jest
jego skuteczność w zabijaniu drobnoustroi. Jest stosowany w aromaterapii ora produktach
kosmetycznych, przeciwko grzybicy, opryszczce, zakażeniom bakteryjnym, a także jako środek
antyseptyczny. W sprzedaży można spotkać mydła, kremy, lotiony, preparaty
przeciwsłoneczne, dezodoranty, szampony i pasty do zębów z dodatkiem olejku z drzewa
herbacianego. W aromaterapii olejek ten stosowany jest do inhalacji, płukania gardła i do
nacierania w przeziębieniach. W pielęgnacji rąk i stóp stosuje się go profilaktycznie, aby
zapobiec grzybicom. Po zabiegach depilacyjnych nacieranie roztworami rozcieńczonego olejku
ma chronić mieszki włosowe przed stanem zapalnym i zakażeniami. Szampony z dodatkiem
tego olejku zapobiegają przetłuszczaniu się skory głowy, łupieżowi i świądowi.
Od Autora:
Artykuł ten jest fragmentem mojej pracy zaliczeniowej.
Literatura:
"Kosmetyka" dr Imke Barbara Peters
www.najpiekniejsza.pl
3/3