RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI
PROBLEMOWEJ
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 IM. MARII
DĄBROWSKIEJ
Jaworze
Kuratorium Oświaty w Katowicach
Wstęp
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów
do spraw ewaluacji.
Ewaluacja
zewnętrzna
polega
na zbieraniu
i analizowaniu
informacji
na temat
funkcjonowania
szkoły
w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa:
1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów.
2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się.
3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
4. Uczniowie są aktywni.
5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne.
6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji.
7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych.
8. Promowana jest wartość edukacji.
9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki.
10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju.
11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu,
egzaminu
gimnazjalnego,
egzaminu
maturalnego,
egzaminu
potwierdzającego
kwalifikacje
zawodowe
i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych.
12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.
Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła spełnia badane wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra
Edukacji Narodowej
z dnia 6.08.2015 r. Szkoła może spełniać wymagania na poziomie podstawowym
i podejmować działania z wysokiego poziomu wymagania.
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 IM. MARII DĄBROWSKIEJ
2/41
Opis metodologii
Badanie zostało zrealizowane w dniach 27-01-2016 - 29-01-2016 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji,
w skład którego weszli: Bożena Walaszczyk, Bernadeta Piestrak. Badaniem objęto 117 uczniów (ankiety), 66
rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 39 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad
indywidualny
z dyrektorem
szkoły
i nauczycielami
po
obserwacjach,
grupowy
z nauczycielami,
a także
obserwacje zajęć i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który
obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki:
●
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
●
Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacj.
●
Szkoła
lub placówka,
sprawdzianu,
organizując
egzaminu
procesy
gimnazjalnego,
edukacyjne,
egzaminu
uwzględnia
maturalnego,
wnioski
egzaminu
z analizy
wyników
potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań
zewnętrznych i wewnętrznych.
Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi:
OZ - Akusz obserwacji zajęć
AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły
AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli
AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców
AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień"
AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła"
APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora
ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych"
WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami
WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami
WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły
WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji
WUI-III - Scenariusz wywiadu z uczniami klas I-III (szkoła podstawowa)
WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale
3/41
Obraz placówki
Szkolnictwo masowe ma w Jaworzu tradycję sięgającą XVII wieku, a Szkoła Podstawowa nr 1 im. M.
Dąbrowskiej w Jaworzu w 2012 roku świętowała 75 rocznicę istnienia. Szkoła położona jest w południowej
części województwa śląskiego, na pograniczu powiatu bielskiego i cieszyńskiego. W roku szkolnym 2015/2016
Szkoła Podstawowa nr 1 im. M. Dąbrowskiej w Jaworzu skupia 470 dzieci w 22 oddziałach. Baza szkoły to 13 sal
lekcyjnych, pracownia informatyczna, klasa regionalna, sala gimnastyczna, sala gimnastyki korekcyjnej,
świetlica, biblioteka szkolna (czytelnia multimedialna i wypożyczalnia), gabinet pedagoga, gabinet psychologa
szkolnego, kuchnia oraz stołówka, gabinet pomocy przedlekarskiej, gabinet stomatologiczny. Szkoła zatrudnia
40 nauczycieli oraz 14 pracowników administracyjno - gospodarczych. Nad zdrowiem dzieci pieczę sprawuje
higienistka szkolna i lekarz z miejscowego ośrodka zdrowia.
Misją szkoły od lat 70-tych są słowa Marii Dąbrowskiej: "Wychowuje się siebie w pracy z drugimi i dla
drugich". Wizja wskazuje priorytety działań szkoły, która jest silnie związana ze środowiskiem lokalnym, stosuje
nowoczesne
metody
w realizacji
programów,
dysponuje
kadrą,
która
posiada
umiejętność
oceniania
wspierającego rozwój ucznia, jest otwarta dla rodziców i rozwija zainteresowania uczniów. Dzieci mają
możliwość wzbogacania swoich zainteresowań i uzdolnień w licznych i różnorodnych zajęciach dodatkowych. Dla
uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi realizowane są zajęcia wyrównawcze, a dla dzieci
niepełnosprawnych specjalistyczne, co uławia praca oligofrenopedagogów, suddopedagoga, tyflopedagoga,
logopedy, pedagoga i psychologa. W roku szkolnym 2014/2015, dzięki realizacji programu unijnego, oferta
poszerzona była o dodatkowe zajęcia rozwijające zainteresowania.
Szkoła
prowadzi
działania
nowatorskie,
realizując
trzy
innowacje:
programowo-
metodyczno-
organizacyjne: ,,Z książką za pan brat", ,,Skarby z trówły naszyj starki", ,,ABC zdrowego stylu życia". Angażuje
się także w realizację projektów czy akcji wzbogacających proces edukacyjny i wychowawczy, np. projekt
"Szkoła współpracy", na podstawie jego założeń opracowany został ,,Szkolny Program Aktywnej Współpracy",
a w bieżącym roku szkolnym szkoła przystąpiła do Śląskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Szkoła
uczestniczyła także w programach unijnych: "Edukacja przyszłością Jaworza", "Indywidualizacja nauczania
sposobem na wyrównanie szans edukacyjnych uczniów szkoły podstawowej Gminy Jaworze", "Rozwój przez
nowoczesną edukację w szkołach Gminy Jaworze".
Społeczność szkolna realizuje wyróżniające szkołę przedsięwzięcia, np. Giełda Talentów - popisy uczniów
szkoły (prezentacja hobby, zdolności, umiejętności) przed uczniami, rodzicami i nauczycielami, Wiosenny
Festiwal Piosenki (występy muzyczne uczniów wszystkich klas na powitanie wiosny) i piknik rodzinny. Uczniowie
osiągają
wysokie
artystycznymi.
lokaty
W celu
wewnątrzszkolnych
w konkursach
promowania
konkursów
przedmiotowych,
wartości
z różnych
edukacji
dziedzin.
sportowych
w szkole
Zaangażowanie
i związanych
organizowanych
placówki
we
z zainteresowaniami
jest
współpracę
kilkanaście
z licznymi
instytucjami na terenie gminy, miasta, powiatu i kraju sprzyja integracji, promocji szkoły i wzbogacaniu oferty
przeznaczonej dla uczniów.
Uczniowie uczą się empatii i postaw prospołecznych dzięki włączaniu się szkoły w liczne działania
charytatywne: współpraca z Fundacją "Szkoło, pomóż i Ty", "Góra Grosza", "Choinka Nadziei", "Wkręć się
w pomaganie", "Paczka dla kolegi", przedstawienia dla dzieci niepełnosprawnych, zbiórka pomocy rzeczowej dla
Polonii w Styrczy w Mołdawii, "Dar serca", "Zaczytani", "Pola Nadziei", "Zamiast kwiatka niosę pomoc",
"Szlachetna Paczka".
Szkołę Podstawową nr 1 im. M. Dąbrowskiej w Jaworzu wyróżniają systemowe i różnorodne działania:
4/41
bardzo duże zaangażowanie w rozwój fizyczny poprzez propagowanie sportowego trybu życia, propagowanie
regionalizmu i czytelnictwa, aktywizowanie rodziców w działania społeczności szkolnej, duża ilość zajęć
artystycznych rozwijających pasje i uzdolnienia uczniów, bardzo dobra współpraca z innymi placówkami
oświatowymi.
5/41
Informacja o placówce
Patron
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 IM. MARII
DĄBROWSKIEJ
Maria Dąbrowska
Typ placówki
Szkoła podstawowa
Miejscowość
Jaworze
Ulica
Szkolna
Numer
180
Kod pocztowy
43-384
Urząd pocztowy
Jaworze
Telefon
0338172224
Fax
0338172224
Www
www.sp1jaworze.pl
Regon
07069050400000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
470
Oddziały
22
Nauczyciele pełnozatrudnieni
32.00
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
3.00
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
1.00
Średnia liczba uczących się w oddziale
21.36
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
14.69
Województwo
ŚLĄSKIE
Powiat
bielski
Gmina
Jaworze
Typ gminy
gmina wiejska
Nazwa placówki
6/41
Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły
w zakresie wymagań
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej
Poziom podstawowy:
W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z
poprzedniego etapu edukacyjnego.
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je
podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów.
Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji.
W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego
możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz.
Poziom wysoki:
Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów
uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w
tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań
dydaktyczno-wychowawczych.
Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji
Poziom podstawowy:
W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia
się oraz sytuację społeczną każdego ucznia
Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne
organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy
psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie
do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia.
Poziom wysoki:
W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w
odniesieniu do każdego ucznia.
Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej.
W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom.
Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników
sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych
badań zewnętrznych i wewnętrznych
Poziom podstawowy:
W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i
wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje
się i podejmuje działania.
Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz
wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i
analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane
Poziom wysoki:
W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych.
W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych.
7/41
Wnioski
1. Nauczyciele współpracują z sobą na różnych płaszczyznach i w różnych obszarach, co skutkuje
podejmowaniem
adekwatnych
do oczekiwań
i potrzeb
uczniów
działań,
których
efektem
jest
podnoszenie kluczowych umiejętności uczniowskich, opisanych w podstawie programowej pierwszego
i drugiego etapu edukacyjnego.
2. O
skuteczności
podejmowanych
w placówce
działań
świadczą
wysokie
wyniki
sprawdzianu
szóstoklasisty oraz inne sukcesy edukacyjne, sportowe i artystyczne uczniów, osiągnięte w konkursach
i zawodach.
3. Diagnozowanie możliwości, potrzeb, sposobów uczenia się i sytuacji społecznej każdego ucznia
realizowane
jest
z wykorzystaniem
różnorodnych
narzędzi,
co pozwala
skutecznie
rozpoznawać
problemy i oczekiwania uczniów.
4. Szkoła Podstawowa nr 1 w Jaworzu, współpracując z innymi placówkami oświatowymi w gminie,
uczestniczy w planowanym, systemowym i skutecznym rozpoznawaniu potrzeb i możliwości uczniów.
5. Dzięki specjalistom, zatrudnionym w szkole, aktywności nauczycieli i wsparciu dyrekcji problemy dzieci
są
na bieżąco
rozwiązywane,
a dzięki
różnorodnym
przedsięwzięciom
talenty
i zainteresowania
wychowanków mogą być nie tylko rozwijane, ale także prezentowane w gminie, mieście, kraju i za
granicą.
6. W szkole wszelkie wsparcie i pomoc o różnym charakterze jest zorganizowana na wysokim poziomie
merytorycznym, z troską, empatią i poszanowaniem prywatności.
7. W wyniku refleksji związanej z prowadzoną w szkole ewaluacją wewnętrzną oraz analizą wyników
sprawdzianu szóstoklasistów, nauczyciele podejmują konkretne działania, które w sposób systemowy,
na poziomie szkoły i klas są monitorowane.
8. Wyniki monitorowania realizowanych w szkole działań wykorzystywane są do podnoszenia efektów
pracy szkoły i służą wsparciu uczniów i ich rodziców w procesie dydaktyczno-wychowawczym.
9. W szkole powszechnym jest zapoznawanie się z wynikami badań zewnętrznych w celu zaobserwowania,
jak szkoła wypada w świetle tych badań oraz w celu podejmowania ewentualnych działań naprawczych.
8/41
Wyniki ewaluacji
Wymaganie:
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej
Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:
Nauczyciele diagnozują osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, współpracując
w ramach zespołów WDN, planują zadania w zespołach międzyetapowych i międzyszkolnych,
co pozwala na podejmowanie odpowiednich działań, adekwatnych do potrzeb uczniów, a celowość
diagnozy osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego sprawia, że podejmowane w szkole
działania są skuteczne i służą rozwojowi uczniów. Nauczyciele stosują na lekcjach zadania z różnych
poziomów wiedzy, co czyni powszechnym wykorzystywanie przez uczniów zdobytych wiadomości
i umiejętności do wykonywania różnorodnych zadań i rozwiązywania problemów.
Nauczyciele, w oparciu o podstawę programową dla pierwszego i drugiego etapu edukacyjnego oraz
zalecane warunki i sposoby jej realizacji, umożliwiają uczniom kształtowanie najważniejszych dla
nich umiejętności. W szkole powszechnym jest monitorowanie i analizowanie osiągnięć każdego
ucznia przy użyciu różnych metod i narzędzi oraz wdrażanie wniosków z analiz na poziomie
poszczególnych
oddziałów
klasowych.
Wnioski,
wynikające
z monitorowania
i analizowania
osiągnięć uczniów przekładają się na różnorakie działania nauczycieli, których efektem jest
podnoszenie umiejętności uczniów opisanych w podstawie programowej pierwszego i drugiego
etapu edukacyjnego. O skuteczności podejmowanych w placówce działań w wyniku wdrażanych
wniosków świadczą wysokie wyniki sprawdzianu szóstoklasisty oraz inne sukcesy edukacyjne,
sportowe i artystyczne uczniów osiągane w konkursach i zawodach.
Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając
osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego.
Nauczyciele diagnozują osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, współpracując
w ramach zespołów WDN, planują zadania w zespołach międzyetapowych i międzyszkolnych,
co pozwala na podejmowanie odpowiednich działań, adekwatnych do potrzeb uczniów, a celowość
diagnozy osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego sprawia, że podejmowane w szkole
działania są skuteczne i służą rozwojowi uczniów. Nauczyciele w wywiadzie grupowym wymienili sposoby
diagnozowania
osiągnięć
uczniów
z poprzedniego
etapu
edukacyjnego,
a dyrektor
podał
przykłady
podejmowanych działań dydaktycznych i wychowawczych, wynikających z rozpoznania osiągnięć uczniów:
●
pierwsza diagnoza – spotkanie z nauczycielami jaworzańskich przedszkoli (opis grup) oraz wizyta
dzieci przedszkolnych w szkole (zapoznanie się ze szkołą),
9/41
●
w klasie pierwszej – pozyskanie informacji od rodziców uczniów (ankiety) i nauczycieli przedszkola
oraz bieżąca diagnoza umiejętności, np. poznawczych, orientacji w terenie i przekazanie informacji
w formie pisemnej rodzicom o słabych i mocnych stronach dziecka, korzystanie z gotowych diagnoz
WSIP i ORE, diagnoza logopedyczna oraz badania wad postawy (kierowanie na terapię logopedyczną,
gimnastykę korekcyjną oraz wskazówki dla rodziców do pracy z dzieckiem w domu, nauczyciel
wychowawca dostosowuje zalecenia specjalistów przy ćwiczeniach ruchowych),
●
testy sprawdzające przyrost wiedzy w klasach I-III po każdym półroczu i na zakończenie roku
(kierowanie
ucznia
na zajęcia
wyrównawcze,
sugerowanie
rodzicom
konieczności
badania
w specjalistycznych poradniach, wskazywanie rodzicom mocnych i słabych stron dziecka oraz
wskazówek do pracy w domu),
●
w klasach II przeprowadzana jest diagnoza ryzyka dysleksji,
●
diagnozowanie tempa czytania uczniów w klasach II i III przez pedagoga szkolnego (wskazówki
do pracy na lekcji i w domu) oraz czytania ze zrozumieniem i innych umiejętności polonistycznych
w klasach czwartych, diagnoza początkowa umiejętności matematycznych nabytych po pierwszym
etapie edukacyjnym,
●
w klasach trzecich przeprowadza się test badający umiejętności językowe na zakończenie klas I – III,
wyniki są analizowane, a wnioski do pracy służą modyfikacji planów nauczania w klasach I-III jak i w
klasie czwartej,
●
wychowawcy klas III przygotowują opis każdego ucznia celem analizy na konferencji Rady
Pedagogicznej i w ramach zespołów WDN (informacje o deficytach poszczególnych uczniów oraz
treściach zrealizowanych ponad podstawę programową),
●
badanie umiejętności w klasach trzecich i zapoznanie nauczycieli drugiego etapu edukacyjnego
z wynikami OBUT,
●
diagnoza w klasie czwartej i przekazanie informacji nauczycielom klas 1-3 na temat konieczności
podejmowania różnych działań na pierwszym etapie edukacyjnym,
●
nauczyciele i wychowawcy klas 4 wykorzystują wskazówki nauczycieli klas 3 do tworzenia planów
pracy i planów wychowawczych,
●
nauczyciele i wychowawcy klas 4-6 przekazują informacje do gimnazjum w ramach działań zespołu
międzyszkolnego,
●
w
klasach
piątych
diagnoza
umiejętności
matematycznych
i polonistycznych
na rozpoczęcie
i zakończenie nauki, w roku szkolnym 2014/2015 uczniowie klas piątych przystąpili do badania
umiejętności matematycznych DUMA,
●
w klasie szóstej przeprowadzany jest próbny sprawdzian szóstoklasisty z OPERON-u lub OKE oraz
właściwego sprawdzianu szóstoklasistów (analiza wyników i wnioski),
●
diagnoza wychowawcza prowadzona przez pedagoga w klasach 1 i 4 (np. skala ryzyka dysleksji,
zajęcia
integrujące
test
socjometryczny
Moreno
w klasie
4)
oraz
włączanie
się
wszystkich
pracowników pedagogicznych w proces adaptacji uczniów do warunków szkolnych,
●
diagnoza potrzeb we współpracy z GOPS i służbami socjalnymi.
Ponadto, wychowawcy klas współpracują z pielęgniarką, psychologiem i pedagogiem szkolnym, którzy mają
wiedzę na temat środowiska, przeprowadzane są badania przesiewowe, uczniowie kierowani są na zajęcia
gimnastyki korekcyjnej, rodzice otrzymują zestaw ćwiczeń do pracy z dziećmi w domu. Uczniowie zdolni
kierowani są na zajęcia rozwijające i zachęcani są do udziału w konkursach wewnątrzszkolnych i zewnętrznych.
10/41
Wychowawca przekazuje informacje pedagogowi na temat sytuacji zdrowotnej, materialnej i społecznej
uczniów. W roku szkolnym 2014/2015 w ramach ewaluacji wewnętrznej zbadano działania szkoły w zakresie
profilaktyki
agresji
i przemocy
w szkole
(ankiety
dla
uczniów
i rodziców
nt.
„Poziomu
agresji
w szkole”). Dyrektor wymienia liczne przykłady efektów podejmowanych w szkole działań, które świadczą o ich
skuteczności, m. in: wyrównanie braków, opanowanie podstawy programowej oraz promocja do klasy wyższej,
udział ucznia zdolnego w konkursach i kołach zainteresowań, widoczna poprawa w ocenianiu bieżącym oraz
wysokie wyniki na sprawdzianie szóstoklasistów, niwelowanie wad wymowy i wad postawy, co pozwala
na lepsze funkcjonowanie uczniów w klasie, pokonywanie barier i trudności, lepszą samoocenę dziecka.
Wypowiedzi uczniów w ankietach pozwalają stwierdzić, że nauczyciele podkreślają sukcesy uczniów, a uczniowie
są zadowoleni ze swoich osiągnięć, zwłaszcza w nauce, możliwości rozwijania zainteresowań i talentów oraz
osiągnięć w konkursach i olimpiadach, co ilustruje wykres 1o.
Wykres 1o
11/41
Obszar badania:
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie
programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów.
Nauczyciele stosują na lekcjach zadania z różnych poziomów wiedzy, co czyni powszechnym
wykorzystywanie
przez
uczniów
zdobytych
wiadomości
i umiejętności
do wykonywania
różnorodnych zadań i rozwiązywania problemów. Na wszystkich obserwowanych lekcjach (11), w tym
zajęciach
z pedagogiem
i psychologiem,
uczniowie
mieli
możliwość
zapamiętywania
faktów,
definicji,
wykonywania powtarzalnych procedur oraz zastosowania umiejętności i pojęć w praktyce, natomiast na 8
obserwowanych lekcjach zadania wykonywane przez uczniów pozwoliły im na rozwiązywanie problemów
i dokonywanie uogólnień. Zadania z najwyższego poziomu (złożone rozumowanie, dokonywanie analizy
struktury ze wskazaniem na związki pomiędzy jej poszczególnymi elementami) zaobserwowano na 5 lekcjach.
Odpowiedzi uczniów w ankiecie "Moja szkoła" wskazują, że uczniowie wykorzystują na lekcjach wiedzę zdobytą
w szkole na wszystkich lekcjach (38 na 54 uczniów), na większości lekcji (11 z 54 uczniów), na połowie lekcji (3
z 54 uczniów), na mniej niż połowa lekcji (2 z 54 uczniów), co świadczy o różnorodności zadań wykonywanych
przez uczniów na lekcjach i wykorzystaniu nabytych wiadomości i umiejętności podczas realizacji podstawy
programowej i zajęć specjalistycznych (z psychologiem i pedagogiem szkolnym). Wyniki ankiety uczniowskiej
obrazuje wykres 1j.
Wykres 1j
12/41
Obszar badania:
Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych
warunków i sposobów jej realizacji.
Nauczyciele, w oparciu o podstawę programową dla pierwszego i drugiego etapu edukacyjnego oraz
zalecane warunki i sposoby jej realizacji, umożliwiają uczniom kształtowanie najważniejszych dla
nich umiejętności. Nauczyciele (39) w ankietach (wykresy 1j - 8j) deklarują, że kształtują u uczniów kluczowe
umiejętności opisane w podstawie programowej, takie jak umiejętność:
●
komunikowania się w języku ojczystym - wszyscy nauczyciele na wszystkich zajęciach,
●
uczenia się i czytania - na wszystkich lekcjach 38 z 39 nauczycieli, na większości lekcji 1 nauczyciel,
●
wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji - na wszystkich zajęciach 32 z 39
nauczycieli, a na większości zajęć 7 nauczycieli,
●
myślenia matematycznego i pracy zespołowej - na wszystkich zajęciach 24 z 39 nauczycieli, 14
nauczycieli na większości zajęć i 1 nauczyciel nie stosuje na żadnych zajęciach,
●
myślenia naukowego - na wszystkich zajęciach 22 z 39 nauczycieli, na większości zajęć 17
nauczycieli,
●
posługiwania się nowoczesnymi technologiami - na wszystkich zajęciach 6 z 39 nauczycieli, 25
na większości zajęć, 4 na połowie zajęć, 3 na mniej niż połowa zajęć, a 1 nauczyciel na żadnych
zajęciach.
Powyższe informacje potwierdza 11 obserwacji zajęć, w tym dwóch specjalistycznych (zajęcia z pedagogiem
i psychologiem), co ilustruje tabela 1. W porównaniu z innymi, podobnymi szkołami w kraju, badana placówka
wykazuje różnicę statystycznie istotną na swoją korzyść ponieważ
6 z 8 najważniejszych umiejętności
opisanych w podstawie programowej dla szkoły podstawowej (umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania
i krytycznej analizy informacji, posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi,
myślenia naukowego i matematycznego, czytania i pracy zespołowej) kształtowanych jest częściej w badanej
szkole niż w innych, podobnych szkołach w kraju. Obserwacje lekcji oraz wywiady z nauczycielami po
obserwowanych zajęciach wskazują, że nauczyciele na lekcjach korzystają z zalecanych warunków i sposobów
realizacji podstawy programowej. Na zajęciach z pierwszego etapu edukacyjnego nauczyciel dostosował czas
i tempo pracy do wieku i możliwości dzieci, zastosował zmienność sytuacji (wykorzystanie części rekreacyjnej
sali i części ze stolikami i krzesłami), zachęcał do korzystania z biblioteki, wykorzystał tablicę multimedialną
i magnetofon.
W klasach
starszych
nauczyciele
stosowali
pracę
indywidualną
iw
parach,
kształtowali
komunikację językową, np. za pomocą słownictwa związanego z instrumentami, mapę mentalną do tworzenia
nowych wyrazów, poszerzenie słownictwa, wykorzystanie słownika (j. angielski); film edukacyjny "Było sobie
życie", koncentracja na tematach bliskich uczniom, omówienie przeprowadzonych na wcześniejszych lekcjach
doświadczeń (przyroda); na zajęciach wychowania fizycznego wprowadzenie elementów gry w piłkę siatkową,
motywowanie do gry z wykorzystaniem sali gimnastycznej i znajdujących się tam urządzeń sportowych (np.
piłki do gry w siatkówkę); indywidualny dostęp do komputera i Internetu, każdy komputer wyposażony
w zestaw programów, aparat fotograficzny z kamerą do rejestrowania pracy robotów (zajęcia komputerowe
z elementami robotyki); kształtowanie kreatywności, odkrywania związków i zależności, formułowanie zasad,
reguł, wprowadzanie języka matematyki, rachunek pamięciowy, dostosowanie wymagań, różnicowanie zadań
(matematyka); rozwijanie ciekawości świata (język migowy, świat bez dźwięków), motywowanie ucznia
do aktywnego poznawania rzeczywistości, uczenia się i komunikowania, w tym także do samokształcenia
i samodzielnego docierania do informacji, wyposażenie ucznia w intelektualne narzędzia, tj. umiejętności
13/41
poprawnego mówienia, słuchania, czytania, pisania, rozumowania i odbioru tekstów kultury, rozwijanie
myślenia
twórczego
uczniów,
do uczestnictwa
w kulturze,
stosowanie
nabytych
umiejętności
w życiu
codziennym, tworzenie wypowiedzi artystycznej - ekspresja przez sztukę (j.polski).
Wykres 1j
Wykres 2j
Wykres 3j
Wykres 4j
14/41
Wykres 5j
Wykres 6j
Wykres 7j
Wykres 8j
15/41
Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru
Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu
kształcenia, były kształtowane u uczniów podczas lekcji? [OZ] (10391)
Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 11
Tab.1
Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi
Częstość Procent
1
czytanie
10 / 1
90.9 / 9.1
2
3
myślenie matematyczne
6/5
54.5 / 45.5
myślenie naukowe
4/7
36.4 / 63.6
4
umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym,
11 / 0
100 / 0
2/9
18.2 / 81.8
10 / 1
90.9 / 9.1
7/4
63.6 / 36.4
10 / 1
90.9 / 9.1
zarówno w mowie, jak i piśmie
5
umiejętność
posługiwania
się
informacyjno-komunikacyjnymi,
w
nowoczesnymi
tym
także
dla
technologiami
wyszukiwania
i
korzystania z informacji
6
umiejętność uczenia się
7
umiejętność pracy zespołowej
8
umiejętność
wyszukiwania,
selekcjonowania
i
krytycznej
analizy
informacji
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia,
uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz.
W szkole powszechnym jest monitorowanie i analizowanie osiągnięć każdego ucznia przy użyciu
różnych metod i narzędzi oraz wdrażanie wniosków z analiz na poziomie poszczególnych oddziałów
klasowych. Pedagodzy, w ankietach wymienili sposoby monitorowania osiągnięć uczniów, co ilustruje poniżej
wykres 1 w:
●
wszyscy ankietowani nauczyciele (39) zadają pytania i stwarzają uczniom możliwość zadawania
pytań,
●
sprawdzają, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania i czy właściwie zrozumieli omawiane kwestie
(38 z 39),
●
zbierają informacje zwrotne od uczniów (38 z 39),
●
proszą uczniów o podsumowanie ćwiczenia (36 z 39),
●
wykorzystują różne narzędzia diagnostyczne (34 z 39),
●
stosują ocenianie podsumowujące: klasówki, testy, sprawdziany, itp. (35 z 39) oraz ocenianie
kształtujące (5 z 39),
●
posługują się indywidualną dokumentacją każdego ucznia (26 z 39),
16/41
●
36 z 39 nauczycieli wymieniło inne sposoby monitorowania, np. obserwacja uczniów w różnych
sytuacjach dydaktycznych i wychowawczych podczas zajęć i przerw, analiza prac uczniowskich,
informowanie uczniów o mocnych i słabych stronach, dzielenie się spostrzeżeniami z rodzicami
i innymi
nauczycielami,
współpraca
z poradniami
specjalistycznymi
oraz
z pedagogiem
lub psychologiem szkolnym, przekazywanie uczniom i rodzicom zaleceń do dalszej, indywidualnej
pracy w domu.
Na wszystkich obserwowanych zajęciach w szkole (11) nauczyciele sprawdzali, czy lekcja była zrozumiała dla
uczniów i w jaki sposób uczniowie wykonują zadania oraz zadawali pytania i pozwalali uczniom je zadawać. Na
6 z 11 obserwowanych zajęć nauczyciele poprosili uczniów o podsumowanie tematu lekcji, 4 nauczycieli
zapytało uczniów o opinię na temat sposobu przekazywania wiedzy, a 3 nauczycieli wykorzystało na lekcji
techniki badawcze. Ponadto, wnioski z analizy osiągnięć uczniów nauczyciele wykorzystują w planowaniu swojej
pracy,
organizują
zajęcia
dla
uczniów
z trudnościami
w nauce
(zajęcia
wyrównawcze,
rewalidacyjne,
rozwijające, korekcyjno-kompensacyjne) oraz zajęcia dla uczniów uzdolnionych (np. konkursy szkolne
i pozaszkolne, koła zainteresowań, poszukiwanie ciekawych informacji związanych z przedmiotem w Internecie
oraz w literaturze), chwalą uczniów za nawet minimalne postępy, wskazują rodzicom dalszy kierunek pracy
nad zagadnieniami, dostosowują wymagania do uczniów z dysfunkcjami,
zwracają uwagę na zagadnienia
sprawiające trudności i dokonują ewentualnych przesunięć w ramach budżetu godzin, modyfikują metody pracy.
Nauczyciele, uczący w jednej, szczególnie obserwowanej w trakcie badania klasie stwierdzili podczas wywiadu,
że zwracają uwagę na indywidualizację nauczania, różnorodność metod nauczania i współpracę nauczycieli
w ramach zespołów. Monitorowanie osiągnięć uczniów w badanej klasie odbywa się poprzez kontrolę frekwencji
uczniów i ocen cząstkowych (sprawdziany, diagnoza na początku 5 klasy), e-dziennik pomocny w sprawach
wychowawczych (np. punktowe ocenianie), uczniowie wzajemnie oceniają siebie i kolegów, na zakończenie
lekcji nauczyciele pytają uczniów o ocenę lekcji, stosują zróżnicowane ocenianie, biorąc pod uwagę wkład
wysiłku ucznia do zadania.
17/41
Wykres 1w
18/41
W wymaganiu "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie
programowej " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o
działaniach szkoły/placówki:
Obszar badania:
przyczyniają
się
Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów
do
wzrostu
efektów
uczenia
się
i
osiągania
różnorodnych
sukcesów
edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany
etap
edukacyjny,
potwierdzają
skuteczność
podejmowanych
działań
dydaktyczno-wychowawczych.
Wnioski,
wynikające
z monitorowania
i analizowania
osiągnięć
uczniów
przekładają
się
na różnorakie działania nauczycieli, których efektem jest podnoszenie umiejętności uczniów
opisanych w podstawie programowej pierwszego i drugiego etapu edukacyjnego. O skuteczności
podejmowanych w placówce działań w wyniku wdrażanych wniosków świadczą wysokie wyniki
sprawdzianu szóstoklasisty oraz sukcesy edukacyjne, sportowe i artystyczne uczniów osiągane
w konkursach i zawodach. Nauczyciele w wywiadzie wymienili liczne sukcesy edukacyjne uczniów, które
wynikają z wdrożonych wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniowskich:
●
udział
w konkursach
szkolnych
(np.
ortograficzny,
recytatorski,
gwarowy,
czytelniczy,
przyrodniczo-fotograficzny, przyrodniczy, wiedzy o Unii Europejskiej, matematyczny, o patronie,
ekstra klasa),
●
udział w konkursach zewnętrznych (np. mitologiczny, matematyczny im. Banacha, interdyscyplinarne
(finaliści i laureaci), Kangur (wyróżnienia), Fox (oceny bdb, db), Jonasz (laureat, 1 miejsce),
recytatorskie organizowane przez Klub Best (dwa razy 1 miejsce, raz 3), Dom Kultury im. W. Kubisz
i Starostwo Powiatowe miasta Bielsko-Biała "Słońce, słońce życie",
●
udział w konkursach ogólnopolskich, np. 12 i 13 miejsce w ogólnopolskim konkursie wiedzy o zdrowiu
MEDI TEST,
●
udział w konkursach gminnych i powiatowych, np. „ Człowiek a Środowisko”,
●
sukcesy w sporcie: 2 miejsce w rywalizacji powiatowej szkół podstawowych (sztafeta szwedzka,
przełaje, czwórbój), 5 miejsce w koszykówce chłopców, 2 miejsce w koszykówce dziewcząt, 15 medali
w "czwartkach la", 1 miejsce w międzynarodowych zawodach w Czechach,
●
sukcesy artystyczne: zespoły instrumentalny Synfonietta i wokalny Jaworowa Gromada - Grand Prix
w Powiatowym Przeglądzie Amatorskich Zespołów Artystycznych organizowanych przez starostwo,
co roku 1 miejsce, wyróżnienia i nagrody,
●
udział w kołach zainteresowań: taneczne, regionalne, plastyczne, szachowe, instrumentalne, wokalne,
biblioteczne, filatelistyczne, drużyny harcerskie i zuchowe,
●
udział w akcjach charytatywnych: Góra Grosza, Szlachetna Paczka, Pola Nadziei, pomoc koleżeńska
z inicjatywy Samorządu Uczniowskiego(np. "Zamiast kwiatka niosę pomoc",
●
dużo świadectw z paskiem na koniec roku szkolnego.
W szkole został powołany zespół ds. analizy wyników nauczania oraz w ramach zespołów opracowywane są
wnioski. Nauczyciele zauważają u uczniów przyrost wiedzy w zakresie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
19/41
Z analizy danych zastanych wynika, że w ostatnich latach szkoła utrzymuje się w wysokich staninach 7 i 6,
a średni wynik placówki utrzymuje się regularnie na wysokim poziomie, pojawiają się również wyniki najwyższe.
W roku szkolnym 2013/2014 stanin obniżył się do poziomu sześć, jednak wynik średni szkoły 26,7 % jest
wynikiem wyższym od średniej powiatu 25,7 %, województwa śląskiego 25,4 % i kraju 25,8 %,. w roku
szkolnym 2014/2015 (w nowej formule sprawdzianu): w części matematycznej wynik szkoły wyniósł 66, 36 %
i jest to wynik wyższy od wyników miasta Bielsko-Biała 64,1%, powiatu bielskiego 60,26% oraz województwa
śląskiego 59%; j. angielski: średni wynik szkoły wyniósł 82,38% i jest to wynik wyższy od wyników miasta
Bielsko-Biała 82,2 %, powiatu bielskiego 79,7% oraz województwa śląskiego 78%. Średni wynik szkoły w części
pierwszej wyniósł 69,31% i jest on wyższy od wyniku w powiecie bielskim 66,49% i województwie śląskim
65,5%. Z analizy rozkładu średnich na skali staninowej w poprzednim roku szkolnym wynika, że w szkole
prawie 50 % uczniów osiągnęło wysokie i bardzo wysokie staniny w części pierwszej, w części drugiej
sprawdzianu 54 % szóstoklasistów napisało w staninach wysokich i bardzo wysokich, z czego 9 uczniów jest
w staninie najwyższym. Analizując co roku wyniki klasyfikacji półrocznej i rocznej zauważa się tendencję
wzrostową
ocen
celujących
i bardzo
dobrych,
nieznacznie
zmniejsza
się
ilość
ocen
dopuszczających
i niedostatecznych. Tendencje te zauważa się porównując wyniki klasyfikacji jednej klasy na przestrzeni
jednego roku szkolnego (porównanie I i II półrocza) oraz porównując wyniki klasyfikacji (w klasie czwartej,
piątej i szóstej). Na podstawie analizy wyników trzecioklasistów zauważane są następujące tendencje:
sprawdziany trzecioklasistów są nastawione na badanie poszczególnych umiejętności w zakresie polonistycznym
i matematycznym, a nie na badanie ich przyrostu. Co roku w tych dwóch zakresach umiejętności są wyróżnione
inne obszary:
●
w roku 2013 w zakresie polonistycznym wynik szkoły wyniósł 72,5 %, a w 2014 roku części
polonistycznej nie przeprowadzono, w szkole został wykonany test wewnętrzny. Umiejętności
matematyczne w roku 2013 badano w trzech obszarach: sprawność rachunkowa, rozwiązywanie
zadań tekstowych oraz czytanie tekstów. Wynik szkoły kształtował się na poziomie 64,8%,
●
w roku 2014: sprawność rachunkowa oraz rozwiązywanie zadań tekstowych (4 podkategorie: selekcja
informacji, wyobraźnia geometryczna, rozważanie możliwości i dostrzeganie zależności). Wynik szkoły
to 65%,
●
w roku 2015 były badane trzy obszary: wnioskowanie, wyszukiwanie informacji i tworzenie
wypowiedzi. Wynik szkoły to 68,2%. W 2015 roku: sprawność rachunkowa, rozwiązywanie zadań
tekstowych i wyobraźnia geometryczna. Wynik szkoły wyniósł 55,9%.
Wynik poniżej 60 % związany był z faktem, że klasy objęte tym badaniem osiągnęły niższe wyniki nauczania
(klasy III b i III c). Znaczna część uczniów z tych klas ze względu na swoje problemy w nauce uczestniczyła
w zajęciach wyrównawczych i korekcyjno-kompensacyjnych. Rzeczywisty przyrost wiadomości i umiejętności
jest możliwy po wprowadzeniu w tych klasach programów naprawczych na zakończenie kolejnego etapu
edukacyjnego. W związku z wynikami testów trzecioklasisty, analizując podjęto działania naprawcze, w tym
zwrócono szczególną uwagę na następujące umiejętności matematyczne: rozwiązywanie zadań tekstowych,
sprawność rachunkowa, podstawy geometrii, co miało przełożenie na wyniki sprawdzianu szóstoklasistów,
zwłaszcza z matematyki.
20/41
Wymaganie:
Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji
Nastawione
na rozwiązywanie
rozpoznawanie
i analizowanie
konkretnych
możliwości
problemów
i zaspokajanie
psychofizycznych,
potrzeb
oczekiwań
rozwojowych,
uczniów
sposobów
uczenia się i sytuacji społecznej obejmuje nie tylko Szkołę Podstawową nr 1 w Jaworzu, ale także
pozostałe placówki oświatowe w gminie. Na podstawie diagnoz organizuje się zajęcia dla dzieci
niepełnosprawnych, zagrożonych niedostosowaniem społecznym oraz z deficytami rozwojowymi,
a także
dla
talentów
wychowanków
i zainteresowań.
logopeda,
potrzebujących
Dzięki
oligofrenopedagodzy,
wsparcia
zatrudnionym
w tym
w procesie
w szkole
surdopedagog
edukacyjnym
specjalistom
i tyflopedagog)
lub rozwijania
(pedagog,
możliwe
psycholog,
jest
szybkie
i skuteczne zorganizowanie wsparcia dla uczniów tego wymagających w przyjaznym, bliskim
dziecku otoczeniu. Organizowane przez szkołę zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, rewalidacyjne,
specjalistyczne i rozwijające zainteresowania, odpowiednie do rozpoznanych przez nauczycieli
lub instytucje zewnętrzne potrzeb uczniów, są akceptowane przez większość ankietowanych
wychowanków i ich rodziców. Obserwowana w czasie zajęć szkolnych indywidualizacja dotyczy
wszystkich uczniów, którzy w zależności od zdiagnozowanych potrzeb i bieżącej sytuacji otoczeni są
opieką, wsparciem i pomocą nauczycieli, co wpływa korzystnie na proces edukacyjny. Społeczność
szkolna i wspierające ją instytucje organizują pomoc materialną, psychologiczną i merytoryczną dla
uczniów, którzy znajdują się w trudnej sytuacji społecznej. Rodzice są przekonani, że wsparcie
otrzymywane przez dzieci w szkole jest powszechne i adekwatne do potrzeb uczniów, co znajduje
potwierdzenie
w opiniach
dzieci
na temat
funkcjonowania
szkoły,
natomiast
w badaniach
dotyczących nauczycielskich postaw w konkretnym dniu nie jest powszechne.
Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby
rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia
Nastawione
na rozwiązywanie
rozpoznawanie
i analizowanie
konkretnych
możliwości
problemów
i zaspokajanie
psychofizycznych,
potrzeb
oczekiwań
rozwojowych,
uczniów
sposobów
uczenia się i sytuacji społecznej obejmuje nie tylko Szkołę Podstawową nr 1 w Jaworzu, ale także
pozostałe placówki oświatowe w gminie. Na podstawie diagnoz organizuje się w szkole zajęcia dla
dzieci
niepełnosprawnych,
rozwojowymi,
a także
dla
zagrożonych
niedostosowaniem
wychowanków
lub rozwijania talentów i zainteresowań.
potrzebujących
społecznym
wsparcia
oraz
z deficytami
w procesie
edukacyjnym
Z wypowiedzi nauczycieli i dyrektora wynika, że w gminie
prowadzone są systemowe diagnozy we współpracy ze wszystkimi szkołami i placówkami oświatowymi
funkcjonującymi w Jaworzu. Informacje o wynikach diagnoz są przekazywane od poziomu przedszkola
do trzeciego etapu edukacyjnego na systematycznie organizowanych spotkaniach. Nauczyciele, pracujący
z dziećmi w klasach pierwszych, na wstępie mają wiedzę o dzieciach pochodzącą od nauczycieli przedszkoli,
21/41
wychowawcy klas trzecich spotykają się z uczącymi w drugim etapie edukacyjnym i informują o sytuacji
na zakończenie pierwszego etapu, a nauczyciele po zakończeniu kształcenia szóstoklasistów informują o swoich
diagnozach uczących w jaworzańskim gimnazjum. W szkole podstawowej bada się, jak wynika z wypowiedzi
dyrektora i nauczycieli, możliwości i potrzeby uczniów na obu etapach z wykorzystaniem np.:
●
obserwacji (nauczyciele, pedagog),
●
badań rozwoju dzieci w klasach I,
●
badań przesiewowych (dysleksja, wady wymowy),
●
badań kręgosłupa,
●
badań tempa i techniki czytania,
●
badania czytania ze zrozumieniem,
●
rozmów z rodzicami,
●
ankietowania rodziców
●
testów sprawnościowych,
●
testów umiejętności na zakończenie każdej klasy,
●
testów umiejętności polonistycznych i matematycznych w klasie V,
●
współpracy z innymi instytucjami, np. Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej..
Prawie wszyscy rodzice (56 z 58) poinformowali w ankiecie, że nauczyciele rozmawiają z nimi o możliwościach
i potrzebach dzieci. Częstotliwość tych rozmów ilustruje wykres 1j. Z wykresu 2j wynika, że z mniejszą grupą
ankietowanych
rodziców
(45
z 58)
nauczyciele
rozmawiają
o możliwościach
rozwojowych
dzieci.
Wielokierunkowe i systematyczne badanie i analizowanie sytuacji uczniów pozwala rozpoznać następujące ich
problemy lub potrzeby:
●
problemy w nauce (słabe oceny w ocenianiu bieżącym, zagrożenie niepromowaniem z powodu
zagrożenia oceną niedostateczną, niska samoocena i brak wiary we własne możliwości, brak
motywacji do nauki),
●
w przypadku uczniów przyjeżdżających z zagranicy występujące różnice programowe w nauczanych
przedmiotach,
●
problemy z opanowaniem bieżącego materiału wynikające z dłuższej nieobecności, np. przewlekła
choroba, pobyt w sanatorium,
●
zagrożenia niedostosowaniem społecznym, np. mutyzm,
●
problemy wynikające ze zdiagnozowanej choroby, np. padaczka, cukrzyca,
●
zaburzenia emocjonalne,
●
wady postawy,
●
wady wymowy,
●
zagrożenie dysleksją,
●
problemy wynikające z trudnej sytuacji rodzinnej,
●
trudności adaptacyjne uczniów klas pierwszych i przybywających z zagranicy,
●
szczególne uzdolnienia,
●
potrzeba rozwijania zainteresowań i pasji.
W związku z ww. potrzebami uczniów w bieżącym roku szkolnym wsparciem objęto 336 dzieci ze względu
22/41
na specjalne
potrzeby
edukacyjne
(w
klasach
I-III
182
uczniów,
a w klasach
IV-VI
154).
W szkole
zorganizowano następujące zajęcia:
●
rewalidacyjne z surdopedagogiem (1 uczeń),
●
rewalidacyjne z tyflopedagogiem (1 uczeń),
●
z psychologiem (3 uczniów),
●
rewalidacyjne z oligofrenopedagogiem (5 uczniów),
●
socjoterapeutyczne (3 uczniów),
●
nauczanie indywidualne (1 uczeń),
●
wyrównawcze dla klas I-III (13 grup),
●
wyrównawcze z języka polskiego dla klas IV-VI (15 uczniów),
●
wyrównawcze z matematyki dla klas IV-VI (34 uczniów),
●
wyrównawcze z języka angielskiego dla klas IV-VI (31 uczniów),
●
zajęcia matematyka plus (74 uczniów),
●
zajęcia język polski plus (74 uczniów),
●
logopedyczne (52 uczniów),
●
korekcyjno-kompensacyjne (18 uczniów),
●
gimnastyka korekcyjna (64 uczniów),
●
koło taneczne (5 uczniów),
●
koło plastyczne (14 uczniów),
●
koło szachowe (9 uczniów),
●
koło biblijne (11 uczniów),
●
koło instrumentalne (17 uczniów),
●
koło wokalne (18 uczniów),
●
koło regionalne (6 uczniów),
●
koło filatelistyczne (3 uczniów),
●
koło teatralne po angielsku (9 uczniów),
●
koło języka polskiego (2 uczniów),
●
koło matematyczne (6 uczniów),
●
zajęcia sportowe SKS i UKS (56 uczniów).
23/41
Wykres 1j
Obszar
badania:
Wykres 2j
Zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze
i
rozwijające
specjalistyczne
zainteresowania
organizowane
i
dla
uzdolnienia,
uczniów
zajęcia
wymagających
szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia
rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb
każdego ucznia.
Dzięki zatrudnionym w szkole specjalistom (pedagog, psycholog, logopeda, oligofrenopedagodzy,
w tym surdopedagog i tyflopedagog) możliwe jest szybkie i skuteczne zorganizowanie wsparcia dla
uczniów tego wymagających w przyjaznym i bliskim dziecku otoczeniu. Organizowane przez szkołę
zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, rewalidacyjne, specjalistyczne i rozwijające zainteresowania,
odpowiednie do rozpoznanych przez nauczycieli lub instytucje zewnętrzne potrzeb uczniów, są
akceptowane przez większość ankietowanych wychowanków i ich rodziców. W oparciu o diagnozy
potrzeb i sytuacji uczniów, opisane powyżej, szkoła podejmuje wiele działań wspierających uczniów ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Po zauważeniu problemów w nauce (słabe oceny w ocenianiu bieżącym,
zagrożenie niepromowaniem z powodu zagrożenia oceną niedostateczną), niskiej samooceny, braku wiary we
własne możliwości i braku motywacji do nauki nauczyciel przeprowadza obserwacje ucznia podczas zajęć,
konsultuje
wnioski
z innymi
nauczycielami,
uczącymi
w danym
zespole
klasowym,
z pedagogiem
i psychologiem, a także rozmawia podczas konsultacji indywidualnych z rodzicem, a następnie przedstawia
swoje spostrzeżenia i porównuje je ze spostrzeżeniami rodzica. Nauczyciel przedmiotu kieruje ucznia na zajęcia
wyrównawcze. Utrzymujące się problemy w nauce skłaniają nauczyciela do podjęcia decyzji o konieczności
głębszej diagnozy u specjalisty. Nauczyciel, wspierając się opinią pedagoga, psychologa, sugeruje rodzicom
badanie ucznia w poradni specjalistycznej. Szkoła przygotowuje opinię o funkcjonowaniu dziecka w szkole. Po
otrzymaniu opinii/orzeczenia zespół nauczycieli oddziału wspólnie z pedagogiem i psychologiem analizują
24/41
dokumentację
i dostosowują
metody
i formy
pracy
do zaleceń.
W przypadku
orzeczenia
dokonuje
się
wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania dziecka i przygotowuje odpowiednie dokumenty (indywidualne
programy
edukacyjno-terapeutyczne)
oraz
uruchamia
zajęcia
specjalistyczne
w terminach
zgodnych
z zaleceniami. Diagnozy dokonuje się dwa razy w roku. Opracowuje się dostosowanie wymagań na zajęcia
z poszczególnych przedmiotów. Jeżeli z opinii wynika konieczność objęcia ucznia zajęciami korekcyjno –
kompensacyjnymi, jest on na nie kierowany. Na zakończenie każdego półrocza podsumowywana jest
skuteczność oddziaływań i podejmuje się decyzję co do dalszej pracy z uczniem. Analizuje się wnioski do pracy
w następnym roku. Z wnioskami zostaje zapoznany rodzic. Kiedy w szkole pojawia się uczeń z problemami
adaptacyjnymi lub z problemami w komunikowaniu się w języku polskim po przyjeździe z zagranicy, organizuje
się dodatkowe zajęcia wyrównawcze z języka polskiego i realizuje specjalny program w stałym kontakcie
z psychologiem
i pedagogiem
oraz
rodzicami.
W razie
zauważenia
wyraźnych
różnic
programowych
w nauczanych przedmiotach, stwarza się uczniowi możliwość uzupełnienia zaległości. Jeżeli jest taka potrzeba,
uczeń może uczęszczać na dodatkowy przedmiot z inną klasą. W przypadku problemów z opanowaniem
bieżącego materiału, wynikających z dłuższej nieobecności, np. przewlekła choroba, pobyt w sanatorium, uczeń
kierowany jest na zajęcia wyrównawcze i uzupełnia podczas tych zajęć zaległości lub nauczyciel udziela mu
konsultacji indywidualnych oraz organizowana jest pomoc koleżeńska. W sytuacji zagrożenia niedostosowaniem
społecznym, np. mutyzm, po obserwacji nauczyciela i konsultacji z psychologiem i pedagogiem szkolnym, po
wymianie spostrzeżeń z rodzicami, szkoła sugeruje wizytę w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Psycholog
organizuje regularne spotkania i rozmowy z uczniem, a jeżeli jest taka potrzeba, wsparciem obejmuje się
również rodzica Po otrzymaniu przez szkołę opinii/orzeczenia organizuje się zajęcia zgodnie z zaleceniami. Jeśli
pojawiają się trudności, wynikające ze zdiagnozowanej choroby, np. padaczka, cukrzyca grono pedagogiczne
zostaje przeszkolone przez lekarza, np. na temat: „Dziecko z padaczką i cukrzycą w szkole”. Wszyscy
nauczyciele są wyczuleni na wszelkie symptomy choroby, potrafią reagować, by uniknąć zagrożenia. W razie
dłuższych nieobecności ucznia organizowana jest pomoc koleżeńska, indywidualne konsultacje podczas zajęć
wyrównawczych. Szkoła włączyła się również w pomoc finansową (zakup pompy dla ucznia z cukrzycą). Dzięki
temu łatwiej mu funkcjonować, nie musi wychodzić zbyt często z lekcji, co ułatwia pracę podczas lekcji. W razie
zauważonych problemów z emocjami (brak motywacji, apatia, lęki, agresja) w danej klasie lub tylko
na zasadzie działań profilaktycznych realizowane są zajęcia w ramach programu "Spójrz inaczej", prowadzone
przez przeszkolonych nauczycieli lub pedagoga szkolnego. Szkoła korzysta również ze wsparcia pedagogów
i psychologów
z poradni
specjalistycznej.
Profilaktyka
uzależnień
realizowana
jest
podczas
spotkań
z policjantem wyszkolonym w tej dziedzinie. Przeprowadzono szkolenia na temat narkotyków i dopalaczy,
cyberprzemocy, profilaktyki alkoholowej i nikotynowej, a również czynów karalnych wśród nieletnich. Na
podstawie zaświadczenia lekarskiego i badania przeprowadzonego przez przeszkolonego nauczyciela kieruje się
ucznia
na zajęcia
gimnastyki
korekcyjnej.
Specjalista
przekazuje
wychowawcy
wnioski
i zalecenia
do przeprowadzania ćwiczeń korekcyjnych podczas zajęć ruchowych i przerw śródlekcyjnych. Jeżeli specjalista
uważa, że jest taka konieczność, można zasugerować rodzicom wizytę u specjalisty. Na podstawie badania,
przeprowadzonego przez logopedę, uczeń kierowany jest na zajęcia logopedyczne, a rodzic otrzymuje zalecenia
do pracy w domu. Po zdiagnozowaniu w klasie drugiej zagrożenia dysleksją, po konsultacji z wychowawcą,
sugeruje się rodzicom badanie w poradni specjalistycznej. Do czasu otrzymania opinii uczeń może być już
kierowany na zajęcia wyrównawcze oraz indywidualizowana jest już praca z nim, dostosowuje się wymagania
do jego potrzeb. W celu łagodzenia trudności adaptacyjnych, szczególnie wśród uczniów klas pierwszych
organizowanie są spotkania już w kwietniu w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole. Są to spotkania
dyrektora, nauczycieli, rodziców oraz przyszłych pierwszaków w celu zapoznania z ofertą szkoły połączone ze
zwiedzaniem szkoły - organizowane są zajęcia integracyjne jeszcze przed rozpoczęciem szkoły (w bibliotece
25/41
multimedialnej, w klasie ze starszymi kolegami). Uczniowie (zwycięzcy w konkursie pięknego czytania)
co miesiąc odwiedzają przedszkola w celu czytania bajek młodszym kolegom. Organizowane są zajęcia
integracyjne z nowym zespołem klasowym już po rozpoczęciu roku szkolnego, spotkanie z psychologiem,
uroczyste ślubowanie i pasowanie na ucznia (uroczystość z udziałem rodziców). Nauczyciele i policjanci
wdrażają uczniów klas młodszych do właściwego zachowania w drodze do i ze szkoły, a higienistka do dobrych
nawyków zdrowotnych. Placówka wspiera szczególne uzdolnienia, rozwija zainteresowania i pasje poprzez, np.:
●
doposażenie szkoły w nowe pomoce dydaktyczne, np., instrumenty muzyczne, książki, programy
multimedialne,
klocki
do robotyki,
które
wykorzystywane
są
do uatrakcyjnienia
zajęć
kół
zainteresowań i zajęć wyrównawczych,
●
organizowanie
różnego
rodzaju
imprez,
podczas
których
dzieci
mogą
zaprezentować
swoje
umiejętności i uzdolnienia, np. Scena dla Ucznia w czerwcu, Giełda Talentów w grudniu (są to występy
indywidualne
uczniów,
którzy
prezentują
swoje
zdolności
wokalne,
recytatorskie,
taneczne,
umiejętność gry na instrumencie lub prezentują swoje hobby); Festiwal Piosenki (przegląd, podczas
którego wszystkie klasy prezentują przygotowane wraz z wychowawcą piosenki, choreografię oraz
dekoracje),
●
organizowanie przedstawień dla rodziców, dziadków (Dzień Dziadków, Dzień Rodziny) oraz dla
społeczności
szkolnej
i lokalnej,
np.
uroczystości
Koła
Gospodyń
Wiejskich,
podsumowanie
Powiatowego Konkursu na Najlepsza Bibliotekę Publiczną, Powiatowy Zjazd Towarzystw Regionalnych,
wgilijka dla najuboższych organizowana przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, imprezy
Towarzystwa Miłośników Jaworza,
●
reprezentowanie gminy w uroczystościach, przeglądach i konkursach w miejscowościach partnerskich
Jaworza w Czechach i na Słowacji,
●
przedstawienie w gwarze pokazano również w Szkole Podstawowej nr 17 w Bielsku-Białej oraz
uczniom Szkoły Podstawowej w Jasienicy w Bibliotece Publicznej w Jasienicy,
●
na bieżąco motywuje się uczniów do udziału w ww. przedsięwzięciach poprzez ich uatrakcyjnianie
(tworzenie rankingów – najlepszy uczeń – Absolwent Roku, Mistrz Szkoły, nominowanie do Lauru
Wójta, przyznawanie stypendium za osiągnięcia w nauce i w sporcie),
●
na zakończenie roku szkolnego podczas uroczystej akademii dyrektor informuje o sukcesach
i wynikach sprawdzianów z danego roku szkolnego oraz nagradza wyróżnionych,
●
na bieżąco śledzone są losy absolwentów (losy absolwentów są znane dzięki spotkaniom zespołów
Wewnątrzszkolnego
Doskonalenia
Nauczycieli
z zespołami
Gimnazjum
w Jaworzu,
ze
stron
internetowych innych gimnazjów, do których uczęszczają absolwenci, a także z uroczystości, np. Laur
Wójta, podczas której wręczane są nagrody dla wyróżniających się uczniów gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych, 75-lecie szkoły),
●
organizowanie konkursów na terenie szkoły (ortograficzne, recytatorskie, matematyczne im. Jędrka
Wolskiego, Mistrz tabliczki mnożenia, czytelnicze, plastyczne, fotograficzne, przyrodnicze, mówienia
gwarą, szachowe, sportowe) oraz udział w konkursach zewnętrznych,
●
informacje
dyrektora
rozwijających i
przekazane
rodzicom
na zebraniu
ogólnym
o organizowanych
zajęciach
wyrównawczych, o konkursach i imprezach realizowanych w ramach planu pracy
szkoły,
●
dbałość o atrakcyjne nagrody, poszukiwanie sponsorów, którzy je sfinansują,
26/41
●
chwalenie się sukcesami na stronie internetowej szkoły, na tablicy ogłoszeń w szkole i w prasie
lokalnej ("Echo Jaworza"),
●
zakładanie różnego rodzaju kół zainteresowań (wokalne, instrumentalne, plastyczne, regionalne,
szachowe, matematyczne, filatelistyczne, teatralne po angielsku, teatralne, biblijne, łamacza głowy).
W ankiecie 47 na 54 uczniów wyraziło opinię, że w szkole są interesujące ich zajęcia pozalekcyjne, a 7 było
przeciwnego zdania (wykres 1j). Z kolei 52 na 58 ankietowanych rodziców oceniło te zajęcia jako dostosowane
do potrzeb ich dzieci, a 6 stwierdziło niespełnienie oczekiwań (wykres 2j).
Wykres 1j
W
wymaganiu
"Szkoła
lub placówka
Wykres 2j
wspomaga
rozwój
uczniów,
z uwzględnieniem
ich
indywidualnej sytuacji " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane
świadczące o działaniach szkoły/placówki:
27/41
Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające
indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia.
Obserwowana w czasie zajęć szkolnych indywidualizacja dotyczy wszystkich uczniów, którzy
w zależności od zdiagnozowanych potrzeb i bieżącej sytuacji otoczeni są opieką, wsparciem
i pomocą nauczycieli, co wpływa korzystnie na proces edukacyjny. Na 10 spośród 11 obserwowanych
zajęć nauczyciele zmotywowali wszystkich uczniów do zaangażowania się w proces uczenia się, także dzięki
indywidualizacji, uwzględniającej potrzeby i możliwości poszczególnych uczniów. W tym celu na zajęciach
specjalistycznych i lekcjach uczący zastosowali:
●
samodzielne wykonywanie zadań przez uczniów (na tablicy interaktywnej, w podręczniku i karcie
pracy, w czasie zabaw ruchowych i ćwiczeń fizycznych, w czasie programowania robotów i nagrywania
efektów pracy),
●
zróżnicowanie zadań na lekcji i zadanych do domu (różny stopień trudności, różna liczba ćwiczeń,
zadania dodatkowe dla chętnych),
●
tempo pracy dostosowane do możliwości dzieci,
●
wyznaczenie adekwatnych do wiedzy o uczniu ról i zadań (lider w grupie, osoba zapisująca punkty
na tablicy),
●
uczniowskie pokazy i prezentacje,
●
szczególną uwagę skierowano na potrzeby wynikające z niestandardowej sytuacji,
●
pracę z jednym uczniem lub niewielką grupą,
●
indywidualne sprawdzanie wykonania zadań, ćwiczeń, zapisu,
●
omówienie każdej wypowiedzi czy wykonanego zadania,
●
bieżącą pomoc i wskazówki udzielane poszczególnym uczniom.
Jak wynika z uczniowskich ankiet, oferta zajęć dodatkowych jest dostosowana do oczekiwań dzieci, ponieważ 53
na 54 ankietowanych twierdzi, że mogą uczestniczyć w zajęciach, jakie je interesują (wykres 1j).
28/41
Wykres 1j
Obszar badania: Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji
społecznej.
Społeczność szkolna i wspierające ją instytucje organizują pomoc materialną, psychologiczną
i merytoryczną dla uczniów, którzy znajdują się w trudnej sytuacji społecznej. Są w szkole uczniowie,
wymagający wsparcia z względu na trudną sytuację rodzinną, społeczno- ekonomiczną, zaniedbania, patologię,
dlatego szkoła pozostaje w ciągłym kontakcie z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej. Dla uczniów z rodzin
potrzebujących organizowana jest pomoc rzeczową w postaci, np. wyposażonych tornistrów szkolnych
(sponsorowane przez Caritas), obiadów oraz pomoc w odrabianiu zadań organizowaną podczas zajęć
świetlicowych. Szkoła kieruje również uczniów do świetlicy środowiskowej. W obecnym roku szkolnym szkoła
wydaje 31 obiadów dla uczniów potrzebujących wsparcia, z czego 23 finansuje Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej, 3 dyrektor i 8 parafie obu kościołów. Finansowane są również drugie śniadania z pieniędzy
prywatnych sponsorów. Uczniom mniej zamożnym społeczność szkolna przygotowuje paczki świąteczne,
dofinansowuje wyjazdy na wycieczki. Dyrekcja i nauczyciele współpracują z sądem rodzinnym (wnioski o wgląd
w sytuację rodzinną), z kuratorami sądowymi (zawodowymi i społecznymi) i asystentami rodziny. W razie
konieczności szkoła wydaje opinie dla sądu, np. w przypadku uczniów żyjących w rodzinach zastępczych.
Pedagog szkolny jest członkiem zespołu interdyscyplinarnego przy GOPS-ie i uczestniczy w posiedzeniach
rozpatrujących sprawy rodzin uczniów. Z wypowiedzi dyrektora i rodziców wynika, że szkoła wspólnie
z organem prowadzącym, innymi instytucjami i z rodzicami wspomagają uczniów, których rodziny mają
problemy ekonomiczne i społeczne, co przejawia się konkretnych działaniach, np. przekazanie 1% podatku
na pomoc dla ucznia szkoły i ufundowanie pompy insulinowej dla chorego dziecka. Jeżeli z trudnej sytuacji
społecznej dziecka wynikają jego problemy z nauką lub przestrzeganiem powszechnie obowiązujących norm
zachowania, to szkoła organizuje zajęcia wyrównawcze, pomoc w odrabianiu zadań i pomoc koleżeńską
29/41
w opanowaniu
treści
programowych,
wsparcie
świetlicy
środowiskowej.
Także
rodzice
włączają
się
w indywidualną, często anonimową pomoc dla ucznia w trudnej sytuacji społecznej. Dyrektor i nauczyciele
zachowują dyskrecję w organizowaniu pomocy, co spotyka sie z dużym uznaniem środowiska. Zachowaniu
równości społecznej w szkole sprzyjają obowiązujące zasady ubierania się, które są egzekwowane przez całą
społeczność szkolną. Przezwyciężaniu trudności uczniów, wynikających z ich sytuacji społecznej, pomagają
także
liczne
zajęcia
i specjalistyczne,
rozwijające
a także
zainteresowania
proponowane
w ramach
i uzdolnienia,
pomocy
zajęcia
dydaktyczno-
psychologiczno-pedagogicznej
wyrównawcze
oraz
zajęcia
rewalidacyjne, które zostały szczegółowo opisane w drugim obszarze wymagania.
Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce
odpowiada ich potrzebom.
Rodzice
są
przekonani,
i adekwatne
do potrzeb
że wsparcie
uczniów,
otrzymywane
co znajduje
przez
dzieci
potwierdzenie
w szkole
w ich
jest
powszechne
opiniach
na temat
funkcjonowania szkoły, natomiast w badaniach dotyczących nauczycielskich postaw w konkretnym
dniu nie jest powszechne. Zdaniem większości ankietowanych rodziców nauczyciele i wychowawcy, jeśli
zajdzie taka potrzeba, wspierają ich w trudnych sytuacjach, w jakich znajdują się dzieci, jednak 2 na 58
rodziców wyraziło opinię, że nigdy rad lub wsparcia nie otrzymują (wykres 1j i 2j). 53 na 54 ankietowanych
uczniów klas piątych jest przekonanych, że wszyscy nauczyciele lub większość z nich wierzy w możliwości
swoich wychowanków, a jeden wyraził opinię, że żaden z nauczycieli nie wierzy w jego potencjał (wykres 3j).
Wypowiedzi ankietowe szóstoklasistów, dotyczące doświadczeń jednego badanego dnia, wskazują, że wiara
nauczycieli w możliwości uczniów nie jest informacją przekazywaną dzieciom powszechnie (wykres 4j).
W porównaniu z innymi podobnymi placówkami wynik ankiety w tym pytaniu wykazuje istotną statystycznie
różnicę na niekorzyść badanej szkoły. Najstarsi ankietowani uczniowie (48 na 54) wyrazili opinię, że uczący
przekonują ich o możliwości nauczenia się nawet skomplikowanych treści, a 6 było przeciwnego zdania (wykres
5j).
30/41
Wykres 1j
Wykres 2j
Wykres 3j
Wykres 4j
31/41
Wykres 5j
32/41
Wymaganie:
Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników
sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań
zewnętrznych i wewnętrznych
W placówce, w sposób systemowy i celowy prowadzona jest ewaluacja wewnętrzna i analiza
sprawdzianu w klasie szóstej oraz wykorzystywane są wnioski z innych badań zewnętrznych w celu
zaobserwowania, jak szkoła wypada w świetle tych badań. Wnioski z egzaminu zewnętrznego
wykorzystywane są do planowania i podejmowania działań, służących podniesieniu umiejętności
i wiedzy uczniów w tych obszarach, które sprawiły im problemy. Natomiast wnioski z ewaluacji
wewnętrznej
przekładają
się
na działania
związane
głównie
z podniesieniem
efektów
pracy
szkoły. W szkole przeprowadzane są analizy wyników sprawdzianu i ewaluacji wewnętrznej,
a wnioski z nich wypływające są przede wszystkim punktem wyjścia do podejmowania konkretnych
działań,
które
w sposób
systemowy,
na poziomie
szkoły
i klas
są
monitorowane.
Wyniki
monitorowania realizowanych działań w oparciu o wnioski z analiz sprawdzianu szóstoklasisty oraz
ewaluacji wewnętrznej wykorzystywane są do podniesienia efektów pracy szkoły i służą wspieraniu
uczniów i rodziców w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Nauczyciele i dyrektor zapoznają się
z wynikami badań zewnętrznych, najczęściej podczas konferencji i szkoleń Rady Pedagogicznej,
w ramach zespołów WDN oraz podczas szkoleń zewnętrznych, również z wykorzystaniem literatury
fachowej i Internetu, a pozyskane informacje służą im do modyfikacji planów pracy w celu ich
dostosowania
do potrzeb
edukacyjnych
i wychowawczych
uczniów. Nauczyciele
wykorzystują
wyniki badań zewnętrznych w planowaniu swojej pracy w zakresie nauczanych przedmiotów oraz
na poziomie całej szkoły.
Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz
wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i
rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania.
W placówce, w sposób systemowy i celowy prowadzona jest ewaluacja wewnętrzna i analiza
sprawdzianu w klasie szóstej oraz wykorzystywane są wnioski z innych badań zewnętrznych w celu
zaobserwowania, jak szkoła wypada w świetle tych badań. Wnioski z egzaminu zewnętrznego
wykorzystywane są do planowania i podejmowania działań, służących podniesieniu umiejętności
i wiedzy uczniów w tych obszarach, które sprawiły im problemy. Natomiast wnioski z ewaluacji
wewnętrznej przekładają się na działania związane głównie z podniesieniem efektów pracy szkoły.
Analiza dokumentacji, nauczyciele, uczący w jednym z oddziałów oraz dyrektor wskazali wnioski związane
z procesem uczenia się sformułowane w oparciu o analizy wyników sprawdzianu w klasie szóstej w roku
szkolnym 2014/2015. We wnioskach zwrócono uwagę, m. in. na:
33/41
●
estetykę pisowni, staranność zapisów, interpunkcję i ortografię,
●
wypowiedź ustną oraz wypowiedź pisemną na wszystkich przedmiotach,
●
doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumieniem,
●
analizę wykresów i diagramów,
●
częstszą pracę z tekstem źródłowym,
●
zwiększenie częstotliwości ćwiczeń utrwalających z matematyki oraz wiadomości gramatycznych
i ortograficznych,
●
pokazywanie różnych sposobów obliczeń matematycznych, stosowanie zadań o charakterze zagadek
matematycznych,
●
doskonalenie czytania zadań i poleceń ze zrozumieniem,
●
zachęcanie dzieci do uczestnictwa we wzajemnym ocenianiu efektów swojej aktywności pisarskiej.
Podjęte działania związane z procesem uczenia się na podstawie wniosków z analizy egzaminów zewnętrznych,
to
m.in.:
systematyczne
międzyetapowych
przedmiotowych
spotkania
(nauczyciele
klas
i międzyszkolnych
nauczycieli
III
w zespołach
przekazują
(współpraca
informacje
szkoły
WDN,
planowanie
o uczniach
z przedszkolem
-
zadań
nauczycielom
wymiana
w zespołach
w klasie
informacji
IV),
między
nauczycielami). Na wielu przedmiotach realizowane są wnioski z analiz sprawdzianu.
Wnioski nauczycieli i dyrektora związane z procesem uczenia się sformułowane w ewaluacji wewnętrznej
w latach szkolnych 2013/2014 i 2014/2015 oraz zastana dokumentacja w szkole dotyczą m. in.:
●
wczesnego diagnozowania umiejętności i zdolności uczniów na pierwszym etapie kształcenia oraz
pracy z uczniem zdolnym,
●
poszerzenia oferty edukacyjnej o działania prozdrowotne i czytelnicze,
●
zwiększenia uwagi na uczniów nieśmiałych,
●
współpracy nauczycieli w zespołach,
●
wyników analiz osiągnięć uczniów,
●
oferty zajęć pozalekcyjnych,
●
przygotowania uczniów do konkursów zewnętrznych,
●
egzekwowania obowiązków ucznia przez pracowników szkoły,
●
stałego wsparcia uczniów w podejmowaniu samodzielnych inicjatyw,
●
informowania uczniów i rodziców, w jakich sferach rzeczywistości szkolnej mogą mieć wpływ na to,
co dzieje się w szkole oraz jakie możliwości tworzy szkoła do realizacji pomysłów i inicjatyw uczniów.
Wymienione przez dyrektora i nauczycieli podjęte działania związane z procesem uczenia się na podstawie
wniosków z ewaluacji wewnętrznej to np.:
●
działania na rzecz podniesienia bezpieczeństwa w szkole, przeciwdziałania agresji, realizacja projektu
„Tydzień savoir-vivre”,
●
poszerzenie oferty edukacyjnej o dodatkowe innowacje pedagogiczne,
●
monitorowanie przez nauczycieli umiejętności czytania ze zrozumieniem i podejmowanie działań
naprawczych,
34/41
●
podejmowanie inicjatyw uczniowskich, np.: samodzielna organizacja dyskotek (scenariusze dyskotek),
wybór akcji charytatywnych (np. opieka nad zwierzętami ze schroniska, w ramach wigilijek klasowych
rezygnują
z prezentów
dla
siebie
na rzecz
wychowanków
z Domu
Dziecka,
własnoręcznie
przygotowują prezenty świąteczne dla nauczycieli - np. malowane bombki choinkowe), wraz
z rodzicami proponują spotkania z ciekawymi ludźmi.
W szkole nie była prowadzona ewaluacja zewnętrzna, jednak na spotkaniach Rady Pedagogicznej dyrektor
przekazuje wnioski i spostrzeżenia globalne z badań zewnętrznych celem zaobserwowania, jak szkoła wypada
w świetle takich badań, np. dotyczyło to zagadnień związanych z przemocą, sposobami skutecznego uczenia
się, redakcją i pisaniem tekstów. Dyrektor śledzi raporty innych szkół oraz analizuje informacje przekazywane
podczas konferencji dyrektorów w ramach sprawozdania z nadzoru pedagogicznego. Na podstawie tych
raportów wprowadza ewentualne zmiany i weryfikuje dokumentację szkolną.
Obszar badania: Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów
zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub
placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane
W szkole przeprowadzane są analizy wyników sprawdzianu i ewaluacji wewnętrznej, a wnioski
z nich wypływające są przede wszystkim punktem wyjścia do podejmowania konkretnych działań,
które w sposób systemowy, na poziomie szkoły i klas są monitorowane. Wyniki monitorowania
realizowanych działań w oparciu o wnioski z analiz sprawdzianu szóstoklasisty oraz ewaluacji
wewnętrznej wykorzystywane są do podniesienia efektów pracy szkoły i służą wspieraniu uczniów
i rodziców w procesie dydaktyczno-wychowawczym.
Dyrektor w wywiadzie podaje, że na podstawie przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej podejmowane są
następujące działania:
●
sprawdzanie po roku wdrażania rekomendacji poprzez analizy przez te same zespoły ewaluacyjne
i dokonując oceny w raportach,
●
raporty są tworzone na podstawie obserwacji, wywiadów oraz ankiet, które pozwalają stwierdzić czy
rekomendacje zostały wdrożone i czy wszystkie działania zmierzają we właściwym kierunku,
●
kolejna ewaluacja wewnętrzna (np. po trzech latach wdrażania), dotycząca tego samego wymagania,
pozwala na dokładne sprawdzenie na ile wnioski z poprzedniej ewaluacji były właściwe, czy zostały
wdrożone rekomendacje oraz czy sytuacja się poprawia.
Analiza wyników egzaminów zewnętrznych inspiruje do podejmowania następujących działań:
●
w planie nadzoru pedagogicznego zaplanowane są obserwacje lekcji oraz zajęć pozalekcyjnych,
podczas których zwraca się uwagę na realizację wniosków z analizy sprawdzianów zewnętrznych,
●
w ramach kontroli sprawdza się, czy wnioski te są wdrażane w życie,
●
w
protokołach
Rady
Pedagogicznej
sprawdza
się
czy
wyniki
sprawdzianów
(trzecioklasisty,
szóstoklasisty próbny, właściwy i innych diagnoz zewnętrznych np. DUMA) zostały opracowane i czy
zostały przedstawione Radzie Pedagogicznej,
35/41
●
czy wyniki zostały opublikowane w Internecie i czy wychowawcy poinformowali rodziców podczas
konsultacji, zebrań rodziców, poprzez zeszyt korespondencji w formie pisemnej,
●
analizuje się dokumentacje zespołów WDN – czy podczas spotkań zespołów zostały opracowane
wnioski do pracy i został na podstawie wniosków opracowany program naprawczy,
●
kontroli poddaje się dokumentację nauczycielską – czy w planie pracy uwzględnia się wnioski ze
sprawdzianów,
●
podczas diagnoz wewnętrznych na rozpoczęcie i zakończenie roku można porównywać, jak dana
umiejętność zmieniała się na przestrzeni roku, czy wnioski do pracy były wdrażane i czy dały
pożądany efekt,
●
analizuje się osiągnięcia uczniów, czy wdrożone wnioski do pracy przyniosły efekt w postaci przyrostu
wiedzy,
●
w planie nadzoru w kontroli zaplanowano opracowanie przez zespoły WDN sposobu monitorowania
wdrażania wniosków ze sprawdzianu, w sprawozdaniu z realizacji planu nadzoru można będzie
stwierdzić czy zalecenie zostało wykonane,
●
analizowane są wyniki klasyfikacji oraz wyniki w konkursach.
Dyrektor w wywiadzie podaje sposoby wykorzystywania przez szkołę wniosków z monitorowania działań
podejmowanych na podstawie analizy egzaminów zewnętrznych i ewaluacji wewnętrznej:
●
utworzenie i realizacja programu naprawczego po sprawdzianie szóstoklasisty i po badaniu OBUT ,
●
wprowadza zmiany w planach pracy nauczycieli - dodatkowa godzina na zajęcia: j. polski plus
i matematyka
plus
w klasach
szóstych
(intensywniejsze
ćwiczenia
umiejętności
przydatnych
na sprawdzianie - rozwiązywanie przykładowych zadań testowych i sytuacji problemowych),
●
wprowadza się zmiany do programów wychowawczego oraz programu wychowawcy klasowego,
●
zmiany w planie pracy szkoły - dyrektor zwiększa ilość godzin z matematyki z 4 do 5 w klasie piątej
i szóstej,
●
organizacja pomocy uczniom z problemami – zajęcia wyrównawcze i inne specjalistyczne, pomoc
koleżeńska, wspólne odrabianie zadań w świetlicy szkolnej,
●
przekazywanie
rodzicom
informacji
o wynikach
i zaplanowanych
działaniach
podnoszących
efektywność uczenia się, co powoduje zacieśnianie współpracy z rodzicami,
●
ułatwienie uczniom nauki poprzez poznawanie nowych technik uczenia się (zakup do biblioteki
i wykorzystanie pozycji J. Piosik Niezbędnik ucznia), podczas lekcji wychowawczych poznają nowe
metody i uczą się ich stosować,
●
zorganizowano warsztaty dla nauczycieli i rodziców na temat techniki uczenia się,
●
różne sposoby motywowania uczniów do nauki: oceny, pochwały na forum klasy i szkoły, przed
rodzicami,
wyróżnienie
świadectwo
w lokalnej
z wyróżnieniem,
prasie(Echo
stypendium
Jaworza),
naukowe
zgłoszenie
i sportowe,
do nagrody
nagroda
Laur
książkowa,
Wójta
Gminy
Jaworze.Motywowanie do nauki przez spotkania z ciekawymi ludźmi: żywa lekcja historii, żywa lekcja
przyrody, pisarz, strażak, lekarz.Organizowanie dużej ilości konkursów wewnątrzszkolnych i udział
w konkursach zewnętrznych i zachęcanie do przygotowywania się do konkursów. Motywowanie
poprzez uatrakcyjnianie zajęć; metody aktywizujące, wykorzystanie programów multimedialnych,
Internetu, tablicy interaktywnej. Prowadzenie rankingów dla najlepszych uczniów, np. tytuł Mistrz
Ortografii, tytuł najlepszego matematyka, tytuł Absolwent Roku.
36/41
Nauczyciele,
uczący
w jednej
z klas
szczególnie
obserwowanej
podczas
badania
w szkole
podali,
że monitorowanie działań w tej klasie odbywało się poprzez: analizę diagnoz (np. wewnętrzne badanie
wiadomości, korzystanie z DUMY). Po sprawdzianie klas 6 nauczyciele analizują, jakie umiejętności należy
udoskonalić, do których zadań należy wrócić i powtórzyć, zwracają uwagę na dyscyplinę pracy na lekcji. Wyniki
monitorowania wykorzystano w tej klasie, wzmacniając przekaz informacji dla uczniów i ich rodziców oraz
pozostawiając uczniom większą swobodę decydowania i
działania, np. w akcjach lokalnych (Samorząd
Uczniowski), akcjach charytatywnych (np. pomoc dla schroniska dla zwierząt ), mają możliwość udziału
w konkursach przedmiotowych.
W wymaganiu "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski
z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie
oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych " w odniesieniu do poziomu wysokiego
zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki:
Obszar badania: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych.
Nauczyciele
konferencji
i dyrektor
i szkoleń
zapoznają
Rady
się
z wynikami
Pedagogicznej,
badań
w ramach
zewnętrznych,
zespołów
WDN
najczęściej
oraz
podczas
podczas
szkoleń
zewnętrznych, również z wykorzystaniem literatury fachowej i Internetu, a pozyskane informacje
służą
im
do modyfikacji
planów
pracy
w celu
ich
dostosowania
do potrzeb
edukacyjnych
i wychowawczych uczniów. 38 z 39 ankietowanych nauczycieli (wykres 1j) deklaruje, że zapoznaje się
z wynikami badań zewnętrznych, podaje nazwy konkretnych badań i wnioski, które z nich płyną, a dyrektor
uzupełnia informacje, wskazując, w jaki sposób nauczyciele zapoznawani są z badaniami zewnętrznymi:
●
badanie OKE dotyczące sprawdzianu szóstoklasistów przedstawione dyrektorom podczas szkolenia dla
Szkolnych Przewodniczących Zespołów Egzaminacyjnych. Dyrektor zapoznał nauczycieli z wynikami
tych badań podczas spotkania Rady Pedagogicznej,
●
„Sytuacja Dzieci z zespołem Aspergera w Polsce”. Raport opublikowany przez Polskie Towarzystwo
Zespołu Aspergera - wyniki wraz z prezentacją zostały przedstawione Radzie Pedagogicznej przez
psychologa na podstawie opracowań w fachowej literaturze,
●
Narodowy Program Czytelnictwa 2014-2020, najnowsze badania TNS - wyniki wraz z prezentacją
zostały przedstawione Radzie Pedagogicznej w oparciu o literaturę naukową i Internet,
●
"Narkotyki, dopalacze – leczyć czy karać", „Konsumpcja substancji psychoaktywnych przez młodzież
szkolną”. Badanie przeprowadzone na zlecenie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii przez
CBOS. Wyniki zostały przedstawione oraz omówione podczas zebrania Rady Pedagogicznej, wcześniej
podczas konferencji organizowanej przez Fundację Dobrych Inicjatyw św. Józefa oraz Fundację
Nadzieja,
●
prezentacja dotycząca programu – Śląska Sieć Szkół promujących zdrowie. Wyniki zostały
przedstawione oraz omówione podczas zebrania Rady Pedagogicznej, wcześniej podczas konferencji
organizowanej przez METIS w Katowicach,
37/41
●
metoda symultaniczno –sekwencyjna Jagody Cieszyńskiej została omówiona podczas spotkań zespołu
edukacji
wczesnoszkolnej
WDN,
wcześniej
wyniki
zostały
przedstawione
podczas
szkolenia
organizowanego przez wydawnictwo WIR z Krakowa,
●
Nowe trendy w udzielaniu pierwszej pomocy przedmedycznej. Informacja o wypadkach dzieci
i młodzieży w placówkach oświatowych wg. CIOP i PiB oraz wytyczne Resuscytacja 2015. Publikacja
przygotowana przez Europejską Radę Resuscytacji ERC W.
Metoda została omówiona podczas
spotkań zespołu edukacji wczesnoszkolnej WDN, wcześniej podczas warsztatów organizowanych przez
PCK – Pierwsza Pomoc Przedmedyczna,
●
praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami na podstawie opracowania Departamentu Zwiększania
Szans Edukacyjnych MEN, Warszawa 2014 „Edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych”
biblioteka ORE. Metoda została omówiona podczas spotkań zespołu edukacji wczesnoszkolnej WDN,
wcześniej podczas zajęć kursu kwalifikacyjnego z oligofrenopedagogiki, w którym uczestniczył jeden
z nauczycieli,
●
testy
sprawnościowe;
Test
Coopera;
indeks
sprawności
sportowej.
Nauczyciele
wychowania
fizycznego zapoznali się z tymi wynikami podczas swoich szkoleń WDN oraz z Internetu,
●
prezentacja dotycząca projektu Szkoła Współpracy. Wyniki zostały przedstawione oraz omówione
podczas zebrania Rady Pedagogicznej, wcześniej podczas konferencji organizowanej przez METIS
w Katowicach, w której uczestniczył nauczyciel szkoły,
●
test ryzyka dysleksji wykonany na podstawie Skali Ryzyka Dysleksji (SRD-6) – test opracowany przez
prof. M. Bogdanowicz. Logopeda zapoznał się z testem podczas studiów podyplomowych oraz podczas
szkoleń,
●
najnowsze
badania
dotyczące
zagadnień
edukacji
i wychowania,
rekomendacje
z ewaluacji
zewnętrznych, które omawiane są podczas spotkań i szkoleń dyrektorów organizowanych przez
Kuratorium, WOM, METIS, Ekotur. Na bieżąco dyrektor przekazuje informacje nauczycielom podczas
zebrań Rady Pedagogicznej,
●
w bibliotece szkolnej znajduje się literatura popularnonaukowa, opracowania, książki wydawnictwa
ORE, które zapoznają nauczycieli z najnowszymi badaniami i tendencjami w szkolnictwie oraz
zmianami jakie zachodzą w podejściu do edukacji i wychowania.
38/41
Wykres 1j
Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych.
Nauczyciele wykorzystują wyniki badań zewnętrznych w planowaniu swojej pracy w zakresie
nauczanych przedmiotów oraz na poziomie całej szkoły. Nauczyciele, w ankietach wymieniają liczne
działania podjęte w ramach nauczanych przedmiotów, które wynikają z refleksji związanej z wynikami badań
zewnętrznych, wymienionych w poprzednim obszarze badawczym. Najczęściej wskazywane i opisywane przez
nauczycieli działania dotyczą realizacji planów pracy z uwzględnieniem programu naprawczego, monitorowania
realizacji działań, wymiany doświadczeń z nauczycielami w ramach WDN, motywowania uczniów do pracy,
dostosowania wymagań, metod pracy do możliwości ucznia z problemami i z dysfunkcjami po konsultacji
z pedagogiem, psychologiem i rodzicami dziecka. Ponadto, w szkole:
●
na podstawie badań związanych ze Śląską Siecią Szkół Promujących Zdrowie realizowana jest
innowacja "ABC zdrowego stylu życia" (pogadanki, zajęcia warsztatowe Kuchcikowo, plakaty
wykonane przez uczniów),
●
po zapoznaniu się z badaniami dotyczącymi Zespołu Aspergera w razie obserwacji niepokojących
zachowań
ucznia
prowadzone
są
konsultacje
z psychologiem
(nauczyciele
rozpoznają
ucznia
z elementami Zespołu Aspergera, kierują na badania i wiedzą, jak z nim pracować),
●
po zapoznaniu się z Wynikami Narodowego Programu Czytelnictwa wprowadzono regularne zajęcia
czytelnicze, np. w klasach najmłodszych czytanie dzieciom książeczek na głos, zacieśniono współpracę
z Biblioteką Gminną, klasy starsze czytają klasom 1-2, na lekcjach kształtowana jest umiejętność
uważnego czytania i wybierania informacji koniecznych do rozwiązania postawionego problemu,
39/41
●
po zapoznaniu się z najnowszymi trendami w udzielaniu pierwszej pomocy prowadzony jest cykl
szkoleń dla uczniów, aby umieli zachować się w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia, zawiadomić
służby (telefony alarmowe) i stosować uciski klatki piersiowej (ćwiczenia z fantomem),
●
nauczyciele wyposażają uczniów w wiedzę na temat technik uczenia się i zapamiętywania,
●
zajęcia
otwarte
dla
rodziców
metodą
symultaniczno-sekwencyjną,
przekazywanie
rodzicom
wskazówek do pracy z uczniem w domu, sugerowanie rodzicom konieczności podjęcia diagnozy
w poradniach specjalistycznych – efekt szkolenia dla nauczycieli klas 1-3 dot. Metody Jagody
Cieszyńskiej,
●
projekt Szkoła Współpracy – zachęcanie rodziców do aktywnego uczestnictwa w życiu klasy i szkoły
(imprezy klasowe – mikołajki, wigilijka klasowa, przedstawienia z okazji Dnia Babci i Dziadka oraz
Piknik Rodziny, piknik parafialny, wieczór kolęd, Dzień Matki i Dzień Dziecka, półkolonie, akcje
charytatywne dla dzieci z ubogich rodzin np. Szlachetna Paczka, "świeca wigilijna", "kromka chleba",
"skarbonka diakonijna").
40/41
Raport sporządzili
●
Bożena Walaszczyk
●
Bernadeta Piestrak
Kurator Oświaty:
........................................
Data sporządzenia raportu:
01.03.2016
41/41

RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

Podobne dokumenty

pobierz formularz zgłoszeniowy

Geniusz i Obsesja

Lista lektur w Liceum i Technikum (matura w 2015 roku)

Generuj PDF - Komenda Miejska Policji w Dąbrowie Górniczej

raport z ewaluacji problemowej - Kuratorium Oświaty w Krakowie

Raport - Kuratorium Oświaty w Krakowie