Konkurs geograficzny - test - 2008/2009

....................................
kod pracy ucznia
.............................................
pieczątka nagłówkowa szkoły
KONKURS PRZEDMIOTOWY Z GEOGRAFII
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
Rok szkolny 2008/2009
/etap szkolny/
• Arkusz zawiera 14 stron.
• W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań.
• Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest
kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji
Konkursowej.
• Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
• Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem
bądź piórem.
• Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.
• Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne
sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne.
• Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone
w miejscu do tego przeznaczonym.
• Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów
możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.
• Rozwiązując zadania możesz korzystać z kalkulatora.
• Brudnopis nie będzie oceniany.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Czas pracy:
80 minut
Liczba punktów
możliwych
do uzyskania:
65
Zadanie 1 (0 – 2 pkt.)
Uzupełnij luki w poniższym tekście.
Ekspedycja dotarła do ........................................, kontynentu pokrytego lądolodem.
Znad
pokrywy
lodowej
widać
było
sterczące
fragmenty
skał.
To ........................................ . W miejscach gdzie pokrywa lodowa spływała
na powierzchnię
morza
tworzyły
się
pionowe
ściany
lodowe
zwane
.................................................... . Odłamujące się od lodowców szelfowych
i dryfujące po morzu części pokrywy lodowej to ..................................................... .
Zadanie 2 (0 – 5 pkt.)
Przyporządkuj obiekty geograficzne odpowiednim kontynentom.
Obiekty geograficzne: Dniepr, Półwysep York, Jukatan, Kamczatka, Jezioro
Wener, Ob, Labrador, Synaj, Ziemia Arnhema, Mekong,
Jezioro Huron, Dekan, Jezioro Eyre, Rzeka Św.
Wawrzyńca, Gobi, Kaukaz.
Azja
Ameryka
Północna
Europa
Australia
Strona 2 z 14
Zadanie 3 (0 – 2 pkt.)
Oblicz skalę mapy, na której odległość między miastami wynosi 216 mm,
wiedząc, że na mapie w skali 1:60 000 odległość między tymi miastami wynosi
144 mm.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….
Zadanie 4 (0 – 3 pkt.)
Rozpoznaj formacje roślinne na podstawie opisu. Przyporządkuj każdej formacji
zwierzęta tam występujące (wybrane spośród niżej podanych).
1. Cykl rozwojowy roślin przystosowany jest do krótkiego okresu wegetacyjnego,
dominują tu głównie wieloletnie krzewinki, porosty, karłowata brzoza
i wierzba.
2. Roślinność trawiasta, wśród której mogą występować pojedyncze drzewa. Brak
zwartej powierzchni drzewiastej wywołany jest rytmem opadów.
3. Formacja trawiasta strefy umiarkowanej i podzwrotnikowej z suchą porą letnią,
a zimą mroźną lub przynajmniej chłodną. Składa się z sucholubnych traw
(ostnice, kostrzewy) oraz różnorodnych bylin.
Przedstawiciele świata zwierząt: kuropatwy, gazele, termity, nosorożce, susły,
lamparty, renifery, chomiki, sowy śnieżne,
gronostaje.
Strona 3 z 14
Oznaczenie
formacji
Nazwa
formacji roślinnej
Przedstawiciele świata zwierząt
1
2
3
Zadanie 5 (0 – 6 pkt.)
W tabelach zamieszczono dane klimatyczne dla dwóch stacji.
Dla każdej stacji:
a) określ strefę klimatyczną,
b) nazwij typy klimatu,
c) oblicz roczną amplitudę temperatury.
Stacja 1
Wys.
m-c
I
Temp.
3,9
o
180 m C
n.p.m. Opad
mm
51
II
III
IV
4,1
5,6
7,9
44
50
46
V
VI
VII VIII
IX
10,1 15,2 16,7 16,2 14,9
47
58
62
70
61
X
XI
XII
9,9
7,2
4,6
62
63
62
Strefa klimatyczna ......................................................................................................
Typ klimatu ................................................................................................................
Roczna amplituda temperatury (zapisz obliczenia) ....................................................
.....................................................................................................................................
Stacja 2
Wys.
m-c
III
IV
V
Temp.
-15,1 -11,3 -6,2
o
C
120 m
0,5
16
n.p.m. Opad
mm
I
11
II
9
6
VI
X
XI
6,2 14,8 22,7 18,4 10,6
4,1
-7,3 -12,8
39
19
18
62
VII VIII
79
71
IX
51
XII
16
Strefa klimatyczna ......................................................................................................
Typ klimatu ................................................................................................................
Roczna amplituda temperatury (zapisz obliczenia) ....................................................
.....................................................................................................................................
Strona 4 z 14
Zadanie 6 (0 – 2 pkt.)
Oceń podane stwierdzenia, wpisując obok każdego prawda lub fałsz.
a) Piaskowiec to skała osadowa pochodzenia chemicznego.
...........
b) Karbon to najmłodszy okres ery paleozoicznej.
…...…
c) Najstarszym fałdowaniem w dziejach Ziemi było fałdowanie hercyńskie. ...........
d) Kwarc należy do minerałów rzadko występujących w skorupie ziemskiej. ......…
Zadanie 7 (0 – 2 pkt.)
Rysunek przedstawia graficzny obraz wyżu barycznego, na którym izobary
poprowadzono co 5 hPa.
a) Opisz izolinie tak, aby przedstawiały układ wysokiego ciśnienia.
b) W zamieszczonym poniżej zdaniu skreśl niewłaściwe określenie, by powstało
zdanie prawdziwe.
Dla wyżu barycznego typowe są wstępujące/zstępujące ruchy mas powietrza.
Zadanie 8 (0 – 6 pkt.)
Rysunek I przedstawia fragment doliny rzecznej:
a) zaznacz linią ciągłą nurt rzeki wzdłuż całego koryta, zgodnie ze wskazanym
kierunkiem ───
b) ząbkami zaznacz podcinane brzegi koryta
c) kropkami zaznacz brzegi, na których zachodzi osadzanie materiału
d) nazwij proces prowadzący do zmian w korycie rzeki ..........................................
Strona 5 z 14
Wzdłuż linii A-B, C-D, E-F wykonano profile terenu. Rozpoznaj, którym liniom
na rysunku I odpowiadają poszczególne profile przedstawione na rysunku II.
Wpisz w wykropkowane miejsca litery, którymi oznaczono linie profili.
Strona 6 z 14
Zadanie 9 (0 – 4 pkt.)
Tabela zawiera informacje o wybranych pasmach górskich w Polsce. Uzupełnij
tabelę wpisując brakujące elementy.
Pasmo górskie
Najwyższe wzniesienie
Wysokość w m n.p.m.
Bieszczady
1602 m n.p.m.
Pieniny
Łysica
Zadanie 10 (0 – 2 pkt.)
Nazwij główne jednostki geologiczno-tektoniczne występujące w Polsce.
A .................................................................................................................................
B .................................................................................................................................
C .................................................................................................................................
Podaj nazwę jednostki geologiczno-tektonicznej, na obszarze której położony jest
Rzeszów.
.....................................................................................................................................
Główne jednostki geologiczno-tektoniczne Polski
------- granica jednostek tektonicznych
Strona 7 z 14
Zadanie 11 (0 – 5 pkt.)
Zamieszczona niżej mapa przedstawia zasięgi zlodowaceń na terytorium Polski:
a) opisz legendę mapy,
b) zakreskuj obszar o rzeźbie młodoglacjalnej,
c) podaj, ile razy okolice dzisiejszej Warszawy podlegały zlodowaceniu .................
d) wymień po dwie formy erozyjne i akumulacyjne związane z działalnością
lądolodu:
- formy akumulacyjne:
1. ……………………………………………….
2. ……………………………………….………
- formy erozyjne:
1. ……………………………………………….
2. ……………………………………………….
Strona 8 z 14
Zadanie 12 (0 – 2 pkt.)
Opisz południki wykorzystując zależność między długością geograficzną a czasem
słonecznym (miejscowym).
czas
słoneczny
długość
geograficzna
1200
110OW
1400
........
.......
.......
Zadanie 13 (0 – 2 pkt.)
Rozpoznaj opisaną strefę oświetlenia Ziemi. Wpisz półkulę, na której jest
położona.
W strefie tej w ciągu doby zawsze występuje dzień i noc, ale Słońce nigdy nie
góruje w zenicie. W południe obserwujemy Słońce po północnej stronie sfery
niebieskiej. Ilość energii słonecznej zmienia się w zależności od wysokości Słońca
nad horyzontem i długości dnia. Występują wyraźne pory roku.
Strefa ....................................................................... na półkuli .................................
W strefie tej przez większą część roku nie ma 24-godzinnego rytmu dobowego,
do którego jesteśmy przyzwyczajeni. 22 grudnia Słońce zatacza koło nisko nad
horyzontem. Powierzchnia Ziemi otrzymuje tu małe ilości promieniowania
w ciągu roku, najwięcej zaś w czasie kalendarzowego lata.
Strefa ........................................................................ na półkuli ................................
Strona 9 z 14
Zadanie 14 (0 – 2 pkt.)
Przypisz formację roślinną odpowiedniej krainie geograficznej.
a) Wyżyna Gujańska
1. selva
b) Nizina Amazonki
2. catinga (caatinga)
c) Wyżyna Brazylijska
3. llanos
d) Nizina La Platy
4. puna
5. pampa
a) ..................
b) .................
c) ..................
d) ..................
Zadanie 15 (0 – 1 pkt)
Obok pasm górskich wpisz nazwę fałdowania, w którym zostały utworzone:
a) Wogezy, Ural
.........................................
b) Andy, Kordyliery, Himalaje
.........................................
c) G. Skandynawskie, G. Pennińskie, G. Grampian
.........................................
Zadanie 16 (0 – 6 pkt.)
Na mapie przedstawiono rozmieszczenie prądów morskich. Podaj nazwy prądów
oznaczonych na mapie numerami 1-4 oraz określ ich rodzaj.
Oznaczenie
prądu
Nazwa prądu
Rodzaj prądu ze względu
na temperaturę
1
2
3
4
Strona 10 z 14
Podkreśl
pustynie,
których
powstanie
związane
jest
między
innymi
z oddziaływaniem zimnych prądów morskich:
Gobi , Atakama , Namib , Kyzył-kum , Rub al-Chali , Wielki Nefud , Sahara
Zadanie 17 (0 – 4 pkt.)
Uzupełnij tabelę o typ jeziora oraz opis powstania misy jeziornej. Każdemu typowi
genetycznemu przyporządkuj jezioro wybrane spośród zamieszczonych poniżej.
Jeziora: Aralskie, Dąbie, Gopło, Drużno, Czarny Staw nad Morskim Okiem,
Śniardwy, Duszatyńskie, Bajkał, Łebsko, Ontario.
Typ genetyczny
jeziora
Geneza misy
Jezioro
tektoniczne
Powstają w zagłębieniach pochodzenia
tektonicznego, które zostały przemodelowane przez
lądolód i wypełnione wodą z jego topnienia.
Powstają w długich, wąskich zagłębieniach
utworzonych wskutek erozyjnej działalności wód
płynących pod lądolodem.
cyrkowe
Strona 11 z 14
Zadanie 18 (0 – 2 pkt.)
Korzystając z mapy przedstawiającej pas Kotlin Podkarpackich, nazwij krainy
geograficzne zaznaczone numerami 1-3:
1. ...............................................................
2. ...............................................................
3. ...............................................................
Podkreśl 6 surowców mineralnych występujących w pasie Kotlin Podkarpackich:
rudy żelaza , siarka , sól kamienna , węgiel kamienny , węgiel brunatny ,
piaski , gaz ziemny , uran , gliny , rudy miedzi.
Zadanie 19 (0 – 3 pkt.)
Rysunek przedstawia obieg Ziemi dookoła Słońca:
a) strzałkami zaznacz kierunek ruchu obiegowego Ziemi,
b) uzupełnij nazwy brakujących pór roku i daty ich rozpoczęcia,
c) narysuj oś ziemską zgodnie z jej położeniem w dniu rozpoczęcia
poszczególnych pór roku.
Strona 12 z 14
Zadanie 20 (0 – 4 pkt.)
W pewnej miejscowości 22 grudnia Słońce góruje po południowej stronie sfery
niebieskiej
na
wysokości
35o23'.
Oblicz
współrzędne
geograficzne
tej
miejscowości wiedząc, że na południku 90o długości geograficznej wschodniej
w tym samym momencie jest 1836 czasu miejscowego.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Strona 13 z 14
BRUDNOPIS
Strona 14 z 14