06-13 - zszarzecze

Zasady i technika chowu kurcząt i kur w systemie intensywnym
W tym systemie ptaki utrzymywane są cały czas w pomieszczeniach zamkniętych,
najczęściej bez okien. Ptaki mogą być utrzymywane na ściółce, częściowo na ściółce i
ruszcie albo tylko na ruszcie. Jednak największa obsada na 1 m2 kurnika jest w wypadku
trzymania ptaków w klatkach.
W naszych warunkach najczęściej brojlery i kurczęta są utrzymywane na głębokiej ściółce, a
kury w klatkach. Zaletą utrzymywania ptaków na ściółce są mniejsze koszty wyposażenia
kurnika, a przede wszystkim uzyskanie zbliżonych do naturalnych warunków bytowania
ptaków. Bardzo ważną rolę przy utrzymaniu ptaków na głębokiej ściółce odgrywa rodzaj
oraz jakość stosowanej ściółki, gdyż wpływa ona istotnie na kształtowanie się mikroklimatu
w kurniku. Dlatego też materiał przeznaczony na ściółkę powinien być suchy, czysty, wolny
od zanieczyszczeń mechanicznych i mikrobiologicznych, bez zapachu oraz o dobrych
właściwościach higroskopijnych. Warstwa ściółki powinna dobrze izolować ptaki od
podłoża, a także ocieplać pomieszczenie.
Na ściółkę najczęściej przeznacza się słomę ze zbóż ozimych pociętą na odcinki o długości
kilku centymetrów, co zwiększa jej chłonność. Oprócz pociętej słomy jako materiały
ściółkowe mogą być używane suche wióry drzewne, trociny, torf oraz plewy z roślin
zbożowych i motylkowych. Ilość kg wody wchłoniętej przez 100 kg ściółki zależy od jej
rodzaju i wynosi: wióry drzewne - 145, trociny - 152, słoma pszenna - 257, słoma żytnia 265, torf - 404.
Przy stosowaniu wiór drzewnych musimy pamiętać, aby pochodziły one z drzew liściastych.
Najlepsze właściwości wchłaniania wody i amoniaku ma torf, ale jego wysoka cena sprawia,
że stosowany jest w niewielkim stopniu. Zaleca się stosowanie więcej niż jednego materiału
jako ściółki, gdyż wtedy uzupełniają się one swymi właściwościami fizyczno-chemicznymi.
Grubość warstwy ściółki zależy od wieku ptaków oraz pory roku i powinna wynosić od 8 do
15 cm. Bardzo ważna jest odpowiednia dbałość o jakość ściółki, a przede wszystkim
niedopuszczenie do nadmiernego zawilgocenia. Dlatego też w miarę zużywania ściółki
musimy dościelać nową warstwę. Ściółkę należy przetrząsać, aby przemieszała się z
odchodami. Przy kontrolowanych warunkach w kurniku wilgotność ściółki zimą nie powinna
przekraczać 18%. Zbyt wilgotna ściółka powoduje wzrost wilgotności w kurniku, a przede
wszystkim zwiększa stężenie amoniaku, siarkowodoru i innych szkodliwych gazów, które
obniżają wyniki produkcyjne oraz stwarzają zagrożenie występowania kokcydiozy, a także
pasożytów.
Niekorzystna jest także zbyt sucha ściółka (poniżej 18%), gdyż powoduje duże zapylenie
powietrza. Zapylone powietrze może powodować stany zapalne oczu, a wnikając do układu
oddechowego, może być przyczyną trwałych uszkodzeń pęcherzyków płucnych. Ponadto
pyły są doskonałymi nośnikami drobnoustrojów, takich jak: bakterie czy zarodniki grzybów.
Odchów kurcząt odbywa się w wychowalni. Tuż przed rozpoczęciem nieśności ptaki
przenosimy do kurników. Brojlery kurze od momentu zasiedlenia do końca tuczu
odchowywane są w tym samym pomieszczeniu.
Oprócz chowu na ściółce nioski mogą być utrzymywane na siatce lub ruszcie. Jest to dalszy
stopień intensyfikacji utrzymania, który umożliwia zwiększenie obsady kur na 1 m 2
powierzchni oraz obniża nakłady robocizny związanej z pielęgnacją, a także zmniejsza
koszty ściółki. System ten polega na tym, że 2/3 lub 3/4 podłogi stanowi ruszt drewniany lub
siatka metalowa, zaś resztę podłogi pokrywa ściółka. Ruszt jest umieszczony na wysokości
40 cm od poziomu nad skrzynią nawozową, z której nawóz usuwany jest zgarniakami na
zewnątrz budynku. Na ruszcie rozmieszczone są karmidła i poidła, natomiast gniazda do
znoszenia jaj znajdują się na ściółce. Połączenie rusztu lub siatki ze ściółką zapewnia ptakom
lepszy komfort niż przy zastosowaniu podłogi w całości wykonanej z rusztu czy siatki. Chów
niosek w tym systemie wpływa dodatnio na zdrowotność stada, gdyż ptaki nie mają kontaktu
z odchodami i mniej chorują.
Największą obsadę ptaków na 1 m2 powierzchni kurnika uzyskujemy w chowie bateryjnym.
Liczba ptaków przypadająca na 1 m2 powierzchni kurnika zależy od typu baterii oraz liczby
kondygnacji. Mimo najlepszych wyników produkcyjnych przy tym systemie utrzymania kur,
jest on coraz powszechniej krytykowany. Szczególnie towarzystwa opieki nad zwierzętami
kwestionują ten system utrzymania kur, ponieważ nie zapewnia on komfortu psychicznego
ptakom. Kury w klatkach są mniej aktywne i bardziej nerwowe. Przed zniesieniem jaja
wykazują większą agresywność i niepokój niż kury utrzymywane na ściółce z normalnymi
gniazdami.
Można przypuszczać, że mimo wyższych kosztów produkcji w systemie na ściółce, coraz
powszechniejszy nacisk opinii publicznej będzie powodował odchodzenie od bateryjnego
utrzymania kur. Obecnie problem ten jest szeroko dyskutowany w wielu krajach. Bardzo
ważną rolę odgrywają również konsumenci, którzy domagają się produkcji żywności w
warunkach zbliżonych do naturalnych.
Systemy alternatywne utrzymania niosek, które obowiązują od 2007 roku, muszą spełniać
następujące wymagania:
 dostęp do karmidła korytkowego powinien wynosić co namniej 10 cm, a okrągłego 4
cm,
 dostęp do poidełka rynienkowego dla kury - 2,5 cm, a poidła okrągłego - 1 cm; na 10
kur musi przypadać jeden smoczek lub kubek,
 na każde 7 kur musi przypadać 1 gniazdo,
 grzędy - minimum 15 cm na kurę,
 na kurę musi przypadać 250 cm2 powierzchni ze ściółką.
 W systemie tym, jeżeli kury mogą przemieszczać się
 między poziomami, to:
 nie powinno być więcej niż cztery poziomy,
 przestrzeń nad głowami pomiędzy poziomami musi wynosić przynajmniej 45 cm,
 musi być swobodny dostęp do paszy i wody.
 Jeżeli w tym systemie nioski mogą korzystać z wybiegów, to:
 otwory na wybieg muszą mieć wysokość 35 cm i szerokość 40 cm oraz znajdować się
na całej długości kurnika; dla 1000 niosek łączna długość otworów powinna wynosić 2
m,
 wybiegi muszą mieć odpowiednie podłoże oraz możliwość schronienia przed
niekorzystnymi warunkami i drapieżnikami,
 gęstość obsady nie może przekraczać 9 niosek na 1 m2 powierzchni użytkowej.