Jak napisać wypracowanie maturalne? Krótki poradnik dla

Jak napisać wypracowanie maturalne?
Krótki poradnik dla maturzystów.
1. Pierwszy krok na drodze do napisania dobrego wypracowania to
wnikliwa analiza tematu.
Temat zawiera polecenia (czyli precyzuje, jakie zadania należy wykonać) i wyznacza zakres
materiału literackiego (precyzuje, jak szeroki materiał literacki należy poddać analizie) .
Na egzaminie maturalnym najczęściej należy odwołać się do całego utworu literackiego,
z którego pochodzi zamieszczony w arkuszu fragment.
Poniżej zostały zamieszczone przykładowe tematy maturalne. Polecenia i zakres materiału
zostały podkreślone.
Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza.
Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem
utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.
Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów
cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki
w Palinodii? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj
z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety.
Czym dla bohaterów Lalki Bolesława Prusa są miłość i małżeństwo? Zanalizuj podane
fragmenty utworu, odwołując się do swojej wiedzy o wskazanych w nich postaciach.
Analizując wypowiedzi bohaterów romantycznych, porównaj postawę Kordiana i Męża.
W interpretacyjnych wnioskach wykorzystaj wiedzę o utworach, z których pochodzą
fragmenty.
Jaki obraz Polski XVII wieku wyłania się z powieści Henryka Sienkiewicza? Punktem
wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy podanych fragmentów powieści. Zwróć
uwagę na ich znaczenie dla całości utworu.
WAŻNE! Kilkakrotnie przeczytaj temat i ustal jakie zadania musisz wykonać i jaki zakres
materiału musisz uwzględnić.
2. Drugi krok to praca z tekstem.
Należy dokładnie i kilkakrotnie przeczytać zamieszczony tekst. Podczas czytania wskazane
jest zaznaczanie fragmentów odnoszących się bezpośrednio do tematu. Zaznaczone
(podkreślone) w tekście fragmenty nie mogą zostać przepisane jako część wypracowania,
mają posłużyć do formułowania wniosków związanych z tematem. Można oczywiście
cytować krótkie fragmenty tekstu, ale trzeba pamiętać o umieszczeniu ich w cudzysłowie.
Strona 1 z 2
WAŻNE! Tekst w arkuszu możesz podkreślać, na marginesie wolno Ci sporządzać krótkie
notatki, zapisywać wnioski, które wykorzystasz przy redagowaniu pracy.
3. Krok trzeci to redagowanie pracy.
Należy pamiętać o trójdzielnej kompozycji wypracowania oraz o zachowaniu właściwych
proporcji pomiędzy poszczególnymi częściami (wstępem rozwinięciem i zakończeniem).
W rozwinięciu powinny zostać wykorzystane wnioski z analizy tekstu. Należy dokonać
selekcji zgromadzonego materiału, przywołać tylko te treści, które są związane
z omawianymi zagadnieniami Warto także umiejscowić podany fragment w całości utworu,
ogólnie nakreślić problem, którego fragment dotyczy oraz krótko przedstawić bohaterów.
Oczywiście wskazówki te dotyczą utworów prozatorskich. W przypadku poezji należy
określić podmiot mówiący, sytuację liryczną, adresata lirycznego. Jeśli temat tego wymaga,
należy odwołać się do całości utworu, którego fragment jest analizowany, ale trzeba
przywołać tylko fakty istotne z punktu widzenia tematu. Warto posłużyć się terminologią
teoretyczno - literacką, dotyczącą m.in.:
• sytuacji nadawczo-odbiorczej (np. narrator pierwszoosobowy, podmiot zbiorowy,
adresat liryczny);
• świata przedstawionego (np. fabuła, wątek);
• rodzaju i gatunku (np. liryka, epika, dramat, nowela, sonet, komedia);
• środków stylistycznych (np. metafora, wyliczenie).
Należy zadbać o czytelny podział akapitowy.
WAŻNE! Pamiętaj, napisanie pracy maturalnej nie polega na streszczaniu utworów.
4. Krok czwarty to poprawa pracy.
Za prawdziwy finał realizacji zadania należy uznać sprawdzenie i korektę pracy. Należy
uważnie przeczytać swoje wypracowanie przed oddaniem, poprawić błędy językowe
i wyeliminować powtarzające się myśli.
WAŻNE! Pamiętaj, że możesz skorzystać ze słownika ortograficznego i poprawnej
polszczyzny. Twoja praca nie może być krótsza niż 250 słów.
POWODZENIA!
Autor opracowania: Agnieszka Kapłon, Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie
Strona 2 z 2