treść - Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

POZNAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUK
POZNAŃ SOCIETY FOR THE ADVANCEMENT OF THE ARTS AND SCIENCES
POLSKIE TOWARZYSTWO HISTORII MEDYCYNY I FARMACJI
POLISH SOCIETY OF THE HISTORY OF MEDICINE AND PHARMACY
ARCHIWUM
HISTORII I FILOZOFII
MEDYCYNY
TOM 73
ARCHIVES OF THE HISTORY
AND PHILOSOPHY OF MEDICINE
VOL. 73
POZNAŃ 2010
SPIS TREŚCI / CONTENTS
OD REDAKTORA NACZELNEGO / FROM EDITOR IN CHIEF
ANDRZEJ GRZYBOWSKI
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny w 2010 i 2011 roku
Archives of the History and Philosophy of Medicine in 2010 and 2011 ................................................................................... 9
PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL PAPERS
MAGDALENA CYBULSKA
Przybory higieniczne używane na ziemiach polskich w pradziejach
Polish Prehistoric Toiletries .......................................................................................................................................................... 13
ZBIGNIEW DOMOSŁAWSKI
Więzi medyczne Dolnego Śląska z Poznaniem i Wielkopolską w XIX stuleciu
Medical Links between Lower Silesia and Poznań and Greater Poland in Nineteenth Century .......................................... 19
JERZY DURKALEC, TERESA LATOUR
Udział poznańskiej medycyny w rozwoju balneologii
Contriburion of Poznań Medicine to Development of Medical Spas ...................................................................................... 22
KAZIMIERZ JANICKI
Poznańscy lekarze wojskowi w dwudziestoleciu międzywojennym
Poznań Military Doctors in the Interwar .................................................................................................................................... 30
KRZYSZTOF KOPOCIŃSKI, ZBIGNIEW KOPOCIŃSKI
Zarys organizacji i działalności 9. Szpitala Okręgowego w Brześciu nad Bugiem w latach 1920–1939
An Outline on the Organization and Activities of the 9th District Hospital in Brest on the Bug River in The Years 1920–1939 .... 46
LECH BIEGANOWSKI
Poznańskie okulary w XVI stuleciu — przyczynek do historii okularów w Polsce
Poznan Sixteenth Century Glasses — a Contribution to the History of Spectacles in Poland ............................................. 49
KRZYSZTOF KOPOCIŃSKI, ZBIGNIEW KOPOCIŃSKI
Opieka duszpasterska w 9. Szpitalu Okręgowym w Brześciu nad Bugiem
Pastoral Care in 9th District Hospital in Brest on the Bug ......................................................................................................... 53
6
SPIS TREŚCI
WITOLD JURCZYK
Anestezjologia akademicka w Poznaniu
Academic Anesthesiology in Poland ........................................................................................................................................... 56
ZBIGNIEW KOPOCIŃSKI, KRZYSZTOF KOPOCIŃSKI, CZESŁAW JEŚMAN
Początki lotnictwa sanitarnego w Polsce
The Origins of Medical Aviation in Poland ................................................................................................................................ 61
ZDZISŁAW JEZIERSKI
Służba zdrowia Okręgu Poznańskiego Armii Krajowej
Healthcare in Poznań Division of Polish Home Army (AK) .................................................................................................... 65
MAGDALENA BADURA-STRONKA
Historia badań nad przyczynami niepełnosprawności intelektualnej
History of Research into Causes of Intellectual Disability ........................................................................................................ 74
KAROL KOSZADA, ELŻBIETA ŚWIĄTKOWSKA, GRZEGORZ KOSZADA
Historia rozwoju szpitalnictwa w Kutnie
The History of Hospital Service in Kutno ................................................................................................................................... 79
WALENTYNA KRYSTYNA KORPALSKA
Izba Lekarska Prowincji Poznańskiej w Poznaniu 1887–1919
Medical Chamber of Poznan Province in 1887–1919................................................................................................................ 85
ELŻBIETA MÜLLER
Uzupełnienie do artykułu pt. „Zofia Falkowska — inicjatorka leczenia laserem,
twórca warszawskiej i współtwórca polskiej szkoły leczenia zeza”
Zofia Falkowska — Initiator of Laser Treatment, Founder of Warsaw School of Squint Treatment
and Co-Founder of Polish School of Squint Treatment (Addendum to the Previous Article) ............................................. 92
ŹRÓDŁA, MATERIAŁY, DONIESIENIA, TEKSTY I PRZEKŁADY ŹRÓDŁOWE
SOURCES, MATERIALS, NOTIFICATIONS, TEXTS AND SOURCES TRANSLATIONS
BOŻENA URBANEK
XIX-wieczne materiały archiwalne i zabytki literatury na temat opieki nad pacjentami z Poznania
Poznan Nineteenth-Century Archives and Literature Relating to Patient Care ..................................................................... 94
FILOZOFIA MEDYCYNY, PROBLEMY BIOETYKI LEKARSKIEJ I KULTURY MEDYCZNEJ
PHILOSOPHY OF MEDICINE, PROBLEMS OF MEDICAL BIOETHICS AND MEDICAL BEHAVIOR
TADEUSZ TOŁŁOCZKO
Dylematy etyczne a strajki lekarskie z polskiej perspektywy, czyli „Jestem za — a nawet i przeciw”
Ethical Dilemmas versus Medical Strikes from the Polish Perspective ................................................................................... 99
BIOGRAFIE / BIOGRAPHIES
WŁODZIMIERZ WITCZAK
Doktor medycyny Maksymilian Ziółkowski (1844–1936) — powstaniec i lekarz
Maksymilian Ziółkowski, MD (1844–1936) — Insurgent and Physician ............................................................................. 105
SPIS TREŚCI
7
MICHAŁ POCZĄTEK
Arnold Drygas, lekarz i podróżnik. Szkic do portretu
Arnold Drygas, Physician and Traveler. Sketch for a Portrait ................................................................................................ 109
JACEK CEPTOWSKI
Doktor Józef Ceptowski — lekarz i działacz społeczny (1905–1997)
Dr. Joseph Ceptowski — Physician and Social Activist (1905–1997) .................................................................................... 111
WSPOMNIENIA / MEMORIES
EUGENIUSZ BIADAŁA
Kompania Ratownictwa Sanitarnego (KRS) w Poznaniu, jej działalność w czasie kampanii wrześniowej
1939 roku. Wspomnienia sanitariusza KRS, obecnie lekarza
Health Emergency Company (Krs) in Poznan, its Activities During September 1939 Campaign.
Memories of the Autor — a Paramedic and Now a Doctor .................................................................................................... 121
SPRAWOZDANIA / REPORTS
JADWIGA BRZEZIŃSKA
Goście z Rumunii
Visitors from Romania ................................................................................................................................................................ 123
JADWIGA BRZEZIŃSKA
Przegląd prac magisterskich z zakresu historii farmacji
Review of Master’s Theses on the History of Pharmaceutics .................................................................................................. 124
JERZY SUPADY
Sprawozdanie z XXII Krajowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji
w Łodzi w dniach 15 i 16 czerwca 2010 roku
A Report from the 22nd National Conference of the Polish Society of the History of Medicine and Pharmacy
in Łódź on 15th and 16th June 2010 ............................................................................................................................................. 126
OCENY / ASSESSMENTS
HENRYK GAERTNER
Radium History Mosaic (Mozaika historii radu) ..................................................................................................................... 129
HENRYK GAERTNER
Nieludzka medycyna. Lekarze w służbie nazizmu ................................................................................................................... 130
HENRYK GAERTNER
Lekarze i izby lekarskie w Drugiej Rzeczypospolitej .............................................................................................................. 131
HENRYK GAERTNER
Czarna śmierć. Epidemie w Europie od starożytności do czasów współczesnych ............................................................... 132
HENRYK GAERTNER
Arme und Arzte, Kranke und Kassen (Ubodzy i lekarze, chorzy i kasy) .............................................................................. 132