Przyczyny kryzysu książki w Polsce i szanse jego przezwyciężenia

Przyczyny kryzysu książki w
Polsce i szanse jego
przezwyciężenia

Łukasz Gołębiewski, 12 maja 2015
Najważniejsze przyczyny obecnego kryzysu
na rynku książki (1):




Spadek czytelnictwa, młodzi ludzie mają wiele
alternatywnych form uczestnictwa w kulturze.
Konkurencja treści darmowych – nie zawsze
legalnych.
Pauperyzacja wydawnictw – brak środków na
promocję, a nawet na porządną redakcję i
korektę.
VAT na książki – przyczynił się do
dezorganizacji systemu dystrybucji i
wprowadził ekonomiczną barierę dla e-booków
(stawka 23% VAT).
Brak fachowo przygotowanych
treści zagraża edukacji
przyszłych pokoleń Polaków,
budowaniu kultury politycznej
i samej demokracji.
Najważniejsze przyczyny obecnego kryzysu
na rynku książki (2):
Brak polityki państwa w zakresie ochrony praw
autorskich.
 Brak polityki państwa w zakresie wspierania
księgarń – jako instytucji kultury na równi z
bibliotekami.
 Wojny rabatowe, niższa cena stała się jedynym
elementem walki o klienta.
 Darmowy podręcznik i niezrozumiała polityka
MEN, która niszczy innowacyjność edukacji.
 Brak wsparcia ze strony Ministerstwa Nauki dla
rozwoju publikacji naukowych, w rezultacie te
ukazują się na coraz gorszym poziomie.

105.00
104.00
103.00
102.00
101.00
100.00
99.00
mln eur
2010
2011
2012
2013
102.60
104.30
103.70
101.10
Procentowy udział w sprzedaży książek wg
typów wydawanej literatury
3%
4%
4%
Literatura piękna
13%
Literatura dziecięca
6%
2%
Lektury szkolne
Książka szkolna
37%
31%
Naukowa i fachowa
Książki ilustrowane
Łączny nakład książki
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Nakłady (w mln egz.)
2010
2011
2012
2013
139.2
122.4
107.9
112.4
Średni nakład książki
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
Średni nakład (w egz.)
2010
2011
2012
2013
5710
4912
3987
3783
Średnia cena książki w księgarni
Lata
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Cena
zbytu
12,60
14,40
15,70
15,70
16,70
17,50
17,60
17,70
18,20
18,40
19,80
19,90
21,00
22,70
22,40
21,80
Cena
detali
czna
22,20
24,90
26,60
26,80
28,00
29,10
29,20
29,30
30,20
30,50
31,90
32,50
34,30
37,80
38,70
38,30
Liczba księgarni w Polsce
Lata
Liczba placówek
1999
2900
2000
2770
2001
2620
2002
2520
2003
2490
2004
2520
2005
2500
2006
2470
2007
2510
2008
2580
2009
2520
2010
2450
2011
2370
2012
2250
2013
2110
Kryzysu na rynku książki nie da
się przezwyciężyć bez mądrej i
długofalowej polityki wsparcia
czytelnictwa ze strony państwa.
Bez wsparcia nie tylko nie
przetrwają księgarnie i
wydawnictwa, ale w ogóle nie
będzie profesjonalnie
przygotowanych treści.