pobierz plan wynikowy dla klasy I częśc pierwsza w formacie pdf
Transkrypt
pobierz plan wynikowy dla klasy I częśc pierwsza w formacie pdf
Plan wynikowy z języka polskiego dla klasy I gimnazjum – „Słowa na czasie” cz. 1 Numer i temat lekcji 1. i 2. W starożytnym świecie Środki dydaktyczne Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym świecie s. 10–13 Teksty i materiał ilustracyjny - „Dlaczego starożytność?” - „Od kiedy do kiedy?” - „W poszukiwaniu mądrości” - „Jak ukazać piękno?” Zagadnienia pojęcie starożytności, filozofia i sztuka antyczna, postacie Sokratesa, Platona i Arystotelesa 3. Powstanie świata według Biblii Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym świecie s. 14–16 - „Powstanie świata” Biblia, powstanie świata, werset, notatka 4. Symboliczny wymiar przypowieści Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym świecie s. 16–18 - „Przypowieść o synu marnotrawnym” - Rembrandt, „Powrót syna marnotrawnego” przypowieść (parabola), alegoria, symbol, sens symboliczny i metaforyczny, przenośnia, frazeologizmy biblijne, opowiadanie Wymagania podstawowe Uczeń: - ogólnie charakteryzuje epokę antyczną - wymienia główne etapy rozwoju filozofii starożytnej - podaje charakterystyczne cechy sztuki antycznej - we wskazanych przez nauczyciela źródłach odszukuje informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie - wymienia dzieła Boga i zadania wyznaczone poszczególnym stworzeniom - próbuje wyjaśnić, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - wskazuje zdanie, które wielokrotnie pojawia się w tekście - zapisuje w wyznaczonych miejscach na schematach określenia charakteryzujące Boga, świat i człowieka - uzupełnia notatkę wyrazami i wyrażeniami w odpowiedniej formie - redaguje spójną wypowiedź na temat wizji idealnego świata - opowiada krótko o losach młodszego syna - zapisuje określenia charakteryzujące bohaterów - formułuje opinię na temat zachowania ojca - odczytuje dosłowny sens przypowieści - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego - spośród podanych cech wybiera te, Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: - określa, jakie znaczenie ma antyk dla kultury europejskiej - odszukuje w różnych źródłach informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie - ocenia słuszność myśli Sokratesa, uzasadniając swoje zdanie Liczba godzin 2 - uzasadnia istnienie harmonii i porządku w procesie stwarzania świata - wyjaśnia, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - tłumaczy celowość zastosowania powtórzenia w tekście - wymienia różne przykłady wpływu człowieka na otoczenie, odwołując się do współczesności - redaguje spójną i poprawną językowo wypowiedź na temat wizji idealnego świata - wyjaśnia termin: werset 1 - przygotowuje dłuższą wypowiedź o losach młodszego syna z zachowaniem zasad poprawnej kompozycji - ocenia, w jaki sposób ojciec traktuje marnotrawnego syna - wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat zachowania ojca - wyjaśnia terminy: przypowieść, alegoria, symbol - odczytuje symboliczny sens przypowieści - samodzielnie wyjaśnia alegoryczne 1 które są charakterystyczne dla języka Biblii - wskazuje na obrazie Rembrandta elementy, o których jest mowa w przypowieści - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci - uzupełnia frazeologizmy i przysłowia pochodzące z Biblii 5. „Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest...” – biblijna pieśń pochwalna Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym świecie s. 18–19 6. i 7. O skutecznym porozumiewaniu się Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 1: W poszukiwaniu porozumienia Temat: Mówiąc między nami – o komunikacji s. 6–11 - „Hymn o miłości” hymn, agape, środki stylistyczne, dyskusja komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst, intencja wypowiedzi - wymienia czyny i umiejętności, które bez miłości byłyby bezwartościowe - wyszukuje w tekście środki stylistyczne, za pomocą których została opisana miłość - uzupełnia schemat określeniami miłości występującymi w hymnie - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia przenośne znaczenie danego cytatu - podaje różnice między zachowaniem dziecka i osoby dorosłej - zabiera głos w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach - podaje przyczyny nieskutecznej komunikacji - ustala, kto jest nadawcą i odbiorcą danej sytuacji komunikacyjnej - wymienia uczestników komunikacji językowej - zapisuje komunikaty przekazywane przez poszczególne emotikony - projektuje znak graficzny przekazujący określone informacje - podaje dwie cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny piktogram - dzieli poszczególne wypowiedzi według intencji znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego - omawia sposób przedstawienia postaci, tła oraz kolorystyki na obrazie Rembrandta - udowadnia, że przeczytany tekst jest parabolą - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych oraz stosując bogate słownictwo - wyjaśnia znaczenie frazeologizmów pochodzących z Biblii - wyjaśnia, dlaczego – zdaniem św. Pawła – miłość jest najważniejsza - omawia przenośne znaczenie danego cytatu - określa, co symbolizują dzieciństwo i dorosłość - tłumaczy terminy: hymn, agape - udowadnia, że pieśń św. Pawła jest hymnem - aktywnie uczestniczy w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach - wyjaśnia terminy: komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst, intencja - podaje trzy cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny piktogram - omawia znaczenie komunikatów niewerbalnych w komunikacji językowej - układa wypowiedzi zgodne ze wskazanymi intencjami - wymienia zasady językowego savoirvivre'u związane z komunikacją językową - układa wypowiedzi odpowiednio do 1 2 8. i 9. Powstanie świata według mitologii Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym świecie s. 20–23 - Jan Parandowski, „Narodziny świata” - Peter Paul Rubens, „Prometeusz skowany” postać Jana Parandowskiego, mitologia, mit, bogowie greccy, związki frazeologiczne - Jan Parandowski, „Orfeusz i Eurydyka” - Nicolas Poussin, „Krajobraz z Orfeuszem i Eurydyką” mitologia, mit, atrybut, pantomima, bogowie greccy, plan wydarzeń, notatka - Homer, „Początek bitwy” - Homer, „Końcowy etap bitwy” - fotosy filmowe: postać Homera, epos, porównanie homeryckie, epitet, rodzaje literackie: epika, liryka, dramat, nastrój utworu Słownik frazeologiczny Słownik języka polskiego „Słownik mitów i tradycji kultury” 10. Miłość Orfeusza i Eurydyki 11. i 12. Achilles i Hektor – bohaterowie wojny trojańskiej Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym świecie s. 24–25 Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym - określa nadawcę i odbiorcę tekstu oraz intencje nadawcy - rozpoznaje intencje podanych wypowiedzi - układa wypowiedzi odpowiednio do wskazanych sytuacji - wymienia utwory Jana Parandowskiego - łączy w pary imiona postaci z mitologii - uzupełnia drzewo genealogiczne bogów greckich - opisuje stosunki panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - odszukuje w słowniku znaczenia podanych frazeologizmów związanych z mitologią - porównuje mit o powstaniu świata z biblijną wizją stworzenia - wyjaśnia różne znaczenia słowa mit, korzystając ze słownika języka polskiego - odpowiada na pytania quizowe dotyczące narodzin świata według mitologii - określa pochodzenie wymienionych związków frazeologicznych - redaguje plan wydarzeń - charakteryzuje bohatera utworu - podaje przestrogę zawartą w micie - określa, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina - sporządza notatkę na temat atrybutów przypisywanych bogom wskazanych sytuacji komunikacyjnych, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - wymienia utwory Homera - podaje przyczyny wojny trojańskiej - wskazuje w tekście porównania dotyczące Trojan i Greków - wypisuje z utworu wyrazy określające dźwięki - krótko omawia postać Jana Parandowskiego - ocenia relacje panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - podaje wydarzenia, z którymi związane jest pochodzenie danych frazeologizmów - wyjaśnia terminy: mit, mitologia - wyszukuje w tekście cytaty, które budują nastrój - redaguje zdania z różnymi znaczeniami słowa mit - samodzielnie przygotowuje quiz sprawdzający wiedzę na temat narodzin świata według mitologii 2 - wyjaśnia termin: atrybut - uzasadnia, czy przestroga zawarta w micie jest nadal aktualna - wymienia elementy świadczące o tym, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina 1 - krótko omawia postać Homera - wyjaśnia, na czym polega kontrast między opisem Trojan i Greków - określa, w jaki sposób przedstawiony został każdy z bohaterów - wyjaśnia terminy: epos, porównanie 2 13. Trudny powrót świecie s. 26–29 Brad Pitt w roli Achillesa, Eric Bana jako Hektor - odszukuje w tekście określenia Aleksandra i Menelaosa - wypowiada się w trzech zdaniach na temat rozwiązywania konfliktów za pomocą wojny - określa nastrój utworu - przedstawia przebieg pojedynku pomiędzy Hektorem i Achillesem - uzupełnia schematy, wypisując z tekstu epitety i wyrażenia określające Hektora i Achillesa Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: W starożytnym świecie s. 30–31 - Homer, „Przepowiednia Tejrezjasza” - Herbert James Draper, „Odyseusz i syreny” epos, mit, mitologia, nadawca, adresat Encyklopedia 14. Motywy mitologiczne natchnieniem dla artystów Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s. 36–37 Dzieła sztuki pod lupą: - Salvador Dali, „Space Venus” - „Wenus z Milo” mity jako źródło inspiracji kulturowych, faktura, notatka 15. Biblia – księga nad księgami Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 - Roman Brandstaetter, „Biblio, ojczyzno moja” - Bertha Herkomer, postać Romana Brandstaettera, liryka bezpośrednia, liryka pośrednia, uosobienie, anafora, - wyjaśnia, kim w mitologii greckiej był Tejrezjasz - podaje nadawcę i adresata tekstu - układa pytania skierowane do bohatera utworu - przedstawia w postaci komiksu wybrane zdarzenie z wędrówki Odyseusza - opowiada o sytuacji ukazanej na obrazie Herberta Jamesa Drapera z punktu widzenia jednego z towarzyszy Odyseusza - podaje temat każdego z dzieł - omawia sposób przedstawienia postaci - określa, czy rzeźby są dynamiczne, czy – statyczne - wyjaśnia w dwóch zdaniach, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby „Wenus z Milo” na podstawie informacji ze wskazanych źródeł - wymienia utwory Romana Brandstaettera - określa, czy osobę mówiącą w wierszu można utożsamić z autorem - wyjaśnia, do kogo i z jakiego powodu homeryckie, epika, liryka, dramat - podaje odpowiednie przykłady porównania homeryckiego z fragmentu „Iliady” - przedstawia wyczerpującą opinię na temat wojny jako sposobu rozwiązywania konfliktów - wyjaśnia, do czego w „Iliadzie” porównane zostały działania postaci - udowadnia, że „Iliada” jest eposem - zestawia własne wyobrażenia dotyczące homeryckich bohaterów z wizerunkami aktorów grających role Achillesa i Hektora - wymienia utwory literackie lub filmy, w których pojawia się motyw wędrówki - zestawia sytuację ukazaną na obrazie Herberta Jamesa Drapera z fragmentem „Mitologii” Jana Parandowskiego 1 - określa, uzasadniając swoje zdanie, czy rzeźby są dynamiczne, czy – statyczne - tłumaczy termin: faktura - wyjaśnia wyczerpująco, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby „Wenus z Milo” na podstawie informacji z różnych źródeł 1 - podaje elementy biografii poety oraz wskazuje fragmenty wiersza świadczące o tym, że podmiot liryczny jest tożsamy z autorem - tłumaczy terminy: anafora, liryka 1 16. Pierwsze spotkanie z poezją Jana od biedronki Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s. 38–39 „Mól książkowy” sentencja zwraca się podmiot liryczny - omawia znaczenie Biblii w życiu podmiotu lirycznego - wskazuje w tekście anaforę i uosobienie - opisuje obraz Berthy Herkomer - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s. 41–42 - Jan Twardowski, „Zdjęcie z krzyża” postać Jana Twardowskiego, interpretacja, motywy biblijne, homonim, liryka, związki frazeologiczne - wymienia utwory Jana Twardowskiego - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia zwroty i wyrażenia występujące w tekście - wypowiada się na temat znaczenia ostatnich wersów utworu - określa, w jaki sposób utwór opisuje życie ludzkie - podaje przykład osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem czasownik osobowy i nieosobowy, odmiana czasownika, czasowniki kłopotliwe, instrukcja, notatka - odróżnia formy nieosobowe czasownika od osobowych - przy pomocy nauczyciela określa formy gramatyczne czasownika - redaguje zdania z czasownikami w trybie rozkazującym - tworzy formy nieosobowe czasownika zakończone na -no, -to - uzupełnia zdania czasownikami w odpowiedniej formie - tworzy związki frazeologiczne z podanymi czasownikami - redaguje tekst z użyciem wybranych frazeologizmów - podaje przykłady czasowników kłopotliwych - wymienia utwory Josteina Gaardera - tworzy notatkę na temat życia oraz myśli filozoficznej Sokratesa i Platona - krótko opowiada o życiu w jaskini i Słownik frazeologiczny 17. O czasowniku Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Czasownik z każdej strony s. 28–30 18. Symbolika jaskini Platona Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego - Jostein Gaarder, „W mroku jaskini” postać Josteina Gaardera, filozofia, jaskinia platońska, idea, przenośnia, opis pośrednia i bezpośrednia - określa funkcję anafory w przeczytanym tekście - wyjaśnia związek dzieła Berthy Herkomer z treścią wiersza - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji i zawierającą odpowiedź na pytanie, czy wiara pomaga w życiu - krótko omawia postać Jana Twardowskiego - uzupełnia zdania dotyczące motywów biblijnych, do których odwołuje się utwór Jana Twardowskiego - wyjaśnia terminy: interpretować, homonim - używa odpowiednich argumentów na potwierdzenie własnego zdania - podaje różne znaczenia wyrazu zdjęcie - przygotowuje prezentację osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem - wyjaśnia znaczenie czasownika jako części mowy - redaguje instrukcję, w której wykorzystuje czasowniki w trybie rozkazującym - sporządza notatkę z zastosowaniem nieosobowych form czasownika - określa formy gramatyczne czasownika - redaguje tekst z użyciem wszystkich utworzonych frazeologizmów - odmienia czasowniki kłopotliwe - krótko omawia postać Josteina Gaardera - wyczerpująco opisuje życie w jaskini i poza nią 1 1 1 Rozdział 1 Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s. 42–43 sytuacji, notatka Encyklopedia Słownik filozofii 19. Co rządzi życiem człowieka – przypadek czy przeznaczenie? Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s. 46–49 20. Co jeszcze trzeba wiedzieć o czasowniku? Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Czasownik z każdej strony s. 31–35 21. Fortuna kołem Podręcznik do kształcenia - ilustracja wprowadzająca w tematykę bloku - Joanne Kathleen Rowling, „Prawdziwy Gryfon” przypadek, przeznaczenie, fatum, związki frazeologiczne strona czynna i bierna, czasownik przechodni i nieprzechodni, pisownia przeczenia nie i cząstki by z różnymi formami czasownika, opis - Leszek Kołakowski, „O postać Leszka Kołakowskiego, poza nią - odczytuje tekst na poziomie dosłownym - przy pomocy nauczyciela określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje własną opinię na temat koncepcji Platona - uczestniczy w zabawie: Jaka to sentencja?, odgadując myśli znanych filozofów na podstawie ilustracji - redaguje opis sytuacji - określa swoją postawę wobec życia, wskazując wybrane wypowiedzi - wymienia uczucia, których doświadcza bohater - rozpoznaje emocje pozytywne i negatywne - wskazuje cechy łączące oraz dzielące bohaterów - redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na temat cech prawdziwego Gryfona - wyjaśnia, w jaki sposób rozumie podany cytat - gromadzi związki frazeologiczne związane z przeznaczeniem - przekształca zdania, zmieniając formy strony biernej na stronę czynną - stosuje w zdaniach czasowniki w stronie biernej - odnajduje w tekście osobowe i nieosobowe formy czasownika - układa zdania z czasownikami w stronie czynnej i biernej oraz z formami zakończonymi na -no, -to - pisze poprawnie przeczenie nie oraz cząstkę by z czasownikiem - wymienia utwory Leszka Kołakowskiego - samodzielnie określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje i uzasadnia własną opinię na temat koncepcji Platona - przygotowuje zabawę: Jaka to sentencja? - redaguje dynamiczny opis sytuacji, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych - wypowiada się na temat roli przypadku i przeznaczenia w swoim życiu - opisuje uczucia, których doświadcza bohater i ustala ich przyczynę - wyjaśnia, w jaki sposób rozumie podany cytat, uzasadniając swoje zdanie - redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź z wykorzystaniem podanych związków frazeologicznych - prezentuje wartości, które najbardziej ceni w życiu 1 - wymienia sytuacje, w których używa się strony biernej - wyjaśnia różnicę między stroną czynną a bierną oraz czasownikami przechodnimi i nieprzechodnimi - redaguje opis, używając czasowników w stronie czynnej i biernej - przekształca wypowiedzenia, aby uniknąć dwuznaczności - redaguje notatkę prasową, używając form zakończonych na -no, -to - wyjaśnia zasady pisowni przeczenia nie oraz cząstki by z różnymi formami czasownika - krótko omawia postać Leszka Kołakowskiego 1 1 się toczy – prawda czy fałsz? literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s. 52–54 22. i 23. O spójności wypowiedzi Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 3: O architekturze wypowiedzi Temat: Nie od razu tekst zbudowano s. 114–119 24. Warto być optymistą Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s. 55–56 Słownik frazeologiczny kole fortuny” fortuna, fatum, hazard, łut szczęścia, związki frazeologiczne, opowiadanie akapit, budowa akapitu, spójność wypowiedzi, budowa tekstu, opowiadanie - Jan Twardowski, „Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło” narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, opowiadanie, sentencja, związki frazeologiczne, plakat - tłumaczy sens zwrotu fortuna kołem się toczy - przedstawia swoje zdanie na określony temat - poszukuje we wskazanych źródłach informacji o symbolice liczb - wyjaśnia znaczenie słowa psychokineza, korzystając z internetu - podaje przykłady sytuacji ryzykownych i ekscytujących oraz takich, które są bezpieczne - rozwija treść każdego z podanych zdań, tworząc spójną wypowiedź - układa wydarzenia w kolejności chronologicznej - dzieli tekst na akapity - nadaje tytuły poszczególnym akapitom - łączy zdania wyrażeniami zapewniającymi spójność wypowiedzi - do podanego fragmentu tekstu dopisuje kolejny akapit - uzupełnia zdania, tak aby powstał spójny tekst - odszukuje w tekście wyrażenia i zwroty wskazujące narratora opowiadania - odnajduje poszczególne akapity w utworze - wskazuje część tekstu, w której zawarta jest jego główna myśl - wyjaśnia znaczenie zwrotu być na dobrej drodze - korzystając ze słownika, gromadzi zwroty i wyrażenia z rzeczownikiem droga - łączy związki frazeologiczne z odpowiednimi wyjaśnieniami - opowiada historię, której tytułem jest wybrany frazeologizm - przygotowuje plakat ilustrujący określoną sentencję - wyjaśnia, w jaki sposób podany związek frazeologiczny odnosi się do treści utworu - na podstawie tekstu wnioskuje na temat prawdopodobieństwa wygranej - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji o symbolice liczb - tworzy opowiadanie dotyczące skutków podejmowania ryzyka - wyjaśnia terminy: akapit, spójność wypowiedzi - podkreśla w poszczególnych akapitach zdania zawierające najważniejsze informacje - dopisuje kolejny akapit do wskazanego fragmentu tekstu, dbając o spójność wypowiedzi - tworzy wypowiedź na określony temat na podstawie podanego planu - redaguje opowiadanie, którego punktem wyjścia jest sytuacja ukazana na fotografii - podaje, z kim utożsamia się narrator - odpowiada, w jakim celu zastosowano w utworze określony sposób opowiadania - uzasadnia główną myśl tekstu, przytaczając odpowiednie fragmenty - wyjaśnia intencje narratora utworu - formułuje wypowiedź na temat zalet bycia optymistą - wskazuje podobieństwa między wierszem „Kiedy mówisz” Jana Twardowskiego a tekstem „Nie ma tego złego...” - opowiada historię zatytułowaną wybranym frazeologizmem, przestrzegając norm gramatycznych i stylistycznych - przygotowuje plakat ilustrujący 2 1 25. i 26. Pogodzić się z losem... Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s. 57–59 27. Jak rozpoznać imiesłowy? Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Imiesłów – dla chcącego nic trudnego s. 36–37 Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Teatr – świat widza i aktora s. 60–61 28. Jak powstał teatr? 29. Groteskowa Podręcznik do kształcenia - Artur Maciak, „Na wózku” język potoczny, artykuł prasowy, dyskusja, plakat imiesłów przymiotnikowy czynny i bierny, odmiana imiesłowów przymiotnikowych, funkcja imiesłowów przymiotnikowych w zdaniu - „Antyczny rodowód teatru” - „Jak wyglądał teatr w starożytnej Grecji?” - „Jak wygląda dzisiejszy teatr?” - Konstanty Ildefons Dionizje, budowa starożytnego teatru (skene, proskenion, orchestra, widownia), katharsis, aktorzy starożytni, koryfeusz, chór, współczesny teatr tradycyjny, medium nonsens, humor, dramat, streszczenie - opowiada o emocjach wywołanych lekturą artykułu - nazywa uczucia, których doznawała bohaterka po wypadku - wyszukuje w tekście informacje związane z zachowaniem bohaterki wobec rodziców - redaguje krótką wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - wyraża opinię na określony temat - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne - nadaje inny tytuł całemu artykułowi Artura Maciaka oraz każdemu z wyróżnionych fragmentów - zabiera głos w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym - przygotowuje plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw - podaje czasowniki, od których powstały wymienione imiesłowy - tworzy od wskazanych czasowników imiesłowy przymiotnikowe - redaguje tekst z użyciem wybranych imiesłowów - przy pomocy nauczyciela przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń określoną sentencję, dbając o estetykę wykonania - redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - uzasadnia swoją opinię na określony temat, podając odpowiednie argumenty - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne i określa ich funkcję - aktywnie uczestniczy w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym i wyciąga wnioski końcowe - przygotowuje pomysłowy plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw, dbając o estetykę wykonania 2 - wyjaśnia terminy: imiesłów przymiotnikowy czynny, imiesłów przymiotnikowy bierny - redaguje tekst z użyciem wszystkich podanych imiesłowów - przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń 1 - omawia na podstawie tekstu okoliczności powstania i rozwoju teatru w starożytnej Grecji - wymienia elementy budowy teatru greckiego i współczesnego - wyjaśnia funkcje poszczególnych elementów, z których składał się teatr grecki - omawia różnice między budową teatru antycznego i współczesnego - wskazuje nowe kierunki rozwoju dzisiejszego teatru - tłumaczy terminy: katharsis, medium 1 - streszcza w dziesięciu zdaniach biblijną historię o upadku pierwszych - wymienia charakterystyczne cechy języka, którym napisany jest utwór 1 rzeczywistość przedstawiona w „Teatrzyku Zielona Gęś” literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Teatr – świat widza i aktora s. 65 Gałczyński, „Żarłoczna Ewa” 30. Za kulisami teatru... Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Teatr – świat widza i aktora s. 66–67 - Wisława Szymborska, „Wrażenia z teatru” 31. Imiesłowowe potyczki Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Imiesłów – dla chcącego nic trudnego s. 38–41 postać Wisławy Szymborskiej, akt, podmiot liryczny, rzeczownik odczasownikowy, opowiadanie, mapa myśli imiesłów przysłówkowy współczesny i uprzedni, funkcja imiesłowów przysłówkowych w zdaniu, pisownia nie z imiesłowami, instrukcja, związki frazeologiczne, oficjalna odmiana języka ludzi - odnajduje w utworze nawiązania do tekstu biblijnego - wymienia charakterystyczne cechy języka, którym napisany jest tekst Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego - porównuje postacie biblijne z ich odpowiednikami z utworu „Żarłoczna Ewa” - wykonuje rekwizyty i dekoracje potrzebne do odegrania scenki - odgrywa scenkę, starając się wczuć w rolę postaci - wymienia utwory Wisławy Szymborskiej - wskazuje w tekście fragmenty mówiące o uczuciach towarzyszących podmiotowi lirycznemu podczas wizyty w teatrze - wyjaśnia znaczenie tytułu tekstu - tłumaczy, co dla osoby mówiącej oznacza wyrażenie akt szósty - odszukuje informacje o zachowaniach aktorów - odnajduje w tekście rzeczowniki pochodzące od czasowników - określa, czym różni się świat opisany w wierszu od świata rzeczywistego - redaguje krótkie opowiadanie, starając się wykorzystać podane słownictwo - wypisuje z tekstu imiesłowy przysłówkowe współczesne - tworzy imiesłowy przysłówkowe od czasowników występujących w podanych związkach frazeologicznych - układa zdania z wykorzystaniem imiesłowów przysłówkowych współczesnych - przy pomocy nauczyciela przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy - pisze poprawnie imiesłowy z Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz tekst biblijny - wyjaśnia, na czym polega humor utworu, przytaczając odpowiednie fragmenty - odgrywa scenkę, ukazując poszczególne postacie w przekonujący sposób - krótko omawia postać Wisławy Szymborskiej - tworzy mapę myśli związaną z teatrem - określa źródło wrażeń podmiotu lirycznego - określa, jaką funkcję pełnią w utworze rzeczowniki pochodzące od czasowników - redaguje opowiadanie z wykorzystaniem podanego słownictwa, dbając o poprawność kompozycyjną i językową 1 - wyjaśnia terminy: imiesłów przysłówkowy współczesny, imiesłów przysłówkowy uprzedni - układa instrukcję z wykorzystaniem imiesłowów przysłówkowych współczesnych - samodzielnie przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy - redaguje zdania z użyciem imiesłowów, posługując się oficjalną odmianą języka 1 32. Wykonujemy plakat teatralny Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Blok: Teatr – świat widza i aktora s. 69 33. Nie dajmy się zmanipulować Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 1: W poszukiwaniu porozumienia Temat: Od kłamstwa do manipulacji s. 12–17 - „O plakacie teatralnym” plakat teatralny i jego funkcje, opis plakatu prawda, kłamstwo, odróżnianie kłamstwa od fikcji literackiej, przyczyny kłamstw, prawdomówność a dobre wychowanie, intencja, manipulacja i prowokacja językowa, związki frazeologiczne Słownik frazeologiczny 34. Dziedzictwo starożytności – powtórzenie wiadomości Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 s. 70–71 - „Śladami epoki” historia kalendarza, osiągnięcia starożytności przeczeniem nie - zastępuje w zdaniach imiesłowy osobowymi formami czasownika - wymienia elementy, z których składa się plakat teatralny - opisuje w kilku zdaniach zaprezentowany plakat teatralny - wykonuje plakat teatralny według określonych wskazówek - omawia przyczyny kłamstw - wyjaśnia, czy zatajenie prawdy jest równoznaczne z kłamstwem - szuka w słowniku związków frazeologicznych z wyrazem prawda lub kłamstwo - odróżnia kłamstwo od fikcji literackiej - wymienia skutki mówienia nieprawdy - określa cel haseł reklamowych - odgaduje intencję wypowiedzi - redaguje krótką wypowiedź o wskazanej intencji dotyczącą kłamstwa lub prawdy - wskazuje w wypowiedziach elementy manipulacji - wymienia zachowania i emocje prowokowane przez podane wypowiedzi - czyta tekst na poziomie dosłownym - z pomocą nauczyciela formułuje ideę tekstu - wymienia najważniejsze osiągnięcia starożytności - wskazuje zjawiska ze świata antycznego, do których nawiązują - wyjaśnia, jaką funkcję pełni plakat teatralny - redaguje wyczerpujący opis plakatu teatralnego, dbając o spójność tekstu oraz przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych - odpowiada, w jaki sposób plakat teatralny nawiązuje do określonego utworu - wykonuje plakat teatralny łączący ilustracje z informacjami o przedstawieniu i odznaczający się estetyką wykonania - wyjaśnia terminy: prawda, kłamstwo, manipulacja językowa, prowokacja językowa - podaje związki frazeologiczne z wyrazem prawda lub kłamstwo - redaguje ciekawą wypowiedź o wskazanej intencji dotyczącą kłamstwa lub prawdy, stosując bogate słownictwo oraz dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - wyjaśnia, na czym polega zjawisko manipulacji językowej - wskazuje w tekstach elementy manipulacji i określa ich funkcję 1 - samodzielnie odkrywa przesłanie tekstu - ocenia przeczytany tekst - wyjaśnia, czym jest demokracja i jakie są jej korzenie - uzasadnia, w jaki sposób współczesna architektura nawiązuje do antycznych 1 1 35. i 36. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności – praca klasowa Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 1 Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności s. 73–74 37. i 38. W kręgu średniowiecza Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: W kręgu średniowiecza s. 76–79 Słownik języka polskiego przypowieść (parabola), alegoria, tragizm, katharsis, tragedia antyczna, zasada trzech jedności, środki stylistyczne (homonim, porównanie homeryckie, anafora), liryka pośrednia i bezpośrednia, epos, pieśń, hymn, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa - „Dlaczego średniowiecze?” - „Od kiedy do kiedy?” - „W poszukiwaniu mądrości” - „W służbie Bogu” - „Znani i podziwiani” - „Piękno dużych form” - Hans Memling, „Sąd Ostateczny” - Hieronim Bosch, „Piekło” - Jan van Eyck, „Portret małżonków Arnolfini” - Wit Stwosz, ołtarz mariacki - katedra Notre filozofia chrześcijańska, postacie św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu, średniowiecze, uniwersalizm, tryptyk, iluminacja, styl romański, styl gotycki, notatka, opis przedstawione znaki graficzne - opowiada o związku greckich igrzysk olimpijskich ze współczesnymi - określa na podstawie tekstu, kim są bohaterowie powieści, i podaje miejsce zdarzeń - wypisuje z tekstu dany argument - nazywa gatunek utworu - rozpoznaje parabolę - odnajduje w wierszu anaforę - odpowiada, czy dany utwór należy do liryki pośredniej czy bezpośredniej - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów - charakteryzuje epokę średniowiecza - wyjaśnia, na czym polega uniwersalny charakter kultury średniowiecza - opisuje budowle romańskie i gotyckie - odszukuje w słowniku znaczenie słowa iluminacja - redaguje notatkę, zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego budowli - podaje przenośne znaczenie słowa faryzeusz - określa sposób narracji w tekście - tłumaczy terminy: katharsis, zasada trzech jedności, tragedia, tragizm - wyjaśnia alegoryczne znaczenie przeczytanego utworu - określa, czy dany utwór należy do liryki pośredniej czy bezpośredniej i uzasadnia swoją wypowiedź - omawia na podstawie tekstu rolę tragedii antycznej - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - podaje różnice między architekturą romańską i gotycką - uzasadnia, dlaczego średniowiecze nazywane jest czasem katedr - redaguje wyczerpującą wypowiedź, zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego, wykorzystując opis wybranego obrazu 2 2 39. i 40. O dawnych ascetach – „Legenda o świętym Aleksym” Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: W kręgu średniowiecza s. 80–82 Dame w Paryżu - Kościół Świętych Piotra i Pawła w Kruszwicy - „Legenda o świętym Aleksym” asceza, asceta, żywoty świętych, legenda, wzorzec osobowy, kanonizacja, beatyfikacja, plan wydarzeń, charakterystyka Słownik wyrazów bliskoznacznych 41. O czym Mistrz Polikarp rozmawiał ze Śmiercią? Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: W kręgu średniowiecza s. 83–84 42. Jak zredagować notatkę? Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 3: O architekturze wypowiedzi Temat: Krótko i na temat – notatka - „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” motyw śmierci, poradniki dobrego umierania, opis postaci, personifikacja, dance macabre, notatka notatka (schemat, wyliczenie w punktach, tabela, mapa myśli, streszczenie), środki stylistyczne - wyjaśnia, z jakich powodów współcześnie ludzie podejmują wyrzeczenia - wymienia elementy ważne dla utworów opisujących życie świętych - układa plan wydarzeń przedstawionych w legendzie - podaje co najmniej dwa argumenty przekonujące o świętości Aleksego - dopisuje synonimy do podanych wyrazów, korzystając ze słownika wyrazów bliskoznacznych - sporządza listę przyjemności, których trudno sobie odmówić - charakteryzuje postać św. Aleksego - opowiada, jak mogłaby wyglądać upersonifikowana śmierć - opisuje krótko wygląd Śmierci z tekstu, wykorzystując elementy wybrane spośród podanych - określa, jakie emocje wywołuje obraz Śmierci z utworu - wskazuje w tekście przykłady uosobienia - redaguje notatkę na temat sposobu widzenia świata przez ludzi średniowiecza - bierze udział w przygotowaniu inscenizacji utworu - uzupełnia schemat odpowiednimi informacjami z tekstu - tworzy notatkę w formie tabeli na temat środków stylistycznych - przy pomocy nauczyciela dzieli tekst na akapity i nadaje im tytuły - wypisuje z tekstu najważniejsze informacje - wyjaśnia terminy: asceza, asceta - znajduje w tekście sposoby umartwiania się stosowane przez bohatera utworu - wymienia wszystkie argumenty przekonujące o świętości Aleksego - charakteryzuje średniowiecznego ascetę 2 - wyczerpująco opisuje wygląd Śmierci z utworu, wykorzystując podane elementy - określa i uzasadnia charakter przeczytanego utworu - przygotowuje inscenizację utworu, wykazując się zaangażowaniem i pomysłowością - przedstawia charakter i znaczenie motywu śmierci w średniowieczu 1 - wyjaśnia terminy: notatka, mapa myśli, streszczenie - dzieli tekst na akapity i nadaje im tytuły - wypisuje z tekstu najważniejsze informacje, uzasadniając swój wybór 1 43. Legenda o królu Arturze 44. Inne formy notatek 45. Jak dzielimy rzeczowniki? 46. Malarskie powroty do średniowiecza s. 120–123 Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: W kręgu średniowiecza s. 88–89 - Sigrid Undset, „Galahad przybywa do Camelotu” - Jan Długosz, „Roczniki” - Jan Matejko, „Bitwa pod Grunwaldem” Słownik postaci literackich Słownik symboli „Słownik mitów i tradycji kultury” Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 3: O architekturze wypowiedzi Temat: Krótko i na temat – notatka s. 120, 124–129 Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Nazwać rzecz po imieniu, czyli o rzeczowniku s. 42–45 Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Okrągły Stół, Graal, plan wydarzeń, charakterystyka - korzystając ze słowników, wyjaśnia znaczenie haseł: król Artur, Merlin, Okrągły Stół, Graal - tłumaczy, jakie znaczenie miało w średniowieczu pochodzenie rycerza - opisuje wygląd Galahada - porządkuje chronologicznie podane zdania, tak aby powstał plan wydarzeń - wskazuje w utworze elementy cudowności i magii - ocenia atmosferę przeczytanego fragmentu powieści - znajduje w tekście nawiązanie do postaci biblijnej i wyjaśnia, kim jest ona w Biblii - uzasadnia, czy współcześnie istnieją wzorce osobowe - redaguje charakterystykę Zawiszy Czarnego, korzystając z fragmentu „Roczników” Jana Długosza i „Bitwy pod Grunwaldem” Jana Matejki 1 notatka (mapa myśli, streszczenie), plan wydarzeń - uzupełnia mapę myśli wybranymi informacjami - układa zdania pojedyncze streszczające treść podanych fragmentów powieści - wybiera zdania zawierające ogólne informacje - zaznacza w tekście najważniejsze wiadomości - sporządza plan wydarzeń - pisze streszczenie podanego fragmentu, rozwijając punkty planu - redaguje streszczenie mitu - odróżnia rzeczowniki żywotne od nieżywotnych, osobowe od nieosobowych, własne od pospolitych - wypisuje rzeczowniki we wskazanych formach - odmienia rzeczowniki przez przypadki - pisze poprawnie rzeczowniki z przeczeniem nie - uzupełnia mapę myśli wszystkimi niezbędnymi informacjami - wskazuje wypowiedzenie zawierające najważniejsze wiadomości dotyczące fragmentu powieści - redaguje pytania odnoszące się do tekstu - przyporządkowuje fragmenty książki do odpowiednich zdań streszczenia - redaguje streszczenie mitu, stosując wskaźniki zespolenia oraz dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - wyjaśnia różnice między rzeczownikami pospolitymi a własnymi, żywotnymi a nieżywotnymi, osobowymi a nieosobowymi - przekształca wypowiedzenia, zamieniając rzeczowniki na inne części mowy - określa, w jakich tekstach stosuje się rzeczowniki odczasownikowe 1 - odpowiada, co znajduje się na pierwszym i drugim planie oraz w tle każdego z dzieł - określa kompozycję przedstawionych - wskazuje różnice między analizowanymi dziełami malarskimi - wyjaśnia wpływ kompozycji na odbiór dzieła 1 podział rzeczowników, odmiana rzeczowników, pisownia nie z rzeczownikami Dzieła sztuki pod lupą: - Frans Masereel, „Kalwaria” grafika, kalwaria, pierwszy plan, drugi plan, tło, opis, kompozycja, notatka 1 Rozdział 2 Blok: Powroty do średniowiecza s. 90–91 - Martin Schongauer, „Chrystus na krzyżu” 47. Co czuła żona świętego Aleksego? Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Powroty do średniowiecza s. 92–93 - Kazimiera Iłłakowiczówna, „Opowieść małżonki świętego Aleksego” 48. Rzeczowniki kłopotliwe Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Nazwać rzecz po imieniu, czyli o rzeczowniku s. 46–48 49. Dzieje wypraw krzyżowych Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Powroty do podmiot liryczny, liryka bezpośrednia, powtórzenie, wywiad, asceta rzeczowniki o nieregularnej odmianie, pisownia rzeczowników wielką i małą literą, opowiadanie - Zofia KossakSzczucka, „Wspaniały pojedynek przez bitwą” - Jean de Courcy, postać Zofii KossakSzczuckiej, krucjata, święta wojna, miniatura, epitet, porównanie, notatka, charakterystyka prac - nazywa uczucia ukazane na twarzach postaci - poszukuje we wskazanych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - opisuje poszczególne grafiki, korzystając z podanego słownictwa - opowiada dzieje św. Aleksego - wskazuje w wierszu fragmenty, w których ujawnia się podmiot liryczny - wymienia emocje, których doznaje żona św. Aleksego - na podstawie tekstu określa wiek bohaterki - odszukuje w tekście powtórzenia - podaje przykłady osób, które podporządkowały swoje życie ważnej sprawie - formułuje własną opinię na dany temat - redaguje pytania do wywiadu ze współczesnym ascetą - poprawnie zapisuje rzeczowniki wielką lub małą literą - wskazuje w tekście rzeczownik o określonej formie - odmienia rzeczowniki o osobliwej odmianie przez przypadki - wypisuje rzeczowniki o nieregularnej odmianie i łączy je z odpowiednią cechą odmiany - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników - wymienia utwory Zofii KossakSzczuckiej - tworzy notatkę na temat krucjat - wyjaśnia znaczenie podanych wyrazów, korzystając ze słownika - wypisuje cechy wyglądu - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - ocenia, które dzieło wywiera większe wrażenie, i uzasadnia swoją opinię - wyjaśnia, co oznacza słowo kalwaria - opisuje własne uczucia wywołane postacią żony św. Aleksego - tłumaczy, dlaczego po każdej zwrotce pojawia się wyraz w wołaczu - wyjaśnia obecność powtórzeń w wierszu - formułuje tezę do danego tematu i uzasadnia ją odpowiednimi argumentami - redaguje wywiad ze współczesnym ascetą 1 - wymienia osobliwości w odmianie rzeczowników - stosuje w wypowiedziach poprawne formy rzeczowników o osobliwej odmianie - wyjaśnia, kiedy używamy wielkiej, a kiedy małej litery w zapisie rzeczowników - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - krótko omawia postać Zofii KossakSzczuckiej - tłumaczy, w jaki sposób tekst wprowadza w atmosferę średniowiecza - charakteryzuje obu rycerzy z tekstu - wyciąga wnioski z zestawienia świata 1 1 średniowiecza s. 93–95 Słownik języka polskiego „Okradanie Jerozolimy po jej zdobyciu przez chrześcijan w 1099 r.” zewnętrznego i charakteru rycerzy - wskazuje różnice między przedstawicielami świata chrześcijańskiego i muzułmańskiego - odszukuje w tekście przykłady epitetu i porównania - pod kierunkiem nauczyciela przygotowuje prezentację dotyczącą różnych religii świata 50. Gość Mistrza Mirona Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Powroty do średniowiecza s. 96–97 - Miron Białoszewski, „Wywiad” postać Mirona Białoszewskiego, ironia, wywiad, rodzaj literacki 51. Jakie uczucia może wzbudzać budowla? Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Powroty do średniowiecza s. 98–99 - Umberto Eco, „Symbolika liczb” postać Umberta Eco, symbol, narrator, zakon św. Franciszka, opis, nastrój 52. i 53. Podręcznik do odmiana - wymienia utwory Mirona Białoszewskiego - wypowiada się na temat przedstawiania poważnych zagadnień w niepoważny sposób - tłumaczy, dla jakiego rodzaju literackiego typowa jest budowa utworu „Wywiad” - zapisuje w punktach wydarzenia zaprezentowane w tekście - wyjaśnia tytuł przeczytanego wiersza - wyciąga wnioski dotyczące wyglądu śmierci na podstawie tekstu - wskazuje fragmenty tekstu ujawniające dystans poety do siebie samego oraz do świata - wymienia utwory Umberta Eco - wybiera spośród podanych wyrazów słownictwo odnoszące się do średniowiecza - opisuje zamek widoczny na fotografii - wskazuje narratora powieści - określa nastrój opowiadania - wymienia uczucia, jakie Gmach miał wzbudzać w ludziach - uzupełnia tabelę informacjami na temat znaczenia liczb wymienionych w tekście - opowiada o zakonie św. Franciszka - wypisuje z tekstu przymiotniki chrześcijańskiego i muzułmańskiego - wyjaśnia termin: święta wojna - omawia funkcje zastosowanych środków stylistycznych - określa, w jaki sposób język utworu oddaje sytuację walki - porównuje wydarzenie opisane w tekście z problemami dzisiejszego świata - samodzielnie przygotowuje prezentację na temat różnych religii świata - krótko omawia postać Mirona Białoszewskiego - wyjaśnia termin: ironia - tłumaczy, dlaczego słowa Mistrza Mirona można odczytać jako łagodną ironię - uzasadnia powiązania wiersza Mirona Białoszewskiego z „Rozmową Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” - interpretuje słowa zapisane na kartce, która wysunęła się z kieszeni Mirona - ocenia sposób ukazania rzeczywistości przez autora utworu 1 - krótko omawia postać Umberta Eco - wyjaśnia, czego można się dowiedzieć o średniowieczu z przeczytanego tekstu - określa cechy postaci będącej narratorem - tłumaczy, na co obecnie zwraca się uwagę w architekturze oraz jakie budynki budzą dziś podziw ludzi - porównuje Gmach opisany w powieści z budowlą ukazaną w filmie „Imię róży” 1 - zastępuje powtarzające się w tekście 2 Wyrazy wzbogacające wypowiedzi – przymiotniki i przysłówki kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Czarno na białym – o przysłówku i przymiotniku s. 49–54 54. Memento mori hasłem ludzi średniowiecza Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Powroty do średniowiecza s. 102–103 przymiotników, podział przysłówków, stopniowanie przymiotników i przysłówków, pisownia przymiotników złożonych, opis, związki frazeologiczne - Johan Huizinga, „Pamiętaj o śmierci” memento mori, dance macabre, negacja, notatka - Paulo Coelho, „Dobra Walka o marzenia” symptom, sentencja, ankieta, narrator, środki stylistyczne - uzupełnia tekst, wstawiając odpowiednie przymiotniki i przysłówki - podaje formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotników oraz przysłówków - wypisuje z utworu przymiotniki w odpowiednich formach - poprawnie zapisuje przymiotniki złożone i uzupełnia nimi związki frazeologiczne - rozwija zdania, ubarwiając opis przymiotnikami - wskazuje przymiotniki, które nie podlegają stopniowaniu - używa w zdaniach dłuższych i krótszych form przymiotnika - redaguje opis postaci, stosując przymiotniki w stopniu najwyższym - sporządza notatkę w punktach na podstawie przeczytanego tekstu - wymienia sposoby mówienia o śmierci w sztuce średniowiecza - podaje interpretację autora dotyczącą fascynacji motywem rozkładu ciała - wyraża swoją opinię na temat wartości życia w dzisiejszych czasach Słownik ortograficzny 55. i 56. Zrealizować marzenia... Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Wobec życia i bliźniego s. 106–108 - redaguje krótką wypowiedź o swoich marzeniach - odszukuje fragmenty utworu, w których ujawnia się narrator - wypowiada się na temat poglądów bohatera - na podstawie tekstu wyjaśnia znaczenie wyrażenia Dobra Walka - wypisuje z utworu dwie sentencje - odnajduje w tekście wyrażenia, które odnoszą się do czasów średniowiecza - wskazuje środki stylistyczne w przymiotniki i przysłówki wyrazami bliskoznacznymi - tworzy przymiotniki złożone określające elementy obrazu - wyjaśnia, jak obecność przymiotników i przysłówków wpływa na charakter wypowiedzi - omawia sposoby stopniowania przymiotników i przysłówków - redaguje opis postaci, stosując bogate słownictwo, w tym przymiotniki w stopniu najwyższym - wymienia reguły użycia krótszej i dłuższej formy przymiotnika - uzasadnia, dlaczego memento mori to najważniejsze hasło średniowiecza - przedstawia, jak rozumie twierdzenie, że śmierć jest demokratyczna - korzystając ze słownika ortograficznego, tłumaczy, dlaczego wyraz Średniowiecze pisany jest w tekście wielką literą - wyjaśnia termin: negacja - wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat wartości życia w dzisiejszych czasach - przytaczając przekonujące argumenty, uzasadnia swoją opinię na temat poglądów bohatera - odnajduje w tekście wyrażenia, które odnoszą się do czasów średniowiecza, i wyjaśnia ich obecność - wskazuje w wypowiedziach bohatera środki stylistyczne i omawia ich funkcje - formułuje wnioski na podstawie wyników ankiety dotyczącej marzeń - tłumaczy termin: symptom 1 2 57. i 58. Wszystko o liczebniku Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Liczebnik – słowo, które się liczy s. 55–61 59. i 60. Wigilijny test na człowieczeństwo Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Wobec życia i bliźniego s. 111–113 61. Dostosuj język do sytuacji Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami odmiana liczebników, typy liczebników, liczebniki wielowyrazowe, interpunkcja liczebników porządkowych, notatka - Dorota Terakowska, „Piąty talerz” postać Doroty Terakowskiej, narracja, język potoczny, tradycja, zwyczaje świąteczne i ich symbolika, postawa franciszkańska, narrator, ankieta odmiany języka: mówiona i pisana, oficjalna i nieoficjalna wypowiedziach bohatera - przeprowadza ankietę dotyczącą marzeń - wymienia typy liczebników - wypisuje z tekstu liczebniki - odmienia podane liczebniki przez rodzaje - redaguje wypowiedzenia z liczebnikami porządkowymi - uzupełnia zdania właściwymi formami liczebników wielowyrazowych - zapisuje słownie podane cyfry - uzupełnia tekst odpowiednimi liczebnikami głównymi, porządkowymi i ułamkowymi - zapisuje w formie notatki dane na swój temat - wymienia utwory Doroty Terakowskiej - opowiada o zwyczajach świątecznych świadczących o gościnności i życzliwości - wypisuje bohaterów opowiadania i określa narratora - przy pomocy nauczyciela nazywa rodzaj narracji prowadzonej w utworze - nadaje inny tytuł przeczytanej historii - wyszukuje komentarze narratora dotyczące emocji - wskazuje fragmenty humorystyczne - wypisuje z tekstu wyrażenia z języka potocznego - wyjaśnia, czym powinien charakteryzować się człowiek czczący św. Franciszka - przeprowadza ankietę na temat tradycji świątecznych - wskazuje teksty należące do odmiany mówionej i pisanej - rozróżnia sytuacje oficjalne i nieoficjalne - omawia typy liczebników - wymienia zasady odmiany liczebników wielowyrazowych - podaje, przez co odmieniają się liczebniki występujące w tekście - prawidłowo odczytuje formy liczebników zastosowanych w notatce na swój temat - wyjaśnia, w jakich przypadkach zapisuje się liczby cyframi, a w jakich – używa się liczebników - redaguje artykuł, stosując jak najwięcej liczebników 2 - krótko omawia postać Doroty Terakowskiej - określa rodzaj narracji prowadzonej w utworze - tłumaczy, na czym polega różnica między teoretyczną a faktyczną miłością bliźniego - nazywa uczucia, których doznają bohaterowie - argumentuje zasadność przywołania w tekście postaci św. Franciszka - proponuje sposoby wsparcia osób, które potrzebują pomocy - wyjaśnia symbolikę wybranych zwyczajów świątecznych - opracowuje wyniki ankiety w formie diagramu słupkowego 2 - wymienia różnice między mówioną i pisaną odmianą języka - podaje cechy nieoficjalnej i oficjalnej odmiany języka 1 62. Wolontariusze – świadkowie czasu Rozdział 1: W poszukiwaniu porozumienia Temat: Odmiana języka przez sytuacje s. 18–23 Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Wobec życia i bliźniego s. 114–116 - Grażyna Miciałkiewicz, „Świadkowie czasu” wolontariat, wolontariusz, hospicjum, mapa myśli, opowiadanie - Clive Staples Lewis, „Niezwykły owoc” narrator, świat przedstawiony, dyskusja - „Krótka historia kina” X muza, kinematograf, kinematografia, film długometrażowy, ekranizacja Słownik języka polskiego 63. Trudne decyzje 64. Historia kina w pigułce 65. Poznajemy zaimki Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Wobec życia i bliźniego s. 116–119 Słownik języka polskiego Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Film – magia ekranu s. 120–121 Podręcznik do kształcenia językowego z odmiana zaimków, typy zaimków, dłuższe i krótsze - wypisuje zwroty używane w odmianie nieoficjalnej - przekształca tekst z odmiany nieoficjalnej na oficjalną - tworzy wypowiedź w oficjalnej lub nieoficjalnej odmianie języka - wyjaśnia, jak rozumie tytuł artykułu - wymienia obowiązki wolontariuszy - podaje cechy, które powinien posiadać wolontariusz - układa pytania do wybranych części tekstu - odnajduje informacje na temat bohaterek tekstu - określa postawę bohaterek - krótko opowiada o działalności osoby, którą można nazwać świadkiem czasu - przygotowuje mapę myśli dotyczącą wolontariatu w Polsce i na świecie - układa definicję wyrażenia dobry człowiek - streszcza przygodę bohaterów tekstu - wyjaśnia przenośne znaczenie słowa chińszczyzna - redaguje wypowiedź na temat przeżyć chłopca - ocenia postępowanie Czarownicy - wyjaśnia, co przekonało Digory’ego do odrzucenia propozycji Czarownicy - wymienia cechy Digory’ego - omawia najważniejsze wydarzenia związane z historią kina - wymienia postacie, które znacząco wpłynęły na rozwój kina - podaje elementy, na które widz zwraca uwagę, oglądając film - uzupełnia podane zdania na temat historii kina - rozpoznaje poszczególne typy zaimków - wypisuje z tekstu zaimki - przekształca tekst z odmiany nieoficjalnej na oficjalną, dbając o poprawność językową - tworzy dwie wypowiedzi: jedną – w oficjalnej, a drugą – w nieoficjalnej odmianie języka - wyjaśnia terminy: wolontariat, wolontariusz, hospicjum - tłumaczy, dlaczego w pracy wolontariusza trudno ustrzec się przed zbytnim zaangażowaniem - podaje podobieństwa i różnice między pracą wolontariusza w hospicjum a działaniami wolontariuszy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy - układa pytania do wszystkich części tekstu - barwnie i ciekawie opowiada o działalności osoby, którą można nazwać świadkiem czasu - omawia stosunek narratora do świata przedstawionego - uzasadnia, do jakiej historii nawiązuje fragment „Niezwykły owoc” - bierze aktywny udział w dyskusji na podany temat, używając przekonujących argumentów 1 1 - podaje korzyści, które przynosi człowiekowi oglądanie filmów - wskazuje informacje i opinie w przeczytanym tekście - wypowiada się na temat elementów filmu, które są istotne dla odbiorcy 1 - omawia typy zaimków - określa, jaką część mowy zastępują wskazane zaimki 1 66. Obraz i ruch – elementy języka filmu ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Niezastąpiony zaimek s. 62–65 Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Film – magia ekranu s. 122–125 67. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności – praca klasowa Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 1: W poszukiwaniu porozumienia Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności s. 25–26 68. Poznajemy savoir-vivre kinomana Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Film – magia ekranu s. 129–130 - „Język filmu” - „Savoir-vivre kinomana” formy zaimków, opis, synonim - zadaje pytania do podanych zaimków - przekształca zdania, stosując zaimki - redaguje krótki opis, używając zaimków i synonimów - wybiera poprawne formy zaimków - redaguje ciekawy opis z użyciem zaimków i synonimów, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną ujęcie, scena, sekwencja, rodzaje planów filmowych, zdjęcia, montaż, plener, gatunki filmowe, antyteza, dyskusja, list, kontrast, film fabularny i animowany - podaje sposoby porozumiewania się bez użycia pisma - wypisuje z tekstu środki wyrazu charakterystyczne dla filmu - wybiera jeden z filmowych środków wyrazu i omawia jego funkcję - wymienia osoby uczestniczące w realizacji filmu - przy pomocy nauczyciela uzupełnia informacje dotyczące gatunków filmowych - zabiera głos w dyskusji na podany temat 1 funkcje języka, intencja wypowiedzi, manipulacja językowa, oficjalna i nieoficjalna odmiana języka, komunikacja - określa temat tekstu - wskazuje, jaką funkcję pełni podane wypowiedzenie - przekształca zdania z odmiany nieoficjalnej na oficjalną - rozpoznaje manipulację językową - redaguje dialog z wypowiedzeniami o określonej funkcji i intencji - uzasadnia, dlaczego filmowe środki wyrazu można nazwać językiem filmu - omawia funkcje wszystkich filmowych środków wyrazu - określa rolę reżysera w powstawaniu filmu - wyjaśnia, na czym polega związek filmu z literaturą piękną - bierze aktywny udział w dyskusji na podany temat, używając przekonujących argumentów - samodzielnie uzupełnia informacje dotyczące gatunków filmowych - tłumaczy termin: antyteza - redaguje list, w którym zachęca do obejrzenia wybranego filmu - przekształca zdania z odmiany nieoficjalnej na oficjalną, przestrzegając zasad poprawności językowej - wyjaśnia znaczenie tytułu tekstu - wymienia zasady skutecznej komunikacji - redaguje dialog z wypowiedzeniami o określonej funkcji i intencji, dbając o poprawność językową celebrowanie, ranking, internauta, forum dyskusyjne, savoir-vivre, notatka - wyjaśnia znaczenie wyrażenia savoirvivre, korzystając ze słownika - wymienia podane w tekście powody chodzenia do kina - przy pomocy nauczyciela redaguje savoir-vivre kinomana - formułuje argumenty uzasadniające, że warto chodzić do kina - podaje przykłady różnych form - wyjaśnia terminy: celebrowanie, ranking - grupuje wypowiedzi rozmówców według podanego kryterium - redaguje savoir-vivre kinomana - określa sposób wyrażania emocji przez internautów na forum - tłumaczy, co oznacza skrót DKF i redaguje notatkę na ten temat 1 1 Słownik wyrazów obcych 69. i 70. Dzieło filmowe oczami jego twórców Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Blok: Film – magia ekranu s. 131–135 71. O nieodmiennych częściach mowy Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Nieodmienne, więc niezmienne – przyimek, spójnik, wykrzyknik, partykuła s. 66–71 72. Komiks – historyjka Podręcznik do kształcenia literackiego i porozumiewania się za pośrednictwem internetu - tworzy ranking filmów, które powinien zobaczyć każdy gimnazjalista - „Powstawanie dzieła filmowego oczami jego twórców” producent filmowy, reżyser, gatunek filmowy, festiwal filmowy, adaptacja, scenopis, scenariusz, scenograf, operator, kompozytor, angaż, wywiad zastosowanie nieodmiennych części mowy w zdaniu, interpunkcja związana ze stosowaniem spójników, pisownia partykuł z innymi częściami mowy, opis, reklama - Henryk Jerzy Chmielewski, „W kinie” komiks, scenariusz filmowy, western, plan wydarzeń, opis, - odszukuje w podanych źródłach informacje na temat europejskich festiwali filmowych - omawia rolę producenta przy realizacji filmu - określa, na czym polega praca reżysera - wyjaśnia znaczenie wyrażeń odnoszących się do scenariusza filmowego - wymienia zadania, które reżyser stawia przed scenografem - redaguje wywiad z wybraną osobą z branży filmowej - opowiada o ulubionym gatunku filmowym lub wybranym filmie - wymienia nieodmienne części mowy - opisuje obraz, stosując przymiotniki i przyimki - uzupełnia tekst brakującymi spójnikami - łączy ze sobą części zdań zgodnie z zasadami interpunkcji - tworzy zdania, używając odpowiednich spójników - wskazuje w tekście wykrzykniki i partykuły - stosuje w zdaniach odpowiednie wykrzykniki i partykuły - opowiada dalszy ciąg wydarzeń przedstawionych w tekście, wplatając w swoją wypowiedź co najmniej jeden wykrzyknik - układa plan wydarzeń w formie równoważników zdań - opisuje bohaterów historii, korzystając - tworzy ranking filmów, które powinien zobaczyć każdy gimnazjalista, i uzasadnia swój wybór - sporządza notatkę dotyczącą powodów obejrzenia danego filmu w kinie - omawia różnice między producentem a reżyserem - określa, w jaki sposób twórcy filmowi wykorzystują w swojej pracy technikę komputerową - redaguje wywiad z wybraną osobą z branży filmowej, dbając o odpowiednią kompozycję i poprawność językową 2 - omawia podział przyimków ze względu na budowę - wymienia zasady stosowania przecinków przed spójnikami - opisuje obraz z użyciem przymiotników i przyimków, dbając o poprawność językową - wyjaśnia, czym jest partykuła i wykrzyknik - barwnie opowiada dalszy ciąg wydarzeń przedstawionych w tekście, stosując różne wykrzykniki - układa tekst reklamy z podanymi częściami mowy 1 - omawia sposób ukazania w komiksie emocji postaci, ruchu i upływu czasu - wyjaśnia, co wpływa na żartobliwy 1 obrazkowa kulturowego Rozdział 2 Blok: Film – magia ekranu s. 136–137 oficjalna i nieoficjalna odmiana języka, dyskusja 73. Śladami średniowiecza – powtórzenie wiadomości Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 s. 138–139 74. i 75. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności – praca klasowa Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego Rozdział 2 Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności s. 141–142 archaizm, średniowieczne wzorce osobowe, krucjata, narracja, elementy dzieła filmowego, styl romański i gotycki, opis, charakterystyka, opowiadanie 76. Piszemy poprawnie – błędy fleksyjne Podręcznik do kształcenia językowego z ćwiczeniami Rozdział 2: Laboratorium języka Temat: Błędy fleksyjne s. 72–74 błędy fleksyjne, hasło słownikowe, opowiadanie - „Śladami epoki” średniowieczne turnieje, zasługi średniowiecza, zakon krzyżacki z podanego słownictwa - określa, jaką odmianą języka posługują się bohaterowie - charakteryzuje gatunek filmu, który oglądają bohaterowie komiksu - przedstawia w formie komiksu zabawną przygodę związaną z filmem - zabiera głos w dyskusji na temat komiksów - czyta tekst na poziomie dosłownym - wymienia średniowieczne wynalazki - opowiada o historii Jarmarku Dominikańskiego - opisuje przebieg średniowiecznych turniejów - wyjaśnia, czym był zakon krzyżacki - podaje przykład archaizmu - opisuje krótko dzieje św. Wojciecha - wymienia średniowieczne wzorce osobowe - określa rodzaj narracji w tekście - przedstawia ideał średniowiecznego rycerza - łączy wyrażenie z odpowiednim utworem - odnajduje wyrazy dotyczące filmu - wybiera film zasługujący na Oscara - wymienia nazwy czterech zawodów kojarzących się z filmem - pisze charakterystykę lub opowiadanie na podany temat - wymienia najczęstsze błędy fleksyjne - stosuje odpowiednie formy wyrazów - przy pomocy nauczyciela analizuje budowę hasła w słowniku poprawnej polszczyzny - odszukuje w słowniku poprawnej polszczyzny potrzebne informacje - redaguje opowiadanie, stosując podane wyrazy w odpowiednich charakter komiksu - podaje przykłady filmów, w których bohater przedostaje się do innej rzeczywistości - przekształca fragment komiksu w scenariusz filmowy - aktywnie uczestniczy w dyskusji na temat komiksów, dobierając odpowiednie argumenty - ocenia dokonania średniowiecza - omawia rolę zakonu krzyżackiego - tłumaczy, w jaki sposób współczesna architektura nawiązuje do średniowiecznych budowli - wymienia różnice w ukazaniu władcy w obu tekstach - uzasadnia, który utwór odnoszący się do średniowiecza zasługuje na wyróżnienie - wyjaśnia różnice między budowlami romańskimi i gotyckimi - wskazuje najciekawszy utwór odnoszący się do średniowiecza i popiera swój wybór odpowiednimi argumentami - podaje tytuł filmu zasługującego na Oskara i uzasadnia swoje stanowisko - pisze charakterystykę lub opowiadanie na podany temat, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - omawia, na czym polegają błędy fleksyjne - analizuje budowę hasła w słowniku poprawnej polszczyzny - redaguje ciekawe opowiadanie, stosując podane wyrazy w odpowiednich formach i bogate słownictwo 1 2 1 formach Słownik poprawnej polszczyzny