Lekcja 2 - EDUkram

Lekcja 2
Czytanie
Z tej części dowiesz się…
• czym są teksty kultury
• na czym polega odczytywanie tych tekstów
Czytanie to jedna z tych umiejętności, które Twoje dziecko zaczęło rozwijać
w I klasie szkoły podstawowej, a może nawet trochę wcześniej, z Tobą
w domu. Od IV klasy intensywnie uczyło się jednak czytać nie tylko utwory
literackie i artykuły w gazecie, lecz także inne teksty kultury. Czym one są
i na czym polega ich czytanie?
Teksty kultury to:
•
•
•
•
teksty i źródła historyczne (np. kroniki, listy, zabytki architektury),
teksty literackie (np. powieści, opowiadania, wiersze),
teksty użytkowe (np. artykuły w gazecie, przepisy, instrukcje),
teksty popularnonaukowe (np. fragmenty zawierające nowe wiadomości, w tym
tabele i wykresy),
• przedstawienia teatralne (zarówno te na żywo, jak i te z Teatru TV),
• filmy (oglądane w kinie lub w domu),
• przekazy ikoniczne (np. obrazy, komiksy, rzeźby).
Czytać tekst kultury, czyli…?
Jak widzisz, Twoje dziecko musi umieć czytać nie tylko artykuł czy powieść,
ale też… diagram, tabelę, a nawet obraz i zabytek! Oznacza to, że pod
pojęciem czytania kryje się więcej umiejętności, niż tylko odbiór tekstu,
który został spisany.
Twoje dziecko musi:
• umieć odczytać znaczenie tekstu i rozpoznać, jaki to rodzaj tekstu,
• umieć określić funkcje charakterystycznych dla tego tekstu elementów,
• rozumieć znaczenie symboli zamieszczonych w legendach map czy opisach schematów,
• umieć odczytywać dane zamieszczone np. w tabeli, diagramie, tekście źródłowym.
Odczytywanie znaczenia tekstów oraz rozpoznawanie rodzaju tekstu możesz
ćwiczyć z dzieckiem w różnych życiowych sytuacjach. Przykłady na takie
ćwiczenia znajdziesz w lekcji 7.
www.victor-junior.pl
1
O co dokładnie chodzi w czytaniu tekstów kultury?
Odczytywanie znaczenia tekstu i rozpoznawanie rodzaju tekstu – te umiejętności
to nic innego, jak rozumienie, o czym jest dany tekst, uchwycenie jego znaczenia
dosłownego i ukrytego (przenośnego). PRZYKŁAD: Sprawdzian 2012, zadanie 11
Twoje dziecko musi też umieć powiedzieć na podstawie fragmentu tekstu, jaki to
rodzaj tekstu, a także podać jego cechy charakterystyczne. Na przykład musi umieć
wytłumaczyć, jakie cechy świadczą o tym, że zamieszczony w sprawdzianie fragment
tekstu można uznać za instrukcję obsługi odkurzacza.
Określanie funkcji elementów charakterystycznych dla danego tekstu – w tym
wypadku chodzi z jednej strony o znajomość pojęć i terminów typowych dla danego
tekstu, a z drugiej strony – o umiejętność ich zastosowania w praktyce. Przykładowo,
Twoje dziecko musi wiedzieć, co oznacza termin nadawca wypowiedzi, a także
posługiwać się tym terminem w wypowiedzi pisemnej.
PRZYKŁAD: Sprawdzian 2012, zadanie 13
Rozumienie znaczenia symboli zamieszczonych w opisie tekstu – ta umiejętność
potrzebna jest do prawidłowego odnajdywania informacji w tekście. Na przykład dzięki
temu, że Twoje dziecko będzie znało symbole zamieszczane na planach miast, uda mu
się ustalić na podstawie planu danego miejsca, gdzie znajdują się restauracja, kino czy
pogotowie. PRZYKŁAD: Sprawdzian 2005, zadania 16-18
Odczytywanie danych – w tym wypadku Twoje dziecko musi umieć odczytać dane
zamieszczone w tekście źródłowym lub tabeli, na wykresie, diagramie, planie i mapie.
Jest to umiejętność, którą kształci głównie na lekcjach matematyki i przyrody, a także
na lekcjach historii. Na podstawie odczytanych danych dziecko musi też umieć
odpowiedzieć na proste pytania z nimi związane lub wykonać określone obliczenia.
PRZYKŁAD: Sprawdzian 2009, zadanie 22 oraz Sprawdzian 2007,
zadania 15-17
Wiele ćwiczeń praktycznych przygotowujących do testu znajdziesz
w dwutygodniku „Victor Junior”. W każdym z numerów zamieszczone
są też przykładowe testy kompetencji wraz z odpowiedziami.
www.victor-junior.pl
2