Szkolny program edukacji kulturalnej

SZKOLNY PROGRAM EDUKACJI KULTURALNEJ
ZESPOŁU SZKÓŁ NR 84 W WARSZAWIE
I.
Podstawy prawne
1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r.
Nr 256, poz.2572)
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego
oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U.
z 2012r. Nr 977)
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r.
w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania
przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku
szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r. Nr 752)
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r.
w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U.
z 2012 r. Nr 204)
5. Program Rozwoju Edukacji w Warszawie w latach 2013 – 2020
6. Miasto kultury i obywateli. Program rozwoju kultury w Warszawie
do roku 2020. Założenia
7. Warszawski Program Edukacji Kulturalnej
8. Statut Zespołu Szkół nr 84 w Warszawie
9. Program Wychowawczy i Program Profilaktyczny Zespołu Szkół nr 84
w Warszawie
10. Szkolny zestaw programów nauczania
II.
Diagnoza
1. Szkoła. Charakterystyka środowiska
Zespół Szkół nr 84 stanowi Szkoła Podstawowa nr 168 im. Wiktora
Gomulickiego oraz Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 25 im.
Czesława Niemena.
Szkoła Podstawowa to placówka z ponad 50-letnią tradycją nauczania
i wychowania, nosząca imię pisarza, poety, wielkiego miłośnika i piewcy
Warszawy. Gimnazjum, noszące imię wybitnego piosenkarza i kompozytora
utworzone zostało w 2001 roku. Szkoła mieści się na Saskiej Kępie, dzielnicy
z bogatymi tradycjami kulturalnymi i artystycznymi, miejscu zamieszkania
i spotkań wielu wybitnych twórców kultury.
Znaczna część uczniów szkoły to dzieci pochodzące z rodzin
inteligenckich o wysokim statusie zawodowym i materialnym, gdzie
uczestnictwo w kulturze jest rzeczą oczywistą. Większość rodziców chętnie
zapisuje dzieci na zajęcia dodatkowe w szkole i poza nią oraz ma duże
oczekiwania względem szkoły i jej oferty kulturalnej.
Jest jednak także spora grupa uczniów pochodzących z rodzin rozbitych,
wielodzietnych i patologicznych, o niskim statusie materialnym i małej
świadomości kulturalnej, gdzie nie ma nawyków obcowania z literaturą,
odwiedzania instytucji kultury, zainteresowań związanych z życiem kulturalnym
Warszawy czy kraju. Dla dzieci z tych rodzin jedyną możliwością
uczestniczenia w kulturze są zajęcia i propozycje oferowane przez szkołę.
Do szkoły uczęszcza też sporo cudzoziemców, bądź uczniów z rodzin
mieszanych, zarówno pod względem pochodzenia jak i kultury. Istotne staje się
zapoznanie ich z tradycją i kulturą naszego kraju.
2. Rodzice. Oczekiwania i współpraca
Pod koniec roku szkolnego 2014/2015 przeprowadzono ankietę wśród
rodziców uczniów klas I- V SP oraz I –II GM. Odpowiadali na dwa pytania:
- Jakie są Państwa oczekiwania w ramach szeroko pojętej oferty kulturalnej
szkoły (w zakresie edukacji muzycznej, plastycznej, teatralnej, językowej,
sportowej)?
- W jaki sposób, z racji wykształcenia, możliwości zawodowych, osobistych
pasji i zainteresowań, mogliby Państwo włączyć się w działania z zakresu
edukacji kulturalnej w naszej szkole?
Na podstawie analizy udzielonych odpowiedzi można stwierdzić,
że zdecydowana większość rodziców biorących udział w ankiecie oczekuje
od szkoły bogatej oferty dodatkowych zajęć artystycznych i sportowych,
ze szczególnym wskazaniem na urozmaicone zajęcia plastyczne – ceramika,
różne techniki malarskie i rysunkowe, rzeźba, także szycie i wyszywanie,
zajęcia muzyczne – nauka gry na różnych instrumentach, organizowanie
koncertów, zapraszanie artystów, taniec z elementami baletu, zapoznawanie
dzieci z kulturą innych krajów itp. Rodzice oczekują także większej ilości wyjść
do teatru, kina, na koncerty, stworzenie możliwości poznania pracy artystów
od kulis, wizyt w muzeach, planetarium itp. Od biblioteki szkolnej oczekują
organizowania głośnego czytania, a także możliwości wypożyczania książek
na ferie i wakacje. Proponują również zwiększenie ilości dodatkowych zajęć
sportowych – np. lekkiej atletyki dla dziewczynek oraz wspólnego uczestnictwa
w wydarzeniach sportowych.
Oczekiwania rodziców wskazują wyraźnie na to, iż doceniają oni rolę
kształcenia kulturalnego dzieci, kształtowania w nich różnych umiejętności,
a także postaw świadomych i aktywnych odbiorców i uczestników kultury.
Oczekiwania te i postulaty nie idą jednak w parze z osobistą gotowością
do uczestniczenia w tym procesie i włączenia się do współpracy ze szkołą.
Bardzo nieliczni rodzice deklarowali swoją pomoc czy składali konkretną ofertę.
Znaczna część z tych oczekiwań jest już w szkole realizowana, należy jednak
zwrócić uwagę na większą reklamę rozmaitych działań, o których informacja
nie zawsze dociera do wszystkich rodziców.
3. Zasoby
Szkoła od wielu lat realizuje programy i projekty związane z edukacją
w dziedzinie kultury. Prowadzone są liczne zajęcia pozalekcyjne, które mają
służyć m.in. wspieraniu talentów literackich, pogłębianiu wrażliwości
muzycznej, plastycznej, pielęgnowaniu pasji artystycznych.
Cyklicznie odbywa się szereg imprez kulturalnych – Święto Patrona
Szkoły, Święto Szkoły połączone z festynem rodzinnym dla uczniów, rodziców
i mieszkańców Saskiej Kępy, na którym prezentowane są różne osiągnięcia
uczniów, w tym także ich działania natury artystycznej.
Organizowane są liczne konkursy literackie, plastyczne, wystawy,
koncerty zaproszonych artystów. Działa kółko teatralne, Dyskusyjny Klub
Filmowy, wydawana jest gazetka szkolna. Biblioteka szkolna posiada bogaty
księgozbiór, uzupełniany na bieżąco w lektury, a także w wartościowe pozycje
z literatury pięknej i pozycje szczególnie poszukiwane przez uczniów.
W czytelni znajduje się rozbudowany księgozbiór popularnonaukowy, z zakresu
historii, geografii, biologii, fizyki, chemii, astronomii, a także sztuk pięknych,
architektury i językoznawstwa. Odbywają się tu spotkania autorskie,
jak również spotkania i prelekcje ze znanymi naukowcami, działaczami
instytucji kultury z okazji ważnych rocznic i świąt narodowych.
Świetlica zajmuje kilka sal w oddzielnym skrzydle budynku,
co umożliwia wychowawcom organizowanie różnorodnych zajęć,
pomagających wspierać uzdolnienia i talenty uczniów oraz aktywizować ich
do działań twórczych.
W szkole kładzie się duży nacisk na naukę języków obcych –
angielskiego, niemieckiego i hiszpańskiego. Szeroko wykorzystywane
i stosowane są aktywizujące metody pracy na lekcji – metoda projektów, drama,
gry dydaktyczne. Organizowane są coroczne wyjazdy zagraniczne –
do Londynu i Berlina, także w ramach wymiany uczniów. Prowadzone są liczne
konkursy szkolne i międzyszkolne – w tym Szkolny Konkurs Piosenki
Angielskiej, dzielnicowy konkurs recytatorski „Magia Słowa”, festiwal „Rozwiń
Talent”, konkursy wokalne, fotograficzne, teatralne.
Szkoła współpracuje z licznymi placówkami oświatowymi i kulturalnymi
– Pałacem Młodzieży, Zamkiem Królewskim, Muzeum Narodowym, Muzeum
Etnograficznym - gdzie organizowane są lekcje muzealne i warsztaty
artystyczne, z Centrum Promocji Kultury (uczniowie biorą udział w licznych
konkursach), z Teatrami - Baj, Guliwer, Współczesnym, Powszechnym, Syrena,
gdzie uczniowie uczestniczą w edukacji teatralnej. Biblioteka szkolna
współpracuje z Biblioteką Publiczną dla Dzieci i Młodzieży
przy ul. Meksykańskiej, gdzie organizowane są dodatkowe lekcje biblioteczne,
a także spotkania autorskie czy wieczory baśniowe.
4. Certyfikaty
- SZKOŁA HUMANITARNA – od 2002 r., jako pierwsza szkoła w Polsce;
- SZKOŁA Z KLASĄ – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum – 2003 r.;
- WARS I SAWA – certyfikat szkoły wspierającej uzdolnionych – Szkoła
Podstawowa i Gimnazjum – 2012 r.;
- Dyplom dla ZS84 za udział w ogólnopolskim projekcie edukacyjnym
UNICEF – SZKOŁA Z PRAWAMI DZIECKA oraz włączenie się w dn. 20
listopada 2009 r. w uroczyste obchody 20. rocznicy przyjęcia KONWENCJI
O PRAWACH DZIECKA;
- Honorowe wyróżnienie Prezydenta m. st. Warszawy dla SP nr 168 im.
W. Gomulickiego SZKOŁA Z POMYSŁEM NA UCZENIE – 2010 r.
III. Ramowe cele
Podnoszenie kompetencji kulturowych uczniów.
Zwiększenie roli kultury w procesie edukacyjnym.
Kształcenie międzykulturowe.
Przygotowanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w kulturze.
Tworzenie warunków i bodźców do rozwijania własnej aktywności
twórczej.
6. Stwarzanie uczniom możliwości czynnego uczestnictwa w kulturze.
7. Tworzenie programów w zakresie edukacji kulturowej w korelacji
z podstawa programową.
8. Kształtowanie i wzmacnianie tożsamości warszawskiej uczniów.
1.
2.
3.
4.
5.
9. Budowanie
tożsamości szkoły i kreowanie
rozpoznawalne działania w zakresie kultury.
IV.
jej
marki
poprzez
Główne zadania oraz metody realizacji
1. Tworzenie warunków do zdobywania wiedzy o kulturze, rozumienia jej,
świadomego korzystania z jej zasobów oraz jej współtworzenia:
a) realizacja treści zawartych w podstawie programowej, rozszerzanych
w ramach przedmiotów obowiązkowych oraz zajęć pozalekcyjnych:
b) realizacja zajęć w ramach innowacyjnego programu nauczania
języków obcych w SP i Gimnazjum: zapoznawanie z szeroko pojętą
kulturą krajów anglo-, hiszpańsko- i niemieckojęzycznych;
c) udział uczniów w zajęciach dodatkowych organizowanych
i realizowanych na terenie szkoły przez nauczycieli:
- koła zainteresowań: polonistyczne, pisarskie, dziennikarskie,
historyczne, fotograficzne, plastyczne, chór szkolny;
- koło piosenki i kultury krajów anglojęzycznych dla klas 4-6;
- Dyskusyjny Klub Filmowy dla klas I-III gimnazjum;
- klasowe wieczory filmowe organizowane przez wychowawców;
- warsztaty kulturalno-artystyczne dla klas 1-3;
- warsztaty teatralne dla klas 1-3.
d) udział uczniów w zajęciach, warsztatach i lekcjach organizowanych
przez instytucje zewnętrzne:
- edukacja filmowa w Kinotece, kinie Muranów, kinie Luna;
- edukacja teatralna w Teatrze Lalka, Teatrze Guliwer, Teatrze
Powszechnym;
- warsztaty teatralne, zwiedzanie planów filmowych, zajęcia
z tworzenia scenariuszy filmowych – organizowane przy współpracy
z rodzicami;
- wyjścia na przedstawienia sztuk w języku angielskim;
- wyjścia do opery;
- wyjścia na zajęcia kulturoznawcze do Instytutu Austriackiego;
- wyjścia do bibliotek współpracujących ze szkołą: Biblioteki
Publicznej przy ul. Meissnera, Biblioteki Publicznej przy ul.
Meksykańskiej;
- tematyczne programy edukacyjne Cinema Park;
e) wycieczki i wyjścia edukacyjne:
- Zamek Królewski;
f)
g)
h)
i)
j)
k)
- Muzeum Narodowe;
- Państwowe Muzeum Etnograficzne;
- Państwowe Muzeum Archeologiczne;
- Muzeum Powstania Warszawskiego;
- Łazienki Królewskie;
- Centrum Nauki Kopernik;
wycieczki edukacyjne po Warszawie;
klasowe wycieczki edukacyjne jedno- i kilkudniowe, np. do Krakowa,
Łodzi;
spotkania autorskie i spotkania z ciekawymi ludźmi organizowane
w bibliotece szkolnej oraz udział w takich spotkaniach w instytucjach
kultury;
działania mające na celu zapoznanie uczniów z historią Polski,
np. udział w konkursie „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego”,
prelekcje historyków w bibliotece szkolnej, wystawy i uroczystości
z okazji rocznic historycznych i świąt narodowych, konkursy (np.
„Poznaj polskich bohaterów”), zajęcia poświęcone prezentacji
szermierki historycznej (przy współpracy z rodzicami);
udział uczniów w przygotowaniu i prezentacji spektakli oraz części
artystycznych uroczystości szkolnych, w tym:
- adaptacji przedstawień w języku angielskim przygotowywanych
przez poszczególne klasy dla innych uczniów oraz rodziców;
- przedstawieniach z okazji rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego,
dla rodziców, dziadków z okazji ich świąt, ślubowania, Dnia
Nauczyciela, kolędowania, klasowych spotkań opłatkowych
i świątecznych;
- przygotowaniu uroczystości, apeli z okazji świąt narodowych i Dni
Patrona;
- przygotowaniu oprawy plastycznej i muzycznej tym podobnych
wydarzeń,
np. balu klas szóstych i balu gimnazjalnego;
wystawy tematyczne, okolicznościowe i rocznicowe, współorganizowane przez uczniów w zakresie merytorycznym i wizualnym.
2. Kształcenie potrzeb i nawyków uczestniczenia w kulturze:
a) przedstawienia teatralne:
- wyjścia na spektakle w teatrach: Syrena, Powszechny, Guliwer,
Lalka, Baj, IMKA, Kamienica, Buffo w ramach zajęć szkolnych;
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
- wieczorne wyjścia do teatrów organizowane przez wychowawców
dla poszczególnych klas;
klasowe wyjścia do kina i klasowe wieczory filmowe organizowane
przez wychowawców;
prezentacja szeroko rozumianych tekstów kultury w formie
audiowizualnej na lekcjach języka polskiego, historii, języków obcych;
lekcje poświęcone doborowi wartościowych lektur, recenzowaniu
utworów z proponowanej listy;
w ramach lekcji języka angielskiego wprowadzanie elementów
literatury brytyjskiej i amerykańskiej poprzez czytanie fragmentów
dzieł znanych pisarzy;
lekcje w bibliotece szkolnej poświęcone korzystaniu z zasobów,
słowników, encyklopedii, księgozbioru popularno-naukowego;
przystąpienie do programu „Scrabble w szkole”
gazetka szkolna SMS;
wypracowanie postawy świadomego uczestnictwa w kulturze poprzez
udział w uroczystościach szkolnych.
3. Stwarzanie warunków do rozwijania aktywności twórczej uczniów:
a) udział uczniów w pozaszkolnych konkursach literackich
i artystycznych, m.in. konkurs recytatorski „Magia Słowa”, konkurs
literacki, plastyczny i fotograficzny „Rozwiń talent”, konkurs
fotograficzny „Moje miasto, a w nim wielkie zmiany”, dzielnicowy
konkurs plastyczny „Świąteczna ozdoba”;
b) udział uczniów w Święcie Saskiej Kępy – chór szkolny, stoisko
artystyczne;
c) cykliczne wyjazdy na warsztaty ceramiczne w Mostówce (klasy 1-3);
d) Konkurs Recytatorski Poezji Brytyjskiej „The March Hare”;
e) szkolny Festiwal Piosenki Angielskiej w pierwszym dniu wiosny;
f) szkolny konkurs „Spelling Bee” (klasy 4-6);
g) szkolny konkurs „Mam talent”;
h) szkolny konkurs kaligraficzny;
i) szkolny konkurs na ekslibris (kolejna edycja);
j) szkolny konkurs na projekt okładki „Wspomnień niebieskiego
mundurka” W. Gomulickiego w ramach obchodów Dnia Patrona;
k) udział uczniów w organizacji imprez szkolnych, klasowych,
świetlicowych (imprezy z okazji Dnia Pluszowego Misia, halloween,
andrzejki, walentynki, dni tematyczne);
l) rozwijanie twórczości plastycznej i aktywności twórczej uczniów
w ramach organizacji Kiermaszu Świątecznego przez świetlicę szkolną
(Boże Narodzenie, Wielkanoc)
m) redagowanie gazetki szkolnej SMS przez uczniów klas 4-6;
n) wystawy tematyczne, gazetki okolicznościowe, gazetki ścienne;
o) realizacja gimnazjalnych projektów edukacyjnych.
4. Kształtowanie i wzmacnianie tożsamości kulturowej, obywatelskiej
i warszawskiej:
a) udział uczniów w konkursach pozaszkolnych: „Ojczyzna
Polszczyzna”, „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego”, Dzielnicowy
Konkurs Katyński, Konkurs Fotograficzny „Praga Południe – okno
na świat historii”, Konkurs Wiedzy Biblijnej „Hieronimus”, konkurs
„Jerzy Popiełuszko – człowiek prawdy”.
b) wycieczki edukacyjne po Warszawie, np. szlakiem legend
warszawskich; Śladami Chopina; Szlakiem bohaterów Kamieni
na szaniec, Szlakiem tolerancji wyznaniowej;
c) wyjazdy klas 6. i gimnazjum do Londynu, Berlina;
d) spotkania z kulturą innych krajów (np. Francji, Brazylii) organizowane
przy współpracy z rodzicami;
e) Konkurs Wiedzy o Krajach Niemieckojęzycznych;
f) organizacja Dnia Patrona SP - Wiktora Gomulickiego i Dnia Patrona
Gimnazjum - Czesława Niemena;
g) realizacja gimnazjalnych projektów edukacyjnych związanych
z tożsamością kulturową i obywatelską.
V.
Adresat programu
Program edukacji kulturalnej w naszej szkole z założenia wspiera
uczniów o uzdolnieniach literackich, językowych i artystycznych. Stwarza także
możliwość uczestniczenia w szeroko pojętej kulturze każdemu uczniowi
na każdym etapie edukacyjnym, w szkole podstawowej i gimnazjum. Wspiera
uczniów w poszukiwaniu oraz rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień. Biorą
w nim udział także wszyscy nauczyciele oraz rodzice.
VI.
Realizatorzy
Zgodnie z założeniami Warszawskiego Programu Edukacji Kulturalnej
w naszej szkole do realizacji Programu został powołany koordynator edukacji
kulturalnej. Wraz z zespołem wspomagającym jest współautorem Szkolnego
Programu Edukacji Kulturalnej, a także koordynatorem konkretnych działań
w ramach jego realizacji. Do jego zadań należy przede wszystkim zarządzanie
informacją: o konkursach, projektach, wydarzeniach szkolnych i pozaszkolnych.
Do realizacji programu w szkole włączeni są wszyscy nauczyciele
i wychowawcy naszej szkoły.
VII. Spodziewane efekty
1. Aktywność uczniów w życiu kulturalnym Warszawy, w tym zwiększenie
liczby uczniów chodzących do teatrów, na wystawy, oglądających
wartościowe filmy, czytających dla przyjemności, świadomie
wybierających uczestnictwo w ofercie kulturalnej miasta.
2. Wykształcenie nawyków alternatywnego spędzania czasu wolnego.
3. Wypracowanie skutecznego systemu komunikacji – przekazywania
informacji o programach edukacji kulturalnej oraz konkretnych
działaniach do konkretnych adresatów w szkole.
4. Sprawna koordynacja konkursów szkolnych i pozaszkolnych.
5. Zwiększenie jakości i atrakcyjności tworzonych w gimnazjum projektów
edukacyjnych.
6. Nawiązanie współpracy z różnymi instytucjami kultury celem
podniesienia jakości oferty kulturalnej szkoły.
7. Zaangażowanie potencjału zawodowego i osobistego rodziców.
Program zatwierdzony do realizacji na posiedzeniu Rady Pedagogicznej
w dn. 15.09. 2015r.
Opracowanie: Anna Morawska i Joanna Zarębska