więcej... - Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie

Rynek mięsa
1) Rynek mięsa
2) Ceny w I półroczu
3) Rynek mięsa w III i IV kwartale
Produkcja mięsa stanowi obok produkcji roślinnej podstawę działalności rolniczej.
W tradycji wielu krajów podstawową grupą mięs są „mięsa czerwone”. W zależności od regionu
świata dominującą pozycję zajmuje wieprzowina lub wołowina. Natomiast baranina stanowi
jedynie niewielki odsetek w produkcji oraz spożyciu.
W polskich warunkach podstawę diety mięsnej stanowi wieprzowina. Wynika to z tradycji
kulinarnych, warunków przyrodniczych, a przede wszystkim cen, które są ważnym determinantem
wyboru konsumenta. W Polsce statystyczny konsument spożywa około 42 kilogramów
wieprzowiny rocznie, co stanowi 60% kupowanego mięsa. Drugą pozycję w śród mięs czerwonych
zajmuje wołowina, jednak cieszy się ona o wiele mniejszą popularnością. Polacy spożywają jej
zaledwie 3,8 kg/osobę. W porównaniu ze średnią unijną wynoszącą około 20 kg/osobę jest to
niewiele. Natomiast baranina na polskich stołach, jest bardzo rzadkim widokiem. Statystycznie w
kraju spożywa się 30 dekagramów na osobę. Tak małe spożycie baraniny spowodowało, iż
pogłowie owiec w Polsce wynosi na dzień dzisiejszy około 17 tyś sztuk. O wiele większym
zainteresowaniem konsumentów cieszy się mięso białe, szczególnie drób, ze względu na swoje
właściwości kulinarne oraz stosunkowe niskie ceny. Spożycie drobiu, co rocznie się zwiększa.
Konsumpcja w 2009 roku wyniosła około 24,5 kg/osobę i byłą o 5 kg większa niż 5 lat temu.
Taki kształt konsumpcji wpływa bezpośrednio na skalę produkcji. Dominującą pozycję w
zagrodach zajmuje trzoda chlewna. Jej pogłowie wynosi obecnie około 14,5 mln i w ostatnim
dziesięcioleciu uległo znacznemu ograniczeniu. Na przestrzeni ostatnich lat zmalało o 3 mln sztuk.
Stan trzody chlewnej do 2007 roku kształtował się bardzo stabilnie. Wynosił on około 17-18 mln
sztuk i w poszczególnych latach podlegał jedynie lekkim zmianom. Przełomowym momentem dla
spadku pogłowia był rok 2007. Wysokie ceny zbóż oraz niekorzystne ceny tuczników sprawiły, że
część rolników zaczęła ograniczać lub rezygnować z utrzymania trzody. Z kolei w latach 2008-2010
nasiliła się konkurencja ze strony hodowców z krajów Benelux-u oraz Niemiec. Dzięki niższym
cenom tuczników oraz
korzystnemu kursowi euro do złotego przywóz do Polski z krajów
Benelux-u był opłacalny, co wykorzystywali polscy przedsiębiorcy.
Silna konkurencja wpłynęła na ceny i stan pogłowia w Polsce, które w 2009 roku osiągnęły
najniższy poziom od lat. Sytuacja w 2010 roku raczej nie ulegnie większym zmiano.
Tabela 1. Pogłowie trzody chlewnej w Polsce w latach 2000-2010 w mln szt.
Rok
1989
1992
1995
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
*prognozy
Pogłowie
18,8
22,1
20,0
17,1
17,1
18,7
18,6
17,0
18,1
18,9
18,1
15,4
14,3
15*
Źródło: Biuletyn, Rynek mięsa wrzesień 2009, IERIGŻ
W przypadku bydła sytuacja była bardziej stabilna. Pogłowie tych zwierząt, kształtowało się
między 6,08 mln sztuk w roku 2000, a 5,6 mln sztuk w 2009 roku. Z czego krowy mleczne
stanowiły około 50% pogłowia. Jednocześnie chów zwierząt z przeznaczeniem na ubój w ciągu
ostatnich 10 lat kształtował się w lekkim trendzie wzrostowym, jednak do poziomu z końca lat 80
jeszcze daleko. Jednak przy obecnym poziomie spożycie w kraju nie powinno stwarzać wiele
problemów z zaopatrzeniem rynku.
Tabela 2. Produkcja żywca wołowego w tyś ton w latach 2001-2010
Rok
Żywiec wołowy
2001
565
2002
522
2003
594
2004
611
2005
598
2006
689
2007
705
2008
722
2009
783
2010
750*
Źródło: Biuletyn IERIGŻ Rynek mięsa jesień 2009
Ceny w I półroczu
Średnie ceny mięsa wieprzowego na początku roku wynosiły 4,97 zł/kg (wg MPC)
i sukcesywnie z tygodnia na tydzień notowały spadki, które w połowie lutego zostały wyhamowane
na poziomie 4,52 zł/kg. Druga część I kwartału przyniosła lekkie zwyżki notowań, jednak średnie
ceny utrzymywał się na stabilnym poziomie około 4,75 zł/kg, aż do końca kwartału.
Kwiecień i początek maja na rynku przebiegł bardzo spokojnie, nie odnotowano większych
zmian cen. Ożywienie na rynku nastąpiło od połowy maja. Stawki zaczęły sukcesywnie rosnąć
przekraczając w połowie czerwca 6 zł/kg dla mięsa klasy S. Notowania w pozostałych klasach
również rosły. Maksymalne stawki jakie udało się zanotować w połowie czerwca wynosiły w
poszczególnych klasach
E - 5,99 zł/kg
U - 5,71 zł/kg
R - 5,33 zł/kg
O - 5,02 zł/kg
P - 4,85 zł/kg
Lipiec był okresem lekkiej korekty cen. Jednak notowanie w poszczególnych tygodniach
i regionach zmieniły się jedynie w niewielkim stopniu. W poszczególnych klasach mięsa cena
spada o 0,10-0,30 zł/kg i nadal utrzymywała się na stosunkowo wysokim poziomie.
Tabela 1. Ceny tuczników w klasyfikacji SEUROP w I półroczu 2010r. w MPC.
Cena
6,50
6,00
klasa S
5,50
klasa E
5,00
klasa U
4,50
klasa R
4,00
klasa O
3,50
klasa P
25 lipca
11 lipca
27 czerwca
13 czerwca
30 maja
16 maja
02 maja
18 Kwietnia
04 kwietnia
21 marca
7 marca
21 lutego
07 lutego
24 stycznia
17 stycznia
3 stycznia
3,00
Okres
Źródło: www.minrol.gov.pl
W I półroczu ceny prosiąt na targowiskach utrzymywały się na wysokim poziomie Za parę
prosiąt w woj. kujawsko-pomorskim, łódzkim, małopolskim, wielkopolskim, warmińskomazurskim, podkarpackim na początku roku żądano 320-340 zł. Były to maksymalne stawki, jakie
odnotowano w I półroczu. O blisko 80 zł mniej za parę prosiąt wyceniali rolnicy z woj opolskiego,
pomorskiego i zachodniopomorskiego, gdzie żądano maksymalnie 228-260 zł za parę, czyli
o 23% - 28% mniej w porównaniu z sześcioma najdroższymi województwami.
W raz ze zbliżaniem się końca I kwartału stawki za prosięta zaczęły spadać. Jednak wyraźne
obniżki zanotowano dopiero w połowie II kwartału. Na większości targowisk stawki za parę prosiąt
nie przekraczały 300 zł. Na koniec II kwartału maksymalne stawkę za parę prosiąt odnotowano w
województwie łódzkim i wynosiła ona 297 zł, czyli o 40 zł mniej niż na początku roku. Najmniej za
prosięta żądano na Lubelszczyźnie gdzie stawki były o ponad 90 zł mniejsze i wynosiły
203 zł za parę.
Rynek mięsa wołowego
Ceny wołowiny w I półroczu w całym kraju odnotowały wyraźny spadek. Mimo, że
pierwsze dwa miesiącach 2010 roku przebiegały spokojnie, a ceny nie odbiegały od tych
notowanych w 2009 roku. W styczniu i lutym za buhajki płacono 5,80-5,97 zł/kg żywca, zaś za
buhaje 5,50-5,93 zł/kg. Od marca zaczęto notować spadki na rynku. Z miesiąca na miesiąc ceny
wołowiny osiągały coraz niższe stawki. Pod koniec I kwartału stawka za buhajki nie przekraczała
5,30 zł/kg, podobnie w przypadku buhajów, za które płacono około 5 zł/kg. Kwiecień był
miesiącem, w którym sytuacja na chwilę się ustabilizowała.
Wykres 2. Ceny buhajów w I półroczu 2010 w zł/kg wg wagi żywej
Cena
6,50
6,00
Polska centralna
5,50
Polska północna
Polska południow a
5,00
4,50
4,00
Źródło: www.minrol.gov.pl
Wykres 3. Ceny buhajków w I półroczu 2010 w zł/kg wg wagi żywej.
6,10
5,90
Polska centralna
5,70
Polska południow a
Polska północna
5,50
Cena
5,30
5,10
4,90
4,70
4,50
25-07-2010
18-07-2010
11.07.2010
4.07.2010
27.06.2010
20.06.2010
13.06.2010
2010-06-06
2010-05-30
2010-05-23
16.05.2010
2010-05-09
2010-05-02
25.04.2010
Źródło: www.minrol.gov.pl
18.04.2010
11.04.2010
2010-04-04
28.03.2010
2010-03-21
2010-03-14
2010-03-07
28.02.2010
21.02.2010
14.02.2010
2010-02-07
2010-01-31
2010-01-24
24.01.2010
.17.02.2010
13.01.2010
10.01.2010
3.01.2010
Okres
25-07-2010
18-07-2010
11.07.2010
4.07.2010
27.06.2010
20.06.2010
13.06.2010
2010-06-06
2010-05-30
2010-05-23
16.05.2010
2010-05-09
2010-05-02
25.04.2010
18.04.2010
11.04.2010
2010-04-04
28.03.2010
2010-03-21
2010-03-14
2010-03-07
28.02.2010
21.02.2010
14.02.2010
2010-02-07
2010-01-31
2010-01-24
24.01.2010
.17.02.2010
13.01.2010
10.01.2010
3.01.2010
Okres
Jednak już w maju i czerwcu ponownie na rynku zawitały spadki. Ceny buhajków spadły
do 4,73-4,90 zł/kg tym samym osiągnęły poziomu z 2008 roku. Ceny buhajów również malały, za
kilogram żywca płacono 4,46-4,86 zł. Również początek sezonu wakacyjnego przywitał rolników
spadkami. Ceny żywca spadły o kolejne 10 gr/kg. Osiągając tym samym minimalny poziom w tym
roku.
Rynek mięsa w III i IV kwartale
Ceny wieprzowiny w III kwartale powinny utrzymywać się na poziomie z końcówki
czerwca. Podobnie jak w latach poprzednich najprawdopodobniej będą to najwyższe stawki, jakie
wystąpią na rynku w tym roku. Mimo stosunkowo niewielkiego pogłowia trzody chlewnej nie
należy się spodziewać znaczących podwyżek. Na chwile obecną bez większych problemów zakłady
przetwórcze mogą zaopatrzyć się w tańszy surowiec z zagranicy.
IV kwartał powinien przynieść na rynek spadki cen sięgając 0,50-0,80 zł/kg. Notowania
trzody w listopadzie i grudniu powinny ustabilizować się na poziomie z I kwartału 2009 roku.
Przewidywane ceny w IV kwartale:
Klasa ceny wg. MPC
S – 4,90-5,30 zł/kg
E – 4,70-5,10 zł/kg
U - 4,40-4,80 zł/kg
R – 4,40-4,50 zł/kg
O – 3,70-4,20 zł/kg
P – 3,60-4,10 zł/kg
W przypadku wołowiny sytuacja powinna przebiegać bardziej stabilnie. Notowania nie
powinny podlegać większym wahaniom do końca roku. Ceny za buhajki będą kształtować się w
przedziale 5,20-5,80 zł/kg, zaś za buhaje 4,90-5,50 zł/kg. W najbliższym czasie nie należy
spodziewać się większych wzrostów cen.
Łukasz Laskowski
Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie
Zespół Systemów Produkcji Rolnej
22-729-66-34 wew. 122
[email protected]