Gazetę Konferencyjną GAZTERM 2013

GAZETA KONFERENCJA
Wydawca: Szczecińska Energetyka Cieplna Sp. z o.o.
14.05.2013r.
Gazownictwo i ciepłownictwo
– wspólne cele i perspektywy rozwoju
Inauguracja i otwarcie obrad Konferencji przez Prezesa WSG Sp. z o.o.
Zdzisława Kowalskiego
Mariusz Grochowski z PGNiG Termika – Warszawa prezentuje:
Rolę PGNiG Termiki w strategii GK PGNiG
Mariusz Majkut ze Szczecińskiej Energetyki Cieplnej prezentuje:
Kiedy ciepłownicy zaczną zużywać więcej gazu ziemnego?
Dr inż. Andrzej Barczyński i prof. Waldemar Kamrat prowadzący
pierwszy dzień obrad
Prof. Waldemar Kamrat – Dylematy rozwoju energetyki gazowej
w Polsce
Ewa Król z PGNiG SA, Sanok referuje: Władysław Długosz – odkrywca
Borysławia, potentat naftowy i społecznik, czyli krótko o historii
przemysłu naftowo-gazowniczego.
Jacek Szymczak prezentujący: Potencjał ciepłownictwa systemowego.
Główne bariery utrudniające jego wykorzystanie i pełniejszą
współpracę międzybranżową. IGCP – Warszawa
Krzysztof Biezmienow, firma ATOS Consalting & HTTS Smart Utilities
Konrad Borowski, PGNiG Termika Warszawa, referuje: Kogeneracja
perspektywy rozwoju w świetle legislacji, trendów i polityki UE
Panel dyskusyjny
Tomasz Dobski referuje: Zwiększenie efektywności wykorzystania
energii gazu ziemnego w zasilaniu w energię dużych obiektów na
przykładzie budynku Wydziału Chemii Politechniki Poznańskiej,
projektu opracowywanego we współpracy z Michałem Gołębiowskim
z Politechniki Poznańskiej oraz Andrzejem Barczyńskim
z WSG Sp. z o.o.
O możliwościach współpracy gazownictwa i ciepłownictwa oraz
ich rozwoju w oparciu o gaz ziemny i źródła energii odnawialnej
rozmawiali w panelu dyskusyjnym przedstawiciele IGCP
(Jacek Szymczak), IGG (Andrzej Schoeneich), PGNiG Termina
(Mariusz Grochowski), Dalkia Poznań (Bogdan Świątek), SEC Szczecin
(Mariusz Majkut) i Politechniki Gdańskiej (Waldemar Kamrat).
Panel prowadził dr Andrzej Sikora z Instytutu Studiów
Energetycznych.
Również w plenerze...
Widownia konferencji...
Przedstawiciele obu branż – znaleźli płaszczyznę
dyskusji również w plenerze. W towarzystwie
zespołu muzyczno-tanecznego, który uatrakcyjnił
wieczór, dyskutowali o różnych pozytywnych i także
negatywnych „przypadkach”, które już wystąpiły
w Polsce na styku współpracy ciepłownicygazownicy. Atmosfera wieczoru wskazuje jednak,
że wnioski z dyskusji, wymiana doświadczeń oraz
studium przypadków – dobrze wykorzystane
zostaną dla przyszłości obu biznesów.
Doskonała
okazja
Masa i energia faktycznie
są równoważne
dr inż. Andrzej Barczyński
Jacek Szymczak
Przewodniczący Komitetu Naukowego GAZTERM 2013,
WSG Sp. z o.o. – Poznań
Prezes Zarządu Izby Gospodarczej
Ciepłownictwo Polskie
Krajowa Konferencja GAZTERM na stałe wpisała się do kalendarza wydarzeń środowiska gazowniczego
i ciepłowniczego, jako forum wymiany doświadczeń użytkowników gazu i ciepła.
Nie przypadkowo w programie konferencji wpisano motto autorstwa A. Einsteina: „Masa i energia faktycznie są równoważne”, aby przypomnieć, że znajomość
praw fizyki, na których oparta jest działalność techniczna przemysłu gazowniczego
i ciepłowniczego (projektowanie, budowa
i eksploatacja sieci i instalacji ), jest tak
samo ważna jak znajomość praw ekonomicznych, a niekiedy ważniejsza, gdy należy zapewnić bezpieczeństwo publiczne
i energetyczne .
Istotnymi czynnikami decydującymi
o przyszłości gazownictwa oraz ciepłownictwa w Polsce w najbliższych kilku latach będzie:
•
konieczność spełnienia unijnych dyrektyw dotyczących emisji gazów
cieplarnianych,
•
prowadzenie racjonalnej polityki
energetycznej w skali kraju, województwa czy gminy w celu stworzenia
warunków do zrównoważonego rozwoju i zapewnienia bezpieczeństwa
energetycznego kraju,
•
rozwój konkurencji oraz równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii.
•
usunięcie niekorzystnych zapisów
znajdujących się w aktach prawnych
hamujących rozwój obu branż,
•
wprowadzanie takich zmian w zasadach regulacji sektora gazowniczego
i ciepłowniczego, aby zapewnić przedsiębiorstwom odpowiednie środki finansowe na niezbędne inwestycje.
Zasady racjonalnego planowania energetycznego winny być odzwierciedlone w decyzjach i pozwoleniach wydawanych przez
właściwe jednostki administracyjne, co do
sposobu zaopatrzenia w ciepło, bądź paliwa gazowe. Dotyczy to szczególnie dużych
aglomeracji posiadających system ciepłociągów i gazociągów. W tym przypadku,
w celu pełnego wykorzystania posiadanego potencjału winno się podzielić daną
aglomerację na obszary, w których rozprowadzany będzie wyłącznie gaz ziemny
i energia elektryczna bądź „cieplik” i energia elektryczna.
Mamy nadzieję, że Konferencja stworzy
efektywną platformę do wymiany poglądów i zaowocuje efektywną dla obu stron
współpracą zgodnie z teorią John’a Nash’a:
„Aby osiągnąć sukces, każdy w grupie powinien działać nie tylko mając na celu własne dobro, ale również dobro całej grupy”.
Sektor ciepłownictwa jest poważnym
partnerem. Wprawdzie udział paliwa gazowego w strukturze wytwarzania ciepła
systemowego wynosi około 7%, ale przy
sprzyjających uwarunkowaniach może
dynamicznie wzrosnąć. Uwzględniając
ograniczenia wynikające z dyrektyw emisyjnych, ciepłownictwo może być coraz
bardziej zainteresowane zwiększaniem
tej współpracy.
Członkowie Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie to
firmy z różną strukturą udziałową, różną wielkością sprzedaży ciepła i prądu
oraz różnym stanem
infrastruktury technicznej. Ale wszyscy
są zainteresowani –
rozwojem rynku ciepła, a tym samym
podnoszeniem efektywności pracy infrastruktury i oczywiście działalności przedsiębiorstw. Wiele zależy od dostawców paliw. Rynek węgla jest w miarę stabilny, ma
największy udział w ciepłownictwie oraz
zapewnia konkurencyjne ceny. Ale nie jest
to jedyny rynek nośników energetycznych.
Szacujemy, że w ramach tylko potencjalnie możliwych inwestycji przebudowy ciepłowni na źródła skojarzone można byłoby
wyprodukować 2-3 tys MW energii elektrycznej. Stanąć do wykorzystania tego
Konferencja GAZTERM to doskonała okazja by
porozmawiać o wspólnym biznesie – ciepłowników
i gazowników. Czas podjąć rozmowy jak pomóc
sobie wzajemnie i jak doprowadzić do szybszego
rozwoju obu branż.
potencjału może także branża gazu ziemnego. Jak widać, do wzięcia jest wiele. Ale
szczęściu trzeba pomóc.
Jako branża rozumiemy taryfikowanie,
bo również mamy ten proces przy ustalaniu swoich cen. Jednak po latach nierynkowych mechanizmów, należałoby
zacząć przyglądać się bardziej zasadom
popytu/podaży
i próbować dostosowywać taryfy do potencjału odbiorców.
W sztywnych ryzach regulacyjnych
dla przedsiębiorstw
koncesjonowanych
i swobodzie cenowej
dla podmiotów koncesją nie objętych,
ci pierwsi w dłuższej
perspektywie
nie mają większych
szans. Przedsiębiorstwa ciepłownicze
chcą działać ekologicznie, budować nowe
instalacje, ale muszą dbać o konkurencyjność. I tu nadal mamy barierę. Ciepłownicy nie mogą i nie będą dopłacać do biznesu, bo rentowność branży i tak nie jest
zadowalająca.
Konferencja GAZTERM i Państwa zainteresowanie tematem współpracy pomiędzy
gazownikami i ciepłownikami jest doskonałą okazją do dyskusji i wdrażania wspólnych rozwiązań.
„Szacujemy, że w ramach
tylko potencjalnie możliwych
inwestycji przebudowy
ciepłowni na źródła skojarzone
można byłoby wyprodukować
2-3 tys MW energii elektrycznej.
Stanąć do wykorzystania tego
potencjału może także branża
gazu ziemnego.”
Trójstronne
zadowolenie
Zadziałajmy
w skojarzeniu
Mariusz Majkut
Zdzisław Kowalski Prezes Zarządu Szczecińskiej Energetyki Cieplnej
Prezes Zarządu WSG
Dlaczego ciepłownicy nie używają gazu w swoich ciepłowniach? Odpowiedź, iż jest to drogie paliwo
jest prawdziwa, ale byłaby również zbytnim uproszczeniem. Czynnikiem równie istotnym jest struktura
cen gazu i usług dystrybucyjnych naszego monopolisty. Rozwój ciepłownictwa gazowego byłby
intensywniejszy, gdyby produkt detaliczny PGNiG nie „kanibalizował” ceną produktu hurtowego, innymi
słowy, gdyby ceny dostarczania paliwa gazowego do odbiorców domowych nie były subwencjonowane
przez dużych odbiorców, takich jakimi mogłyby być miejskie ciepłownie.
Firma, którą reprezentuję Szczecińska
Energetyka Cieplna stawia na rozwój –
w Szczecinie i regionie. Będziemy naszym
klientom oferować konkurencyjne produkty, koncentrując się tak jak dotychczas
na ogrzewaniu ich obiektów, ale także na
sprzedaży energii elektrycznej i usługach
okołoenergetycznych. Ale by mieć atrakcyjną ofertę na rynku musimy podejmować
właściwe
działania. Czy będzie to kurs na bycie
hurtowym klientem
rynku gazu i stawianie źródeł gazowych? A może modernizacja obecnej
technologii i podnoszenie efektywności źródeł węglowych?
Odpowiedź wydawałaby się prosta i korzystna dla PGNiG, gdyby ceny gazu, a właściwie koszty łączne gazu i usług dystrybucyjnych były dla hurtu i detalu w innych
relacjach, jak ma to miejsce na przykład na
rynku niemieckim.
Tam producent ciepła może spokojnie zainwestować w gazowe źródło ciepła, gdyż ma
pewność, iż dzięki odpowiedniej polityce
taryfowej, jego klienci nie uciekną w kierunku indywidualnego ogrzewania gazowego, gdyż jest to po prostu dla tego odbiorcy nieopłacalne. W ten sposób klient ma
ciepło po najbardziej konkurencyjnej cenie, producent ciepła jest spokojny o swoją inwestycję, a gazownicy sprzedają więcej
paliwa i mają taryfy realnie odzwierciedlające koszty do poszczególnych grup Klientów. To duże uproszczenie, ale pokazuje
właściwe relacje, jakie na rynku detalicznym i hurtowym powinny funkcjonować.
Tymczasem proporcje panujące w Polsce są
inne. Odbiorca przemysłowy, czyli przedsiębiorstwo energetyki cieplnej, które dostarcza ciepło scentralizowane, nie może
kupić gazu po takiej cenie, by mieć jeszcze
marżę na zyskowne wytwarzanie ciepła
z gazu i jego przesył.
Niezrozumiałe wydaje się niedostrzeganie
potencjału i korzyści płynących ze sprzedaży milionów metrów sześciennych gazu
kilku klientom – ciepłowniom, zamiast kilku metrów sześciennych gazu – milionom
klientów. A może jednak jest to dostrzegane? A jeśli tak – jakie są perspektywy?
Poznajmy odpowiedź i wypracujmy płaszczyzny współpracy pomiędzy gazownikami i ciepłownikami, by podnieść opłacalność obu biznesów i zadowolenie klientów.
Moim zdaniem jest to realne, możliwe i nie
trzeba wymyślać koła od początku. Wystarczy zerknąć za miedzę.
„Niezrozumiałe wydaje się
niedostrzeganie potencjału
i korzyści płynących ze sprzedaży
milionów metrów
sześciennych gazu”
Przyjęta przez Unię Europejską „Strategia
na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu” zakłada m.in. cele 20/20/20,
czyli ograniczenie emisji dwutlenku węgla o 20% w porównaniu do poziomu z roku
1990, zmniejszeniu o 20% zużycia energii
oraz zwiększenia efektywności energetycznej o 20%. Oczywiście, czas pokazuje,
że te bardzo ambitne cele bardzo trudno będzie uzyskać,
niemniej widać tutaj miejsce na współpracę gazowników
i ciepłowników. Pośród tych wspólnych
obszarów bardzo duży nacisk kładzie się
obecnie na sieci inteligentne. Nowym obszarem współpracy opartym o sieci inteligentne będzie dla gazownictwa rozwój
Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) i ich
włączenie do sieci inteligentnych.
Bardzo istotnym uważam racjonalne wykorzystanie gazu zaazotowanego dla lokalnego zasilania dla potrzeb energetycznych
i ciepłowniczych. WSG dostarcza od tego
roku gaz ze złoża Kościan do bloków energetycznych KGHM Polkowice i Żukowice.
Gazownictwo i ciepłownictwo idą ramię w ramię
już 16. raz na konferencji GAZTERM. Związek ten
wydaje się być trwały między innymi przez to,
że powstał w sposób naturalny.
Na terenie WSG znajduje się jeszcze wiele złóż gazu zaazotowanego, który mógłby
być wykorzystany w szeroko rozumianym
ciepłownictwie.
Do najistotniejszych barier zaliczyłbym,
patrząc od strony ciepłowników, niepewność co do zachowań cenowych nośnika
energii jakim jest gaz ziemny, a kolejną barierą współpracy ze
strony gazowników
są natomiast wpływy
właścicielskie
przedsiębiorstw ciepłowniczych, które
nie są zainteresowane rozwojem sieci gazowniczej na swoim
terenie.
Proste spalanie gazu ziemnego i zamiana
jego energii chemicznej na energię cieplną jest energetycznym marnotrawstwem.
Gazownictwo powinno dostarczać paliwo
gazowe do bloków energetycznych produkujących ciepło i energię elektryczną
w skojarzeniu, a także i do małych lokalnych ciepłowni kogeneracyjnych czy wręcz
trigeneracyjnych. Być może następna konferencja odbędzie się także pod patronatem energetyków, bez których rozwój tego
rynku jest niemożliwy.
„Gazownictwo powinno
dostarczać paliwo gazowe
do bloków energetycznych
produkujących ciepło i energię
elektryczną w skojarzeniu...”
Będziemy chętnie konkurowali
Coraz częściej obserwujemy, że w dużych miastach węgiel przestaje być społecznie akceptowany jako
paliwo dla elektrociepłowni. Zdajemy sobie sprawę, że potrzebne jest wykorzystanie nie tylko węgla,
ale także gazu i biomasy. Nasza najnowsza inwestycja to blok gazowo-parowy w EC Żerań, który będzie
oddany do eksploatacji w 2018 roku.
Mariusz Grochowski
Prezes Zarządu PGNiG TERMIKA SA
Istotnym kierunkiem naszej strategii jest
działanie w obszarze tzw. małych i średnich projektów kogeneracyjnych w oparciu
o paliwo gazowe. Szukamy takich projektów w kraju i będziemy je rozwijać poprzez
akwizycję systemów ciepłowniczych lub
outsourcing energetyczny dla przemysłu.
Za największą barierę dla obu branż postrzegam niepewność legislacyjną. Branży energetycznej najbardziej potrzebne
jest szybkie zakończenie prac nad pakietem ustaw, bez których trudno będzie podejmować decyzje o nowych inwestycjach.
My dostosujemy nasze decyzje do warunków prawnych, w jakich będziemy musieli funkcjonować, ale one muszą wreszcie
zaistnieć!
Innym zagadnieniem jest konkurencyjność wytwórców na rynku ciepła i równość
ich traktowania przez spółki dystrybucyjne. Zmiany właścicielskie w branży ciepłowniczej wprowadziły nową sytuację,
„My dostosujemy nasze decyzje
do warunków prawnych,
w jakich będziemy musieli
funkcjonować, ale one muszą
wreszcie zaistnieć!”
z którą do tej pory nie mieliśmy do czynienia. Będziemy chętnie konkurowali na
tym rynku, o ile warunki dla wszystkich
będą takie same.
... uważam, że tegoroczna konferencja jest ...
Bogusław Regulski
prof. Tomasz Dobski
Grzegorz Romanowski
Stanisław Okrasa
Andrzej Schoeneich
Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
Politechnika Poznańska
GAZ controls Sp. z o.o.
Agencja Rynku Energii SA
Izba Gospodarcza Gazownictwa
Krokiem w dobrym kierunku jest
powrót do pierwotnej idei GAZTERM – czyli konferencji dla ciepłowników i gazowników. Ciepłownictwo systemowe, obecnie
oparte praktycznie na węglu,
w najbliższej przyszłości musi zacząć sięgać po inne bardziej ekologiczne paliwa. Gaz ziemny do
takich należy. Doskonale nadaje
się do nowoczesnych instalacji
kogeneracyjnych, których w systemach ciepłowniczych jest zbyt
mało. Dlatego współpraca ciepłownictwa systemowego i gazownictwa jest niezbędna. I ta
konferencja jest do zacieśnienia tej współpracy doskonałym
momentem.
Krótko – jest bardzo dobra. Przede
wszystkim dlatego, że mówimy
o cieple z kogeneracji. Wcześniej
tematy były stricte gazownicze.
Teraz tematyka się poszerzyła.
Cieszę się z tego. I trochę spoza
tematyki konferencji – szkoda,
że nie ma na niej kierownictwa
PGNiG-u. Nie ważne kim są, czy
byli – ważne, by prezentowali jasny kierunek rozwoju branży. Tu
warto przypomnieć, że w Poznaniu do niedawna, przez ponad 150
lat było tylko 6 prezesów, ich staż
sięgał średnio 25 lat pracy. W takim przypadku można mówić
o stabilności kierownictwa. Tymczasem to co mamy teraz – czyli
wielokrotność zmian – nie jest korzystna dla gazownictwa. W ogóle
model, w którym ministrem jest
poseł, a nie ekspert – jest kluczowym błędem sprawowania władzy. Inaczej jest w Niemczech czy
USA, tam jest właśnie odwrotnie.
I biznes jest oceniany jako bardziej stabilny, przewidywalny
– długoterminowo.
Od kilku lat przyjeżdżam na
konferencję GAZTERM i żałuję, że nie mogłem uczestniczyć
od pierwszej. W branży jest potrzeba ich organizowania. Pod
warunkiem, że wartość merytoryczna wygłaszanych referatów
wnosi do branży ważne treści.
Jest też okazja do wymiany poglądów i doświadczeń. Dla mnie
cennym argumentem jest, że na
GAZTERM-ie uzyskuję informacje, które pomagają w prowadzeniu biznesu i towarzyszą rozwojowi firmy przy wprowadzaniu
nowych rozwiązań technicznych.
Niemniej interesującym elementem jest spotkanie ludzi z branży.
Kto nie docenia tego waloru, ten
nie ma racji, albo zazdrości. A jeżeli jest to jeszcze świetnie zorganizowane i przygotowane dla
wygody uczestników – to nie tylko warto, ale trzeba wziąć udział.
Dlatego ja rezerwuję już czas na
GAZTERM w 2014 r.
Kolejną udaną, dobrze zorganizowanym spotkaniem branży gazowniczej i energetycznej (elektroenergetyka i ciepłownictwo).
Wyjątkowość konferencji w Polsce sprowadza się do omawiania
problemów własnych branży. Tu
w Międzyzdrojach środowiska
gazownicze i energetyczne prezentują i wymieniają swoje doświadczenia w sposób otwarty
i bezpośredni, co w moim odczuciu powinno skutecznie prowadzić do lepszej współpracy i szybkiego rozwoju tych branż. Trzeba
pamiętać, ze więcej paliwa gazowego w energetyce to poprawa
bilansu energetycznego, lepsza
rentowność systemu elektroenergetycznego, no i oczywiście co
jest również bardzo ważne poprawa stanu środowiska.
... może być „przełomowa” w zakresie zacieśnienia współpracy
ciepłowników i gazowników celem wymuszenia na organach
rządowych i parlamentarnych
przywrócenia uregulowań prawnych w zakresie rozwoju kogeneracji zgodnie z dyrektywami
unijnymi. Obie branże powinny
wdrożyć do realizacji wnioski
z konferencji – w szczególności te,
które rozwijają rynek ciepła systemowego w oparciu o gaz ziemny z zastrzeżeniem pozytywnych
analiz ekonomicznych konkretnych zadań (przedsięwzięć) inwestycyjnych. Konferencja jest
również przełomowa z uwagi na
niezwykle ciekawe referaty i propozycje rozwoju w synergii gazu
ziemnego i energii elektrycznej
w obszarze zarówno produkcji jak
i handlu.
W chwilach przerwy...
Rejestracja Uczestników
W przerwie obrad – pogoda dopisała
Program 1. dnia konferencji wyjątkowo napięty.
9 referatów i prezentacji oraz dwugodzinny panel
dyskusyjny mocno zaabsorbowały uczestników. Tylko
chwilami i tylko nielicznym udało się znaleźć moment
na odebranie telefonów, czy pogawędkę na tematy
inne niż programowe.
... a szkoda, bo przecież rozmowa „bez krawata”
to również doskonała okazja, by dyskutować
konstruktywnie. Życzymy owocnych kuluarowych
obrad. Może zrodzą się podczas nich pomysły – jak
znieść bariery dzielące gazownictwo i ciepłownictwo.
W drodze na przerwę w obradach
W przerwie obrad
Uczestnicy GAZTERM na stoiskach wystawców