MODUL TRADUKTOLOGICZNY

Moduł traduktologiczny
I i II stopień
Skrócony opis:
Moduł traduktologiczny jest przewidziany na studiach II stopnia na I i II roku w programie
kształcenia filologii romańskiej jako dodatkowa specjalizacja. Ma on na celu przygotowanie
studentów do wykonywania zawodu tłumacza zarówno słowa pisanego jak i mówionego. Blok
ten ma w swej przeważającej części charakter zajęć praktycznych, ćwiczeń konwersatoryjnych,
zakładających czynny udział studentów w zajęciach, niezbędny do wyrobienia pożądanych
umiejętności zawodowych jak i ciągłego doskonalenia językowego. Przewiduje się ćwiczenia
tłumaczeniowe z języka francuskiego na polski oraz z polskiego na francuski różnych rodzajów
tekstów od specjalistycznych po literackie. Zajęcia z tłumaczenia ustnego są prowadzone w
kabinach lub w laboratorium językowym, co umożliwia wprowadzanie technik tłumaczenia
konsekutywnego i symultanicznego, natomiast zajęcia z przekładu audiowizualnego w
profesjonalnym studiu nagraniowym. Oprócz części praktycznej blok ten obejmuje wykłady z
teorii przekładu jak również wprowadzanie podstaw teoretycznych do ww. ćwiczeń
praktycznych.
Wymagania wstępne:
Znajomość języka polskiego (dla obcokrajowców), znajomość języka francuskiego na poziomie
minimalnym B2.
e1. pogłębianie kompetencji językowych w zakresie języka francuskiego i polskiego
(01FR2A_U01, 01FR2A_U03, 01FR2A_U08, 01FR2A_U16, 01FR2A_W15, 01FR2A_K07)
e2. nabywanie kompetencji przekładowej w obszarach przekładu ustnego i pisemnego
(01FR2A_U01, 01FR2A_U03, 01FR2A_U08, 01FR2A_U16, 01FR2A_W15, 01FR2A_K07)
e3. nabywanie kompetencji interpersonalnych i interkulturowych (01FR2A_U01, 01FR2A_U03,
01FR2A_U08, 01FR2A_U16, 01FR2A_W15, 01FR2A_K07)
Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Ilość godzin
1 (studia II stopnia)
Teoria przekładu – ck2
2
15
Skrócony opis:
Teoria przekładu prezentuje i omawia szereg podstawowych zagadnień z zakresu translatoryki
jako jednej z dziedzin nauk humanistycznych, oscylującej między badaniami nad przekładem o
profilu
językoznawczym a badaniami o charakterze literaturoznawczym. Zostaną
przedstawione główne nurty i tendencje przekładoznawcze oraz zakres badań tej dyscypliny
naukowej, jak również problematyka będąca w centrum zainteresowania współczesnych
studiów translatorycznych.
Wymagania wstępne:
Brak
Efekty kształcenia:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
Wiedza:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. nakreśla zakres badań w dziedzinie translatoryki (01FR2A_W15)
e2. definiuje pojęcie translatoryki (01FR2A_W15)
e3. rozróżnia poszczególne typy przekładu i definiuje różnice między nimi (01FR2A_W15)
e4. opisuje różne typy podejść metodologicznych z dziedziny translatoryki (01FR2A_W15)
e5. umie scharakteryzować poszczególne techniki i strategie przekładowe (01FR2A_W15)
Umiejętności:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. analizuje różne typy przekładów pod względem jakościowym oraz krytycznie interpretuje
użyte techniki i strategie przekładowe (01FR2A_U8, 01FR2A_ U16)
e2. dobiera odpowiednie strategie i techniki tłumaczeniowe do poszczególnych typów tekstów
(01FR2A_U8, 01FR2A_ U16)
e3. stosuje odpowiedni aparat pojęciowy do opisu zjawisk z zakresu przekładu (01FR2A_U8,
01FR2A_ U16)
e4. weryfikuje jakość dokonanego tłumaczenia według przyjętych kryteriów (01FR2A_U8,
01FR2A_ U16)
e5. zna różne podejścia metodologiczne do problemów przekładowych (01FR2A_U8, 01FR2A_
U16)
Inne kompetencje:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student prezentuje następujące postawy:
e1. kreatywność w podejściu do podejmowanych zadań translatorskich (01FR2A_K07)
e2. świadomość podejmowanych wyborów translatorskich i ich konsekwencji (01FR2A_K07)
e3. wrażliwość na różne aspekty praktyki przekładowej oraz na różnorodność i specyfikę
tekstów wyjściowych (01FR2A_K07)
Treści kształcenia:
‒ translatoryka jako dyscyplina naukowa
‒ zakres i przedmiot badań translatoryki
‒ rys historyczny badań nad przekładem
‒ badania nad przekładem: podejście literaturoznawcze a podejście językoznawcze
‒ metody badawcze stosowane w translatoryce
‒ czym jest przekład: definicja pojęcia przekładu, różne jego typy w ujęciu diachronicznym i
synchronicznym.
‒ od przekładu dosłownego do adaptacji: różnorodne podejścia do funkcji oryginału i jego
stosunku do teksty przekładu.
Typy przekładu:
przekład ustny a przekład pisemny
‒ typy przekładu pisemnego: przekład tekstów literackich (proza, poezja, piosenka),
specjalistycznych, użytkowych
‒ przekład ustny: tłumaczenie symultaniczne, konsekutywne
‒ specyfika przekładu audiowizualnego
‒ przekład środowiskowy
‒ przekład właściwy a przekład w dydaktyce języków obcych
‒ podstawowe teorie przekładu: (interpretacyjna teoria przekładu – podejście semantyczne,
teorie funkcjonalistyczne – teoria skoposu, teoria polisystemów, teorie komunikacyjne)
‒ kluczowe pojęcia translatoryki: (pojęcie sensu/znaczenia w przekładzie, ekwiwalencja i jej
typy, pojęcie wierności przekładu, uniwersalia przekładowe)
‒ strategie a techniki przekładowe: definicja, zakres pojęciowy, typologia technik
tłumaczeniowych
‒ przekład jako transfer międzyjęzykowy i akt komunikacji międzykulturowej
‒ rola tłumacza w teorii i praktyce przekładu: jego kompetencje (językowe, kulturowe,
interpersonalne), funkcje, zakres odpowiedzialności, tłumacz-czytelnik, tłumacz-drugi autor,
tłumacz-pośrednik
‒ warsztat pracy tłumacza, metody pracy oraz narzędzia wspomagając pracę tłumacza:
(specyfika tłumaczenia kabinowego,
przekład wspomagany komputerowo, przekład
automatyczny)
‒ praktyczne zastosowania translatoryki: (opracowywanie korpusów językowych tworzenie
dokumentacji przekładowej, zastosowanie słowników tradycyjnych i elektronicznych oraz
innych narzędzi informatycznych, rynek przekładowy: literacki, przemysłowy, konferencyjny)
‒ problem jakości przekładu i jego oceny: charakterystyka kryteriów ewaluacji tłumaczenia w
zależności od typów przekładu
‒ specyfika przekładu tekstów specjalistycznych, problemy terminologiczne, językowe i
merytoryczne
Sposoby i kryteria oceniania:
Zaliczenie na ocenę na podstawie obecności na zajęciach oraz aktywnego w nich uczestnictwa.
Metody dydaktyczne:
wykład problemowy, elementy e-learningu, praca w grupach, prezentacje multimedialne,
elementy metody projektowej (w zakresie opracowania jednego wybranego zagadnienia
teoretycznego).
Literatura:
Bednarczyk A., 2008, W poszukiwaniu dominanty translatorskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa
Bogucki Ł., 2009, Tłumaczenie wspomagane komputerowo, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa
Bukowski P., Heydel M. (red.), 2009, Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo
Znak, Kraków
Hejwowski K., 2004. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa
Jopek-Bosiacka A., 2007, Przekład prawny i sądowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Krysztofiak M., 1996. Przekład literacki we współczesnej translatoryce, Wydawnictwo Naukowe
UAM, Poznań
Legeżyńska A., 1999. Tłumacz i jego kompetencje autorskie, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa
Lewicki R. (red.), 2002. Przekład. Język. Kultura, Wydawnictwo UMCS, Lublin
Nowicka-Jeżowa A., Knysz-Tomaszewska D., 1997. Przekład literacki. Teoria, historia,
współczesność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Pieńkos J., 2003, Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki, Kraków
Pisarska A., Tomaszkiewicz T., 1996. Współczesne tendencje przekładoznawcze, Wydawnictwo
Naukowe UAM, Poznań
Tabakowska E., 2001. Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu, Universitas, Kraków
Tomaszkiewicz T., 2007, Przekład audiowizualny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Tomaszkiewicz T., 2006, Terminologia tłumaczenia, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań
Tryuk M., 2007, Przekład ustny konferencyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Tryuk M., 2006, Przekład ustny środowiskowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Ilość godzin
2 (studia II stopnia)
Tłumaczenie tekstów użytkowych – translatorium
4
30
Skrócony opis:
Wprowadzenie do podstawowych technik tłumaczenia słowa pisanego oraz tłumaczenia tekstu
specjalistycznego. Analiza porównawcza wybranego słownictwa specjalistycznego.
Doskonalenie znajomości języka francuskiego na różnych płaszczyznach kompetencji językowej.
Rozwijanie umiejętności samodzielnego pozyskiwania „rzeczywistej” kompetencji języka
francuskiego w ramach językoznawczych technik kształtowania kompetencji języka obcego.
Efekty kształcenia:
Wiedza:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1..zna podstawowe typy tekstów użytkowych (01FR2A_W19)
e2. zna techniki i strategie przekładowe tekstów użytkowych (01FR2A_W18)
e3. zna odpowiednią terminologię dotyczącą wybranej dziedziny
(01FR2A_W17)
specjalistycznej
Umiejętności:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. umie ekwiwalentnie przetłumaczyć dany tekst użytkowy (01FR2A_U16)
e2.potrafi odpowiednio dobrać techniki i strategie przekładowe do typu tekstu użytkowego
(01FR2A_U17)
e3. umie ocenić jakość przekładu (01FR2A_U17)
e4.potrafi zbierać odpowiednią dokumentację językowo-specjalistyczną niezbędną do
tłumaczenia danego tekstu (01FR2A_U20)
Inne kompetencje:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student prezentuje następujące postawy:
e1. potrafi pracować w grupie i organizować poszczególne etapy pracy w zespole (01FR2A_K1)
e2. potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji danego zadania translatorskiego
(01FR2A_K09)
Treści kształcenia:
W ramach prowadzonych zajęć przewidziana jest realizacja czterech bloków tematycznych:
‒ językoznawcze techniki kształtowania kompetencji języka francuskiego jako obcego (w
ramach kształtowania ogólnej kompetencji językowej)
‒ procedury tłumaczenia tekstu pisanego (w ramach kształtowania kompetencji
tłumaczeniowej)
‒ słownictwo specjalistyczne (w ramach kształtowania kompetencji specjalistycznej omawiane
są sposoby pracy ze słownikami specjalistycznymi oraz sposoby samodzielnego pozyskiwania
języka specjalistycznego)
‒ tłumaczenie konkretnych tekstów specjalistycznych (ćwiczenia praktyczne)
‒ błędy interferencji; wypowiedzi poprawne i niepoprawne, stosowne i chybione
‒ pojęcia dewerbalizacji i reekspresji, jak tłumaczyć i uczyć się tłumaczenia
‒ etapy przekładu na jęz. rodzimy (asymilacja, konfrontacja, restytucja) i obcy (analiza
oryginału, przekład właściwy, adiustacja tekstu przetłumaczonego i ostateczna redakcja)
‒ procedury tłumaczeniowe: zapożyczenie, kalka, przekład dosłowny, transpozycja, modulacja,
ekwiwalencja, adaptacja, inne
‒ kryteria tłumaczenia zasadnego i chybionego; (nie)adekwatnego i (nie)dopuszczalnego
‒ relacje (adekwatności) między tekstem wyjściowym a docelowym względem różnych
wielkości językowych (od słowa do tekstu) i różnych płaszczyzn języka: konserwacja,
substytucja, kompensacja, transpozycja, insercja, przerzucenie, amplifikacja, ekspansja,
kondensacja
‒ przekład literacki i specjalistyczny: w/g wyodrębnionych płaszczyzn oraz funkcji języka;
znajomość autora (intencjonalność) i problematyki ("prawdziwość"); (nie)jednoznaczność
intencji i (nie)znajomość słów lub problematyki
‒ metody samokształcenia kompetencji językowej, tłumaczeniowej i specjalistycznej
Sposoby i kryteria oceniania:
Ocena jest dokonywana na podstawie samodzielnie wykonywanych przez studenta tłumaczeń
tekstów użytkowych w trakcie zajęć lub w domu. Na zakończenie semestru tłumaczenie tekstu
samodzielnie wykonane na zajęciach.
Metody dydaktyczne:
Praca z tekstami na zajęciach, w grupach i indywidualnie. Prezentacje tłumaczeń prze
studentów. Wspólna praca nad etapami tłumaczenia i terminologią z prowadzącym zajęcia.
Literatura:
Brémond J., Gélédan A., Dictionnaire économique et social, Hatier, 1990
Pieńkos J., 2003, Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki, Kraków
Pieńkos E., Pieńkos J., Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej, WP, 1981
Silem A., Encyclopédie de l’économie et de gestion, Hachette Education, 1994
Podręczniki francuskie i polskie z zakresu odnośnych dziedzin wiedzy, czasopisma
specjalistyczne, źródła internetowe itd.
Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Liczba godzin
3 (II stopień)
Tłumaczenia ustne - translatorium
4
30
Skrócony opis:
Kształtowanie kompetencji: tłumaczeniowej, językowej oraz specjalistycznej; wprowadzenie do
podstawowych technik tłumaczenia słowa żywego (symultaniczne, konsekutywne i
relacjonowanie); doskonalenie znajomości jęz. francuskiego w płaszczyźnie syntaktycznej;
poznawanie nowego słownictwa specjalistycznego i różnych rejestrów języka.
Efekty kształcenia:
Wiedza:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. zna formy i techniki przekładu ustnego (01FR2A_W18)
e2. zna terminologię z zakresu przekładu ustnego (01FR2A_W15)
Umiejętności:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. ma pogłębioną kompetencję językową w zakresie języka francuskiego mówionego
(01FR2A_U15)
e2. umie dokonywać tłumaczeń ustnych z języka francuskiego na polski i w mniejszy zakresie z
polskiego na francuski (01FR2A_U16, 01FR2A_U18)
e2.posługuje się strategiami przekładu ustnego odpowiednimi do danego zadania
translatorskiego (01FR2A_U17)
Inne kompetencje:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student prezentuje następujące postawy:
e1.rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie doskonaląc swój warsztat tłumacza
(01FR2A_K08)
e2. Dysponuje postawami komunikacyjnymi i interpersonalnymi niezbędnymi do wykonywania
zadań związanych z przekładem ustnym (01FR2A_K07)
Treści kształcenia
‒ zajęcia odpowiadają kształtowaniu kompetencji językowo-tłumaczeniowej: ćwiczenia jedno– i
dwujęzykowe zmierzające do wyeliminowania najczęstszych problemów w tłumaczeniu słowa
żywego; zajęcia mają na celu kształcenie kompetencji specjalistycznej
‒ kompetencja tłumacza: kompetencja językowa a językoznawcza, tłumaczeniowa a
specjalistyczna; formy tłumaczeń i predyspozycje tłumacza; operacje i strategie tłumaczenia
słowa żywego i pisanego, pamięć krótko– i długotrwała i czynniki przestrzenno-czasowe;
techniki kształcenia tłumaczy tekstowych i słowa żywego
‒ rodzaje tłumaczenia słowa żywego: symultaniczne (słuchawkowe, kabinowe, szeptanie, a
vista), konsekutywne (krótkie i relacyjne); pierwsze i najczęstsze problemy: nie czekaj do końca
myśli, kończ zdania, nie wpadaj w słowotok
‒ ćwiczenia tłumaczy słowa żywego: zapamiętywanie coraz to dłuższych fragmentów tekstu;
wierne odtwarzanie tekstu słuchanego z opóźnieniem; zakończenie zdania z otwartą strukturą;
uogólnianie treści niejasnych; relacjonowanie całych paragrafów
- kompetencja tłumaczeniowa: doskonalenie pamięci krótkiej, refleksu tłumacza kabinowego,
umiejętności słuchania selektywnego; eliminowanie podstawowych błędów tłumacza
kabinowego: dziury w tłumaczeniach, urwane zdania, „niechciane” odgłosy
‒ płaszczyzny języka i tłumaczenia: fonetyka, morfologia, składnia, semantyka, stylistyka,
pragmatyka; cechy szczególne języków na różnych płaszczyznach językowych; problem
interferencji międzyjęzykowych w przekładzie na wybranych płaszczyznach
‒ elementy kompetencji językowo-tłumaczeniowej w płaszczyźnie fonetycznej; rozbieżności
języka pisanego i mówionego, specyficzne elementy prozodii zdań
‒ dalsze kształcenie kompetencji tłumaczeniowej, językowej oraz specjalistycznej; doskonalenie
podstawowych technik tłumaczenia słowa żywego (symultaniczne, konsekutywne i
relacjonowanie); doskonalenie znajomości jęz. francuskiego w płaszczyźnie semantycznej;
poznawanie nowego słownictwa specjalistycznego
‒ formy pracy ze słownikami; wiedza językowa i specjalistyczna; encyklopedyczna i
merytoryczna; słownik i słownictwo; słowniki językowe (leksykalne) i specjalistyczne
(encyklopedyczne) - sposoby samokształcenia kompetencji specjalistycznej i językowotłumaczeniowej
‒ specyfika interferencji semantycznej w tłumaczeniu słowa żywego: kalka językowa, faux-amis,
kolokacje, idiomy; czy bilingwizm całkowity jest możliwy i przydatny
Podstawowe sprawności w tłumaczeniu konsekutywnym – ćwiczenia (cf. semestr zimowy)
ćwiczenia pamięci krótkiej, techniki notowania
‒ najczęstsze problemy tłumacza słowa żywego – ćwiczenia (niedokończone zdania – zdania
z otwartą strukturą, braki w tłumaczeniach – uogólnianie treści niejasnych,
„niechciane” odgłosy)
‒ kryteria tłumaczenia zasadnego i chybionego; (nie)adekwatnego i (nie)dopuszczalnego
‒ relacje (adekwatności) między tekstem wyjściowym a docelowym względem różnych
wielkości językowych (od słowa do tekstu) i różnych płaszczyzn języka (fon., syntakt., semant.,
pragm., stylist.): konserwacja, substytucja, kompensacja, transpozycja, insercja, przerzucenie,
amplifikacja, ekspansja, kondensacja.
Kryteria i sposoby oceniania:
Ocena na podstawie tłumaczeń wykonywanych podczas zajęć.
Metody dydaktyczne:
Tłumaczenia ustne krótkich tekstów lub wypowiedzi, słuchanie selektywne – tłumaczenie
szeptane i kabinowe, odtwarzanie z opóźnieniem, ćwiczenia w parach.
Literatura:
Tryuk M., 2007, Przekład ustny konferencyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Tryuk M., 2006, Przekład ustny środowiskowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Liczba godzin
1 (II stopień)
Tłumaczenia pisemne – teksty literackie i prasowe translatorium
4
30
Skrócony opis:
Pod względem merytorycznym zajęcia stanowią część większego bloku tematycznego
poświęconego teorii i praktyce przekładu i będącego podstawą specjalizacji przekładowej. Ich
celem jest zapoznanie studentów ze specyfiką przekładu literackiego oraz dostarczenie im
narzędzi niezbędnych w pracy tłumacza.
Efekty kształcenia:
Wiedza:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. zna techniki przekładu literackiego oraz jego poszczególne etapy (01FR2A_W13,
01FR2A_W18)
e2. zna specyfikę tekstu literackiego i oraz techniki jego analizy językowej i interpretacyjnej na
potrzeby przekładu (01FR2A_W07)
e3. zna terminologię związaną z przekładem pisemnym (artystycznym, literackim, prasowym)
(01FR2A_W15)
Umiejętności:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. umie tłumaczyć teksty literackie i prasowe z języka francuskiego na polski i w mniejszym
zakresie z polskiego na francuski (01FR2A_U08, 01FR2A_U16)
e2. umie dobrać strategie i techniki przekładowe do konkretnego tekstu (01FR2A_U17)
Inne kompetencje:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student prezentuje następujące postawy:
e1. posiada kompetencje społeczne i interkulturowe niezbędne do wykonywania zawodu
tłumacza (01FR2A_K05, 01FR2A_K07)
Treści kształcenia:
Część teoretyczna zajęć poświęcona jest specyfice szeroko rozumianego przekładu tekstów
literackich zarówno prozą jak i poezji oraz dramatu ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień
obejmujących:
‒ język literacki, zagadnienia stylu i jego przekładu, konstrukcję dzieła literackiego
‒ rolę i miejsce autora oraz tłumacza w procesie tworzenia a następnie tłumaczenia tekstu
‒ funkcje przekładu w kulturze docelowej
‒ zagadnienia szczegółowe dotyczą zastosowania różnorodnych technik przekładowych w
procesie tłumaczenia
‒ typy ekwiwalencji
‒ formy przekładu
‒ specyficzne trudności przekładowe wynikające z formalnych aspektów tekstu: rym, rytm, gra
słów, pozorna nieprzekładalność systemowa (wynikająca ze specyfiki systemu językowego
języka wyjściowego)
‒ zagadnienia stylu, figury stylistyczne, tłumaczenie tropów
‒ formy adaptacji przekładu w kulturze docelowej
‒ specyfika przekładu w teatrze, utwór dramatyczny i jego specyfika a możliwości tłumaczenia,
‒ pojęcie błędu tłumaczeniowego
‒ różnorodne techniki tłumaczeniowe stosowane w przekładzie literackim.
Program zajęć przewiduje również praktyczną część poświęconą analizie porównawczej
przekładów i oryginałów pozwalającej na obserwację pewnych zjawisk językowych i
pozajęzykowych towarzyszących przekładowi. Studenci zapoznają się również z metodami
pracy tłumacza, szczególnie tekstów literackich, przygotowując własne przekłady fragmentów
lub większych całości różnego rodzaju tekstów.
Sposoby i kryteria oceniania:
Ocena jest średnią wyników osiąganych przez studenta w trakcie semestru na podstawie
samodzielnie wykonywanych tłumaczeń pisemnych oraz oceny z egzaminu końcowego
polegającego na samodzielnym tłumaczeniu tekstu na zajęciach.
Metody dydaktyczne:
Analiza przekładowa tekstów w grupach, wspólna z prowadzącym, tłumaczenie całych tekstów
lub ich fragmentów indywidualne lub w grupach.
Literatura:
Krysztofiak M., 1996. Przekład literacki we współczesnej translatoryce, Wydawnictwo Naukowe
UAM, Poznań
Lewicki R. (red.), 2002. Przekład. Język. Kultura, Wydawnictwo UMCS, Lublin
Nowicka-Jeżowa A., Knysz-Tomaszewska D., 1997. Przekład literacki. Teoria, historia,
współczesność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Pisarska A., Tomaszkiewicz T., 1996. Współczesne tendencje przekładoznawcze, Wydawnictwo
Naukowe UAM, Poznań
Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Liczba godzin
3
Tłumaczenia audiowizualne
4
0100-FMA305
30
Skrócony opis:
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów ze specyfiką przekładu audiowizualnego,
przybliżenie im jego poszczególnych form w czasie ćwiczeń praktycznych (voice-over [z
uwzględnieniem komentarza dla osób niedowidzących, niewidomych i ślepych], dubbing,
napisy[z uwzględnieniem tzw. impaired hearing, czyli w formie dla niesłyszących]) oraz
uwrażliwienie ich na kwestię poprawności języka przekładu. Szczególny nacisk kładzie się na
praktykę przekładu w kontekście jego form występujących na rynku pracy.
Wymagania wstępne:
znajomość jęz. francuskiego na poziomie B2
Efekty kształcenia:
Wiedza:
Student po zakończeniu zajęć z przedmiotu:
e1. ma wiedzę na temat interpretacji tekstu filmowego w kontekście warsztatu tłumacza
(01FR2A_W15,)
e2. posiada wiedzę na temat stosowanej terminologii i zasad przekładu audiowizualnego
(01FR2A_W17)
e3. jest zapoznany ze specyfiką poszukiwań słownikowych i internetowych (01FR2A_W01)
Umiejętności:
Student po zakończeniu zajęć z przedmiotu:
e1. tworzy poprawny językowo przekład (01FR2A_U16)
e2. potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację tekstu filmowego na potrzeby
tłumaczenia (01FR2A_U03)
e3. potrafi wyszukiwać, analizować i użytkować informacje na potrzeby tłumaczenia,
wykorzystując różne źródła (01FR2A_U09, 01FR2A_U19, 01FR2A_U20)
Inne kompetencje:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. prezentuje świadome i otwarte podejście do języka obcego połączone z szacunkiem dla
poprawności języka ojczystego (01FA2A_K05)
e2. wykazuje otwartość na wielość dziedzin wiedzy (01FA2A_K08)
Treści kształcenia:
‒ podstawy teoretyczne przekładu audiowizualnego
‒ specyfika przekładu audiowizualnego na tle innych rodzajów przekładu (rodzaje przekładu
audiowizualnego
‒ praktyczne zasady przekładu audiowizualnego (terminologia i skróty, podstawy edycji
tekstu)
‒ warsztat tłumacza audiowizualnego (źródła wiedzy słownikowej, źródła wiedzy
internetowej, konsultanci)
‒ przekład w technice voice-over (zasady edycji tekstu, ćwiczenia praktyczne)
‒ przekład w technice voice-over (konstruowanie zdań, ćwiczenia praktyczne)
‒ przekład w technice voice-over (weryfikacja nabytych umiejętności)
‒ przekład techniką dubbingu (zasady edycji tekstu, ćwiczenia praktyczne)
‒ przekład techniką dubbingu (konstruowanie zdań, ćwiczenia praktyczne)
‒ przekład techniką dubbingu (podstawy wiedzy na temat reżyserii, ćwiczenia praktyczne)
‒ przekład techniką dubbingu (weryfikacja nabytych umiejętności)
‒ przekład pod napisy (podstawy rozmieszczania napisów)
‒ programy do tworzenia napisów
‒ przekład pod napisy (programy do amatorskiej obróbki napisów (typu Subtitle Auto Editor,
ćwiczenia praktyczne)
‒ przekład pod napisy, programy typu Subtitle Auto Editor (weryfikacja nabytych
umiejętności)
‒ przekład pod napisy (program FAB Subtitler PRO, ćwiczenia praktyczne
‒ przekład pod napisy (program FAB Subtitler PRO)
‒ weryfikacja nabytych umiejętności
Forma zaliczenia:
Studenci uzyskują zaliczenie semestralne na podstawie:
‒ obecności na zajęciach
‒ zaliczenia kolokwiów głównych
‒ zaliczenie egzaminu końcowego
Metody kształcenia:
Wykład konwersatoryjny. Metody problemowa i ćwiczeniowa. Pokaz.
Literatura:
Tomaszkiewicz, T. Przekład audiowizualny, PWN, Warszawa 2007
Materiały własne (oryginalne listy dialogowe, filmy fabularne, dokumentalne i seriale, gotowe
przekłady na język polski)
Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Liczba godzin
3, II stp
Przekład w relacjach biznesowych - ck3
6
30
Skrócony opis:
W ramach przedmiotu rozwijane są kompetencje w zakresie przekładu specjalistycznego w
relacjach biznesowych. Celem zajęć jest zapoznanie studenta ze słownictwem i wybranymi
zagadnieniami z zakresu działalności firmy, rynku pracy, nowych form działalności gospodarczej
oraz przekład na język polski artykułów specjalistycznych: prasowych, branżowych. Mają one
również służyć poszerzeniu wiedzy na temat zjawisk z zakresu współczesnej gospodarki.
Wymagania wstępne:
Dobra znajomość języka ogólnego na poziomie C2
Efekty kształcenia:
Wiedza:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student powinien:
e1. rozpoznawać i definiować tekst specjalistyczny (01FR2A_W03, 01FR2A_W04, 01FR2A_W06,
01FR2A_W07)
e2. operować słownictwem specjalistycznym z wybranych dziedzin (01FR2A_W11)
e3. posiadać wiedzę na temat specyfiki wybranych dziedzin (01FR2A_W04, 01FR2A_W07,
01FR2A_W11)
e4. orientować się w technikach tłumaczenia tekstów (01FR2A_W06, 01FR2A_W08)
Umiejętności:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student powinien:
e1. adaptować poznane zasady i techniki do innych obszarów języka specjalistycznego
(01FR2A_U02, 01FR2A_U09, 01FR2A_U10, 01FR2A_U14)
e2. dostrzegać odrębność tekstów specjalistycznych (01FR2A_U02, 01FR2A_U03, 01FR2A_U09)
e3. konstruować wypowiedzi pisemne i ustne w języku francuskim i polskim z wykorzystaniem
terminologii specjalistycznej (01FR2A_U01, 01FR2A_U09, 01FR2A_U10, 01FR2A_U12,
01FR2A_U13)
Inne kompetencje:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student powinien:
e1. inicjować lub włączać się w sytuacje przekładu (01FR2A_K02, 01FR2A_K05, 01FR2A_K09)
e2. praktykować rozmaite rodzaje tłumaczeń (01FR2A_K05, 01FR2A_K08)
e3. pracować nad doskonaleniem swoich kompetencji językowych (01FR2A_K01)
Treści kształcenia:
‒ umowa o pracę –umowa tymczasowa (interim)
‒ wynagrodzenie za pracę w niedzielę i godzinach ponadwymiarowych, elastyczność czasu
pracy
‒ nowe regulacje we Francji, społeczny oddźwięk nowych regulacji, rodzaje sankcji wobec
pracownika
‒ samozatrudnienie, gospodarka współdzielenia
‒ umowy handlowe – CETA
‒ eksternalizacja, podwykonawstwo
‒ produkt, rynek, podmioty gospodarcze
‒ konkurencja, praktyki konkurencyjne
‒ etyka w biznesie
‒ spółki prawa handlowego
‒ tłumaczenie pisemne oryginalnych tekstów specjalistycznych
‒ tłumaczenie a vista tekstów specjalistycznych
‒ ćwiczenia leksykalno-gramatyczne
Forma zaliczenia:
prace zaliczeniowe – przekład wybranych fragmentów tekstów
Metody kształcenia:
Problemowe, ćwiczeniowa, dyskusji, eksponujące
Literatura:
PenfornisJ. L., Vocabulaire progressif du Français des Affaires, CLE International, 2013
Pieńkos E., Pieńkos J., Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej, WP, 1981
Brémond J., Gélédan A., Dictionnaire économique et social, Hatier, 1990
Silem A., Encyclopédie de l’économie et de gestion, Hachette Education, 1994
Soignet M., Le français juridique, Hachette, 2009
Podręczniki francuskie i polskie z zakresu odnośnych dziedzin wiedzy, czasopisma
specjalistyczne, Internetowe itd.
Semestr
Przedmiot
Punkty ECTS
Kod przedmiotu
Liczba godzin
2, 4, 4, studia II stopnia
Przekład specjalistyczny z elementami terminologii wybranej
dziedziny (medycyna, ekonomia, język finansów) ‒ ck2
Po 2 za dziedzinę = 6
Po 15 z każdej z trzech dziedzin = 45
Skrócony opis:
W ramach przedmiotu rozwijane są kompetencje w zakresie przekładu specjalistycznego. Celem
zajęć jest zapoznanie studenta ze słownictwem i wybranymi zagadnieniami z zakresu jednej z
ww. dziedzin oraz przekład na język polski artykułów specjalistycznych: prasowych,
branżowych. Mają one również służy poszerzeniu wiedzy na temat zjawisk z zakresu
współczesnej gospodarki.
Wymagania wstępne:
Dobra znajomość języka ogólnego na poziomie C2
Efekty kształcenia:
Wiedza:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. rozpoznaje i definiuje tekst specjalistyczny (01FR2A_W03, 01FR2A_W04, 01FR2A_W06,
01FR2A_W07)
e2. operuje słownictwem specjalistycznym z wybranych dziedzin (01FR2A_W11)
e3. posiada wiedzę na temat specyfiki wybranych dziedzin (01FR2A_W04, 01FR2A_W07,
01FR2A_W11)
e4. orientuje się w technikach tłumaczenia tekstów (01FR2A_W06, 01FR2A_W08)
Umiejętności:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. adaptuje poznane zasady i techniki do innych obszarów języka specjalistycznego
(01FR2A_U02, 01FR2A_U09, 01FR2A_U10, 01FR2A_U14)
e2. dostrzega odrębność tekstów specjalistycznych (01FR2A_U02, 01FR2A_U03, 01FR2A_U09)
e3. konstruuje wypowiedzi pisemne i ustne w języku francuskim i polskim z wykorzystaniem
terminologii specjalistycznej (01FR2A_U01, 01FR2A_U09, 01FR2A_U10, 01FR2A_U12,
01FR2A_U13)
Inne kompetencje:
Po zakończeniu zajęć z przedmiotu student:
e1. inicjuje lub włączać się w sytuacje przekładu (01FR2A_K02, 01FR2A_K05, 01FR2A_K09)
e2. praktykuje rozmaite rodzaje tłumaczeń (01FR2A_K05, 01FR2A_K08)
e3. pracuje nad doskonaleniem swoich kompetencji językowych (01FR2A_K01)
Treści kształcenia:
‒ terminologia odpowiednio do wybranej dziedziny (medycyna, język finansów, ekonomia)
‒ metody przekładu tekstu specjalistycznego
‒ specyfika terminologii w przekładzie
‒ znajomość terminologii a znajomość danej dziedziny
Sposoby i kryteria oceniania:
prace zaliczeniowe – przekład wybranych fragmentów tekstów, test sprawdzający znajomość
terminologii danej dziedziny.
Metody kształcenia:
Problemowe, ćwiczeniowa,
tłumaczeniowe.
dyskusji,
eksponujące,
ćwiczenia
leksykalne,
ćwiczenia
Literatura:
PenfornisJ.L., Vocabulaire progressif du Français des Affaires, CLE International, 2013
Pieñkos E., Pieńkos J., Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej, WP, 1981
Brémond J., Gélédan A., Dictionnaire économique et social, Hatier, 1990
Silem A., Encyclopédie de l’économie et de gestion, Hachette Education, 1994
Soignet M., Le français juridique, Hachette, 2009
Podręczniki francuskie i polskie z zakresu odnośnych dziedzin wiedzy, czasopisma
specjalistyczne, źródła internetowe itd.