Dofinansowanie dzieciom pracowników czesnego za szkołę a

Dofinansowanie dzieciom pracowników czesnego za szkołę a kwestie podatkowe
Wpisany przez Krzysztof Ścipień
Ponoszenie świadczeń przez zakład pracy za pracownika nie jest wymienione w katalogu
zwolnień z art. 21 updof, dlatego też nie jest to przychód niepodlegający opodatkowaniu.
W trakcie przeprowadzanych audytów podatkowych spotyka się praktykę polegającą na
tym, iż część pracodawców zobowiązuje się w umowach o pracę zawartych z niektórymi
pracownikami do dofinansowania czesnego za szkołę dla ich dzieci.
W związku z powyższym powstają następujące pytania: czy ponoszone przez pracodawcę
wydatki na takie świadczenia są przychodem po stronie pracownika i podlegają opodatkowaniu
podatkiem dochodowym oraz czy mogą stanowić dla pracodawcy koszt uzyskania przychodu,
jak również czy od tak udzielonego świadczenia powstaje po stronie pracodawcy obowiązek
podatkowy określony w ustawie o podatku od towarów i usług (dalej: UVAT).
W celu rozwiązania zaistniałego problemu należy ustalić, czy definicja przychodu określona w
art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) obejmuje
świadczenia ponoszone przez pracodawcę za pracownika.
Z literalnego brzmienia powyższego przepisu wynika, iż przychodem ze stosunku pracy poza
wszelkiego rodzaju wypłatami pieniężnymi są również świadczenia pieniężne ponoszone za
pracownika.
Pracodawca opłacając edukację dzieci pracownika wyręczył pracownika, na którym zgodnie z
art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek świadczeń alimentacyjnych
względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. A zatem to
pracodawca spełnił zobowiązanie za swego pracownika, pokrywając koszty nauki jego dzieci,
dlatego po stronie pracownika nastąpił przychód. Ponoszenie świadczeń przez zakład pracy za
pracownika nie jest wymienione w katalogu zwolnień z art. 21 updof, dlatego też nie jest to
przychód niepodlegający opodatkowaniu.
1/4
Dofinansowanie dzieciom pracowników czesnego za szkołę a kwestie podatkowe
Wpisany przez Krzysztof Ścipień
Swoje stanowisko w sprawie zajął również NSA, który w wyroku z dnia 13 maja 2003 r., sygn.
akt: I SA/Wr 2034/2000 (niepublikowany) stwierdził, że: „sfinansowanie przez pracodawcę nauki
niepełnoletnich dzieci pracownika stanowi świadczenie pieniężne za pracownika w rozumieniu
art. 12 ust. 1 updof, a tym samym przychód tegoż pracownika podlegający opodatkowaniu
podatkiem dochodowym od osób fizycznych".
Analizując zagadnienie od strony pracodawcy należy stwierdzić, iż dofinansowanie czesnego
dla dzieci pracowników stanowi nieodpłatne świadczenie.
Wśród nieodpłatnych świadczeń ponoszonych przez pracodawcę na rzecz pracowników można
wyróżnić takie, których obowiązek ponoszenia wynika bezpośrednio z powszechnie
obowiązujących przepisów prawa, np. koszty badań medycznych albo są to też obowiązki
nałożone w drodze wewnętrznych uregulowań pracodawcy.
Należy zauważyć, iż wszystkie świadczenia nieodpłatne ponoszone przez pracodawcę na rzecz
pracowników stanowią dla pracodawcy koszt uzyskania przychodu (dalej: k.u.p.), jeśli tylko
wpływają bezpośrednio lub pośrednio na uzyskiwane przychody, a więc spełniają wymóg art. 15
ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) i - co jest równie ważne
- nie zostały
wymienione odpowiednio w art. 16 ust. 1 updop, jako wyłączone z k.u.p. Wydatek na
dofinansowanie czesnego dzieci pracowników nie został wymieniony w tym katalogu.
W podobnym tonie wypowiedział się WSA w Warszawie w wyroku z dnia 13 lutego 2007 r.,
sygn. akt III SA/Wa 4283/06, dowodząc, że w przypadku wydatków ponoszonych na rzecz
pracowników nie oznacza to ich automatycznego zaliczenia do k.u.p. Nie powinno się bowiem
zapominać o przesłankach warunkujących zaliczenie poniesionych kosztów do k.u.p.
2/4
Dofinansowanie dzieciom pracowników czesnego za szkołę a kwestie podatkowe
Wpisany przez Krzysztof Ścipień
Generalnie poniesione wydatki na dofinansowanie czesnego dzieci pracowników nie mają
wpływu na osiągane przez pracodawcę przychody i nie mogą zostać zaliczone w ciężar k.u.p.
Organy podatkowe, jak i sądy administracyjne rozpatrując kwalifikację wydatków ponoszonych
przez pracodawców na rzecz członków rodziny pracownika również stoją na stanowisku, iż
wydatki takie nie spełniają przesłanek z art. 15 ust. 1 updop, a zatem nie mogą być zaliczone
do k.u.p. Tak postanowił US Warszawa-Praga w interpretacji z dnia 17 sierpnia 2007 r., sygn.
akt 1434/PP/423-28/07/KK wskazując, że: „kosztem uzyskania przychodów nie mogą być
wydatki poniesione na wykupienie pakietu świadczeń medycznych dla członków rodzin
pracowników. Nie są oni bowiem pracownikami Spółki, a zatem przedmiotowych wydatków nie
można traktować jako kosztów pracowniczych".
Jednakże w sytuacji gdy pracodawca wykaże, że dofinansowując czesne dzieci pracowników
realizuje obowiązki nałożone w drodze wewnętrznych uregulowań
i jednocześnie poniesiony wydatek na przedmiotowe świadczenie będzie przekładać się na jego
przychód z prowadzonej działalności, wówczas będzie możliwe zaliczenie go do kosztów
uzyskania przychodów. Przy czym pogląd ten nie jest dominujący.
Przechodząc na grunt ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: uVAT) należy stwierdzić, że
opodatkowaniu tym podatkiem podlega zgodnie z art. 7 ust. 2 uVAT i art. 8 ust. 2 uVAT
nieodpłatna dostawa towarów i nieodpłatne świadczenie usług, ale tylko wówczas, gdy
spełnione są dwie przesłanki.
Po pierwsze, przekazanie towarów lub świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego
pracowników i ich domowników oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług nie jest
związane z prowadzeniem przez podatnika przedsiębiorstwa.
3/4
Dofinansowanie dzieciom pracowników czesnego za szkołę a kwestie podatkowe
Wpisany przez Krzysztof Ścipień
Po drugie, podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę
podatku naliczonego przy nabyciu przekazywanych towarów lub towarów i usług związanych ze
świadczonymi nieodpłatnie usługami.
Nie podlegają zatem opodatkowaniu czynności przekazania towarów i świadczenia usług
pracownikom, jeżeli są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem podatnika, bez względu
na fakt, czy podatnik odliczył przy ich nabyciu podatek naliczony, czy nie, lub czynności te nie
są wprawdzie związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, jednakże przy ich nabyciu nie
przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego
Dofinansowanie przez pracodawcę czesnego dzieci pracowników oznacza, iż w części kosztów
przypadających na zakup usługi edukacyjnej partycypuje pracodawca, zaś w części sami
pracownicy. Przy czym pracodawca świadczy usługę nieodpłatnie, ponieważ nie pobiera od
pracownika z tego tytułu opłaty, natomiast u pracownika występuje konkretne przysporzenie
majątkowe.
Podkreślenia wymaga fakt, iż takie świadczenie ma na celu wyłącznie zaspokojenie potrzeb
osobistych dzieci pracownika w zakresie obowiązku edukacji, które nie ma związku z
prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. W związku z tym dofinansowanie przez
pracodawcę czesnego za szkołę dzieci pracowników nie rodzi obowiązku podatkowego w
uVAT.
4/4