specyfikacja_mechani..

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA
W ZAWODZIE
TECHNIK MECHANIK LOTNICZY
SYMBOL CYFROWY 314 [05]
Akceptuj :
Zatwierdzam:
Minister
Minister
Infrastruktury
Edukacji Narodowej i Sportu
0
I. ZAŁO ENIA PROGRAMOWO–ORGANIZACYJNE
A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umie :
1) interpretowa i odnosi podstawowe zjawiska i prawa z zakresu mechaniki technicznej, materiałoznawstwa, technologii, budowy maszyn, elektrotechniki, elektroniki, techniki cyfrowej oraz termodynamiki, aerodynamiki, mechaniki lotu i automatyki
lotniczej do budowy statków powietrznych, ich zespołów i podzespołów,
2) czyta , interpretowa i opracowywa schematy logiczne, ideowe, monta owe oraz
szkice i rysunki techniczne układów mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych i elektronicznych wyst puj cych w sprz cie lotniczym,
3) interpretowa i wykorzystywa zapisy rejestratorów parametrów lotu do diagnozowania instalacji i systemów statków powietrznych,
4) rozpoznawa , dobiera
i u ywa
materiały stosowane w budowie i eksploatacji
sprz tu lotniczego oraz charakteryzowa ich wła ciwo ci,
5) przelicza jednostki wielko ci fizycznych mi dzy ró nymi układami miar,
6) posługiwa si podstawowymi technikami pomiarowymi wielko ci fizycznych,
7) wykonywa podstawowe operacje obróbki r cznej i mechanicznej,
8) wykonywa poł czenia rozł czne i nierozł czne elementów mechanicznych oraz
prostych elementów elektrycznych i elektronicznych,
9) konstruowa proste układy mechaniczne, elektryczne i elektroniczne,
10) opracowywa
dokumentacj
techniczn
i planistyczn
podstawowych procesów
technologicznych,
11) posługiwa si dokumentacj konstrukcyjn , technologiczn i eksploatacyjn sprz tu lotniczego,
12) klasyfikowa statki powietrzne według ich budowy i przeznaczenia,
13) klasyfikowa
elementy i podzespoły układów mechanicznych, hydraulicznych i
pneumatycznych oraz wyposa enia elektrycznego i awionicznego statków powietrznych według ich przeznaczenia, zasady działania i budowy,
1
14) interpretowa i odnosi procesy zu ycia i starzenia zachodz ce w sprz cie lotniczym do warunków jego eksploatacji i obsługi,
15) klasyfikowa i odnosi rodzaje procesów korozyjnych zachodz cych w sprz cie lotniczym do warunków jego eksploatacji i obsługi i stosowa standardowe metody
usuwania korozji oraz zabezpieczania przed jej powstawaniem / rozwijaniem si ,
16) korzysta z dokumentacji technicznej produkcji, u ytkowania i obsługi technicznej
statków powietrznych oraz ich podzespołów,
17) u ytkowa
urz dzenia mechaniczne, hydrauliczne, pneumatyczne, elektryczne,
elektroniczne oraz układy automatyki statków powietrznych z zachowaniem zasad
prawidłowej eksploatacji i bezpiecze stwa pracy,
18) u ytkowa urz dzenia pomocnicze słu
ce do obsługi statków powietrznych z za-
chowaniem zasad prawidłowej eksploatacji i bezpiecze stwa pracy,
19) klasyfikowa materiały p dne, smary i płyny odladzaj ce oraz okre la ich wła ciwo ci i zasady doboru,
20) stosowa zasady oceny stanu technicznego konstrukcji statków powietrznych oraz
ich instalacji i podzespołów oraz wykorzystywa urz dzenia diagnostyczne przeznaczone do tych ocen,
21) wykorzystywa prawa i parametry niezawodno ciowe do oceny stanu technicznego
instalacji i podzespołów statków powietrznych,
22) posługiwa si narz dziami uniwersalnymi i specjalistycznymi oraz stosowa zasady oceny ich przydatno ci do u ytkowania oraz przechowywania i konserwacji,
23) wykonywa
proste operacje monta owe, obsługowe oraz naprawcze statku po-
wietrznego i jego zespołów na podstawie dokumentacji technicznej,
24) stosowa podstawowe techniki planistyczne do organizowania procesów produkcyjnych i obsługowych,
25) interpretowa i odnosi obowi zuj ce przepisy lotnicze do warunków wykonywania
wyuczonego zawodu,
26) wykorzystywa specjalistyczn technik komputerow stosowan w lotnictwie oraz
korzysta ze standardowego oprogramowania komputerowego w zakresie edycji
dokumentów, tworzenia arkuszy kalkulacyjnych i prostych baz danych,
2
27) organizowa i utrzymywa swoje stanowisko pracy z zastosowaniem zasad ergonomii,
28) rozró nia materiały niebezpieczne u ywane w obsłudze statków powietrznych i
rodzaje zagro e dla ludzi i sprz tu przez nie powodowane,
29) stosowa zasady bezpiecze stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo arowej oraz
ochrony rodowiska,
30) wła ciwie prezentowa swoje kwalifikacje podczas poszukiwania pracy,
31) posługiwa si podstawowymi poj ciami ekonomicznymi i prawnymi,
32) korzysta z ogólnej literatury technicznej, norm, katalogów i poradników w zakresie
wyszukiwania i stosowania informacji potrzebnych do wykonywania zawodu,
33) posługiwa si j zykiem angielskim w zakresie niezb dnym do wykonywania zawodu,
34) odnosi i interpretowa wpływ czynnika ludzkiego na jako
35) minimalizowa mo liwo
pracy w zawodzie,
popełniania bł dów podczas wykonywania pracy,
36) ocenia skutki podejmowanych lub zaniechanych działa ,
37) komunikowa si , wyszukiwa i przetwarza informacje,
38) samodzielnie rozwi zywa problemy i podejmowa decyzje,
39) działa zgodnie z przysługuj cymi prawami i obowi zkami pracownika,
40) podnosi swoje kwalifikacje drog samokształcenia.
Kształtowanie postaw przedsi biorczych oraz przygotowanie do wej cia na rynek pracy
powinno przebiega zarówno w trakcie procesu kształcenia zawodowego, jak i podczas
realizacji zaj
edukacyjnych "Podstawy przedsi biorczo ci".
3
B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Kształcenie w zawodzie technik mechanik lotniczy odbywa si zgodnie z:
- okre lonymi w przepisach JAR–66 wymaganiami dotycz cymi wiedzy podstawowej,
- okre lonymi w przepisie JAR-147 standardami prowadzenia nauczania i egzaminowania
dla kandydatów na posiadaczy licencji JAR-66 kategorii B1.
Postanowienia w zakresie wymaga psychofizycznych i fizycznych dla kandydatów na posiadaczy licencji JAR-66 kategorii B1 zawarte s w ustawie „Prawo Lotnicze”.
1. Wymagania psychofizyczne wła ciwe dla zawodu:
1) zainteresowania techniczne, w szczególno ci w zakresie lotnictwa,
2) zdyscyplinowanie, odpowiedzialno , gotowo
bezkonfliktowego współ ycia i
współpracy w rodowisku pracy,
3) gotowo
do wykonywania zada trudnych, opanowanie, nieuleganie frustracji i pa-
nice,
4) systematyczno
5) zdolno
w pracy i zdobywaniu wiedzy,
przewidywania skutków podj tych i zaniechanych działa ,
6) samodzielno ,
7) koncentracja, podzielno
uwagi, spostrzegawczo ,
8) dobra koordynacja wzrokowo–ruchowa i słuchowo-ruchowa,
9)
wiadomo
10) odporno
istniej cych zagro e dla ludzi i sprz tu w rodowisku pracy,
na warunki rodowiska pracy,
11) kultura osobista,
12) zdolno ci manualne,
13) nieuleganie nałogom i uzale nieniom.
4
2. Technik mechanik lotniczy jest przygotowany do wykonywania nast puj cych typowych
zada zawodowych:
1) czytania i wykonywania rysunków technicznych elementów konstrukcji, podzespołów i cz
ci statków powietrznych,
2) czytania i opracowywania schematów logicznych, ideowych i monta owych instalacji i podzespołów statków powietrznych,
3) projektowania prostych podzespołów i cz
racyjnych podzespołów i cz
ci oraz projektowania procesów regene-
ci statków powietrznych,
4) wykonywania i dokumentowania planowej obsługi technicznej statków powietrznych, ich instalacji i podzespołów zgodnie z obowi zuj c
w tym zakresie doku-
mentacj techniczn ,
5) wykonywania i dokumentowania modyfikacji i napraw statków powietrznych zgodnie z obowi zuj c w tym zakresie dokumentacj techniczn ,
6) projektowania i realizowania procesów poszukiwania niesprawno ci w instalacjach
statków powietrznych z wykorzystaniem dokumentacji technicznej przeznaczonej
do tego celu oraz dokumentowanie tych procesów,
7) prawidłowego rozpoznawania oraz monta u i demonta u podzespołów i cz
ci
statków powietrznych z wykorzystaniem dokumentacji technicznej przeznaczonej
do tego celu oraz dokumentowania tych procesów,
8) posługiwania si
wła ciwymi narz dziami i sprz tem naziemnej obsługi statków
powietrznych i oceny ich przydatno ci do u ytkowania,
9) organizowania i nadzorowania przebiegu procesów obsługowych ze szczególnym
uwzgl dnieniem stosowania wła ciwej dokumentacji technologicznej i wykonawczej, materiałów, narz dzi i aparatury diagnostycznej oraz parametrów technicznych procesów,
10) samodzielnego opracowywania prostej dokumentacji technicznej i planistycznej
procesów obsługowo-naprawczych statków powietrznych i ich podzespołów,
11) organizowania stanowiska pracy w zakresie przygotowania odpowiednich narz dzi i
rodków transportu oraz zapewnienia bezpiecze stwa pracy,
12) prowadzenia racjonalnej gospodarki materiałami eksploatacyjnymi i cz
miennymi,
5
ciami za-
13) uczestniczenia w przygotowaniach statków powietrznych do wykonywania i powiadczania obsługi technicznej,
14) kontrolowania przestrzegania przepisów prawa lotniczego,
3. Technik mechanik lotniczy mo e by zatrudniony w:
1) zakładach projektowych i produkcyjnych przemysłu lotniczego:
a) bezpo rednio w produkcji lub remoncie,
b) przy opracowaniach konstrukcyjnych i technologicznych płatowca, zespołów nap dowych i ich podzespołów lub przy opracowaniach konstrukcyjnych i technologicznych ich regeneracji i napraw,
c) przy obsłudze stanowisk pomiarowych i badawczych,
d) przy projektowaniu narz dzi i wyposa enia oraz opracowywaniu dokumentacji ich
regeneracji i napraw,
e) w słu bach planistycznych i zaopatrzeniowych;
2) słu bach technicznych lotnictwa wojskowego oraz organizacjach obsługowych lotnictwa cywilnego:
a) przy bezpo redniej obsłudze i naprawach sprz tu lotniczego jako wykonawca lub
licencjonowany personel po wiadczaj cy kategorii A lub B1,
b) przy opracowaniach konstrukcyjnych i technologicznych napraw płatowca oraz
podzespołów statków powietrznych,
c) przy obsłudze i naprawach narz dzi i wyposa enia,
d) przy obsłudze dokumentacji technicznej,
e) w słu bach zapewnienia jako ci,
f) w słu bach planistycznych i zaopatrzeniowych.
Technik mechanik lotniczy samodzielnie wykonuje powierzone mu zadania, wspomaga
prac
in ynierów, a w bezpo redniej produkcji, obsłudze i remoncie tak e nadzoruje
prac robotników.
6
Stanowiska, które mo e zajmowa technik mechanik lotniczy w wy ej wymienionych zakładach lotniczych okre laj odpowiednie taryfikatory lub inne dokumenty obowi zuj ce
w tych zakładach, przeznaczone do regulowania wymogów zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach pracy.
Uzyskanie uprawnie
do zajmowania poszczególnych stanowisk okre laj
stosowne
rozporz dzenia wła ciwych ministrów.
4. Kształcenie w zawodzie wymaga zapewnienia wła ciwych warunków technicznych i dydaktycznych.
Pracownie przedmiotowe musz by odpowiednio o wietlone, wyciszone, ogrzane i o
takiej wilgotno ci, aby uczniowie mogli koncentrowa si na zaj ciach lub podczas egzaminów, bez zb dnych niewygód lub rozpraszania uwagi.
W ka dej klasie musi znajdowa si sprz t pomocniczy przeznaczony do prezentacji o
standardzie umo liwiaj cym uczniom łatwe odczytywanie tekstów, rysunków, wykresów
i liczb z ka dego miejsca:
1) zestaw do prezentacji multimedialnych - projektor z komputerem,
2) rzutniki pisma – 2 sztuki,
3) rzutnik prze roczy,
4) magnetowid z monitorem szerokoekranowym,
5) magnetofon,
6) pomoce szkoleniowe na odpowiednich no nikach.
Maksymalna liczba uczniów uczestnicz cych w szkoleniu teoretycznym nie mo e przekracza 28.
Maksymalna liczba uczniów uczestnicz cych w szkoleniu praktycznym nie mo e by
wi ksza ni 15 osób na instruktora lub egzaminatora.
7
Realizacja tre ci kształcenia zawodowego wymaga, aby szkoła:
1) posiadała nast puj ce pomieszczenia dydaktyczne:
a) pracowni komputerow ,
b) pracowni technologii mechanicznej i rysunku technicznego,
c) laboratorium elektrotechniki i elektroniki,
d) laboratorium j zykowe,
2) posiadała lub u ytkowała na podstawie stałej umowy nast puj ce pomieszczenia dydaktyczne:
a) pracowni aerodynamiki i mechaniki lotu,
b) pracowni lotniczych zespołów nap dowych,
c) pracowni bada nieniszcz cych konstrukcji lotniczych,
d) laboratorium materiałoznawstwa i struktur kompozytowych,
e) pracowni awioniki i automatyki oraz wyposa enia elektrycznego,
f) pracowni budowy i eksploatacji statków powietrznych.
Pracownia komputerowa powinna by wyposa ona w:
1) stanowiska komputerowe (jedno dla jednego ucznia) poł czone w sie z dost pem
do Internetu,
2) drukarki,
3) ploter,
4) skaner z oprogramowaniem do rozpoznawania tekstu,
5) licencyjne oprogramowanie na ka de stanowisko:
a) system operacyjny,
b) system zarz dzania bazami danych,
c) pakiet oprogramowania: edytor tekstu, edytor graficzny, arkusz kalkulacyjny,
d) oprogramowanie wspomagaj ce realizacj zada zawodowych,
e) aktualizowane oprogramowanie ochrony antywirusowej.
8
Pracownia technologii mechanicznej i rysunku technicznego powinna by wyposa ona w:
1) próbki ró nych materiałów konstrukcyjnych stosowanych w lotnictwie,
2) typowe eksponaty półwyrobów i wyrobów stosowanych w lotnictwie, a w szczególnoci:
a)
elementów gwintowanych ( ruby, wkr ty, kołki i nakr tki),
b)
elementów zabezpieczaj cych (podkładki, zawleczki, przeciwnakr tki, druty,
zamki szybko-rozł czne, zatyczki),
c)
nitów,
d)
rur, przewodów i zł cz stosowanych w instalacjach statków powietrznych,
e)
ło ysk, kół z batych, pasowych, ła cuchowych, ła cuchów i pasów,
f)
przewodów elektrycznych i zł cz,
g)
linek sterowniczych i ich osprz tu,
h)
elementów struktury płatowca (kształtowniki, podłu nice, ebra, d wigary, wr gi,
okucia, w zły mocowania),
3) zestaw warsztatowych narz dzi pomiarowych,
4) mikroskop metalograficzny,
5) twardo ciomierze,
6) przykładowe dokumentacje techniczne,
7) stanowiska umo liwiaj ce uczniom samodzielne wykonywanie rysunków (jedno stanowisko dla jednego ucznia),
8) stanowiska komputerowe do prac z typowymi programami CAD,
9) model trzech rzutni do rzutowania prostok tnego,
10) plansze figur płaskich i modele brył geometrycznych,
11) rysunki brył ci tych i przenikaj cych si ,
12) zestaw modeli wspomagaj cych kształtowanie wyobra ni przestrzennej,
13) zestaw norm rysunkowych i katalogi typowych cz
14) przykładowe dokumentacje konstrukcyjne,
9
ci maszyn,
15) katalogi, plansze, rysunki i prze rocza urz dze do wykonywania bada własno ci
wytrzymało ciowych,
16) filmy wideo z prób wytrzymało ciowych materiałów i elementów konstrukcji mechanicznych.
Laboratorium elektrotechniki i elektroniki powinno by wyposa one w:
1) stanowiska laboratoryjne do monta u i bada
układów elektronicznych (jedno dla
trzech uczniów) wyposa one w szczególno ci w:
a) maty i opaski elektrostatyczne,
b) przyrz dy do pomiaru podstawowych wielko ci elektrycznych – mierniki analogowe
i cyfrowe (po jednym ka dego typu),
c) stacje lutownicze,
d) generator sygnałowy,
e) oscyloskop,
f) zasilacz laboratoryjny o regulowanym napi ciu i nat
eniu pr du stałego i prze-
miennego,
g) tester diod i tranzystorów,
h) zestawy elementów do budowy układów elektronicznych,
i) materiały i narz dzia do wykonywania płytek obwodów drukowanych,
2) elementy obwodów elektrycznych – rezystory, kondensatory, cewki, przeł czniki,
przeka niki, transformatory,
3) elementy obwodów elektronicznych - diody, tranzystory, scalone układy analogowe i
cyfrowe,
4) układy prostowników,
5) katalogi oznacze , parametrów i zamienno ci elementów elektrycznych i elektronicznych,
6) normy rysunkowe,
7) instrukcje u ytkowania wybranych, powszechnie stosowanych urz dze
nych,
8) filmy i plansze dotycz ce bezpiecznej obsługi urz dze elektrycznych.
10
elektrycz-
Laboratorium j zykowe powinno by wyposa one w pomoce angloj zyczne:
1) podr czniki techniczne, czasopisma, katalogi i albumy o tematyce lotniczej,
2) dokumentacj techniczn , planistyczn i obsługow ,
3) specjalistyczne słowniki,
4) plansze i tablice statków powietrznych, ich instalacji i zespołów (z opisami elementów
i cz
ci).
Pracownia aerodynamiki i mechaniki lotu powinna by wyposa ona w:
1) modele profili lotniczych,
2) modele statków powietrznych - samolotów, migłowców i szybowców, odzwierciedlaj ce ró norodno
rozwi za aerodynamicznych i konstrukcyjnych statków powietrz-
nych,
3) aerodynamiczny tunel dymowy do wizualizacji przepływów,
4) stanowisko do badania rozkładu ci nie i pr dko ci przepływu,
5) tablice i plansze ilustruj ce w szczególno ci:
a) zmian wła ciwo ci atmosfery ze wzrostem wysoko ci,
b) charakterystyki geometryczne i aerodynamiczne wybranych profili aerodynamicznych,
c) przykłady rozwi za układów mechanizacji skrzydła i efektów ich zastosowania,
6) zestaw prze roczy i dysków CD-ROM oraz filmów na kasetach wideo i dyskach DVD
ilustruj cych w szczególno ci:
a) rodzaje startów i l dowa ró nych typów statków powietrznych,
b) rodzaje i fazy lotów (w tym figury akrobacyjne),
7) podr czniki, czasopisma fachowe, poradniki, albumy, katalogi i instrukcje.
11
Pracownia lotniczych zespołów nap dowych powinna by wyposa ona w:
1) plansze, fotografie, rysunki i modele ró nych typów i rodzajów silników lotniczych,
2) plansze, fotografie, rysunki i modele podzespołów, takich jak: wentylatory i spr
arki,
komory spalania, turbiny, odwracacze ci gu,
3) wybrane elementy silników (łopatki spr
arek i turbin, komory spalania, wtryskiwacze
paliwa, pompy paliwowe i olejowe,
4) plansze, fotografie, rysunki i modele migieł, wirników no nych oraz reduktorów,
5) plansze, tablice i modele instalacji silnikowych:
a) automatyki paliwowej,
b) olejowych,
c) rozruchowych,
d) powietrznych,
e) hydraulicznych,
6) stanowisko do sprawdzania wtryskiwaczy paliwowych,
7) plansze, tablice i modele przyrz dów do demonta u, monta u, obsługi i transportu
silników lotniczych,
8) plansze i tablice ilustruj ce parametry i ograniczenia eksploatacyjne silników oraz
procedury przeprowadzania ich prób naziemnych,
9) zestaw filmów wideo do prezentacji budowy, zasady działania oraz obsługi lotniczych
zespołów nap dowych,
10) plansze, filmy oraz instrukcje dotycz ce przepisów bezpiecze stwa podczas obsługi
lotniczych zespołów nap dowych.
12
Pracownia bada nieniszcz cych konstrukcji lotniczych powinna by wyposa ona w:
1) aparatur do przeprowadzania bada ró nymi metodami w tym:
a) defektoskop do bada metod pr dów wirowych,
b) defektoskop ultrad wi kowy,
c) urz dzenie do bada metod magnetyczn ,
d) zestaw do bada metod penetracyjn ,
f) urz dzenia do bada radiologicznych,
f) zestawy do boroskopii,
2) próbki badanych elementów statków powietrznych z wykrytymi wadami,
3) fotografie oraz zdj cia rentgenowskie wykrytych wad,
4) filmy wideo ilustruj ce technologi wykonywania bada poszczególnymi metodami.
Laboratorium materiałoznawstwa i struktur kompozytowych powinno by wyposa one w:
1) próbki ró nych materiałów konstrukcyjnych stosowanych w lotnictwie, w tym strukturalne materiały kompozytowe, a w szczególno ci tkaniny, ywice, wypełniacze,
uszczelniacze,
2) materiały technologiczne do wykonywania napraw struktur kompozytowych, w
szczególno ci folie i tkaniny technologiczne,
3) sprz t do produkcji elementów i napraw struktur kompozytowych:
a) nagrzewnice,
b) koce grzewcze,
c) termopary,
d) pompy pró niowe z wyposa eniem,
e) formy i wzorniki,
4) zestaw do anodowania kompozytów metalowych,
5) próbki z przykładami rodzajów korozji,
6) próbki z przykładami zabezpiecze przed korozj ,
7) mikroskop metalograficzny,
13
8) twardo ciomierze,
9) plansze i tablice prezentuj ce oznakowania i wła ciwo ci materiałów konstrukcyjnych,
10) plansze i tablice prezentuj ce zastosowanie materiałów kompozytowych w produkcji i remoncie statków powietrznych,
11) prze rocza uszkodze i wad struktur kompozytowych,
12) filmy wideo ilustruj ce technologie napraw struktur kompozytowych.
Pracownia awioniki, automatyki i wyposa enia elektrycznego powinna by wyposa ona w:
1) makiety, plansze i fotografie tablic przyrz dów w kabinie pilotów,
2) zestaw przyrz dów pokładowego wyposa enia awionicznego statków powietrznych:
a) ci nieniowych,
b) kontroli pracy silników i instalacji płatowcowych,
c) giroskopowych,
d) pilota owo-nawigacyjnych,
3) plansze typowych systemów elektronicznych / cyfrowych statku powietrznego,
4) stanowiska i przyrz dy do sprawdzania:
a) paliwomierzy i przepływomierzy,
b) przyrz dów ci nieniowych,
c) obrotomierzy,
d) nadajników temperatury i ci nienia,
e) wska ników k towego wychylenia i poło enia elementów sterowania i mechanizacji skrzydła,
5) stanowisko do okre lania charakterystyk maszyn elektrycznych,
6) stanowisko do sprawdzania pr dnic i silników elektrycznych,
7) stanowisko do obsługi akumulatorów,
8) plansze, filmy oraz instrukcje dotycz ce przepisów bezpiecze stwa podczas obsługi
urz dze wyposa enia elektrycznego i awionicznego.
14
Pracownia budowy i eksploatacji statków powietrznych powinna by wyposa ona w:
1) modele redukcyjne samolotów, migłowców i szybowców ró nych typów,
2) makiety (dioramy), plansze i fotografie sprz tu naziemnej obsługi statków powietrznych, a w szczególno ci: lotniskowe ródła energii elektrycznej, hydraulicznej i pneumatycznej, urz dzenia do holowania i podnoszenia statków powietrznych, schody i
drabinki oraz pomosty, dystrybutory paliwowe, tlenowe, mieszanek hydraulicznych i
wody, urz dzenia do odladzania,
3) makiety, modele, plansze i tablice instalacji i podzespołów statków powietrznych,
4) stanowisko audiowizualne z zestawem slajdów i kaset magnetofonowych do nauki
budowy, zasad działania, obsługi zespołów i instalacji oraz wyposa enia statków powietrznych,
5) stanowiska komputerowe z oprogramowaniem (CBT) – jedno dla dwóch uczniów –
do nauki oraz sprawdzania i oceny znajomo ci:
a) budowy statków powietrznych, ich zespołów oraz instalacji,
b) wykonywania procedur obsługowych,
6) przegl dark z kompletem mikrofilmów dotycz cych wybranych statków powietrznych,
7) plansze, filmy oraz instrukcje dotycz ce przepisów bezpiecze stwa podczas obsługi
statków powietrznych,
8) przykładowe kopie: przepisów JAA i krajowych przepisów lotniczych, polece nadzorów lotniczych (AD), programów obsługi statków powietrznych, typowych instrukcji
obsługi, ilustrowanych katalogów cz
ci zamiennych, schematów ideowych i monta-
owych, biuletynów serwisowych, dokumentacji pokładowej, dokumentacji po wiadczaj cej, procedur organizacyjnych, instrukcji wykonawczych, kart zadaniowych i innych dokumentów zwi zanych z eksploatacj i obsług sprz tu lotniczego,
15
9) przykładowe kopie certyfikatów statku powietrznego, w tym:
a)
wiadectwo typu,
b)
wiadectwo sprawno ci technicznej,
c)
wiadectwo rejestracji,
d) certyfikat hałasu,
e) protokół wa enia,
f) licencja radiostacji i jej homologacja.
II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE
Minimalna liczba godzin
w okresie kształcenia w % *
Nazwa bloku programowego
Podstawowa wiedza techniczna
30
Budowa, eksploatacja i obsługa techniczna
statków powietrznych
30
Technologia obsługi statków powietrznych
25
Podstawowa wiedza ekonomiczno - społeczna
10
Razem:
95**
* Podział godzin na bloki programowe dotyczy wył cznie kształcenia w szkołach dla
młodzie y.
** Pozostałe 5% godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.
16
III. PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA W BLOKACH PROGRAMOWYCH
Umiej tno ci i tre ci kształcenia zawarte w blokach programowych s zgodne z wymaganiami JAA w zakresie wiedzy podstawowej niezb dnej przy ubieganiu si o licencj JAR66.
BLOK: PODSTAWOWA WIEDZA TECHNICZNA
1. Cele kształcenia
Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :
1) wykonywa szkice cz
ci maszyn, odwzorowuj c z zachowaniem proporcji kształty
zewn trzne i wewn trzne,
2) wykonywa
i czyta
rysunki techniczne cz
ci maszyn, wymiarowa
i podawa
oznaczenia zgodne z obowi zuj cymi normami rysunku technicznego,
3) czyta w j zyku polskim i angielskim oraz wykorzystywa dokumentacj techniczn
statku powietrznego, jego zespołów i podzespołów, normy pa stwowe i mi dzynarodowe oraz czasopisma i inn literatur techniczn ,
4) rozró nia
i okre la
poszczególne pozycje dokumentacji technicznej statku po-
wietrznego, jego zespołów i podzespołów,
5) u ytkowa urz dzenia komputerowe w zakresie wspomagania obsługi statków powietrznych oraz pozyskiwania i archiwizacji danych,
6) wykonywa
proste obliczenia wytrzymało ciowe elementów maszyn (zginanie,
skr canie, rozci ganie, wyboczenie, wytrzymało
zło ona, zm czeniowa), równie
z wykorzystaniem programów komputerowych,
7) odnosi podstawowe zasady mechaniki ogólnej, mechaniki płynów, termodynamiki,
wytrzymało ci materiałów do budowy statków powietrznych i innego sprz tu lotniczego,
8) okre la poj cia oraz parametry niezawodno ciowe i wykorzystywa je do okre lania stanu technicznego podzespołów i instalacji statków powietrznych,
9) charakteryzowa materiały metalowe i niemetalowe,
17
10) rozró nia materiały niebezpieczne u ywane w obsłudze statków powietrznych i
rodzaje zagro e dla ludzi i sprz tu przez nie powodowane,
11) dobiera materiały konstrukcyjne uwzgl dniaj c: warunki pracy, trwało
narz dzi
oraz normy i katalogi,
12) rozró nia i okre la metody badania metali, stopów i sposoby wykrywania ich wad,
13) rozpoznawa zjawiska korozji oraz erozji w materiałach krystalicznych i ich skutki
oraz dobiera rodzaje powłok ochronnych w zale no ci od materiałów i ich przeznaczenia,
14) rozró nia podstawowe procesy obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej oraz ocenia
ich wpływ na struktur i własno ci mechaniczne stali,
15) charakteryzowa metody regeneracji i naprawy cz
ci maszyn, nanoszenia powłok
ochronnych i regeneracyjnych (powłoki galwaniczne i lakiernicze),
16) okre la cechy charakterystyczne operacji: lutowania, klejenia, nitowania oraz spawania elektrycznego i gazowego,
17) okre la
cechy charakterystyczne procesów wykonywania i naprawy elementów
tworzyw przekładkowych (kompozytów),
18) okre la podstawowe operacje obróbki r cznej,
19) okre la podstawowe operacje obróbki mechanicznej oraz dobiera parametry obróbki, narz dzia i oprzyrz dowanie,
20) okre la budow i zasady działania osi, wałów, ło ysk, sprz gieł, hamulców i innych mechanizmów,
21) planowa przebieg procesu monta u i demonta u maszyn i urz dze ,
22) wyja nia budow i zasad działania nap dów hydraulicznych, pneumatycznych i
elektrycznych oraz analizowa schematy tych układów,
23) stosowa przepisy prawa lotniczego – ustalenia konwencji mi dzynarodowych, polskie prawo lotnicze, rozporz dzenia europejskich i krajowych władz lotniczych.
18
2. Tre ci kształcenia (działy programowe)
1) Matematyka (uzupełnienie tre ci kształcenia ogólnego, wynikaj ce z wymaga zawodu)
a) Algebra: systemy liczbowe inne ni dziesi tny - dwójkowe, pi tkowe, szesnastkowe,
logarytmy naturalne i dziesi tne.
b) Geometria: u ywanie tablic trygonometrycznych, współrz dne biegunowe.
2) Fizyka (uzupełnienie tre ci kształcenia ogólnego, wynikaj ce z wymaga zawodu)
a) Materia: zmiany stanów skupienia,
b) Mechanika:
- Statyka: siły, momenty i pary sił, przedstawienie sił i momentów jako wektory, rodek
masy, rodek ci
ko ci, elementy teorii obci
e , obci
enia i elastyczno , napr -
enia ciskaj ce, rozci gaj ce, zginaj ce, tn ce i skr caj ce,
- Dynamika: moment giroskopowy, zasada działania urz dze giroskopowych, tarcie:
istota i skutki, współczynniki tarcia,
- Dynamika płynów: g sto
i ci
ar wła ciwy, lepko
płynów, opory opływu, ci li-
wo
płynów, ci nienie statyczne, dynamiczne i całkowite - prawo Bernoulli’ego,
zw
ka Venturi’ego,
c) Termodynamika: temperatura, termometry, skale temperatur – Celsiusza, Fahrenheita
i Kelvina, definicja ciepła, pojemno
cieplna, ciepło wła ciwe, wymiana ciepła – prze-
wodzenie, promieniowanie i unoszenie, rozszerzalno
obj to ciowa, pierwsze i dru-
gie prawo termodynamiki, ciepło parowania i mieszania, energia cieplna, ciepło spalania,
d) Optyka: natura wiatła, pr dko
wiatła, prawa odbicia i załamania wiatła, odbicie
od powierzchni płaskiej i sferycznej, załamanie w ró nych o rodkach, soczewki, optyka wiatłowodowa,
e) Układy miar: jednostki miar, przeliczanie jednostek miar mi dzy ró nymi układami.
19
3) Rysunek techniczny
Przybory kre larskie, rodzaje linii, formaty, podziałki, szkicowanie figur, bryły, przenikanie si brył, przekroje, wymiarowanie, tolerancje i pasowania, chropowato , wykonywanie szkiców, rysunków wykonawczych, zło eniowych, uproszczenia rysunkowe, opisy, czytanie rysunków. Tworzenie rysunków z wykorzystaniem programów komputerowych przeznaczonych do tego celu, w szczególno ci z grupy CAD.
4) Materiałoznawstwo
Rodzaje, własno ci i zastosowanie metali i ich stopów, jak: stale konstrukcyjne i wysokostopowe, eliwa, staliwa, mied i jej stopy, glin i jego stopy, tytan i jego stopy. Rodzaje, własno ci i zastosowanie materiałów niemetalowych i tworzyw sztucznych, a w
szczególno ci: lakiery, oleje, guma, szkło, ceramika, kleje, materiały plastyczne, materiały kompozytowe. Metody badania metali i stopów. Materiały konstrukcyjne, regeneracyjne, eksploatacyjne stosowane w lotnictwie i ich własno ci.
5) Podstawy technologii
Pomiary warsztatowe, klasy poł cze i tolerancje. Obróbka r czna, mechaniczna, plastyczna, odlewnictwo. Obróbka powierzchniowa. Obróbka cieplna, cieplno-chemiczna i
chemiczna. Wykonywanie poł cze : spawanych, zgrzewanych, lutowanych, klejonych,
nitowych, rubowych wciskowych, skurczowych i kształtowych, w tym wpustowych, wypustowych, kołkowych, sworzniowych i klinowych,. Ł czenie metod hydrauliczn . Korozja i ochrona przed korozj . Metody regeneracji i napraw. Zasady prowadzenia prac
remontowych i naprawczych z uwzgl dnieniem warunków bezpiecze stwa i higieny pracy. Ergonomia i higiena pracy. Materiały niebezpieczne i rodzaje zagro e .
6) Elementy maszyn
Budowa, rodzaje i zastosowanie elementów maszyn: osi, wałów, ło ysk, sprz gieł, hamulców, elementów podatnych, przekładni. Elementy hydrauliczne i pneumatyczne.
7) Mechanika techniczna z elementami wytrzymało ci materiałów i mechanika płynów.
Statyka, kinematyka i dynamika. Podstawowe wska niki wytrzymało ciowe. Odkształcenia belek. Wytrzymało
zm czeniowa i zło ona. Podstawowe prawa i wybrane za-
gadnienia mechaniki płynów, w tym przepływ laminarny, burzliwy, opory przepływu i kawitacja.
8) Wiedza ogólnolotnicza
20
Podstawy aerodynamiki. Zarys teorii lotu statków powietrznych – mechanika lotu.
Zasady okre lania wymaga obsługowych dla statków powietrznych. Zasady planowania i organizacji pracy przy obsłudze statków powietrznych. Elementy teorii niezawodno ci. Dokumentacja pokładowa, obsługowa i wykonawcza. Gospodarka materiałowa.
Przepisy prawa lotniczego – polskiego, JAA, ICAO. Czynnik ludzki w obsłudze technicznej statków powietrznych.
21
BLOK: BUDOWA, EKSPLOATACJA I OBSŁUGA TECHNICZNA
STATKÓW POWIETRZNYCH
1. Cele kształcenia
Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :
1) odnosi podstawow wiedz techniczn z zakresu: mechaniki ogólnej, mechaniki
płynów i wytrzymało ci materiałów do budowy statków powietrznych, ich wyposaenia i urz dze pomocniczych do ich obsługi,
2) odnosi podstawowe prawa termodynamiki do pracy lotniczych zespołów nap dowych (w szczególno ci prawa rz dz ce przemianami i obiegami), przewidywa
zjawiska oraz przelicza jednostki ci nienia i temperatury,
3) odnosi podstawowe zagadnienia elektrotechniki i elektroniki do pracy maszyn i
urz dze
elektrycznych i elektronicznych stanowi cych wyposa enie statków po-
wietrznych,
4) interpretowa podstawowe poj cia zwi zane z obwodem elektrycznym, prawa rz dz ce przepływem pr du, jednostki i definicje wielko ci elektrycznych,
5) interpretowa podstawowe prawa z zakresu statyki kinematyki i dynamiki statków
powietrznych,
6) korzysta z komputerowego oprogramowania u ytkowego przeznaczonego do zarz dzania eksploatacj i obsług statków powietrznych,
7) rozpoznawa rodzaje i cz
ci składowe statków powietrznych,
8) odczytywa schematy instalacji pokładowych oraz omawia ich budow i zasady
działania,
9) kontrolowa poprawno
pracy instalacji i podzespołów statków powietrznych oraz
urz dze do ich obsługi,
10) dobiera i wykorzystywa wła ciwe przyrz dy kontrolno-pomiarowe stosowane w
diagnostyce oraz interpretowa uzyskane wyniki,
11) wykonywa
obsług
metrologiczn
podstawowych przyrz dów pomiarowych sto-
sowanych w obsłudze statków powietrznych,
22
12) wykonywa podstawowe pomiary wielko ci elektrycznych w sieci pokładowej i pokładowych maszynach elektrycznych,
13) diagnozowa prac
prac
urz dze
obsługowych
z
i systemów, okre la ich stan techniczny i zakres
wykorzystaniem
wła ciwych
przyrz dów
kontrolno-
pomiarowych,
14) przeprowadza regulacj podstawowych parametrów pracy instalacji pokładowych,
15) ocenia
prawdopodobne przyczyny niesprawno ci urz dze
i instalacji pokłado-
wych na podstawie bezpo rednich objawów niesprawno ci oraz parametrów pracy
urz dze i instalacji mierzonych urz dzeniami diagnostycznymi,
16) podejmowa decyzje o warunkach dalszej eksploatacji instalacji i ich podzespołów
w przypadkach nietypowych niesprawno ci,
17) interpretowa wpływ czynników eksploatacyjnych na sprawno
statku powietrzne-
go i podejmowa wła ciwe działania zapobiegawcze,
18) okre la rodzaje korozji i przyczyny jej powstawania, dobiera wła ciwe metody
ochrony przed korozj i wła ciwe powłoki ochronne,
19) przeprowadza
konserwacje instalacji i podzespołów statków powietrznych oraz
sprz tu do ich obsługi,
20) okre la rodzaje i wła ciwo ci gazów i płynów eksploatacyjnych stosowanych w
eksploatacji statków powietrznych, w szczególno ci paliw, smarów, mieszanek hydraulicznych, gazów technicznych i tlenu medycznego oraz zasady wła ciwego ich
doboru,
21) zaopatrywa pokładowe instalacje statków powietrznych w gazy i płyny eksploatacyjne,
22) u ytkowa maszyny i urz dzenia elektryczne, elektroniczne oraz elementy elektrycznych sieci pokładowych i układów automatyki statków powietrznych z zachowaniem zasad prawidłowej eksploatacji i bezpiecze stwa pracy,
23) stosowa zasady konserwacji i przechowywania materiałów i cz
24) wykorzystywa w praktyce znajomo
ci zamiennych,
zasad zarz dzania obsług techniczn stat-
ków powietrznych,
25) opracowywa dokumentacj wykonawcz obsługi technicznej zgodnie z wymaganiami odno nych przepisów lotniczych,
23
26) okre la zapotrzebowanie na niezb dne materiały techniczne i cz
ci zamienne do
obsługi statków powietrznych,
27)
wiadomie stosowa przepisy bezpiecze stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej i ochrony rodowiska podczas obsługi statków powietrznych,
28) organizowa bezpieczn prac zespołów ludzi,
29) dokonywa wła ciwego wyboru metod działania w warunkach ekstremalnych,
30) porozumiewa si
w j zyku angielskim w zakresie niezb dnym do wykonywania
pracy,
31) podnosi swoje kwalifikacje drog samokształcenia.
24
2. Tre ci kształcenia (działy programowe)
Tre ci kształcenia uj te s w nast puj cych działach programowych:
1) Historia i organizacja transportu lotniczego
Pocz tki i rozwój transportu lotniczego na wiecie. Pocz tki i rozwój transportu
lotniczego w Polsce. Organizacje lotnicze na wiecie i zakresy ich działania. Historia prawa lotniczego.
2) Słownictwo j zyka angielskiego stosowane w lotnictwie
Nazwy statków powietrznych, ich elementów, podzespołów i cz
ci. Nazwy na-
rz dzi i wyposa enia. Słownictwo stosowane w pracach projektowych, obsłudze
dokumentacji technicznej i organizacyjnej oraz w planowaniu i realizacji obsługi
technicznej.
3) Klasyfikacja statków powietrznych
Według zasad unoszenia si w powietrzu. Według zastosowania. Według rodzajów nap du. Według masy startowej. Według sposobów obci
enia konstrukcji.
4) Konstrukcja statków powietrznych (podział wg grup ATA-100)
Kadłuby, skrzydła i urz dzenia ich mechanizacji, usterzenia i urz dzenia ich mechanizacji, okna i drzwi, podwozia, zawieszenia zespołów nap dowych, wyposaenia wn trz.
5) Zespoły nap dowe statków powietrznych
Główne zespoły nap dowe – tłokowe, turbo migłowe i turbinowe. Pomocnicze
zespoły nap dowe. Niekonwencjonalne ródła nap du – silniki pulsacyjne, strumieniowe i rakietowe.
6)
migła i wirniki
Rodzaje migieł i ich konstrukcja. Układy regulacji skoku. Rodzaje wirników migłowców. Konstrukcje głowic. Wirniki pomocnicze. Reduktory nap dowe. Niekonwencjonalne konstrukcje migieł i wirników – przeciwbie ne, zdwojone, szybkobie ne.
7) Instalacje statków powietrznych (podział według grup ATA-100)
Klimatyzacje i układy regulacji ci nienia, urz dzenia automatycznego pilota u, rejestratory lotu, o wietlenie, instalacje paliwowe, elektryczne, hydrauliczne, tleno25
we i powietrzne, urz dzenia komunikacji i ł czno ci, urz dzenia nawigacyjne, instalacje wodne i sanitarne, wyposa enie awaryjne i ratunkowe.
8) Ogólne zasady obsługi technicznej statków powietrznych
Wymagania obsługowe dla typów statków powietrznych zwi zane ze wiadectwem typu. Analizy MSG-2 i MSG-3. Rekomendowane programy obsługi planowej statków powietrznych i ich modyfikowanie przez przewo ników lotniczych.
Wykorzystanie teorii niezawodno ci do modyfikowania programów obsługi planowej. Zamówienia obsługi. Rodzaje i cz stotliwo ci wykonywania zada obsługowych. Czasokresy pracy (resursy) statków powietrznych, ich podstawowych
zespołów i podzespołów. Usuwanie niesprawno ci. Wykonywanie polece nadzorów lotniczych (AD). Modyfikowanie statków powietrznych, ich zespołów i podzespołów. Naprawy struktury statków powietrznych. Obsługa metrologiczna narz dzi pomiarowych.
9) Zasady planowania i realizacji obsługi technicznej statków powietrznych
Tworzenie pakietów dokumentacji wykonawczej na podstawie zamówie obsługi.
Normowanie czasów wykonania zada obsługowych i czasów wykonania zamówionej obsługi. Potwierdzanie i po wiadczanie wykonania obsługi. Przechowywanie zapisów z obsługi.
26
BLOK: TECHNOLOGIA OBSŁUGI STATKÓW POWIETRZNYCH
1. Cele kształcenia
Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :
1) ocenia stan techniczny urz dze i systemów statków powietrznych,
2) wybiera wła ciwe technologie napraw,
3) dobiera odpowiednie materiały, narz dzia i przyrz dy do rodzaju wykonywanych
prac naprawczych,
4) dobiera metody kontroli wykonanej naprawy i stosowa wła ciwe przyrz dy pomiarowe,
5) korzysta z komputerowego oprogramowania u ytkowego,
6) diagnozowa
instalacje statków powietrznych z wykorzystaniem ich schematów
ideowych i monta owych,
7) posługiwa
si
wybranymi technikami warsztatowymi w zakresie podstawowych
operacji lusarskich, obróbki skrawaniem, obróbki powierzchniowej, spawania, lutowania i klejenia, pomiarów warsztatowych,
8) wykonywa prace monterskie, naprawcze i regeneracyjne typowych cz
ci statków
powietrznych i ich wyposa enia, korzystaj c z dokumentacji i wła ciwych narz dzi,
9) demontowa , weryfikowa stan techniczny, naprawia lub wymienia zu yte elementy oraz przeprowadza prawidłowy monta i konserwacj podzespołów statków
powietrznych,
10) stosowa wła ciwe metody ochrony przed korozj , nakłada powłoki ochronne,
11)
wiadomie stosowa przepisy bezpiecze stwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej oraz przepisy o ochronie rodowiska podczas prac konserwacyjno - remontowych.
12) organizowa własne stanowisko pracy.
27
2.Tre ci kształcenia (działy programowe)
1) Obróbka r czna
Pomiary warsztatowe. Trasowanie na płaszczy nie i przestrzenne. Prostowanie i
gi cie metali. Ci cie, przecinanie, cinanie i wycinanie. Piłowanie powierzchni płaskich i kształtowych. Wiercenie i nawiercanie. Gwintowanie.
2) Obróbka skrawaniem
Budowa maszyn skrawaj cych. Dobór parametrów skrawania. Obróbka powierzchni
walcowych. Wiercenie, nawiercanie i rozwiercanie otworów na tokarce. Wytaczanie.
Toczenie sto ków. Toczenie powierzchni kształtowych. Toczenie przedmiotów trudnych do mocowania, gwintowanie na tokarce. Frezowanie i szlifowanie. Obróbki powierzchniowe.
3) Technologia poł cze
Spawanie elektryczne. Wykonywanie spoin czołowych i pachwinowych. Napawanie
metali. Spawanie i ci cie gazowe. Zgrzewanie. Lutowanie. Klejenie. Poł czenia nitowane. Poł czenia wtłaczane. Poł czenia gwintowe.
4) Obsługa i naprawa statków powietrznych, ich instalacji i podzespołów.
Obsługa profilaktyczna i diagnostyka podzespołów i instalacji statków powietrznych.
Monta i demonta podzespołów instalacji statków powietrznych. Odczytywanie i interpretowanie zapisów rejestratorów parametrów lotu statków powietrznych. Regulacje
podzespołów i instalacji statków powietrznych. Naprawy konstrukcji statków powietrznych. Obsługa i konserwacja akumulatorów i układów zasilaj cych. Obsługa, diagnostyka i konserwacja układów automatyki lotniczej i urz dze elektronicznych. Pomiary
wielko ci elektrycznych. Bezpiecze stwo i higiena pracy przy pracach obsługowonaprawczych.
5) Dokumentacja techniczna urz dze i instalacji statków powietrznych
Korzystanie z dokumentacji obsługowej – opisów technicznych, instrukcji obsługowych, schematów elektrycznych i innych. Czytanie schematów ideowych i monta owych instalacji pokładowych. Czytanie rysunków technicznych: wykonawczych, zło eniowych i monta owych. Korzystanie z dokumentacji techniczno-ruchowych. Korzystanie z katalogów cz
ci zamiennych i komputerowych baz danych.
28
BLOK: PODSTAWOWA WIEDZA EKONOMICZNO–SPOŁECZNA
1. Cele kształcenia
Ucze (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umie :
1) komunikowa si , wyszukiwa i przetwarza informacje,
2) samodzielnie podejmowa decyzje,
3) interpretowa i stosowa przepisy kodeksu pracy dotycz ce praw i obowi zków
pracownika oraz warunków pracy,
4) podnosi kwalifikacje drog samokształcenia,
5) wła ciwie prezentowa swoje kwalifikacje podczas poszukiwania pracy,
6) wyja nia istot i charakteryzowa cele gospodarowania,
7) wyja nia i podawa przykłady podstawowych poj
ekonomicznych,
8) wyja nia istot i cechy gospodarki rynkowej,
9) opisywa główne elementy mechanizmów rynkowych,
10) wyja nia zasady finansowania firmy,
11) wła ciwie ocenia sytuacj firmy na podstawie jej raportów finansowych (giełda
papierów warto ciowych),
12) wypełnia podstawowe dokumenty finansowe,
13) redagowa podstawowe dokumenty zgodnie z wymaganiami rynku pracy (CV, list
intencyjny),
14) oblicza podatek dochodowy od osób fizycznych i wypełnia roczn
deklaracj
podatkow ,
15) oblicza wysoko
podatku VAT naliczonego i nale nego,
16) rejestrowa typowe zdarzenia gospodarcze w podatkowej ksi dze przychodów i
rozchodów.
17) organizowa i wykorzystywa czas wolny.
29
2. Tre ci kształcenia (działy programowe)
Tre ci kształcenia uj te s w nast puj cych działach programowych:
1) podstawowe kategorie ekonomiczne (rynek, zasoby produkcyjne, pieni dz, płaca),
2) system gospodarki rynkowej,
3) przedsi biorstwa i podstawy prawne ich funkcjonowania,
4) finansowanie przedsi biorstw (wewn trzne i zewn trzne),
5) zasady wypełniania podstawowych dokumentów (czek, przelew, PIT),
6) istota ubezpiecze i ich formy,
7) przygotowanie do wej cia na rynek pracy,
8) planowanie własnych dochodów i wydatków (formy oszcz dzania),
9) elementy prawa pracy,
30