docRaport Legislacyjny
download 
Reklamacja Transkrypt
Raport Legislacyjny
Raport Legislacyjny październik 2016 r. REFORMA EMERYTALNA Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw RZĄD Perspektywa wejścia w życie: IV kwartał 2016 r. SEJM SENAT 9 grudnia 2015 r. Pierwsze czytanie projektu 12 stycznia 2016 r. Wysłuchanie publiczne INNOWACJE Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej Perspektywa wejścia w życie: IV kwartał 2016 r. RZĄD SEJM SENAT 7 marca 2016 r. Skierowany do konsultacji i uzgodnień 16 sierpnia 2016r. Przyjęty 13 września 2016 r. Pierwsze czytanie 6 października 2016 r. Trzecie czytanie 7 października 2016 r. Ustawa wpłynęła KRAJOWA ADMINISTRACJA SKARBOWA Poselski projekt ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej RZĄD SEJM SENAT Perspektywa wejścia w życie: IV kwartał 2016 r. RZĄD SEJM 19 lipca 2016 r. Przyjął projekt 14 września 2016 r. Pierwsze czytanie SENAT RZĄD PREZYDENT Perspektywa wejścia w życie: 1 czerwca 2017 r. SEJM SENAT PREZYDENT 11 lipca 2016 r. Projekt skierowany do konsultacji USZCZELNIENIE VAT Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw PREZYDENT 22 września 2016 r. Pierwsze czytanie PAKIET WIERZYCIELSKI Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności PREZYDENT Perspektywa wejścia w życie: IV kwartał 2016 r. HAZARD Projekt nowelizacji ustawy o grach hazardowych PREZYDENT Perspektywa wejścia w życie: I kwartał 2017 r. RZĄD 23 września 2016 r. Projekt skierowany do konsultacji SEJM SENAT PREZYDENT Wrzesień w prawie WAŻNY WYROK Trybunał Konstytucyjny: nie zawsze można odebrać prawo jazdy za przekroczenie prędkości Wyrok z 11 października 2016 r. (K 24/15) Rzecznik praw obywatelskich oraz ProkGen złożyli do Trybunału wnioski o zbadanie, czy przy przekroczeniu prędkości o więcej niż 50 km/h na terenie zabudowanym dopuszczalne jest czasowe zatrzymanie prawa jazdy (kara administracyjna) i jednoczesna grzywna (sankcja karna). Według wnioskodawców jest to przykład podwójnej karalności tego samego czynu, co jest sprzeczne z prawem. Trybunał nie zgodził się z argumentacją RPO i ProkGen. Uznał, że czasowe zatrzymanie prawa jazdy pełni funkcję prewencyjną (odstraszającą) w stosunku do kierowcy i służy realizacji zadań administracji – zapewnieniu bezpieczeństwa na drodze. Jednocześnie TrybKon stwierdził, że przepisy powinny uwzględniać stan wyższej konieczności jako usprawiedliwienie dla przekroczenia prędkości i w tym zakresie są one niekonstytucyjne. 06.09 2016 Morawiecki popiera zakaz handlu w niedzielę. MinRoz Mateusz Morawiecki pozytywnie ocenił pomysł wprowadzenia zakazu handlu w niedzielę. Projekt ustawy w tej sprawie złożyła w Sejmie „Solidarność”. Według wicepremiera, zakaz, który działa w wielu krajach Europy Zachodniej, nie miałby negatywnego wpływu na polską gospodarkę. Z naszych prognoz wynika, że PKB zmniejszyłoby się o 0,3 proc. 12.09 2016 KomEur sprawdza polską ustawę stoczniową. Dyrekcja generalna ds. konkurencji rozpoczęła analizę ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i produkcji komplementarnej (tzw. ustawa stoczniowa). Bruksela sprawdza, czy zwolnienia podatkowe nie stanowią nielegalnej pomocy publicznej dla stoczni. W ustawie, która wejdzie w życie na początku 2017 r., znalazły się przepisy m.in. o zwolnieniu budowy statków z podatku VAT oraz ulga w podatku CIT dla stoczni. MinMor nie konsultowało ustawy z KomEur. 15.09 2016 MinFin powołał radę ds. przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Dziewięcioosobowa rada będzie opiniowała stosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Minister będzie mógł zwrócić się do niej na etapie postępowania, a w przypadku zastosowania klauzuli - podmiot, który będzie chciał odwołać się od decyzji. W skład rady na czteroletnią kadencję weszli m.in. przewodnicząca Krajowej Rady Doradców Podatkowych Jadwiga Glumińska-Pawlic oraz prokurator z departamentu ds. przestępczości gospodarczej ProkKraj Tomasz Piekarski. Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 18.09 2016 Resort edukacji przedstawia reformę oświaty. MinEdu Anna Zalewska zapowiedziała likwidację gimnazjów, wprowadzenie 8-letnich szkół podstawowych, 4-letnich liceów i 5-letnich techników, a w miejsce zawodówek stworzenie szkół branżowych. Pierwsze zmiany zaczną obowiązywać od przyszłego roku szkolnego - już wtedy nie będzie naboru do gimnazjów. Resort skierował dwa projekty ustaw o reformie oświaty do konsultacji. Reforma będzie ważnym tematem politycznym w nadchodzących tygodniach - sprzeciwiają jej się m.in. Związek Nauczycielstwa Polskiego oraz Nowoczesna i PO. 20.09 2016 Rząd zawiesza pobór podatku sklepowego. MinFin Paweł Szałamacha oznajmił, że pobór podatku sklepowego zostanie zawieszony. Jednocześnie resort przygotuje „podatek od sklepów wielkopowierzchniowych w nowej formule”. Odpowiednie korekty zostaną też wprowadzone w budżecie na 2017 r. Jeżeli Komisja uzna polski podatek sklepowy za niedozwoloną pomoc publiczną, rząd ma zamiar skarżyć jej decyzję do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu. 21.09 2016 Posłowie rekomendują uchylenie immunitetu Kwiatkowskiemu. Sejmowa komisja regulaminowa zaleciła uchylenie immunitetu prezesowi NIK Krzysztofowi Kwiatkowskiemu. Wniosek w tej sprawie 10 czerwca skierowała do Sejmu Prokuratura Krajowa, która chce Kwiatkowskiemu postawić zarzut przekroczenia uprawnień i nielegalnego wpływania na obsadę stanowisk w Izbie. Szef NIK na posiedzeniu komisji oświadczył, że nigdy nie popełnił przestępstwa i prosił posłów o uchylenie jego immunitetu, by mógł bronić się przed niezależnym sądem. 2 22.09 2016 Przedsiębiorcy wskazali 340 barier w innowacyjności. MinNau we współpracy z biznesem, naukowcami i inwestorami opracowało Białą Księgę Innowacyjności, w której opisano bariery w prowadzeniu działalności innowacyjnej w Polsce. Biznes narzeka m.in. na brak ulg na innowacyjność dla przedsiębiorców ze specjalnych stref ekonomicznych i trudności w komunikacji z naukowcami. Firmy chcą też, by powstał sąd zajmujący się wyłącznie sprawami patentów i wzorów użytkowych. Księga będzie podstawą projektu „dużej ustawy” o innowacyjności, który ma powstać do końca roku. 30.09 2016 Kodeks budowlano-urbanistyczny w konsultacjach. MinInfra Andrzej Adamczyk poinformował, że do konsultacji skierowany został dokument obejmujący zarówno część budowlaną, jak i urbanistyczną. Kodeks dotyczy zagospodarowania przestrzennego, prawa budowlanego, prawa geodezyjnego, prawa kartograficznego i gospodarki nieruchomościami. Resort opracował nowy dokument, zmieniając podejście rządu PO-PSL, który planował rozdzielić te dwa zagadnienia. Konsultacje potrwają do 28 października, za projekt odpowiada wiceminister Tomasz Żuchowski. 22.09 2016 Projekt konstytucji biznesu będzie jesienią. Zapowiedział go MinRoz Mateusz Morawiecki podczas konferencji zorganizowanej przez parlamentarny zespół na rzecz wspierania przedsiębiorczości i patriotyzmu ekonomicznego. Dotyczyła ona problemów przedsiębiorców związanych ze zmianą wykładni prawa przez organy państwowe. Morawiecki przekonywał, że już pierwsze reformy zmniejszyły uciążliwość kontroli, zwiększyły ochronę przed zmianami interpretacji prawa oraz wprowadziły pakiet wierzycielski. Konstytucja biznesu ma jeszcze bardziej wzmocnić pewność przedsiębiorców wobec prawa. 30.09 2016 12 ustaw w KERM. Na pierwszym posiedzeniu komitetu ekonomicznego RadMin jego przewodniczący MinRoz Mateusz Morawiecki zapowiedział, że gotowych jest już dwanaście projektów ustaw. Chodzi m.in. o nowelizację kodeksu postępowania administracyjnego, prawa o miarach, ustaw o dozorze technicznym, o systemie instytucji rozwoju, o polskiej instytucji inwestycji i handlu oraz o ubezpieczeniach eksportowych. Zastępcą Morawieckiego w KERM został szef komitetu stałego RadMin Henryk Kowalczyk. AWANSE I DYMISJE: Dariusz Zawistowski został prezesem izby cywilnej SN. Stanisław Zabłocki został prezesem izby karnej SN. Józef Iwulski został prezesem izby pracy SN Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 Wiesław Błuś został prezesem izby wojskowej SN 3 PROCES LEGISLACYJNY Jak może się zmienić zakaz handlu w niedzielę Sejm może zmienić proponowany zakaz handlu niedzielnego, zwalniając z niego m.in. małe i średnie przedsiębiorstwa. 2 września 2016 Solidarność składa projekt zakazu handlu w niedzielę. 11 kwietnia 2016 Węgry chcą znieść zakaz handlu w niedzielę. Piotr Semeniuk starszy analityk ds. prawnych Ustawa zamknęłaby nie tylko sklepy. Za obywatelskim projektem ustawy, który w Sejmie złożył związek zawodowy Solidarność, stoi Alfred Bujara. Przewodniczący związkowego sekretariatu krajowego banków, handlu i ubezpieczeń domaga się w nim bezwzględnego zakazu handlu i „czynności sprzedażowych” w sklepach, hurtowniach oraz centrach logistyczno-dystrybucyjnych w niedzielę. Proponowany zakaz, który nie dotyczy indywidualnych przedsiębiorców, aptek i stacji benzynowych, nie obowiązywałby w siedem wybranych wcześniej niedziel (np. przedświątecznych) w roku. Co ciekawe, restrykcja objęłaby też niedzielne realizacje i dostawy zamówień towarów, w tym złożonych przez internet. Związkowcy mogą zaakceptować łagodniejsze sankcje. Projekt, pod którym według Solidarności podpisało się ok. 500 tys. osób, ma nieoficjalne poparcie większości posłów partii rządzącej. Jednak jego najbardziej radykalne zapisy mogą jeszcze ulec złagodzeniu, np. w obszarze sankcji. Ustawa przewiduje, że za naruszenie zakazu handlu w niedzielę przedsiębiorcom groziłyby odpowiedzialność karna, grzywna lub pozbawienie wolności do lat dwóch. Związkowcy przyznają, że mogliby zamiast tego domagać się wprowadzenia sankcji administracyjnych (np. nakładanych przez UOKiK lub inspekcję handlową), jeśli surowość kar byłaby porównywalnie odczuwalna. Abramowicz może pomóc średnim firmom. Obowiązujące przepisy zakazują otwierania punktów handlowych w czasie trzynastu dni świątecznych w roku. Nie dotyczą one jednak - w przeciwieństwie do proponowanych przez związkowców zmian - indywidualnych franczyzobiorców znanych marek ani średnich krajowych sieci, które zatrudniają pracowników w święta na podstawie umowy zlecenia. Te dwie grupy ucierpiałyby po zmianie przepisów. Sejmowy zespół na rzecz wspierania przedsiębiorczości kierowany przez posła PiS Adama Abramowicza ma szanse przekonać parlament do zawężenia regulacji i nieobejmowania zakazem handlu w niedzielę również tych przedsiębiorców. Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 Podwyżki lekiem na obawy pracowników. Jedną z konsekwencji przyjęcia projektu w obecnej formie będzie spadek zatrudnienia w sektorze handlowo-spożywczym. Pokazują to doświadczenia Węgrów, którzy niedawno wycofali się z zakazu niedzielnego handlu. Branża przyznaje, że kompromisem mógłby być obowiązek zatrudniania w niedziele pracowników za wyższe stawki. Sejm mógłby znowelizować kodeks pracy, aby minister pracy wydał rozporządzenie określające minimalną „niedzielną” stawkę godzinową w sektorze handlowym. Objęłaby ona nie tylko umowy o pracę, lecz także inne umowy cywilnoprawne na wzór ustawy o płacy minimalnej. Kompromis Szałamachy podoba się branży. MinFin Paweł Szałamacha 5 września sygnalizował, że zakaz mógłby obowiązywać jedynie w pierwsze niedziele każdego miesiąca przez okres dwóch lat od uchwalenia nowej ustawy. Handlowcy rozważają też inne warianty restrykcji, które można byłoby wprowadzić eksperymentalnie - np. tylko w niektórych miastach. Pośrednie i krótkoterminowe rozwiązania są na rękę MinFin i MinRoz, które obawiają się, że zbyt surowe przepisy zaszkodzą budżetowi i gospodarce. Szefowa gabinetu premier Elżbieta Witek sugeruje jednak, że prowizoryczne pomysły Szałamachy nie znajdą poparcia w KanPrem. CO DALEJ Wprowadzenie ograniczeń w handlu niedzielnym wydaje się przesądzone. Sieci handlowe będą musiały próbować przekonać do swoich racji nie tylko rząd, lecz także liczne organizacje kościelne i społeczne, które domagają się wprowadzenia zakazu handlu w niedzielę. Niewykluczone, że w projekcie finalnie pojawią się zmiany korzystne dla małych i średnich przedsiębiorstw. Jeżeli tak się stanie, ustawą zainteresuje się Komisja Europejska, która może doszukiwać się w niej niedozwolonej pomocy publicznej i dyskryminacji międzynarodowych sieci, tak jak w przypadku podatku sklepowego. 4 WAŻNE USTAWY Jakie zmiany wprowadza reforma edukacji Szefowa resortu edukacji Anna Zalewska przedstawiła projekty wprowadzające głębokie zmiany w systemie oświaty. Tytuł ustawy Projekt ustawy Prawo oświatowe Projekt ustawy przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe Osoba odpowiedzialna minister edukacji Anna Zalewska Nr w wykazie RCL UD 25 Perspektywa uchwalenia I kw. 2017 r. Nina Szczęch analityk ds. prawnych Projekty reformują system edukacji obowiązujący od 1999 r. Zmianie ulegną struktura szkół i długość poszczególnych etapów edukacji. Jeden z nich - gimnazjum - przestanie istnieć. Reformę przygotowały specjalne zespoły ekspertów powołane przez MinEdu. Ich opiekunami merytorycznymi są Alina Sarnecka i Grzegorz Pochopień. Politycznie za projekty bezpośrednio odpowiada MinEdu Anna Zalewska. Nowa struktura szkół. Reforma zakłada ustanowienie ośmioklasowych szkół podstawowych, czteroletnich liceów ogólnokształcących, pięcioletnich techników, branżowych szkół I i II stopnia (trzyi dwuletnich) oraz szkół policealnych i przysposabiających do pracy. Likwidacja gimnazjów. Zgodnie z założeniami projektów w roku szkolnym 2017/2018 nie będzie naboru do gimnazjum. 1 września 2017 r. absolwenci VI klasy zamiast do gimnazjum pójdą do nowej VII klasy - pozostaną II i III klasa gimnazjum. Ostatni gimnazjalny rocznik skończy ten etap edukacji w roku szkolnym 2018/2019. Oznacza to, że 1 września 2019 r. nie będzie już gimnazjalistów. Szkoły przejdą transformację. Reforma daje samorządom wybór co do przekształcania pustoszejących placówek. Gimnazja będą mogły być włączane do istniejących szkół podstawowych lub przekształcane w nowe szkoły podstawowe. Będą też mogły stać się liceami, technikami lub szkołami branżowymi (albo zostać do nich wcielone). Decyzję o tym, w jaką szkołę przekształcone zostanie gimnazjum, podejmie jednostka samorządu prowadząca placówkę. Zespół szkół obejmujący podstawówkę i gimnazjum 1 września 2017 r. stanie się szkołą podstawową, a zespół obejmujący gimnazjum i liceum 1 września 2019 r. zmieni się w liceum. Reforma obejmie szkoły prywatne. Analogiczne warianty przekształceń będą obowiązywać w niepublicznych placówkach, a o tym, w jaką szkołę zostanie przekształcone prywatne gimnazjum, zdecyduje jego organ prowadzący. Nie będzie on musiał starać się o nowe zezwolenie na prowadzenie szkoły - wystarczy, że uaktualni dane i ponownie złoży w samorządzie m.in. wykaz nauczycieli czy statut szkoły. Edukacja domowa. Projekty przewidują możliwość realizowania obowiązku nauki poza szkołą - tak jak obecnie. Doprecyzowują jednak, że dziecko uczące się w domu będzie miało prawo do korzystania z pomocy naukowych należących do szkoły. Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 Zmiany dla nauczycieli. Zgodnie z projektem do czasu zakończenia transformacji systemu oświaty (1 września 2019 r.) nauczyciel zatrudniony na pełny etat będzie musiał uzyskać pisemną zgodę dyrektora, zanim podejmie zatrudnienie w innej placówce. Nauczyciele z likwidowanych gimnazjów, dla których nie będzie etatu w żadnej szkole, będą mogli przejść w roczny „stan nieczynny” - zachowają wynagrodzenie zasadnicze i pierwszeństwo zatrudnienia w przypadku wakatu. Dopiero po tym czasie dyrektor będzie mógł rozwiązać z nimi stosunek pracy. Nowe zasady egzaminowania. Pod koniec ósmej klasy szkoły podstawowej uczniowie podejdą do egzaminów z języka polskiego, matematyki, historii oraz języka obcego - resort zrezygnuje ze sprawdzania wiedzy o naukach przyrodniczych. Od 1 września 2022 r. maturzyści - tak jak dziś - poza przedmiotami podstawowymi ( język polski, matematyka, język obcy) będą musieli zdawać egzamin z co najmniej jednego przedmiotu na poziomie rozszerzonym. Na tym etapie egzaminowania resort chce wprowadzić 30-proc. próg zdawalności. Zmiany organizacyjne obejmą 31,5 tys. szkół, w tym ponad 7 tys. gimnazjów. Wbrew zapowiedziom MinEdu część nauczycieli (493 tys.) może stracić posady. Reforma wpłynie na wzrost przychodów wydawców podręczników - nowe przepisy pozwolą szkołom wybierać nowe obowiązkowe materiały (poza darmowym podręcznikiem), na które państwo przeznaczy dotacje. Zmiany dotkną też samorządy, którym w związku ze zmianą w oświacie grozić będą dodatkowe koszty i mniejsze przychody. RYZYKA LEGISLACYJNE Reforma wzbudzi głębokie spory wśród rodziców, nauczycieli, związków zawodowych i samorządowców. Krytykuje ją też opozycja, która uważa, że nie ma badań wskazujących na to, iż poprzedni system był błędem. MinEdu Anna Zalewska zapewnia, że resort jest otwarty na ewentualne modyfikacje projektu. Przepisy mają wejść w życie 1 września 2017 r. 5 PRAWO GOSPODARCZE Jaki podatek sklepowy dopuściłaby Komisja Bruksela zaakceptowałaby zapewne podatek liniowy z niską kwotą wolną i nieobejmujący towarów akcyzowych. 1 stycznia 2017 Planowana wejście w życie nowego podatku sklepowego 25 października 2016 Pierwotny termin na złożenie przez sieci handlowe deklaracji o wpłaceniu pierwszej miesięcznej raty podatku sklepowego 20 września 2016 Rząd zawiesza pobór podatku sklepowego 19 września 2016 KomEur wszczyna postępowanie w sprawie podatku sklepowego Piotr Semeniuk starszy analityk ds. prawnych Podatek sklepowy wszedł w życie 1 września, sieci handlowe miały zapłacić pierwsze raty w październiku. W odpowiedzi na decyzję KomEur nakazującą Polsce zawieszenie daniny rząd wstrzymał jednak jej pobór. Bruksela nie zakwestionowała samego podatku, lecz jego strukturę, która może być uznana za nielegalną pomoc publiczną udzielaną mniejszym placówkom. MinFin zapowiedział przygotowanie podatku „w nowej formule”. Jakie warunki powinien spełniać, żeby nie naruszał prawa unijnego? Inne uzasadnienie niż pomoc małym i średnim sklepom. W ten sposób rząd motywował wprowadzenie daniny podczas prac legislacyjnych. Przy nowej konstrukcji podatku MinFin powinien unikać tego uzasadnienia, ponieważ wzmacnia ono argumenty KomEur, że danina jest de facto rodzajem subsydium. Zamiast tego rząd może przedstawić Komisji dane pokazujące, że w porównaniu z małymi i średnimi sklepami duże sieci handlowe płacą w Polsce niższy podatek dochodowy (CIT) w stosunku do obrotów. MinFin może argumentować, że faktyczna dyskryminacja małych i średnich sklepów w CIT jest „rekompensowana” przez zróżnicowany podatek obrotowy. Brak progresji. Ustawa przewiduje dwie stawki podatku: 0,8 proc. od przychodu w przedziale 17-170 mln zł miesięcznie i 1,4 proc. od przychodu powyżej 170 mln zł miesięcznie. KomEur zasugerowała, że progresywny charakter podatku uprzywilejowuje sklepy o niższym obrocie. Co prawda, Komisja dopuszcza progresję podatków dla przedsiębiorców, ale raczej w ramach podatku dochodowego, a nie obrotowego - wtedy może być ona uzasadniana celami redystrybucyjnymi*. Przepisy dotyczące pomocy publicznej nie mają wpływu na wysokość stawek, dlatego rząd mógłby zastosować płaską stawkę 1,4 proc., a nawet ją podnieść. *Obwieszczenie Komisji w sprawie stosowania reguł pomocy publicznej do środków związanych z bezpośrednim opodatkowaniem działalności gospodarczej (98/C 384/03). **Rozporządzenie Komisji nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis. ***Wyrok Sądu Pierwszej Instancji UE z 27 października 2005 r., sygn. C-266/04. Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 Niższa kwota wolna. Według KomEur niedozwolona pomoc publiczna może polegać na zbyt wysokiej kwocie wolnej od podatku - według ustawy to 170 mln zł miesięcznie. Rząd powinien ją obniżyć, nie musi jednak jej znosić. Na pewno zgodna z regułami byłaby kwota mieszcząca się poniżej progu tzw. pomocy de minimis (200 tys. euro w ciągu trzech lat**), czyli nieco powyżej 20 tys. zł miesięcznie. Możliwe, że Komisja zgodziłaby się też na kwotę poniżej 460 tys. euro rocznie (około 160 tys. zł miesięcznie), a także na zwolnienie z daniny sklepów do 400 m2 - takie wyłączenia zaakceptował w 2005 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej we francuskim podatku obrotowym***. Wyłączenie towarów akcyzowych. Polski podatek jest też badany przez dyrekcję generalną KomEur ds. podatków. Podstawą prawną jest dyrektywa 2008/118/EC, która zabrania nakładania na towary objęte akcyzą innych niż VAT podatków pośrednich. Dlatego rząd powinien wyłączyć spod daniny sprzedaż produktów tytoniowych i alkoholu. Jeżeli obniżeniu uległaby kwota wolna i podatek objąłby też salony samochodowe, należałoby zlikwidować daninę od sprzedaży samochodów osobowych objętych akcyzą. Inne towary akcyzowe, energia i paliwa są wyłączone spod podatku sklepowego w jego obecnej wersji. CO DALEJ Wiceminister finansów Wiesław Janczyk poinformował, że nowelizacja ustawy o podatku sklepowym powinna zostać przyjęta do końca listopada, tak by danina zaczęła być pobierana od 1 stycznia 2017 r. Rząd będzie chciał przygotować projekt, który zapewni wpływy budżetowe podobne do tych, jakie miał przynieść zawieszony podatek, czyli ok. 1,6 mld zł rocznie. Najbardziej prawdopodobne jest zatem pozostawienie niższej stawki daniny i obniżenie kwoty wolnej. 6 WAŻNE USTAWY Rząd chce zatrzymać karuzele VAT Odwrotne obciążenie VAT obejmie szerszą kategorię towarów. Znikną też rozliczenia kwartalne. Tytuł ustawy Projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw Osoba odpowiedzialna Leszek Skiba, wiceminister finansów Nr w wykazie RCL UA21 Perspektywa uchwalenia początek grudnia 2016 r Nina Szczęch analityk ds. prawnych Projekt przewiduje szereg zmian w ustawie o VAT, ordynacji podatkowej i kodeksie karnym skarbowym, które mają uszczelnić system podatkowy. MinFin chce podnieść sankcje za oszustwa podatkowe i uniemożliwić przestępcom stosowanie tzw. przestępstw karuzelowych. Projekt nadzoruje wiceminister finansów Leszek Skiba, merytorycznie odpowiada za niego dyrektor departamentu podatku od towarów i usług Tomasz Tratkiewicz. Rozszerzenie stosowania odwróconego obciążenia VAT. Mechanizm polega na rozliczaniu podatku VAT przez nabywcę, a nie dostawcę towaru czy usługi. Od 2011 r. jest on stosowany do obrotu złomem, od 2013 r. - do prętów stalowych, a od 2015 r. - do niektórych metali (np. aluminium) oraz elektroniki (laptopów czy komórek). MinFin chce rozszerzyć ten katalog o srebro i złoto (również półprodukty), złotą biżuterię i jej części oraz procesory. Mechanizm będzie stosowany też do części usług budowlanych. Ograniczenie przyspieszonego zwrotu VAT. Dziś podatnik może domagać się zwrotu należnego mu podatku w ciągu 25, a nie 60 dni - jeśli faktury zostały w całości opłacone. MinFin chce ograniczyć możliwości szybszego zwrotu. Oprócz opłacenia całej faktury będzie mogło to nastąpić w przypadku spełnienia którejś z trzech dodatkowych przesłanek: gdy należności zostały opłacone przelewem, łączna kwota faktur nie przekroczyła 15 tys. zł, podatnik w ciągu dwóch poprzednich lat rozliczał się ze zobowiązań podatkowych terminowo. Kaucja rejestracyjna. Naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł zdecydować o uzależnieniu rejestracji podmiotu jako czynnego podatnika VAT od wpłacenia kaucji w wysokości od 20 do 200 tys. zł. Taki środek będzie wymagany m.in. w przypadku, gdy wnioskujący w ciągu dwóch poprzednich lat miał zaległości podatkowe powyżej 20 tys. zł lub był skazany za przestępstwa skarbowe. Naczelnik będzie mógł żądać kaucji również od podmiotów korzystających z tzw. wirtualnego biura. Kaucja będzie musiała być złożona w ciągu trzech miesięcy, zostanie zwrócona po roku, po potrąceniu ewentualnych zaległości podatkowych. Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 Likwidacja kwartalnych rozliczeń. Resort chce zlikwidować możliwość kwartalnego rozliczania dla wszystkich podatników w pierwszym roku ich działalności, a po tym czasie - dla wszystkich z wyjątkiem małych podatników (których roczna wartość sprzedaży wraz z podatkiem nie przekracza 1,2 mln euro). Sankcja dla podatników. Jeśli zaniżą oni kwotę podatku, zawyżą kwotę należnego zwrotu, nie złożą deklaracji lub nie zapłacą podatku, naczelnik obciąży ich dodatkowym, 30-proc. zobowiązaniem, chyba że podatnicy sami skorygują błąd przed wszczęciem kontroli. W przypadku wystawiania pustych faktur (np. na nieistniejący podmiot) sankcja wyniesie dodatkowe 100 proc. należnego podatku. Celem projektu jest walka z niedozwoloną optymalizacją podatkową i grupami przestępczymi wyłudzającymi podatek VAT. MinFin znacząco wzmacnia rolę naczelników urzędów skarbowych, którzy będą ustalać wysokość kaucji rejestracyjnej i nakładać sankcje. Resort szacuje, że z tego tytułu rocznie do budżetu państwa wpłynie 3,2 mld zł. RYZYKA LEGISLACYJNE Projekt to kolejny akt prawny, który ma uszczelnić podatek VAT - od lipca działa jednolity plik kontrolny oraz klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, w sierpniu wszedł w życie tzw. pakiet paliwowy, trwają prace nad reformą administracji podatkowej oraz zaostrzeniem kar za fałszowanie faktur. Większość zmian ma wejść w życie od 1 stycznia 2017 r., co oznacza, że rząd i Sejm będą miały mało czasu na pracę nad przepisami, które powinny być uchwalone najpóźniej na początku grudnia. 7 WAŻNE USTAWY Co zmieni kodeks dla budowlańców i urbanistów Nowe prawo może uprościć drobne inwestycje budowlane i zwiększyć nadzór urbanistyczny nad tymi większymi. Tytuł ustawy projekt ustawy - Kodeks urbanistyczno-budowlany Osoba odpowiedzialna Tomasz Żuchowski, podsekretarz stanu w MinInfra Druk sejmowy UD 135 Perspektywa uchwalenia II poł. 2017 Piotr Semeniuk starszy analityk ds. prawnych Kodeks, który MinInfra skierowało do konsultacji 30 września, ma kompleksowo uregulować inwestycje budowlane. Ustawa ma uprościć proces budowlany, zwiększyć efektywność planowania urbanistycznego, a także skuteczność realizacji inwestycji publicznych. Projekt powstał w MinInfra pod kierownictwem wiceministra Tomasza Żuchowskiego. Jego opiekunami merytorycznymi są Daria Predko oraz Anita Oleksiak - dyrektorki departamentów polityki przestrzennej oraz budownictwa MinInfra. Politycznie za projekt odpowiada minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. „Ustawa-matka” dla procesu inwestycyjnego. Kodeks uchyla i zastępuje ustawy o prawie budowlanym oraz o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pierwsza regulowała techniczne warunki powstawania budynków, a druga była podstawowym urbanistycznym aktem prawnym. Kodeks ma też zastąpić część przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, głównie tych dotyczących podziałów nieruchomości oraz wywłaszczeń. Zgoda inwestycyjna. Na mocy nowych przepisów zgoda inwestycyjna będzie wydawana przez starostę. Obejmie dotychczasowe pozwolenie na budowę, decyzję o warunkach zagospodarowania przestrzennego (decyzję W/Z) oraz decyzję o podziale nieruchomości. Dwie ostatnie decyzje wydawały do tej pory organy gminy (wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast). Studia przestrzenne. Plany zagospodarowania przestrzennego pokrywają około 28 proc. terytorium gmin. Tam gdzie gminy nie uchwaliły planów, inwestor musi uzyskać indywidualną decyzję W/Z. Poza planami gminy przygotowują niewiążące „studia przestrzenne” określające kierunki rozwoju urbanistycznego - w praktyce decyzje W/Z często są niezgodne z założeniami studiów. Projekt zakłada, że studia będą wiążące i określą minimalne wymogi dla zgód inwestycyjnych, np. na terenach nieobjętych planami nowe budynki będą mogły powstawać maksymalnie w odległości 100 m od dotychczasowych Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 Mniej swobody urbanistycznej na terenach nieobjętych planami. W studiach przestrzennych gminy będą musiały podzielić terytorium na trzy obszary: zurbanizowany, pozostałe i nowej urbanizacji. Budowa na tych ostatnich będzie możliwa, jeżeli zostaną objęte planami urbanistycznymi. Uprzedniego uchwalenia planu będzie też wymagała budowa instalacji OZE, obiektów uciążliwych zapachowo (np. ferm zwierząt) oraz sklepów o powierzchni ponad 2 tys. m kw. (w miastach) i 1 tys. m kw. (w pozostałych gminach). Podział inwestycji budowlanych na sześć kategorii. Kategoria pierwsza (remonty) i druga (m.in. budowa garażu do 35 m kw.) co do zasady nie będzie wymagała uzyskania zgody inwestycyjnej. Obiekty trzeciej i czwartej kategorii (niewielkie budynki mieszkalne i usługowe) na terenach objętych planami urbanistycznymi będą mogły być budowane w trybie tzw. milczącej zgody. Do ich wzniesienia wystarczy zgłoszenie zamiaru budowy do starosty, który będzie miał 14 dni (kategoria 3) lub 28 dni (kategoria 4) na sprzeciw. Obiekty szóstej kategorii (np. obiekty handlowe powyżej 2 tys. m kw.) będą wymagały zgody wojewody. Projekt może zmniejszyć obciążenia administracyjne związane z budową domów jednorodzinnych i obiektów drobnego biznesu. Z drugiej strony nieznacznie utrudni większe inwestycje, szczególnie na terenach nieobjętych planami. Nowe reguły urbanistyczne mogą zapobiegać procesom suburbanizacji w średnich i większych miastach. RYZYKA LEGISLACYJNE Według MinInfra uchwalanie kodeksu będzie długotrwałym procesem - niektóre jego przepisy wejdą w życie dopiero za kilka lat, dając czas na dostosowanie się gminom i inwestorom. Przeciwko nowemu prawu będą zapewne protestować sieci handlowe, inwestorzy OZE oraz gminy, które utracą kontrolę nad lokalizacją inwestycji na terenach nieobjętych planami - nowe zgody inwestycyjne, które zastąpią decyzje W/Z, będą wydawać starostowie. 8 Co dalej w legislacji Sejm na posiedzeniu 19-21 października rozpocznie prace nad projektem ustawy budżetowej na 2017 r. Zgodnie z jego założeniami wydatki w przyszłym roku wyniosą 384,8 mld zł (w tym 23 mld zł na program 500+) a deficyt finansów publicznych 59,3 mld zł (2,9 proc. PKB). Rząd spodziewa się dochodów na poziomie 325 mld zł, w tym 143,5 mld zł z VAT i 69 mld zł z akcyzy. Projekt wpłynął pod koniec września, po pierwszym czytaniu zostanie skierowany do komisji sejmowych. Posłowie mają cztery miesiące na przekazanie ustawy do podpisu prezydenta. Jednocześnie Sejm zajmie się projektem ustawy okołobudżetowej. Podczas sejmowej dyskusji nad obywatelskim projektem zakazującym przerywania ciąży premier Beata Szydło zapowiedziała przygotowanie programu wsparcia dla kobiet, które zdecydują się urodzić dziecko z tzw. trudnej ciąży oraz rodzin wychowujących niepełnosprawne dzieci. Projekt ustawy ma być gotowy do końca października a program ma wejść w życie od 1 stycznia 2017 r. Za jego przygotowanie odpowiedzialna jest MinRodz Elżbieta Rafalska. Premier zapewniła, że potrzebne środki finansowe zostaną zabezpieczone w przyszłorocznym budżecie, MinFin ma przygotować odpowiednią autopoprawkę do projektu budżetu. Trwają prace nad kolejną ustawą regulującą prace Trybunału Konstytucyjnego. Projekt ustawy o statusie sędziów TrybKon autorstwa posłów PiS jest już po pierwszym czytaniu. Projekt zmniejsza skład sądu dyscyplinarnego, który może orzec karę złożenia sędziego TrybKon z urzędu do trzech sędziów w pierwszej instancji i pięciu w drugiej - dotychczas było pięciu i siedmiu sędziów. Sędziom nakazuje składać publicznie dostępne oświadczenia majątkowe, obejmujące także majątek ich małżonków. Zdaniem PiS projekt jest efektem rekomendacji sejmowego zespołu prawników. Obok niego przygotowywana jest jeszcze jedna zmiana – projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem. Zapewne będzie ona regulowała m.in. tryb wyboru przyszłego prezesa TrybKon - kadencja Andrzeja Rzeplińskiego upływa 19 grudnia. MinRoz Mateusz Morawiecki zapowiedział, że najpóźniej w połowie listopada przedstawi założenia do projektu tzw. konstytucji dla biznesu, która jest elementem Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju. Konstytucja ma kompleksowo regulować zasady prowadzenia działalności gospodarczej, wspierać mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa i wzmacniać pozycję biznesu w kontaktach z urzędami, m.in. przez wprowadzenie domniemania uczciwości przedsiębiorców. W grudniu z kolei szef komitetu stałego Henryk Kowalczyk ma zaprezentować założenia do tzw. jednolitego podatku, który będzie łączył w sobie podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie chorobowe i emerytalne. Tym samym zlikwidowany ma zostać 19-proc. podatek liniowy dla przedsiębiorców. Nowy podatek będzie przewidywał od czterech do pięciu stawek, najniższa ma być na poziomie 19,5 proc., najwyższa – ok. 40 proc. TERMINY POSIEDZEŃ W LISTOPADZIE I GRUDNIU Posiedzenia Sejmu: 3-4 i 16-18 listopada, 30 listopada-2 grudnia i 13-16 grudnia Posiedzenia Senatu: 3-4 i 16-17 listopada, 30 listopada-1 grudnia, 14-16 grudnia i 20-21 grudnia Posiedzenia Rządu: 8, 15, 22 i 29 listopada, 6, 13, 20 i 27 grudnia Nina Szczęch analityk ds. prawnych tel. +48 22 436 73 19 [email protected] Polityka Insight – Raport Legislacyjny - Październik 2016 9 Wiedza szyta na miarę Polityka Insight oferuje usługi analityczne na zamówienie. Nasi eksperci zbadają interesujący Cię temat i odpowiedzą na Twoje pytania. Więcej na: www.research.politykainsight.pl PREZENTACJE TEMATYCZNE Briefujemy zarządy firm i banków na temat sytuacji politycznej, perspektyw gospodarczych i otoczenia regulacyjnego. ANALIZY I RAPORTY Wykonujemy badania ilościowe i jakościowe, zawsze zorientowane na użyteczność dla zamawiającego. Przygotowujemy kilkustronicowe analizy. SPOTKANIA EKSPERCKIE Wspólnie z partnerami organizujemy okrągłe stoły lub śniadania eksperckie na wybrany temat – ze starannie dobranymi uczestnikami. MAKROEKONOMIA • LEGISLACJA • GOSPODARKA • ENERGETYKA • ZDROWIE
