uzasadnienie_do_ustawy (Rozmiar pliku: 457.29 KB)
Transkrypt
uzasadnienie_do_ustawy (Rozmiar pliku: 457.29 KB)
22 lipca 2009 r. UZASADNIENIE projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw Czteroletni okres obowiązywania ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne wskazał na potrzebę poprawy istniejących rozwiązań oraz wprowadzenia nowych, zwłaszcza w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych, zwalczania spamu, rachunkowości regulacyjnej, wydawania pozwoleń radiowych, opłat za wykorzystanie częstotliwości radiowych, wprowadzenia podziału funkcjonalnego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Projekt odnosi się także do przepisów wprowadzonych lub zmienionych ustawą z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 85, poz. 716). Uzasadnienie szczegółowe Art. 1 ust. 2 pkt 2 Proponowana zmiana ma na celu podkreślenie znaczenia budowy nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej jako jednego z priorytetowych celów ustawy Prawo telekomunikacyjne. Jest to o tyle istotne, że w dotychczasowych przepisach ustawy Prawo telekomunikacyjne kwestia budowy nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej była zmarginalizowana. Art. 2 pkt 1 oraz art. 59 ust. 1 i 2, art. 60, art. 60a ust. 1, 4 i 5, art. 61 ust. 4 i 5, art. 66 ust. 2, art. 67 ust. 1, art. 71 ust. 1a, art. 78 ust. 2 i 8, art. 80 ust. 1, 1a, 5-6a, art. 103 ust. 1a, art. 105 ust. 1, art. 131 ust. 3, art. 163, art. 165 ust. 2, art. 166 ust. 1 i 2, art. 169 ust. 1a, art. 171 ust. 1, 7 lit. b i 8, art. 173 i art. 174. Zmiana definicji abonenta (art. 2 pkt 1) polegajaca na wykreśleniu zwrotu „w formie pisemnej” jest podyktowana potrzebą usuniecia niezgodności definicji zawartej w ustawie Prawo telekomunikacyjne z definicją przyjętą w art. 2 lit. k) dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), (Dz.Urz. L108, s.33). Niezgodnośc ta została stwierdzona przez Trybunał Sprawiedliwości WE w wyroku z dnia 22 stycznia 2009 r. (sprawa C-492/07). W efekcie ww. zmiany definicji abonenta rozszerzeniu ulegnie zakres podmiotów objętych pojęciem abonent. Przykładowo projektowana definicja obejmie również użytkowników aparatów publicznych oraz użytkowników końcowych usługi przepłaconej świadczonej w ruchomych sieciach telefonicznych (tzw. pre-paid). W związku z tym, konieczne jest doprecyzowanie poszczególnych przepisów ustawy Prawo telekomunikacyjne, tak by było wskazane jakiej kategorii abonentów dotyczy dany przepis (zmiany do art. 59, art. 61, art. 66, art. 67, art. 78, art. 80, art. 103, art. 131, art. 169 i art.171 ). Przepisy te wymagały także modyfikacji, tak by były one wykonalne w odniesieniu do poszczególnych kategorii abonentów. W niektórych przypadkach zmiany wymagały także przepisy wprowadzone lub zmienione ustawą z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw. Tak, jest np. w odniesieniu do art. 60a ust. 1 wprowadzonego tzw. nowelą „unijną”, gdzie pkt 1 i 2 zostały połączone w jeden, nowy pkt 1, który obejmuje abonentów, którzy mają podpisaną umowę na piśmie (zgodnie z dotychczasową definicją abonenta) oraz użytkowników usług przedpłaconych, którzy się zarejestrowali. W konsekwencji zmianie musiał ulec określony w tym przepisie sposób określania terminu powiadamiania abonentów o proponowanych zmianach warunków świadczenia usług : z uwagi na fakt, że abonenci będący użytkownikami pre-paid, nie mają okresów rozliczeniowych, wskazano, że dostawca powinien powiadamiać abonentów z wyprzedzeniem co najmniej jednego miesiąca przed wprowadzeniem tych zmian w życie. Ponadto, w projekcie zawarto również propozycje zmian legislacyjnych, które, choć nie wpływają w sposób znaczący na treść poszczególny przepisów, usuwają niepotrzebne powtórzenia i sprawiają, że dany przepis bardziej odpowiada nowej definicji abonenta (zmiany do art. 71, art. 163, art. 165, art. 166, art. 173 i art. 174). Art. 2 pkt 15 zmiana definicji kolokacji Celem tej zmiany jest wyeliminowanie wątpliwości czy kolokacja ogranicza się tylko do połączenia sieci i dostępu do lokalnej pętli abonenckiej. Art. 2 pkt 20a wprowadzenie definicji łącza dzierżawionego Z uwagi na fakt, iż dzierżawa łączy telekomunikacyjnych jest usługą regulowaną zgodnie z przepisami ustawy – Prawo telekomunikacyjne, zostało zdefiniowane w przepisach ustawy pojęcie „łączy dzierżawionych” w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych dotyczących znaczenia tego pojęcia. Art. 3 ust. 3a Celem zmiany jest poszerzenie zakresu możliwości wprowadzania po zasięgnieciu podmiotów, o których mowa w art. 179 ustawy, przez ministra właściwego do spraw łączności, w drodze rozporządzenia, do stosowania wymagań i zaleceń międzynarodowych o charakterze specjalistycznym i technicznym, również na sytuacje gdy wymagania i zalecenia te dotyczą wykonywania w sieciach telekomunikacyjnych zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Dotychczasowy przepis nie pozwalał na takie działanie ministra właściwego ds. łączności, uniemożliwiając w prosty sposób wdrożenie do stosowania dokumentów dotyczących działań w zakresie przechwytywania treści korespondencji przez uprawnione organy państwowe. Art. 4 Zmiana przepisu jest konsekwencją zmian zaprojektowanych w art. 111 ustawy – Prawo telekomunikacyjne, polegającej na wprowadzeniu nowego podziału użytkowania częstotliwości na cywilne i wojskowe. W tym celu dostosowano pogrupowanie organów i jednostek organizacyjnych do kompetencji organów dysponujących częstotliwościami. 2 Art. 5, art. 26 ust. 3, art. 26a, art. 28 ust. 2, art. 31 ust. 3 pkt 5 lit.a, art. 32 pkt 3, art. 33 ust. 1, art. 126 ust. 1, art. 149 ust. 2, art. 185 ust. 8, art. 185 ust. 12 Proponowane poprawki są konsekwencją zmiany art. 4. Aktualnie obowiązujący art. 4 pkt 3 podzielony został w projekcie na pkt 1a i 3, pkt 2 na 2 i 2a, co ułatwi czytelność przepisów dotyczących tych podmiotów Dodatkowo w art. 5 proponowana zmiana stanowi również doprecyzowanie aktualnie obowiązującego przepisu, bowiem w art. 4 pkt 1 i 3 jest mowa o organach, komórkach i jednostkach, a nie o działalności telekomunikacyjnej, jak jest zapisane obecnie. Art. 16 ust. 1 i 2 Zmiany mają charakter porządkowy i dostosowują przepisy do obowiązującego nazewnictwa organów, a także mają na celu zapewnienie spójności w tym zakresie wszystkich przepisów ustawy – PT, tj. art. 118 ust.6, i art. 192 pkt 15. Zgodnie z Konstytucją RP organem jest Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, a nie jej Przewodniczący, a także ze względu na konieczność jednoznacznego wskazania publikatora ogłoszeń Prezesa UKE . Art. 37 ust. 4, Art. 43 ust. 4, art. 53 ust. 7, art. 54 ust. 1 i 2, art. 118c Zgodnie z przepisami ustawy – Prawo Telekomunikacyjne Prezes UKE wydaje zarówno Biuletyn UKE oraz Dziennik Urzędowy UKE. W praktyce stosowanie tych przepisów powoduje wątpliwości, w szczególności w tych przypadkach w których przepis ustawy nie wskazuje, w którym z publikatorów zamieszcza się dane ogłoszenie Prezesa UKE. Ponadto wydawanie obu publikatorów powoduje po stronie Urzędu koszty, których nie pokrywają wpływy z opłat z tytułu sprzedaży obu publikatorów. W świetle powyższego proponuje się wskazanie we wszystkich przypadkach obowiązku publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej i rezygnację z wydawania przez Prezesa UKE zarówno biuletynu Urzędu, jak i Dziennika Urzędowego UKE. Art. 43 Propozycja zmiany art. 43 zmierza do kompletnego uregulowania kompetencji Prezesa UKE w zakresie zarządzania ofertami ramowymi. W nowym brzmieniu przedmiotowy przepis w sposób wyczerpujący obejmuje zarówno projekty przedkładane przez operatora o znaczącej pozycji rynkowej wykonującego obowiązek nałożony w decyzji regulacyjnej po przeprowadzeniu analizy rynków właściwych jak i wykonującego obowiązek wynikający z decyzji Prezesa UKE zobowiązującej do zmiany oferty ramowej (tj. teraz art. 43 ust. 2). Ponadto Prezes UKE ma możliwość elastycznego reagowania w sytuacji, gdy zobowiązany operator nie przedłoży w terminie projektu oferty ramowej lub przedłożony projekt nie odpowiada przepisom prawa, potrzebom rynku telekomunikacyjnego lub obowiązkom regulacyjnym nałożonym na operatora. W takiej sytuacji Prezes UKE na zasadzie alternatywy dokonuje zmiany projektu i go zatwierdza lub odrzuca przedłożony projekt. Ponadto organ regulacyjny dysponuje kompetencją do wprowadzenia oferty ramowej z urzędu, w sytuacji gdy operator zobowiązany nie wykonuje swojego obowiązku opracowania i przedłożenia oferty ramowej. Celem proponowanych zmian jest poszerzenie kompetencji regulatora w procesie zarządzania ofertami ramowymi przy jednoczesnym preferowaniu sytuacji, gdy to 3 operator zobowiązany jest autorem oferty ramowej, a jej opracowanie jest tylko nadzorowane przez Prezesa UKE. Zaprojektowana zmiana art. 43 ust. 2a zgodnie z którą Prezes UKE mógłby zmienić ofertę ramową, jeżeli nie odpowiada ona warunkom rynkowym, wynika z dotychczasowych poważnych trudności związanych z wprowadzeniem, decyzją Prezesa UKE, oferty określającej ramowe warunki dostępu do lokalnej pętli abonenckiej poprzez dostęp do węzłów sieci telekomunikacyjnej TP na potrzeby sprzedaży usług szerokopasmowej transmisji danych, tzw. oferty Bitstream Access. Doświadczenia związane z wprowadzeniem tak ważniej oferty dla rynku telekomunikacyjnego, skutkującej zawieraniem przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych umów o dostępie do pętli lokalnej, pokazały że Prezes UKE powinien dysponować uprawnieniem do zmiany ofert ramowych w sytuacji, w której nie nastąpiły zmiany warunków rynkowych, ale w praktyce wykonywania decyzji wprowadzającej ofertę ramową okazało się, że jej przepisy są niewykonalne czy nie dość precyzyjne. W konsekwencji może to mieć negatywny wpływ na sytuację podmiotów obowiązanych do jej wykonywania, jak również tych, którzy korzystają z usług telekomunikacyjnych. Art. 44a i 44b Proponowana zmiana wprowadza możliwość nałożenia obowiązku rozdziału funkcjonalnego i określa okoliczności w jakich środek ten może być stosowany. Zawiera również ustalenia dotyczące zarządzania jednostką wydzieloną. Umieszczenie zapisów dotyczących separacji funkcjonalnej w ustawie Prawo telekomunikacyjne jest spowodowane sygnalizowaną przez środowisko telekomunikacyjne (KIGEiT) oraz Komisję Infrastruktury (postulaty poselskie) potrzebą uzupełnienia obecnie stosowanych narzędzi regulacyjnych, ze względu na nieskuteczność dotychczas nałożonych obowiązków w celu zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego wszystkim zainteresowanym przedsiębiorcom telekomunikacyjnym na takich samych warunkach. Zdaniem środowiska „…brak pełnej skuteczności regulacji ex ante dokonywanej z wykorzystaniem obecnie dostępnych środków regulacyjnych wymaga wyposażenia Prezesa UKE w odpowiednie narzędzia, które w sposób bardziej efektywny gwarantować będą niedyskryminacyjne oferowanie usług hurtowych przez operatorów o pozycji znaczącej. Ze względu na brak takiego środka regulacyjnego w katalogu zawartym w dyrektywie dostępowej oraz fakt, iż na forum europejskim trwają intensywne prace nad zapisami dotyczącymi podziału funkcjonalnego nieznany jest ostateczny kształt wymagań, które będą musiały spełniać przepisy umożliwiające podział funkcjonalny w przyszłości. Rozdział funkcjonalny jest narzędziem, którego zastosowanie możliwe jest w wyjątkowych przypadkach stwierdzenia długotrwałego nieprzestrzegania zasady niedyskryminacji na rynkach związanych z dostępem telekomunikacyjnym, po uprzednim zastosowaniu adekwatnych środków naprawczych, które nie przyniosły oczekiwanych efektów oraz po stwierdzeniu istnienia braku lub niewielkich szans na osiągnięcie w przewidywalnym czasie konkurencji. Zastosowanie rozdziału funkcjonalnego wymaga uprzedniego przeprowadzenia analiz rynków związanych z dostępem telekomunikacyjnym w celu stwierdzenia czy w dalszym ciągu na tych rynkach brak jest skutecznej konkurencji. Stwierdzenie, że zastosowane wcześniej środki regulacyjne okazały się nieskuteczne i nie przyczyniły się do zwiększenia konkurencyjności na tych rynkach oraz, że brak jest przesłanek do uznania, że środki te okażą się skuteczne dla osiągnięcia skutecznej konkurencji oznacza, iż problem ten ma trwały charakter. 4 Istotnym jest również, aby nałożenie takiego obowiązku nie przyczyniło się do ograniczenia inwestowania danego przedsiębiorstwa w swoją sieć i nie wywierało niekorzystnego wpływu na konsumentów. Zastosowanie rozdziału funkcjonalnego operatora o znaczącej pozycji rynkowej możliwe jest po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej. Art. 46 ust. 3 Przepisy art. 46 ust. 3 uzupełniono o nowy przepis - pkt 2a, który umożliwi Prezesowi UKE regulację cen detalicznych przedsiębiorcy o znaczącej pozycji na detalicznych rynkach właściwych poprzez ustalenie formuł ograniczających wzrost cen usługi lub koszyka usług, tzw. price cap. Ta metoda regulacji cen przedsiębiorców o znaczącej pozycji jest wskazana jako jedna z możliwych w art. 17 ust. 2 dyrektywy o usługi powszechnej i preambule do tej dyrektywy i stanowi bardziej elastyczną i liberalną dla przedsiębiorców o znaczącej pozycji metodę regulacji cen. Ponadto w punkcie 3 lit. b słowo „lub” zostało zamienione na słowo „oraz”, ponieważ nie ma możliwości nałożenia obowiązku „określania cen usług na podstawie kosztów ich świadczenia” bez nałożenia obowiązku „prowadzenia kalkulacji kosztów usług zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów. Aby móc określić ceny na podstawie kosztów, najpierw trzeba ustalić wysokość tych kosztów. Prezes UKE może regulować cenniki i regulaminy świadczenia usług. Z uwagi na fakt, iż oprócz regulaminu świadczenia usług i cennika stosunki umowne między przedsiębiorcą telekomunikacyjnym a abonentem kształtuje również umowa pomiędzy tymi stronami rozszerzono zakres opiniowanych dokumentów o wzory umów stosowanych przez przedsiębiorców o znaczącej pozycji rynkowej na rynku detalicznym. _ Art. 47 ust. 5 Zmiany w tym przepisie mają na celu zapewnienie spójności terminologicznej i jednolite używanie określenia „łącze dzierżawione”. Art. 47 ust. 9 Zapisy całości art. 47 odpowiadają postanowieniom art. 18 Dyrektywy o usłudze powszechnej. Minimalny zestaw łączy dzierżawionych jest określany normą techniczną ustanawianą w trybie art. 17 Dyrektywy ramowej. W wyniku zmiany uprzednio obowiązującej stosownej normy technicznej (decyzji Komisji Europejskiej 2003/548/WE) w drodze decyzji Komisji Europejskiej 2008/60/WE obecnie obowiązujący w świetle przepisów UE minimalny zestaw łączy dzierżawionych jest zbiorem pustym. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że określenie na gruncie prawa krajowego minimalnego zestawu łączy dzierżawionych w drodze rozporządzenia nie wywiera bezpośrednich skutków prawnych na przedsiębiorców telekomunikacyjnych lub użytkowników końcowych. Ewentualne skutki prawne w przedmiotowym zakresie wywołuje jedynie decyzja Prezesa UKE ws. rynku 7 (świadczenia usługi zapewnienia części lub całości minimalnego zestawu łączy dzierżawionych o przepływnościach do 2 Mbit/s włącznie). Mając na uwadze indywidualny charakter takiej decyzji, fakt, że w związku z rozwojem techniki telekomunikacyjnej wiele z rodzajów łączy określonych w rozporządzeniu nie jest w praktyce wykorzystywana, możliwość swobodniejszego kształtowania przez Prezesa UKE 5 decyzji ws. rynku 7 w przypadku, gdy jej przedmiot jest ustalany bezpośrednio w tej decyzji, a nie – w akcie prawa powszechnie obowiązującego, zdecydowano o wykreśleniu delegacji art. 47 ust 9. Art. 48 Przepisy dają Prezesowi UKE możliwość zgłaszania sprzeciwu do cennika, wzoru umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i regulaminu w zakresie decyzji, o których mowa w art. 46 ust. 2 i art. 47 ust. 1. Ponadto zrezygnowano z obligatoryjnego obowiązku przedstawienia przez przedsiębiorcę poprawionego projektu cennika lub regulaminu w części objętej sprzeciwem. Natomiast wprowadzono jego fakultatywność. W praktyce może okazać się bowiem, że dotychczasowy cennik lub regulamin jest korzystniejszy dla abonentów lub rynku. W takim przypadku – nakładanie obligatoryjnego obowiązku wprost w ustawie nie jest celowe. Doprecyzowano również sposób obliczania terminu zawieszania postępowania dotyczącego regulaminów i cenników. W ust. 6 zrezygnowano z określenia, że przedsiębiorca telekomunikacyjny ponosi koszty publikacji, gdyż zamieszczanie na stronie BIP UKE nie generuje praktycznie żadnych kosztów. Art. 49 Zmiana ust. 1 art. 49 ma na celu doprecyzowanie brzmienia tego ustępu, ponieważ zdaniem projektodawcy „wyodrębnienie i przypisanie aktywów, pasywów, przychodów i kosztów przedsiębiorcy telekomunikacyjnego a także ustalenie przychodów i związanych z nimi kosztów” nie jest celem rachunkowości regulacyjnej ale sposobem jej prowadzenia. Natomiast zmiana brzmienia ust. 2 dookreśla sposób prowadzenia rachunkowości regulacyjnej tak, aby zgodnie z Zaleceniem Komisji Europejskiej z dnia 19 września 2005 r. w sprawie rozdzielności księgowej i systemów księgowania kosztów zgodnie z uregulowaniami prawnymi dla łączności elektronicznej, umożliwiał on identyfikację transferów wewnętrznych pomiędzy działalnościami i usługami. Art. 53 W obowiązującej ustawie Prawo telekomunikacyjne stwierdzono brak normy nakładającej na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego obowiązek przedkładania Prezesowi UKE projektu instrukcji oraz opisu kalkulacji kosztów, a także sprawozdań z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej lub wyników kalkulacji kosztów. Delegacja zawarta w art. 51 wskazuje jedynie terminy przekazywania ww. dokumentów, natomiast zapisy aktu wykonawczego nie stanowią obowiązku regulacyjnego. Proponowane zapisy ust. 1a i 6a uzupełniają zapisy ustawy o obowiązki wymienione powyżej. Ponadto na mocy przepisów obecnie obowiązującej ustawy Prawo telekomunikacyjne Prezes UKE ma możliwość zatwierdzenia instrukcji prowadzenia rachunkowości regulacyjnej i opisu kalkulacji kosztów, wprowadzając w nich zmiany, o ile przedsiębiorca telekomunikacyjny nie dokona ich na wcześniejsze wezwanie Prezesa UKE. W przypadku wydania przez Prezesa UKE decyzji zatwierdzającej instrukcję i opis kalkulacji kosztów ze zmianami oraz mając na uwadze wypełnienie obowiązku, o którym mowa w art. 54, zasadnym jest dostarczenie przez operatora instrukcji i opisu kalkulacji kosztów z uwzględnionymi w nich zmianami wskazanymi w decyzji zatwierdzającej ww. dokumenty- stąd też proponowany nowy ust. 3a. 6 Jednocześnie proponuje się wyznaczenie terminu nie dłuższego niż 21-dni, liczonego od dnia doręczenia decyzji zatwierdzającej, na przekazanie uzupełnionych dokumentów. W przypadku wydania decyzji zatwierdzającej bez wprowadzenia zmian do ww. dokumentów, operator zwolniony jest z obowiązku dostarczenia instrukcji i opisu kalkulacji kosztów w celu publikacji, gdyż Prezes UKE nie wprowadzając zmian posiada ostateczną wersję wymienionych dokumentów. Zmiana brzmienia ust. 5 ma na celu uniknięcie wątpliwości interpretacyjnych. Użyte w ust. 5 pojęcie „biegłego rewidenta” zmieniono na pojęcie „podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych na podstawie ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym”. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym określa podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, do których należą zarówno biegli rewidenci prowadzący działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek, jak i spółki cywilne, jawne, partnerskie, komandytowe z wyłącznym udziału biegłych rewidentów oraz osoby prawne zatrudniające do badania sprawozdań finansowych biegłych rewidentów. Kolejna zmiana art. 53 polega na dodaniu ust. 6b, który ma na celu określenie katalogu informacji, jakie powinien zawierać raport z badania przeprowadzonego przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych. Katalog ten jest zgodny z Zaleceniem Komisji z dnia 19 września 2005 r. w sprawie rozdzielności księgowej i systemów księgowania kosztów zgodnie z uregulowaniami prawnymi dla łączności elektronicznej. Pomimo, że zarówno opinię jak i raport z przeprowadzonego badania, podmiot uprawniony sporządza stosując przepisy ustawy o rachunkowości, jednakże nie należy utożsamiać przedmiotowego badania z audytem finansowym, a zakres informacji zawartych w raporcie z przedmiotowego badania nie musi być tożsamy z zakresem informacji zawartych w raporcie z audytu finansowego. Natomiast zmiana w ust. 7 polega na uzależnieniu terminu publikacji rocznych sprawozdań, wyników kalkulacji kosztów oraz opinii i raportu z badania, o którym mowa w ust. 5, od dnia zakończenia tego badania, a nie jak było dotychczas od zakończenia roku obrotowego ze względu na przedłużające się czasami badanie, przez podmiot uprawniony, dokumentów złożonych przez przedsiębiorcę. Art. 54 Propozycja zmiany art. 54 ma na celu doprecyzowanie zapisów ustawy i zachowanie spójności terminologii używanej w ustawie oraz poprawienie czytelności jej zapisów. Ze względu na to, że przedsiębiorca nie ma dostępu do stron BIP UKE, zmieniono obowiązek, o którym mowa w tym artykule z „publikowania” na obowiązek „przekazywania w celu publikacji” i w związku z tym w ustępie 4 zaproponowano, aby Prezes UKE w decyzji nakładającej ten obowiązek określił również termin przekazania dokumentów Prezesowi UKE, w celu ich publikacji na stronie BIP UKE. Ponadto zmiana przepisu daje Prezesowi UKE możliwość nałożenia na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego obowiązku przekazywania w celu publikacji na stronie BIP UKE nie tylko cen detalicznych, ale również opłat stosowanych za dostęp telekomunikacyjny (ust. 3) Art. 56 ust. 3 7 Zmiana wprowadzona w przepisie zmierza do dprecyzowania, że przepis dotyczy umów zawieranych w formie pisemnej Art. 58a Proponowana zmiana ma na celu zwiększenie ochrony abonenta, z uwagi na to, że obowiązek zapewnienia hermetyzacji sieci spoczywa na przedsiębiorcy telekomunikacyjnym. W związku z tym usługi zrealizowane abonentowi wskutek naruszenia integralności sieci telekomunikacyjnej nie mogą obciążać abonenta, jeżeli naruszenie nie nastąpiło z jego winy. Art. 60 ust. 2 pkt 8 Proponowana zmiana jest konsekwencją zaproponowanych przepisów z zakresu przeciwdziałania przesyłaniu spamu (w szczególności treści art. 175g). W związku z powyższym wyraźnie wskazano, iż informacje o potencjalnych działaniach, które usługodawca będzie mógł podjąć w przypadku zidentyfikowania przesyłania spamu z zakończenia sieci abonenta, powinny obligatoryjnie znaleźć się w regulaminie świadczenia usług. Art. 60a ust. 5 Oprócz zmiany wynikającej z dostosowania przepisu do zmienionej definicji abonenta z art. 2 pkt 1, wprowadzono zdanie drugie w brzmieniu analogicznym jak w art. 60a ust. 4. Art. 61 ust. 3 Doprecyzowano obowiązkowy element cennika jakim są szczegółowe informacje/postanowienia dotyczące tego dokumentu. Aktualne brzmienie art. 61 ust. 3 stanowi, że szczegółowe informacje zawarte w cenniku dotyczą wyłącznie stosowanych pakietów cenowych oraz opustów, podczas gdy elementem każdego cennika są lub powinny być szczegółowe informacje/postanowienia dotyczące terminu, od którego obowiązuje cennik lub okresu jego obowiązywania, sposobu naliczania opłat, szczegółowego określenia usług, za które pobierane są opłaty oraz użytkowników, którzy mogą skorzystać z danego cennika, jak również stosowanych pakietów cenowych oraz opustów. Informacje te mają wpływ na wysokość opłat oraz ustalenie ich przedmiotu (za jakie usługi są pobierane) oraz podmiotu (od kogo są pobierane np. wyłącznie abonentów będących konsumentami, abonentów planu standardowego tp itp.). Art. 64, 64a, 64b oraz 65 Projektowana zmiana służy zwiększeniu ochrony konsumentów przed nadużyciami w związku z korzystaniem z usług o podwyższonej opłacie, w szczególności poprzez rozszerzenie obowiązków informacyjnych wobec odbiorców tego rodzaju usług. Z uwagi, iż konsumenci najczęściej za nieprawidłowe świadczenie usług o podwyższonej opłacie winili operatorów telekomunikacyjnych, podczas gdy wielokrotnie odpowiadali oni jedynie za jakość zestawianych połączeń, natomiast za udostępnianie treści odpowiadał zupełnie inny podmiot, w nowelizowanych przepisach wskazano wyraźnie możliwość 8 wystąpienia takiego podziału funkcjonalnego oraz doprecyzowano obowiązki dostawców usług (wskazując tym samym zakres ich odpowiedzialności). Rozszerzono również zakres informowania konsumentów o usłudze o podwyższonej opłacie poprzez wprowadzenie obowiązku informowania przez dostawców tego rodzaju usług na 5 sekund przed rozpoczęciem naliczania opłaty o cenie za minutę połączenia z danym numerem, również w przypadku gdy sposób naliczania opłat ulegnie zmianie w trakcie połączenia. Dostawcy tego rodzaju usług zobowiązani zostaną także do podawania do publicznej informacji nie tylko numeru i ceny (brutto) za jednostkę rozliczeniową lecz również nazwy podmiotu realizującego dodatkowe świadczenie. Wprowadzono także przepis warunkujący świadczenie subskrybowanych usług o podwyższonej opłacie przy użyciu sieci Internet lub wiadomości SMS/MMS od wyrażenia zgody odbiorcy na otrzymywanie zamówionych treści. Użytkownicy końcowi otrzymali możliwość zablokowania wychodzących na numery o podwyższonej opłacie. (na żądanie) połączeń Wskazano na możliwość wypracowania przez organizacje reprezentujące konsumentów oraz przedsiębiorców telekomunikacyjnych i podmioty dostarczające dodatkowe świadczenia „Kodeksu Dobrych Praktyk Świadczenia Usług o Podwyższonej Opłacie” oraz określono sposób jego publikacji. Wypracowanie takiego dokumentu pozwoli na ujednolicenie postępowania dostawców tego rodzaju usług i zwiększenie ochrony konsumentów. Rozszerzeniu uległ katalog niezbędnych informacji, jakie dostawca usługi o podwyższonej opłacie obowiązany jest przekazać Prezesowi UKE, który prowadzi jawny rejestr numerów wykorzystywanych do świadczenia tego rodzaju usług. Skróceniu uległ również minimalny termin, z jakim dostawca usług przekazać musi ww. informacje Prezesowi UKE, co przyspieszy procedurę rozpoczęcia świadczenia usług lub realizowania dodatkowego świadczenia, np. w przypadku kampanii społecznych, akcji charytatywnych, itp. Nowa regulacja ma charakter prokonsumencki. Po raz pierwszy szczegółowo ustala obowiązki podmiotów świadczących usługę o podwyższonej opłacie. Ze względu na charakter tych usług oraz praktykę wskazującą na brak dostatecznej ochrony konsumentów, zdecydowano się rozszerzyć dotychczasowe obowiązki. Powyższe rozwiązania są kompilacją rozwiązań prawnych stosowanych w innych krajach członkowskich UE. Art. 66 ust. 1, art. 70, art. 94 ust. 1, art. 184 ust. 2 pkt 7 Pojęcie „strefa numeracyjna” nie zostało zdefiniowanie w ustawie PT, co powoduje uzasadnione wątpliwości co do znaczenia tego terminu, zwłaszcza z uwagi na zdefiniowanie w tej ustawie pojęcia „numeru geograficznego”. W związku z powyższym dla zapewnienia spójności terminologii dostosowano ww. przepisy do art. 2 pkt 22) ustawy. Art. 66 ust. 3 i art. 67 ust. 1 i 2 Zaproponowana zmiana pozwoli na doprecyzowanie sytuacji, w jakiej dostawca publicznie dostępnych usług telefonicznych będzie zobowiązany udostępniać niezbędne dane innym przedsiębiorcom telekomunikacyjnym. Celowo zastosowano pojęcie „dane swoich abonentów, które zgodnie z ustawą, mogą być udostępniane”. Pojęcie to zobowiązuje 9 dostawcę usług do przekazania danych abonentów, ale wyłącznie tych których dane zgodnie z przepisami mogą być udostępniane, np. w przypadku osób fizycznych wyraziły one zgodę na udostępnianie danych. Powyższe ograniczenie jednocześnie powoduje, że umowę o udostępnianie danych zawiera się z przedsiębiorcą wpisanym do Rejestru Przedsiębiorców Telekomunikacyjnych, posiadającym status dostawcy publicznie dostępnych usług telefonicznych oraz w szczególności posiadającym abonentów. Występuje bowiem olbrzymia różnica między liczbą dostawców wpisanych do rejestru (ok. 5 000), a liczbą dostawców posiadających abonentów (ok. 60). Wielu z zarejestrowanych dostawców usług w ogóle nie rozpoczyna działalności lub świadczy usługi telekomunikacyjne, ale nie posiada abonentów. W związku z tym, podpisywanie umów o udostępnianiu danych lub wydawanie decyzji przez Prezesa UKE dotyczących wszystkich zarejestrowanych dostawców jest niecelowe; Art. 72 ust. 1 Zmiana jest konsekwencją nieprawidłowej implementacji Dyrektywy o usłudze powszechnej (2002/22/WE) w zakresie podmiotu realizującego obowiązek zapewnienia selekcji i preselekcji. Zmiana polega na wskazaniu, że chodzi o operatora zajmującego znaczącą pozycję rynkową w zakresie rynków: świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów lub świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla użytkowników końcowych, z wyłączeniem konsumentów. Art. 72 ust. 3 Dodano dodatkową wytyczną, którą powinien się kierować Prezes UKE przy nakładaniu obowiązku, o którym mowa w art. 72 ust. 1 ustawy PT, z uwagi na fakt, iż obowiązek ten powinien być nałożony w drodze decyzji po przeprowadzeniu analizy rynku i w związku z jej wynikiem, a główną przesłanką badaną w tym postępowaniu jest stan konkurencji na rynku usług połączeń telefonicznych świadczonych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej. Art. 79 ust. 1 Art. 79 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne jest związany z implementacją art. 28 dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej). Zgodnie z tym przepisem: „Państwa Członkowskie zapewniają użytkownikom końcowym z innych Państw Członkowskich możliwość dostępu do numerów niegeograficznych na ich terytorium w przypadku gdy jest to technicznie i ekonomicznie możliwe, z wyjątkiem przypadków, gdy wywołany abonent zdecydował, z powodów handlowych, ograniczyć wywołania przychodzące z określonych obszarów geograficznych.”. Natomiast rec. 38 Dyrektywy stanowi: „Dostęp użytkowników końcowych do wszystkich zasobów numeracji we Wspólnocie jest zasadniczym warunkiem wstępnym dla jednolitego rynku. Powinien on obejmować numery telefoniczne bezpłatne, o stawkach specjalnych oraz inne numery niegeograficzne, z wyjątkiem przypadków, w których wywoływany abonent postanowił, z powodów handlowych, ograniczyć dostęp z pewnych obszarów geograficznych. Taryfy pobierane od wywołującego spoza danego Państwa 10 Członkowskiego nie muszą być takie same jak w przypadku wywołującego z terytorium tego Państwa Członkowskiego.”. Wyżej wymieniony przepis dyrektywy dotyczy połączeń międzynarodowych – połączeń od użytkowników końcowych inicjujących połączenie z terytorium jednego państwa członkowskiego do użytkowników numerów niegeograficznych zlokalizowanych na terytorium innego państwa członkowskiego, przy czym obowiązek z art. 28 dotyczy państwa członkowskiego docelowego dla tych połączeń (państwa członkowskiego, na którego terytorium znajdują się te numery niegeograficzne) - warto zwrócić uwagę, że połączenia te są połączeniami „do” użytkowników numerów niegeograficznych a nie „pomiędzy” użytkownikami. W związku z tym, realizacją takiego obowiązku państwa członkowskiego powinno być zobowiązanie operatorów sieci, w którym funkcjonuje taki numer niegeograficzny (państwa członkowskiego docelowego) do stworzenia warunków przyjmowania połączeń kierowanych do tych numerów z zagranicy. W treści art. 28 dyrektywy nie ma obowiązków odnośnie połączeń krajowych do numerów niegeograficznych. Z treści art. 79 ust 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne wynika, że Polska, jako zobowiązane państwo członkowskie, docelowo realizuje przepis art. 28 dyrektywy o usłudze powszechnej poprzez nałożenie na operatorów publicznej sieci telefonicznej obowiązku zapewnienia możliwości wykonywania przez użytkowników końcowych połączeń z terytorium innego kraju członkowskiego do numerów niegeograficznych w Polsce. Obowiązek ten obciąża wszystkich operatorów w Polsce, których sieci uczestniczą w realizacji połączeń z zagranicy – operatorów przyjmujących połączenie od partnera zagranicznego, operatorów tranzytujących takie połączenia w Polsce i przede wszystkim operatorów docelowych dla numerów niegeograficznych. W tej części treść art. 79 ust. 1 nie budzi wątpliwości. Zakres regulacji art. 79 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne dotyczy jednak szerszego katalogu połączeń – obejmuje także połączenia realizowane przez użytkowników końcowych „swojej sieci” operatora. I jeśli są to połączenia do numerów niegeograficznych realizowane wewnątrz sieci zobowiązanego operatora to taka regulacja nie budzi wątpliwości, gdyż sieć inicjująca i docelowa to ta sama sieć i ten sam operator (chociaż w gruncie rzeczy taka regulacja jest zbyteczna). Jednakże przepis inaczej traktuje połączenia krajowe inicjowane przez użytkownika końcowego jednej sieci do numerów niegeograficznych w innej sieci krajowej. W takim przypadku zobowiązanym z art. 79 ust. 1 jest operator sieci, z której są inicjowane połączenia, a operator docelowy nie jest obciążony obowiązkiem stworzenia warunków do korzystania z usług pod numerami niegeograficznymi osiąganymi w jego sieci przez użytkowników końcowych innych sieci krajowych – odmiennie niż dla połączeń z zagranicy. Istnienie obowiązku stworzenia warunków przez operatora docelowego wydaje się kluczowe. Zgodnie bowiem z treścią przytoczonego rec. 38 „Taryfy pobierane od wywołującego spoza danego Państwa Członkowskiego nie muszą być takie same jak w przypadku wywołującego z terytorium tego Państwa Członkowskiego.”, co może oznaczać, że taryfy połączeń krajowych do numerów niegeograficznych muszą być takie same. Jeśli tak, to w odniesieniu do niektórych usług (np. freephone) jedynie od operatora docelowego zależy, czy połączenia takie realizowane z sieci o wyższych stawkach za rozpoczynanie połączeń mogą osiągnąć rentowność (np. z sieci komórkowych). Takiego ryzyka nie ma dla połączeń z zagranicy, gdyż tu taryfy nie muszą być takie same. W takiej sytuacji brak obowiązku stworzenia warunków przez operatora docelowego do korzystania z usług pod numerami niegeograficznymi osiąganymi w jego sieci przez użytkowników końcowych innych operatorów krajowych jest niewłaściwy. Art. 80 ust. 6 11 Ze względu na ochronę abonenta w ust. 6 przedmiotowego przepisu wydłużono z 12 do 24 miesięcy okres, za który abonent może żądać szczegółowego wykazu wykonanych usług telekomunikacyjnych. Art. 81 ust. 1 i 3 oraz art. 103 ust.1 W ust. 1 zmieniono definicję usługi powszechnej na bardziej ogólną, mając na względzie fakt, iż szczegółowy katalog usług wchodzących w jej skład, określony jest w ust. 3. Nowe brzmienie art. 81 ust. 3 obejmuje następujące zmiany: a) pogrupowanie usług wchodzących w skład usługi powszechnej, w sposób który zapewni prawidłowy wybór przedsiębiorcy wyznaczonego do świadczenia poszczególnych usług wchodzących w skład usługi powszechnej oraz sposób obliczania kosztu netto jej świadczenia, b) zapewnienie spójności terminologicznej z art. 103 w zakresie ogólnokrajowego spisu abonentów i usługi ogólnokrajowego biura numerów. Wprowadzenie ogólnokrajowego biura numerów i ogólnokrajowego spisu abonentów do katalogu usługi powszechnej, wynika z zapisów dyrektywy o usłudze powszechnej. Konsekwencją zmiany będzie usprawnienie i skrócenie procedury wyznaczania przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do świadczenia przedmiotowych usług. Powyższa zmiana dodatkowo spowoduje, że przedsiębiorca wyznaczony do świadczenia ogólnokrajowego biura numerów i ogólnokrajowego spisu abonentów będzie wybierany w drodze konkursu albo procedury z art. 83, a nie w drodze odrębnej dodatkowej decyzji. Art. 81 ust. 4 Zmiana legislacyjna polegajaca na usunięciu odesłania do przepisu art. 81 ust. 3 pkt 1. Art. 81 ust. 6 W związku z wprowadzeniem ogólnokrajowego biura numerów i ogólnokrajowego spisu abonentów do katalogu usługi powszechnej, nastąpiło rozszerzenie zakresu rozporządzenia o pkt. 4 i uległa zmianie wytyczna do tego rozporządzenia. Art. 82 Nowy ust.3a nakłada na Prezesa UKE obowiązek publikowania w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym wyników przeprowadzonego konkursu na przedsiębiorcę wyznaczonego. Natomiast zmiana ust. 4 polega na uściśleniu, że kryterium „koszt świadczenia” odnosi się tylko do tych usług, których dotyczy przeprowadzany konkurs. Proponuje się również, aby dodatkowym kryterium wyboru przedsiębiorcy wyznaczonego w drodze konkursu był koszt netto świadczenia usługi powszechnej. Projektowana zmiana uwzględnia postanowienia art. 12 ust. 1 lit. b Dyrektywy o usłudze powszechnej, z którego treści wynika, że podstawą późniejszej kalkulacji kosztu netto powinien być koszt netto zadeklarowany w postępowaniu konkursowym. Na tę rozbieżność z art. 12 Dyrektywy zwróciła uwagę spółka KPMG, która brała udział w przygotowywaniu projektu 12 rozporządzenia z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie sposobu obliczania kosztu netto usługi wchodzącej w skład usługi powszechnej (Dz. U. Nr 255, poz. 2141). W związku z wprowadzeniem ww. dodatkowego kryterium wyboru przedsiębiorcy wyznaczonego, dodano ust. 4a, w którym wprowadzono definicję „kosztu netto świadczenia usługi powszechnej”. Definicja ta ujednolica podejście do obliczania kosztu netto obowiązkowego świadczenia usługi powszechnej, aby zgodnie z przepisami dyrektywy o usłudze powszechnej (Załącznik IV część A), był ustanawiany jako suma kosztów netto wynikających z poszczególnych składników obowiązku świadczenia usługi powszechnej. Art. 83 Dotychczas nie zostały określone przypadki, kiedy Prezes UKE stwierdza brak rozstrzygnięcia konkursu. Proponowany przepis likwiduje lukę prawną. W przypadku procedur, określonych w art. 83, które stosuje się, jeżeli w drodze konkursu nie zostanie wyłoniony przedsiębiorca wyznaczony, zaproponowano rezygnację z wyboru tego przedsiębiorcy na podstawie znaczącej pozycji rynkowej, ze względu na problemy interpretacyjne w przypadku zastosowania tej procedury oraz jej czasochłonność. W przypadku braku przedsiębiorcy wyznaczonego w drodze konkursu, wystarczającą procedurą, spełniającą wymogi takie jak: skuteczność, obiektywność, przejrzystość i niedyskryminacja, jest tryb wskazany w art. 83 ust. 2. Art. 84 Przepis został doprecyzowany. W obowiązującym stanie prawnym Prezes publikuje listę przedsiębiorców wyznaczonych. Zastąpiono obowiązek publikacji listy obowiązkiem publikacji decyzji z uwagi na fakt, iż publikacja rozstrzygnięcia jest podaniem do publicznej wiadomości, poza wskazaniem przedsiębiorcy wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej, ogółu obowiązków, które zostały na niego nałożone, co z punktu widzenia abonentów jest istotne. Art. 85 Zmiana ma na celu doprecyzowanie, iż warunki świadczenia usługi powszechnej są określane w decyzji wyznaczającej przedsiębiorcę do świadczenia tej usługi. Jest to istotne w szczególności ze względu na określany, w ramach warunków jej świadczenia, termin rozpoczęcia świadczenia usługi. Z tym terminem powstają wszelkie ustawowe uprawnienia oraz obowiązki związane ze świadczeniem usługi powszechnej. Art. 90 Zmiana ma charakter porządkowy wynikający ze zmiany brzmienia art. 91, uregulowanego w tzw. projekcie „unijnym”, i polega na zawarciu w jednym artykule uregulowań dotychczas zawartych w art. 90 i art. 91 ust. 1. Art. 95 Zmiana brzmienia ustępu 2 ma na celu, aby zgodnie z przepisami dyrektywy o usłudze powszechnej (Załącznik IV część A), Prezes UKE ustalał dopłatę w wysokości kosztu netto 13 świadczenia usługi powszechnej, czyli zgodnie z art. 82 ust. 4a w wysokości sumy kosztów netto świadczenia poszczególnych usług wchodzących w skład usługi powszechnej, a nie jak dotychczas w wysokości kosztu netto świadczenia usługi wchodzącej w skład usługi powszechnej. Natomiast proponowany przepis ust. 4 doprecyzowuje, że minister właściwy do spraw łączności, przy ustalaniu w drodze rozporządzenia sposobu obliczania kosztu netto usługi powszechnej, powinien uwzględnić nie tylko przepisy unijne ale również praktykę krajów członkowskich Unii Europejskiej. Metodologia i sposób obliczania kosztu netto wynikają wprost z rozwiązań stosowanych przez kraje członkowskie Unii Europejskiej. Obowiązujące obecnie rozporządzenie w tej sprawie uwzględnia takie podejście, a proponowany zapis tylko to potwierdza. W związku z powyższym zmiana ta nie spowoduje konieczności wydania nowego rozporządzenia w związku z wejściem w życie niniejszej ustawy. Art. 96 W ust. 2 pojęcie „biegłego rewidenta” zostało zastąpione pojęciem „podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych na podstawie ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym”. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym określa podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, do których należą zarówno biegli rewidenci prowadzący działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek, jak i spółki cywilne, jawne, partnerskie, komandytowe z wyłącznym udziałem biegłych rewidentów oraz osoby prawne zatrudniające do badania sprawozdań finansowych biegłych rewidentów. Zmiana ust. 3 polega na wydłużeniu do 6 miesięcy okresu , w którym Prezes UKE weryfikuje koszt netto. Przeprowadzenie wnikliwej analizy dokumentacji przedkładanej przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego z pomocą powołanego przez Prezesa UKE podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, oraz weryfikacja kosztu netto przez Prezesa UKE to czynności niezmiernie skomplikowane i czasochłonne i dlatego proponuje się wydłużenie okresu tej weryfikacji do 6 miesięcy. Ponadto dodano ust. 3a, który daje Prezesowi UKE możliwość zasięgnięcia, w trakcie procesu weryfikacji kosztu netto opinii przedsiębiorców zobowiązanych do udziału w pokryciu dopłaty, dotyczącej przedstawionych przez przedsiębiorcę wyznaczonego dokumentów. Zmiana ust. 4 polega na doprecyzowaniu jego brzmienia. Art. 98 ust. 2 Proponowana zmiana zapisu art. 98 ust. 2 jednoznacznie wskazuje rok, na podstawie którego weryfikuje się przychody operatorów, którzy biorą udział w dopłacie do kosztu netto. Art. 99 ust. 5, uchylenie art. 191 Znikome zainteresowanie podmiotów zewnętrznych nabyciem Dziennika Urzędowego UKE i strata finansowa Urzędu z tym związana powoduje, że należy zrezygnować z tego publikatora na rzecz urzędowego publikatora teleinformatycznego, jakim jest Biuletynu Informacji Publicznej UKE. 14 Art. 101 Poprawka ma na celu wyeliminowanie nieścisłości interpretacyjnych wynikających z dotychczasowego brzmienia przepisów. Art. 103 Zmiana brzmienia art. 103 wynika z wprowadzania usługi ogólnokrajowego spisu abonentów i usługi ogólnokrajowego biura numerów do katalogu usługi powszechnej. Art. 105 ust. 1 Zmiana art. 105 ust. 1 jest podyktowana potrzebą przyznania uprawnienia do otrzymania odszkodowania także innym kategoriom abonentów niż abonenci usługi powszechnej. W związku z rozszerzeniem definicji abonenta, do kręgu podmiotów objętych pojęciem „abonent” weszli także użytkownicy usług przedpłaconych świadczonych w telefonii ruchomej. Usługa przepłacona nie jest usługą płatną okresowo, dlatego też zaistniała potrzeba wskazania w tym przepisie sposobu obliczania wysokości odszkodowania dla tej kategorii użytkowników. Art. 108a Celem niniejszego przepisu, z uwagi na treść art. 509 § 1 ustawy Kodeks cywilny, jest zwiększenie ochrony abonentów będących konsumentami, jako słabszej strony stosunku prawnego, poprzez zagwarantowanie im czasu odpowiedniego do skutecznego rozstrzygnięcia potencjalnego sporu z dostawcą usług w drodze postępowania reklamacyjnego, mediacyjnego lub polubownego przed Prezesem UKE. Z uwagi na stosowaną przez dostawców usług praktykę natychmiastowego odsprzedawania wierzytelności firmom windykacyjnym po negatywnym rozpatrzeniu reklamacji, abonenci zostają pozbawieni możliwości wyjaśnienia wszystkich okoliczności reklamacji, co niejednokrotnie miałoby bezpośredni wpływ na pozytywne rozpatrzenie reklamacji przez dostawców usług. W świetle proponowanego przepisu – z jednej strony dostawcy usług w sposób rzetelny będą rozpatrywać wszytkie wpływające reklamacje, z drugiej zaś strony – chętniej będą korzystać z drogi mediacyjnej bądź polubownej, która doprowadzi do szybkiego rozstrzygnięcia sporu z abonentem. Art. 110a, 107 ust. 1 oraz 192 ust. 1 Proponuje się rozszerzenie zakresu działania Prezesa UKE o rozstrzyganie sporów między konsumentami a dostawcami publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Powyższa zmiana zmierza do zapewnienia pełnej implementacji art. 34 dyrektywy 2002/22/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i praw użytkowników odnoszących się do sieci i usług łączności elektronicznej (Dz. Urz. WE L 108 z 24.4.2002) dotyczącego pozasądowego rozwiązywania nierozstrzygniętych sporów z udziałem konsumentów. Zgodnie z powyższą regulacją obowiązkiem państw członkowskich jest zapewnienie dla rozwiązywania sporów takich procedur, które umożliwiają rozwiązywanie nierozstrzygniętych sporów z udziałem konsumentów w sposób sprawiedliwy i sprawny. W tym zakresie w powyższej zmianie 15 proponuje się, aby obok dobrowolnego postępowania mediacyjnego oraz postępowania przed Sądem Polubownym Sądem Konsumenckim przy Prezesie UKE wprowadzić możliwość rozstrzygania sporów pomiędzy konsumentami a dostawcami publicznie dostępnych usług przez Prezesa UKE w drodze decyzji administracyjnej. Proponuje się aby powyższa decyzja była wydawana w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku. Ponadto, proponuje się wprowadzenie odpowiedniej zmiany w art. 107 Pt, zgodnie z którą w zakresie roszczeń określonych w ustawie, wynikających ze stosunków z przedsiębiorcami wyznaczonymi, konsument zawsze najpierw będzie musiał wyczerpać drogę postępowania reklamacyjnego, a dopiero potem będzie mógl wystąpić do Prezesa UKE z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu. Art. 111, art. 114 ust. 7 i 8 oraz art. 8 ustawy nowelizującej W obecnie obowiązującej ustawie przewidziano 3 kategorie użytkowania częstotliwości: „cywilną”, „rządową” oraz „cywilno-rządową”. W projekcie nowelizacji proponuje się zastąpienie ich następującymi kategoriami: ,,cywilną”, „wojskową”, „cywilno-wojskową” i „rządową”. Zaproponowany podział jest lepiej dostosowany do sposobu organizacji krajowego systemu gospodarowania częstotliwościami radiowymi poprzez jednoznaczne przyporządkowanie poszczególnych zakresów częstotliwości organom odpowiedzialnym za gospodarowanie nimi oraz wydawanie stosownych uprawnień: Prezesa UKE – w przypadku częstotliwości oznaczonych w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości jako cywilne oraz cywilno-wojskowe, przy czym w tym drugim przypadku konieczne będzie dokonanie uzgodnień z MON. MON – w przypadku częstotliwości oznaczonych w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości jako wojskowe, MSWiA – w przypadku częstotliwości oznaczonych w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości jako rządowe, które są wykorzystywane przez podmioty, o których mowa w art. 4 pkt 2, 2a i 4. Jednoznaczne wydzielenie kategorii wojskowego wykorzystania częstotliwości uzasadnia się specyficznymi potrzebami sił Zbrojnych RP, a w szczególności – koniecznością harmonizacji częstotliwości niezbędnych dla wykonywania zobowiązań sojuszniczych w ramach Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego. Proponowane zmiany legislacyjne stanowią w tym wypadku jedynie odzwierciedlenie obecnego stanu faktycznego, w którym MON (za pośrednictwem swojej jednostki organizacyjnej – Wojskowego Biura Zarządzania Częstotliwościami) prowadzi bieżącą koordynację częstotliwości wykorzystywanych dla potrzeb Sił Zbrojnych RP oraz jednostek sił zbrojnych państw sojuszniczych, przebywające czasowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Istotne znaczenie ma tu fakt dużego zapotrzebowania na częstotliwości ze strony wymienionych użytkowników oraz konieczność dochowania szczególnych procedur w procesie ich uzgadniania. Analogicznie w stosunku do częstotliwości określanych jako „cywilne” rolę podmiotu koordynującego pełnić będzie Prezes UKE. W przypadku częstotliwości określanych jako „cywilno-wojskowe” rolę podmiotu koordynującego pełnić będzie Prezes UKE, przy czym ciążyć będzie na nim obowiązek dokonania uzgodnień z MON. Rozwiązanie takie ma na celu właściwe uwzględnienie w procesie gospodarowania częstotliwościami tych zakresów, dla których nie można w sposób jednoznaczny przypisać dla obszaru całego kraju kategorii użytkowania „wojskowego” lub „cywilnego.” Docelowo – w drodze kolejnych nowelizacji Krajowej Tablicy Przeznaczeń 16 Częstotliwości powinno dążyć się do zmniejszenia ilości częstotliwości określanych jako „cywilno-wojskowe.” Określenie, do której kategorii zaliczany jest dany zakres częstotliwości będzie odbywało się – bez zmian w stosunku do stanu obowiązującego – w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości wydawanej na podstawie art. 111 ust. 3 ustawy. Należy mieć przy tym na uwadze, że po wejściu w życie ustawy zapisy rozporządzenia zostaną w całości dostosowane do nowych kategorii wykorzystania częstotliwości. W myśl proponowanych zmian każdy użytkownik po spełnieniu przesłanek ustawowych będzie miał prawo do uzyskania prawa do wykorzystania częstotliwości z dowolnej kategorii („cywilnej” ”wojskowej”, „cywilno-wojskowej” lub „rządowej”), przy czym przypisanie danego zakresu częstotliwości do jednej z nich determinuje wyłącznie tryb postępowania w danej sprawie. W przypadku podmiotu cywilnego (przedsiębiorcy telekomunikacyjnego) w każdym z obydwu przypadków zwraca się on z wnioskiem Prezesa UKE, który w przypadku częstotliwości „wojskowych” lub „cywilno-wojskowych” dokonuje dalszych uzgodnień z MON. Rozwiązanie takie stanowi usankcjonowanie dotychczasowej praktyki, która jednak nie była w sposób dostatecznie precyzyjny określona w przepisach. W szczególności wątpliwości budziła kwestia kompetencji w zakresie gospodarowania częstotliwościami dotychczas określanymi jako „cywilno-rządowe”, co przyjęto jako argument za usunięciem tej kategorii użytkowania. Podmioty określone w art. 4 pkt 3 oraz 5-8 będą użytkowały częstotliwości w oparciu o decyzje o prawie do wykorzystania częstotliwości wydawane przez Prezesa UKE. Rozwiązanie takie również sankcjonuje dotychczasową praktykę, jednocześnie porządkując kwestie tytułu prawnego tych podmiotów do wykorzystania częstotliwości, co w powiązaniu jednoznacznym wskazaniem, że Prezes UKE organem właściwym w zakresie gospodarowania częstotliwościami użytkowanymi przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz podmioty określone w art. 4 pkt 3 oraz 5-8, powinno przyczynić się do ogólnego zwiększenia efektywności oraz uelastyczniena wykorzystania częstotliwości. Podmioty określone w art. 4 ust. 2, 2a oraz 4 będą wykorzystywały częstotliwości oznaczone jako „rządowe”, na podstawie decyzji MSWiA. Projekt przewiduje wyłączenie spod obowiązku rezerwacji częstotliwości użytkowanych przez podmioty wskazane w art. 4 z zastrzeżeniem, że będą one wykorzystywane dla wykonywania ich ustawowych zadań i obowiązków. Celem takiej regulacji jest zapewnienie, aby wykorzystanie częstotliwości dla wykonywania zadań na rzecz obronności, zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz ochrony zdrowia i życia przez te organy, nie skutkowało koniecznością rozpisywania przez Prezesa UKE przetargów, w których stosowne wnioski tych organów byłyby rozpatrywane i oceniane na zasadach przewidzianych dla podmiotów planujących komercyjne wykorzystanie częstotliwości. Art. 112 ust. 2 Nowelizacja ustawy Prawo telekomunikacyjne wynikająca z wejścia w życie ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U. Nr 267 poz. 2258) eliminuje pojęcie rozprowadzania i wprowadza jedynie pojęcie rozpowszechniania programów w przypadku emisji w technologii analogowej, i odwrotnie, w przypadku emisji w technologii cyfrowej eliminuje pojęcie rozpowszechniania i wprowadza jedynie pojęcie rozprowadzania programów. Analizując obowiązujące definicje rozprowadzania i 17 rozpowszechniania zawarte w art. 4 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, a także mając na uwadze proponowane zmiany tych definicji w ramach niniejszej ustawy, można stwierdzić, iż zarówno w przypadku emisji w technologii analogowej jak i cyfrowej może zachodzić proces rozpowszechniania i rozprowadzania programów. Ponadto ze wspomnianych definicji wynika, że nie można rozprowadzać programu, który nie jest rozpowszechniany. Dlatego uzupełnieniu o pojęcie „rozprowadzania” uległ przepis art. 112 ust. 2 ustawy Pt. Art. 112 ust. 3 Międzynarodowe plany zagospodarowania częstotliwości odnoszące się do cyfrowych przekazów radiowych i telewizyjnych przyporządkowują najczęściej daną częstotliwość do tzw. obszaru rezerwacji/wykorzystania częstotliwości (ang. frequency allotment), rzadziej zaś do konkretnych lokalizacji stacji nadawczych (ang. frequency assignment). Takie podejście daje większą swobodę przy planowaniu sieci nadawczych, które pokryją sygnałem wymagane terytorium. Zatem, żeby umożliwić uwzględnienie w krajowych planach zagospodarowania częstotliwości zapisów ujętych w planach międzynarodowych, należy rozszerzyć zakres uzgodnień pomiędzy Prezesem UKE a Przewodniczącym KRRiT o „obszary pokrycia sygnałem”. Art. 113 ust. 1 i 2 Określenie szczegółowych warunków wykonywania określonych służb radiokomunikacyjnych w przewidzianych dla nich zakresach częstotliwości, z uwzględnieniem wymagań stosowanych przy określaniu Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości powinno zostać uwzględnione w rozporządzeniu określającym zakres urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia. Z tych względów należy uchylić przepis art. 113 ust. 1 ustawy. Również dalsze utrzymywanie w mocy przepisu art. 113 ust. 2 nie jest celowe z tego względu, że szczegółowe warunki wykorzystywania zakresów częstotliwości przeznaczonych dla urządzeń używanych w przemyśle, medycynie lub nauce, z uwzględnieniem wymagań przyjmowanych przy określaniu Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości, powinny zostać także określone w rozporządzeniu, wydawanym na podstawie art. 144 ust. 3 Art. 114 ust. 2 i art. 116 ust. 1 Biorąc pod uwagę argumentację że w przypadku emisji programów radiowych lub telewizyjnych oprócz rozprowadzania może mieć miejsce także proces rozpowszechniania, a także mając na względzie spójność z art. 115 ust 3., dodaje się w art. 114 ust. 2 i art. 116 ust. 1 pkt 1 po słowie „rozprowadzania” sformułowanie „lub rozpowszechniania w sposób cyfrowy”. Art. 114 ust. 2a, uchylenie ust. 3 pkt 7 Zmiana ma na celu uregulowanie sytuacji w której Prezes UKE będzie uprawniony do odmowy dokonania rezerwacji, jeżeli istnieje zagrożenie, że jej dokonanie będzie prowadziło do nieefektywnego wykorzystania widma. Przepis ten nie będzie miał zastosowania do rezerwacji częstotliwości otrzymanych w wyniku konkursu albo przetargu. 18 Art. 114 ust. 3 Określanie lokalizacji stacji nadawczej nie zawsze jest konieczne przy planowaniu częstotliwości w ramach radiodyfuzji. Przyjmuje się, że wystarcza określanie obszarów pokrycia konkretną częstotliwością (allotment), i stąd propozycja dostosowania przepisu do wymagań praktyki oraz porozumień międzynarodowych. Art. 114 ust. 3 pkt 3, uchylenie pkt 6, art. 115 ust. 2 pkt 2 Przesłanka taka zapewni spójność ze zmianą proponowaną w art. 148. Dostępność częstotliwości nie oznacza możliwości zapewnienia kompatybilności pomiędzy systemami (pracującymi i planowanymi), w tych samych lub sąsiednich zakresach częstotliwości. Niejednokrotnie okazuje się, że uważane za dostępne częstotliwości dla określonej lokalizacji lub systemu radiokomunikacyjnego będą niedostępne dla innego systemu Art. 114 ust. 3 pkt 4 Z punktu widzenia przepisów międzynarodowych nie zawsze konieczne jest koordynowanie częstotliwości na poziomie uprawnienia tak ogólnego, jak rezerwacja częstotliwości. W większości przypadków rezerwacji częstotliwości nie można uzgadniać, gdyż nie ma stacji, która mogłaby być przedmiotem uzgodnień. Ponadto zaproponowana redakcja tego przepisu spowoduje ograniczenie obowiązku międzynarodowych uzgodnień częstotliwości do przypadków, gdy taki obowiązek wynika z międzynarodowych przepisów radiokomunikacyjnych lub umów międzynarodowych. Art. 114 ust. 5 Co 4-5 lat odbywa się Światowa Konferencja Radiokomunikacyjna WRC, która wprowadza zmiany w „światowej” tablicy przeznaczeń częstotliwości (Regulamin Radiokomunikacyjny Międzynarodowego Związku Radiokomunikacyjnego). Udzielanie rezerwacji na zbyt długi okres czasu, np. 25 lat, mogłoby blokować wdrożenie ustaleń z Konferencji WRC. Pewność korzystania z nabytego prawa wzmacnia uprawnienie do ponownego uzyskania rezerwacji częstotliwości w trybie bezprzetargowym. Wydaje się, że zaproponowany przepis przywraca balans między uprawnieniem z tytułu rezerwacji, a możliwościami Prezesa UKE do prowadzenia efektywnej gospodarki widmem częstotliwości, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych. Art. 114 ust. 6a-6c Aby zwiększyć efektywność wykorzystania częstotliwości oraz ułatwić praktyczne rozwiązywanie sporów wynikających ze współkorzystania z częstotliwości konieczne jest ustanowienie zaproponowanej powyżej kompetencji regulacyjnej Prezesa UKE. W miarę postępu technologicznego zwiększają się możliwości techniczne współkorzystania z tej samej częstotliwości przez różne podmioty dla takich samych lub różnych usług, na tym samym terenie. Upowszechnianie się rozwiązań technicznych nie nadąża za możliwościami regulacyjnymi i procedurami prawnymi, pozwalającymi na rozstrzyganie ewentualnych konfliktów, jakie mogą rodzić się w wyniku współkorzystania z częstotliwości. Wprowadzenie stosownych mechanizmów jest wynikiem rosnącego zapotrzebowania na widmo częstotliwości. 19 Art. 115 ust. 3 W art.115 ust 3 pkt 1) i 2) proponuje się zastąpić słowo „sygnał multipleksu” słowem „multipleks” aby zachować spójność z proponowaną definicją multipleksu w art. 4 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji. Dodatkowo w punkcie 1 proponuje się zastąpić słowo „tworzących” na „wchodzących w skład” aby uniknąć ewentualnej interpretacji artykułu, iż multipleks składa się tylko z programów telewizyjnych lub radiofonicznych. W rzeczywistości w skład multipleksu wchodzą również usługi dodatkowe. Ponadto proponuje się takie brzmienie punktu 1, które zapewnia Prezesowi UKE możliwość określenia minimalnego procentowego udziału programów w multipleksie, które może być konieczne w rezerwacjach częstotliwości na pierwsze emisje cyfrowe (tzw. okres przejściowy) w związku z ograniczonymi zasobami częstotliwości. Wykreśla się w punkcie 2 „pojęcie audiowizualnych składników sygnału multipleksu”, w związku z nowym brzmieniem punktu 1 niniejszego artykułu. Art. 116 ust 2 i 2a Powyższa zmiana umożliwi zmniejszenie czasu potrzebnego na rozpatrzenie wniosku o rezerwację częstotliwości. W chwili obecnej Prezes UKE, ogłasza na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Komunikacji Elektronicznej stan zajętości częstotliwości. Jeżeli dostępna częstotliwość jest ogłoszona przez okres kilku miesięcy i nie wpływają na nią wnioski rezerwację częstotliwości, a zaraz po ogłoszeniu składają wnioski o zainteresowaniu inne podmioty, to często mamy do czynienia z próbami zablokowania konkurencji niż z rzeczywistą chęcią wykorzystania częstotliwości. Ogłaszanie stanu zajętości częstotliwości jest już dokonywane przez Prezesa UKE i nie wymaga wdrożenia specjalnych przepisów dostosowujących, Art. 116 ust. 7 Proponuje się jednoznacznie uregulować sytuację dotyczącą zmian w zakresie rezerwacji częstotliwości, poprzez określenie, w jakim przypadku zmian w rezerwacji przetarg lub konkurs jest konieczny, co a contrario pozwoli wnioskować kiedy możliwe jest dokonanie zmiany rezerwacji bez przeprowadzania przetargu lub konkursu. Usunie to obecny problem interpretacji przepisów dotyczących obowiązku przeprowadzania przetargu lub konkursu w zakresie zmiany rezerwacji częstotliwości polegającej na modyfikacji poszczególnych składników uprawnienia (np. służby), przy zachowaniu jednak zakresu użytkowanej częstotliwości. Obecny przepis art. 116 ust. 7 mówiący o odpowiednim stosowaniu procedury przetargowej albo konkursowej do wszelkich zmian rezerwacji częstotliwości jest przedmiotem sporów Art. 116 ust. 11 W związku z istniejącymi w aktualnym stanie prawnym pewnymi wątpliwościami czy Prezes UKE może ogłaszać przetargi definiując obszary inaczej, niż wynikałoby to ze złożonych wniosków, (np. połączyć kilka wniosków do jednego przetargu, celem efektywnego 20 wykorzystania widma częstotliwości), oraz czy możliwe jest ogłaszanie przetargów w wyniku własnej inicjatywy Prezesa, bez uprzednich wniosków o rezerwację, a w wyniku oceny własnej Prezesa, w zakresie potencjalnego zainteresowania określonym zasobem częstotliwości proponuję w przepisach ustawy wyraźnie przewidzieć taką możliwość dla Prezesa UKE. Art. 118 ust. 4 i 5 Zmiany zaproponowane w niniejszym punkcie precyzują zasady współpracy pomiędzy Prezesem UKE a KRRiT w kwestii warunki uczestnictwa w konkursie w zakresie dodatkowych obowiązków i zadań przedsiębiorcy dotyczących zawartości programowej, w tym warunków dotyczących transmisji obowiązkowej, przy uwzględnieniu pozaekonomicznych interesów narodowych dotyczących kultury, języka i pluralizmu mediów. Art. 118 b i 118c lit b Proponowane zmiany zmierzają do wyeliminowania sytuacji, w których podmiot, który wygrał przetarg nie składał wniosku o rezerwację. Założeniem do projektowanych zmian jest by w przetargu brały udział tylko te podmioty, które są gotowe do prowadzenia działalności telekomunikacyjnej z wykorzystaniem częstotliwości. Art. 118 d Proponowana zmiana wynika z potrzeby uwzględnienia okoliczności, iż po pewnym czasie decyzja rezerwacyjna wywołuje nieodwracalne z gospodarczego punktu widzenia skutki powstaje sieć wykorzystująca te częstotliwości. Art. 123 ust. 1 pkt 4, art. 147 ust. 3 pkt 3 Zaproponowane przepisy mają na celu urealnienie możliwości egzekucyjnych Prezesa UKE w odniesieniu do częstotliwości niewykorzystywanych. Zdaniem Prezesa UKE niezgodne z polskim porządkiem prawnym jest utrzymywanie stanu niezgodnego z decyzją administracyjną przez okres 12 lub 6 miesięcy. Określanie najpóźniejszego terminu rozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości powinno nastąpić w decyzji administracyjnej, i po tym terminie Prezes UKE powinien móc od razu prowadzić kontrolę rozpoczęcia wykorzystania, nie zaś czekać kolejne 12 lub 6 miesięcy, aż podmiot dostosuje się do postanowień decyzji. Omawiany przepis budził też wątpliwości w przypadku wnioskowania przed podmiot uprawniony z decyzji o zmianę terminu, o którym mowa w art. 115 ust. 1 pkt 5, bowiem wniosek o zmianę mógł być zawsze złożony nawet pod koniec okresu 12 czy 6 miesięcy, i wówczas – w przypadku pozytywnego rozpatrzenia, przedłużał niewykorzystywanie częstotliwości o kolejne 12 (6) miesięcy. Art. 123 ust. 7 pkt 5 Z dniem 1 stycznia 2001 roku na podstawie art. 142 pkt 3 ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne ( Dz. U. Nr 73 poz. 852 z późn. zm.) przydziały częstotliwości zawarte w koncesjach na rozprowadzanie lub rozpowszechnianie programów telewizyjnych lub radiofonicznych, udzielonych przez Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stały się z mocy prawa 21 rezerwacjami częstotliwości. Powyższy przepis miał również zastosowanie do przydziału częstotliwości dokonanego w objętej niniejszym postępowaniem koncesji. Z kolei na skutek dodania, w art. 37 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, z późn. zm.), z dniem 14 stycznia 2006 r., na mocy art. 6 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U. Nr 267, poz. 2258), ust. 3a, kompetencje w zakresie dokonywania, zmiany i cofania rezerwacji częstotliwości wymaganych do rozpowszechniania programów radiofonicznych lub telewizyjnych zostały przeniesione na Prezesa UKE. Zgodnie z tym przepisem „Jeżeli do rozpowszechniania programów radiofonicznych lub telewizyjnych jest wymagana rezerwacja częstotliwości, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej dokonuje jej niezwłocznie na rzecz nadawcy, który uzyskał koncesję. Do dokonywania, wprowadzania zmian lub cofania rezerwacji częstotliwości stosuje się przepisy art. 114 i 115 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne oraz nie stosuje się przepisów art. 116 tej ustawy”. W obecnym stanie prawnym podmiot rozpowszechniający programy radiofoniczne lub telewizyjne obowiązany jest uzyskać koncesję i rezerwację częstotliwości. Postępowania administracyjne w sprawie udzielenia, zmiany lub cofnięcia koncesji oraz rezerwacji częstotliwości są prowadzone niezależnie. Jednakże brakuje wystarczającego powiązania pomiędzy tymi postępowaniami, zwłaszcza w kwestii kolejności uzyskiwania poszczególnych licencji oraz szczególnie w przypadku cofnięcia koncesji na rozpowszechnianie programów radiofonicznych lub telewizyjnych i cofnięciem rezerwacji. Proponowana zmiana ma na celu uporządkowanie tych kwestii. Art. 123 ust. 10 Skrócenie terminu ma na celu przyspieszenie procedury wydawania decyzji rezerwacyjnych, wobec znacznego wzrostu zainteresowania widmem częstotliwości i dynamiki rozwoju usług telekomunikacyjnych. Art. 132 ust. 2 W art. 132 ust. 2 doprecyzowano terminologię dotyczącą formatu szerokoekranowego. Art. 132 ust. 3 i art. 132 ust. 4 Z upoważnienia zawartego w art. 132 ust. 3 wyodrębniono w formie fakultatywnego upoważnienia zawartego w nowym art. 132 ust. 4 delegację do wydania rozporządzenia w sprawie wymagań techniczno-eksploatacyjnych dla odbiorników służących do odbioru cyfrowych transmisji radiofonicznych. Zabieg ten ma na celu elastyczne, uwzględniające sytuację rynkową, podejście do opracowania ww. wymagań oddzielnie dla cyfrowych odbiorników telewizyjnych i radiofonicznych. Art. 133 ust. 3 Zmiana uwzględnia kompetencje KRRiT w zakresie systemów dostępu warunkowego i nakłada na ministra właściwego ds. łączności wydania fakultatywnego rozporządzenia ws. tych systemów w porozumieniu z KRRiT. 22 Art. 136 ust. 1 Zmiana uwzględnia kompetencje KRRiT w zakresie interfejsu programu aplikacyjnego (API) i elektronicznego przewodnika po programach (EPG) i nakłada na Prezesa UKE obowiązek wydania fakultatywnej decyzji ws. API i EPG w porozumieniu z KRRiT. Art. 143 ust. 5 Przepis art. 143 ust. 5, jest przepisem martwym, bowiem minister właściwy ds. łączności nigdy nie skorzystał z przysługującego mu upoważnienia. Ponadto formularze wniosków o wydanie pozwoleń radiowych we wszystkich rodzajach służb radiokomunikacyjnych są dostępne na stronie internetowej BIP UKE i są już obecnie powszechnie stosowane. Art. 144 ust. 2 pkt 1 Dotychczasowe brzmienie przepisu jest nieprecyzyjne, gdyż nie jest zdefiniowane pojecie „zagranicznej radiokomunikacji”. Użyte określenie „zagraniczny statek” jednoznacznie określa podmiot, którego przepis ten dotyczy. Właściwy organ, w tym przypadku, oznacza krajowy lub zagraniczny organ dopuszczający urządzenie do używania. Art. 144 ust. 2 pkt 2 Przepis Art. 144 ust 2 pkt 2 w obowiązującym brzmieniu jest nieprecyzyjny i może wprowadzać w błąd. W przepisie tym, nie zostało również dookreślone od jakiej daty należy liczyć termin 90 dni. Przywołanie międzynarodowych przepisów radiokomunikacyjnych w tym zakresie dotyczy Zalecenia CEPT T/R 61-01 (Recommendation T/R 61-01 (Nice 1985, Paris 1992, August 1992, Nicosia 2003) „CEPT Radio Amateur Licence). Zalecenie to umożliwia amatorom – krótkofalowcom z krajów członkowskich CEPT nadawanie podczas krótkich wizyt w krajach CEPT i innych krajach, bez konieczności uzyskiwania indywidualnych zezwoleń czasowych ze strony odwiedzanego kraju. Art. 144 ust 2 pkt 3 lit. a Wprowadzona zmiana pozwala na używanie radiowych urządzeń końcowych pracujących w sieciach telekomunikacyjnych bez konieczności uzyskiwania pozwoleń radiowych. Jest to zgodne z tendencjami europejskimi, ponieważ dopuszcza do używania bez pozwoleń radiowych urządzenia końcowe pracujące nie tylko w sieciach telekomunikacyjnych operatorów publicznych (np. w sieciach UMTS, których urządzenia nie są jeszcze zaliczane do urządzeń klasy 1), ale również w sieciach korporacyjnych (np. służba zdrowia, kolejnictwo, leśnictwo itp.), samorządowych (np. transport miejski) oraz służących zapewnieniu bezpieczeństwa (np. TOPR, GOPR, WOPR, sztaby kryzysowe itp.). W związku z wymogami przepisów Regulaminu Radiokomunikacyjnego ITU, powyższa zmiana nie obejmuje służby radiokomunikacyjnej lotniczej oraz morskiej i żeglugi śródlądowej. 23 Art. 144 ust. 2 pkt 3 lit c Przepisy ustawy nie rozróżniają urządzeń na wymagające rezerwacji i niewymagające rezerwacji częstotliwości. W konsekwencji nie wiadomo jakich urządzeń przepis ten dotyczy, a więc jest to przepis „martwy”. Art. 144 ust. 2a Z treści dodanego ust 2a, wynika jednoznacznie, że używanie końcowych urządzeń radiowych i radiowych urządzeń nadawczych lub nadawczo-odbiorczych stanowiących w rozumieniu art. 1 ust 1 Decyzji Komisji Europejskiej 2000/299/EC i Dyrektywy RTTE (1999/5/EC) urządzenia klasy 1, nie wymaga pozwolenia radiowego. Art. 144 ust. 3 Zgodnie z aktualnym brzmieniem przepisu minister właściwy do spraw łączności może, w drodze rozporządzenia, rozszerzyć zakres urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczoodbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia, kierując się zasadą zwiększania liczby rodzajów takich urządzeń. Aktualne brzmienie przepisu uniemożliwia właściwą realizację przedmiotowego upoważnienia. Brak jest bowiem podstaw do wpisania warunków wykorzystywania urządzeń, które mogą być używane bez pozwolenia oraz zakresów częstotliwości czy też rodzajów służb, które mogą używać tych urządzeń. Art. 144 ust. 4 i 5 Nałożony obowiązek zgłaszania stacji przed ich uruchomieniem przyczyni się do zwolnienia znacznej części stacji bazowych z obowiązku uzyskiwania indywidualnych pozwoleń radiowych na ich używanie na określonym obszarze administracyjnym, co w znacznym stopniu skróci czas rozpatrywania wniosków, zapewniając jednocześnie Prezesowi UKE, szczegółową informację o warunkach wykorzystywania częstotliwości przez radiowe urządzenia nadawcze lub nadawczo-odbiorcze pracujące w stacjach bazowych. W przypadku stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych poziomów natężenia pola elektromagnetycznego przez planowaną datą uruchomienia stacji (szczególnie w przypadku stacji znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie strefy przygranicznej), przepis daje Prezesowi UKE możliwość oprotestowania zgłaszanej stacji i stwierdzenia konieczności złożenia wniosku o wydanie pozwolenia radiowego po wcześniejszej zmianie parametrów technicznych stacji. Powyższa zmiana umożliwi wydanie przez Prezesa UKE dla przedsiębiorcy telekomunikacyjnego lub innemu podmiotowi dysponującemu rezerwacją częstotliwości na obszarze całego kraju jednego (zbiorczego) pozwolenia radiowego, które umożliwiłoby operatorowi uruchamianie wskazanej w tym pozwoleniu grupy typów urządzeń radiowych na określonym obszarze administracyjnym, przy zachowaniu maksymalnych określonych w pozwoleniu warunków wykorzystywania częstotliwości. Wprowadzenie przedmiotowego reżimu znajduje się w Strategii Prezesa UKE na lata 2008-2010. 24 Art. 145 ust. 1 pkt 6 Wprowadzenie proponowanej zmiany będzie zapobiegać sytuacjom, w których termin rozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości jest bardzo odległy. Zapis ten pozwoli Prezesowi UKE na efektywne gospodarowanie zasobami częstotliwości. Art. 145 ust. 5 i 6 Zgodnie z Porozumieniem HCM dotyczącym koordynacji częstotliwości pomiędzy 29,7 MHz a 39,5 GHz dla służb stałych i ruchomych (Wilno 2005), po dokonaniu międzynarodowych uzgodnień możliwości wykorzystania częstotliwości w strefie przygranicznej (skoordynowaniu częstotliwości – kanałostacji) dla stacji (sieci) radiokomunikacyjnej, istnieje obowiązek przesłania do administracji łączności z którą kanałostacja była koordynowana informacji o uruchomieniu stacji Art. 148 ust. 1 pkt 2 lit. a Dostępność częstotliwości nie oznacza możliwości zapewnienia kompatybilności pomiędzy systemami (pracującymi i planowanymi), w tych samych lub sąsiednich zakresach częstotliwości. Niejednokrotnie okazuje się, że uważane za dostępne częstotliwości dla określonej lokalizacji lub systemu radiokomunikacyjnego będą niedostępne dla innego systemu. Celem proponowanej zmiany jest doprecyzowanie obecnego zapisu ust. 1 pkt 2a który umożliwi, Prezesowi UKE odmówienia wydania pozwolenia radiowego w przypadku, kiedy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zakłóceń bądź kolizji, w stosunku do urządzeń mogących pracować na podstawie wcześniej przyznanych uprawnień Art. 148 ust. 1 pkt 3 lit. b oraz ust. 1a Art. 149 ust. 1 ustawy PT, stwierdza iż: „obsługiwanie urządzenia radiowego nadawczego lub nadawczo-odbiorczego, używanego w radiokomunikacji lotniczej, morskiej i żeglugi śródlądowej oraz w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej, wymaga posiadania świadectwa operatora urządzeń radiowych”. Nie jest zatem potrzebny zapis art. 148 ust 1 pkt 3 lit. b. Poza tym usunięcie zapisu stawia na równej pozycji osoby fizyczne i prawne, dla których nie było dotychczas obowiązku przedstawiania świadectwa operatora urządzeń w procedurze wydawania pozwoleń radiowych. W służbie amatorskiej wydawanie pozwoleń radiowych dla osób posiadających świadectwa operatora reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie pozwoleń. Art. 148 ust. 1 pkt 3 lit. c i d Zgodnie z aktualnym stanem prawnym (art. 148 w ust. 1 w pkt 3 lit. c) nie jest do końca jasne, jakie zaświadczenie ustawodawca ma na myśli. W zakresie wpisu do przedsiębiorców telekomunikacyjnych Prezes UKE posiada pełną wiedzę o wpisie do ewidencji i jako takie dodatkowe zaświadczenie w tym zakresie nie jest potrzebne. Podobnie Prezes UKE posiada pełną wiedzę o wydanych rezerwacjach częstotliwości i nie ma potrzeby wzywania zainteresowanych uzyskaniem pozwolenia radiowego do przedstawiania informacji (art. 148 w ust. 1 w pkt 3 lit. d) o faktach, znanych organowi z urzędu. 25 Art. 148 ust. 1 pkt 3 lit e i f Obowiązujące przepisy należy ponadto uzupełnić o wymagania w zakresie zgody podmiotu, który dysponuje rezerwacją częstotliwości oraz uprawnienia do korzystania z zasobu satelitarnego. W celu uporządkowania praktyki związanej z wydawaniem pozwoleń radiowych „operatorowi technicznemu”, realizującemu zadania dla podmiotu dysponującego rezerwacją proponuje się rezerwację. Nadawcy radiowi i telewizyjni uzyskują prawo do dysponowania częstotliwością, w celu rozpowszechniania programów w sposób rozsiewczy naziemny, na podstawie rezerwacji częstotliwości dokonywanej przez Prezesa UKE (w przypadku nadawców niepublicznych poprzedzonej uzyskaniem koncesji KRRiT). Zgodnie z art. 143 ust 4 ustawy podmiot posiadający rezerwację częstotliwości może żądać wydania pozwolenia radiowego wykorzystującego zasób częstotliwości objęty rezerwacją częstotliwości w okresie jej obowiązywania. Zgodnie z art. 148 ust. 1 punkt 2 lit. a ustawy pozwolenie radiowe wydaje się podmiotowi, który spełnia wymagania określone ustawą, oraz jeżeli częstotliwości są dostępne. Z powyższego można wnioskować, że nie jest możliwe wydanie pozwolenia radiowego na używanie urządzenia, które wykorzystuje częstotliwość pozostającą w dyspozycji innego podmiotu (nadawcy programu lub operatora multipleksu) na rzecz podmiotu wnioskującego o pozwolenie, ponieważ częstotliwości te są już zarezerwowane a tym samym nie są dostępne do wykorzystania dla innych podmiotów. Proponowany przepis odnośnie załączania do wniosków o wydanie pozwoleń radiowych oświadczenia podmiotu dysponującego częstotliwością na podstawie rezerwacji, że wyraża on zgodę na wykorzystywanie pozostających w jego dyspozycji częstotliwości przez podmiot wskazany w oświadczeniu, pozwoli na wydawanie pozwoleń radiowych dla podmiotów świadczących usługę transmisji programów radiofonicznych i telewizyjnych do użytkowników końcowych (rynek 18). Pozwolenie radiowe byłoby również doręczane podmiotowi posiadającemu rezerwację częstotliwości jako stronie postępowania w sprawie. Natomiast propozycja załączania do wniosku dokumentu potwierdzającego uzyskanie zgody operatora satelity na wykorzystywanie transpondera w przypadku pozwolenia na używanie urządzenia w służbie stałej satelitarnej wynika ze specyfiki działania transponderów satelitarnych i ma na celu uniknięcie sytuacji przesyłania niepożądanego sygnału z Ziemi do satelity. Stan zajętości widma powoduje konieczność weryfikacji wyników komputerowych analiz propagacyjno-sieciowych celem uniknięcia problemów zakłóceń stacji nadawczych. Jedyną metodą skutecznej weryfikacji jest przeprowadzenie badań technicznych połączonych z pomiarami jakości odbioru. Obowiązujące przepisy ustawy nie dają takich kompetencji ani Prezesowi UKE, ani Przewodniczącemu KRRiT. Wprowadzanie nowych technologii emisji, w szczególności naziemnej radiofonii i telewizji cyfrowej wiąże się z koniecznością dokonywania badań i eksperymentów mających na celu wybór właściwych wariantów emisji, a także ocenę jakości odbioru dla poszczególnych wariantów. Emisje eksperymentalne pozwalają na oszacowanie skutków finansowych proponowanych rozwiązań. Art. 148 ust. 3a-3f Stan zajętości widma powoduje konieczność weryfikacji wyników komputerowych analiz propagacyjno-sieciowych celem uniknięcia problemów zakłóceń stacji nadawczych zarówno w radiodyfuzji analogowej jak i cyfrowej. Jedyną metodą skutecznej weryfikacji jest 26 przeprowadzenie badań technicznych połączonych z pomiarami jakości odbioru. Obowiązujące przepisy ustawy nie dają takich kompetencji ani Prezesowi UKE, ani Przewodniczącemu KRRiT. W kontekście dużego stopnia nasycenia widma częstotliwości, liczne potrzeby uzupełniania zasięgu poszczególnych stacji RTV, szczególnie w rejonach górskich i wielkomiejskich (w których trudno analitycznie oszacować parametry rozchodzenia się fal radiowych) a także techniczne aspekty wprowadzania nowych technologii emisji, w szczególności naziemnej radiofonii i telewizji cyfrowej, wiążą się z koniecznością dokonywania badań i eksperymentów mających na celu wybór właściwych wariantów emisji, a także ocenę jakości odbioru dla poszczególnych wariantów. Emisje eksperymentalne pozwalają na oszacowanie skutków finansowych proponowanych rozwiązań. Ograniczenie eksperymentów do okresu półrocznego oraz wymóg dostarczania harmonogramu i sprawozdania z ich przeprowadzenia powinny wyeliminować próby wykorzystywania emisji eksperymentalnych do rozpowszechniania lub rozprowadzania programów bez uzyskania rezerwacji częstotliwości Art. 148 ust. 4 pkt 4: Sprawa przydziału znaków wywoławczych stacjom radioamatorskim nie jest obecnie regulowana przepisami prawa. Dotychczas wynikała z przyjętego wieloletniego zwyczaju i była przedmiotem wspólnych uzgodnień dokonanych przez UKE oraz organizacje zrzeszające radioamatorów. Konieczne jest dokonanie odpowiednich zmian w akcie prawnym rangi rozporządzenia i uregulowanie tego zagadnienia, aby zapewnić ład w łączności amatorskiej. Dotychczas, z powodu braku delegacji ustawowej do wydania stosownych przepisów wykonawczych, było to niemożliwe. Art. 148a i 148b Mając na względzie fakt, że pozwolenia radiowe wydawane są maksymalnie na 10 lat, zasadne wydaje się wprowadzenie przepisu dającego pierwszeństwo w uzyskaniu pozwolenia podmiotowi, który nadal jest zainteresowany prowadzeniem działalności w którą już wcześniej zainwestował. Proponuje się dodanie nowego art. 148a, w którym określa się zasady udzielania przez Prezesa UKE zgody na czasowe używanie urządzeń radiowych w celu: 1) przeprowadzenia badań technicznych i eksperymentów związanych z prowadzaniem nowych technologii; 2) zapewnienia okazjonalnego przekazu informacji. Stan zajętości widma powoduje konieczność weryfikacji wyników komputerowych analiz propagacyjno-sieciowych celem uniknięcia problemów zakłóceń stacji nadawczych. Jedyną metodą skutecznej weryfikacji jest przeprowadzenie badań technicznych połączonych z pomiarami jakości odbioru. Obowiązujące przepisy ustawy nie dają takich kompetencji ani Prezesowi UKE, ani Przewodniczącemu KRRiT. Wprowadzanie nowych technologii emisji, w szczególności naziemnej radiofonii i telewizji cyfrowej wiąże się z koniecznością dokonywania badań i eksperymentów mających na celu wybór właściwych wariantów emisji, a także ocenę jakości odbioru dla poszczególnych wariantów. Emisje eksperymentalne pozwalają na oszacowanie skutków finansowych proponowanych rozwiązań. Ponadto, proponuje się rezygnację z pozwoleń radiowych na okazjonalne przekazy informacji. Okazjonalne przekazy informacji trwają bardzo krótko, zwykle 1-2 dni, a opłata 27 za wydanie pozwolenia jest niewspółmierna do korzyści wynikających z takiego wykorzystania częstotliwości. Ponadto problemem jest egzekwowanie opłat od wnioskodawców zagranicznych, zwłaszcza w łączności satelitarnej. Wprowadzenie zapisu art.148b ma umożliwić przeprowadzenie testów i eksperymentów również z wykorzystaniem urządzeń niecertyfikowanych. Likwidacja pozwoleń radiowych na okazjonalne przekazy informacji będzie skutkowała ograniczeniem wpływów finansowych do budżetu państwa z tytułu wydawania pozwoleń czasowych wydawanych na okazjonalne przekazy informacji oraz opłat za wykorzystanie częstotliwości. Jednakże biorąc pod uwagę zazwyczaj krótkotrwałe emisje radiowe, jak również problemy wynikające z egzekwowaniem opłat od wnioskodawców zagranicznych, zwłaszcza w łączności satelitarnej, wydaje się, że powyższa regulacja nie będzie stanowić znacznego uszczuplenia budżetu państwa, a przyczyni się do wzrostu zainteresowania nadawców zagranicznych prowadzeniem działalności w Polsce. Art. 150 ust. 2 Wprowadzono możliwość powierzenia przez Prezesa UKE organizacji zrzeszającej krótkofalowców egzaminów na świadectwo operatora w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej. Rozwiązanie takie praktykowane jest w wielu krajach europejskich. Celem takiej zmiany jest stworzenie możliwości odciążenia administracji państwowej od działań służących wyłącznie hobbystom – krótkofalowcom, w tym obniżenie kosztów funkcjonowania UKE. Art. 150 ust. 4 pkt 2 Określenie terminu składania wniosków w rozporządzeniu w sprawie świadectw operatora urządzeń radiowych jest konieczne w celu pełnego wykorzystania możliwości testowego systemu egzaminowania. Umożliwi bowiem wcześniejsze przygotowanie dokumentów egzaminacyjnych oraz uzupełnianie wniosków w przypadku braków formalnych, a także będzie miało korzystny wpływ na pracę sekretariatu komisji. Art. 151 Świadectwa operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej morskiej i żeglugi śródlądowej oraz w służbie lotniczej wydawane są zgodnie z przepisami międzynarodowymi: - Regulaminem Radiokomunikacyjnym stanowiącym dokument uzupełniający Konstytucję i Konwencję Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego, sporządzonych w Genewie dnia 22 grudnia 1992 r., - Międzynarodową konwencją o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzoną w Londynie dnia 7 lipca 1978 r., - Wspólnymi Wymaganiami Lotniczymi – Licencjonowanie personelu lotniczego JARFCL1 i JAR-FCL2 (podczas szkolenia dla uzyskania licencji członka personelu lotniczego realizowane jest szkolenie w zakresie procedur radiokomunikacji lotniczej, zawartych w Załączniku 10 do Konwencji o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym). Wprowadzenie zmian umożliwi wykonywanie zawodu marynarza i pilota w Polsce bez konieczności uznawania świadectw operatora urządzeń radiowych, zgodnie z praktyką 28 międzynarodową, gdzie czynności radiooperatora umożliwiające wykonywanie zawodu marynarza i pilota, które wymagają posiadania odpowiednich licencji i dyplomów, nie są objęte katalogiem zawodów regulowanych, przez co dokumenty uprawniające do ich wykonywania nie wymagają uznawania Art. 154 Zmiana jest konsekwencją zmian w art. 144 ust. 2a. Art. 169 ust. 9 Przepis ust. 9 stanowi uzupełnienie dotychczasowych przepisów Pt tak, aby w pełni został zaimplementowany art. 12 dyrektywy o prywatności odnoszący się do uprawnień abonenta m.in. w zakresie możliwości dokonywania korekty swoich danych, w sposób prosty i wolny od opłat. Art. 172 Uchylenie art. 172 jest konsekwencją dodania rozdziału VIIa (Zwalczanie przesyłania spamu). Używanie automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego (bez uprzedniej zgody abonenta lub użytkownika końcowego) zostało włączone do przesłanek spamu – w art. 175a ust. 1. Uzasadnienie ogólne przepisów rozdziału VIIa – „Zwalczanie przesyłania spamu” Celem wprowadzenia ww. przepisów jest poprawa bezpieczeństwa użytkowników sieci telekomunikacyjnych, w szczególności w sieci internetowej, a także dostawców usług telekomunikacyjnych i operatorów poprzez stworzenie skutecznych i szybkich metod zwalczania przesyłu spamu oraz szkodliwego oprogramowania, tzw. „malware”, które jest dystrybuowane głównie drogą poczty elektronicznej. Niniejsze zmiany, polegające w szczególności na rozszerzeniu katalogu podmiotów odpowiedzialnych za rozsyłanie tego typu korespondencji, zaostrzeniu kar i wprowadzeniu jasnych i przejrzystych procedur zwalczania, przyczynią się do ograniczenia tego zjawiska w Polsce. Proponuje się jednocześnie zmianę podejścia do zjawiska przesyłania niezamówionych informacji i powierzenie całości kompetencji w zakresie jego zwalczania wyspecjalizowanemu organowi ds. telekomunikacji, jakim jest Prezes UKE. Art. 175 Dostawcy usług, w szczególności dostawcy usługi dostępu do Internetu (ISP) odgrywają kluczową rolę w kwestii bezpieczeństwa Internetu, a idea, by aktywnie ingerowali w celu zapobiegania rozsyłania spamu z ich sieci, zdobywa ogólne poparcie. Stanowią oni pierwsze i najważniejsze ogniwo w projektowanym systemie zwalczania spamu z uwagi na największe możliwości praktyczne i organizacyjne zwalczania tego zjawiska. Wobec powyższego doprecyzowano, iż dostępne, na gruncie obecnie obowiązujących przepisów (art. 175 PT), środki techniczne i organizacyjne, jakie podjąć mogą dostawcy usług telekomunikacyjnych i operatorzy w celu zapewnienia bezpieczeństwa przekazu komunikatów dotyczyć mogą w szczególności przesyłania wiadomości zawierających zidentyfikowane niebezpieczne treści, załączniki, kody lub skrypty służące naruszaniu prywatności lub bezpieczeństwa odbiorcy, komunikaty, w których nadawca ukrywa lub fałszuje swoją tożsamość oraz komunikaty, które ze względu na charakter, częstotliwość lub ilość stanowią zagrożenie dla integralności lub bezpieczeństwa sieci telekomunikacyjnych lub świadczenia usług telekomunikacyjnych. Wyliczenie to wskazuje na przypadki przesyłu spamu, które ze względu na uwarunkowania 29 techniczne powinny być eliminowane już na etapie pojawienia się ich w obrębie sieci dostawców usług i operatorów. Art. 175 daje podstawę prawną i jednocześnie nakłada obowiązek do zapewnienia bezpieczeństwa przekazu komunikatów, co do których można z całą pewnością stwierdzić, iż stanowią zagrożenie dla sieci i adresatów, nie wnikając w treść (do czego ustawa w żadnym wypadku nie upoważnia), ani zgodę adresata. Powyższa regulacja jednocześnie zapewni, że obowiązkiem zostaną objęcie wszyscy przedsiębiorcy. W chwili obecnej część przedsiębiorców aktywnie zwalcza spam, niestety wielu nadal nie podejmuje żadnych działań, a bez przyjęcia i wdrożenia harmonijnego zestawu zasad nie ma gwarancji, że podejmą oni skuteczne kroki w celu utrudnienia spamerom korzystania ze swoich usług. Art. 175a Wzorem innych państw europejskich oraz przede wszystkim w oparciu o „Raport zespołu zadaniowego OECD do spraw spamu: Zestaw zalecanych strategii oraz działań antyspamowych” zwany dalej „Raportem”, proponuje się zmienić podejście do zjawiska przesyłania niezamówionych informacji. Zmiany w przepisach polegają na rozszerzeniu zakresu przedmiotowego informacji niezamówionych. Na mocy obecnie obowiązujących przepisów, w szczególności ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, zakazane jest przesyłanie niezamówionych informacji handlowych. Skala i zasięg zjawiska tzw. spamu skłaniają do weryfikacji zakresu tego rodzaju informacji, których przesyłanie bez uprzedniej zgody odbiorcy powinno być zabronione. Dotyczy to zarówno informacji przesyłanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jak również z wykorzystaniem automatycznych systemów wywołujących, wizjofonu, telefaksu lub telefonu. Wyraźnie jednak należy podkreślić, iż celem zmian jest wyeliminowanie jedynie negatywnych aspektów bezpośredniego komunikowania się na odległość, a nie ograniczenie praw i wolności, stąd zakaz przesyłania informacji niezamówionych nie dotyczy informacji przesyłanych za pomocą wymienionych środków pomiędzy osobami fizycznymi, w celach osobistych niezwiązanych z prowadzoną przez te osoby, chociażby ubocznie, działalnością zarobkową, wykonywanym przez nie zawodem lub pełnioną funkcją. Mając na uwadze powyższe, wprowadzono definicję spamu określając jednocześnie jego najważniejsze cechy charakterystyczne możliwe do zweryfikowania: - treść i kontekst niezależne od tożsamości odbiorcy, - wykorzystanie automatycznych systemów wywołujących, - cel komunikatu – tworzenie baz danych teleadresowych, - zawierają informację handlową. Projektodawcy przyjęli zasadę opt-in, czyli uzależniają powyższe od braku zgody adresata. Art. 175b Jednostka jest uzupełnieniem art. 175a w zakresie zasady opt-in i możliwości uzyskania informacji o nadawcy, zgodzie i sposobie odwołania zgody na przesyłanie określonych informacji. Art. 175c Zasadniczą zmianą w stosunku do obecnej regulacji jest zmiana kwalifikacji czynu przesyłania niezamówionej informacji, w tym handlowej, z wykroczenia na czyn zagrożony karą administracyjną, a w konsekwencji – powierzenie Prezesowi UKE kompetencji w tym zakresie. W trybie administracyjno-prawnym ścigane będą przypadki spamu, który ze względu na swój charakter, częstotliwość lub ilość stanowi zagrożenie dla integralności lub bezpieczeństwa sieci lub świadczenia usług telekomunikacyjnych. Trafność tak diametralnej zmiany wynika przede wszystkim z danych statystycznych przedstawionych przez MSWiA. Z 30 danych tych wynika, ze w latach 2003-2006 Policja wszczęła tylko 71 postępowań o czyn z art. 24 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Przedmiotowe postępowania w 53 przypadkach zakończyły się złożeniem wniosku o ukaranie sprawcy do sądów grodzkich, w 2 przypadkach sprawcy wykroczenia zostali ukarani mandatami karnymi, natomiast w 16 przypadkach odstąpiono od wniesienia wniosku o ukaranie do sadu grodzkiego z powodu niewykrycia sprawcy lub odmowy złożenia przez pokrzywdzonego żądania ścigania sprawcy wykroczenia oraz nastąpiła odmowa wszczęcia postępowania przez sad po otrzymaniu materiałów od policji. Tak niskie statystyki, w obliczu niezwykle szybkiego rozwoju technologicznego oraz statystyk i rankingów publikowanych przez eksperckie firmy z sektora teleinformatycznego, a obejmujących wszystkie państwa europejskie, przedstawiają zatrważający obraz zjawiska i wskazują na nieskuteczność regulacji tej materii. Art. 175d Dostawcy usług zobowiązani zostaną na podstawie art. 175g do gromadzenia i przesyłania informacji o wszelkich zidentyfikowanych w ramach świadczonych usług przypadkach przesyłania spamu zagrażającego integralności sieci, usług i użytkownikom oraz podjętych działaniach do centralnego, ogólnopolskiego punktu przyjmowania zgłoszeń, utworzonego przy Prezesie UKE. Punkt taki utworzony zostanie w celu gromadzenia i przetwarzania informacji na potrzeby prowadzonych postępowań, wykrywania i eliminowania przypadków masowego przesyłania informacji niezamówionych oraz współpracy międzynarodowej w tym zakresie. Art. 175e Dodatkowym uprawnieniem Prezesa UKE pozwalającym mu na kompleksowe zbadanie sprawy przesyłania informacji niezamówionych oraz zebranie materiału dowodowego, jest kompetencja do występowania do dostawców usług telekomunikacyjnych i operatorów z wnioskiem o dostarczenie w wyznaczonym terminie informacji niezbędnych dla wypełnienia zadań Prezesa UKE w tym zakresie, w tym również danych osobowych abonentów. Art. 175f Jednocześnie z obowiązkiem wynikającym z art. 175d zobowiązano dostawców usług telekomunikacyjnych do utworzenia punktów przyjęć zgłoszeń incydentów naruszenia bezpieczeństwa telekomunikacyjnego w ramach oferowanych usług, dla celów ich wykrywania, identyfikacji i przeciwdziałania. Celem ujednolicenia procedur i aktywnego włączenia się wszystkich dostawców usług w walkę ze spamem, oprócz obowiązku utworzenia i prowadzenia punktów przyjęć zgłoszeń o naruszeniach, zobowiązani są do wzajemnej wymiany informacji o przypadkach przesyłania informacji niezamówionych na terenie kraju, w ramach utworzonych punktów. Stanowi to wdrożenie praktyki stosowanej obecnie przez wielu przedsiębiorców telekomunikacyjnych, zarówno w Polsce jak i zagranicą, aktywnie zaangażowanych w zwalczanie spamu. W tym miejscu należy stwierdzić, że większość przedsiębiorców telekomunikacyjnych już posiada we własnych strukturach jednostki organizacyjne odpowiedzialne za kontakt z klientem, obsługę reklamacji, świadczenie pomocy technicznej, itp. Punkty te są różnie określane, np. jako biura obsługi klienta, działy techniczne, punkty abuse, czy po prostu „kontakt”. Kontakt z klientem odbywać się może w różny sposób, stąd realizacja tego obowiązku polegać może m.in. na udostępnieniu adresu poczty elektronicznej, numeru telefonu, czy faksu, przy wykorzystaniu których abonenci będą mogli przekazywać informacje dotyczące naruszenia bezpieczeństwa telekomunikacyjnego w ramach usług świadczonych przez danego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego. Istnieje także możliwość wysyłki tych materiałów klasyczną (papierową) korespondencją, a nawet bezpośredni kontakt usługobiorcy z usługodawcą. 31 Art. 175g W przypadku zlokalizowania sprawcy przesyłu spamu zagrażającego naruszeniem integralności sieci, usług oraz bezpieczeństwa użytkownika, dostawca usług telekomunikacyjnych będzie obowiązany do podjęcia działań polegających z jednej strony na wyeliminowaniu przypadków naruszeń przez nieświadomych użytkowników, którzy poprzez niedostateczne zabezpieczenie urządzeń umożliwili przejęcie i kontrolowanie ich jednostek przez podmiot trzeci, po drugie – na ograniczeniu dalszego przesyłania spamu. W razie wykrycia naruszenia, dostawca usług telekomunikacyjnych jest zobowiązany do poinformowania drogą elektroniczną o tym fakcie odbiorcę usługi oraz dostarczenia niezbędnych wskazówek i udostępnienia bezpłatnego oprogramowania służącego do usunięcia przyczyn naruszenia. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że nie zawsze dostawca będzie w stanie dostarczyć tego rodzaju oprogramowanie, np. w przypadku korzystania przez użytkownika z mało popularnego systemu operacyjnego. Przewidując tego rodzaju przypadki, ograniczono obowiązek dostawcy związany z dostarczaniem bezpłatnego oprogramowania. W przypadku, gdy użytkownik w terminie 2 dni nie dostosuje się do zaleceń dostawca jest uprawniony do ograniczenia przepływności łącza abonenckiego do wartości 32 kbit/s do, oraz 16 kbit/s od abonenta. Przywrócenie pełnej przepływności, tj. określonej w umowie o świadczenie usług, następuje bezpłatnie po usunięciu przyczyn naruszenia w ciągu 7 dni od uzyskania informacji o istnieniu nieprawidłowości . W chwili obecnej brak jest jednolitych przepisów, jak postępować w ww. przypadkach. Art. 183 ust. 5 i 6 Fakt likwidacji Dziennika Urzędowego UKE i Biuletynu UKE nie znalazł odzwierciedlenia w art. 183 ustawy w zakresie opłaty telekomunikacyjnej (zmiana porządkowa). W ust. 6 proponuje się także wyraz „kosztów” zastąpić wyrazem „wydatki”, z uwagi na fakt, iż przy realizacji (wykonaniu) budżetu operuje się pojęciem wydatków a nie kosztów i de facto chodzi o wydatki. Po uwzględnieniu powyższej zmiany zmienić należy również ust. 5. Art. 185 Ciągły rozwój technologii bezprzewodowych, prowadzi do częstych zmian standardów urządzeń nadawczych. Wprowadzane rozwiązania techniczne zmierzają w stronę zapewnienia mobilności użytkownikowi końcowemu, powoduje to zacieranie się różnic pomiędzy systemami ruchomymi i systemami określanymi jako nomadyczne, pracującymi w służbie stałej. Określenie wysokości opłat za prawo dysponowania zasobami częstotliwości dla nowych systemów radiowych jest utrudnione lub nawet niemożliwe z uwagi na brak odpowiedniej kategorii. Powoduje to trudności z klasyfikacją systemów dla naliczania opłat za prawo dysponowania częstotliwością. Ponadto niektóre rodzaje systemów bezprzewodowych nie są wykorzystywane z uwagi na brak zróżnicowania wysokości opłat od wielkości sieci, tzn. opłaty za wykorzystywanie jednej stacji radiowej są takie same jak za rezerwację ogólnopolską. Zaproponowane zmiany wprowadzają przejrzyste uregulowanie systemu naliczania opłat oraz umożliwiają jednoznaczne określenie opłat dla nowych systemów radiowych. Maksymalne limity opłat zostały określone w zależności od zakresu częstotliwości oraz od wielkości obszaru, na którym dane częstotliwości są użytkowane. Rozwiązanie takie jest zgodne z podejściem Unii Europejskiej w zakresie regulacji zasobów częstotliwości, a także realizuje 32 jeden z podstawowych celów ustawy Prawo telekomunikacyjne jakim jest zapewnienie neutralności technologicznej. Promuje się również efektywne cyfrowe techniki nadawcze uzależniając wysokość opłat od wielkości obszaru obsługi, a nie od liczby wykorzystywanych stacji nadawczych. Proponowane zmiany limitów opłat nie powodują zmniejszenia przychodów budżetu państwa, zaproponowane zostały nawet większe limity opłat niż znajdują się w obecnie obowiązującym brzmieniu art.185. Wynika to z przyjęcia opłaty maksymalnej przy połączeniu kilku kategorii systemów. Dodatkowo planowane jest ustalenie większych niż obecnie opłat za prawo do dysponowania częstotliwością dla przestarzałych systemów, które w sposób mało efektywny wykorzystają zasoby częstotliwości. Do określenia wpływu proponowanych zmian na dochody budżetu państwa przejęto roboczo projekt rozporządzenia oparty na jego aktualnym brzmieniu i dla obecnie wykorzystywanych zasobów. Planowane dochody Planowane dochody budżetu państwa w 2009 r. budżetu państwa w 2009 r. zgodnie z proponowanym obliczone zgodnie ze rozporządzeniem po obecnym rozporządzeniem zmianie art. 185 Dla systemów pracujących w służbie stałej typu punkt wiele – punktów 22 236 826,00 zł 22 600 000,00 zł Dla systemów pracujących w służbie stałej typu punkt – punkt 90 000 000,00 zł 90 000 000,00 zł Dla radiodyfuzji naziemnej (telewizja, radio) 17 300 000,00 zł 17 300 000,00 zł 5 000,00 zł 3 900,00 zł Łączność satelitarna Przy projekcie zaproponowano jedynie zlikwidowanie sztucznego podziału na wykorzystanie częstotliwości do przesyłania sygnału radiodyfuzyjnego (rozprowadzanie i rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych przez satelitę) oraz wyższą opłatę dla HUB satelitarnych. Zmiany te są zgodne z przesłaną do MI w piśmie DZC-WSZ-5100-31/08 (1) propozycjami zmiany obecnego rozporządzenia w sprawie opłat w tym zakresie. Przy obecnym rozwoju techniki nadawczej taki podział opłat jest anachronizmem i nie przystaje do obecnego rozwoju technologii (cyfrowe techniki nadawania). Art. 185 ust. 2 Celem jest uniknięcie nakładania podwójnych opłat w związku ze świadczeniem usług dla podmiotu, który dysponuje rezerwacją częstotliwości i uiszcza już z tego tytułu należne 33 opłaty. Zrezygnowano tu z zawężenia zakresu przepisu wyłącznie do częstotliwości przyznanych na cele rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych i telewizyjnych, w celu zapewnienia równego traktowania podmiotów posiadających rezerwację częstotliwości w różnych służbach radiowych. Art. 185 ust. 3 Wpływy z opłat deklarowanych w przetargach przez podmioty stanowią dochody budżetu państwa, które zgodnie z art. 186 PT pobierane są przez UKE. Sprecyzowano charakter opłat zastępując: zapis opłata „jednorazowa” zapisem opłata „dodatkowa”. Poprzednie określenie było często źle interpretowane przez podmioty przystępujące do przetargu na rezerwację częstotliwości. Art. 185 ust. 4 zdanie wprowadzające Proponowana zmiana ma charakter porządkujący. Określenie „opłaty maksymalne” zastąpiono określeniem „limity opłat”. Art. 185 ust. 4 pkt 2 W punkcie 2 dodano kolejne kategorie systemów podlegających opłacie w służbie: satelitarnego badania ziemi, meteorologii satelitarnej, radionawigacji satelitarnej, operacji kosmicznych oraz badań kosmosu. Zmiany te przyniosą niewielkie zwiększenie dochodów budżetu. Art. 185 ust. 4 pkt 3 i 4 Zaproponowane zmiany mają charakter porządkująco – precyzujący dotychczasowe przepisy. Art. 185 ust. 4 pkt 5 W radiodyfuzji naziemnej połączone zostały opłaty dla radiofonii i telewizji. Kryteriami podziału opłat są: wykorzystywane zakresy częstotliwości oraz wielkość obszaru, na którym podmiot dysponuje rezerwacją częstotliwości. Wielkość opłaty za prawo do dysponowania częstotliwościami nie zależy od liczby wykorzystywanych stacji nadawczych. Wprowadzono również cykliczne zwiększenie limitu opłaty dla telewizji analogowej do 2014 r. Zwiększenie opłat za dysponowanie w sposób analogowy częstotliwością w tym zakresie ma na celu przyspieszenie przechodzenia podmiotów na cyfrowe metody nadawania. Art. 185 ust. 4 pkt 6 Usunięto istniejący podział na sieci pracujące w służbie stałej i ruchomej. Opłaty za systemy pracujące w tych służbach naliczane będą według ust. 5 pkt 6. Zmiana ta umożliwi naliczanie opłat również od nowych nieznanych obecnie systemów. Art. 185 ust. 5 W ust. 5 zgodnie ze stanem faktycznym i praktyką państw członkowskich Unii Europejskiej w tym zakresie określono listę częstotliwości, za które nie pobiera się opłat za prawo do dysponowania częstotliwością. Częstotliwości: 2174,5 kHz, 2182 kHz, 2187,5 kHz są częstotliwościami stosowanymi w niebezpieczeństwie i dla zapewnienia bezpieczeństwa zgodnie z rozporządzeniem Rady 34 Ministrów w sprawie prowadzenia nasłuchu radiowego na potrzeby Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa oraz przepisami Regulaminu Radiokomunikacyjnego. Częstotliwości w zakresie 406,0 – 406,1 MHz, przeznaczone są dla stacji satelitarnych radiopław małej mocy do lokalizacji katastrof (zgodnie z art. 31 Regulaminu Radiokomunikacyjnego oraz załącznikiem 13 do RR). W pkt 1 do dotychczasowego przepisu dodane zostało wyłączenie zawarte w lit. c propozycji „w zakresie 406,0 – 406,1 MHz” wynikające z tego, iż wskazane częstotliwości, zgodnie z przepisami Regulaminu Radiokomunikacyjnego, użytkowane są przez służące do lokalizacji katastrof, pracujące w systemie Cospas-Sarsat, nadajniki bezpieczeństwa statków powietrznych. Stacje nadawcze w systemach radionawigacji i radiolokacji w służbie radiokomunikacyjnej morskiej (radiolatarnie, pławy nawigacyjne nadające sygnały automatycznej identyfikacji statków, pławy pomiarowe i radary nadbrzeżne) oraz stacje radionawigacyjne i radiolokalizacyjne w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej (radiolatarnie NDB, VOR, ILS, radiodalmierze DME i radary) są urządzeniami zapewniającymi bezpieczeństwo w żegludze morskiej i powietrznej. W związku z tym zwolnienie z opłat za prawo do dysponowania częstotliwością przez te urządzenia wydaje się zasadne. Dotychczasowe wpływy budżetu państwa z tytułu opłat za prawo do dysponowania częstotliwością przez wymienione wyżej urządzenia wynosiły ok. 70 tys. zł rocznie, co w przypadku przyjęcia proponowanych zmian zmniejszy, w ujęciu rocznym, dochody budżetu państwa, o wskazaną kwotę. W pkt 6 dodano także przepis, który sankcjonuje brak pobierania opłat za prawo do dysponowania częstotliwością służące do okazjonalnego przekazu informacji. Art. 185 ust. 8 W obecnie obowiązującym ust. 9 zaproponowano dodanie zdania, które uchroni budżet państwa przed obowiązkiem zwrotu uiszczonych opłat za prawo do dysponowania częstotliwościami, w przypadku stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie rezerwacji częstotliwości lub pozwolenia radiowego. Wystąpienie w procesie wydawania decyzji administracyjnej uchybień formalnych, które skutkują stwierdzeniem nieważności decyzji przyznającej prawo do dysponowania częstotliwościami, ale nie wpłynęły na możliwość wykorzystania częstotliwości i częstotliwości są użytkowane przez podmiot uzasadnia odstąpienie od generalnej zasady obowiązku zwrotu opłaty. Art. 185 ust. 9 Rozszerzono liczbę przesłanek, którymi kieruje się Rada Ministrów określając wysokość opłat za prawo do dysponowania częstotliwością. Rozporządzenie może wprowadzić dodatkowe zróżnicowanie opłat, które umożliwi odpowiednie stymulowanie rynku i wypełnianie celów gospodarki zasobami częstotliwościowymi. Przy obecnie obowiązujących przepisach obserwowane jest niepokojące zjawisko bardzo długiego eksploatowania przestarzałego sprzętu telekomunikacyjnego. Proponuje się, aby wyznaczenie terminu wejścia w życie zmian art. 185 Prawa telekomunikacyjnego na początek roku kalendarzowego tj. 1 stycznia 2010 r. W takim przypadku przedstawione zmiany nie wymagają przepisów przejściowych. Wszystkie opłaty za prawo do dysponowania częstotliwością - naliczane zgodnie z nowymi zasadami – będą obowiązywać od nowego roku. 35 Art. 188 Zmiana zaproponowana w tym przepisie umożliwi objęcie odpowiedzialnością za zaległości podatkowe w zakresie opłat, o których mowa w art. 183-185, także osób trzecich, w szczególności członków zarządu spółek będących przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Art. 189 ust. 2 pkt 1 lit c Zaproponowana zmiana w art. 189 ust. 2 pkt 1) lit. c) ma na celu podkreślenie znaczenia budowy i modernizacji infrastruktury telekomunikacyjnej w realizowanej polityce regulacyjnej przez organy administracji łączności. Art. 190 ust. 8 W związku z projektowanym poszerzeniem zakresu kompetencji i obowiązków Prezesa UKE w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw istnieje konieczność umożliwienia powołania drugiego zastępcy Prezesa UKE. Jest to niezbędne tym bardziej, że zwiększenie kompetencji Prezesa UKE przewiduje także ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw. Dla zapewnienia realizacji wszystkich nowych zadań nałożonych na Prezesa UKE oraz zapewnienie sprawnego funkcjonowania Urzędu niezbędne jest stworzenie możliwości powołania drugiego zastępcy Prezesa UKE. Art. 191 Znikome zainteresowanie podmiotów zewnętrznych nabyciem Dziennika Urzędowego UKE i strata finansowa Urzędu z tym związana powoduje, że należy zrezygnować z tego publikatora na rzecz urzędowego publikatora teleinformatycznego jakim jest Biuletynu Informacji Publicznej UKE. Art. 192 ust. 1 pkt 2 Zaproponowane brzmienie odpowiada podobnej konstrukcji zapisu w art. 192 ust. 1 pkt 1 dotyczącego działalności Prezesa UKE w obszarze rynku telekomunikacyjnego i lepiej odzwierciedla zakres zadań Prezesa UKE wynikający z ustawy Prawo pocztowe. Art. 192 ust. 1 pkt 21 Organ odpowiedzialny za wykonywanie prawa w zakresie zwalczania spamu bezwzględnie musi posiadać odpowiednie uprawnienia do rewizji i konfiskaty mienia w celu zachowania, dostępu do, przechwycenia, przeszukania oraz przejęcia elektronicznego materiału dowodowego. W przeciwnym razie przepisy i próba walki z coraz bardziej uciążliwym, w wielu przypadkach jednocześnie o przestępczym charakterze, zjawiskiem nie przyniesie zamierzonego skutku. Dlatego Prezes UKE, w celu znalezienia i zabezpieczenia dowodów przesyłania spamu, będzie uprawniony do kontroli pomieszczeń, w których zlokalizowano urządzenie służące przesyłaniu tego rodzaju informacji. Do przeszukania i zatrzymania rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania karnego. Prezes UKE może ponadto korzystać w trakcie postępowania z pomocy Policji. Dodatkowo, mając na uwadze, że 36 podejrzanym o przesyłanie niezamówionych informacji jest szczególnie łatwo zorganizować zagubienie, zniszczenie, bądź ukrycie adekwatnych zapisów elektronicznych mogących stanowić dowód wykroczeń związanych ze spamem, wprowadzono przepisy o opóźnionym informowaniu o nakazach przeszukania. Opisane działania stosowane są z powodzeniem w Holandii oraz wskazywane są za wzorcowe i niezbędne przez Raport zadaniowy OECD zawierający najlepsze i konieczne sposoby i działania w skutecznej walce ze spamem. Art.198 Proponowane zmiany mają charakter porządkowy i wynikają z likwidacji Dziennika Urzędowego UKE i Biuletynu UKE. Ponadto zmiana art. 198 ust. 2 pkt 5 ma na celu ujednolicenie zapisów ustawy, m.in. z art. 53 ust. 5. Art. 198 ust. 2 dodaje się pkt 5a Przepis ten ma umożliwić publikowanie wyników z kontroli przestrzegania przepisów, decyzji oraz postanowień z zakresu telekomunikacji, gospodarki częstotliwościami lub spełniania wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej w Biuletynie UKE. Art. 199 Doprecyzowanie trybu wszczynania przez Prezesa UKE postępowań kontrolnych i pokontrolnych ma na celu wyeliminowanie wątpliwości dotyczących statusu wnioskodawców w toku postępowań i momentu wszczęcia postępowania. W przypadku wniosków składanych przez osoby trzecie, traktowane są one jako informacje podlegające ocenie Prezesa UKE, który może zdecydować o wszczęciu postępowania z urzędu. W obecnym stanie prawnym, bez wyraźnego rozstrzygnięcia tego problemu w przepisach, osoby składające wnioski oczekują ich rozstrzygnięcia w drodze decyzji i dopuszczenia na prawach strony do postępowań prowadzonych w stosunku do osób trzecich, uznając, że postępowanie zostało wszczęte z mocy prawa w chwili złożenia wniosku. Analogiczne rozwiązanie zostało przyjęte w art. 44 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Art. 200 Zmiana w ust. 6 polega na doprecyzowaniu, zgodnie ze specyfiką zdalnej kontroli, że do jej prowadzenia nie jest konieczne posiadanie przez pracowników UKE pisemnego upoważnienia oraz okazanie legitymacji służbowej. Kontrola ta jest prowadzona z zewnątrz, bez angażowania pracowników przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Zmiana w ust. 9 polega na objęciu zakresem tego przepisu także ust. 5a. Art. 200a Wprowadzenie proponowanego przepisu służyć ma skutecznemu przeprowadzaniu postępowania kontrolnego i umożliwiają sięgnięcie po czynność procesową, której dokonuje się w razie konieczności znalezienia i zabezpieczenia rzeczy mających znaczenie dowodowe w sprawie. Przeprowadzenie przeszukania możliwe jest jedynie wówczas, gdy zachodzą uzasadnione podstawy do przyjęcia, że w konkretnym pomieszczeniu albo przy określonej osobie znajduje się rzecz mogąca służyć za dowód w sprawie. Postanowienie o przeszukaniu 37 pomieszczeń lub rzeczy wydaje sąd ochrony konkurencji i konsumentów na wniosek Prezesa UKE. Art. 200b Do art. 200b została przesunięta dotychczasowa treść przepisu art. 200a, ze względu na fakt, że przepis wprowadzany w projekcie jako zmiana do art. 200a dotyczy kontroli, a więc powinien znaleźć się przed dotychczasowym art. 200a, po którym następują przepisy dotyczące czynności pokontrolnych. Jednocześnie wskazano, że przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej stosuje się do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy odpowiednio. Art. 201 ust. 1 Zmiana służy wyeliminowaniu luki prawnej, która nie pozwala na wydanie zaleceń pokontrolnych podmiotowi posiadającemu pozwolenie radiowe a nie będącym przedsiębiorcą telekomunikacyjnym oraz nie posiada rezerwacji częstotliwości lub przydziału numeracji (np. przedsiębiorstwo taksówkowe wykorzystujące łączność radiową). Art. 201 ust. 4 Konsekwentnie do zmian w ust. 1 rozszerza się sankcje za niezastosowanie się do decyzji nakazującej usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych w toku postępowania kontrolnego o możliwość odebrania pozwolenia radiowego. Art. 206a Zmiana ma na celu doprecyzowanie, iż Prezes UKE, jako organ egzekucyjny w zakresie administracyjnej egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, wykonuje czynności egzekucyjne na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.). Zaproponowane zmiany pozwolą Prezesowi UKE na stosowanie środków bezpośrednio zmierzających do osiągania celów wynikających z prawa telekomunikacyjnego. Art. 209 ust. 1 i 2 Proponowane zmiany służyć mają skutecznemu egzekwowaniu obowiązków przewidzianych w prawie telekomunikacyjnym, a także nakładanych przez Prezesa UKE w drodze decyzji, co umożliwi również zapewnienie wysokiego poziomu ochrony praw użytkowników usług telekomunikacyjnych, eliminując możliwe luki w zamkniętym katalogu funkcjonującym dotychczas. Prezes UKE będzie miał możliwość nałożenia kary na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego w przypadku nienależytego wypełniania przez niego obowiązków regulacyjnych związanych z rachunkowością regulacyjną lub kalkulacją kosztów. Dotychczasowe brzmienie pkt 13 uniemożliwiało nałożenie kary za niewykonywanie lub nienależyte wykonywanie obowiązków prowadzenia rachunkowości regulacyjnej lub kalkulacji kosztów w zakresie usług dostępu telekomunikacyjnego. Obecne zapisy katalogu kar wskazują jedynie na możliwość ich nałożenia w przypadku niewypełniania obowiązków regulacyjnych przez operatora, na którego zostały one nałożone. Istnieje zatem potrzeba poszerzenia zapisów art. 209 o nienależyte wypełnianie obowiązków nałożonych przez Prezesa UKE. Przykładem nienależytego wypełniania obowiązku 38 związanego z kalkulacją kosztów jest przedstawienie przez operatora wyników kalkulacji kosztów w niepełnym zakresie usług, do kalkulacji których operator jest zobowiązany lub odmawia ich przedstawienia. Prezes UKE, będzie miał także możliwość nałożenia, w przypadkach określonych w ust. 1, kierującego przedsiębiorstwem telekomunikacyjnym, w szczególności osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego lub związku takich przedsiębiorców, kary pieniężnej w wysokości do 300% jego miesięcznego wynagrodzenia, naliczanego jak dla celów ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Art. 209a Konsekwencją wprowadzenia art. 175a i 175c jest odpowiadający im przepis mówiący o sankcji. Postępowanie w sprawach dotyczących nakładania kar pieniężnych za przesyłanie informacji niezamówionych toczyć się będzie na podstawie kodeksu postępowania administracyjnego. Kolejną różnicą w stosunku do stanu obecnego jest rozszerzenie katalogu podmiotów odpowiedzialnych za określone naruszenia, poza samymi nadawcami, o zleceniodawców i podmioty, które odnoszą korzyści z przesłania informacji niezamówionych. Poza zmianą kwalifikacji, zwiększeniu uległ także wymiar kary za tego rodzaju czyny. Konsekwencją wprowadzenia art. 175e oraz 175f jest odpowiadający mu przepis mówiący o sankcji za niedostarczenie żądanych przez Prezesa UKE danych oraz niepodejmowanie wymienionych działań. Art. 210 Zaprojektowane zmiany mają na celu doprecyzowanie obowiązujących przepisów w zakresie wysokości nakładanej w przypadku niedostarczenia Prezesowi UKE danych niezbędnych do określenia podstawy wymiaru kary zgodnie z art. 210 ust. 1 lub art. 209 ust. 2. Poza tym proponuje się zwiększenie podstawy wymiaru kary. Zmiana ma na celu także ujednolicenie przepisów o karach, w związku z dodaniem rozdziału VIIa („Zwalczanie przesyłu spamu”), jak również doprecyzowanie obowiązujących przepisów w zakresie wysokości nakładanej w przypadku niedostarczenia Prezesowi UKE danych niezbędnych do określenia podstawy wymiaru kary. Ponadto proponuje się zwiększenie podstawy wymiaru kary. Art. 62, art. 84, art. 112 ust. 7, art. 126 ust. 4 oraz art. 183 ust. 6 Zastąpienie w całej ustawie wyrazów „w Biuletynie UKE” oraz Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Komunikacji Elektronicznej wyrazami „na stronie BIP UKE.” wynika z ustalenia jednolitego źródła publikacji przez UKE na stronie internetowej. Zmiany te są wprowadzane w art. 62, art. 84, art. 112 ust. 7, art. 126 ust. 4 oraz art. 183 ust. 6 ustawy. Art. 2 ustawy nowelizującej - Zmiany w ustawie z dnia z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji art. 4 W celu umożliwienia sprawnego wdrażania technologii cyfrowej w zakresie rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiowych lub telewizyjnych zmienia się 39 w ustawie o radiofonii i telewizji definicję „rozprowadzania” oraz uzupełnia się definicję „rozpowszechniania” o sytuację związaną z wprowadzeniem programu do multipleksu. Brak tego rozszerzenia mógłby spowodować brak możliwości wprowadzania do multipleksu programów dotychczas nierozpowszechnianych w systemie powszechnego odbioru. Dodaje się również definicję „multipleksu” jako niezbędną w związku z wprowadzaniem techniki cyfrowego nadawania w radiofonii i telewizji. art. 34 Zmiana polega na doprecyzowaniu w ust. 1, że Przewodniczący KRRiT ogłasza informacje o możliwościach uzyskania koncesji na rozpowszechnianie programu radiowego lub telewizyjnego oraz ustala termin do składania wniosków o udzielenie koncesji w porozumieniu z Prezesem UKE tylko w zakresie określonym w art. 37 ust. 1 pkt 3 (tzn sposób rozpowszechniania programów oraz kwestie techniczne związane z określonym sposobem rozpowszechniania programów). Poprawka ta zmierza do jednoznacznego określenia czego dotyczy uzgodnienie. art. 37 i 38 Zmiany w art. 37 i 38 są niezbędne z punktu widzenia wprowadzania techniki cyfrowego nadawania w radiofonii i telewizji a także likwidacji pewnych niespójności pomiędzy ustawą Prawo telekomunikacyjne a ustawą o radiofonii i telewizji, jakie wystąpiły po wejściu w życie ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz. U. Nr 267 poz. 2258). Proponowane zapisy przyczynią się również do większej przejrzystości i usuną powstające w praktyce wątpliwości interpretacyjne. Art. 3 ustawy nowelizującej - Zmiany w ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. – o świadczeniu usług drogą elektroniczną Zmiany wynikają z nowelizacji procedur w zakresie zwalczania przesyłu spamu w sieciach telekomunikacyjnych. Uzasadnienie szczegółowe znajduje się w części dotyczącej art. 172, 175 – 175g, 192 ust. 1 pkt 21, art. 209a i art. 210 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Art. 4 ustawy nowelizującej - Zmiany w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe Powyższe zmiany podyktowane są zapisami wprowadzonymi do Prawa Telekomunikacyjnego. Stosownie do zmian poczynionych w PT, w celu ujednolicenia miejsc publikacji stosownych informacji przez Prezesa UKE, dotychczasowe miejsce przeznaczone do publikacji przez Prezesa UKE informacji z zakresu rynku pocztowego – Biuletyn UKE zastępuje się Biuletynem Informacji Publicznej UKE. Art. 5, 6, 7 i 11 ustawy nowelizującej Wprowadzenie przepisów przejściowych jest wskazane ze względu na zasadę nieobowiązywania prawa wstecz. W przypadku rozpoczętych postępowań zasadne jest by 40 toczyły się one na podstawie przepisów obowiązujących w chwili wszczęcia tych postępowań. Przykładowo celem wprowadzenia w art. 7 przepisu przejściowego jest ujednolicenie wymagań i doprowadzenie do stanu, w którym wszyscy dotychczasowi użytkownicy dysponujący prawem do wykorzystania częstotliwości na obszarze całego kraju w pozwoleniu radiowym, będą posiadać rezerwację częstotliwości. Posiadanie rezerwacji częstotliwości stanowić będzie podstawę do ubiegania się o wydanie pozwolenia radiowego. Obecnie podmioty które świadczą usługi telekomunikacyjne na podstawie pozwoleń radiowych w przypadku złożenia wniosku o rezerwację częstotliwości i zainteresowania przekraczającego dostępne zasoby podlega procedurze przetargowej. Świadczy on usługi i zostanie zmuszony do zaprzestania działalności, podczas gdy w wielu przypadkach dotyczy to pozwoleń radiowych wydanych w stanie prawnym, kiedy niemożliwe było uzyskanie rezerwacji częstotliwości. Art. 8 ustawy nowelizującej Przepisy przejściowe art. 8 ustawy nowelizującej przewidują potwierdzenie przez Prezesa UKE dotychczasowych uprawnień do wykorzystania częstotliwości będących w dyspozycji MON. Jest to związane z koniecznością uporządkowania stanu prawnego, związaną z wydzieleniem nowej „wojskowej” kategorii „rządowej” użytkowania częstotliwości. Art. 9 ustawy nowelizującej Niezbędne jest wprowadzenie przepisu utrzymującego w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie zmienianych przepisów upoważniających, aby nie powstała luka prawna. Zgodnie bowiem z § 32 ust. 2 Zasad techniki prawodawczej jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego albo zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego. Art. 10 ustawy nowelizującej Opłaty roczne uiszczane są za dany rok, w związku z tym należy uniknąć sytuacji, w której przedsiębiorcy telekomunikacyjni byliby zobowiązani do wnoszenia opłat za miniony 2008 rok według innych stawek niż obowiązujące w tym roku. Art. 12 ustawy nowelizującej Przepisy dotyczące użytkowania częstotliwości wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy z uwagi na fakt, że w celu ich realizacji konieczne jest znowelizowanie rozporządzenia w sprawie Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości, wydawanego na podstawie art. 111 ust 3 ustawy. Ze względu na konieczność długotrwałych uzgodnień z uwzględnieniem interesów użytkowników cywilnych oraz wszystkich użytkowników wskazanych w art. 4 pkt 1-8 niezbędne jest zapewnienie 6-miesięcznego vacatio legis dla wejścia w życie znowelizowanego rozporządzenia. Konsekwentnie do powyższego przepisami przejściowymi należy objąć nowelizowane przepisy dot. użytkowania częstotliwości. 41 Przepisy dotyczące ochrony przed spamem wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy z uwagi na fakt, iż zarówno Regulator, jak i przedsiębiorcy potrzebują dłuższego okresu na stworzenie technicznych możliwości realizacji tych przepisów lub dostosowanie procedur już wypracowanych. 6-miesięczny okres vacatio legis jest przewidziany także dla obowiązku dostawcy usługi o podwyższonej opłacie, który jednocześnie realizuje dodatkowe świadczenie lub jest stroną umowy z podmiotem realizującym dodatkowe świadczenie, zapewniania użytkownikowi końcowemu publicznej sieci telefonicznej bezpłatnie, każdorazowo, na 5 sekund przed rozpoczęciem naliczania opłaty, informacji o cenie za minutę połączenia do numeru danej usługi. Taki termin vacatio legis przewidziano także dla obowiązku nieodpłatnego blokowania przez dostawcę publicznych usług telekomunikacyjnych połączeń wychodzących i przychodzących na numery o podwyższonej opłacie. Przewidziano także 12-miesięczny okres vacatio legis dla przedłużenia terminu za jaki abonent może żądać szczegółowy wykaz wykonanych usług telekomunikacyjnych. Natomiast, zmiany do art. 185 dotyczącego opłat za prawo do wykorzystywania częstotliwości powinny wejść z początkiem roku kalendarzowego, bowiem są to opłaty roczne. Projekt nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych. Zgodność projektu z prawem UE Projekt jest zgodny z prawem UE. Projekt zawiera następujące regulacje wiążące się z wdrożeniem prawa UE: 1. Zmiana definicji abonenta (art.2 pkt 1 oraz art. 59 ust. 1 i 2, art. 60, art. 60a ust. 1, 4 i 5, art. 61 ust. 4 i 5, art. 66 ust. 2, art. 67 ust. 1, art. 71 ust. 1a, art. 78 ust. 2 i 8, art. 80 ust. 1, 1a, 5-6a, art. 103 ust. 1a, art. 105 ust. 1, art. 131 ust. 3, art. 163, art. 165 ust. 2, art. 166 ust. 1 i 2, art. 169 ust. 1a, art. 171 ust. 1, 7 lit. b i 8, art. 173 i art. 174) Projekt wdraża wyrok Trybunału Sprawiedliwości WE z dnia 22 stycznia 2009 r. (sprawa C-492/07) ws. transpozycji definicji abonenta przyjętej w art. 2 lit. k dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), (Dz.Urz. L108, s.33). Wdrażając wyrok ETS zdecydowano się na przyjęcie brzmienia definicji abonenta tożsamego z brzmieniem w art. 2 lit. k dyrektywy ramowej, tj. wykreślono zwrot „w formie pisemnej”. Taka decyzja została podjęta w wyniku rozważań, podczas których pod uwagę brane były trzy koncepcje: 1) wersja ze zmianą definicji abonenta polegająca na wykreśleniu wymogu formy pisemnej oraz odpowiedniej modyfikacji poszczególnych przepisów, głównie w celu zawężenia ich zakresu; 2) wersja ze zmianą definicji abonenta polegająca na dodaniu zapisu, zgodnie z którym, za abonenta byłby uważany także użytkownik usług przepłaconych świadczonych 42 w sieci ruchomej. W tym przypadku, także poszczególne przepisy wymagałyby doprecyzowania; 3) wersja bez zmiany definicji, polegająca na „dopisywaniu uprawnień” w odniesieniu do różnych kategorii abonentów w poszczególnych przepisach. Z rozważań tych wynikło, że najmniej zmian w przepisach pociągnęłaby za sobą zmiana definicji abonenta polegająca na wykreśleniu wymogu formy pisemnej. Ograniczanie zmian przepisów jest zgodne z zasadami przejrzystości i pewności prawa. Jednocześnie, przyjęto, że taka wersja będzie uznana za najkorzystniejszą przez Komisję Europejską z uwagi na fakt, że jest najbardziej zbliżona do definicji znajdującej się w Dyrektywie ramowej. Proponowane brzmienie przepisów wiążących się ze zmianą definicji abonenta jest efektem uzgodnień z Urzędem Komunikacji Elektronicznej. Projekt odpowiedzi do Komisji Europejskiej zawierający propozycję brzmienia tych przepisów był przyjęty przez KERM w dniu 24 kwietnia 2009 r. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości WE z dnia 22 stycznia 2009 r. (sprawa C-492/07) jest transponowany w pełni. Wybrana koncepcja stanowi dokładne odzwierciedlenie definicji abonenta zawartej w art. 2 lit. k) dyrektywy 2002/21/WE w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa). W związku z takim kompleksowym podejściem zagwarantowane jest, że żadna kategoria abonentów nie zostanie pozbawiona praw jakie dyrektywy przyznają abonentom. 2. Separacja funkcjonalna (art. 44a i 44b) W zakresie proponowanych przepisów art. 44a i 44b Pt przewidujących możliwość tzw. separacji funkcjonalnej, należy stwierdzić, że przepisy te uszczegóławiają jeden z możliwych obowiązków, jaki może zostać nałożony przez Prezesa UKE na podstawie obowiązującego w Pt art. 44. Propozycja doprecyzowania uprawnienia Prezesa UKE wynikającego z art. 44 Pt jest podyktowana potrzebą wyeliminowania uznaniowości organu jaka jest możliwa na gruncie obecnego art. 44 Pt. W konsekwencji projektowane przepisy art. 44a i 44b służą ochronie praw przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, do którego miałaby zastosowanie separacja funkcjonalna. W tym miejscu, należy wspomnieć, że projektowana nowa Dyrektywa w sprawie dostępu przewiduje przepis regulujący w sposób szczegółowy uprawnienie regulatora krajowego do przeprowadzenia separacji funkcjonalnej operatora. Separacja funkcjonalna jest narzędziem, którego zastosowanie możliwe jest w wyjątkowych przypadkach, po stwierdzeniu długotrwałego nieprzestrzegania zasady niedyskryminacji na rynkach związanych z dostępem telekomunikacyjnym, po uprzednim zastosowaniu adekwatnych środków naprawczych, które nie przyniosły oczekiwanych efektów oraz po stwierdzeniu istnienia braku lub niewielkich szans na osiągnięcie w przewidywalnym czasie konkurencji. W odniesieniu do tej regulacji zauważyć także należy, że jest to przepis o charakterze fakultatywnym – wprowadzono jedynie możliwość, nie zaś obowiązek, by Prezes UKE nałożył na operatora zintegrowanego pionowo obowiązek dokonania separacji funkcjonalnej. Forma regulacji w różnych państwach członkowskich (ustawa, decyzja właściwego organu, samodzielne działanie operatora) dotycząca separacji funkcjonalnej zależy przede wszystkim od sytuacji na rynku usług telekomunikacyjnych danego państwa i przestrzegania powszechnie obowiązujących zasad konkurencji – separacja jest skutecznym środkiem 43 regulacyjnym eliminującym działania antykonkurencyjne (projektowane normy mają ścisły związek z ochroną konkurencji i konsumentów). Zgodnie z projektem, nałożenie na operatora o znaczącej pozycji rynkowej obowiązku funkcjonalnej separacji będzie możliwe po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej (art. 44 Pt implementujący art. 8 ust. 3 akapit drugi dyrektywy 2002/19/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej i urządzeń towarzyszących oraz ich łączenia). Polska regulacja wychodzi naprzeciw normom zawartym w nowym art. 13a projektu dyrektywy nowelizującej ww. dyrektywę 2002/19/WE, który to przepis w sposób wyraźny reguluje możliwość zastosowania separacji funkcjonalnej. 3. Wprowadzenie ogólnokrajowego biura numerów i ogólnokrajowego spisu abonentów do katalogu usługi powszechnej (art. 81 ust. 3 oraz art. 103) Wprowadzono ogólnokrajowe biuro numerów i ogólnokrajowy spis abonentów do katalogu usługi powszechnej, co jest zgodne z Dyrektywą 2002/22/WE o usłudze powszechnej. Przedsiębiorca wyznaczony do świadczenia ogólnokrajowego biura numerów i ogólnokrajowego spisu abonentów będzie wybierany w drodze konkursu albo procedury z art. 83, a nie w drodze odrębnej dodatkowej decyzji. Przegląd wybranych uregulowań projektu na tle rozwiązań stosowanych w innych Państwach Członkowskich. Działalność telekomunikacyjna jest regulowana w Unii Europejskiej przepisami pakietu dyrektyw dotyczących łączności elektronicznej z 2002 r. (2002/19/WE, 2002/20/WE, 2002/21/WE, 2002/22/WE i 2002/58/WE). Rozwiązania prawne przyjmowane w poszczególnych Państwach Członkowskich co do zasady powinny być zgodne z rozwiązaniami przyjętymi w ww. Dyrektywach. 1. Definicja abonenta Z informacji posiadanych przez Ministerstwo Infrastruktury wynika, że żadne inne Państwo Członkowskie nie uzależnia statusu abonenta od wymogu posiadania formy pisemnej. 2. Separacja funkcjonalna (art. 44a i 44b) Wkrótce separacja funkcjonalna będzie w sposób szczegółowy uregulowana przepisami dyrektywy ws. dostępu. Takie rozwiązanie przewiduje art. 13a projektu dyrektywy nowelizującej ww. dyrektywę 2002/19/WE (dyrektywa dostępowa). W Wielkiej Brytanii istnieje możliwość, na podstawie przepisów dotyczących ochrony konkurencji (Enterprise Act 2002), wprowadzenia obowiązku dokonania separacji funkcjonalnej, jednakże British Telecom, w obliczu potencjalnie zamierzonego odwołania się przez OFCOM (brytyjski regulator) do ww. ustawy, sam rozpoczął działania zmierzające do dokonania separacji. 44 We Włoszech obecnie trwają prace nad wdrożeniem przepisów dotyczących separacji funkcjonalnej, jednakże operator Telecom Italia, w obliczu potencjalnego nałożenia przez regulatora obowiązku separacji, dobrowolnie zdecydował się na wprowadzenie separacji. W Irlandii sytuacja jest podobna – mimo braku odpowiednich przepisów krajowych operator Eircom, ma ulec separacji (decyzja inwestora) – obecnie czynności, z uwagi na sytuację finansową kraju, zostały wstrzymane. Analogiczna sytuacja jest w Szwecji – w celu uniknięcia nałożenia obowiązku przez regulatora, separacja jest dobrowolnie wdrażana przez operatora – TeliaSonera wydzieliła nową jednostkę – TeliaSonera Skanova Access (w styczniu 2008 r., ponadto w kwietniu 2009 r. ustanowiono jej organ nadzoru). 3. Regulacje dotyczące usług o podwyższonej opłacie (art. 64-65). W Wielkiej Brytanii art. 120 i nast. Communications Act reguluje kwestie związane z usługami o podwyższonej opłacie. Przepisy tej ustawy przyznają kompetencje do regulowania tych kwestii organowi regulacyjnemu – OFCOM, który w szczególności ma prawo do zatwierdzania regulaminów dotyczących usług o podwyższonej opłacie. 4. Wprowadzenie definicji kosztu netto świadczenia usługi powszechnej, który będzie dodatkowym kryterium wyboru przedsiębiorcy wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej albo poszczególnych usług wchodzących w jej skład (art. 82 ust. 4 i 4a). Niemcy – art. 81 ustawy Telekommunikationsgesetz reguluje nałożenie obowiązku świadczenia usługi powszechnej i przyznaje organowi regulacyjnemu – Bundesnetzagentur kompetencje do ustalenia kryteriów wyboru przedsiębiorcy wyznaczonego do świadczenia usługi powszechnej. Jednym z ustawowo ustalonych kryteriów jest możliwie najniższy koszt świadczenia usługi powszechnej. Wielka Brytania – art. 70 Communications Act reguluje kwestie związane z kosztem świadczenia usługi powszechnej. Brytyjski regulator rynku łączności elektronicznej – OFCOM – dokonuje przeglądu kosztów świadczenia usługi powszechnej, opierając się przy tym na doprecyzowanym w ustawie pojęciu kosztu netto świadczenia tej usługi. 5. Rozszerzenie zakresu działania Prezesa UKE o kompetencję dotyczącą rozstrzygania w drodze decyzji sporów między konsumentami a dostawcami publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych w zakresie niewykonania lub nienależytego wykonania usługi telekomunikacyjnej (art. 110a). Czechy – art. 127 ustawy prawo telekomunikacyjne przyznaje czeskiemu organowi regulacyjnemu kompetencję do wydawania decyzji rozstrzygających spory między przedsiębiorcami świadczącymi usługi łączności elektronicznej. Organ regulacyjny może nałożyć karę w wysokości do 100 000 CZK na przedsiębiorcę, który nie współpracuje z organem w procedurze rozstrzygania sporu. Taka kara może być nakładana wielokrotnie. Czeski organ regulacyjny ma również kompetencję rozstrzygania sporów pomiędzy abonentem/użytkownikiem a przedsiębiorcą świadczącym usługi łączności elektronicznej, na wniosek którejkolwiek ze stron. 45 6. Umożliwienie odmowy rezerwacji częstotliwości w przypadku zagrożenia nieefektywnym wykorzystaniem widma, z wyłączeniem częstotliwości otrzymywanych w drodze przetargu lub konkursu (114 ust. 2a). Niemcy – art. 55 Telekommunikationsgesetz reguluje zasady przyznawania częstotliwości. Jako warunek przyznania częstotliwości wymienia się zapewnienie wydajnego i nieszkodliwego (niezakłócającego) używania częstotliwości przez wnioskodawcę (ust. 5). Organ regulacyjny może odmówić przyznania częstotliwości w przypadku, gdy użytkowanie takie częstotliwości mogłoby być nie do pogodzenia z celami regulacji rynku łączności elektronicznej (określonymi w ustawie). Art. 63 Telekommunikationsgesetz reguluje kwestię odebrania przyznanych już częstotliwości w przypadku nierozpoczęcia korzystania z niej w ciągu roku od jej przyznania lub niespełnienia jednej z przesłanek jej przyznania (np. efektywnego wykorzystania). Wielka Brytania – art. 164 Communications Act przyznaje brytyjskiemu organowi regulacyjnemu kompetencje do odebrania przyznanej uprzednio częstotliwości, jeśli jest to koniecznie dla zapewnienia efektywnego wykorzystania częstotliwości. Szwecja – rozdz. III art. 6 Ustawy o łączności elektronicznej reguluje przesłanki przyznania prawa do korzystania z częstotliwości. Jedną z takich przesłanek, będącą wymogiem koniecznym dla przyznania prawa do korzystania, jest efektywne wykorzystanie częstotliwości radiowych. 7. Wprowadzenie możliwości ustalenia przez Prezesa UKE warunków współkorzystania z częstotliwości w przypadku dokonania rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku użytkowników (art. 114). Niemcy – art. 59 Telekommunikationsgesetz reguluje współkorzystanie z częstotliwości w przypadku dokonania rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku użytkowników. Ma to miejsce w szczególności w przypadkach, kiedy użytkowanie częstotliwości przez jedną osobę prawną czy fizyczną nie byłoby efektywne. Organ regulacyjny – Bundesnetzagentur – posiada kompetencje do przyznawania częstotliwości i ustalania warunków korzystania z nich. Szwecja – rozdz. III art. 11 ustawy o łączności elektronicznej przewiduje możliwość powiązania licencji na użytkowanie przekaźnika radiowego z obowiązkiem dzielenia się częstotliwością z innym podmiotem. 8. Skrócenie terminów dotyczących wykorzystywania częstotliwości (art. 123 i 147); dopuszczalnego nierozpoczynania Niemcy - art. 63 Telekommunikationsgesetz reguluje kwestię odebrania przyznanych już częstotliwości w przypadku nierozpoczęcia korzystania z niej w ciągu roku od jej przyznania. 9. Wprowadzenie przepisów regulujących kwestie związane ze zwalczaniem spamu (dodawany dział VIIa i art. 209a). 46 Obecnie trwają prace legislacyjne nad dodaniem w dyrektywie 2002/58/WE o prywatności i łączności elektronicznej przepisów dotyczących spamu. Ocena skutków proponowanej regulacji 1. Podmioty, na które oddziałują projektowane regulacje. Do podmiotów, na które oddziałują projektowane regulacje należą przedsiębiorcy telekomunikacyjni wpisani do rejestru prowadzonego przez Prezesa UKE, których jest obecnie około siedmiu tysięcy, podmioty posiadające rezerwację częstotliwości, pozwolenia radiowe, konsumenci, użytkownicy końcowi, organy administracji rządowej, KRRiT. Proponowane zmiany dotyczące kontroli prowadzonej „w siedzibie Prezesa UKE” spowodują dodatkowe koszty dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych związane z koniecznością poświadczenia kserokopii dostarczanych dokumentów. Zaproponowane zmiany wprowadzające możliwość zastosowania rozdziału funkcjonalnego przedsiębiorcy o znaczącej pozycji rynkowej będą skutkowały dodatkowym obciążeniem finansowym dla tego przedsiębiorcy związanym m.in. z utworzeniem jednostki wydzielonej, stworzeniem warunków technicznych jej funkcjonowania oraz kosztami przeszkolenia pracowników. 2.Konsultacje. W ramach konsultacji społecznych projekt ustawy został przesłany do Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej, Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, Konfederacji Pracodawców Polskich, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”, Business Centre Club, Stowarzyszenia Budowniczych Telekomunikacji, Krajowej Izby Gospodarczej Budownictwa Telekomunikacyjnego, Federacji Związków Zawodowych Pracowników Telekomunikacji, Stowarzyszenia Inżynierów Telekomunikacji, Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości, Ogólnopolskiej Izby Gospodarki Nieruchomościami oraz Unii Spółdzielców Mieszkaniowych w Polsce. Zainteresowane podmioty zgłosiły uwagi, które zostały poddane analizie. W dniu 27 marca br. w siedzibie Ministerstwa Infrastruktury odbyła się konferencja uzgodnieniowa, na którą zaproszono przedstawicieli Izb oraz podmiotów, które zgłosiły uwagi do projektu nowelizacji prawa telekomunikacyjnego. Dzięki zorganizowaniu takiej konferencji, zainteresowane organizacje miały nie tylko możliwość przekazania swoich uwag w formie pisemnej, ale także przedstawienia na spotkaniu dodatkowej argumentacji i pełniejszego zaprezentowania swoich stanowisk. Przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury odnieśli się do każdej zgłoszonej uwagi i przedstawili swoje stanowisko. W projekcie ustawy uwzględniono te uwagi organizacji zainteresowanych pracami nad prawem telekomunikacyjnym, które zostały uznane za zasadne. 47 Żaden podmiot wykonujący działalność lobbingową nie zgłosił, zgodnie z ustawą o działalności lobbingowej, zainteresowania pracami nad projektem ustawy. 3.Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie projektowanych zmian ustawy spowoduje skutki finansowe dla budżetu państwa: 1) w związku z proponowanym art. 148a umożliwiającym dopuszczanie używanie urządzeń radiowych bez pozwoleń w przypadku ich czasowego użycia na potrzeby testów oraz okazjonalnego przekazu informacji, szacuje się, że - na podstawie danych z 2005 r. i danych z trzech kwartałów 2006 r. - na skutek likwidacji pozwoleń radiowych na okazjonalne przekazy informacji wpływy do budżetu mogą być mniejsze o kwotę około 22 tysięcy złotych (przeciętnie 5-6 pozwoleń w służbie ruchomej rocznie i 8 pozwoleń w radiodyfuzji rocznie). 2) konieczność utworzenia punktu przyjęć skarg przy Prezesie UKE stanowić będzie dodatkowe obciążenie dla budżetu państwa. Środki finansowe na utworzenie tego punktu pochodzić będą z wydatków planowanych w części 76 – Urząd Komunikacji Elektronicznej powiększonej o planowany koszt utworzenia spamboxu. Koszt organizacji takiego punktu nie wydaje się jednak znaczny, gdyż stanowić będzie jedynie koszt zakupu sprzętu informatycznego i zatrudnienia kilku specjalistów z dziedziny informatyki prawa i ekonomii. Szacuje się, że będzie to łącznie kwota około 3 300 000 złotych. Punkt ten będzie odrębną komórką organizacyjną Urzędu z planowaną liczbą 12 etatów (dyrektor, dwóch naczelników, 3 prawników, 3 informatyków, 2 ekonomistów i sekretarka). Oznacza, że środki na wynagrodzenia wraz z pochodnymi w części 76 – Urząd Komunikacji Elektronicznej muszą zostać zwiększone o kwotę 1 300 000 złotych (skutek całoroczny). Natomiast koszt organizacji punktu przyjęć skarg zamyka się kwotą 2 000 000 złotych i obejmuje zakup komputerów i uruchomienie 12 stanowisk pracy, zakup serwerów i oprogramowania, utworzenie bazy danych itp. 3) zgodnie z wyliczeniem zawartym w pierwszej części uzasadnienia nie przewiduje się zmniejszenia przychodów budżetu państwa z tytułu projektowanych zmian w art. 185. Natomiast na podstawie roboczej wersji projektu rozporządzenia z art. 185 przewiduje się wzrost wpływów do budżetu o około 360 000,00 zł. 4) Oszacowanie dodatkowych stałych kosztów powołania dodatkowego zastępcy Prezesa UKE. a) Zgodnie z Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad wynagradzania osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 10, poz. 91) wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny dla zastępcy kierownika urzędu centralnego ustala się przy zastosowaniu mnożnika kwoty bazowej: Od 1,0 do 6,5 dla wynagrodzenia zasadniczego Od 1,0 do 2,0 dla dodatku funkcyjnego b) Ustalona w ustawie budżetowej na 2009 rok kwota bazowa dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe – 1.835,35 zł. 48 Przyjmując powyższe założenia, dodatkowe roczne koszty stałe związane z powołaniem zastępcy Prezesa UKE mogą kształtować się na poziomie od 44.048,40 zł do 187.205,52 zł. Wejście w życie projektowanych zmian ustawy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego. 4. Wpływ regulacji na rynek pracy. Przyjęcie projektowanej regulacji nie będzie oddziaływać na rynek pracy. 5. Wpływ regulacji na konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki. Proponowane regulacje mogą mieć wpływ na konkurencyjność w zakresie rynku telekomunikacyjnego. Dodatkowo wprowadzenie możliwości zastosowania rozdziału funkcjonalnego operatora o znaczącej pozycji rynkowej przyczyni się do stworzenia identycznych, niedyskryminacyjnych warunków dostępu do sieci telekomunikacyjnej dla wszystkich przedsiębiorców (zarówno w zakresie określania cen, sposobu świadczeniu usługi dostępu hurtowego, jak i dostępu do informacji). Celem proponowanych regulacji jest zapewnienie i zwiększenie skutecznej konkurencji na rynku telekomunikacyjnym. W związku z powyższym, ceny dostępu do sieci Internet oraz ceny usługi powszechnej powinny ulegać stopniowemu zmniejszeniu. 6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów. Zapisy projektu mogą wpłynąć na sytuację przedsiębiorców telekomunikacyjnych, a przez to również na rozwój regionów. 7. Wstępna ocena zgodności regulacji z prawem Unii Europejskiej. Projekt jest zgodny z prawem UE. 49