Perlit ekspandowany – arcymistrz termoizolacji

Perlit ekspandowany – arcymistrz termoizolacji

Perlit ekspandowany
– arcymistrz termoizolacji
Naturalny perlit jest szklist¹ ska³¹ powulkaniczn¹, która
powszechnie wystêpuje w regionie basenu Morza Œródziemnego1). W staro¿ytnoœci móg³ s³u¿yæ jako budulec do
niektórych konstrukcji murowych. Bli¿sze naszej epoki
odkrycie i upowszechnienie wynalazku betonu pozwala³o
wykorzystywaæ ³upki perlitowe na kruszywo. Pod koniec
lat 30 ub.w. poznano znakomite cechy perlitu, które objawi³y siê po jego obróbce termicznej2). Odt¹d ten niepozorny minera³ znalaz³ szersze zastosowanie nie tylko
w budownictwie.
W polskim piœmiennictwie fachowym
wzmianki o perlicie (perlitoporycie) pojawi³y siê ju¿ w po³owie lat 60. ub.w.3) W niewielkich iloœciach sprowadzano perlit do
naszego kraju z obszarów dawnego ZSRR,
g³ównie do produkcji betonów izolacyjnych nara¿onych na dzia³anie wysokich
temperatur (przemys³ hutniczy). Ju¿ wówczas na œwiecie by³ stosowany w wielu segmentach budownictwa. W Polsce czas perlitu nasta³ dopiero w latach 90. ub.w. i chocia¿ popyt na ten materia³ stale roœnie, to
w powszechnym odczuciu jest ma³o znany, g³ównie z powodu s³abej promocji na
rynku.
Wielkoœæ zu¿ycia perlitu w Polsce trudno jest oszacowaæ, bo nie prowadzi siê odpowiednich statystyk, ale z du¿ym prawdopodobieñstwem mo¿na przyj¹æ, ¿e mieœci
siê miêdzy 4 a 6 tys. ton rocznie i utrzymuje tendencjê zwy¿kow¹ (stale zwiêksza siê
zakres zastosowania perlitu i pojawiaj¹ nowe mo¿liwoœci technologiczne). Dla po1
2
2
Najbogatsze na œwiecie z³o¿a perlitoporytu zalegaj¹ w regionie basenu Morza Œródziemnego
i Czarnego: Grecja, W³ochy, Turcja, Armenia,
Azerbejd¿an, Bu³garia. Kopalinê wydobywa siê
te¿ na S³owacji, Wêgrzech, w ukraiñskim Zakarpaciu, Francji, Irlandii, Rosji, Kazachstanie, USA,
Meksyku, Wenezueli i innych pañstwach. W Polsce œladowe iloœci tego minera³u wystêpuj¹ w Sudetach i okolicach Krzeszowic, ale ich pozyskiwanie jest ekonomicznie nieop³acalne.
Budownictwo Betonowe, t. IV Betony lekkie –
pod red. prof. dr. in¿. Bohdana Lewickiego, wyd.
Arkady, Warszawa 1967.
W 1938 r. Amerykanin L. Lee Boyer opatentowa³ metodê ekspandacji perlitu i jego wykorzystania do izolacji ogniochronnych
wiastki. Jego sk³ad to g³ównie krzemionka
SiO2 (65-75%), tlenki glinu, sodu, potasu,
magnezu, wapnia i ¿elaza [Al2O3
(10-18%), K2O + Na2O (6-9%), MgO +
CaO (2-6%) oraz Fe2O3 (1-5%)].
równania, œwiatowe zu¿ycie tego surowca
siêga ponad 3 mln ton. Polska gospodarka
„konsumuje” wiêc niewiele ponad 1,5‰
tej iloœci.
Czym jest perlit?
Perlit albo perlitoporyt jest minera³em,
który stanowi przeobra¿ona magmowa
ska³a wylewna zbudowana ze szkliwa wulkanicznego, utworzona w dawnych epokach geologicznych (ryolitowe szkliwo
wulkaniczne). Przed setkami milionów lat,
podczas erupcji podmorskich wulkanów,
■ Z³o¿e rudy perlitu (Grecja, wyspa
Milos)
Masa w³aœciwa perlitu naturalnego
(ska³y perlitowej) wynosi od 2,23 do 2,40
ton/m3, masa objêtoœciowa – do 2,0 ton/m3,
twardoœæ – 5,5 do 7,0 wg skali Mosha, temperatura miêkniêcia – ok. +850°C, temperatura topnienia – od + 950 do +1300°C,
wskaŸnik refrakcji – 1,48-1,50. Minera³ ³atwo ³amie siê i kruszy.
Jak powstaje perlit
ekspandowany (EPB)4)
■ Sk³ad procentowy perlitu
(perlitoporytu)
wydobywaj¹ca siê lawa szybko zastyga³a
w zetkniêciu z wod¹ i zamyka³a w sobie jej
krople, które dziœ – ukryte w zastyg³ej
i zwietrza³ej lawie – stanowi¹ od 2 do 5%
jej objêtoœci i decyduj¹ o specyficznych
w³aœciwoœciach tego minera³u. Jest to
uwodniony kwaœny glinokrzemian potasowo-sodowy, zawieraj¹cy tak¿e inne pier-
www.altex-chrzanow.pl
Wydobyta ze z³o¿a i odpowiednio
przekruszona ruda perlitu, poddana nastêpnie procesom wypra¿ania w specjalnych piecach w temperaturach od +950 do
+1150°C, radykalnie zmienia swoje w³asnoœci. Zamkniêta w cz¹stkach skalnych
woda gwa³townie paruje, a skutkiem nag³ego znacznego wzrostu prê¿noœci pary
4
EPB – Expanded Perlite Board
wodnej jest rozkruszanie ich struktur do
wielkoœci kilkudziesiêciu µm/kilka mm
(wielkoœæ cz¹steczki ziarna okreœla póŸniej
klasê produktu3). Wysoka temperatura powoduje jednoczeœnie wielokrotne zwiêkszenie objêtoœci ziaren kruszywa rozkruszonych w wyniku takich wewnêtrznych
mikroeksplozji (od 5 do 20 razy w zale¿noœci od iloœci zawartej wody). Równolegle
przebiega proces spiekania szkliwa wulkanicznego. Minera³ nieodwracalnie zmienia
sw¹ strukturê na wzór wypra¿onych ziaren
kukurydzy. W wyniku „popkornizacji”
tworz¹ siê wewn¹trz materia³u puste,
szkliste pêcherzyki o nieregularnych
kszta³tach, które zawieraj¹ w sobie zamkniête powietrze. Proces ten nosi nazwê ekspandacji (spêczniania), a otrzymany produkt – perlitu ekspandowanego, experlitu,
lub – umownie – perlitu. Wyrób charakteryzuje drobny cios kulisty per³y (st¹d nazwa „perlit”), powstaj¹cy wskutek naprê¿eñ
podczas szybkiego stygniêcia szkliwa, zró¿nicowane zabarwienie (ciemna szaroœæ,
szaroϾ lub biel), znaczna przejrzystoϾ
(przy bia³awym kolorze mog¹ca dochodziæ
do przeœwitu) i po³ysk (od woskowego do
per³owego). Poza czyst¹ biel¹ mog¹ te¿ pojawiaæ siê odcienie jasnoszare i szarawe.
Perlit ekspandowany jest chemicznie
pasywny i biologicznie obojêtny (odporny
na mikroorganizmy, grzyby i pleϖ), nietoksyczny, niepalny (ognioodpornoϾ do
+900°C – klasa odpornoœci ogniowej A1)
i zachowuje sta³¹ objêtoœæ. 1 m3 perlitu ekspandowanego wa¿y od 30 do 180 kg (surowy perlit ponad 2 tony!). Produkt odznacza siê wysok¹ odpornoœci¹ na mróz i wilgoæ, niskim wspó³czynnikiem przewodnictwa cieplnego (λ wynosi od 0,045 do 0,050
W/m•K) oraz dobr¹ zdolnoœci¹ absorpcji
dŸwiêku. Jest niepodatny na korozjê chemiczn¹ i biologiczn¹, obojêtny dla gryzoni,
przyjemny w stosowaniu. Pomimo wysokiej
porowatoœci ³atwo hydrofobizuje siê, co
sprawia, ¿e mo¿e byæ niehigroskopijny.
Wymienione w³asnoœci w po³¹czeniu z nisk¹ mas¹ objêtoœciow¹ przy relatywnie niskiej cenie, czyni¹ go znakomitym materia³em nie tylko dla budownictwa, ale równie¿ dla techniki termoizolacyjnej, meta3
Œrednica zastêpcza ziaren perlitu ekspandowanego poszczególnych klas (dane dla produktów
ZGM „Zêbiec” SA)
Klasa
perlitu
Œredni
ciê¿ar nasypowy
Œrednia
wielkoϾ ziaren
I
ρ = 59,6±10,2 g/dm3
µ = 0,351 mm
II
ρ = 65,1±14,8 g/dm3
µ = 0,476 mm
III
ρ = 125,0±15,2 g/dm3
µ = 1,043 mm
Podstawowe parametry fizykochemiczne perlitu ekspandowanego
(dane z literatury œwiatowej)
Parametr
Cechy
Sk³ad chemiczny
SiO2 – ok. 69%
Al2O3 – ok. 18%
Fe2O3+CaO+MgO+K2O
– ok. 13%
Ciê¿ar nasypowy luŸny (kg/m3)
45-200
Przewodnictwo cieplne (W/m · K)
0,045-0,059 (suchy)
HigroskopijnoϾ (%)
0,8-0,2
Wspó³czynnik dyfuzji pary wodnej (g/m x mm Hg)
0,035-0,027
Nasi¹kliwoœæ masowa (%)
300-80
HigroskopijnoϾ (%)
0,8-0,2
TwardoϾ w skali Mohsa
od 5,5 do 7,0
Œciœliwoœæ przy 100 kPa (%)
28-20
Wytrzyma³oœæ na œciskanie (MPa), przy ubiciu 10%
0,14-0,40
Wspó³czynnik dyfuzji pary wodnej (g/m x mm Hg)
0,035-0,027
Ciep³o w³aœciwe (kJ/kg°C)
0,96-0,92
Klasa odpornoœci ogniowej
A1
Temperatura topnienia
od + 900 do 1300°C
Klasa palnoœci
niepalny
Temperatura u¿ytkowania
od –180 do +800°C
Cechy szczególne
chemicznie i biologicznie
pasywne; w³asnoœci
bardzo lekkiego
granulatu szk³a
200 Hz
400 Hz
800 Hz
1600 Hz
Zdolnoœæ poch³aniania dŸwiêków
w czêstotliwoœciach
(gruboϾ 5 cm experlitu)
cca 28%
cca 70%
cca 72%
cca 92%
Ch³onnoœæ akustyczna (%) dla ró¿nych gruboœci
Przy czêstotliwoœci (Hz)
100
200
400
800
1600
2 cm
3 cm
5 cm
6
5
9
12
13
28
28
37
70
52
70
72
80
90
92
lurgii, oczyszczania wód, techniki filtracyjnej, chemii, rolnictwa itp. Swoje w³aœciwoœci perlit zachowuje w zakresie temperatur od –200 do +900°C. Podobnie jak
szk³o, nie wydziela ¿adnych toksyn podczas
ogrzewania, nawet do temperatury 800°C.
Topnieje dopiero przy temperaturze
+950°C, a miêknie przy oko³o +850°C.
Nie zawiera mikrow³ókien.
Zastosowanie
rozprê¿anego perlitu
W budownictwie perlit w postaci luŸnej
mo¿e s³u¿yæ jako materia³ izolacyjny b¹dŸ
www.altex-chrzanow.pl
ciep³och³onny do ochrony cieplnej ruroci¹gów z gor¹c¹ wod¹, jako sypkie wype³nienie (zasyp) przestrzeni pomiêdzy podwójnymi œcianami, œcian obiektów naziemnych (z ekstremalnymi temperaturami
wewn¹trz i z wilgoci¹), stropów nad pomieszczeniami ch³odnymi lub bardzo ciep³ymi, konstrukcji dachowych, przestrzeni
pod posadzkami i stropami itp. Ponadto
wykorzystywany jest m.in. jako sk³adnik
do: 1) produkcji szlachetnych zapraw i tynków, 2) lekkich betonów perlitowych (tzw.
perlitobetonów), 3) ceramicznych kszta³tek izolacyjnych wytrzymuj¹cych ekstremalne warunki termiczne (kominy, ch³odnie, zabezpieczenia ogniochronne konst-
nie styropianu o gruboœci 4,5 cm, po³o¿enie 45 cm ceg³y lub obrzucenie 56 cm warstwy tradycyjnego tynku piaskowego. K³adzenie warstw grubszych ni¿ 3 cm wymaga
jednak u¿ycia siatki tynkarskiej. Tynki takie mo¿na malowaæ lub pokrywaæ tynkami
akrylowymi. Wspó³czynnik przewodnictwa
cieplnego tynków perlitowych mo¿e zawieraæ siê (w zale¿noœci od sk³adu) w przedziale od 0,11 W/m•K (tynki lekkie) do
0,23 W/m•K (tynki ciê¿kie). Odpowiednia
warstwa takiego tynku zapewnia ognioodpornoœæ I stopnia (o gruboœci ponad 3,5
cm dla stropu – 90 minut, ponad 6 cm dla
filarów i s³upów – 180 min). Dodatek perlitu do klasycznych zapraw i tynków na bazie wapna, cementu i gipsu obni¿a ich ciê¿ar i poprawia wydajnoœæ.
Zamiana konwencjonalnego piasku na
perlit ekspandowany powoduje istotne
zmiany parametrów fizycznych i cech u¿ytkowych zapraw, tym bardziej zauwa¿alne,
■ Fot. 3 Ziarno perlitu ekspandowanego w powiêkszeniu
rukcji budowlanych, przewody dymowe
itp.). Formowany w p³yty tworzy przek³adki dŸwiêkoch³onne w pod³ogach miêdzy
kondygnacjami, pod³o¿a pod tafle lodowe
lodowisk krytych, sufity i œciany akustyczne
w budowanych halach koncertowych, ekrany akustyczne przy arteriach komunikacyjnych itp.
Poza budownictwem perlit znalaz³ zastosowanie w takich ga³êziach przemys³u
jak: hutnictwo, odlewnictwo, energetyka,
ciep³ownictwo, przemys³ chemiczny (zasypki izolacyjne i izolacyjno-egzotermiczne, materia³y ogniotrwa³e, kszta³tki termoizolacyjne, ochrona ruroci¹gów), drogownictwo (ekrany akustyczne), ekologia (absorbent nafty, benzyny, olejów, t³uszczy,
smarów, terpentyny i innych cieczy t³ustych), rolnictwo i ogrodnictwo (agroperlit
– materia³ u¿yŸniaj¹co-spulchniaj¹cy),
przemys³ spo¿ywczy (materia³ filtracyjny
do produkcji piwa, wina, octu, napojów
orzeŸwiaj¹cych, soków, oleju, cukru, pektyn), farmacja (do filtrowania antybiotyków), kosmetyka (komponent niektórych
past do zêbów), higiena (posypki dla zwierz¹t). S³u¿y te¿ jako wype³niacz przy produkcji gumy, farb i tworzyw sztucznych, co
znacznie rozszerza skalê zastosowañ (chemia motoryzacyjna, przemys³ gumowy, farbiarski, artyku³y AGD itp).
Perlit œwietnie wi¹¿e siê z cementem,
wapnem i wod¹. Mo¿na, u¿ywaj¹c go zamiast piasku, otrzymywaæ mieszanki tynkarskie o w³aœciwoœciach wielokrotnie
przewy¿szaj¹cych tradycyjne tynki, dosko-
■ Fot. 4 Zak³ad przeróbki perlitu koncernu Silver & Baryt Ores Mining Co.
(Grecja, wyspa Minos)
nale izoluj¹ce cieplnie i akustycznie, lekkie, przepuszczalne dla par i gazów (co
pozwala œcianie „oddychaæ”), niepalne,
przy odpowiedniej kombinacji z wodoodporn¹ pow³ok¹ odporne na dzia³anie wody
deszczowej (jego hydrofobizacja skutecznie eliminuje kapilarne podci¹ganie wody). Tynki perlitowe mo¿na stosowaæ wewn¹trz i na zewn¹trz pomieszczeñ. Jednocentymetrowa warstwa pod wzglêdem izolacji cieplnej zastêpuje: 1/2 cm styropianu,
5 cm ceg³y lub 8 cm tradycyjnego tynku na
bazie piasku. Obustronne otynkowanie
œciany podwaja ten efekt. Otynkowanie
takim tynkiem œciany na zewn¹trz warstw¹
6 cm, a wewn¹trz – 3 cm, zastêpuje na³o¿e-
www.altex-chrzanow.pl
im wiêcej objêtoœciowo zamieniono piasku
na perlit. Proporcjonalne zwiêkszanie objêtoœciowego udzia³u perlitu w zaprawie/tynku kosztem piasku obni¿a co prawda jej parametry wytrzyma³oœciowe, ale
w zamian zmniejsza ciê¿ar, a ponadto poprawia termoizolacyjnoœæ, odpornoœæ ogniow¹ i zdolnoœæ poch³aniania ha³asu.
Wzrasta te¿ odpornoœæ zaprawy/tynku na
podci¹ganie kapilarne, poprawia siê przyczepnoœæ do pod³o¿a i zwiêksza zdolnoœæ
tzw. pe³zania.
Kleje i zaprawy ciep³ochronne zawieraj¹ce perlit, a przeznaczone do ³¹czenia betonu komórkowego, ceramiki poryzowanej
i silikatów, odznaczaj¹ siê dobr¹ wydajnoœ-
■ Sufit otynkowany tynkiem perlitowym
ci¹ i cechami u¿ytkowymi, dlatego coraz
czêœciej zastêpuj¹ produkty na bazie innych ciep³ochronnych wype³niaczy.
Lekkie betony perlitowe (perlitobetony) to betony izolacyjne i izolacyjno-konstrukcyjne z³o¿one z kompozycji perlitu
i cementu o nastêpuj¹cych w³aœciwoœciach:
masa objêtoœciowa 250-1200 kg/m3,
przewodnictwo cieplne λ = 0,08-0,25
W/(m•K), ognioodpornoœæ do +900°C,
wytrzyma³oœæ na œciskanie od 0,5 do 10
MPa. Charakteryzuj¹ siê doskona³ymi
w³asnoœciami izolacyjnymi. S¹ dŸwiêkoch³onne, ognioodporne, lekkie, trwa³e
i nieszkodliwe dla zdrowia. Mo¿na je przygotowywaæ sposobem mokrym lub pó³suchym z perlitu i cementu, b¹dŸ produkowaæ jako suche mieszanki gotowe do u¿ycia na budowie po wymieszaniu z wod¹.
Korzystne w³asnoœci termiczne predestynuj¹ je do stosowania w budownictwie
mieszkaniowym, np. w przypadku posa-
dzek, pod³óg, stropów, wype³nieñ œcian,
sufitów, dachów itp., a w budownictwie
przemys³owym do produkcji kszta³tek i os³on termoizolacyjnych produkowanych
monolitycznie lub jako prefabrykaty, do
odlewania fundamentów pod urz¹dzenia
pracuj¹ce w warunkach ekstremalnych
temperatur (od –200 do +800°C), produkcji ok³adzin konstrukcji betonowych, kominów dymnych, przewodów energetycznych i ch³odniczych, produkcji jednowarstwowych paneli do budowy œcian zewnêtrznych typu sandwich, posadzek ³azienkowych, sanitarnych, szatni, izolacji basenów
itp. Odpowiednio mieszaj¹c sk³adniki,
mo¿na uzyskaæ ró¿ne rodzaje perlitobetonów. Na przyk³ad perlitobeton izolacyjny
o masie 400 kg/m3 osi¹ga minimaln¹ wytrzyma³oœæ 0,96 MPa przy wspó³czynniku
przewodnictwa cieplnego λ = 0,140
W/m•K, a o masie 600 kg/m3 – 1,92 MPa
przy λ = 0,180 W/m•K. Ciê¿sze, izolacyjno-konstrukcyjne perlitobetony (900-1200
kg/m3) otrzymuje siê przez dodanie do
podstawowych sk³adników materia³ów
usztywniaj¹cych (zbrojenia), takich jak np.
w³ókna stalowe, tworzywowe, bazaltowe,
szklane itp., dziêki czemu minimalna wytrzyma³oœæ wzrasta do kilku MPa, a λ spada do 0,250 W/m•K.
£atwoœæ wi¹zania hydraulicznego perlitu ekspandowanego przy u¿yciu najprostszych pras lub przez zwyk³e odlewanie perlitobetonów w formach pozwala produkowaæ z niego dowolne kszta³tki ognioodporne i termoodporne, które s¹ stosowane do
zabezpieczenia kana³ów ogniowych, izolacji termicznej praktycznie wszystkich pieców, kot³ów i wysokotemperaturowych reaktorów chemicznych. Mo¿na te¿ z niego
Perlit ekspandowany... jak owoc w zasiêgu Twojej rêki
Dziesiêæ atutów perlitu ekspandowanego:
Ju¿ od 50 lat œwiat stosuje w budownictwie
n perlitowe tynki i zaprawy murarskie
n perlitowe zasypy œcian i stropów
n betony perlitowe
1. £atwoœæ stosowania – doskona³e
wi¹zanie z wapnem, cementem,
piaskiem, ceg³¹
2. Œwietna termoizolacja
7.
– λ = 0,045±0,059 (stan suchy)
3. Du¿a lekkoœæ – 45±200 kg/m3
(w zale¿noœci od rodzaju)
8.
4. Ca³kowita niepalnoœæ
9.
5. Ognioodpornoœæ – klasa odpornoœci
ogniowej A 1
6. Nieszkodliwoœæ dla œrodowiska –
produkt naturalny, neutralny chemicznie,
10.
nie zawiera mikrow³ókien, w kontakcie
ze skór¹ nie powoduje podra¿nieñ
i uczuleñ, nie dymi, nie wytwarza
toksycznych gazów nawet w warunkach
wysokich temperatur
NietoksycznoϾ Рbrak substancji
organicznych, ¿r¹cych i truj¹cych soli
metali ciê¿kich, odczyn pH 7 (obojêtny)
Wieloletnia trwa³oœæ
Wysoka odpornoϾ biologiczna
– nie ulega rozk³adowi biologicznemu,
odporny na dzia³anie insektów, pleœni,
grzybów
Doskona³a izolacyjnoœæ akustyczna
Dystrybucja i informacje: PPHU „Azalia” Bogus³aw Jerzy Pelar, Puñców 31, 43-400 Cieszyn,
tel./fax (0-33) 852-92-21, kom: 0-502-126-733, www.azalia.com.pl, e-mail: [email protected]
www.altex-chrzanow.pl
1
2
3
4
■ Fot. 6 Przyk³ad pod³ogi perlitobetonowej: 1 – posadzka, 2 – hydroizolacja, 3 – wylewka
perlibetonowa, 4 – pd³o¿e betonowe
formowaæ rozmaite fantazyjne kszta³tki do
kominków mieszkalnych, a tak¿e barwiæ
pigmentami mineralnymi. £atwo ³¹czy siê
z surowcami do produkcji ceramiki budowlanej. Po zmieszaniu na mokro z glinami plastycznymi, i³ami bentonitowymi (a
ogólnie z materia³ami bogatymi w montmoryllonit, haloizyt, lub kaolinit) daje masê, z której formuje siê na prasach kszta³tki, po wysuszeniu wypalane w piecach ceramicznych. Otrzymany produkt – ceramicznoperlitowa kszta³tka ciep³och³onna –
mo¿e mieæ masê objêtoœciow¹ 250-350
kg/m3, wytrzymywaæ nacisk rzêdu 0,5-1,5
MPa i odznaczaæ siê wyj¹tkowo niskim
wspó³czynnikiem przewodzenia ciep³a
(0,070-0,093 W/m•K). Inn¹ jego cenn¹ zalet¹ jest mo¿liwoœæ obróbki mechanicznej,
takiej samej jak przy betonie komórkowym, oraz mo¿liwoœæ wielokrotnego u¿ycia
(profile kszta³tkowe rzadko ulegaj¹ uszkodzeniu).
Interesuj¹cym wyrobem jest prostka
perlitowa – ceg³a izolacyjna, w której perlit jest wi¹zany hydraulicznie. Jej gêstoœæ
pozorna wynosi 43-50 kg/m3, przewodnictwo cieplne przy +800°C siêga 0,21
W/m•K, a wytrzyma³oœæ na œciskanie nie
mniej ni¿ 0,7 MPa. Wyrób mo¿e byæ stosowany w temperaturze do +800°C, jest wiêc
doskona³ym materia³em do izolacji ter-
micznej pieców grzewczych i urz¹dzeñ
cieplnych eksploatowanych w hutach, odlewniach, cegielniach, elektrowniach
i elektrociep³owniach, w urz¹dzeniach
grzewczych przemys³u maszynowego i metali nie¿elaznych, w przemyœle chemicznym, ceramicznym i in.
Perlit ma dobre w³asnoœci pe³zania
(rozp³ywowe), daje siê wdmuchiwaæ pneumatycznie, wsypywaæ, rozsypany po powierzchni praktycznie ca³kowicie „rozlewa
siê” po niej i dlatego mo¿na go aplikowaæ
w ró¿norakie szczeliny i przegrody w budowlach i „rozlewaæ” po poziomych powierzchniach. Ten sypki materia³ izolacyjny jest wytrzyma³y na obci¹¿enia, wiêc
mo¿na go stosowaæ pod wylewki i mokre
jastrychy. Mo¿e tworzyæ tak¿e samodzieln¹ warstwê izolacyjn¹ pod wylewki suche.
Nadaje siê do izolowania stropów drewnianych dachów i poddaszy (na sucho i na
mokro). W podobny sposób wykorzystuje
siê go jako materia³ izolacyjny do nowo
wznoszonych i remontowanych przewodów kominowych. Nadaje siê do wype³niania przestrzeni miêdzy podwójnymi œcianami i ró¿nego rodzaju pustaków – gipsowych, betonowych, trocinobetonowych,
keramzytobetonowych itp. W celu uzyskania warstw termoizolacyjnych, dŸwiêkoch³onnych i ogniotrwa³ych do zasypów luŸ-
www.altex-chrzanow.pl
nym granulatem wykorzystuje siê ziarna
perlitu o wielkoœci 2-5 mm (termoizolacyjnoœæ warstwy perlitu o gruboœci 8 cm równowa¿y 80 cm muru ceglanego). Oprócz
metody wdmuchiwania stosuje siê tak¿e
wylewki cementowe, anhydrytowe lub gipsowe. Ich wspó³czynnik przewodzenia
ciep³a waha siê od 0,08 do 0,21 W/m•K,
a wytrzyma³oœæ na œciskanie – od 0,08 MPa
do 6,5 MPa. Dodanie do zapraw niewielkich iloœci piasku poprawia ich parametry
wytrzyma³oœciowe.
Perlit powlekany asfaltem lub substancjami hydrofobizuj¹cymi umo¿liwia jego
zastosowanie w budownictwie (zw³aszcza
przemys³owym) wszêdzie tam, gdzie istnieje realne oddzia³ywanie agresywnych substancji chemicznych. Powierzchnia perlitu
hydrofobizowanego dobrze absorbuje naftê, benzynê, oleje, t³uszcze, smary, rozpuszczalniki niepolarne i wszystkie inne „t³uste” ciecze ropopochodne rozlane na gruncie, na wodzie (tak¿e w niej rozpuszczone).
Coraz czêœciej perlit wchodzi w sk³ad
wyrobów budowlanych spod znaku chemii
organicznej. Jego obecnoϾ w produktach
zmniejsza ich gramaturê a jednoczeœnie
zwiêksza wytrzyma³oœæ mechaniczn¹ statyczn¹ i dynamiczn¹, poprawia izolacyjnoœæ ciepln¹ i ogniotrwa³oœæ. Dziêki tym
w³asnoœciom – zachowuj¹c objêtoœæ wyrobu – mo¿na u¿yæ od kilku do kilkudziesiêciu procent wagowo mniej znacznie dro¿szych innych komponentów (np. ¿ywic,
kredy, talku, szk³a, krzemionki itp.) Nieregularna, lekko porowata powierzchnia
perlitu umo¿liwia tworzenie bardzo dobrych mieszanin z ¿ywicami. Perlit ekspandowany z ¿ywicami i innymi wype³niaczami
stosuje siê przy produkcji: farb i tynków,
elementów konstrukcji dachowych, elementów mebli i artyku³ów AGD, armatury
³azienkowej i instalacyjnej, p³yt warstwowych, pianek syntaktycznych, sztucznych
marmurów, gumy, szpachlówek, szczeliw
i klejów u¿ywanych w chemii budowlanej,
meblarskiej, samochodowej, œrodków
œciernych, szoruj¹cych i poleruj¹cych
w chemii gospodarczej.
W³asnoœci dŸwiêkoch³onne perlitu ekspandowanego w po³¹czeniu z betonem lub
tworzywami sztucznymi wykorzystywane s¹
do konstruowania ekranów dŸwiêkoch³onnych przy autostradach i arteriach szybkiego ruchu w miastach.
Jacek Sawicki