Buduj mosty zamiast murów Beata Zielińska

Buduj mosty zamiast murów
szkolenie dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych
Beata Zielińska-Rocha
Budowanie mostów – skrócona instrukcja obsługi ☺
1. Na lekcji bądź nauczycielem ale też człowiekiem
2. Zobacz człowieka w uczniu – poznaj go, pozwól popełniać błędy, nie oceniaj pochopnie, chwal i
wymagaj
3. Wytyczaj drogę – pomóż określić cele dla ucznia, przekazuj informacje zwrotne
4. Pamiętaj, że uczeń i jego koledzy z klasy wzajemnie na siebie wpływają – promuj współpracę, buduj
spójność grupy
5. Bądź inteligentny emocjonalnie
6. Zadbaj o swoją mowę ciała i komunikację werbalną
7. Nie rób drugiemu (uczniowi), co tobie niemiłe
8. Weryfikuj swoje przekonania na temat uczniów i nauczania
9. Zadbaj o siebie, zadbasz o uczniów
Zdejmij maskę, bądź człowiekiem, czyli garść ćwiczeń, w trakcie których uczniowie mogą
lepiej poznać ciebie (i siebie nawzajem) i zobaczyć twoją „ludzką” twarz
1. Na pewno o mnie nie wiecie… - ćwiczenie to można przeprowadzić w dowolnym momencie nauki,
dobrze sprawdza się jako tzw. lodołamacz. Nauczyciel przynosi małe kamyczki, muszelki, cukierki lub
inne drobne przedmioty i prosi uczniów o wzięcie kilku. Zadaniem uczniów jest dokończenie zdania
„Na pewno o mnie nie wiecie…” tyle razy ile przedmiotów ma w ręku. Uczniowie mogą pracować w
podgrupach, po zakończeniu pracy opowiadają na forum klasy czego się dowiedzieli o kolegach.
Nauczyciel rozpoczyna ćwiczenie, podając kilka faktów o sobie, których uczniowie nie znają.
Ćwiczenie można wzbogacić prosząc uczniów o zadawanie dodatkowych pytań. W przypadku klasy,
która się zna, zdania można rozpoczynać również od „być może o mnie nie wiecie…”.
Odmianą tego ćwiczenia jest ćwiczenie z papierem toaletowym ☺. Nauczyciel przynosi rolkę papieru
toaletowego i prosi uczniów o oderwanie takiej ilości jakiej potrzebowaliby w ciągu dnia. Papier
powinien się dzielić na listki. Uczniowie (i nauczyciel) podają tyle informacji o sobie ile listków
oderwali. Ćwiczenie wprowadza element humoru.
2. M&Ms – nauczyciel przynosi małe cukierki w różnych kolorach, np. M&Ms lub Skittles, uczniowie i
nauczyciel losują po kilka. Każdy kolor oznacza inną kategorię. Nauczyciel podaje kategorie a
następnie każdy podaje tyle faktów o sobie z danej kategorii ile cukierków w tym kolorze wylosował.
Nauczyciel zaczyna, uczniowie mogą potem pracować w podgrupach (czas!). Po podaniu faktu,
cukierek można zjeść ☺
3. Wywiad z nauczycielem – nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie w podgrupach listy pytań, które
chcieliby mu zadać (obszar pytań można zawęzić) a następnie odpowiada na pytania uczniów. Pytania
nie mogą być zbyt osobiste, nauczyciel pozostawia sobie prawo do nieudzielenia odpowiedzi na
niektóre pytania. Jako ciąg dalszy ćwiczenia, nauczyciel może zadać po 1 pytaniu każdemu z uczniów.
4. Fakty czy mity? Nauczyciel przygotowuje kilka zdań na swój temat, niektóre powinny być prawdziwe
a niektóre fałszywe. Nauczyciel może poinformować uczniów ile zdań zawiera nieprawdziwe
informacje. Uczniowie pracują w podgrupach i obstawiają, które informacje, ich zdaniem, są
prawdziwe, a które nie wraz z uzasadnieniem. Po obstawieniu zdań przez każda z grup, nauczyciel
mówi, które zdania były prawdziwe / fałszywe. Kontynuacją ćwiczenia może być wymyślenie przez
uczniów zdań na swój temat.
5. O co chodzi? – nauczyciel zapisuje na tablicy kilka liczb / dat związanych ze swoim życiem. Uczniowie
poprzez zadawanie pytań zaczynających się od „Czy…” próbują zgadnąć czego dotyczą liczby.
1
Buduj mosty zamiast murów, Beata Zielińska-Rocha
Gimnastyka śródlekcyjna, nie tylko dla ciała
Uczniom, również nastoletnim, trudno jest utrzymać uwagę przez całe 45 minut trwania lekcji. Warto
stosować różnego rodzaju przerywniki, które pozwolą odpocząć, zrelaksować się, przywrócą uwagę i
pobudzą umysł i ciało.
1. Proste ćwiczenia fizyczne – w klasie mogą być uczniowie uczęszczający na różne zajęcia, np. joga,
sztuki walki, zajęcia taneczne. Nauczyciel może poprosić uczniów o pokazanie prostego ćwiczenia do
wykonania przez klasę (nauczyciel też bierze udział) lub sam coś zaproponować. Najprostsze
ćwiczenia to przeciąganie się na stojąco, rozciąganie się przez wyciąganie rąk w różnych kierunkach,
kołysanie się na stopach, proste ćwiczenia oddechowe. W zgranych klasach, w których uczniowie czują
się bezpiecznie można zaproponować krótki masaż pleców / karku przez kolegę z ławki lub osobę
siedzącą z tyłu.
2. Krótkie ćwiczenia językowe (można wykorzystać również jako rozgrzewkę lub powtórkę słownictwa
na początku zajęć). Do każdego z ćwiczeń obowiązuje krótki limit czasowy (1-2 minuty).
• słowa w słowie – nauczyciel podaje słowo, uczniowie tworzą słowa z liter zawartych w nim
• nauczyciel podaje pierwszą sylabę, uczniowie wymyślają słowa rozpoczynające się na nią –
pracować można indywidualnie lub całą klasą w zależności od tego czy chcesz uczniów wyciszyć
czy pobudzić
• podobieństwa i różnice – nauczyciel podaje dwa przypadkowo dobrane słowa, uczniowie
wymyślają co te słowa / przedmioty mają ze sobą wspólnego i czym się różnią
• łańcuch skojarzeń – nauczyciel (lub uczeń) podaje słowa, inny uczeń podaje słowo, które mu się
kojarzy z podanym, następny uczeń podaje słowo kojarzące mu się z poprzednim itd.
• łańcuch słów – jedna osoba podaje słowa, kolejna słowo rozpoczynające się na ostatnią literę
poprzedniego słowa itd.
• zabawa w wisielca
3. Zagadki logiczne
• zagadki na myślenie lateralne – znajdziesz je z łatwością w Internecie, czasem bywają zabawne,
pokazują jakimi utartymi ścieżkami chodzi nasz umysł
• szukanie różnic między obrazkami – obrazki można znaleźć w Internecie, w gazetach, w książkach
dla dzieci
http://www.uga.edu/srel/kidsdoscience/games/observation-puzzle.pdf
http://www.spotthedifference.com/
4. Czy wiecie, że … - uczniowie dzielą się krótkimi informacjami, które ostatnio przeczytali / usłyszeli,
inni mogą skomentować
Śmiech to zdrowie... i bardziej efektywna nauka
Wykorzystuj elementy humoru, zabawy w trakcie lekcji. Śmiech powoduje spadek napięcia i pozytywnie
wpływa na przyswajanie materiału oraz atmosferę w klasie. Poczucie humoru nauczyciela pomaga
rozładowywać napięcie w klasie i łagodzić konflikty.
Jak wprowadzić elementy humoru do zajęć języka obcego?
• Przygotuj zabawne przykłady do prezentacji gramatyki / słownictwa
• Znajdź śmieszny film / historyjkę obrazkową / żart lub poproś uczniów o przygotowanie czegoś
śmiesznego (ale nie obraźliwego!)
• Czytając tekst, poproś uczniów aby czytali w określony sposób, np. tak jakby opowiadali dowcip,
jakby komentowali mecz, jakby rapowali itp.
• Korzystaj z gotowych, dostępnych na rynku materiałów. np. Lessons with Laughter
• Opowiedz anegdotkę (z własnego życia lub zasłyszaną)
2