Strona 2

strona 13
NOWY ROK 2014
www.gazetagazeta.com
MIJA ROK
Rok 2013 w polskim kinie
Agata Kulesza i Agata Trzebuchowska w filmie "Ida"
filmpolski.pl
Nowe filmy Szumowskiej, Polańskiego, Wajdy
Pokazy filmów "W imię..." Małgorzaty Szumowskiej i "Wenus w
futrze" Romana Polańskiego w
konkursach głównych Berlinale i
Cannes, festiwalowe zwycięstwa
"Idy" Pawła Pawlikowskiego oraz
premiera "Wałęsy" w reż. Andrzeja Wajdy to główne wydarzenia
w kinie polskim w 2013 r.
"Charyzmatyczny Chyra"; "inteligentny, nie oceniający, godny
podziwu film"; "Szumowska znakomicie pokazała wewnętrzne
rozterki człowieka"; "Chyra kreuje ujmujący portret księdza pełnego ludzkich słabości, od pierwszych scen tworząc bliską więź z
widzem" - to reakcje zagranicznej prasy na dramat "W imię...",
który startował w lutym w konkursie głównym na 63. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym
w Berlinie.
Autorka "33 scen z życia" i
"Sponsoringu" w nowym filmie
przedstawiła historię zakochanego księdza. W popegeerowskiej
wsi, gdzie toczy się akcja, działa
schronisko dla trudnej młodzieży. Wychowywaniem grupy podopiecznych ośrodka zajmuje się
m.in. ksiądz Adam (zagrał go
Andrzej Chyra). Kapłan, społecznik wrażliwy na problemy ludzi,
niezwykle otwarty na młodzież,
zaczyna zakochiwać się w jednym z młodych mężczyzn ze
schroniska. Chłopak fascynuje
księdza. Ten zaś walczy ze swoimi fizycznymi pragnieniami i z
uczuciami. Widzowie są świadkami dramatu, który przeżywa
duchowny.
Pytana po realizacji filmu (który do kin w Polsce trafił 20 września), dlaczego postanowiła opowiedzieć widzom taką właśnie
historię, Małgorzata Szumowska
tłumaczyła: "Punkt wyjścia był
pozornie odległy od tematu filmu. Chciałam zrobić film o
ogromnej tęsknocie człowieka za
miłością, uczuciem, zbliżeniem".
"Trafiłam w gazecie na notatkę o
tym, że młody chłopak, właści-
wie już mężczyzna, zabił w brutalny sposób księdza. Choć ta historia była zupełnie inna, nagle
przyszło mi na myśl, by opowiedzieć historię księdza, który odważył się kochać" - mówiła reżyserka.
Również konkurs główny tegorocznego Cannes, w maju,
przebiegał z polskim udziałem.
Swój nowy film, komedię "Wenus w futrze", zaprezentował tam
Roman Polański. Główną rolę reżyser powierzył własnej żonie,
francuskiej aktorce Emmanuelle
Seigner. "Wenus w futrze", filmowa koprodukcja Francji i Polski,
to adaptacja sztuki współczesnego dramaturga amerykańskiego
Davida Ivesa.
Autorem zdjęć do filmu jest
Paweł Edelman, a bohaterów tej
historii jest dwoje - to Thomas (w
jego roli Mathieu Amalric) i Vanda (Seigner). Thomas, reżyser,
szuka do swojej nowej sztuki odtwórczyni roli głównej. Żadna
aktorka nie spełnia jego oczekiwań. Kiedy, zrezygnowany, chce
już dać za wygraną, do teatru
wbiega Vanda, prawdziwy huragan energii, nieobliczalnej i erotycznej.
Niespodzianką dla polskiej
publiczności była wrześniowa wizyta Romana Polańskiego na 38.
festiwalu w Gdyni, gdzie "Wenus
w futrze" pokazano na specjalnym seansie. W gdyńskim Teatrze Muzycznym Polański przywitany został kilkuminutową
owacją na stojąco, wręczono mu
kwiaty. Na widowni zasiadł m.in.
minister kultury. Bogdan Zdrojewski powiedział po projekcji:
"Ten film jest kolejnym świadectwem, że mamy do czynienia z
reżyserem absolutnie wybitnym".
Sam Polański mówił w Gdyni o
"Wenus w futrze": "To w pewnym
sensie film dla kobiet. Kobiety,
niestety, w większości moich filmów są ofiarami, a tutaj - wręcz
odwrotnie". "Mocna i skomplikowana postać" - tak określił graną
przez Seigner bohaterkę.
Emmanuelle Seigner gościła
w Polsce miesiąc później, w
związku z pozakonkursowym pokazem "Wenus w futrze" na 29.
Warszawskim Festiwalu Filmowym. W rozmowie z PAP aktorka nazwała komedię Polańskiego "filmem feministycznym". Do
polskich kin "Wenus..." wprowadzono 8 listopada.
Główną nagrodę na 29. Warszawskim Festiwalu Filmowym,
w międzynarodowym konkursie
na najlepszy film, zdobył obraz
polski, "Ida" w reżyserii Pawła
Pawlikowskiego. W październiku "Ida" triumfowała także za granicą - wygrała 57. edycję BFI London Film Festival, prestiżowej
imprezy, organizowanej przez
Brytyjski Instytut Filmowy. Wcześniej, we wrześniu, za film Pawlikowskiego przyznano Złote Lwy
w Gdyni.
Akcja "Idy" toczy się na początku lat 60. XX w. Anna, młoda
nowicjuszka, sierota wychowana w zakonie (w jej roli debiutująca w kinie Agata Trzebuchowska) przed złożeniem ślubów
poznaje Wandę Gruz (gra ją Agata Kulesza), swoją jedyną krewną. Od Wandy, która jest jej ciotką, dziewczyna dowiaduje się, że
jest Żydówką i że naprawdę nie
nazywa się Anna, lecz Ida Lebenstein. Poznaje też tragiczną historię swoich rodziców, zamordowanych podczas wojny. Konfrontacja z przeszłością stanie się
dla przyszłej zakonnicy próbą
wiary. Na ekrany w Polsce "Ida"
trafiła 25 października.
Historie opowiedziane przez
Szumowską, Polańskiego i Pawlikowskiego wzbudziły duże zainteresowanie publiczności, docenili je też krytycy. Największe
emocje, jeśli chodzi o filmy polskie, wywoływała jednak w 2013
roku kinowa biografia przywódcy Solidarności, wyreżyserowana przez Andrzeja Wajdę. Uroczysta premiera filmu odbyła się
Pinacotecca Civica di Cento.
21.09. - polska premiera "Wałęsy. Człowieka z nadziei" Andrzeja Wajdy w Teatrze Wielkim Operze Narodowej w Warszawie
z udziałem m.in. Lecha Wałęsy.
22.09. - pianista Krystian Zimerman wystąpił podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki
Współczesnej "Warszawska Jesień".
24.09. - zmarła aktorka Teresa
Szmigielówna, znana z filmów
"Pociąg", "Niewinni czarodzieje",
"Szczęściarz Antoni".
24.09. - poetka i eseistka Julia
Hartwig otrzymała Nagrodę im.
Norwida za całokształt pracy
twórczej.
7.10. - zmarła popularna autorka
polskich powieści kryminalnoobyczajowych Joanna Chmielewska.
9.10. - na terenie Cytadeli Warszawskiej rozpoczęła się budowa Muzeum Katyńskiego.
9.10. - zmarł pisarz, twórca klasyki literatury młodzieżowej Edmund Niziurski.
9.10. - do księgarń trafił "Tuwim.
Wylękniony bluźnierca" Mariusza Urbanka.
10.10. - kanadyjska mistrzyni
krótkiej formy Alice Munro nagrodzona literackim Noblem.
18.10. - zaprezentowano ponad
400 przedmiotów-pamiątek spośród ponad 3 tys. ofiarowanych
lub użyczonych Muzeum Historii Żydów Polskich.
19.10. - prapremierą spektaklu
"Kapliczka.pl czyli wszystko dawniej szło lepiej jak teraz" w reż.
Mikołaja Grabowskiego uczczono 125-lecie Teatru im. Stefana
Jaracza w Łodzi.
23.10. - do księgarń trafiła nowa
książka Janusza Głowackiego
"Przyszłem, czyli jak pisałem scenariusz o Lechu Wałęsie dla Andrzeja Wajdy".
23.10. - wystawa prac jednego z
najwybitniejszych architektów
okresu międzywojennego Adolfa Szyszko-Bohusza w Muzeum
Narodowym w Krakowie.
27.10. - koncert irlandzkiej wokalistki Sinead O'Connor w warszawskiej Sali Kongresowej.
28.10. - wręczono teatralne nagrody Feliksy Warszawskie.
Wśród laureatów Maciej Englert,
Dawid Ogrodnik i Marcin Hycnar.
29.10. - krytyk teatralny, redaktor Telewizji Polskiej Wojciech
Majcherek kierownikiem nowo powołanej Redakcji Teatru,
odpowiedzialnej za Teatr Telewizji.
30.10. - Dorota Buchwald wygrała konkurs na dyrektora Instytutu Teatralnego w Warszawie.
Październik:
6.10. - pisarka i publicystka Joanna Bator laureatką Literackiej
Nagrody Nike za "Ciemno, prawie noc".
7.10. - do księgarń trafiła "Tajemnica Boga", niepublikowane
wcześniej teksty Karola Wojtyły.
21 września w Teatrze WielkimOperze Narodowej w Warszawie,
z udziałem m.in. prezydenta RP
Bronisława Komorowskiego, Lecha Wałęsy i ministra kultury
Bogdana Zdrojewskiego.
"Prawdziwa opowieść o tym,
jak udało się uciec do lepszego
świata" - tak "Wałęsę. Człowieka
z nadziei" określił prezydent. Bronisław Komorowski mówił o tym
filmie: "Tworzyć on będzie nie
tylko naszą wiedzę, a szczególnie wiedzę młodego pokolenia, o
tych niezwykłych czasach, ale już
dosyć odległych, (...) będzie także utrwalał nasze wewnętrzne
przekonanie, że wszyscy jako
naród powinniśmy być wdzięczni i okazywać wdzięczność Panu
Bogu za to, że się udało, Lechowi
Wałęsie, że potrafił w niełatwych
sytuacjach znaleźć odpowiednio
dobrą i odważną drogę". Nowy
obraz Wajdy chwalił także minister kultury, który podkreślił, że
przedstawiona została w nim "ta
historia, z której tak często czerpiemy dumę, którą chcemy dzielić się ze światem".
Główne role w "Wałęsie. Człowieku z nadziei", który do kin w
Polsce wszedł 4 października,
zagrali Robert Więckiewicz i
Agnieszka Grochowska. Lech
Wałęsa pokazany został jako człowiek, który zmienił historię, a
także od strony prywatnej - jako
mąż, ojciec. Za scenariusz odpowiadał Janusz Głowacki, za zdjęcia Paweł Edelman. Film już po
niespełna dwóch tygodniach
obecności na polskich ekranach
przyciągnął do kin ponad 400 tys.
widzów.
Powołana przez ministra kultury Komisja Oscarowa wybrała
"Wałęsę. Człowieka z nadziei" na
polskiego kandydata do Oscara
w kategorii najlepszy obraz nieanglojęzyczny. Lista nominowanych do nagród amerykańskiej
Akademii Filmowej w poszczególnych kategoriach - którzy będą
wyłonieni spośród kandydatów ogłoszona zostanie 16 stycznia
2014 roku. 86. ceremonia gala
Oscarów odbędzie się 2 marca w
Los Angeles.
Zasłużeni dla polskiej kinematografii artyści, którzy odeszli
w 2013 roku, to m.in.: Lucyna
Winnicka (zmarła 22 stycznia),
jedna z najbardziej znanych aktorek lat 60. i 70., której kreacje w
"Matce Joannie od Aniołów" czy
"Pociągu" przeszły do historii polskiego kina; Lidia Korsakówna
(zmarła 6 sierpnia), aktorka znana m.in. z filmów "Przygoda na
Mariensztacie", "Klub kawalerów", "Dziewczęta z Nowolipek";
oraz Teresa Szmigielówna (zmarła 24 września), która grała m.in.
w filmach "Pociąg", "Niewinni czarodzieje", "Szczęściarz Antoni".
Lech Wałęsa (C), odtwórca tytułowej roli Robert Więckiewicz (L), były demokratyczny
senator ze stanu Connecticut Chris Dodd (C-L), demokratyczny senator ze stanu Maryland Barbara Mikulski (C-P) i polski ambasador w USA Ryszard Schnepf (P) przed pokazem filmu Andrzeja Wajdy "Wałęsa: człowiek nadziei" w Kongresie USA w Waszyngtonie,
4 grudnia 2013 roku
Jim Lo Scalzo PAP/EPA
Romana Polańskiego, komedia
"Wenus w futrze".
8.11. - 90 lat skończył pisarz Józef Hen.
17.11. - zmarła brytyjska pisarka, laureatka literackiej nagrody
Nobla Doris Lessing.
19.11. - Grzegorz Jarzyna dyrektorem artystycznym TR Warszawa.
20.11. - rozpoczęła się 8. edycja
Festiwalu Niewinni Czarodzieje
poświęcona latom 90.
20.11. - do księgarń trafił "Niebezpieczny poeta. Konstanty Ildefons Gałczyński" Anny Arno.
23.11. - gala z okazji 80. urodzin
kompozytora i dyrygenta Krzysztofa Pendereckiego.
25.11. - w Muzeum Narodowym
we Wrocławiu po remoncie części sal otwarto w nowej aranżacji
ekspozycję "Sztuka polska XVIIXIX wieku". Był to jeden z elementów obchodów 65-lecia placówki.
Listopad:
26.11. - zawieszono próby nad
8.11. - do kin wszedł nowy film "Nie - Boską Komedią" w Naro-
dowym Starym Teatrze w Krakowie. Miało to związek z wydarzeniami podczas spektaklu "Do
Damaszku" - grupa ludzi usiłowała go przerwać i jak - jak podkreśliła dyrekcja teatru - ubliżała
aktorom.
27.11. - zmarł artysta plastyk
Waldemar Świerzy.
Grudzień:
5.12. - jubileusz 95-lecia Polskiej
Agencji Prasowej połączony z
wręczeniem Nagrody PAP im.
Ryszarda Kapuścińskiego. Laureatami Witold Szabłowski, Wojciech Królikowski, Mikołaj Lizut
i Jakub Kamiński.
9.12. - zmarła pianistka i pedagog Barbara Hesse-Bukowska.
11.12. - w Muzeum Narodowym
w Warszawie zaprezentowano
"Galerię Sztuki Średniowiecznej"
w nowej aranżacji. Warszawska
kolekcja średniowieczna uważana jest za najbogatszy zbiór sztuki tego okresu w Polsce.
Polska Agencja Prasowa