Antypluskwa

PRESS-POLSKA
Nowy Elektronik, ul. Junaków 2, 82-300 Elbl¹g, tel./fax 055 236-22-63, e-mail: [email protected]
Antypluskwa
Nowy Elektronik 151-K
Pluskwy i wszelkiego rodzaju mininadajniki czêsto s¹ publikowane na ³amach pism elektronicznych. Bardzo ma³o
jest natomiast uk³adów wykrywaj¹cych urz¹dzenia pods³uchowe. Proponowany uk³ad umo¿liwia wykrycie pods³uchu, który mo¿e byæ zainstalowany w naszym domu lub biurze.
Temat artyku³u móg³by œwiadczyæ o tym, ¿e chodzi o elektroniczny uk³ad odstraszaj¹cy
pluskwy i inne insekty z naszych mieszkañ. Uk³adów takich mo¿na sporo znaleŸæ w prasie
specjalistycznej. Tym razem tematem jest uk³ad nie tyle do odstraszania, a do lokalizacji wszelkiego rodzaju mini- i mikronadajników radiowych, potocznie zwanych ze wzglêdu na ich miniaturowe wymiary pluskwami. Wielu czytelników mo¿e bêdzie zdziwionych tematem i powie, ¿e
problem pods³uchiwania nas nie dotyczy, mo¿e gdzieœ-ktoœ np. Kemp Devid pozak³ada³ pods³uchy, ale u nas w mojej firmie, domu sk¹d ? to niemo¿liwe! Tych wszystkich niedowiarków, ¿e
problem nas nie dotyczy, odsy³am do lektury rubryki og³oszeñ kilku magazynów elektronicznych, aby stwierdzili, ¿e du¿a czêœæ z ofert dotyczy w³aœnie sprzeda¿y wszelkiego sprzêtu do
pods³uchiwania. Id¹c tym tropem mo¿na wysnuæ tezê, ¿e je¿eli jest poda¿ - musi istnieæ popyt
na tego rodzaju urz¹dzenia. W wielu firmach dla swoich kontrahentów jako zwyczajowo stosuje siê drobne prezenty-gadgety w formie d³ugopisów, zapalniczek itp. Aby ustrzec siê by konkurencja nie zna³a naszych pomys³ów i planów, zanim te ostatnie zobacz¹ œwiat³o dzienne
warto sprawdziæ, czy wœród zalegaj¹cych na biurku, czy w szufladzie d³ugopisów nie znajduje
siê taki, który s³u¿y do innych celów ni¿ pisanie. Ka¿da "pluskwa" jest mininadajnikiem radiowym, który w czasie pracy emituje sygna³ wielkiej czêstotliwoœci. Prezentowany uk³ad jest
niczym innym jak wskaŸnikiem natê¿enia pola wielkiej czêstotliwoœci, a wyposa¿ony w odpowiedni¹ antenê odbiorcz¹, przy odrobinie wprawy, umo¿liwia szybkie odnalezienie znajduj¹cego siê w jego pobli¿u mininadajnika-pluskwy. Prezentowane urz¹dzenie umo¿liwia tak¿e pomiar i lokalizacjê Ÿród³a zak³óceñ w.cz., mo¿e byæ tak¿e przydatny przy serwisie i strojeniu
wszelkiego rodzaju pilotów radiowych.
Budowa i dzia³anie
Schemat ideowy uk³adu wykrywacza pods³uchów radiowych przedstawia rys.1. Mimo
¿e prezentowane urz¹dzenie jest uk³adem w.cz. jest bardzo proste w budowie i nie wymaga
posiadania doœwiadczenia w zakresie obwodów w.cz. Sygna³ z anteny teleskopowej kierowany jest na filtr górnoprzepustowy C1, L1, czêstotliwoœæ tego filtru wynosi ok. 30MHz i wyznacza dolny zakres czêstotliwoœci pomiarowych. Po detekcji i ograniczeniu amplitudy diody
D1,D2,D3 sygna³ jest podany na wzmacniacz IC1, którego punkt pracy wyznacza dzielnik R3,R4
w³¹czony w obwód napiêcia referencyjnego otrzymywanego na koñcówce 7 IC2. W³aœciwy
uk³ad wskaŸnika stanowi uk³ad IC2 wraz z do³¹czonymi do niego diodami LED D4-D13. Diody te
za pomoc¹ zwory Z1 MODE mo¿na skonfigurowaæ jako œwiec¹cy "s³upek" - zwora zwarta, lub
jako "biegaj¹cy punkt" - brak zwory. Uk³ad IC2 LM3914 jest tanim i doœæ popularnym uk³adem,
zawiera wszystkie niezbêdne obwody do realizacji prostego liniowego wskaŸnika sk³adaj¹cego
siê z 10 diod LED. Uk³ad pracuje w podstawowej konfiguracji, napiêcie referencyjne ok. 5,6V
wyznacza dzielnik R3,R4, a u¿yteczny zakres pomiarowy wewnêtrznych komparatorów okreœlaj¹ napiêcia: RHI , RLO. WskaŸnik sterowany jest napiêciem przy³o¿onym pomiêdzy koñcówki
RLO, a SIG. Je¿eli napiêcie na koñcówce 5 IC2 jest równe lub mniejsze ni¿ panuj¹ce na koñcówce RLO zapalona zostaje dioda LED D13, analogicznie je¿eli napiêcie na koñcówce 5 IC2
jest równe lub wy¿sze ni¿ te na koñcówce RHI zapalona zostaje dioda LED D4. Ca³y zakres
pomiarowy czyli zapalanie siê diod LED D12-D5 podzielony jest na 9 równych odcinków, a
wewnêtrzny uk³ad komparatorów gwarantuje na³o¿enie siê s¹siednich zakresów w zakresie
5mV tak, aby przy wybraniu trybu pracy "biegaj¹cy punkt" nie mog³o dojœæ do sytuacji przy
3
R2
7
5
6
IC1
D3
4
1
D2
REFOUT
RHI
L10
L9
L8
L7
L6
2
3
L1
6
MOD
R3
C2
C4
Rys.1 Schemat antypluskwy
C5
L5
L4
R5
L3
8
4
R4
SIG
ADJ
RLO
GND
D1
8
C1
7
5
P1
IC2
L2
L1
10
D4
11
D5
12
D6
13
D7
14
D8
15
D9
16
D10
17
D11
LED
18
D12
1
D13
W1
J2
1
9
BAT +
9V
J3
1
Z1
MODE
VCC
J1
ANT
BAT -
2
1
R1
C3
C6
której mo¿e zgasn¹æ np. dioda D9, zanim zapali siê s¹siednia dioda D8, lub D10. Rozdzielczoœæ,
a wiêc czu³oœæ uk³adu detektora mo¿emy regulowaæ w stosunku 1/10 za pomoc¹ potencjometru P1. W dolnym po³o¿eniu suwaka potencjometru P1 rozpiêtoœæ zakresu pomiarowego wynosi ok. 100mV, a kolejne diody LED zapalaæ siê bêd¹, gdy napiêcie na wyjœciu 6 IC1 bêdzie siê
zwiêkszaæ co 11mV. Odpowiednio w górnym po³o¿eniu suwaka potencjometru P1 rozdzielczoœæ wynosi ok.1V, a kolejne diody bêd¹ zapalane, gdy napiêcie na wyjœciu 6 IC1 bêdzie
wzrastaæ co 110mV. Uk³ad wykonany jest jako urz¹dzenie przenoœne i zasilany jest poprzez
wy³¹cznik W1 z 9V baterii 6F22, z której w czasie pracy w trybie "biegaj¹cy punkt" pobiera tylko
7mA. W trybie "œwiec¹cy s³upek" pobór pr¹du jest znacznie wy¿szy i zale¿ny od iloœci zapalonych diod LED, przy za³o¿eniu ok. 5mA na ka¿d¹ nastêpn¹ œwiec¹c¹ diodê LED.
Monta¿ i uruchomienie
Uk³ad zmontowano na jednostronnym obwodzie drukowanym, którego mozaikê œcie¿ek i rozmieszczenie elementów przedstawia rys.2. Monta¿ jest prosty i nie wymaga szczegó³owego opisu. Jak zwykle rozpoczynamy od najmniejszych elementów, a koñczymy na najwiêkszych. Po zmontowaniu ca³oœci uk³ad z bateri¹ i anten¹ teleskopow¹ nale¿y umieœciæ w
odpowiednim pude³ku tak, aby diody LED wystawa³y i by³y widoczne. W rozwi¹zaniu modelowym jako potencjometr P1 zastosowano monta¿owy, ale o wiele lepszym rozwi¹zaniem bêdzie zastosowanie potencjometru z pokrêt³em dostêpnym na zewn¹trz obudowy. Zmontowany
ze sprawnych elementów uk³ad dzia³a od pierwszego w³¹czenia i nie wymaga ¿adnych regulacji, a pos³ugiwanie siê nim jest bardzo proste, choæ wymaga trochê wprawy i treningu. Dla
przeprowadzenia testu na skutecznoœæ dzia³ania detektora bêdzie potrzebny nam dowolny pilot radiowy np. od autoalrmu samochodowego, mo¿e to byæ tak¿e jeden z prostych nadajników FM, których opisy czêsto powracaj¹ na ³amy czasopism dla elektroników. Po w³¹czeniu
zasilania powinna siê zapaliæ dioda D13, a po zbli¿eniu do anteny teleskopowej pracuj¹cego
nadajnika w.cz powinny siê zapalaæ kolejne diody o iloœci zale¿nej od ustawionej za pomoc¹
potencjometru P1 czu³oœci detektora i wielkoœci sygna³u w.cz. pochodz¹cego od pracuj¹cego
nadajnika. Wielkoœæ sygna³u w.cz. pobieranego z obwodu wejœciowego jest zale¿na od dopasowania d³ugoœci anteny do czêstotliwoœci odbieranego sygna³u, a maksymaln¹ wartoœæ uzyskamy przy l/2 gdzie l-d³ugoœæ
Spis elementów:
falii. W przypadku poszukiwania pluskwy nie mo¿na z góry okreRezystory:
œliæ czêstotliwoœci na jakiej pracuje, st¹d koniecznoœæ wieloR1 - 100
krotnego przeszukania ca³ego pomieszczenia z anten¹ wysuR2 - 20M
niêt¹ na ró¿ne d³ugoœci. Czu³oœæ i zasiêg detektora jest wiêc
R3 - 1k
niewielka, st¹d koniecznoœæ penetrowania anten¹ odbiorcz¹ w
R5 - 1k
zakamarkach pomieszczenia.
R4 - 3,3k
Kondensatory:
C1 - 10pF
C2 - 100nF
C3 - 51pF
C4 - 47µF/16V
C5 - 100nF
C6 - 47µF/16V
Uk³ady scalone:
IC1 - TLC271
IC2 - LM3914
Pó³przewodniki:
D1 - BAT82
Rys. 2 Rozmieszczenie elementów na
D2 - 1N4148
p³ytce drukowanej (skala 1:1)
D3 -1N4148
D4-D13 - LED R
Inne:
L1 - 2,7µH
P1 - 10k poziomy
Z1 - PLS2+MJ6B
P³ytka - 151-K