Uchwała Nr 112/15 Rady Gminy Opatówek z dnia 11 grudnia 2015r

Uchwa a Nr 112/15
Rady Gminy Opatówek
z dnia 11 grudnia 2015r.
w sprawie: przyj#cia do realizacji Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego
na lata 2016-2018
Na podstawie art. 18 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorz dzie gminnym /Dz.U.
z2015r., poz. 1515/ oraz art.2 ust.4 pkt.1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia
psychicznego /Dz.U. z 2011r. nr. 231, poz. 1375 ze zmianami/ i § 4 pkt.3 Rozporz dzenia Rady
Ministrów z dnia 28 grudnia 2010r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia
Psychicznego /Dz.U. z 2011r. nr 24, poz. 128/ Rada Gminy Opatówek uchwala, co nast.puje:
§1
Przyjmuje si. Gminny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2016-2018 stanowi cy
za3 cznik do niniejszej uchwa3y.
§2
Wykonanie uchwa3y powierza si. Wójtowi Gminy Opatówek
§3
Uchwa3a wchodzi w 5ycie od dnia 01 stycznia 2016r.
Za3 cznik do uchwa3y Nr 112/15
Rady Gminy Opatówek
z dnia 11 grudnia 2015r.
GMINNY PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGONA LATA 2016-2018
I . WPROWADZENIE
Podstaw opracowania Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2016-2018
jest:
- Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego/ Dz.U. z 2011r. nr 231,
poz. 1375 z pó5n. zm./
- Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010r. w sprawie Narodowego Programu
Ochrony Zdrowia Psychicznego /Dz.U. z 2011r. nr 24, poz. 128 ze zm./
- Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy spo3ecznej /Dz.U. z 2015r. poz. 163 ze zm./
- Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorz dzie gminnym / Dz.U. z 2015r., poz. 1515ze zm./
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004r. o 6wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze 6rodków
publicznych / Dz.U. z 2015r. poz. 581 ze zm./
- Ustawa z dnia 26 pa9dziernika 1982r. o wychowaniu w trze9wo6ci i przeciwdzia3aniu
alkoholizmowi / Dz.U. z 2015r. poz. 1286 ze zm./
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdzia3aniu przemocy w rodzinie /Dz.U. z 2015r. poz.
1390 ze zm./
Dostrzegaj c piln
potrzeb. ochrony zdrowia psychicznego Rada Ministrów
rozporz dzeniem z dnia 28 grudnia 2010r. przyj.3a Narodowy Program Ochrony Zdrowia
Psychicznego, którego istotnym celem jest promocja zdrowia i zapobieganie zaburzeniom
psychicznym oraz zapewnienie wielostronnej i powszechnie dost.pnej opieki
zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezb.dnej do 5ycia w 6rodowisku rodzinnym i
spo3ecznym.
Gminny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2016-2018 oparty jest na zasadzie
integracji dzia3a: na rzecz poprawy i utrzymania zdrowia spo3eczno6ci lokalnej ze szczególnym
uwzgl.dnieniem promocji zdrowia psychicznego.
Ochrona zdrowia mo5e by; realizowana przez ró5ne podmioty i w ró5nych miejscach,
pocz wszy od zak3adów opieki zdrowotnej, poprzez szko3y, zak3ady pracy, organizacje
pozarz dowe i spo3eczno6; lokaln . Dzia3ania na rzecz ochrony zdrowia psychicznego maj
wi.c tym wi.ksze szanse powodzenia im wi.cej jednostek, grup spo3ecznych w nim uczestniczy.
Przyjmuje si., 5e wspó3praca w ka5dej dziedzinie wymaga inicjatyw, zrozumienia i wzajemnego
zainteresowania. Dlatego te5 w dzia3aniach na rzecz zdrowia psychicznego liczy si. ka5dy
mieszkaniec indywidualnie oraz grupowo, rodziny, pracownicy zak3adów pracy i ca3a
spo3eczno6; lokalna. Stan zdrowia psychicznego spo3ecznego spo3ecze:stwa zale5y w du5ej
mierze od tego, jaki prowadz styl 5ycia oraz co robi , aby swoje zdrowie zachowa; i chroni;.
Celem gminnego programu ochrony zdrowia psychicznego jest podj.cie i koordynacja dzia3a:
zmierzaj cych do ochrony zdrowia psychicznego mieszka:ców gminy Opatówek. Program ten
umo5liwi realizacj. wytycznych okre6lonych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia
Psychicznego.
Od
pocz tku lat 90 ubieg3ego wieku zaznacza si. wzrost zachorowalno6ci na choroby psychiczne.
Powoduj to g3ównie zmiany spo3eczno-ekonomiczne i polityczne oraz kulturowe, których
wynikiem jest pojawienie si. nowych zagro5e: dla zdrowia psychicznego w postaci biedy,
bezrobocia oraz braku poczucia bezpiecze:stwa ekonomicznego, socjalnego i zdrowotnego.
Osoby z zaburzeniami psychicznymi nara5one s i zagro5one ubóstwem oraz wykluczeniem
spo3ecznym. Równie5 z powodu specyfiki swojego schorzenia maja ogromne trudno6ci w
integracji i pe3nieniu ról spo3ecznych oraz samodzielnego funkcjonowania.
Na podstawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego ustalono, 5e zdrowie
cz3owieka zale5y od wielu wzajemnie powi zanych czynników, w6ród których wyró5nia si.:
- styl 5ycia - ok. 50% udzia3u
-6rodowisko fizyczne ( naturalne oraz tworzone przez cz3owieka) i spo3eczne 5ycia, pracy, nauki
- ok. 20%
-czynniki genetyczne(dziedziczne predyspozycje wrodzone, cechy systemu immunologicznego)ok. 20
-dzia3alno6; s3u5by zdrowia - ok. 10%.
Do wa5nych przes3anek zachowania zdrowia nale5 tak5e warunki spo3eczno- ekonomiczne.
Ludzie 5yj cy w z3ych warunkach spo3eczno-ekonomicznych, osoby niepe3nosprawne, z
przewlek3ymi chorobami somatycznymi oraz ludzie, którzy przechodz zmiany 5yciowe, takie
jak np. utrata pracy, rozwód, 6mier; kogo6 bliskiego, w wi.kszym stopniu nara5eni s na
zaburzenia psychiczne i problemy ze zdrowiem psychicznym. Osoby z grupy ryzyka maj te5
trudno6ci z integracj spo3eczn , ze znalezieniem pracy oraz cz.6ciej korzystaj z opieki
spo3ecznej przez d3u5szy czas.
Ochrona zdrowia psychicznego rozpatrywana jest wi.c jako strategia zdrowego stylu 5ycia,
której niejako twórc jest ka5dy cz3owiek, za któr jeste6my odpowiedzialni my sami, a nie tylko
system opieki zdrowotnej, czy pomocy spo3ecznej.
W ochronie zdrowia psychicznego przywi zuje si. ogromn wag. do jednostkowej
odpowiedzialno6ci za zdrowie cz3owieka. Ka5dy cz3owiek dokonuje w codziennym 5yciu
wyborów, które b d9 szkodz zdrowiu, b d9 je wspomagaj . Rodzaj podejmowanych decyzji
zale5y niew tpliwie od cz3owieka. To jednak, jakie ma mo5liwo6ci wyboru, uzale5nione jest ju5
od szeregu czynników, na które cz.sto sam nie ma wp3ywu. Promocja zdrowia jest wi.c
procesem zmierzaj cym do zachowania zdrowia. Dzia3ania promocyjne i profilaktyczne cz.sto
w mniejszym lub wi.kszym stopniu zachodz na siebie. Profilaktyka - jest jedn z procedur
integrowania w rzeczywisto6; spo3eczn i 6wiadomo6; kszta3towania rozwoju tej rzeczywisto6ci.
II. DIAGNOZA OBSZARU OBJ;TEGO PROGRAMEM
Gmin. Opatówek zamieszkuje wed3ug stanu na dzie: 31.12.2014r. - 10.687 mieszka:ców.
Z dokumentacji Gminnego O6rodka Pomocy Spo3ecznej w Opatówku wynika i5 z pomocy
spo3ecznej w ró5nej formie w roku 2014 korzysta3o 228 rodzin, w tym 630 osób. W6ród osób
korzystaj cych z pomocy spo3ecznej z tyt. d3ugotrwa3ej choroby / 147 rodzin - 398 osób w
tych rodzinach i z tyt. niepe3nosprawno6ci 104 rodziny / 280 osób w tych rodzinach/ - 68 osób
to osoby chore psychicznie, w tym upo6ledzone umys3owo.
W odniesieniu do przytaczanej wcze6niej definicji zdrowiem psychicznym jest nie tylko brak
zaburze: psychicznych, ale równie5 taki stan, w którym osoba jest 6wiadoma swojego
potencja3u, mo5e radzi; sobie z problemami, stresem, mo5e efektywnie pracowa; i
funkcjonowa; w spo3ecze:stwie. Z diagnozy pracowników GOPS wynika, 5e du5a ilo6; osób
maj cych problemy psychiczne nie korzysta z pomocy spo3ecznej. Tak wiec nie jest znana
dok3adna liczba osób chorych psychicznie na terenie gminy. Z danych statystycznych
przedstawionych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia wynika, 5e w okresie od 1990r. do
2007r. wska9nik rejestrowanego rozpowszechniania zaburze: psychicznych wzrós3 o 119%.
Mo5emy przypuszcza;, 5e w naszej Gminie wska9nik ten kszta3tuje si. podobnie.
Na terenie Gminy Opatówek dzia3aj 3 O6rodki Zdrowia 6wiadcz ce pomoc medyczn .
Z pomocy lekarza o specjalno6ci psychiatra mieszka:cy gminy korzystaj w Kaliszu, jak
równie5 z poradnictwa psychologicznego i rodzinnego.
Na terenie powiatu kaliskiego funkcjonuje 1 Drodowiskowy Dom Samopomocy w Liskowie,
gdzie osoby skierowane mog uzyska; profesjonaln pomoc i wsparcie. O6rodek Wsparcia
- Drodowiskowy Dom Samopomocy im. Jana Paw3a II mieszcz cy si. w Liskowie przy ul.
Twórców Liskowa 3 jest jednostk organizacyjn powiatu kaliskiego i jest jedynym takim
Domem w naszym powiecie. Przeznaczony jest dla osób, które z powodu niepe3nosprawno6ci
intelektualnej lub choroby psychicznej maja trudno6ci z prawid3owym funkcjonowaniem
w 6rodowisku rodzinnym i spo3ecznym. Dysponuje 15 miejscami dla osób przebywaj cych
okresowo w systemie ca3odobowym oraz 35 miejscami dla uczestników przebywaj cych w
Domu w systemie dziennym. Dom zapewnia dowo5enie uczestników oraz posi3ek
przygotowywany w ramach terapii kulinarnej codziennie dla osób przebywaj cych w O6rodku
Wsparcia korzystaj cych z dziennych specjalistycznych us3ug. Osoby korzystaj ce z us3ug w
O6rodku Wsparcia uczestnicz równie5 w prowadzonych przez terapeutów zaj.ciach
dostosowanych do umiej.tno6ci poszczególnych osób. S to terapia zaj.ciowa, terapia ruchowa(
spacery, zabawy, wycieczki), opieka piel.gniarska (higiena osobista, porz dki), konsultacje
lekarza psychiatry. W 2014r. do Drodowiskowego Domu Samopomocy w Liskowie Gminny
O6rodek Pomocy Spo3ecznej w Opatówku skierowa3 13 osób, a w 2015r. - 16 osób.
W 2014r. Gminny O6rodek Pomocy Spo3ecznej w Opatówku ponosi3 odp3atno6;
za pobyt w Domach Pomocy Spo3ecznej za 5 osób chorych psychicznie, w tym upo6ledzonym
umys3owo a w 2015r.- za 6 osób.
Udzieli3 równie5 wsparcia i pomocy w formie us3ug
specjalistycznych dla 2 osób.
Dzia3aj cy na terenie gminy Opatówek Gminny O6rodek Pomocy Spo3ecznej udziela pomocy w
miar. swych mo5liwo6ci w ró5nej formie dla wszystkich mieszka:ców w tym tak5e maj cym
problemy ze zdrowiem psychicznym. W O6rodku zatrudniony jest na umow. zlecenie Psycholog
kliniczny, który udziela konsultacji psychologicznych dla mieszka:ców/ w 2014r. udzielono
pomocy w formie 55 konsultacji psychologicznych zarówno dla dzieci, m3odzie5y jak i
doros3ych/ a w 2015r. - 65 konsultacji psychologicznych oraz Radca Prawny , który udzieli3
wsparcia prawnego w 2014r. dla 7 osób i w 2015r. dla 7 osób.
Na terenie powiatu kaliskiego funkcjonuje równie5 1 Zak3ad Aktywno6ci Zawodowej
"Swoboda", którego celem jest zatrudnianie i kompleksowa rehabilitacja osób ze znacznym i
umiarkowanym stopniem niepe3nosprawno6ci. Zadaniem Zak3adu jest przygotowanie do 5ycia w
otwartym 6rodowisku oraz pomoc w realizacji pe3nego, niezale5nego, samodzielnego i
aktywnego 5ycia na miar. indywidualnych mo5liwo6ci pracowników ze znacznym i
umiarkowanym stopniem niepe3nosprawno6ci / autyzm, upo6ledzenie umys3owe, choroba
psychiczna/. W 2014r. w ZAZ "Swoboda" uzyska3o zatrudnienie 3 mieszka:ców Gminy
Opatówek / skierowanych przez GOPS/.Na terenie powiatu dzia3aj równie5 Warsztaty Terapii
Zaj.ciowej w Ko9minku, w którym przebywaj 2 osoby niepe3nosprawne z terenu gminy
Opatówek. WTZ maj na celu zwi.kszenie zaradno6ci i samodzielno6ci 5yciowej, a tak5e
integracji spo3ecznej osób tam skierowanych.
III. ADRESACI PROGRAMU
G3ównymi adresatami przedsi.wzi.; i inicjatyw zmierzaj cych do poprawy stanu zdrowia
psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym s :
- wszyscy mieszka:cy Gminy
- Gminny O6rodek Pomocy Spo3ecznej
- Gminny O6rodek Kultury
- Zespó3 Ekonomiczno Administracyjny Szkó3 Gminy Opatówek
- Urz d Gminy
- uczniowie, wychowankowie Szkó3
Zachowania zdrowotne s przejawem wzorów rodzinnych, tradycji, mody, niewiedzy,
przyzwyczajenia itp. St d dzia3ania zawarte w Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego
zosta3y tak sformu3owane, by po3o5y; nacisk na dzia3ania zapobiegawcze, dotycz ce w
szczególno6ci profilaktyki przeciwdzia3aj ce zachowaniom szkodliwym dla zdrowia
psychicznego i fizycznego.
Pragniemy przede wszystkim promowa; zdrowie i dlatego dzia3ania zosta3y skoncentrowane na
placówkach o6wiatowych.
Promowanie w3a6ciwych zachowa: 5ycia w odniesieniu do dzieci i m3odzie5y, szczególnie w
6rodowisku nauczania i wychowania nale5y uzna; za zadanie pierwszoplanowe. Nasze dzieci,
m3odzie5 i w3a6ciwe przekazane wzorce post.powania, to pocz tek zdrowego odpowiedzialnego
spo3ecze:stwa.
IV. CELE I SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU
1.Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym.
Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kszta3towanie zachowa: i stylów
5ycia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiej.tno6ci radzenia sobie w
sytuacjach zagra5aj cych zdrowiu psychicznemu:
- wspó3praca z instytucjami dzia3aj cymi na rzecz zdrowia psychicznego
- prowadzenie kampanii informacyjnych o zagro5eniach dla zdrowia psychicznego, zgodnie z
potrzebami i aktualna sytuacj zdrowotn min. poprzez plakaty, ulotki
- prowadzenie dzia3a: zwi zanych z profilaktyk i rozwi zywaniem problemów alkoholowych
oraz integracj spo3eczn osób uzale5nionych wg przyj.tego programu
- zapobieganie zaburzeniom psychicznym
- propagowanie w szko3ach idei ochrony zdrowia psychicznego
- podejmowanie dzia3a: prewencyjnych w sytuacji przewlek3ego stresu
- stworzenie szerokiego poradnictwa dla rodzin z problemem uzale5nie:
- prowadzenie dzia3a: skierowanych do dzieci, m3odzie5y i doros3ych promuj cych styl 5ycia
korzystny dla zdrowia psychicznego
-zapobieganie przemocy w rodzinie, w szkole i w 6rodowisku lokalnym wg przyj.tego programu
-prowadzanie dzia3a: informacyjno- edukacyjnych, w tym szkole: dot. zdrowego stylu 5ycia
oraz podejmowanych dzia3a: sprzyjaj cych zachowaniu zdrowia psychicznego
Zwi.kszenie integracji spo3ecznej osób z zaburzeniami psychicznymi
- prowadzenie kampanii informacyjnych, której celem jest wywo3anie postaw zrozumienia i
akceptacji dla osób z zaburzeniami psychicznymi, przeciwdzia3ania dyskryminacji wobec osób z
zaburzeniami psychicznymi
- organizowanie uroczysto6ci i innych spotka: o charakterze integracyjnym
- wspó3praca z innymi instytucjami dzia3aj cymi na rzecz integracji
- popieranie inicjatyw anga5uj cych dzieci i m3odzie5 oraz rozwijaj cych ich ró5norodne
zainteresowania
Organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego
- zwi.kszenie dost.pno6ci do 6wiadcze: zdrowotnych z zakresu porad psychologicznych
i psychiatrycznych
- wspó3praca z instytucjami w celu udzielenia wsparcia w sytuacjach kryzysowych
2.Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dost.pnej
opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezb.dnych do 5ycia w 6rodowisku
rodzinnym i spo3ecznym
Upowszechnienie 6rodowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej
- zwi.kszenie dost.pno6ci w dost.pie do udzielanych bezp3atnych 6wiadcze: w zakresie porad
psychiatrycznych
-wspieranie dzia3a: os3onowych pomocy spo3ecznej zapewniaj ce bezpiecze:stwo socjalne
ofiarom przemocy domowej
-organizowanie specjalistycznych us3ug opieku:czych
V. SPRAWOZDAWCZO=>
Corocznie b.dzie opracowywane sprawozdanie roczne z wykonania zada: uj.tych w Programie
wg informacji przekazanych przez podmioty realizuj ce poszczególne zadania
VI. ?RÓDAA FINANSOWANIA
Jród3em finansowania zada: zawartych w Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata
2016-2018 dla Gminy Opatówek s 6rodki w3asne Gminy, 6rodki finansowe z Narodowego
Funduszu Zdrowia, 6rodki finansowe 6wiadczeniodawców us3ug medycznych. W toku realizacji
programu zak3ada si. mo5liwo6; pozyskania 6rodków finansowych z zewn trz, w tym 6rodków
w ramach Europejskiego Funduszu Spo3ecznego
VII. PROGNOZOWANE EFEKTY
- pog3.bienie wiedzy spo3eczno6ci lokalnej oraz zrozumienie i akceptacja osób z zaburzeniami
psychicznymi
- kszta3towanie zachowa:, stylów 5ycia oraz radzenie sobie w trudnych sytuacjach 5yciowych
- wsparcie osób psychicznie chorych oraz d 5enie do usamodzielnienia si. uczestników
programu
- zwi.kszenie dost.pno6ci do 6wiadcze: w zakresie porad psychicznych i psychiatrycznych
VIII. PODSUMOWANIE
Gminny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2016-2018, ma za zadanie zwrócenie
uwagi na problemy osób z zaburzeniami psychicznymi i zaprezentowanie przysz3ym
realizatorom wykazu problemów, które nale5y dostrzega; wokó3 siebie oraz list. celów,
kierunków dzia3ania, które winny by; uwzgl.dniane dla osi gni.cia poprawy stanu zdrowia
mieszka:ców gminy Opatówek podczas podejmowania ró5nych dzia3a: prozdrowotnych.
Przedstawiaj c niniejszy program nale5y stwierdzi;, 5e niektóre elementy s ju5 realizowane.
Szereg propozycji wybiega jednak w przysz3o6;, a ich realizacja musi by; roz3o5ona w czasie.
UZASADNIENIE
do Uchwa y Nr 112 /15
Rady Gminy Opatówek
z dnia 11 grudnia 2015r.
w sprawie: przyj#cia do realizacji Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego
na lata 2016-2018
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego obejmuje realizacj. zada: dotycz cych:
promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym, zapewnienia osobom
z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dost.pnej opieki zdrowotnej oraz
innych form opieki i pomocy niezb.dnych do 5ycia w 6rodowisku rodzinnym i spo3ecznym oraz
kszta3towanie wobec osób z zaburzeniami psychicznymi w3a6ciwych postaw spo3ecznych, a
zw3aszcza zrozumienia, tolerancji, 5yczliwo6ci, a tak5e przeciwdzia3ania ich dyskryminacji
Prowadzenie dzia3a: okre6lonych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia
Psychicznego w nale5y do zada: w3asnych samorz dów gmin i realizowane jest w postaci
Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego uchwalanego przez Rad. Gminy.
W zwi zku z powy5szym wywo3anie niniejszej uchwa3y jest uzasadnione.